(Sáng kiến kinh nghiệm) kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm nhằm giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM VỀ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM
1.

PHẦN MỞ ĐẦU

2.

LÝ DO CHỌN SÁNG KIẾN

Giáo dục là nền móng của sự phát triển khoa học – kỹ thuật, giáo dục mang lại sự
phát triển cho nền kinh tế quốc dân, nền văn minh của đất nước. Với mục tiêu giáo
dục của Việt Nam là đào tạo con người, đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát triển tồn
diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ, có nghề nghiệp và kỹ năng sống có
thể đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự phát triển đất nước trong thời kì cơng
nghiệp hố – hiện đại hố và hội nhập quốc tế.
Đứng trước những đòi hỏi của sự phát triển nền kinh tế – xã hội trong giai đoạn
mới, nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao thì mục tiêu giáo dục toàn diện học
sinh được xác định là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu đối với mỗi đơn vị trường học,
mỗi cấp học.
Tiểu học được xác định là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là
bậc học “nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển
đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để
học sinh tiếp tục học trung học cở sở.”(Luật Giáo dục)
Đặc điểm lao động sư phạm của Bậc Tiểu học, thông thường mỗi giáo viên là một
giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên chủ nhiệm lớp thường dạy hầu hết các môn học
ở Tiểu học, có rất nhiều thời gian trên lớp mình, có trách nhiệm trực tiếp tổ chức
dạy học, giáo dục và tổ chức, hướng dẫn thực hiện mọi hoạt động giáo dục của lớp
mình chủ nhiệm. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm ở bậc tiểu học có một vị trí hết sức
quan trọng trong việc hình thành và phát triển tồn diện nhân cách học sinh. Chính

vì vậy, giáo viên chủ nhiệm phải là người có năng lực, kinh nghiệm và uy tín, có
khả năng tổ chức tốt công tác dạy học và giáo dục học sinh của một lớp.
Để thực hiện được nhiệm vụ giáo dục tồn diện học sinh, địi hỏi người giáo viên
chủ nhiệm Bậc Tiểu học phải là một “Người thầy tổng thể” là người thầy mẫu mực,
tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo, là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, là một giáo viên giảng dạy và làm công tác
chủ nhiệm lớp nhiều năm, với sự trăn trở, mong muốn, cần phải làm gì để thực
hiện có hiệu quả, thực hiện tốt mục tiêu giáo dục? Quá trình dạy học và giáo dục
sẽ mang lại điều gì cho trẻ, đúc rút được kinh nghiệm gì, có sáng kiến gì góp phần
vào cải tiến phương pháp dạy học và giáo dục? Với lòng yêu nghề mến trẻ, tinh
thần hăng say học tập, rèn luyện, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, tích cực tham gia
phong trào dạy học, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện học sinh ở
trường Tiểu học, tôi quyết định lựa chọn và nghiên cứu sáng kiến “Kinh nghiệm
trong công tác chủ nhiệm nhằm giáo dục toàn diện cho học sinh Tiểu học ”.
1.

MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI

2.

Mục tiêu

– Thấy được tầm quan trọng của giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học, từ đó tìm hiểu
các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong việc giáo dục toàn diện học sinh ở
trường Tiểu học, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục tiểu học.
2.

Nhiệm vụ

– Nghiên cứu cơ sở lí luận có liên quan đến đề tài.

– Tìm hiểu thực trạng việc dạy học – giáo dục và công tác chủ nhiệm ở một số lớp
thuộc trường tiểu học.


– Đề xuất một số giải pháp, biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện học sinh ở trường Tiểu học.
III. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
1.

Đối tượng nghiên cứu:

– Học sinh các lớp 5B năm học 2014- 2015; lớp 5A năm học 2015 -2016, lớp 5E
năm học 2016 -2017
2.

Giới hạn phạm vi nghiên cứu

– Tập trung nghiên cứu đề tài “Một số kinh nghiệm trong cơng tác chủ nhiệm
nhằm giáo dục tồn diện học sinh ở trường Tiểu học” tại trường Tiểu
3.

Phương pháp nghiên cứu

– Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
– Phương pháp điều tra.
– Phương pháp phân tích tổng hợp.
1.

PHẦN NỘI DUNG

2.

CƠ SỞ LÝ LUẬN

Nhiệm vụ giáo dục trẻ không chỉ là nhiệm vụ của thầy cơ giáo mà cịn là nhiệm vụ
của cha mẹ học sinh, nhiệm vụ của người lớn và của toàn xã hội.
Đội ngũ giáo viên trong nhà trường là lực lượng chủ yếu quan trọng nhất trong tập
thể sư phạm, làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục, là người quyết định chất lượng
giáo dục trong nhà trường, trong đó đội ngũ giáo viên chủ nhiệm là người quản lý


giáo dục trực tiếp học sinh một lớp, có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giáo
dục nhân cách cho học sinh. Để thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh
người giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học phải là người toàn diện, là người mẫu mực,
là tấm gương sáng để học sinh noi theo.
Ở trường, thầy cô giáo chủ nhiệm các em là những người có uy tín với các em
nhất, là người mà các em luôn yêu quý, tin tưởng nhất, phục tùng nhất. các em
nghe lời thầy cơ chủ nhiệm mình là trên hết. Thầy cơ giáo chủ nhiệm có ảnh hưởng
rất lớn đến mọi hoạt động và sự phát triển toàn diện của các em.
Học sinh Tiểu học thật ngây thơ và trong sáng, các em như tờ giấy trắng, thầy cô là
những người có trách nhiệm viết lên những điều đẹp đẽ nhất, những điều thật ý
nghĩa đối với các em và đối với đất nước. Học sinh Tiểu học như mầm cây mới
nhú, rất cần sự che chở, bảo vệ, chăm sóc, uốn nắn khơng chỉ của thầy cơ giáo mà
cịn của gia đình, và của cả xã hội.
Học sinh Tiểu học có thể tiếp nhận mọi điều được giáo dục từ thầy cơ, gia đình và
ngồi xã hội. Gia đình là nơi các em sinh ra và lớn lên từ nhỏ, thời gian các em
sinh hoạt cùng gia đình chiếm nhiều hơn thời gian ở trường, mọi điều ở gia đình có
ảnh hưởng, tác động lớn đối với các em. Vì vậy bố mẹ, các thành viên trong gia
đình cần biết quan tâm, cần có phương pháp giáo dục phù hợp nhằm góp phần giáo
dục tồn diện các em.

