(Sáng kiến kinh nghiệm) một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ 4 5 tuổi khi tham gia hoạt động góc

I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. Lý do chọn đề tài, sáng kiến, giải pháp:
Ngay khi trẻ được mấy tháng tuổi cho đến khi trẻ vào nhà trẻ, mẫu giáo
thậm chí đến bậc tiểu học, trung học trẻ vẫn thích chơi. Vui chơi là hoạt động tất
yếu của mọi đứa trẻ. Nói cách khác, hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của
trẻ.
Ở trường Mầm non, giáo dục trẻ theo phương châm là “Học bằng chơi,
chơi mà học”. Trẻ được học thơng qua trị chơi, trẻ được phát triển tồn diện qua
hoạt động chơi. Hoạt động chơi nhằm mục đích rèn luyện trí lực, kích thích trí tị
mị, ham hiểu biết về xã hội của trẻ.
Hoạt động góc là một trong những nội dung quan trọng của hoạt động
chơi. Hoạt động góc thực chất là hoạt động chơi ở các góc. Thông qua hoạt động
này, giáo viên truyền thụ kiến thức, rèn luyện kỹ năng hay lồng ghép nội dung
giáo dục cho trẻ rất dễ dàng và đạt hiệu quả cao. Hoạt động góc là phương tiện
thuận lợi nhất để cung cấp, củng cố những khái niệm và kỹ năng đã học cho trẻ.
Hoạt động góc giúp trẻ được khám phá tích cực đồ dùng đồ chơi và rút ra những
kinh nghiệm phong phú cho bản thân. Vì vây, tác dụng của hoạt động góc khơng
chỉ là tác dụng của hoạt động vui chơi, mà chính là phương tiện để giáo dục trẻ
phát triển toàn diện.
Ở trường Mầm non, hoạt động góc chiếm thời gian phần lớn trong thời
gian biểu của trẻ. Nó được thiết kế và tổ chức theo các chủ đề phù hợp với đặc
điểm tâm sinh lý của trẻ. Khi tham gia vào các hoạt động khác nhau sẽ giúp trẻ
tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh, lĩnh hội những kỹ năng sống cần thiết,
phát triển tính chủ động sáng tạo, khả năng giao tiếp, khơi gợi hứng thú cảm xúc
của trẻ. Hoạt động góc như một xã hội thu nhỏ, hết sức quan trọng đối với trẻ.
Khi tham gia hoạt động góc, trẻ được chơi theo nhu cầu và khả năng của trẻ. Trẻ
được thể hiện ham muốn, được bắt chước, được làm người lớn. Trẻ được khám
phá, tìm tịi các sự vật hiện tượng, các đồ dùng đồ chơi, các mối quan hệ xã hội.
Từ đó, trẻ hiểu được các mối quan hệ về thế giới xung quanh. Hoạt động góc là
hoạt động quan trọng nhất có tác động chi phối các hoạt động khác, nó thúc đẩy
các q trình tâm lý diễn ra một cách nhanh chóng và hồn thiện. Cũng qua hoạt

động này trẻ được phát triển về mọi mặt đức - trí - thể - mỹ, trẻ lĩnh hội đầy đủ
kiến thức, được rèn luyện về kỹ năng. Thực tiễn giáo dục đã khẳng định với sự
hướng dẫn hợp lý của giáo viên khi tổ chức hoạt động chơi này thì nhận thức và
sự phát triển mọi mặt của trẻ sẽ được hình thành và phát triển một cách có hiệu
quả là những nấc thang phát triển ngày càng cao hơn do người lớn xây dựng.
Tuy nhiên, làm thế nào để trẻ tham gia vào hoạt động góc một cách tích
cực và chủ động đó là điều khơng phải dễ. Nhận thức sâu sắc được vấn đề này,
bản thân tôi là một giáo viên trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ, tơi luôn băn khoăn,
trăn trở làm thế nào để để phát huy tính tích cực chủ động của trẻ 4-5 tuổi khi
tham gia hoạt động góc. Thực tiễn cho thấy, trẻ lớp tơi phụ trách cịn nhút nhát,
chưa mạnh dạn tham gia vào các hoạt động của lớp, hoạt động góc, chưa mạnh
dạn thực hiện nhiệm vụ mà giáo viên đưa ra, chưa mạnh dạn giao tiếp với bạn, kỹ
năng phối hợp cùng bạn chơi còn hạn chế, ... Với đặc điểm của lớp mình phụ
trách như vậy, tơi đã suy nghĩ và tìm ra “Một số biện pháp nhằm phát huy tính


tích cực chủ động của trẻ 4-5 tuổi khi tham gia hoạt động góc” làm đề tài nghiên
cứu.
I.2. Điểm mới của đề tài:
Đây là đề tài mà bản thân tôi nghiên cứu lần đầu và có nhiều điểm mới đạt
hiệu quả cao trong q trình chăm sóc giáo dục trẻ ở lớp tôi phụ trách. Qua một
thời gian thực hiện trên trẻ ở lớp mình, tơi thấy trẻ đã thể hiện được năng lực cá
nhân, trẻ mạnh dạn, tự tin trong tất cả các hoạt động nhất là đối với những trẻ
nhút nhát như cháu Vy, Khánh Băng, Hoài An, đối với trẻ có hiện tượng tự kỷ
như cháu Bình Nguyên đã hòa nhập được với bạn bè. Việc vận dụng đề tài này
vào thực tiễn rất nhiều giáo viên cũng như trẻ mầm non luôn tạo được sự hứng
khởi trong hoạt động góc. Riêng với bản thân tơi cũng có sự chuyển biến thật sự
về năng lực tổ chức các hoạt động góc cho trẻ. Chính đề tài này đã thực sự, tạo
điều kiện gợi mở phương pháp cho giáo viên, cho trẻ có nhiều cơ hội được trải
nghiệm, tìm tịi, khám phá, linh hoạt sáng tạo hơn trong hoạt động.

