(Sáng kiến kinh nghiệm) một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi tăng cường khă năng khám phá khoa học

"Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tăng cường khă năng khám phá
khoa học”
1. Lời giới thiệu
Như chúng ta đã biết: Tâm hồn trẻ rất ngây thơ và trong sáng, trẻ “chơi
mà học, học bằng chơi”, thế giới xung quanh qua “Lăng kính chủ quan” của trẻ
đều rất mới lạ, với biết bao kì diệu ! “Vì sao lại thế? hay “Vì sao thế nhỉ?”...
ln là những câu hỏi thắc mắc, là những điều trẻ luôn khao khát muốn biết,
muốn tìm hiểu và muốn khám phá…
Trẻ mầm non đặc biệt là trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi rất ham học hỏi, thích
tìm tịi, khám phá và tìm hiểu về thế giới xung quanh. Chúng thực sự là những
chủ thể với những năng lực riêng, có khả năng tư duy, sáng tạo và giao tiếp với
mọi người. Trẻ có kỹ năng nghe, hiểu lời nói của người khác và nói cho người
khác hiểu. Trẻ 5-6 tuổi chủ động, độc lập, có sáng kiến, biết tự tìm kiếm các
phương thức giải quyết các nhiệm vụ đặt ra, tự kiểm tra kết quả trong hoạt động
học và hoạt động chơi.Trẻ 5-6 tuổi rất tập trung chú ý và nỗ lực, cố gắng giải
quyết và hoàn thành nhiệm vụ đặt ra trong hoạt động của chúng.
Nếu như văn học, âm nhạc, tạo hình là một môn nghệ thuật đi vào tâm
hồn của các con bằng những lời ru ngọt ngào, những câu truyện kể đầy tính
nhân văn thì “Mơi trường xung quanh” lại là một mơn khoa học, nó mở ra cho
trẻ một góc nhìn, một nhận thức hồn tồn mới về con người, thực vật, động vật
và cuộc sống xung quanh trẻ, chính mơn học này đang dẫn trẻ vào những bước
đầu tiên trong hành trình khám phá khoa học sau này.
Khám phá khoa học sẽ phát triển ở trẻ kỹ năng nhận thức: ( Kỹ năng quan
sát, so sánh, phỏng đoán …), kỹ năng xã hội đồng thời giáo dục cho trẻ thái độ
ứng sử và thái độ khoa học. Khi trẻ được khám phá trẻ sẽ nhận ra những nét đặc
trưng của vật sống, đồ vật và những sự vật hiện tượng quan sát được bằng cách
sử dụng tất cả các giác quan một cách thích hợp, đồng thời khơi dậy ở trẻ tính tị
mị về con người, con vật và tự nhiên, tạo cơ hội cho trẻ khám phá về đặc điểm

1

nổi bật của cây cối, con vật và một vài mối liên hệ đơn giản giữa cây cối, con
vật với môi trường sống và với con người…
Trải qua gần 10 năm hoạt động trong nghề tôi nhận thấy: Việc cho trẻ
khám phá khoa học về thế giới xung quanh trong trường mầm non còn hạn chế,
các tiết học vẫn mang tính dập khn, cơ hỏi, trẻ trả lời một cách máy móc, chưa
mang tính tư duy, chưa phát huy khả năng sáng tạo ở trẻ, mặt khác giáo viên khi
tổ chức tiết học làm quen với môi trường xung quanh thường chỉ chú trọng cho
trẻ tìm hiểu những đặc điểm bên ngoài đơn thuần như tên gọi, các bộ phận, hình
dáng…của sự vật hiện tượng xung quanh mà xem nhẹ cho trẻ sử dụng các giác
quan trong quá trình quan sát và tìm hiểu sự thay đổi của các sự vật, hiện tượng.
Trẻ thường chỉ được nhìn, nghe và trả lời, ít được tri giác, các đồ vật và làm thử
nghiệm. Từ đó dẫn tới chất lượng của hoạt động khám phá khoa học còn thấp,
chưa mang lại kết quả như mục đích u cầu đề ra.
Chính vì vậy để có thể tìm ra cách đưa trẻ đến với hoạt động khám phá
khoa học một cách tự nhiên nhất, giúp các cháu tích cực tham gia vào các hoạt
động trải nghiệm để khám phá, tìm tịi và lĩnh hội những kiến thức mới, đồng
thời phát triển hoàn thiện hơn nữa những kỹ năng tư duy, phán đoán, tưởng
tượng, sáng tạo và phát triển ngôn ngữ cho trẻ nên tôi đã chọn đề tài: "Một số
biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tăng cường khă năng khám phá khoa học”
Biện pháp 1: Xây dựng môi trường học tập cho trẻ.
Một môi trường học tập tốt là yếu tố đầu tiên góp nên thành công cho các
hoạt động khám phá của trẻ. Một môi trường thân thiện cùng với một môi
trường vật chất được thiết kế tốt sẽ:
Giúp trẻ tìm tịi, khám phá, phát hiện nhiều điều mới lạ, hấp dẫn trong
cuộc sống, các kiến thức, kỹ năng của trẻ được củng cố và bổ xung, trẻ được lựa
chọn hoạt động cá nhân theo nhóm, trẻ tích cực, chủ động và độc lập hơn, tự bộc
lộ khả năng của mình.