Xã hội, địa phương có tác động lớn đối với sự phát triển của giáo dục, có ảnh
hưởng đến nhiệm vụ, quyền lợi của học sinh. Xã hội, địa phương có điều kiện và
trách nhiệm làm thay đổi bộ mặt giáo dục tại địa phương đó.
1.

THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ

2.

Thuận lợi – khó khăn


3.

Thuận lợi

Trong những năm gần đây, công tác chủ nhiệm lớp ở các trường tiểu học nói chung
đã được chú trọng. Trường tôi cũng như các trường học khác trong huyện đã tổ
chức, sắp xếp, phân công công tác giáo viên chủ nhiệm đầu năm học, chú trọng
đến những giáo viên trẻ, nhiệt huyết, giáo viên có năng lực và giàu kinh nghiệm
làm cơng tác chủ nhiệm lớp nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh.
Ban giám hiệu nhà trường đã kết hợp tốt với các bộ phận khác trong nhà trường
nhằm chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc thường xuyên trong công tác chủ nhiệm lớp của
giáo viên.
Một số phụ huynh đã nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của giáo dục, đặc
biệt là giáo dục ở bậc Tiểu học – bậc học nền tảng cho q trình học của con em
mình. Họ đã có ý thức tự giác, thái độ tích cực trong việc giáo dục con em mình và
kết hợp với nhà trường để giáo dục học sinh. Đây là điều rất cần thiết góp phần
quyết định thành cơng của giáo viên chủ nhiệm, của người thầy và của nhà trường.
1.

Khó khăn

Trong thực tế vẫn cịn tình trạng nhận thức chưa đúng đắn, chưa phù hợp trong
việc, coi nhẹ công tác chủ nhiệm lớp, chưa tập trung rèn luyện, đổi mới phương
pháp, kĩ năng trong cơng tác chủ nhiệm lớp.
Khơng ít giáo viên hiện nay chỉ tập trung chủ yếu vào các tiết dạy văn hóa làm sao
cho tốt, cho giỏi, cịn việc giáo dục, rèn luyện học sinh thì chưa quan tâm nhiều.
Trong khi đó mục tiêu giáo dục của nước ta khơng chỉ giáo dục con người có tri
thức mà cịn cần đào tạo con người, đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát triển tồn
diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ, và kỹ năng sống có thể đáp ứng yêu


cầu ngày càng cao của sự phát triển đất nước trong thời kì Cơng nghiệp hố – hiện
đại hố đất nước và hội nhập quốc tế.
Cha mẹ, gia đình học sinh phần lớn cũng tham gia thường xuyên vào việc giáo dục
các em ở nhà. Tuy vậy, họ là người không được đào tạo nghề dạy học nên họ
không đủ phương pháp, kĩ năng hoặc khơng có phương pháp và kĩ năng phù hợp
trong việc giáo dục trẻ nên việc giáo dục con cái gặp rất nhiều khó khăn.
Một số phụ huynh học sinh vì lí do điều kiện kinh tế cịn khó khăn ,đi làm ăn xa
hoặc gia đình không hạnh phúc, … nên chưa quan tâm đến việc học của con em ở
nhà cũng như ở trường, việc giáo dục con cái của họ là “Trăm sự nhờ thầy”. Từ đó
ảnh hưởng rất lớn đến việc dạy học và giáo dục của thầy cô ở trường, làm cho việc
dạy học và giáo dục ở trường khó khăn hơn, kém hiệu quả hơn.
2.

Thành công và hạn chế

2.

Thành công

Những công việc tôi làm đều bắt nguồn từ tinh thần trách nhiệm của một giáo viên
chủ nhiệm lớp, từ tình yêu đối với học trị của mình. Thành cơng tơi đạt được phần
lớn đều do sự nổ lực của bản thân. Nhưng bên cạnh đó, tơi cũng ln nhận được sự
động viên khích lệ của cán bộ quản lí nhà trường, đồng chí đồng nghệp và đặc biệt
là sự tin tưởng của phụ huynh và lịng kính trọng u q của các thế hệ học sinh.
1.

Hạn chế

Bản thân nhiều năm làm cơng tác chủ nhiệm lớp ở các lớp gia đình học sinh có
điều kiện kinh tế cịn khó khăn, bố mẹ thường xuyên đi làm thuê theo thời vụ thiếu
sự quan tâm đến việc học tập của con em, điều kiện học tập của các em còn gặp


nhiều khó khăn. Chất lượng giáo dục của một số lớp đầu năm học còn thấp, còn
một số học sinh chưa ngoan.
3.

Mặt mạnh – mặt yếu

3.