* Phạm vi áp dụng đề tài:
Đề tài “Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ 4-5
tuổi khi tham gia hoạt động góc” được áp dụng trong phạm vi trường mầm non ở
các vùng miền huyện nhà và các trường trong và ngoài tỉnh Quảng Bình.
Nội dung của đề tài được viết trên tinh thần tổng hợp những kinh nghiệm
của bản thân, chủ yếu là những biện pháp tích cực, thiết thực phù hợp với cơng
tác chăm sóc giáo dục trẻ.

II. NỘI DUNG:
II.1. Thực trạng:
Năm học 2018-2019 bản thân tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân
công phụ trách lớp mẫu giáo Nhỡ (4-5 tuổi). Tổng số cháu trong lớp khá đông
(37 cháu).
Để biết được chính xác khả năng tham gia chơi ở các góc tơi đã tiến hành
khảo sát để nắm tình hình, đặc điểm của trẻ tơi thấy được kết quả ban đầu như
sau:
Kết quả
STT
Nội dung
Sớ lương
Tỷ lê
1 Trẻ u thích đến trường Mầm non.
22/37
59,5%
2 Trẻ thích tham gia hoạt động góc.
18/37
48,6 %
Trẻ biết tự trả lời các câu hỏi và biết thực
3
15/37

40,5 %
hiện nhiệm vụ cô giao.
Trẻ biết chủ động suy nghĩ tìm ra cách
4
5/37
13,5 %
giải quyết vấn đề.
Trẻ thích và chơi hịa đồng với các bạn
5
13/37
35,1 %
chơi trong nhóm.
6 Trẻ tự tin mạnh dạn trong giao tiếp với 16/37
43,2 %


7
8

cơ, với bạn.
Trẻ tự mình thể hiện mong muốn, suy
10/37
nghĩ của mình.
Trẻ chủ động tham gia chọn vai chơi,
7/37
tham gia hoạt động chơi.

27,0 %
18,9%

Với kết quả như trên, tôi rất băn khoăn làm thế nào để phát huy tích cực chủ
động hứng thú tham gia hoạt động góc một cách có hiệu quả, mang lại kết quả
cao cho trẻ ở lớp mình góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện cho trẻ.
Căn cứ vào tình hình thực tế, bản thân đã suy nghĩ tìm tịi đưa ra những
giải pháp tối ưu nhất, có hiệu quả nhất để thực hiện đề tài. Trong quá trình
thực hiện đề tài bản thân tơi gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
II.1.a. Thuận lợi:
Bản thân Tôi được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục - đào
tạo; Ban giám hiệu nhà trường, các đồng chí phụ trách cơng tác chun mơn đã
hướng dẫn, góp ý, giúp đỡ về chun môn, về kinh nghiệm tổ chức hoạt động.
Tôi rất vinh dự và tự hào được làm việc trong đơn vị có bề dày thành tích,
được nhà trường trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học, đồ chơi.
Đa số phụ huynh rất quan tâm đến con em mình thường xuyên trao đổi với
giáo viên về tình hình học tập của con. Phụ huynh nhiệt tình ủng hộ khi giáo viên
tuyên truyền vận động, sưu tập đồ dùng, đồ chơi phục vụ chuyên đề.
Không gian lớp học thông thống, rộng rãi, khép kín, các góc được bố trí
phù hợp thuận lợi cho quá trình tổ chức các hoạt động cho trẻ.
Mặt khác, bản thân tôi rất yêu nghề mến trẻ, khơng bao giờ ngại khó, ngại
khổ, ln tìm tịi học hỏi những gì tốt đẹp nhất để truyền thụ cho các cháu với
mong muốn trẻ có một kỹ năng học tập, kỹ năng giao tiếp tốt làm hành trang
vững bước vào đời.
II.1.b. Khó khăn.
Bên cạnh những thuận lợi trên, trong q trình thực hiện, bản thân tơi gặp
một số khó khăn sau:
Số cháu đơng 37 cháu/ lớp nên việc rèn luyện kỹ năng từng cá nhân hết sức
phức tạp, đòi hỏi phải chú ý kỹ từng trẻ và bản thân giáo viên phải nỗ lực gần gũi
với trẻ mới có thể nắm bắt được đặc điểm của từng cá nhân.
Nhận thức của trẻ chưa đồng đều có trẻ sinh đầu năm, có trẻ sinh cuối năm
nên ảnh hưởng đến việc rèn luyện giáo dục cá nhân trẻ. Trẻ đa phần là con nơng
dân, cuộc sống cịn nhiều khó khăn vất vả nên họ chưa có thời gian chăm, chơi

cùng trẻ. Trẻ chơi chưa có chủ định, chơi theo bản năng là chủ yếu. Trẻ chưa tập
trung chú ý, chưa có ý thức học, kĩ năng sử dụng đồ dùng còn hạn chế nên dẫn
đến các kỹ năng tham gia hoạt động góc ở trẻ cùng có nhiều hạn chế.
Trước những thuận lợi và khó khăn trên bản thân tơi khơng ngại khó ln
cố gắng tìm ra mọi biện pháp để nâng cao chất lượng của lớp học và tôi đã sử
dụng một số biện pháp sau:
II.2. Các giải pháp
II.2.a. Biện pháp 1: Xây dựng, bố trí và sắp xếp các góc hoạt động theo hướng
lấy trẻ làm trung tâm.