2

Môi trường phù hợp đa dạng và phong phú sẽ gây hứng thú cho trẻ và
bản thân giáo viên, góp phần nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo
viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ.
Việc sắp xếp, thiết kế môi trường trong trường mầm non sẽ ảnh hưởng
đến việc học của trẻ, các học của trẻ và cách mà giáo viên dạy.
Bởi vậy tôi luôn cố gắng xây dựng mơi trường học tập có tác động mạnh
mẽ đến trẻ như sau:
+ Với môi trường trong lớp: Tôi luôn chú ý sắp xếp bàn ghế gọn gàng, các
giá tủ, đồ dùng, đồ chơi theo nguyên tắc động tĩnh xen kẽ, phù hợp tạo cho trẻ
không gian để hoạt động, các góc trang trí gần gũi, quen thuộc với cuộc sống
hàng ngày của trẻ đặc biệt là xây dựng các góc mở để cho trẻ phát huy kỹ năng
sáng tạo.
Ví dụ: Với góc “Truyện nhỏ của bé” tơi trang trí trên mảng tường một
khung nền cố định, sau mỗi chủ đề, với mỗi câu truyện khác nhau tôi cho trẻ làm
tranh về các nhân vật và nội dung từng câu chuyện rồi cho trẻ gắn trang trí theo
ý tưởng của trẻ.
Với mỗi chủ đề tôi luôn chú ý trang trí mơi trường lớp học với những hình
ảnh sống động, đẹp mắt, gây hứng thú và tạo sự tò mò của trẻ, kích thích trẻ
khám phá.
Ví dụ: Với chủ đề “Nước và một số hiện tượng tự nhiên”, tôi chuẩn bị
những bức tranh quá trình phát triển của mưa được xắp xếp khơng theo thứ tự
trên bảng gài sau đó trẻ sẽ sắp xếp và gắn các bức tranh quá trình phát triển của
mưa theo đúng trình tự.
Ví dụ: Với hoạt động “Tìm hiểu khám về tính chất đặc điểm của nước”:
Tơi làm những bức tranh mưa, những dịng sơng, con suối, những đám mây…để
trang trí quanh lớp và kết quả là mỗi khi trẻ thấy như vậy sẽ hỏi nhau: “Cô treo
những bức tranh này ở đây để làm gì nhỉ” Hay “Vì sao lớp mình ngày hơm nay
lại có những hình ảnh này?”...và từ những thắc mắc đó đến những hoạt động

