12Chuyen de boi duong HSG Tieng Viet lop 4

<span class='text_page_counter'>(1)</span>PhÇn I: LuyÖn tõ vµ c©u A1: Më réng vèn tõ: Nh©n hËu - §oµn kÕt Bµi 1: T×m tõ ng÷ nãi vÒ: a. Thể hiện lòng nhân hậu, tình cảm yêu thơng đồng loại. b. ThÓ hiÖn tÝnh c¸ch hay viÖc lµm tr¸i víi lßng nh©n hËu, yªu th¬ng. c. Thể hiện tinh thần đùm bọc, giúp đỡ đồng loại. d. Thể hiện tính cách hay việc làm trái với đùm bọc, giúp đỡ. Bài 2: Cho các từ sau: "nhân dân, nhân hậu, nhân ái, nhân tài, công nhân, nhân đức, nhân từ, nhân lo¹i, nh©n nghÜa, nh©n quyÒn". H·y xÕp: a. Tõ cã tiÕng "nh©n" cã nghÜa lµ ngêi. b. Tõ cã tiÕng "nh©n" cã nghÜa lµ lßng th¬ng ngêi. Bµi 3: §Æt c©u víi 1 tõ ë nhãm a, 1 tõ ë nhãm b nãi trªn. Bµi 4: Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i tríc c©u cã dïng sai tõ cã tiÕng "nh©n": a. Thời đại nào nớc ta cũng có nhiều nhân tài. b. Nhân dân ta có truyền thống lao động cần cù. c. Bà tôi là ngời nhân hậu, thấy ai gặp khó khăn, bà thờng hết lòng giúp đỡ. d. C« gi¸o líp t«i rÊt nh©n tµi. Bµi 5: ViÕt 2 thµnh ng÷ (hoÆc tôc ng÷) vµo chç trèng: a. Nãi vÒ t×nh ®oµn kÕt b. Nãi vÒ lßng nh©n hËu. c. Tr¸i víi lßng nh©n hËu. Bµi 6: C¸c c©u díi ®©y khuyªn ta ®iÒu g×, chª ®iÒu g×? a. ë hiÒn gÆp lµnh. b. Tr©u buéc ghÐt tr©u ¨n. c. Mét c©y lµm ch¼ng nªn non. Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao. Bài 7: Tìm 5 thành ngữ, tục ngữ nói về đạo đức và lối sống lành mạnh, tốt đẹp của con ngời Việt Nam. §Æt c©u víi 1 thµnh ng÷ võa t×m. Bµi 8: Em hiÓu nghÜa cña c¸c thµnh ng÷ díi ®©y nh thÕ nµo? a. M«i hë r¨ng l¹nh. b. M¸u ch¶y ruét mÒm. c. Nhêng c¬m sÎ ¸o. d. Lá lành đùm lá rách. Gi¶i nghÜa c©u tôc ng÷: "Mét con ngùa ®au c¶ tµu kh«ng ¨n cá". B1: Từ đơn và từ phức Bài 1: Tìm 1 từ đơn và 1 từ phức nói về lòng nhân hậu. Đặt câu với mỗi từ vừa tìm. Bài 2: Tìm từ đơn, từ phức trong câu văn: a. Một ngời ăn xin già lọm khọm đứng ngay trớc mặt tôi. b. Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nớc mắt. Bài 3: a. Tìm từ đơn, từ phức trong các câu thơ sau: "Đời cha ông với đời tôi Nh con sông với chân trời đã xa ChØ cßn truyÖn cæ thiÕt tha Cho t«i nhËn mÆt «ng cha cña m×nh". b. Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ néi dung 2 dßng th¬ cuèi. Bµi 4: T×m 5 tõ phøc cã tiÕng "anh", 5 tõ phøc cã tiÕng "hïng" theo nghÜa cña tõng tiÕng trong tõ "anh hïng". B2: Tõ ghÐp vµ tõ l¸y Bµi 1: H·y xÕp c¸c tõ phøc sau thµnh hai lo¹i: Tõ ghÐp vµ tõ l¸y: sõng s÷ng, chung quanh, lñng cñng, hung d÷, méc m¹c, nhòn nhÆn, cøng c¸p, dÎo dai, v÷ng ch¾c, thanh cao, gi¶n dÞ, chÝ khÝ..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Bµi 2: a. Nh÷ng tõ nµo lµ tõ l¸y Ngay ng¾n Ngay th¼ng Ngay đơ Th¼ng th¾n Th¼ng tuét Th¼ng t¾p b. Nh÷ng tõ nµo kh«ng ph¶i tõ ghÐp? Ch©n thµnh Ch©n thËt Ch©n t×nh ThËt thµ ThËt sù ThËt t×nh Bài 3: Từ láy "xanh xao" dùng để tả màu sắc của đối tợng: a. da ngêi c. lá cây đã già b. l¸ c©y cßn non d. trêi. Bµi 4: XÕp c¸c tõ: ch©m chäc, chËm ch¹p, mª mÈn, mong ngãng, nhá nhÑ, mong mái, ph¬ng híng, v¬ng vÊn, t¬i t¾n vµo 2 cét: tõ ghÐp vµ tõ l¸y. Bµi 5: a. T¹o 2 tõ ghÐp cã nghÜa ph©n lo¹i, 2 tõ ghÐp cã nghÜa tæng hîp, 1 tõ l¸y tõ mçi tiÕng sau: nhá, s¸ng, l¹nh. b. Tạo 1 từ ghép, 1 từ láy chỉ màu sắc từ mỗi tiếng sau: xanh, đỏ, trắng, vàng, đen. Bµi 6: Cho c¸c tõ: m¶i miÕt, xa x«i, xa l¹, ph¼ng lÆng, ph¼ng phiu, mong ngãng, mong mái, m¬ méng. a. XÕp nh÷ng tõ trªn thµnh 2 nhãm: tõ ghÐp, tõ l¸y. b. Cho biÕt tªn gäi cña kiÓu tõ ghÐp vµ tõ l¸y ë mçi nhãm trªn. Bµi 7: Cho ®o¹n v¨n sau: "Đêm về khuya lặng gió. Sơng phủ trắng mặt sông. Những bầy cá nhao lên đới sơng "tom tãp", lóc ®Çu cßn lo¸ng tho¸ng dÇn dÇn tiÕng tòng to½ng x«n xao quanh m¹n