Mặt mạnh

Đã nhiều năm làm giáo viên chủ nhiệm lớp, phần nào đã có chút ít kinh nghiệm
nhưng tôi vẫn thấy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học là rất
nặng nhọc, rất phức tạp. Mỗi giáo viên muốn làm tốt cơng tác chủ nhiệm thì phải
vừa là một giáo viên giỏi về chuyên môn, vừa phải là một nhà tâm lí giỏi để hiểu

học sinh, để xử lí các tình huống rắc rối sao cho khéo léo, tế nhị và đạt hiệu quả
giáo dục cao. Nếu giáo viên không tâm huyết với nghề, khơng có tinh thần trách
nhiệm cao thì khó mà hồn thành nhiệm vụ. Chất lượng học tập của học sinh, nhân
cách, đạo đức, lối sống…của học sinh rồi sẽ ra sao? Chính vì hiểu rõ điều đó nên
trong những năm học qua, song song với việc giảng dạy tốt các môn học theo qui
định, tôi luôn cố gắng phấn đấu làm tốt vai trò, nhiệm vụ của một giáo viên chủ
nhiệm lớp.
1.

Mặt yếu

Học sinh lớp 5 là lớp cuối cấp ở Tiểu học. Ở lứa tuổi này, các em đã có nhiều thay
đổi về nhận thức, về tâm sinh lí, tình cảm và cả các mối quan hệ xã hội. Nhiều em
đang ở ngưỡng cửa của tuổi dậy thì. Các em rất dễ bị lơi kéo, dụ dỗ, bị xâm hại,…
Nhưng các em vẫn chưa có đủ khả năng để từ chối, để tự bảo vệ mình. Vì vậy, các
em rất cần được giáo dục và rèn luyện nhiều kĩ năng sống để tự tin trong học tập,
trong cuộc sống.
Ở trường tôi, những năm học trước do cơ sở vật chất còn thiếu nên chỉ dạy một
buổi/ ngày và có 1 buổi các em phải học vào thứ bảy. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm


lớp cịn gặp khó khăn về thời gian trong cơng tác chủ nhiệm lớp dẫn đến thường
xuyên phải kéo dài buổi học so với qui định, gây căng thẳng, mệt mỏi cho học sinh
và làm một số phụ huynh bực bội vì phải chờ đợi lâu khi đi đón con em mình tan
học.
4.

Các nguyên nhân, các yếu tố tác động

4.

Về phía giáo viên:

– Trong q trình truyền thụ kiến thức cho học sinh, giáo viên chưa thường xuyên
chú ý phân loại các đối tượng.
– Trong quá trình chủ nhiệm lớp, giáo viên chưa quan tâm nhiều đến điều kiện gia
đình của từng em.
– Các hoạt động ngoại khoá như văn nghệ, thể dục, thể thao, hoạt động Đội chưa
được chú trọng đúng mức nhằm phát huy tính hiệu quả của nó trong việc nâng cao
chất lượng học tập.
1.

Về phía học sinh

– Một số học sinh chưa xác định động cơ học tập đúng đắn nên chưa chăm học.
– Chưa năm được phương pháp học tập và mất căn bản kiến thức ở lớp dưới.
– Cha mẹ chưa quan tâm đúng mức đến việc học của các em, cịn khốn trắng cho
nhà trường, chưa tạo điều kiện cho các em học tập.
Bên cạnh đó các trị chơi vơ bổ như: điện tử…cũng như những phim ảnh không
lành mạnh, đã trực tiếp tác động làm ảnh hưởng khơng ít đến việc học tập của các
em.


– Chất lượng học sinh trong lớp không đồng đều.
5.

Phân tích , đánh giá các vấn đề thực trạng mà đề tài đã đặt ra

Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hồn thành tốt nhiệm vụ của mình, muốn đề ra
các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết giáo viên phải

hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh. Do
vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay công tác điều tra thông qua
phiếu sau đây. Tôi phát cho mỗi em một phiếu điều tra sau đây và yêu cầu các em
điền đầy đủ 10 thông tin trong phiếu:

GIỚI THIỆU BẢN THÂN
1.

Họ và Tên:
……………………………………………………………………..

2.

Là con
thứ………………………………………………………………………
trong gia đình.

3.

3. Hồn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, nghèo)
……………………………………………….

4.

Kết quả học tập năm lớp 4:
……………………………………………………………………..

5.

Môn học u thích:

………………………………………………………………………………
…

6.

Mơn học cịn gặp khó khăn:
…………………………………………………………………….


7.

Góc học tập ở nhà: (Có, khơng)
……………………………………………………………….

8.

Những người bạn thân nhất trong lớp:
………………………………………………………

9.

Sở thích:
………………………………………………………………………………
………………

10.

Địa chỉ gia đình: Số nhà………….
……..thơn…………………………………………….

Số điện thoại của gia đình:
…………………………………………………………………….
Qua phiếu điều tra này, tơi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học
sinh để ghi vào Sổ Chủ nhiệm. Và quan trọng hơn cả là tôi đã hiểu một phần về
học sinh của mình, điều đó rất có lợi cho tơi trong công tác giảng dạy và giáo dục
học sinh.
Sau khi điều tra phân loại từng đối tượng học sinh đầu năm. Tôi đã trực tiếp trao
đổi với phụ huynh về từng đối tượng học sinh và đồng thời nhân được những thơng
tin từ phía phụ huynh, từ đó kịp thơi có những kế hoạch cụ thể để tập trung cho
từng học sinh.
* Đối với học sinh khó khăn văn hố:
Trước hết cần biết các em khó khăn về mơn gì? mức độ đọc – viết ra sao? Nguyên
nhân nào dẫn đến việc học cịn gặp khó khăn. Để giúp các em tiến bộ trong học
tập, tơi ln suy nghĩ tìm ra những cách dạy, luôn học hỏi đồng nghiệp đi trước để
có những phương pháp dạy học hay nhất để giúp đỡ, chỉ dẫn cho học sinh gặp khó