3


khám phá trẻ sẽ rất hứng thú và tự bản thân trẻ sẽ giải đáp những câu hỏi của
chính bản thân trẻ…
+ Với mơi trường ngồi lớp: Phối hợp cùng nhà trường xây dựng cho trẻ
một khuôn viên xanh - sạch - đẹp, gần gũi và thân thiện với trẻ.
Tôi luôn chú ý trồng nhiều loại cây với nhiều chủng loại khác nhau ở góc
thiên nhiên và sắp xếp bố trí khoa học để trẻ dễ quan sát, đặc biệt mỗi cây ở góc
thiên nhiên đều có bảng gắn tên rõ ràng.
Tôi chuẩn bị các hộp xốp đựng đất đã được tạo hình dáng ngộ nghĩnh và
các loại hạt để cho trẻ được gieo hạt ngay tại góc thiên nhiên của lớp mình.
Hàng ngày trẻ được chăm sóc cây, tưới nước, nhặt cỏ, làm các thí
nghiệm…qua hoạt động với góc thiên nhiên tơi nhận trẻ thực sự rất thích thú vì
các con trực tiếp được nhìn, được làm, được trải nghiệm…từ đó phát triển kỹ
năng hoạt động, tư duy trực quan….
Biện pháp 2: Thiết kế các hoạt động khám phá trải nghiệm cho trẻ.
Tìm hiểu về đặc điểm phát triển nhận thức của trẻ tôi thấy: Trẻ mẫu giáo
lớn 5-6 tuổi rất ham học hỏi, thích tìm tịi, khám phá và tìm hiểu về thế giới
xung quanh. Được trực tiếp làm thí nghiệm, được trải nghiệm quả là một điều
rất thú vị đối đối với trẻ, các con rất say mê làm các thí nghiệm và có thể tự
mình tìm ra các phát hiện mới.
Để thiết kế được các hoạt động cho trẻ khám phá khoa học tôi luôn chú ý
xây dựng môi trường phù hợp với mỗi hoạt động sau đó xác định mục tiêu của
bài học phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ lớp mình, nếu là hoạt động thí
nghiệm tơi chú ý chuẩn bị các đồ dùng thí nghiệm gần gũi với cuộc sống hàng
ngày của trẻ.
Dưới đây là một số hoạt động hoạt động khám phá trải nghiệm mà tôi đã
thực hiện tất thành công trên trẻ 5-6 tuổi trường mầm non Hoa Sen.

* Hoạt động 1: “Cho trẻ tìm hiểu về nước”
4


Chuẩn bị:
+ Ca nước sạch đã đun sôi và để nguội, các cốc thủy tinh, đường, dầu ăn,
sỏi, ấm siêu tốc, nước đá, thìa, khăn lau tay…
Thực hiện:
+ Trải nghiệm 1: Cho trẻ rót nước vào cốc thủy tinh, cho trẻ quan sát,
uống nước và trẻ đã đưa ra được kết luận: “Nước khơng có màu, khơng mùi và
khơng vị”
+ Trải nghiệm 2: Hướng đẫn trẻ cho đường vào cốc nước rồi dùng thìa
khuấy đều, trẻ quan sát thấy đường tan trong nước. Yêu cầu trẻ cho đá vào vước
rồi dùng thìa khuấy đều, trẻ thấy đá khơng tan trong nước…Cho trẻ làm thí
nghiệm như vậy với một số chất và trẻ đã đưa ra được kết luận “Nước có thể
hịa tan hay khơng hịa tan được một số chất”.
+ Trải nghiệm 3: Cho trẻ cầm, nắm nước đá và nói cảm giác, cho trẻ quan
sát nước đang đun trên ấm siêu tốc và bốc hơi, cùng với sự hướng dẫn, gợi mở
của cô giáo trẻ đã đưa ra kết luận: Khi ở nhiệt độ thấp nước đông lại thành đá và
ở dạng rắn, Khi ở nhiệt độ cao nước bốc hơi và ở dạng hơi, Khi ở nhiệt độ bình
thường thì nước có dạng lỏng. Như vậy nước có thể ở dạng: “Rắn, lỏng và dạng
hơi”
Ngoài các hoạt động trải nghiệm trên tơi cịn mạnh dạn thực hiện thêm rất
nhiều hoạt động khám phá khoa học khác như: “Trứng chìm, trứng nổi”, “Hoa
đổi màu”, “Thổi chong chóng”, “Chúng ta khác nhau, không giống nhau”…tất
cả đều đạt được kết quả tốt trên trẻ và đặc biệt trẻ tham ra vào các hoạt động một
cách rất say mê và nhiệt tình.
Có thể nói việc thiết kế các hoạt động khám phá trải nghiệm cho trẻ là
thực sự cần thiết và quan trọng, tạo điều kiện cho trẻ hoạt động tích cực, tìm tịi,
học hỏi và khám phá thế giới xung quanh trẻ.