thuyÒn". a. T×m nh÷ng tõ l¸y cã trong ®o¹n v¨n. b. Phân loại các từ láy tìm đợc theo các kiểu từ láy đã học. Bài 8: Xác định rõ 2 kiểu từ ghép đã học (từ ghép có nghĩa phân loại, từ ghép có nghĩa tổng hợp) trong c¸c tõ ghÐp sau: nãng báng, nãng ran, nãng nùc, nãng gi·y, l¹nh buèt, l¹nh ng¾t, l¹nh gÝa. Bµi 9: T×m c¸c tõ l¸y cã 2, 3, 4 tiÕng Bµi 10: Em h·y ghÐp 5 tiÕng sau thµnh 9 tõ ghÐp thÝch hîp: thÝch, quý, yªu, th¬ng, mÕn. Bài 11: Xác định từ láy trong các dòng thơ sau và cho biết chúng thuộc vào loại từ láy nào: Giã n©ng tiÕng h¸t chãi chang Long lanh lìi h¸i liÕm ngang ch©n trêi Tay nhÌ nhÌ chót, ngêi ¬i Trông đôi hạt rụng hạt rơi xót lòng. M¶nh s©n tr¨ng lóa chÊt ®Çy Vµng tu«n trong tiÕng m¸y quay xËp x×nh N¾ng giµ h¹t g¹o th¬m ngon Bng lng c¬m tr¾ng n¾ng cßn th¬m tho. Bài 12: Tìm từ đơn, từ láy, từ ghép trong các câu: a. Ma mïa xu©n x«n xao, ph¬i phíi... Nh÷ng h¹t ma bÐ nhá, mÒm m¹i, r¬i mµ nh nh¶y nhãt. b. Chó chuån chuån níc tung c¸nh bay vät lªn. C¸i bãng chó nhá xÝu lít nhanh trªn mÆt hå. MÆt hå tr¶i réng mªnh m«ng vµ lÆng sãng. c. Ngoài đờng, tiếng ma rơi lộp độp, tiếng chân ngời chạy lép nhép. d. Hằng năm, vào mùa xuân, tiết trời ấm áp, đồng bào Ê đê, Mơ-nông lại tng bừng mở hội ®ua voi. e. Suèi ch¶y rãc r¸ch. Bµi 13: T×m tõ l¸y trong ®o¹n v¨n sau: Bản làng đã thức giấc. Đó đây, ánh lửa hồng bập bùng trên các bếp. Ngoài bờ ruộng đã có b ớc chân ngời đi, tiếng nói chuyện rì rầm, tiếng gọi nhau í ới. Tảng sáng, vòm trời cao xanh mênh mông. Gió từ trên đỉnh núi tràn xuống thung lũng mát rợi. Bài 14: Tìm những tiếng có thể kết hợp với "lễ" để tạo thành từ ghép. Tìm từ cùng nghĩa và từ trái nghÜa víi tõ "lÔ phÐp"..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Bài 15: Cho 1 số từ sau: thật thà, bạn bè, h hỏng, san sẻ, bạn học, chăm chỉ, gắn bó, bạn đờng, ngoan ngoãn, giúp đỡ, bạn đọc, khó khăn. H·y xÕp c¸c tõ trªn vµo 3 nhãm: a. Tõ ghÐp tæng hîp. b. Tõ ghÐp ph©n lo¹i. c. Tõ l¸y. Bµi 16: Trong bµi: "Tre ViÖt Nam" nhµ th¬ NguyÔn Duy cã viÕt: "B·o bïng th©n bäc lÊy th©n Tay «m, tay nÝu tre gÇn nhau thªm Th¬ng nhau tre ch¼ng ë riªng Luỹ thành từ đó mà nên hỡi ngời". Trong ®o¹n th¬ trªn, t¸c gi¶ ca ngîi nh÷ng phÈm chÊt nµo cña tre? Tác giả đã dùng cách nói gì để ca ngợi những phẩm chất đó. Bµi 17: Ph©n c¸c tõ ghÐp sau thµnh 2 lo¹i: Học tập, học đòi, học hỏi, học vẹt, học gạo, học lỏm, học hành, anh cả, anh em, anh trai, anh rể, bạn học, bạn đọc, bạn đờng. A2: Më réng vèn tõ: Trung thùc - Tù träng Bµi 1: a. Nh÷ng tõ nµo cïng nghÜa víi "trung thùc" ngay th¼ng b×nh tÜnh thËt thµ ch©n thµnh thµnh thùc tù tin chân thực nhân đức b. Nh÷ng tõ nµo tr¸i nghÜa víi "trung thùc" độc ác gian dèi lừa đảo th« b¹o tß mß nãng n¶y dèi tr¸ x¶o quyÖt Bài 2: Những câu nào dùng đúng từ cùng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ "trung thực": a. Kì kiểm tra cuối năm, Nam đã gian dối trong khi làm bài. b. TÝnh t×nh cña b¹n t«i rÊt ngay th¼ng. c. Hoa đã chân thành nhận khuyết điểm trớc lớp. d. Bọn giặc rất xảo quyệt, chúng vờ nh ta ở phía trớc, vừa chuẩn bị đánh úp quân ta sau lng. e. Chóng t«i xin thËt thµ c¶m ¬n quý kh¸n gi¶. Bµi 3: T×m c¸c tõ ghÐp vµ tõ l¸y vÒ tÝnh trung thùc cña con ngêi cã chøa c¸c tiÕng sau ®©y: a. Ngay b. Th¼ng c. ThËt Đặt câu với mỗi từ vừa tìm đợc. Bµi 4: Trong sè c¸c thµnh ng÷ díi ®©y, thµnh ng÷ nµo nãi vÒ tÝnh "trung thùc" thµnh ng÷ nµo nãi vÒ tÝnh "tù träng" a. Th¼ng nh ruét ngùa g. ¡n ngay ë th¼ng b. ThËt thµ lµ cha quû qu¸i h. Khom lng uèn gèi c. Cây ngay không sợ chết đứng i. Vµo luån ra cói d. GiÊy r¸ch ph¶i gi÷ lÊy lÒ h. Thuốc đắng dã tật e. §ãi cho s¹ch r¸ch cho th¬m. Bµi 5: a. T×m 2 thµnh ng÷ (hoÆc tôc ng÷) nãi vÒ tÝnh trung thùc T×m 2 thµnh ng÷ (hoÆc tôc ng÷) nãi vÒ lßng tù träng. b. Đặt 1 câu trong đó có thành ngữ hoặc tục ngữ vừa tìm đợc. Bµi 6: Trong bµi: "ViÖt Nam th©n yªu" nhµ th¬ NguyÔn §×nh Thi cã viÕt: "Việt Nam đất nớc ta ơi Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn C¸nh cß bay l¶ rËp rên Mây mờ che đỉnh Trờng Sơn sớm chiều". Đọc đoạn thơ trên, em cảm nhận đợc những điều gì về đất nớc Việt Nam. B3: Danh tõ Bài 1: Xác định danh từ trong đoạn văn sau:.