khăn. Bên cạnh đó, tơi thường xun kiểm tra và theo dõi việc học bài và làm bài
tập của học sinh.
* Đối với học sinh nghịch ngợm trong lớp:
Việc giúp các đối tượng này, chấp hành tốt nội quy của lớp đòi hỏi phải tốn nhiều
thời gian. Đối với những học sinh này, tôi luôn tạo sự gần gũi thân thiện, luôn phát
huy và tuyên dương kịp thời, phát hiện những điều tốt, có tiến bộ để dần giúp các
em có những thái đội đúng đắn hơn trong học tập. Mặt khác tôi thường xuyên liên
lạc, thông báo với phụ huynh của những học sinh này để cùng theo dõi, nhắc nhở
và tạo môi trường giáo dục chặt chẽ hơn giữa nhà trường và gia đình, bên cạnh
việc quan tâm đến từng đối tượng học sinh, đội ngũ công tác đắc lực nhất giúp tơi
hồn thành tốt cơng tác chủ nhiệm lớp là ban cán sự lớp. Đây là lực lượng đóng vai
trị quan trọng với chất lượng học tập cũng như nề nếp lớp học.
* Đối với học sinh năng khiếu:

Đối với những em này, trong quá trình giảng dạy, tôi luôn kết hợp ra các câu hỏi,
bài tập nâng cao hơn, khó hơn nhất là Tốn và Tiếng Việt làm cho các em không
nhàm chán và hứng thú học tập. Qua đó giáo viên phát hiện những nhân tài về
chương trình nâng cao, tư vấn với phụ huynh mua thêm sách tham khảo giải các
bào tập khó cho các em, nhằm trang bị những kiến thức cơ bản để tham gia thi học
sinh giỏi các cấp.
Bên cạnh các môn học tôi luôn quan niệm rằng “ Nét chữ, nết người: ở lớp tôi luôn
chú ý đến việc rèn chữ viết, giữ gìn sách vở của các em nên hàng tháng có chấm
điểm, đánh giá xếp loại khen thưởng, những em có bộ vở sạch chữ đẹp để các em
cùng nhau thi đua và có thói quen tự rèn luyện chữ viết, giữ gìn sách vở của mình
đẹp hơn.


Hàng ngày, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho các em luyện viết từng bài rõ ràng. những
em viết chữ đẹp tôi yêu cầu các em luyện viết nhiều kiểu chữ khác nhau.
Với những học sinh vẽ đẹp, hàng tuần tơi cho các em tìm hiều chọn các đề tài, từ
đó các em hình dung và vẽ theo ý thích…
* Đối với học sinh có hồn cảnh kinh tế gia đình khó khăn:
Tơi ln quan tâm gần gũi động viên để các em cố gắng học tập tốt như phát động
phong trào “Giúp bạn nghèo vượt khó”, “Lá lành đùm lá rách”, gặp riêng phụ
huynh để bàn bạc và khuyên họ khắc phục khó khăn tạo điều kiện cho com em học
tập.
* Đối với những học sinh mồ côi.
– Bản thân tôi luôn gần gũi, chia sẻ cùng các về sự thiếu thốn tình cảm của gia
đình. Ln động viên, giúp đỡ các em cả về tinh thần lẫn vật chất chính bằng tình
cảm của người mẹ “ Thứ hai” của các em để các em được yên tâm học tập.
– Tôi kêu gọi học sinh trong lớp ủng hộ vở, đồ dùng học tập quần áo cũ để các em
có điều kiện học tập, trang phục phù hợp với các bạn trong lớp.
Ngoài ra để tăng cường chất lượng học tập đều khắp của lớp, tôi đã xây dựng các
tổ học nhóm, đơi bạn cùng tiến, học sinh gỏi kèm học sinh yếu, yêu cầu học sinh

cần tập trung học việc học tập của mình ở nhà.
Bên cạnh đó, tơi cịn tổ chức cho các em tham gia các buổi sinh hoạt ngoại khố
như: “Đố vui để học”, “Trị chơi học tập” nhằm phát huy tính tích cực học tập của
các học sinh. Qua đó học sinh có điều kiện học mà vui, vui mà học giảm bớt đi sự
căng thẳng.


III. GIẢI PHÁP ĐÃ THỰC HIỆN
1.

Mục tiêu của giải pháp – biện pháp

Xác định mục tiêu, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp.Tổ chức lớp học, hướng
dẫn học sinh học tập nội quy học sinh, thực hiện 5 nhiệm vụ học sinh Tiểu học,
thực hiện tốt kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp và đạt các chỉ tiêu phấn đầu trong
các năm học nhằm giáo dục toàn diện cho học sinh. Tìm hiểu nguyện vọng, đề nghị
chính đáng của phụ huynh học sinh. Điều tra điều kiện học tập của học sinh. Từ đó
có biện pháp kết hợp, hợp tác, tạo điều kiện nhằm tìm hiểu nguyên nhân, điều kiện
học tập, nguyện vọng, sở thích của học sinh, giáo viên có cơ sở, có điều kiện tốt để
có định hướng, kế hoạch phân loại điều kiện học sinh và có phương pháp dạy học
và giáo dục phù hợp với từng học sinh có hiệu quả.
2.

Nội dung và cách thực hiện giải pháp, biện pháp

Với thực trạng về các mặt và chất lượng học sinh như trên, giáo viên đã thực hiện
áp dụng một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện học sinh
như sau:
Bản thân giáo viên chủ nhiệm là người phải có lập trường tư tưởng vững vàng.
Không ngừng học tập tu dưỡng đạo đức, chính trị. Ln ln học tập, trau dồi

chun mơn nghiệp vụ, rèn luyện, đúc rút nhiều kinh nghiệm từ chính bản thân và
đồng nghiệp trong q trình cơng tác. Luôn thực hiện đúng kế hoạch của nhà
trường đề ra, quy chế chun mơn. Ln ln học hỏi, tìm tịi các phương pháp kĩ
thuật dạy học mới, tích cực thực hiện đúng mục tiêu giáo dục nhằm nâng cao chất
lượng hiệu quả giáo dục học sinh tại lớp mình phụ trách và góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục tồn diện học sinh của nhà trường.