5


Biện pháp 3: Tổ chức các hoạt động khám phá khoa học cho trẻ bằng
hình thức thăm quan.
Dù khám phá môi trường tự nhiên hay môi trường xã hội giáo viên cũng
cần tổ chức đàm thoại ngắn nhằm mục đích nhắc trẻ về mục đích tham quan, các
quy tắc hành vi cần thực hiện trong quá trình tham quan.
Tổ chức cho trẻ quan sát, có thể quan sát (Tập thể, nhóm, cá nhân) giáo
viên giúp trẻ xác định được những dấu hiệu đặc trưng của sự vật hiện tượng
bằng các biện pháp khác nhau: Như đặt ra các câu hỏi, câu đố, bài thơ hướng
dẫn trẻ quan sát, khảo sát, sử dụng phương pháp trò chơi, sử dụng kể chuyện và
giải thích để bổ sung cho sự quan sát của trẻ. Trong q trình quan sát có thể sử
dụng các tác phẩm văn học hoặc âm nhạc.
Ví dụ: Cho trẻ tìm hiểu về mơi trường xã hội: Cho trẻ đi thăm quan nơng
trại Detrang farm Ba Vì (Nơng trại Dê trắng Ba Vì).
Trước khi đến với hoạt động thăm quan nông trại tôi cung cấp kiến thức
về nông trại dê trắng Ba Vì bằng các hình thức như cho trẻ nghe bài hát “Q tơi
Ba vì” hay cùng trẻ đọc bài thơ “Lên núi Ba vì” và cho trẻ ngắm các hình ảnh
mà các bạn nhỏ trên khắp đất nước về thăm nơng trại qua hình ảnh mà tơi đã sưu
tầm trên mạng…nhằm gợi cảm xúc, xây dựng hình ảnh về các hoạt động mà trẻ
sẽ được trải nghiệm khi đến thăm nơng Trại Dê trắng ba vì như: Thăm trang trại
Dê, Cho Dê ăn, vắt sữa dê; Thăm trang trại Lạc Đà, trang trại Ngựa, trẻ cưỡi
ngựa, cưỡi Lạc Đà…Khi đưa trẻ đến với nơng trại Ba Vì tơi cùng trẻ trị chuyện
về các cảnh đẹp của nơng trại, dẫn trẻ đi từng nơi của nơng trại, trị chuyện với
trẻ về công việc, trang phục, công việc của bác nơng dân làm việc trong nơng
trại …sau đó tơi cho trẻ đến với các hoạt động trải nghiệm như làm gốm, làm
bánh trôi, nấu cơm bằng niêu đất, Bịt mắt bắt vịt …vừa hoạt động cô vừa đặt ra
các câu hỏi về công việc mà các con đang làm : “Các con sẽ làm gì để tạo ra

một cái bát ?”, “ các con sẽ nặn bánh trôi như thế nào?” hay “Để nấu cơm bằng
niêu đất con cần có những ngun vật liệu gì?”….sau đó tơi cho trẻ tham gia các
6


hoạt động chia sẻ, giúp đỡ các cô chú công nhân trong nông trại như: Tập cho
Dê ăn, vắt sữa Dê, cho Lạc Đà ăn…khi được tham gia các hoạt động, được làm
các công việc nhỏ,vừa sức trẻ đã rất hứng thú bày tỏ cảm xúc, biết trân trọng bác
nông dân…
Biện pháp 4: Thường xuyên thay đổi các hình thức khám phá khoa học
cho trẻ.
Ở mỗi hoạt động khám phá tơi ln chú ý tìm một hình thức hay nhất, phù
hợp nhất để cho trẻ khám phá, Và tôi luôn thực hiện theo một nguyên tắc nhất
định, không trùng lặp giữa hoạt động sau và hoạt động trước, một điều quan
trọng ở mỗi tiết khám phá tôi luôn chú ý xây dựng hoạt động để trẻ đựơc phát
huy hết khả năng, được sử dụng tất cả các giác quan trên cơ thể trẻ, trẻ tự được
làm, và tự đưa ra nhận xét, kết luận cho mỗi hoạt động của mình. Tôi luôn chú ý
đến các hoạt động phù hợp để hoạt động trong lớp và một số hoạt động phù hợp
để cho trẻ hoạt động ngoài trời.
* Hoạt động khám phá trong lớp.
Hoạt động khám phá khoa học mà tôi rất ấn tượng với đề tài “Tìm hiểu
tính chất đặc điểm của nước”. Với việc lựa chọn hình thức một cách tự nhiên, lơ
ghích và khoa học, lấy trẻ làm trung tâm tiết dạy của tôi đã rất thành công, trẻ rất
tích cực hoạt động và tiết dạy đã được tổ chuyên môn đánh giá rất cao.
Ở hoạt động trẻ được hát vận động bài hát trời nắng trời mưa, được xem
đoạn phim về “Cậu bé giọt nước”.
Từ đó trẻ biết được các nguồn nước, tác dụng của nước, cách bảo vệ và
cách sử dụng nước một cách tiết kiệm.
Sau đó tơi đưa trẻ đến các hoạt động thí nghiệm để trẻ biết được vị của
nước, các dạng của nước, nước có thể hịa tan hay khơng hào tan một số chất,

tất cả các hoạt động thí nghiệm đó trẻ đều được tự tay làm, được quan sát, tri
giác, trẻ rất hứng thú hoạt động và đã tự đưa ra được những kết luận rất chính
xác về đặc điểm và tính chất của nước.
7


Và cuối cùng trẻ được trải nghiệm bằng một trò chơi rất bổ ích đó là trị
chơi : “Chọn hành vi đúng sai”. Các con sẽ được gắn những khuôn mặt cười vào
bức tranh có hành vi đúng để bảo vệ nguồn nước và chọn khn mặt khóc vào
bức tranh có hành vi sai gây nguy hại đến nguồn nước. Ở trị chơi này tơi cho trẻ
chơi theo hình thức thi đua giữa các tổ các cháu rất hứng thú, phối hợp với nhau
rất ăn ý và kết quả cả 3 đội đều dành chiến thắng với kết quả rất xuất sắc.
Kết thúc hoạt động tôi cho trẻ hát “Điều kì diệu quanh ta”, trẻ sẽ cùng cơ
đi khám phá những điều kì lạ trong mơi trường tự nhiên.
Hay với đề tài “Tìm hiểu về lồi bướm”. Ở hoạt động khám phá này tơi
chọn các hoạt động cho trẻ tìm hiểu khám phá về loài Bướm một cách tự nhiên
nhất, giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động, đồng thời phát triển cho trẻ kỹ năng
tư duy tưởng tượng sáng tạo, và phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. Trong tiết
học trẻ được tìm hiểu về đặc điểm, các bộ phận, màu sắc sinh sản, vòng đời phát
triển của loài bướm,
Trẻ được hát vận động bài hát nhộn nhịp theo nhạc bài hát “Kìa con bướm
vàng”, trẻ được đến với làn điệu dân ca mượt mà qua bài hát dân ca “Hoa thơm
bướm lượn”, trẻ được phát triển ngôn ngữ qua bài thơ “Ong và bướm”…và đặc
biệt trong tiết học trẻ được chơi những trò chơi vui nhộn và sáng tạo, trẻ được
tạo hình các giai đoạn phát triển của loài bướm bằng những tờ giấy A4 nhiều
màu sắc, hay trẻ được chơi trị chơi ghép hình những chú bướm ngộ nghĩnh đáng
yêu…tất cả ngững hoạt động đó đã tạo nên một tiết học đầy bổ ích cho trẻ.
* Họat động khám phá ngoài trời.
Hoạt động “Cho trẻ khám phá quá trình phát triển của cây”. Ở hoạt động
này tơi dẫn trẻ ra ngồi trời, vừa đi cơ cùng trẻ vừa hát “Em yêu cây xanh” và

đưa trẻ đến với các hoạt động phá “Quá trình phát triển của cây” qua trò chơi
gieo hạt, nảy mầm rồi trò chuyện dẫn dắt trẻ vào hoạt động quan sát từng giai
đoạn phát triển của cây mà cô đã chuẩn bị sẵn, sau đó trẻ sẽ được đến với trị
chơi vui nhộn, trẻ được bật qua vật cản và lên sắp xếp đúng trình tự các giai
đoạn phát triển của cây…
8