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Chú chuồn chuồn nớc mới đẹp làm sao! Màu vàng trên lng chú lấp lánh. Bốn cái cánh mỏng nh giÊy bãng. C¸i ®Çu trßn vµ hai con m¾t long lanh nh thuû tinh. Bµi 2: T×m c¸c danh tõ cã trong ®o¹n th¬ sau: a. Quª h¬ng lµ c¸nh diÒu biÕc Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hơng là con đò nhỏ Êm đềm khua nớc ven sông. b. Bà đắp thành lập trại Chèng ¸p bøc cêng quyÒn Nghe lêi bµ kªu gäi C¶ níc ta vïng lªn. Bài 3: Xác định các danh từ trong đoạn văn sau: "Bản lùng đã thức giấc. Đó đây ánh lửa hồng bập bùng trên các bếp. Ngoài bờ ruộng đã có bớc chân ngời đi, tiếng nói chuyện rì rầm tiếng gọi nhau í ới". Bµi 4: T×m danh tõ cã trong c©u v¨n sau: Ngay thềm lăng, mời tám cây vạn tuế tợng trng cho một đoàn quân danh dự đứng trang nghiªm. Bài 5: Xác định từ loại của các từ: "niềm vui, nỗi buồn, cái đẹp, sự đau khổ" và tìm thêm các từ tơng tự. Bài 6: Tìm từ chỉ sự vật, chỉ hoạt động và chỉ đặc điểm có trong đoạn thơ sau: Rừng xanh hoa chuối đỏ tơi §Ìo cao n¾ng ¸nh dao gµi th¾t lng Ngµy xu©n m¬ në tr¾ng rõng Nhí ngêi ®an nãn chuèt tõng sîi dang. A3: Më réng vèn tõ: ¦íc m¬ Bµi 1: Nh÷ng tõ nµo cïng nghÜa víi tõ "¦íc m¬" a. mong íc d. m¬ h. íc ao b. m¬ íc e. íc nguyÖni. m¬ mµng c. m¬ tëng g. m¬ méng Bµi 2: Nh÷ng íc m¬ nµo gióp Ých cho con ngêi a. Mơ ớc cao đẹp e. M¬ íc cao c¶ b. M¬ íc h·o huyÒn g. M¬ íc bÖnh ho¹n c. M¬ íc viÓn v«ng h. Mơ ớc quái đản d. Mơ ớc chính đáng i. M¬ íc lµnh m¹nh Bµi 3: Gi¶i nghÜa c¸c thµnh ng÷: a. Đợc voi đòi tiên d. ¦íc cña tr¸i mïa b. Cầu đợc ớc thấy e. §øng nói nµy tr«ng nói nä c. Ước sao đợc vậy h. N»m m¬ gi÷a ban ngµy. §Æt c©u víi mçi thµnh ng÷ trªn. Bµi 4: "Quª h¬ng lµ c¸nh diÒu biÕc Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hơng là con đò nhỏ Êm đềm khua nớc ven sông". Đọc đoạn thơ trên em thấy đợc những ý nghĩa và tình cảm của nhà thơ đối với quê hơng nh thÕ nµo? B4: §éng tõ Bài 1: Gạch dới động từ trong mỗi cụm từ sau: a. tr«ng em d. quÐt nhµ h. xem truyÖn b. tíi rau e. häc bµi i. gÊp quÇn ¸o c. nÊu c¬m g. lµm bµi tËp Bài 2: Tìm danh từ, động từ trong các câu văn:.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> a. VÇng tr¨ng trßn qu¸, ¸nh tr¨ng trong xanh to¶ kh¾p khu rõng. b. Gió bắt đầu thổi mạnh, lá cây rơi nhiều, từng đàn cò bay nhanh theo mây. c. Sau tiếng chuông chùa, mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vạc. Bài 3: Xác định từ loại trong các từ của các câu: a. Nớc chảy đá mòn. b. D©n giµu, níc m¹nh. Bài 4: Xác định từ loại: Nh×n xa tr«ng réng Níc ch¶y bÌo tr«i PhËn hÈm duyªn «i Vông chÌo khÐo chèng Gạn đục khơi trong ¡n vãc häc hay. Bài 5: Xác định từ loại: a. Em m¬ lµm m©y tr¾ng Bay kh¾p nÎo trêi cao Nh×n non s«ng gÊm vãc Quê mình đẹp biết bao. b. C©y dõa xanh to¶ nhiÒu tµu Dang tay đón gió gật đầu gọi trăng. Bài 6: Tìm danh từ, động từ trong các câu sau: Trên nơng, mỗi ngời một việc, ngời lớn thì đánh trâu ra cày. Các cụ già nhặt cỏ, đốt lá. Mấy chú bé đi tìm chỗ ven suối để bắc bếp thổi cơm. Các bà mẹ cúi lom khom tra ngô. Bµi 7: ViÕt ®o¹n v¨n (5 - 7 c©u) kÓ vÒ nh÷ng viÖc em lµm vµo mét buæi trong ngµy. G¹ch díi c¸c động từ em đã dùng. A4: Më réng vèn tõ: ý chÝ - NghÞ lùc Bµi 1: T×m c¸c tõ: a. Nãi lªn ý chÝ, nghÞ lùc cña con ngêi. b. Nªu nh÷ng hiÖn tîng tr¸i víi ý chÝ, nghÞ lùc. c. Nêu lên những thử thách đối với ý chí, nghị lực của con ngời. Bài 2: Xếp các từ tìm đợc thành 3 loại: danh từ, động từ, tính từ. Bµi 3: ViÕt 3 - 5 tõ phøc më ®Çu b»ng tiÕng "quyÕt" nãi vÒ ý chÝ cña con ngêi Bµi 4: ViÕt (5 - 6) tõ cã nghÜa tr¸i ngîc víi ý chÝ vµ nghÞ lùc. Bµi 5: Nh÷ng c©u tôc ng÷ nµo nãi vÒ ý chÝ, nghÞ lùc? a. Mét c©u nhÞn, chÝn c©u lµnh b. Löa thö vµng, gian nan thö søc. c. Cña rÒ rÒ kh«ng b»ng nghÒ trong tay d. Níc l· mµ v· nªn hå Tay không mà nổi cơ đồ mới ngan e. Cã vÊt v¶ míi thanh nhµn. Kh«ng dng ai dÔ cÇm tµn che cho. g. Chí thÊy sãng c¶ mµ lo Sãng c¶ mÆc sãng chÌo cho cã chõng. Bài 6: Hãy viết một đoạn văn ngắn (5 - 7 câu) nói về ngời có ý chí, nghị lực nên đã vợt qua thử thách đạt đợc thành công (có sử dụng từ đã học). B5: TÝnh tõ Bµi 1: ViÕt c¸c tÝnh tõ sau vµo tõng cét cho phï hîp: xanh biÕc, ch¾c ch¾n, trßn xoe, láng lÎo, mÒm nhòn, x¸m xÞt, vµng hoe, ®en kÞt, cao lín, mªnh m«ng, trong suèt, chãt vãt, tÝ xÝu, kiªn cêng, thËt thµ. A B C TÝnh tõ chØ mµu s¾c TÝnh tõ chØ h×nh d¸ng TÝnh tõ chØ tÝnh chÊt.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> phÈm chÊt Bµi 2: ViÕt tÝnh tõ miªu t¶ sù vËt ghi ë cét tr¸i vµo mçi cét ph¶i: TÝnh tõ chØ mµu s¾c cña TÝnh tõ chØ h×nh d¸ng cña Tõ chØ sù vËt sù vËt sù vËt C¸i bót C¸i mò Bài 3: Gạch dới những tính từ dùng để chỉ tính chất của sự vật trong đoạn văn: "Tõ trªn trêi nh×n xuèng, phè x¸ Hµ Néi nhá xinh nh m« h×nh triÓn l·m. Nh÷ng « ruéng, những gò đống, bãi bờ với những mảng màu xanh, nâu, vàng, trắng và nhiều hình dạng khác nhau gîi nh÷ng bøc tranh giµu mµu s¾c". Bài 4: Đánh dấu x vào chỗ trống nêu cách thể hiện mức độ tính chất đặc điểm của mỗi tính từ ở cột tr¸i Thªm c¸c tõ chØ Thêm tiếng để tạo Dïng c¸ch so TÝnh tõ mức độ (rất, lắm ra c¸c TG hoÆc TL s¸nh vµo tríc hoÆc sau) h¬i nhanh x véi qu¸ đỏ cờ tÝm biÕc mÒm vÆt xanh l¸ c©y chÇm chËm kh¸ xinh th¼ng t¾p Chọn 1 từ ở cột trái để đặt câu: Bµi 5: T×m tÝnh tõ trong khæ th¬ sau: "Việt Nam đẹp khắp trăm miền Bốn mùa một sắc trời riêng đất này Xóm làng, đồng ruộng, rừng cây Non cao giã dùng, s«ng ®Çy n¾ng chang. Sum sª xoµi biÕc, cam vµng Dõa nghiªng, cau th¼ng, hµng hµng n¾ng soi" Bµi 6: H·y t×m 5 tõ ghÐp, 5 tõ l¸y nãi vÒ t×nh c¶m, phÈm chÊt cña con ngêi. §Æt 1 c©u víi mét trong số những từ vừa tìm đợc. Bµi 7: a. H·y chØ ra tÝnh tõ (nÕu cã) trong c©u sau: Ngay thềm lăng, mời tám cây vạn tuế tợng trng cho một đoàn quân danh dự đứng trang nghiªm. b. Đặt 1 câu trong đó có chủ ngữ là một tính từ. Bài 8: Hãy tìm 2 từ ghép và 2 từ láy nói về những đức tính của ngời học sinh giỏi. Bµi 9: a. T×m 2 tõ cïng nghÜa, gÇn nghÜa vµ 2 tõ tr¸i nghÜa víi tõ "ch¨m chØ". §Æt c©u víi tõ võa t×m. b. T×m 2 tõ cïng nghÜa, gÇn nghÜa vµ 2 tõ tr¸i nghÜa víi tõ "dòng c¶m". Bài 10: Xác định danh từ, động từ, tính từ trong 2 câu thơ của Bác Hồ: "C¶nh rõng ViÖt B¾c thËt lµ hay Vîn hãt, chim kªu suèt c¶ ngµy". Bµi 11: "Lêi ru cã giã mïa thu Bµn tay mÑ qu¹t mÑ ®a giã vÒ Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con §ªm nay con ngñ giÊc trßn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời" Theo em, h×nh ¶nh nµo gãp phÇn nhiÒu nhÊt lµm nªn c¸i hay cña ®o¹n th¬. V× sao? ¤n tËp Bài 1: a. Điền thêm tiếng (vào chỗ trống) sau mỗi tiếng dới đây để tạo ra 2 từ ghép có nghĩa phân lo¹i vµ 2 tõ ghÐp cã nghÜa tæng hîp. lµng...........; ¨n..............; vui b. Gi¶i nghÜa c©u tôc ng÷: "§ãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m". Bµi 2: a. H·y t×m 5 tõ ghÐp, 5 tõ l¸y nãi vÒ t×nh c¶m, phÈm chÊt cña con ngêi. §Æt 1 c©u víi mét