Giáo viên chủ nhiệm ở tiểu học cần học tập, nghiên cứu hiểu rõ các văn bản, quy
định của ngành giáo dục, hiểu Luật giáo dục tiểu học và Điều lệ trường Tiểu học,
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học nhằm để có kế hoạch dạy học, giáo dục phù
hợp với lứa tuổi, đúng với mục tiêu giáo dục tiểu học.
2.1. Tổ chức lớp, hướng dẫn học tập: Giáo viên chủ nhiệm tổ chức họp lớp đầu
năm học, bầu cán bộ lớp, phân chia tổ hợp lí trong việc học tập và lao động của
lớp. Nhắc nhở một số nề nếp của lớp, hướng dẫn chuẩn bị sách vở, đồ dùng học tập
đầu năm học. Hướng dẫn học sinh cách sắp xếp thời gian học tập hợp lí trong ngày
và học tập ở nhà.
2.2. Phân công nhiệm vụ: Giáo viên chủ nhiệm phân công, hướng dẫn cán bộ lớp,
các tổ học sinh thực hiện nhiệm vụ hàng ngày, hàng tuần, tháng và suốt cả năm
học.
2.3. Học sinh học tập nội qui học sinh, nhiệm vụ học sinh Tiểu học và các quy định
khác: Giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức, hướng dẫn cho học sinh học tập, thực hiện
nội quy học sinh, 5 nhiệm vụ của học sinh tiểu học và một số quy định đầu năm
học của nhà trường. (Thực hiện trong tiết sinh hoạt lớp cuối tuần).
2.4. Học sinh thực hiện kế hoạch công tác chủ nhiệm theo hướng dẫn của giáo
viên: Giáo viên chủ nhiệm là người lên Kế hoạch công tác chủ nhiệm, cả giáo viên
chủ nhiệm và học sinh của lớp đó đều phải thực hiện các nội dung cụ thể có liên
quan trong kế hoạch cơng tác chủ nhiệm. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức
triển khai, hướng dẫn cho học sinh học tập, nắm bắt được và thực hiện kế hoạch
công tác chủ nhiệm lớp hàng tuần, hàng tháng, năm và các chỉ tiêu phấn đấu trong

năm học bằng cách đọc nghe, hoặc cho ghi chép một số ý chính của kế hoạch, chỉ


tiêu phấn đấu và hướng dẫn học sinh phấn đấu thực hiện. (Thực hiện trong tiết sinh
hoạt lớp cuối tuần).
Ngoài điều tra theo sổ cơng tác chủ nhiệm thì giáo viên cần phải tìm hiểu nguyện
vọng, đề nghị của phụ huynh học sinh, điều tra thêm về điều kiện học tập của học
sinh theo phiếu điều tra bên dưới.
2.5. Tìm hiểu nguyện vọng, đề nghị của phụ huynh học sinh.
Nhằm tìm hiểu những điều phụ huynh mong muốn, đề nghị đối với con em mình,
đối với giáo viên chủ nhiệm, các thầy cô giáo chuyên trách, dạy thay … , để từ đó
giáo viên chủ nhiệm có điều kiện, có kế hoạch và biện pháp thực hiện nhằm mục
tiêu giáo dục học sinh. Những nội dung nào giáo viên có thể giải quyết được thì
thực hiện ngay, nội dung nào cần sự kết hợp hoặc thuộc quyền của Ban giám hiệu
nhà trường thì giáo viên sẽ kết hợp hoặc đề nghị Ban giám hiệu nhà trường xem
xét giải quyết, nội dung nào chưa thể hoặc không thể đáp ứng được đề nghị,
nguyện vọng của phụ huynh thì giáo viên chủ nhiệm sẽ gặp, trao đổi, giải thích để
phụ huynh hiểu rõ và tạo điều kiện tốt cho con em học tập.
Mẫu phiếu: (Số lượng phiếu đủ cho số phụ huynh của lớp)
PHIẾU TÌM HIỂU MONG MUỐN, ĐỀ NGHỊ CỦA PHỤ HUYNH HỌC SINH(Lưu
ý: Phụ huynh có hay khơng cần ghi họ tên phụ huynh cũng được, chỉ cần ghi điều
muốn nói, muốn trao đổi, các mong muốn, đề nghị)
Họ tên phụ huynh học sinh: ……………………………………………………….
1
2

Đối với giáo viên chủ nhiệm:
………………………………………………………….
Đối với giáo viên dạy thay, chuyên trách …: ……………………………..

3

Mong muốn, đề nghị khác của phụ huynh (nếu có): ………………………
2.6. Điều tra điều kiện học tập của học sinh.

Mẫu phiếu:
PHIẾU ĐIỀU TRA HỌC SINH1. Họ và tên học sinh: …………. 2. Chổ ở hiện nay:
Thôn ……….. Xã: …………
3. Số điện thoại của gia đình: Di động: ….………………. Nr: ……………………
4. Họ tên cha: ……………………………, tuổi: ….., nghề nghiệp: ………………..
5. Họ tên mẹ: ……………………..……., tuổi: ….., nghề nghiệp: …………………
6. Gia đình có bao nhiêu anh, chị em?…..
7. Em là con thứ mấy trong gia đình?…….
8. Hồn cảnh sống, điều kiện kinh tế hiện nay của gia đình em thế nào?
……………………………………………………………………………………….
9. Ngồi giờ học em có làm gì để giúp đỡ gia đình khơng?
……………………………………………………………………………………….
10. Ở nhà, em học bài vào những lúc nào? Khoảng bao lâu thời gian?
………………………………………………..………………………………………
11. Trong học tập và trong cuộc sống hằng ngày em có những khó khăn gì khơng?
……………………………………………………………………………………….
12. Em có nhiều bạn thân khơng? Bạn ở nhà hay bạn ở trường? Có bao nhiêu bạn?