Mỗi độ tuổi khác nhau, trẻ có nhận thức và sự chú ý tâp trung vào các hoạt
động khác nhau. Chính vì vậy các góc chơi trong lớp cũng cần phải được lựa
chọn phù hợp với từng độ tuổi. Tôi đã phân chia các góc chơi trong lớp các góc
tĩnh sắp xếp liền với nhau, các góc động sắp xếp liền với nhau.
VD: Góc xây dựng gần với góc bán hàng để trẻ có thể đi lại dễ dàng trao
đổi mua bán đồ.
Ở các góc chơi tơi cịn trang trí tranh chủ đề phù hợp. Tơi sử dụng những
hình ảnh gần gũi và dễ hiểu, đẹp, hấp dẫn nhưng phù hợp với nội dung giáo dục
để trang trí. Tơi trang trí phải theo hình thức “mở” trẻ để trẻ có thể lấy, tháo lắp,
trẻ có thể tự mình sắp xếp theo ý thích…
VD: Góc xây dựng tơi treo hình ảnh các chú thợ xây, ở mảng tường gắn
những ống nhựa để trang trí hoa, cây xanh ở trên đó. Các hình ảnh đó đều có thể
tháo lắp, thay đổi dễ dàng. Trẻ có thể tự mình lấy đồ dùng để hoạt động, có thể
lắp ghép để trang trí góc theo ý thích của trẻ.
VD: Ở chủ điểm gia đình tơi làm một số hình ảnh lơ tơ về các trang phục:
quần áo, giầy dép, mũ… để khi trẻ chơi các thành viên trong gia đình tự thỏa thận
chọn các trang phục phù hợp với mình để gắn lên. Với những hình ảnh gần gũi
như vậy, tơi thấy trẻ có thể hiểu được người đó là ai (bác sỹ, chú thợ xây, em bé
học bài, cơ bán hàng… Qua những hình ảnh đó, trẻ có thể liên tưởng đến cơng

việc của những người đó ở ngồi đời mà trẻ đã gặp và trẻ có thể đóng vai thành
họ, trẻ rất hào hứng để thể hiện vai chơi và tham gia trò chơi. Trẻ có thể tái hiện
lại hành động chơi một cách tích cực theo suy nghĩ của trẻ.
Giữa các nhóm chơi, tơi bố trí có khoảng ngăn cách. Các góc có biển tên
góc và có ký hiệu của trẻ khi trẻ chọn các nhóm chơi, tự điều chỉnh nhóm chơi.
Trong lớp việc bố trí sắp xếp nhóm lớp tơi chú ý theo dạng sắp xếp “trang
trí mở” gây hứng thú. Tôi nghĩ môi trường như là người giáo viên thứ hai của trẻ
nhằm tạo điều kiện để trẻ được trải nghiệm, thỏa mãn nhu cầu vui chơi, tò mò,
khám phá của trẻ. Do vậy, công tác xây dựng môi trường này được thực hiện
xuyên suốt, kịp thời phù hợp với chủ đề đang thực hiện trong chương trình. Tơi
chú ý tất cả đồ dùng đồ chơi, hình ảnh trang trí đưa vào trong nhóm lớp để cho
trẻ hoạt động đảm bảo an tồn tuyệt đối cho trẻ.
VD: Ở góc bé thích khám phá tơi dành riêng một kệ để các đồ dùng
nguyên liệu phế phẩm mà cô sưu tầm trong đó có phụ huynh đóng góp. Sau khi
đem gia cơng làm sạch, để đảm bảo an toàn cho trẻ cần loại những vật dụng có
thể gây trầy xước, tai nạn cho trẻ. Cô để phế phẩm phế liệu như: Nắp vỏ chai, vỏ
hủ sữa chua, rau câu, loi giấy vệ sinh, loi chỉ, đĩa nhạc cũ, các hộp bánh kẹo, hộp
bìa cứng. Các loại chai lọ bằng nhựa. Tơi khơng sử dụng chai thủy tinh vì thủy
tinh rất dễ vỡ và gây tai nạn cho trẻ.
Một việc làm rất hiệu quả là tận dụng các sản phẩm của trẻ trong giờ hoạt
động vui chơi, tạo hình ngồi tiết học, hay tổ chức ngồi giờ để trang trí cho các
góc thêm sinh động và tạo hứng thú cho trẻ được khoe sản phẩm từ đó trẻ hứng
thú để được thể hiện ý tưởng của mình. Qua các giờ hoạt động tơi cho trẻ tự vẽ
cắt dán tạo ra sản phẩm mỗi ngày cô chọn vài sản phẩm đẹp. Cho trẻ dán sản
phẩm của mình lên góc chủ đề, hoặc góc bé thích, cứ mỗi ngày như vậy sản phẩm
của trẻ sẽ nhiều lên, phong phú thêm về nội dung và hình thức. Khi trẻ được tự


mình tạo ra sản phẩm và được trưng bày sản phẩm trẻ rất thích. Bằng cách như
vậy tơi khơng chỉ tạo được môi trường đẹp, gần gũi, phong phú mà đã giáo dục

trẻ biết trân trọng sản phẩm của mình làm ra và cũng góp phần vào việc cung cấp
kiến thức và rèn luyện kỹ năng cho trẻ.
Ở góc lễ giáo tôi đã tạo khung trên mảng tường bằng đề can nhiều màu sắc
để thu hút trẻ. Sưu tầm sách báo, truyện cũ có hình ảnh phù hợp với lễ giáo để ở
kệ gần đó, có sẵn kéo, hồ dán, băng keo, cơ sẽ đính một hoặc hai hình ảnh để gợi
ý cho trẻ. Như chào hỏi lễ phép, đưa và nhận bằng hai tay, biết giúp đỡ em nhỏ,
chơi đồn kết cùng bạn…
Ở góc học tập tùy theo đề tài đang thực hiện để có cách trang trí sắp xếp đồ
dùng hợp lý.
Ví dụ: Đề tài cao - thấp, rộng - hẹp, dài - ngắn, hình vng - hình trịn…
Tơi chuẩn bị một số lịch cũ có chữ số to ro, hình ảnh cây, con, hoa, quả, các
nguyên vật liệu để trẻ dễ hoạt động. Lấy vỏ hộp bánh ốp vào tường cho cứng để
các vật dụng vào đó. Trẻ sẽ chọn hình ảnh phù hợp cắt dán lên hoặc lên đính hình
có sẵn tùy theo khả năng của trẻ cô gợi ý để trẻ chọn lựa cắt dán, treo, đính lên
phù hợp với đề tài đang học. Như vậy, trẻ được rèn luyện sự khéo léo, biết phân
tích, lựa chọn trẻ biết tư duy, sáng tạo khi thực hiện ở góc này. Trẻ biết sử dụng
sản phẩm của mình qua các giờ hoạt động học, hoạt động ngồi tiết học, hoạt
động vui chơi, chọn lựa hình ảnh cắt dán để trang trí. Cơ gợi ý cách trang trí và
trẻ sẽ đính lên tường phù hợp với yêu cầu từng đề tài đang thực hiện.
Môi trường cho trẻ hoạt động cần phải đẹp, hấp dẫn, phù hợp với độ tuổi
phù hợp với đặc điểm của nhóm lớp, đây là nguyên tắc quan trọng để khi trẻ đến
lớp ấn tượng đầu tiên tác động vào trẻ là toàn bộ sự bày trí, cách sắp xếp trang trí
lớp học. Trẻ quan sát xung quanh xem lớp mình có những gì? Có đẹp hơn nhà
mình khơng?... Chính mơi trường lớp học sẽ giúp trẻ tư duy, suy nghĩ. Đây chính
là tác động cần thiết để trẻ tích cực hoạt động chơi trong các góc.
II.2. b. Biện pháp 2: Xác định mục tiêu, lựa chọn nội dung chơi phù hợp với
đặc điểm của trẻ.
Trẻ chơi chủ yếu do nhu cầu và khả năng của trẻ. Nhu cầu muốn bắt chước,
muốn làm người lớn, nhưng khả năng và sức lực của trẻ chưa đủ để làm người
lớn, Do đó, trẻ giải tỏa nhu cầu đó dưới hình thức là hoạt động góc. Trẻ tham gia