trong số những từ vừa tìm đợc ở trên. b. Tìm 3 cặp từ trái nghĩa nói về việc học hành. Hãy đặt 1 câu với 1 trong 3 cặp từ trái nghĩa Êy. Bài 3: Tìm những tiếng có thể kết hợp với lễ để tạo thành từ ghép. Tìm từ đồng nghĩa và từ trái nghÜa víi tõ "lÔ phÐp". Bài 4: Cho các kết hợp hai tiếng sau: xe đạp, xe máy, xe cộ, máy bay, đạp xe, xe kéo, kéo xe, khoai níng, khoai luéc, luéc khoai, móa h¸t, tËp h¸t, tËp móa, b¸nh r¸n, r¸n b¸nh, b¸nh kÑo. H·y: a. Xác định những kết hợp nào trong các kết hợp trên là từ ghép. b. Phân loại các từ ghép đó. Bµi 5: "SÇu riªng th¬m mïi th¬m cña mÝt chÝn quyÖn víi h¬ng bëi, bÐo c¸i bÐo cña trøng gµ, ngät c¸i vÞ cña mËt ong giµ h¹n". a. T×m c¸c tÝnh tõ cã trong c©u v¨n. b. NhËn xÐt vÒ tõ lo¹i cña c¸c tõ "c¸i bÐo, mïi th¬m". Bµi 6: H·y t¸ch thµnh c¸c tõ lo¹i (DT, §T, TT) trong ®o¹n th¬ sau: Bút chì xanh đỏ Em gät hai ®Çu Em thö hai mµu Xanh tơi, đỏ thắm Em vÏ lµng xãm Tre xanh, lóa xanh S«ng m¸ng lîn quanh Mét dßng xanh m¸t. Bµi 7: T×m DT, §T, TT cã trong khæ th¬ sau: Em m¬ lµm giã m¸t Xua bao nçi nhäc nh»n B¸c n«ng d©n cµy ruéng Chó c«ng nh©n chuyªn cÇn. Bài 8: Hãy tìm hai thành ngữ, tục ngữ nói về quê hơng đất nớc. Giải thích và đặt câu với thành ngữ, tục ngữ vừa tìm đợc. Bài 9: Xác định từ đơn, từ ghép trong đoạn thơ sau: "H¹t g¹o lµng ta Cã vÞ phï sa Cña s«ng Kinh ThÇy Cã h¬ng sen th¬m Trong hå níc ®Çy Cã lêi mÑ h¸t Ngät bïi h«m nay" Bài 10: Xác định từ loại của các từ sau: niềm vui, vui tơi, vui chơi, yêu thơng, đáng yêu, tình yêu, th¬ng yªu, dÔ th¬ng. Bµi 11: Bãng m©y.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> H«m nay trêi n¾ng chang chang MÑ em ®i cÊy ph¬i lng c¶ ngµy Ước gì em hoá đám mây Em che cho mÑ suèt ngµy bãng r©m Đọc bài thơ trên, em thấy đợc những nét gì đẹp về tình cảm của ngời con đối với mẹ. A5: Më réng vèn tõ: §å ch¬i - trß ch¬i Bài 1: Viết tên các trò chơi cho trong ngoặc đơn vào từng cột cho phù hợp: (chuyền thẻ, ô ăn quan, nh¶y d©y, kÐo co, cíp cê, nh¶y lß cß, trèn t×m, cê vua, tam cóc, chim bay cß bay, mÌo ®uæi chuét). A C B Trß ch¬i rÌn luyÖn søc Trß ch¬i rÌn luyÖn sù Trß ch¬i luyÖn trÝ tuÖ khoÎ khÐo lÐo Bµi 2: §iÒn tiÕp vµo chç trèng c¸c tõ chØ tªn trß ch¬i a. Tªn 3 trß ch¬i b¾t ®Çu b»ng danh tõ VD: cê vua b. Tên 3 trò chơi bắt đầu bằng động từ VD: nh¶y d©y. Bài 3: Chọn thành ngữ, tục ngữ thích hợp để khuyên bạn: a. NÕu b¹n em ch¬i víi mét sè b¹n h nªn häc kÐm h¼n ®i. b. Nếu bạn em thích trèo lên một chỗ cao chênh vênh, rất nguy hiểm để tỏ ra là mình gan dạ. A6: Më réng vèn tõ: Tµi n¨ng Bµi 1: ViÕt tiÕp 3 tõ ng÷ nãi vÒ tµi n¨ng cña con ngêi. Tµi n¨ng, nghÖ thuËt.... Bµi 2: Mçi tõ ng÷, tôc ng÷ sau nãi vÒ tµi n¨ng g× cña con ngêi. a. Thay trêi lµm ma b. Nghiêng đồng đổ nớc ra sông c. Níc l· mµ v· nªn hå d. Tay không mà nổi cơ đồ mới ngoan. Bµi 3: ViÕt ®o¹n v¨n kho¶ng 3 - 4 c©u nãi vÒ 1 ngêi cã tµi n¨ng mµ em biÕt. A7: Më réng vèn tõ: Søc khoÎ Bµi 1: T×m c¸c tõ ng÷: - Chỉ những hoạt động có lợi cho sức khoẻ. - Chỉ những đặc điểm của một cơ thể khoẻ mạnh. Bµi 2: KÓ tªn c¸c m«n thÓ thao mµ em biÕt. Bµi 3: C¸c tõ ng÷ nµo nãi vÒ vÎ bªn ngoµi cña mét ngêi khoÎ m¹nh: a. r¾n rái d. x¬ng x¬ng h. lêu đêu b. r¾n ch¾c e. lùc lìng i. cêng tr¸ng c. m¶nh kh¶nh g. v¹m vì Bài 4: Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống để hoàn chỉnh các thành ngữ sau: a. KhoÎ nh..... b. Nhanh nh..... Bµi 5: C©u tôc ng÷ sau nãi lªn ®iÒu g×? Ăn đợc ngủ đợc là tiên Kh«ng ¨n kh«ng ngñ mÊt tiÒn mµ lo. Bµi 6: C¸c thµnh ng÷ nµo nãi vÒ t×nh tr¹ng søc khoÎ cña con ngêi: a. KhoÎ nh tr©u d. Kh«n nhµ d¹i chî b. ChËm nh sªn e. Xanh nh tµu l¸ c. Mét tay x¸ch nhÑ g. LiÖt giêng liÖt chiÕu. Bµi 7: Trong bµi "H¹t g¹o lµng ta' nhµ th¬ TrÇn §¨ng Khoa viÕt: H¹t g¹o lµng ta Cã b·o th¸ng b¶y.