……………………………………………………………………………………….
13. Em có mong muốn, ước mơ gì?
…………………………………………………………
2.7. Học sinh sinh hoạt 15 phút đầu giờ: Giáo viên chủ nhiệm tổ chức, hướng dẫn
cho học sinh sinh hoạt 15 phút đầu giờ thường xuyên, sinh hoạt lớp hàng tuần có

hiệu quả nhằm xây dựng tốt nề nếp lớp học, nề nếp đội viên và các kĩ năng cho học
sinh.
2.8. Học sinh thực hiện các cuộc vận động và phong trào thi đua: Học sinh cần
nắm được kế hoạch, nội dung, ý nghĩa của các cuộc vận động và phong trào thi đua
trong trường học bằng cách giáo viên chủ nhiệm tổ chức cho học sinh học tập tại
lớp và nắm được kế hoạch, nội dung, ý nghĩa của các cuộc vận động, phong trào
thi đua, từ đó hướng dẫn học sinh tham gia tích cực vào các cuộc vận động và
phong trào thi đua đang được thực hiện (Tổ chức vào tiết sinh hoạt lớp cuối tuần).
2.9. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà
Một học sinh muốn có kết quả học tập tốt ngoài việc tiếp thu những kiến thức
ở trên lớp thôi chưa đủ mà việc học bài cũ, chuẩn bị bài mới tại nhà cũng vô cùng
quan trọng. Trong khi đó, tơi thấy điều kiện gia đình, không gian sống của học sinh
cũng như nhận thức của cả phụ huynh lẫn học sinh chỉ dừng lại ở nhận thức học tại
lớp là đủ.Và điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học tập của các em. Muốn
học sinh tự học ở nhà có kết quả thì các em phải có góc học tập và mỗi em phải có
phương pháp tự học ở nhà. Về phương pháp học tập, tơi có thể hướng dẫn cho từng
em. Nhưng cịn góc học tập thì gia đình phải làm cho con em của mình. Khi các
em đã có góc học tập, tôi yêu cầu mỗi em phải lập thời gian biểu buổi chiều và


buổi tối thật cụ thể, phù hợp với tình hình của gia đình và phải được cha mẹ kí xác
nhận. Thơng qua thời gian biểu, tơi biết được chính xác thời gian học bài ở nhà của
từng em. Tôi phân chia lớp thành các nhóm theo khu vực dân cư (theo tổ) và phân
cơng mỗi nhóm một nhóm trưởng. Em nhóm trưởng sẽ kiểm tra và báo cáo với tơi
tình hình tự học ở nhà của các thành viên trong nhóm và đặc biệt lưu y đến những
bạn học yếu hoặc chưa có y thức tự học ở nhà. Thấy tôi quan tâm đến việc học ở
nhà của con em mình nên phụ huynh cũng nhiệt tình phối hợp với tôi: nhắc nhở,
kiểm tra và tạo điều kiện cho con em mình học tập ở nhà. Sự tiến bộ của học sinh
“cá biệt” được tôi thường xuyên thông báo cho gia đình biết qua điện thoại. Vì vậy,
phụ huynh rất vui và càng quan tâm đến việc học của các em.

2.10. Động viên, khích lệ kịp thời: Giáo viên chủ nhiệm cần có biện pháp kịp thời
khen ngợi, động viên khuyến khích hay nhắc nhở học sinh trong tiết sinh hoạt lớp,
cũng như trong các tiết học hằng ngày nhằm phát huy tính tự giác, tích cực của học
sinh.
Chú trọng dạy học và giáo dục học sinh thông qua tiết dạy “Hoạt động ngồi giờ
lên lớp” một cách có hiệu quả nhằm nâng cao giáo dục toàn diện học sinh. Để làm
tốt cơng việc này, địi hỏi người giáo viên cần tập trung thời gian xây dựng nội
dung chương trình, kế hoạch bài dạy phù hợp với điều kiện lớp mình, đúng với kế
hoạch hoạt động ngồi giờ lên lớp của nhà trường đã đề ra.
Giáo viên chủ nhiệm cần phối hợp chặt chẽ với tổng phụ trách đội, liên đội trong
việc lên kế hoạch và thực hiện kế hoạch liên đội, chi đội. Phối hợp chặt chẽ với
Liên đội trong việc kiểm tra, đánh giá xếp loại Đội viên, Chi đội và phối hợp trong
việc thực hiện các kế hoạch nhỏ, các phong trào thi đua khác một cách có hiệu quả.


Tổ chức đại hội chi đội theo kế hoạch của liên đội, bầu cán bộ Chi Đội, bầu Đại
biểu đi dự Đại hội Liên đội.
Phân công, hướng dẫn cán bộ chi đội thực hiện nhiệm vụ của mình.
Cho Đội viên ôn lại truyền thống của Đội TNTP Hồ Chí Minh, điều lệ Đội viên.
(Thực hiện trong sinh hoạt 15 phút đầu giờ).
Kết hợp với các giáo viên bộ môn, giáo viên dạy thay nhằm giảng dạy tốt các môn
học, thực hiện tốt kế hoạch chủ nhiệm.
Giáo viên bộ môn, giáo viên dạy thay là những giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp
mình trong một thời gian nhất định nào đó hay giảng dạy hàng tuần thì đều có tác
động đến quá trình giáo dục học sinh. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm cần phổ biến cho
giáo viên bộ môn, giáo viên dạy thay biết được Kế hoạch công tác chủ nhiệm, biết
được kết quả điều tra điều kiện học sinh. Để từ đó các giáo viên này cũng có nội
dung và phương pháp giáo dục cụ thể đối với lớp mình phụ trách, học sinh lớp
mình dạy. Đồng thời các giáo viên bộ mơn, giáo viên dạy thay sẽ có biện pháp kết
hợp với giáo viên chủ nhiệm trong quá trình giáo dục tồn diện học sinh.