vào các góc chơi ở lớp như: Góc phân vai, góc xây dựng, góc nghệ thuật tạo hình,
góc thiên nhiên, góc học tập. Trẻ tham gia vào xã hội người lớn theo cách riêng
của mình, trẻ tưởng tượng mình là người lớn và cũng đóng một cương vị xã hội
như cô giáo, bác sỹ, chú công nhân, cô bán hàng… Với vai trị đó, trẻ tái tạo lại
cuộc sống của người lớn một cách tổng quát trong hoàn cảnh tưởng tượng. Vai
chơi của trẻ không phải thật mà là giả vờ, nhưng sự giả vờ ấy lại mang tính chất
rất thật. Do vậy, trước khi chơi tôi luôn xác định mục tiêu của hoạt động góc tuần
này là gì? Mục tiêu chủ đề này gồm những gì? Xác định mục tiêu chơi phải phù
hợp với độ tuổi của trẻ.
Ví dụ: Góc học tập là trẻ nhận biết được tên gọi, đặc điểm của hình vng,
hình trịn, hoặc rèn kỹ năng tơ màu cho trẻ… Góc phân vai mục tiêu là trẻ biết
một vài hành động đặc trưng của người mẹ, biết các thành viên trong gia đình (trị
chơi gia đình) biết phối hợp 2-3 bạn để thành nhóm chơi… Hay mục tiêu ở góc


xây dựng là trẻ biết sử dụng các vật liệu khác nhau để ghép thành khuôn viên
trường Mầm non (xây dựng trường Mầm non của bé).
Việc xác định mục tiêu rất quan trọng, bởi xác định mục tiêu giúp giáo
viên tổ chức hoạt động góc đi theo kế hoạch giáo dục nhằm phát triển nhận thức,
tư duy của trẻ nói chung và từng cá nhân trẻ nói riêng. Xác định mục tiêu phải
bám sát vào đặc điểm của trẻ, chỗ nào trẻ chưa làm được, chỗ nào trẻ còn yếu và
tơi đưa mục tiêu đó vào hoạt động góc.
Ví dụ: Kỹ năng cầm bút của trẻ Nam, Hồi cịn yếu, tơi đưa vào mục tiêu ở
hoạt động góc học tập, động viên trẻ Nam, Hoài tham gia chơi nhiều hơn ở góc
đó. Hay những trẻ rụt rè, nhút nhát tơi động viên trẻ chơi bán hàng, chơi mẹ con
ở góc phân vai...
Sau khi xác định mục tiêu, tôi lựa chọn nội dung chơi ở các góc. Q trình
lựa chọn nội dung chơi, tôi luôn chú ý lựa chọn nội dung chơi phù hợp với trẻ,
những nội dung đơn giản, chân thật để trẻ có thể nhập vai hiệu quả hơn.
Ví dụ: Góc xây dựng: Tơi cho trẻ chơi “Xây dựng trường Mầm non của

bé”, Tôi gợi ý cho trẻ quan sát và kể về trường của sau đó cho trẻ tự nhận vai
chơi, tự tìm đồ dùng và thực hiện công việc xây dựng về ngôi trường Mầm non
của bé. Tôi gợi ý cho trẻ, muốn xây dựng được ngôi trường thì cần phải có ai, có
những đồ dùng gì? Tơi gợi ý cho trẻ nói lên suy nghĩ của trẻ, trẻ tự nhận vai chơi.
Trẻ giả vờ đóng vai chú công nhân xây dựng, những việc làm của trẻ thể hiện tính
cần cù, cặm cụi làm cơng việc của người công nhân. Đồng thời trẻ biết hợp tác
với nhau để hồn thành cơng việc được giao. Hay ở góc phân vai: Tơi cho trẻ
chơi trị Bác sỹ khám bệnh, chơi nấu ăn, chơi bán hàng, chơi lớp học của bé…
Qua nội dung chơi,trẻ đóng vai bác sỹ khám bệnh cho mọi người, trẻ thể hiện là
một bác sỹ tốt hết lịng chăm sóc bệnh nhân của mình, hỏi han, nhắc nhở, cấp
phát thuốc hay trị chơi cơ giáo trẻ đóng vai cơ giáo dạy các em, đóng vai học
sinh… Tất cả những hoạt động chơi của trẻ đều không nhằm đến mục đích cuối
cùng là chữa khỏi bệnh cho bệnh nhân, hay dạy học sinh biết mà chỉ để thỏa mãn
nhu cầu của trẻ được làm bác sỹ, được làm cơ giáo, được làm người bán hàng... Ở
góc nghệ thuật: tôi cho trẻ được vẽ, tô màu, đắp màu, xé dán… Qua đó, trẻ đóng
vai thành những họa sĩ để thể hiện. Ở đây trẻ không chỉ được cũng cố về kỹ năng
mà trẻ còn được thỏa sức sáng tạo theo trí tưởng tượng của mình. Những gì mà
trẻ thích sẽ được trẻ vẽ thành bức tranh sinh động ngộ nghĩnh. Ở góc học tập: Tơi
cho trẻ thực hiện những bài ở hoạt động học trẻ chưa thực hiện được… Trẻ tái tạo
lại những gì đã được cơ dạy trẻ trên tiết học nhằm tạo cho trẻ sự ghi nhớ vững
bền hơn. Như vậy, để trẻ tích cực chủ động vào hoạt động góc thì việc xác định
mục tiêu chơi và nội dung chơi, đóng một vai trị hết sức quan trọng. Giáo viên
cần tích cực lựa chọn nội dùng chơi hấp dẫn, phù hợp. Cần phải linh hoạt thay
đổi hình thức chơi nhằm kích thích hứng thú của trẻ tạo cho trẻ tránh nhàm chán.
II.2.c. Biện pháp 3: Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu trong
các góc chơi.
Trẻ nhỏ thường thích hoạt động với đồ dùng đồ chơi. Đồ dùng đồ chơi đảm
bảo đẹp về màu sắc, phong phú về chủng loại, cũng như đảm bảo an toàn và phù
hợp đối với trẻ. Đồ dùng, đồ chơi phải phù hợp có tính mới, lạ, có tính mở nhưng
đảm bảo an tồn. Các nội dung chơi mà giáo viên đưa ra đòi hỏi trẻ phải có đầy