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Cã ma th¸ng ba Giät må h«i sa Nh÷ng tra th¸ng s¸u Níc nh ai nÊu ChÕt c¶ c¸ cê Cua ngoi lªn bê MÑ em xuèng cÊy. Đoạn thơ giúp em hiểu đợc ý nghĩa gì của hạt gạo? Hãy nói rõ tác dụng của điệp ngữ và hình ảnh đối lập đợc sử dụng trong đoạn thơ trên. B6: S¾p xÕp tõ theo nhãm Bài 1: Cho các từ sau: núi đồi, rực rỡ, chen chúc, vờn, dịu dàng, ngọt, thành phố, ăn, đánh đập. H·y s¾p xÕp nh÷ng tõ trªn thµnh c¸c nhãm theo 2 c¸ch: a. Dựa vào cấu tạo (từ đơn, từ láy, từ ghép). b. Dùa vµo tõ lo¹i (DT, §T, TT). Bµi 2: Cho c¸c tõ: gÇm, vå, tha, rît, c¾n, chép, qu¾p, ®uæi, ngo¹m, rèng a. H·y xÕp c¸c tõ trªn thµnh nh÷ng nhãm tõ cïng nghÜa hoÆc gÇn nghÜa víi nhau. b. Nêu nghĩa chung của từng nhóm từ đã phân loại nói trên. Bµi 3: XÕp c¸c tõ sau thµnh nh÷ng cÆp tõ tr¸i nghÜa: cêi, gän gµng, míi, hoang phÝ, ån µo, khÐo, ®oµn kÕt, cò, nhanh nhÑn, bõa b·i, khãc, lÆng lÏ, chia rÏ, chËm ch¹p, vông, tiÕt kiÖm. Bµi 4: Dùa vµo nghÜa cña tiÕng "c¶nh" h·y xÕp c¸c tõ: th¾ng c¶nh, c¶nh c¸o, phong c¶nh, c¶nh vËt, c¶nh gi¸c, c¶nh tØnh thµnh 2 nhãm vµ cho biÕt nghÜa cña tiÕng "c¶nh" trong mçi nhãm. Bài 5: Xếp các từ sau thành 2 nhóm và đặt tên cho mỗi nhóm (xếp theo ý nghĩa): Ngoan, cao lớn, hiền lành, mảnh mai, lực lỡng, điềm đạm, chất phác, ngây thơ, hiếu thảo, gầy gò, rắn rỏi, xơng xơng. Bµi 6: C¨n cø vµo nghÜa cña tõ h·y ph©n c¸c tõ díi ®©y thµnh 4 nhãm tõ cïng nghÜa, gÇn nghÜa: Tæ Quốc, thơng yêu, kính yêu, non sông, đất nớc, thanh bạch, anh hùng, gan dạ, yêu thơng, giang sơn, anh dũng, thanh đạm, xứ sở, yêu mến, dũng cảm, non nớc, quý mến, thanh cao, can đảm, quê hơng. Bài 7: Hãy xếp các từ sau thành 2 nhóm và đặt tên cho mỗi nhóm: ngoằn ngoèn, khúc khích, đủng đỉnh, lêu nghêu, vi vu, líu lo, thiết tha, sừng sững, rì rầm, cheo leo. Bài 8: Cho 1 số từ sau: vạm vỡ, trung thực, đôn hậu, tầm thớc, mảnh mai, béo thấp, trung thành, gÇy, ph¶n béi, khoÎ, cao, yÕu, hiÒn, cøng r¾n, gi¶ dèi. H·y: a. Dựa vào nghĩa xếp các từ trên vào 2 nhóm và đặt tên cho từng nhóm. b. T×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong mçi nhãm. Bài 9: Căn cứ vào nội dung của thành ngữ, hãy phân tích thành 3 nhóm, đặt tên cho mỗi nhóm: Quê cha đất tổ, tóc bạc da mồi, giang sơm gấm vóc, cày sâu cuốc bẫm, trên kính dới nhờng, chôn rau cắt rốn, non xanh nớc biếc, chân lấm tay bùn, đắp đập be bờ, mang nặng đẻ đau, thơng con quý ch¸u, hai s¬ng mét n¾ng, th¼ng c¸nh cß bay. B7: Xác định chủ ngữ, vị ngữ Bài 1: Xác định CN, VN trong mỗi câu sau: a. TiÕng c¸ quÈy tòng to½ng x«n xao quanh m¹n thuyÒn. b. Nh÷ng chó gµ nhá nh nh÷ng hßn t¬ l¨n trßn trªn b·i cá. c. Häc qu¶ lµ khã kh¨n, vÊt v¶. Bµi 2: Ch÷a l¹i mçi c©u sai ng÷ ph¸p díi ®©y b»ng 2 c¸ch: Thªm tõ ng÷, bít tõ ng÷: a. Trªn khu«n mÆt bÇu bÜnh, hång hµo, s¸ng sña. b. Để chi đội 5A trở nên vững mạnh, dẫn đầu toàn liên đội. c. Qua bài thơ bộc lộ tình yêu quê hơng đất nớc sâu nặng. d. Khi nh÷ng h¹t ma ®Çu xu©n nhÌ nhÑ r¬i trªn l¸ non. e. Mỗi đồ vật trong căn nhà nhỏ bé, đơn sơ mà ấm cúng. Bµi 3: T×m CN, VN: a. TiÕng suèi ch¶y rãc r¸ch. b. Lớp thanh niên ca hát, nhảy múa. Tiếng chuông, tiếng cồng, tiếng đàn tơ rng vang lên..