Tăng cường mối quan hệ Gia đình, Nhà trường và Xã hội; tăng cường hiểu biết về
giáo dục, về phương pháp giáo dục con em của phụ huynh học sinh. Nhằm kết hợp
tốt mối quan hệ Gia đình – Nhà trường và Xã hội, nhằm kết hợp giáo dục tồn diện
học sinh có hiệu quả cao hơn.
Giáo viên chủ nhiệm kết hợp chặt chẽ với Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp,
trường và cha mẹ, phụ huynh học sinh.
Tổ chức họp phụ huynh học sinh đầu năm nhằm báo cáo, bàn bạc mọi công tác
hướng tới giáo dục học sinh.


Để phụ huynh có điều kiện giáo dục con em mình tốt, phù hợp với mục tiêu giáo
dục của Đảng và nhà nước đã đề ra, phụ huynh học sinh cần hiểu rõ các nhiệm vụ
của học sinh, nắm được mục tiêu giáo dục tiểu học, cần hiểu được một số điều của
Luật giáo dục tiểu học, Điều lệ trường tiểu học, phụ huynh cần hiểu được nội dung,
ý nghĩa và kế hoạch của các cuộc vận động và phong trào thi đua đang được thực
hiện trong nhà trường. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm cần triển khai trong cuộc họp
phụ huynh đầu năm học về trích một số điều của luật giáo dục Tiểu học, Điều lệ
trường Tiểu học, các nhiệm vụ của học sinh tiểu học mà phụ huynh cần nắm được
để có phương hướng và cách thức giáo dục con em mình phù hợp, đúng đắn và có
hiệu quả.
Bằng chun mơn nghiệp vụ của mình, giáo viên chủ nhiệm cần tuyên truyền, phổ
biến một số chính sách của Đảng và nhà nước hàng năm đối với ngành giáo dục,
phổ biến, trao đổi cùng phụ huynh một số cách thức, phương pháp giáo dục nhằm
tạo điều kiện cho con em mình học ở nhà sao cho phù hợp với điều kiện gia đình
học sinh và có khoa học.
Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên liên lạc, trao đổi quá trình học tập, rèn luyện
của học sinh với phụ huynh học sinh ở trường cũng như ở nhà nhằm kết hợp, hỗ
trợ, giúp đỡ học sinh trong quá trình học tập và rèn luyện.
Đánh giá, xếp loại và xét thi đua khen thưởng học sinh khách quan, công bằng và
kịp thời nhằm tạo niềm tin, sự hứng thú học tập của học sinh.

Nhận xét, đánh giá, xếp loại và xét thi đua khen thưởng học sinh cần đúng đối
tượng, đúng các quy định, kịp thời, khách quan, trung thực, công bằng. chú trọng
động viên, khuyến khích học sinh.
3.

Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp


Để thực hiện được giải pháp, biện pháp nêu trên cần phải có những điều kiện nhất
định.
Có tâm huyết với nghề nghiệp, yêu nghề, mến trẻ, có năng lực, nhiệt tình sẵn sàng
tất vả vì học sinh thân yêu.
– Nắm vững tâm sinh lý học sinh
– Phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường, và xã hội.
– Lập kế hoạch bào học rõ ràng, phù hợp với những đối tượng học sinh.
– Thường xuyên học tập để nâng cao trình độ, sử dụng phương pháp hợp lý, sử
dụng đồ dùng học dạy học thiết thực, tối ưu vào bài giảng.
– Thường xuyên giáo dục phẩm chất đạo đức cho học sinh, tổ chức các hoạt động
vui chơi, rèn luyện thân thể, bảo vệ sức khoẻ.
4.

Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp

Trong quá trình thẹc hiện các giải pháp, biện pháp nêu trên phải được thực hiện
thường xuyên liên tục trong các tiết học, buổi học và trong các hoạt động của lớp.
5.

Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiêm cứu

Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, cùng với sự giúp đỡ, hỗ trợ, kết hợp của

Ban giám hiệu nhà trường, tập thể giáo viên trường, đồng nghiệp, phụ huynh học
sinh, bản thân đã mạnh dạn áp dụng đầy đủ các biện pháp nêu trên tại các lớp học
trên thì chất lượng giáo dục học sinh tăng hẳn và tăng đều từ đầu năm học đến cuối
năm học, số học sinh chưa hoàn thành các môn học giảm dần, . chất lượng giáo
dục toàn diện cả lớp cuối năm tăng đạt 100%..