đủ đồ dùng đồ chơi. Đồ dùng đồ chơi là phương triện trực quan hữu hiệu để kích
thích trẻ tích cực tham gia hoạt động. Bởi vậy, ngay từ đầu năm học bản thân tơi
đã tích cực tham mưu với BGH nhà trường, hội cha mẹ học sinh để lên kế hoạch
mua sắm đồ dùng đồ chơi cho trẻ. Đồ dùng đồ chơi phải phù hợp với nội dung
giáo dục, đảm bảo bền, đẹp, an toàn, hiệu quả sử dụng cao, lựa chọn đồ dùng
mang tính mở. Tơi tham mưu với BGH nhà trường, ban chấp hành hội cha mẹ
học tổ chức khảo sát thị trường để lựa chọn những đồ dùng phù hợp. Bám sát vào
kế hoạch hoạt động giáo dục của lớp, tôi đã xây dựng kế hoạch sử dụng dồ dùng
đồ chơi. Trong đó, có đồ dùng hoạt động góc để thuận tiện trong việc lựa chọn và
mua sắm. Mặt khác, cũng để tạo sự mới mẻ, hấp dẫn cho trẻ, tôi đã phối hợp với
giáo viên trong lớp mình cùng làm đồ dùng cho trẻ. Với những chất liệu đơn
giản, dễ kiếm tìm, dễ sưu tầm như bìa cát tơng, lịch cũ, giấy màu… tơi đã tạo ra
các đồ dùng, đồ chơi sinh động, phong phú, đẹp, hấp dẫn trẻ.
VD: Góc sách truyện: Tận dụng giấy thừa, các tờ lịch cũ cơ giúp trẻ đóng
thành các quyển sách, sau đó cho trẻ sưu tầm tranh ảnh cắt hoặc xé dán vào. Mỗi
trẻ cảm nhận được cái đẹp riêng về quyển sách mình tự làm.
Góc phân vai: Chơi bán hàng, gia đình, tơi thấy hiện nay có các loại vỏ hộp
bánh, hộp sữa, hộp đựng mỹ phẩm thường có màu sắc rất đẹp nên tơi đã tận dụng
làm đồ chơi nấu ăn: xoong, nồi, bát, và để trưng bày cho cửa hàng bách hóa.
Những chiếc hộp giấy làm giường cho búp bê, hộp giấy làm tủ, làm bếp với màu
sắc sặc sỡ.
Góc xây dựng: Tạo ra hoa, cho trẻ lấy xốp màu cắt thành cánh hoa, sau đó
dính vào vỏ thạch, lấy ống hút làm cành, hoặc làm bằng giấy nhăn và xốp quấn
quanh đây thép. Để làm hàng rào thì tơi dùng thìa sữa chua xếp chéo và xốp màu
xanh làm cỏ. Thực tế hoạt động trẻ rất thích đồ dùng, đồ chơi tự làm.
II.2.d. Biện pháp 4: Tích cực đổi mới hình thức tổ chức hoạt động góc:
Khi trẻ hoạt động góc có nghĩa là đang sống trong vai người khác. Trẻ sử
dụng vai chơi để đối thoại cùng nhau, trao đổi thỏa thuận, thương lượng cùng

nhau, trẻ phải nói cho bạn chơi hiểu và phải hiểu lời bạn cùng chơi. Từ đó, làm
cho trí tuệ của trẻ phát triển mạnh mẽ. Điều đó, ảnh hưởng khơng nhỏ đến sự phát
triển tình cảm xã hội của trẻ. Trò chơi giúp trẻ hướng đến cái đẹp trong giao tiếp,
biết cư xử giữa người với người. Qua trị chơi giáo dục trẻ hình thành hành vi văn
minh trong xã hội, hình thành thái độ tích cực của trẻ với bản thân.
VD: Khi đóng vai bác sĩ thì trẻ bắt chước bác sĩ: Mặc quần áo bule, đeo tai
nghe, cầm kim tiêm và cặp nhiệt độ, khi gặp bệnh nhân thì bác sĩ tươi cười ân
cần, chu đáo hỏi thăm bệnh nhân và bán thuốc.
VD: Khi chơi đóng vai người bán hàng thì trẻ biết người bán hàng sẽ phải
niềm nở, tươi cười khi khách đến mua hàng và biết cân đo, nhận tiền và trả tiền.
Tổ chức hoạt động góc cho trẻ, tơi ln chú ý ngun tắc lấy trẻ làm trung
tâm. Tôi tạo mọi điều kiện để trẻ được tham gia tích cực các hoạt động. Bản thân
tôi cũng đã tạo mọi điều kiện cho trẻ phát triển về mọi mặt, tận dụng mơi trường
sẵn có để cho trẻ được thực hành nhiều nhất. Khi tổ chức hoạt động bản thân tôi
cũng đã chú ý cân đối, hài hịa các hoạt động cá nhân và nhóm, tĩnh và động, chơi
theo ý thích, chơi theo kế hoạch giáo dục…