Hay với hoạt động “Điều kì diệu của ơng mặt trời”. Ở hoạt động này tơi
cho trẻ biết những ích lợi của ông mặt trời đối với đời sống con người như giúp
cây quang hợp ánh sáng, giúp con người làm khô quần áo… Với hoạt động này
tôi cho trẻ thực hiện hoạt động mà cô cùng trẻ phơi quần áo ướt ra ngồi trời
(Thực hiện vào hơm trời nắng) trong thời gian một ngày sau đó vào buổi chiều
cơ cùng trẻ sẽ thu quần áo đã phơi vào cho trẻ kiểm tra bằng cách sờ, quan sát
bằng mắt…và trẻ thấy kết quả quần áo đã khô là nhờ vào năng lượng của ơng
mặt trời…
Qua đó có thể thấy hình thức dạy học là một nội dung rất quan trọng góp
phần làm nên sự thành cơng cho tiết khám phá khoa học. Nếu mỗi giáo viên đều
lựa chọn một hình thức phù hợp và có sáng tạo cho mỗi tiết khám phá khoa học
thì tơi tin tiết học đó sẽ rất thành công và kết quả đạt được trên trẻ là rất cao.
7.5. Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin trong các họat động
khám phá khoa học.
Khi xây dựng các hoạt động khám phá khoa học cho trẻ tơi nhận thấy có
những hoạt động có thể sử dụng đồ dùng thật, những vật thật có sẵn trong đời
sống hàng ngày nhưng có những tiết thì khơng thể đưa vật thật vào trong mơi
trường lớp học. Chính vì vậy việc sử dụng công nghệ thông tin là phương tiện
hữu ích nhất để giúp trẻ đến gần hơn với thế giới xung quanh.
Với mỗi bài học có sử dụng cơng nghệ thông tin tôi đã sử dụng một số
phần mềm như: Powerpoint, Adobe Presenter, Flash, Photoshop…để thiết kế
giáo án với những hình ảnh và âm thanh sống động kết hợp với hiệu ứng để trẻ

có thể tương tác và khám phá đối tượng một cách tích cực nhất.
Ví dụ: Với hoạt động “Tìm hiểu về một số con vật sống trong rừng” tơi đã
lựa chọn hình ảnh một số con vật như: Hổ, Voi, Sư tử, Gấu…rõ nét để trẻ tìm
hiểu về đặc điểm bên ngồi của các con vật, lồng tiếng kêu để cho trẻ đoán, sưu
tầm các video trên mạng về quá trình sinh sản, cách kiếm mồi, vận động của các
con vật đó; thiết kế trị chơi trên máy tính như: Tìm thức ăn cho các con vật,
ghép tranh…
9


Ví dụ: Với hoạt động “Tìm hiểu về mưa” tơi cho trẻ biết quá trình hình
thành mưa bằng cách thiết kế các hình ảnh động: Ơng mặt trời chiếu ánh nắng
xuống mặt nước -> nước bốc hơi thành hơi nước -> hơi nước ngưng tụ thành
những đám mây -> nước từ những đám mây rơi xuống tạo thành mưa sau đó cho
trẻ xem vi deo câu chuyện “Giọt nước tí xíu” để khắc sâu kiến thức cho trẻ về
mưa…
Qua đó giúp trẻ được mở rộng thêm vốn kiến thức về môi trường tự nhiên
và xã hội.
Biện pháp 6: Làm tốt công tác phối hợp với cha mẹ trẻ.
Để tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ đạt kết quả tốt cần có sự
thống nhất giữa gia đình và nhà trường trong việc dạy trẻ, giúp trẻ có khả năng
tư duy, sáng tạo, tìm tịi, khám phá về thế giới xung quanh.
Ngay từ đầu năm học trong buổi họp phụ huynh đầu năm tôi đã chủ động
trao đổi với phụ huynh về kế hoạch tổ chức các hoạt động khám phá cho trẻ. Lên
kế hoạch phối hợp với phụ huynh phù hợp với điều kiện của lớp theo đúng các
chủ đề. Vận động phụ huynh sưu tầm nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, hỗ
trợ về kinh phí để làm đồ dùng phục vụ cho hoạt động khám phá khoa học tại
lớp. Trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng cho trẻ khám phá thế giới xung
quanh thơng qua các hoạt động thực tiễn từ đó u cầu phụ huynh tạo mọi điều
kiện để cho trẻ được tiếp xúc với thiên nhiên, quan sát thực tế môi trường xã hội