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> c. Ngµy th¸ng ®i thËt chËm mµ còng thËt nhanh. d. Hoa l¸, qu¶ chÝn, nh÷ng v¹t nÊm Èm ít vµ con suèi ch¶y thÇm díi ch©n ®ua nhau to¶ mïi th¬m. e. Mïa xu©n lµ TÕt trång c©y. g. Con h¬n cha lµ nhµ cã phóc. h. Díi ¸nh tr¨ng, dßng s«ng s¸ng rùc lªn, nh÷ng con sãng nhá vç nhÑ vµo hai bªn bê c¸t. Bµi 4: "C¶ thung lòng gièng nh mét bøc tranh thuû mÆc. Nh÷ng sinh ho¹t cña ngµy míi b¾t ®Çu. Trong rừng, thanh niên gỡ bẫy gà, bẫy chim. Phụ nữ giặt giũ bên những giếng nớc. Em nhỏ đùa vui tríc nhµ sµn. C¸c cô giµ chôm ®Çu bªn nh÷ng chÐ rîu cÇn. C¸c bµ, c¸c chÞ söa so¹n khung cöi". a. T×m c©u kÓ Ai - lµm g× trong ®o¹n v¨n. b. Xác định CN, VN của các câu vừa tìm. Bµi 5: a. T×m c©u kÓ Ai - lµm g× trong ®o¹n v¨n. b. Xác định CN, VN của các câu vừa tìm. "§ªm tr¨ng - BiÓn yªn tÜnh. Tµu chóng t«i bu«ng neo trong vïng biÓn Trêng Sa Mét sè chiÕn sÜ th¶ c©u. Mét sè kh¸c qu©y quÇn trªn boong sau ca h¸t, thæi s¸o. Bçng biÓn có tiếng động mạnh. Cá heo gọi nhau quây đến quanh tàu nh để chia vui". Bài 6: Điền thêm vào chỗ trống để thành câu hoàn chỉnh theo kiểu câu "Ai - làm gì?" Anh Êy...... C¶ t«i vµ Hïng..... ....... söa l¹i bån hoa. ........... ®ang chuÈn bÞ b÷a c¬m chiÒu. Bµi 7: a. T×m c©u kÓ Ai - thÕ nµo trong ®o¹n v¨n sau b. Xác định CN, VN của các câu vừa đó. "Ngoài giờ học, chúng tôi tha thẩn bên bờ sông bắt bớm. Những con bớm đủ hình dáng, đủ mµu s¾c. Con xanh biÕc pha ®en nh nhung. Con vµng sÉm, nhiÒu h×nh mÆt nguyÖt, ven c¸nh cã r¨ng ca. Con bớm quạ to bằng hai bàn tay ngời lớn, màu nâu xỉn. Bớm trắng bay theo đàn líu ríu nh hoa n¾ng". Bµi 8:. "Ruéng r·y lµ chiÕn trêng Cuèc cµy lµ vò khÝ Nhµ n«ng lµ chiÕn sÜ HËu ph¬ng thi ®ua víi tiÒn ph¬ng". a. Trong c¸c c©u trªn, c©u nµo cã d¹ng "Ai - lµ g×". b. Xác định CN, VN câu vừa tìm. Bµi 9: T×m CN, VN ë nh÷ng c©u cã d¹ng Ai - lµ g× trong bµi th¬: N¾ng B«ng cóc lµ n¾ng lµm hoa' Bím vµng lµ n¾ng bay xa lîn vßng Lúa chín là nắng của đồng Tr¸i thÞ, tr¸i hång... lµ n¾ng cña c©y. Bài 10: Xác định CN của các câu kể Ai - là gì? a. Trẻ em là tơng lai của đất nớc. b. M¹ng líi kªnh r¹ch ch»ng chÞt lµ m¹ch m¸u cung cÊp níc cho c¶ vïng vùa lóa Nam Bé. Bài 11: Viết tiếp vào chỗ trống các từ ngữ thích hợp để tạo thành câu kể Ai là gì? a............ là ngời đợc toàn dân kính yêu và biết ơn. b............. là những ngời đã cống hiến đời mình cho sự nghiệp bảo vệ Tổ Quốc. c........... là ngời tiếp bớc cha anh xây dựng Tổ Quốc Việt Nam ngày càng giàu đẹp. Bài 12: Xác định các bộ phận CN, VN, trạng ngữ trong mỗi câu sau: a. Sáng sớm, bà con trong các thôn đã nờm nợp đổ ra đồng. b. §ªm Êy, bªn bÕp löa hång ba ngêi ngåi ¨n c¬m víi thÞt gµ rõng. c. Sau nh÷ng c¬n ma xu©n, mét mµu xanh non ngät ngµo th¬m m¸t tr¶i ra mªnh m«ng trªn khắp các sờn đồi..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> d. Đứng trên mui vững chắc của chiếc xuồng máy, ngời nhanh tay có thể với lên hái đợc nh÷ng tr¸i c©y trÜu xuèng tõ hai phÝa cï lao. Bài 13: Xác định các bộ phận CN, VN, trạng ngữ trong mỗi câu sau: a. Håi cßn ®i häc, H¶i rÊt say mª ©m nh¹c. Tõ c¸i c¨n g¸c nhá cña m×nh, H¶i cã thÓ nghe tÊt cả các âm thanh náo nhiệt, ồn ã của thành phố thủ đô. b. Nhờ có bạn bè giúp đỡ, bạn Hoà đã có nhiều tiến bộ trong học tập. c. Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, cả nhà ngồi luộc bánh chng, trò chuyện đến sáng. d. Buæi sím, ngîc híng chóng bay ®i t×m ¨n vµ buæi chiÒu theo híng chóng bay vÒ tæ, con thuyền sẽ tới đợc bờ. e. Sống trên cái đất mà ngày xa, dới sông cá sấu cản trớc mũi thuyền, trên cạn hổ rình xem h¸t nµy, con ngêi ph¶i th«ng minh vµ giµu nghÞ lùc. Bài 14: Xác định các bộ phận CN, VN, trạng ngữ trong mỗi câu sau: a. Ngoài đờng, tiếng ma rơi lộp độp, tiếng chân ngời chạy lép nhép. b. Trên bãi cỏ rộng các em bé xinh xắn nô đùa vui vẻ. c. Mïa xu©n, nh÷ng t¸n l¸ xanh um, che m¸t c¶ s©n trêng. d. Giữa đồng bằng xanh ngắt lúa xuân, con sông Nậm Rốn trắng sáng có khúc ngoằn ngòeo, cã khóc trên dµi. e. R¶i r¸c kh¾p thung lòng, tiÕng gµ g¸y r©m ran. g. Nh÷ng khi ®i lµm n¬ng xa, chiÒu kh«ng vÒ kÞp, mäi