Ví dụ: Ở góc Phân vai trẻ chơi theo ý thích là trẻ tự khởi xướng, tự do lựa
chọn vai chơi tùy theo ý thích và kinh nghiệm của trẻ, bạn Nam vai bác sỹ, bạn
Lan vai người bán hàng… Tơi là người quan sát, khuyến khích trẻ chọn vai,nhập
vai, chỉ giúp đỡ trẻ khi cần thiết.
Thực ra, không phải lúc nào trẻ cũng tự do chơi theo ý thích, bản thân tôi
cũng phải suy nghĩ để tổ chức hài hịa hình thức chơi theo nội dung đã đưa ra.
VD: Ở góc học tập tơi cho trẻ chơi với các hình vng, tam giác, trịn và
đưa ra u cầu các con hãy giúp cơ đọc tên các hình, nhận biết các hình. Hoặc
cho trẻ tơ bức tranh mà giờ hoạt động học trẻ cịn dang dỡ… Tơi ln chú ý tổ
chức dưới dạng “học bằng chơi, chơi mà học” như vậy trẻ tích cực chủ động
tham gia hoạt động hơn. Khi tổ chức hoạt động góc tơi ln chú ý khơng gị bó
áp đặt trẻ, đảm bảo tính tự nguyện của trẻ trong việc lựa chọn trị chơi, vai chơi,

tơi chỉ là người khuyến khích và động viên trẻ thơi. Để làm được như vậy tôi phải
cung cấp cho trẻ một số kinh nghiệm, hiểu biết để trẻ có thể chơi tốt nội dung
chơi của mình. Trong khi hoạt động tôi gợi ý cho trẻ tự lựa chọn đồ dùng, đặt tên
trò chơi, khơi gợi những hiểu biết của trẻ đã có, khuyến khích để trẻ nảy sinh ý
tưởng mới.
VD: Trò chơi bán hàng trẻ chơi Mẹ nấu ăn cho gia đình, tơi gợi ý, gia đình
có em nhỏ thì mẹ phải làm gì? Em nhỏ phải ăn những món ăn gì, theo các con
mình nên chơi trị gì phù hợp hơn nhỉ?... Tôi động viên trẻ thay đổi vai chơi để trẻ
nào cũng được trải nghiệm lần lượt các vai chơi.
II.2.e. Biện pháp 5: Chú trọng giáo dục cá nhân trẻ trong nhóm bạn bè.
Ở lứa tuổi này, việc giáo dục cá nhân là rất cần thiết, có tác dụng tích cực
đến trẻ. Bởi vì, đây là giai đoạn đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển
nhân cách của trẻ. Trong quá trình tổ chức hoạt động cho trẻ tôi luôn quan sát,
nắm vững đặc điểm về khả năng nhận thức, đặc điểm tâm lý của từng trẻ. Mỗi trẻ
là một cá nhân riêng biệt, chúng có suy nghĩ và hành khác nhau, có tính cách và
đặc điểm nhận thức khác nhau. Chúng ta không thể lấy điểm yếu hay điểm mạnh
của trẻ này để so sánh, áp đặt cho trẻ khác mà xuất phát từ mỗi trẻ chúng ta có
cách hướng dẫn riêng cho từng cá nhân. Từ đó, xây dựng mục tiêu, lựa chọn nội
dung, hình thức phù hợp. Đối với những cháu ngoan, lễ phép thì động viên
khuyến khích trẻ, đối với những cháu hiếu động phá phách thì tơi tìm hiểu
ngun nhân để động viên trẻ, hướng trẻ vào trò chơi định sẵn nhằm kịp thời uốn
nắn nhắc nhở trẻ. Đối với những trẻ ngoan nhưng yếu về nhận thức học tập thì tơi
chú ý đưa trẻ vào những trị chơi rèn luyện kỹ năng, ơn tập... Đặc biệt, lớp tơi phụ
trách có một số trẻ chưa mạnh dạn, tự tin vào bản thân, ít giơ tay phát biểu, nói
nhỏ. Chính vì vậy, tôi đã xác định mục tiêu giúp trẻ mạnh dạn tự tin trong giao
tiếp, tôi động viên trẻ chơi bán hàng, tôi cùng chơi với trẻ, gợi ý giúp trẻ tập nói,
tập bán hàng cùng cơ, cùng bạn dần dần trẻ sẽ quen và chủ động để thực hiện.
Tôi khen ngợi trẻ kịp thời để trẻ có hứng thú chơi hơn.
II.2.g. Biện pháp 6. Tuyên truyền phối hợp với phụ huynh.
Việc phối kết hợp với phụ huynh là một việc rất quan trọng nhằm giúp trẻ

tích cực, chủ động tham gia hoạt động góc. Bởi phụ huynh là người hiểu ro nhất
đặc điểm của trẻ. Để phát huy tính tích cực của trẻ, trẻ không chỉ được chơi ở lớp
mà phải được chơi ở gia đình, mọi lúc mọi nơi. Các kiến thức môi trường xung