nhay trong cuộc sống hàng ngày ví dụ như: Đi thăm quan, cho trẻ tham gia các
lễ hội ở địa phương….để giáo dục trẻ đạt hiệu quả cao nhất, mời phụ huynh
tham gia dự các hoạt động trải nghiệm của lớp để phụ huynh hiểu sâu sắc hơn về
các hoạt động trải nghiệm của trẻ .
- Về khả năng áp dụng của sáng kiến: Sáng kiến được áp dụng khơng
chỉ trong lớp tơi mà cịn được áp dụng trong nhà trường và có thể phổ biến rộng
rãi tại các trường mầm non trên địa bàn đạt hiệu quả cao. Giáo viên có thể tìm ra
cách đưa trẻ đến với hoạt động khám phá khoa học một cách tự nhiên nhất, giúp
các cháu tích cực tham gia vào các hoạt động trải nghiệm. Đồng thời phát triển
10


hoàn thiện hơn nữa những kỹ năng tư duy, tưởng tượng, sáng tạo và phát triển
ngôn ngữ cho trẻ, điều này không phải là việc làm đơn giản mà chúng ta cần có
sự đầu tư suy nghĩ tìm tịi, cần phải dành thời gian và sự sáng tạo cho trẻ những
gì tốt đẹp nhất trong điều kiện có thể.
. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
+ Các trang thiết bị, đồ dùng học liệu,tài liệu phục vụ các hoạt động khám
phá khoa học.
+ Đồ dùng đồ chơi tự tạo.
+ Sự quan tâm của các cấp lãnh đạo.
+ Sự ủng nhiệt tình của các bậc phụ huynh.
+ Sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên và tổ chuyên mơn.
. Đánh giá lợi ích thu được
Sau khi áp dụng sáng kiến bản thân tôi đã rút ra được bài học kinh nghiệm
cho mình như sau.
Xây dựng thiết kế nội dung hoạt động, tiết học tích hợp nhẹ nhàng, khơng
gị ép. Đưa các câu hỏi gợi mở giúp trẻ phát huy tính tích cực, khả năng quan
sát, tư duy tưởng tượng. Trang trí mơi trường học đẹp, thẩm mỹ, thường xuyên
thay đổi theo chủ đề, kích thích trẻ quan sát, ngắm nghía. Nắm vững phương

pháp dạy trẻ làm quen với mơi trường xung quanh, khám phá khoa học, từ đó
xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình.
Học hỏi bạn đồng nghiệp trong, ngồi trường giúp giáo viên có nhiều cơ
hội được học tập, rèn luyện và phấn đấu.
Mạnh dạn tìm tòi, áp dụng thử nghiệm trong giảng dạy, khắc phục những
mặt còn tồn tại, rèn luyện phong cách sư phạm, nắm vững phương pháp giảng dạy.
Sử dụng đồ dùng trực quan có hiệu quả.
Xây dựng mơi trường đẹp, hấp dẫn, phù hợp với trẻ
Sưu tầm các trò chơi hay, mới lạ, hấp dẫn trẻ .

11


Chịu khó tìm tịi, học hỏi, tiếp cận những điều mới lạ nhằm gây hứng thú
cho trẻ.
Có nhiều hình thức mới, sinh động gây hấp dẫn cho trẻ.
Dựa vào đặc điểm của trẻ ở lớp để nghiên cứu đưa ra những hình thức,
phương pháp dạy phù hợp và gây hứng thú với trẻ ở lớp mình đảm bảo tính khoa
học - sư phạm.
Với một số kinh nghiệm trên, tơi đó phổ biến cho các giáo viên trong khối
Mẫu giáo 5-6 tuổi của trường mình và trường bạn trên địa bàn để chị em vận
dụng vào lớp mình và đều đạt kết quả cao.
Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
`