Trước khi áp dụng đề tài tôi tiến hành khảo sát chất lượng đầu năm của học sinh
lớp 5 qua các năm học 2014 – 2015; 2015 – 2016; 2016 – 2017 .
Chất lượng đầu năm học cụ thể như sau:
BẢNG 1: LỚP 5B NĂM HỌC 2014 – 2015
SĨ SỐ HỌC SINH: 32.
(Chất lượng 2 mơn đầu năm học )
ĐIỂMMƠN 1-2

3-4

TOÁN

5em15,6% 8 em25%

TIẾNG VIỆT

3em9,4%

BẢNG 2:

5-6

7-8

9-10

13 em40,6% 6 em18,8% 0

6 em18,7% 18 em56,3% 5em15,6%

0

LỚP 5A NĂM HỌC 2015 – 2016

SĨ SỐ HỌC SINH: 24.
(Chất lượng 2 mơn đầu năm học)
ĐIỂMMƠN1-2
TỐN

1 em4,1%

TIẾNG VIỆT

3-4

5-6

4 em16,7%

14em58,4% 3 em12,5% 2 em8,3%

6 em25%

14 em58,4% 3 em12,5% 1em4,1%

BẢNG 3: LỚP 5E NĂM HỌC 2016 – 2017
SĨ SỐ HỌC SINH: 28.
(Chất lượng 2 môn đầu năm học)

7-8

9-10


ĐIỂMMƠN1-2
TỐN

1 em3,5%

TIẾNG VIỆT

3-4

5-6

7-8

9-10

3 em10.5%

16em57,5% 5 em18 % 3 em10.5%

4 em14%

18 em64.5% 5 em18%

1 em3,5%

Sau khi áp dụng đề tài chất lượng cụ thể cuối các năm học:
BẢNG 1: LỚP 5B NĂM HỌC 2014 – 2015
SĨ SỐ HỌC SINH: 32.
(Chất lượng 2 mơn cuối năm học )
ĐIỂMMƠN 1-2

3-4

5-6

7-8

9-10

TỐN

0em0%

0 em0%

7 em22 %

10 em31%

1547%

TIẾNG VIỆT

0em0%

0 em0%

6 em19%

10em31%

1650%

BẢNG 2:

LỚP 5A NĂM HỌC 2015 – 2016

SĨ SỐ HỌC SINH: 24.
(Chất lượng 2 môn cuối năm học)
ĐIỂMMƠN1-2
TỐN

0 em0%

TIẾNG VIỆT

3-4

5-6

7-8

9-10

0 em0%

7em29%

7 em29%

10 em42%

0 em0%

7 em29%

10 em42% 7em29%

BẢNG 3: LỚP 5E NĂM HỌC 2016 – 2017
SĨ SỐ HỌC SINH: 28.
(Chất lượng 2 mơn cuối học kì 1)


ĐIỂMMƠN1-2
TỐN

0 em

TIẾNG VIỆT

3-4

5-6

7-8

9-10

0 em

10em36%

10 em36 % 8 em28%

2 em7%

17 em61%

5 em18%

4 em14%

– Mặc dù kết quả đạt được còn khiêm tốn nhưng đây là bước chuyển vượt bậc đối
với học sinh vùng khó khăn. Điều này chứng tỏ đề tài mà tơi đang thực hiện đã góp
phần từng bước hồn thiện hơn về công tác chủ nhiệm lớp nhằm giáo dục toàn diện
cho học sinh Tiểu học.
IV- KẾT QUẢ THỰC HIỆN
Sáng kiến kinh nghiệm của tơi khơng có gì là lơn lao, những biện pháp tôi đã làm
cũng rất đỗi bình thường. Nhưng kết quả đạt được lại rất khả quan. Rõ ràng qua

cách làm này, tôi thấy kết quả học tập của học sinh ngày càng tiến bộ rõ rệt. Các
em ngày càng chăm ngoan. Điều đó làm tơi rất vui mừng và vơi đi những vất vả,
mệt nhọc. Tình cảm thầy- trị, bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện .
Trong 3 năm học qua, lớp tôi vẫn ln duy trì sĩ số 100%, học sinh hồn thành
Chương trình Tiểu học đạt 100%, tỉ lệ học sinh hồn thành xuất sắc nhiệm vụ năm
học ln được nâng cao.
– Ngồi ra trong các năm qua lớp tơi chủ nhiệm đều đạt tập thể lớp xuất sắc của
trường, luôn là một trong những lớp dẫn đầu về các phong trào.
– Khơng có học sinh vi phạm khuyết điiểm; học sinh đến trường ln đảm bảo an
tồn cả trong giờ học lẫn giờ chơi; khơng có học sinh gây gổ đánh nhau trong và
ngồi nhà trường, khơng có học sinh bị tai nạn giao thông.


– Đồ dùng dạy học và bàn ghế của lớp suốt 3 năm qua ln được bảo quản tốt,
khơng có tình trạng hư hao, mất mát.
– 100% học sinh lớp đều tích cực tham gia các buổi sinh hoạt tập thể.
1.

KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

I. KẾT LUẬN
Trong q trình cơng tác, khơng ngừng trau dồi chun mơn nghiệp vụ, chịu khó
nghiên cứu, tìm tịi học hỏi, đúc rút kinh nghiệm, bản thân đã nhận thấy điều đó là
tất cả mọi vấn đề đều có thể giải quyết một cách tốt đẹp. Điều quan trọng là có
lịng u nghề, mến trẻ, tình đồng nghiệp, đồng chí, có tình u q hương đất
nước.
Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề trong sáng kiến kinh nghiệm: đã
được thực hiện rất thành công tại một số lớp trong trường.
Một số biện pháp trên hoặc một số nội dung trong các biện pháp trên cũng đã được
tôi thực hiện và đều mang lại hiệu quả. Điều quan trọng là các biện pháp có mối

liên hệ mật thiết với nhau, hỗ trợ tích cực cho nhau trong q trình thực hiện cơng
tác chủ nhiệm lớp. Chính vì vậy để mang lại hiệu quả thực sự cao, khi thực hiện
cần áp dụng đầy đủ, triệt để các biện pháp trên.
1.

KIẾN NGHỊ

Đề tài “Một số kinh nghiệm trong cơng tác chủ nhiệm nhằm giáo dục tồn diện
học sinh ở trường Tiểu học” đã được áp dụng và thực sự mang lại hiệu quả trong
công tác chủ nhiệm lớp tại một số lớp ở trường tôi.