quanh, kỹ năng xã hội phần lớn trẻ học được từ gia đình. Tuy nhiên, nhiều gia
đình quá bận rộn với cơng việc chưa có thời gian để chăm sóc trẻ, để chơi cùng
trẻ. Cũng có những phụ huynh lại khơng muốn cho con tham gia vào các hoạt
động vì sợ con bẩn, vì sợ con mệt... Nhưng làm như vậy sẽ tạo cho trẻ một thói
quen ỷ lại, thụ động. Vậy, làm thế nào để tuyên truyền với phụ huynh một cách
thuyết phục, đạt kết quả cao, phối kết hợp thật tốt? Đây cũng là vấn đề không đơn
giản trong công tác tuyên truyền với phụ huynh. Hằng ngày vào lúc đón trẻ, trả
trẻ tơi thường xun trao đổi với phụ huynh về tình hình của trẻ để phụ huynh
biết. Thông qua bảng tuyên truyền, tôi dán những mục tiêu trẻ cần đạt được trong
chủ đề... Từ đó, tơi trò chuyện, động viên phụ huynh dành thời gian để chơi cùng
con, học cùng con. Thường xuyên cho trẻ giao tiếp với mọi người xung quanh,
cho trẻ tham gia các hoạt động đơn giản cùng bố, mẹ, anh, chị để trẻ được khám
phá, trải nghiệm. Ví dụ trẻ nhặt rau cùng mẹ, trẻ chăm sóc hoa cùng bố...
Tổ chức họp phụ huynh của lớp theo định kỳ. Trong buổi họp giáo viên
thông báo cụ thể về nội dung hoạt động của lớp, trao đổi với cha mẹ về kinh
nghiệm chăm sóc giáo dục trẻ, tuyên truyền kiến thức khoa học về nuôi dạy trẻ,
giải đáp những thắc mắc cho cha mẹ trẻ khi cần thiết. Cha mẹ cần luôn khen ngợi
những ưu điểm của trẻ, để trẻ cảm thấy tự tin hơn.. Ở lứa tuổi này, trẻ học bằng
chơi, thông qua hoạt động vui chơi để trẻ được học được trải nghiệm, phụ hyynh
khơng nên gị bó áp đặt trẻ, không nhồi nhét kiến thức vào đầu trẻ. Phụ huynh cần
nắm bắt khả năng, sở thích của con mình để động viên cho con sự tự tin, có động
lực để phát triển. Tôi trao đổi về nội dung giáo dục ở trường, bởi cha mẹ nên
quan tâm đến những gì con mình đang học ở trường, biết mỗi ngày trẻ cần tìm
hiểu và chuẩn bị bài như thế nào cho ngày học kế tiếp. Phụ huynh càng tham gia
nhiều hoạt động tại trường càng tốt. Những điều này sẽ có tinh thần khích lệ cao

đối với trẻ. Phụ huynh nên tạo cho con mình một sự hứng thú với việc học và
thích được đến trường, trẻ biết thể hiện sự quan tâm tới những gì trẻ đang học.
Phụ huynh khuyến khích trẻ biết chia sẻ những gì trẻ đang học hàng ngày với
mình, khen ngợi sự tiến bộ, sự cố gắng dù nhỏ của bé.
Phối hợp với phụ huynh là một việc rất quan trọng. Bởi các kiến thức trẻ
tiếp thu được sẽ được khắc sâu hơn nếu cả gia đình và cơ giáo cùng dạy trẻ, cùng
uốn nắn trẻ khi trẻ chưa ngoan, động viên khi trẻ làm được việc nào đó.
II.3. Kết quả đạt đươc:
Qua q trình thực hiện với những biện pháp trên trẻ ở lớp tôi đạt được
những kết quả đáng phấn khởi, cụ thể:
* Đối với trẻ:
Trẻ tích cực chủ động tham gia vào hoạt động góc. Từ chỗ trẻ tham gia hoạt
động một cách rập khuôn giờ trẻ đã chủ động tham gia một cách tích cực, tạo ra
được nhiều sản phẩm phong phú, trẻ nhập vai tốt hơn trẻ có kỹ năng giao tiếp tốt
hơn, trẻ biết thể hiện nhu cầu mong muốn của bản thân với mọi người xung
quanh. Có nhiều trẻ cịn có những câu hỏi, tạo ra những sản phẩm mang tính
sáng tạo, trẻ nhập vai chơi tốt hơn.
Qua nhiều lần tổ chức hoạt động tôi thấy trẻ tự tin, mạnh dạn hơn. Một số
trẻ đầu năm còn nhút nhát thì nay đã chủ động tham gia vào hoạt động một cách
tích cực. Kết quả trên trẻ cuối năm như sau:


STT
1
2
3

Nội dung

Kết quả

Sớ lương
Tỷ lê
37/37
100%
37/37
100 %

Trẻ u thích đến trường Mầm non.
Trẻ thích tham gia hoạt động góc.
Trẻ biết tự trả lời các câu hỏi và biết
35/37
94,5%
thực hiện nhiệm vụ cơ giao.
4 Trẻ biết chủ động suy nghĩ tìm ra cách
30/37
81,1%
giải quyết vấn đề.
5 Trẻ thích và chơi hịa đồng với các bạn
32/37
86,5%
chơi trong nhóm.
6 Trẻ tự tin mạnh dạn trong giao tiếp với
33/37
89,2%
cơ, với bạn.
7 Trẻ tự mình thể hiện mong muốn, suy
35/37
94,5%
nghĩ của mình.
8 Trẻ chủ động tham gia chọn vai chơi,