ngêi ngñ l¹i trong lÒu. h. Ngay thềm lăng, mời tám cây vạn tuế tợng trng cho một đoàn quân danh dự đứng trang nghiªm. i. Tra, nớc biển xanh lơ và khi chiều tà, biển đổi sang màu xanh lục. k. Trên nền cát trắng tinh, nơi ngực cô Mai tì xuống đón đờng bay của giặc, mọc lên những b«ng hoa tÝm. l. Trong bãng níc l¸ng trªn c¸t nh g¬ng, nh÷ng con chim b«ng biÓn trong suèt nh thuû tinh l¨n trßn trªn nh÷ng con sãng. m. Sau tiếng chuông chùa, mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vặc. n. Hoa l¸, qu¶ chÝn, nh÷ng v¹t nÊm Èm ít vµ con suèi ch¶y thÇm díi ch©n ®ua nhau to¶ mïi th¬m. o. Díi ¸nh tr¨ng, dßng s«ng s¸ng rùc lªn, nh÷ng con sãng vç nhÑ vµo hai bªn bê c¸t. A8: Mở rộng vốn từ: Cái đẹp Bài 1: Điền vào mỗi cột B từ ngữ tả vẻ đẹp bên ngoài của con ngời: A B C Vẻ đẹp của hình dáng Vẻ đẹp của khuôn mặt Vẻ đẹp của đôi mắt Bài 2: Những từ ngữ nào chỉ vẻ đẹp về tâm hồn, tính cách của con ngời: a. thËt thµ b. tÕ nhÞ c. dÞu hiÒn d. cëi më e. thon th¶ g. cao r¸o h. s¸ng suèt i. độ lợng Bài 3: Đặt câu với 1 từ vừa tìm đợc ở bài 1, 2 Bài 4: Những từ ngữ nào tả vẻ đẹp của cảnh vật thiên nhiên hoặc của phong cảnh: a. hïng vÜ b. xanh biÕc c. đỏ rực d. ®en ngßm e. tr¾ng suèt g. sõng s÷ng h. nªn th¬ i. yÓu ®iÖu Bµi 5: T×m thµnh ng÷ hoÆc tôc ng÷ nãi vÒ: a. Vẻ đẹp bên ngoài của con ngời. b. Vẻ đẹp của sông núi. Bài 6: Viết tiếp vào chỗ trống từ ngữ chỉ vẻ đẹp truyền thống của nhân dân ta. Cần cù lao động, dũng cảm đánh giặc ngoại xâm.................. Bài 7: Những từ ngữ nào chỉ vẻ đẹp truyền thống của phụ nữ Việt Nam: a. ChÞu th¬ng chÞu khã. b. Hết lòng vì gia đình, con cái..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> c. §¶m ®ang viÖc nhµ d. Tù tin e. Yªu níc g. DÞu hiÒn h. M¹nh d¹n trong c«ng viÖc i. Đòi bình đẳng với nam giới. Bài 8: Những từ ngữ nào có thể ghép với từ "đẹp" để chỉ mức độ cao của cái đẹp: a. NhÊt b. MÜ m·n c. TuyÖt trÇn d. Mª hån e. Mª li g. Kh«n t¶ h. TuyÖt t¸c i. Kinh hån Bài 9: Những thành ngữ, tục ngữ nào nói về vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất của con ngời. a. Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n b. Nói ngọt lọt đến xơng. c. M¾t phîng mµy ngµi. d. Ngời đẹp vì lụa, lúa tốt vì phân. A9: Më réng vèn tõ: Dòng c¶m Bµi 1: T×m nh÷ng tõ gÇn nghÜa víi tõ "dòng c¶m" trong c¸c tõ díi ®©y: "dòng c¶m, gan d¹, tha thiÕt, hoµ thuËn, hiÕu th¶o, anh hïng, anh dòng, ch¨m chØ, lÔ phÐp, chuyên cần, can đảm, can trờng, thân thiết, gan góc, gan lì, tận tuỵ, tháo vát, thông minh, bạo gan, qu¶ c¶m" Bµi 2: Nh÷ng tõ nµo tr¸i nghÜa víi tõ "dòng c¶m" a. gan l× b. hÌn nh¸t c. yÕu ®uæi d. tù ti e. nh¸t gan g. run sî h. bi quan i. trèn tr¸nh Bài 3: Những hành động nào thể hiện con ngời có lòng dũng cảm. a. Chèng l¹i c¸i ¸c, bªnh vùc lÏ ph¶i. b. Trả lại của rơi cho ngời đánh mất. c. Kh«ng qu¶n nguy hiÓm cøu ngêi gÆp n¹n. d. D¸m nãi lªn sù thËt dï bÞ kÎ xÊu cè che giÊu. e. Kh«ng nhËn sù th¬ng h¹i cña ngêi kh¸c. Viết đoạn văn (5 - 7 câu) nói về 1 tấm gơng dũng cảm chống giặc của nhân dân ta trong đó cã dïng 2 - 3 tõ gÇn nghÜa víi tõ "dòng c¶m". Bµi 5: Thµnh ng÷ nµo nãi vÒ lßng dòng c¶m: a. Thøc khuya dËy sím b. Mét mÊt mét cßn. c. Vµo sinh ra tö d. Cµy s©u cuèc bÉm ®. §øng mòi chÞu sµo e. LÊp biÓn v¸ trêi. g. Gan vµng d¹ s¾t h. Nhêng c¬m sÎ ¸o i. Ba ch×m b¶y næi k. Ch©n lÊm tay bïn. Bài 6: Đặt câu với 1 thành ngữ vừa tìm đợc ở bài 5. Bµi 7: "Nßi tre ®©u chÞu mäc cong Cha lên đã nhọn nh chông lạ thờng Lng trÇn ph¬i n¾ng ph¬i s¬ng Cã manh ¸o céc tre nhêng cho con" Em thấy đoạn thơ trên có những hình ảnh nào đẹp? Hãy nêu ý nghĩa đẹp đẽ và sau sắc của những hình ảnh đó..

<span class='text_page_counter'>(13)</span>