Tôi đã vận dụng các biện pháp mới hướng dẫn trẻ khám phá khoa học

trong năm và kết quả đạt đạt được rất tốt.
+ Môi trường lớp học đẹp, hấp đẫn trẻ hứng thú hơn khi tham gia vào các

hoạt động trải nghiệm, phụ huynh ủng hộ rất nhiều đồ dùng như tranh ảnh, đồ
dùng đồ chơi, chậu hoa,cây cảnh để trang trí mơi trường lớp học.
+ Trẻ được tham ra rất nhiều trải nghiệm nên trẻ có kỹ năng quan sát tốt,
kỹ năng so sánh , phân loại các đối tượng, tìm ra đặc điểm nổi bật và phát hiện
mới của trẻ về các đối tượng khám phá, trẻ tự giác, tích cực trong hoạt động nên
trẻ có khả năng lĩnh hội kiến, tiếp thu kiến thức thức nhanh hơn, trẻ có kỹ năng
sống và kỹ năng giao tiếp tốt.
+ Trẻ được đi thăm quan, quan sát trực tiếp nên trẻ rất hứng thú và rất tích
cực tham gia vào các hoạt động trải nghiệm,trẻ tự tay tạo ra được rất nhiều sản
phẩm như cái bát,cái đĩa, nồi cơm, những chiếc vòng… trong đợt thăm quan trải
nghiệm tại nơng trại Ba Vì Hà Nội. Trong năm học vừa qua tôi đã vận động phụ
huynh hỗ trợ kinh phí tổ chức cho trẻ đi thăm quan tại Ba Vì, phụ huynh rất
nhiệt tình ủng hộ và mỗi trẻ đi thăm quan đều có phụ huynh đi cùng và phụ
huynh tiếp tục đề nghị cho trẻ đi thăm quan một đợt nữa vào dịp 19 tháng 5.
12


+ Trước khi áp dụng sáng kiến, khi chưa có sự đầu tư về công nghệ thông
tin, cô giáo chưa chọn được một số hình ảnh phù hợp, sắc nét nên trong hoạt
động khám phá trẻ hay bị mất tập chung, không chú ý, sau khi áp dụng sáng
kiến cô giáo có sự đầu tư về cơng nghệ thơng tin, các bài giảng điện tử có hình
ảnh sắc nét, video sống động, hấp dẫn hơn nên trẻ rất tập trung chú ý và rất tích
cực tham gia vào các hoạt động trải nghiệm.
+ Do làm tốt công tác phối hợp với gia đình nên các bậc cha mẹ tất nhiệt
tình ủng hộ một số đồ dùng, vật để thí nghiệm… phụ huynh còn trực tiếp tham
gia vào các hoạt động trải nghiệm cùng lớp.
Kết quả khảo sát khám phá khoa học cho trẻ 5 tuổi A3 trường mầm non
hoa sen trước và sau khi áp dụng sáng kiến đạt kết quả như sau :
Nội dung

Trước khi áp dụng

Sau khi áp dụng

Kết quả

Số trẻ

%

Số trẻ

%

Kỹ năng quan sát,tìm
ra đặc điểm và trả lời
được tên gọi đặc
điểm của các đối
tượng khám phá.

29/35

83

33/35

94

Tăng 11 %

Khả năng so sánh,
phân loại các đối
tượng khám phá.

25/55

71

30/35

86

Tăng 15%

Phát hiện cái mới lạ
và có thái độ hành 24/35
động phù hợp.

67

28/35

80

Tăng 13%

Có kỹ năng sống và
khả năng giao tiếp
tốt.

71

32/35

91

Tăng 20%

25/35

Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân:
- Qua quá trình áp dụng sáng kiến nhà trường và tổ chuyên môn đã đánh
giá cao về đề tài có tính thực tiễn, hiệu quả, có thể áp dụng và nhân rộng.
13


-

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách chương trình giáo dục mầm non- NXB: Đại học sư phạm.
Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non- Nguyễn Thị Ánh Tuyết chủ biên –
NXB đại học sư phạm.
Sách tập huấn khám phá trải nghiệm cho trẻ mầm non - Sở Giáo dục và
đào tạo Vĩnh Phúc.
Tài Liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên mầm non- Sở Giáo dục
và đào tạo Vĩnh Phúc.
Thư viện trực tuyến Violet.
MỘT SỐ HÌNH ẢNH

14


(02 hình ảnh hoạt động khám phá “Điều kì diệu của nước”)

15


(02 hình ảnh hoạt động khám phá “Tìm hiểu về lồi bướm”)

Các hình ảnh “Khám phá nơng trại Dê trắng” tại Ba Vì- Hà Nội:

16


17


18


19