30/37
81,1%
tham gia hoạt động chơi.
* Đối với giáo viên:
Giáo viên linh hoạt, sáng tạo hơn trong việc tổ chức hoạt động chăm sóc và
giáo dục trẻ nói chung, hoạt động góc nói riêng cho trẻ và có thể lồng ghép nhiều
nội dung giáo dục phù hợp trong các hoạt động góc. Giáo viên có thêm nhiều
kinh nghiệm trong việc lựa chọn đồ dùng đồ chơi và trang trí lớp học sinh động
lơi cuốn, kích thích trẻ tham gia vào các hoạt động góc. Lớp học được trang trí
bằng các sản phẩm của trẻ, cơ giáo đỡ vất vả hơn khi phải làm những đồ dùng, đồ
chơi cho các góc.
Qua các đợt kiểm tra được nhà trường đánh giá xếp loại tốt.
Qua nhiều lần tổ chức hoạt động, tơi thấy bản thân mình gần gũi với trẻ hơn
tạo được lịng tin của phụ huynh, trẻ u thích đến trường Mầm non hơn.
* Đối với phụ huynh:
Phụ huynh rất phấn khởi và quan tâm hơn về việc học của trẻ. Đồng thời tự
nguyện đóng góp nguyên liệu, phế liệu để cô và cháu cùng chuẩn bị đồ dùng cho
các hoạt động.
III. PHẦN KẾT LUẬN:
III.1. Ý nghĩa của đề tài:
“Phát huy tính tích cực chủ động của trẻ khi tham gia hoạt động” đóng
một vai trị quan trọng trong giáo dục trẻ. Nó góp phần định hướng cho q trình
xây dựng kế hoạch hoạt động và xây dựng môi trường giáo dục trong trường
mầm non. Hoạt động góc được xây dựng dựa trên hứng thú, nhu cầu, kinh
nghiệm và khả năng thực hiện của trẻ qua hoạt động này trẻ được phát triển tồn
diện. Hoạt động góc khơng chỉ chú trọng tới sự phát triển trí tuệ mà cịn ni
dưỡng tâm hồn, phát triển thể chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ. Trẻ
không những "học được cái gì" mà quan trọng hơi cả là "học như thế nào", “học
để làm gì?” Thơng qua hoạt động góc trẻ được trải nghiệm học tập tích cực và
kích thích tính đam mê ham học hỏi, thích khám phá của trẻ.

Để phát huy tính tích cực chủ động của trẻ khi tham gia hoạt động góc giáo
viên phải đề cao vai trị định hướng, dẫn dắt, hướng dẫn của mình. Giáo viên phải


luôn quan sát lắng nghe, đưa ra gợi ý cho trẻ, khuyến khích giúp đỡ trẻ khi cần
thiết. Giáo viên phải xây dựng, bố trí các góc phù hợp mang tính mở theo hướng
lấy trẻ làm trung tâm, sắp xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng để trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ
hoạt động. Để tổ chức hoạt động góc đạt hiệu quả cao giáo viên phải xác định
mục tiêu, lựa chọn nội dung chơi phù hợp với đặc điểm của trẻ. Nội dung có phù
hợp trẻ mới có thể thực hiện được yêu cầu, mục tiêu đưa ra mới đạt hiệu quả cao.
Sau khi xác định mục tiêu, lựa chọn nội dung chơi, giáo viên cần chuẩn bị đầy đủ
đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu trong các góc chơi để trẻ chơi thoải mái dễ
dàng, nếu đồ dùng bị thiếu hoặc hư hỏng thì mạch chơi của trẻ sẽ nhàm chán, trò
chơi bị dừng lại giữa chừng như vậy thì hiệu quả giáo dục sẽ khơng cao. Mặt
khác, để giúp trẻ không nhàm chán khi tham gia hoạt động giáo viên linh hoạt,
sáng tạo đổi mới hình thức chơi, từ chơi nhóm sang chơi cá nhân, hay chơi chung
với cô. Giáo viên phải xác định nội dung nào trẻ có thể chơi theo yêu cầu, nội
dung nào trẻ chơi theo ý thích… Trong q trình tổ chức giáo viên phải quan sát
trẻ, động viên trẻ kịp thời để trẻ có hứng thú tham gia chơi hơn. Tăng cường đẩy
mạnh giáo dục cá nhân trong nhóm bạn bè, qua hoạt động chơi tính cách, hành
động của trẻ được bộc lộ ro ràng đó là cơ hội giúp giáo viên có thể lựa chọn được
nội dung, phương pháp phù hợp với từng nhóm, từng cá nhân trẻ. Mỗi đứa trẻ là
một cá thể riêng biệt, chúng khác nhau về thể chất và tâm lý. Do đó, mỗi trẻ em
có hứng thú, cách học khác nhau và chúng đều có thể thành cơng khi có sự dìu
dắt kèm cặp của cơ giáo. Bên cạnh đó, giáo viên tăng cường phối hợp với phụ
huynh trong mọi hoạt động, đặc biệt là trong hoạt động chơi, bởi trẻ “học bằng
chơi, chơi mà học”. Có làm được những việc trên thì việc giúp trẻ phát huy tính
tích cực chủ động khi tham gia hoạt động góc mới đạt hiệu quả cao.
Muốn vậy, địi hỏi người giáo viên phải thực sự tâm huyết, yêu nghề, u
trẻ ln quan tâm đến trẻ, ln tìm tịi cái mới để tổ chức các hoạt động cho trẻ.

Đối với hoạt động góc là một hoạt động thường xuyên và có vai trị to lớn trong
việc phát triển tồn diện cho trẻ.
3.2. Kiến nghị, đề xuất:
Có thể nói, việc giúp trẻ phát huy tính tích cực chủ động cho trẻ khi tham
gia hoạt động góc trong trường Mầm non là việc làm thực sự cần thiết và quan
trọng. Việc nâng cao chất lượng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm hiện nay cũng gặp
phải những khó khăn nhất định. Vì vậy, tơi xin có một vài đề xuất nhỏ như sau:
*Đối với nhà trường:
Tham mưu tích cực với lãnh đạo các ban ngành, đoàn thể để nhằm tăng
trưởng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công
tác tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ trong trường Mầm non.
*Đối với giáo viên:
Tăng cường công tác tự kiểm tra, đánh giá, động viên khuyến khích giáo
viên tham gia học tập nâng cao trình độ, đặc biệt là tự học tự bồi dưỡng thông
qua các chuyên đề, hội thảo, hội thi.
Trên đây là “Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động
của trẻ 4-5 tuổi khi tham gia hoạt động góc” mà bản thân đã thực hiện trong
thời gian qua, phần nào đã góp phần nâng cao chất lượng trong việc thực hiện
chương trình giáo dục mầm non. Trong quá trình tích lũy kinh nghiệm và viết đề


tài không tránh khỏi những khiếm khuyết, hạn chế rất mong được sự góp ý hội
đồng khoa học các cấp để sáng kiến của tôi được tiếp tục vận dụng trong công
tác bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên thơng qua thực hiện chương
trình GDMN có kết quả cao hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.