Thế nào là suy nghĩ nghiêm túc?
Những người suy nghĩ nghiêm túc là những người theo chủ nghĩa hoài nghi
tự nhiên. Họ tiếp cận hoàn cảnh với thái độ hoài nghi giống như khi tiếp cận
với những lời nhận xét nói theo một cách nào đó.
Những người suy nghĩ nghiêm túc không có quan điểm ta là nhất đối với
mọi thứ. Họ cởi mở với các ý tưởng và viễn cảnh mới. Họ sẵn sàng thách
thức lòng tin của mình và tham gia các hành động cạnh tranh sáng suốt.
Không phải lúc nào ai cũng có thể hành động một cách hoàn toàn sáng suốt
và hợp lí. Chúng ta thường thông đồng với các lợi ích cá nhân. Chúng ta
thường khoe khoang, khoác lác, phóng đại và nói nước đôi. Chỉ có con
người mới mong muốn được công nhận những hiểu biết, quyết định hơn
người hay là duy trì các đức tin ban đầu của mình. Tuy nhiên trong quá trình
làm vừa lòng cái tôi của mình, chúng ta thường phủ nhận sự hiểu biết và các
cơ hội. Có thể không phải lúc nào chúng ta cũng cần áp dụng kĩ năng suy
nghĩ nghiêm túc nhưng chúng ta nên có sự chuẩn bị cho những kĩ năng này
vì có lúc chúng ta sẽ cần đến chúng.
Suy nghĩ nghiêm túc bao gồm sự kết hợp phức tạp của các kĩ năng, trong đó
nổi bật là các kĩ năng sau đây:
Tính hợp lí
Chúng ta suy nghĩ khiêm túc khi:
•
Tin tưởng vào lí trí hơn là cảm xúc
•
Đòi hỏi sự rõ ràng , bác bỏ những yếu tố mơ hồ , làm theo những yếu
tố có thể dẫn dắt
•
Quan tâm đến việc tìm ra những giải thích hợp lí hơn là việc phân tích
rõ ràng tình trạng lộn xộn và đặt ra câu hỏi.
Hiểu được chính mình
Chúng ta suy nghĩ nghiêm túc khi:
•
Cân nhắc cẩn thận tầm ảnh hưởng của các động cơ và thành kiến .
•
Nhìn nhận ra những thành kiến, quan điểm, giả định riêng của mình .
Thành thật
Chúng ta suy nghĩ nghiêm túc khi nhận ra những xung lực của cảm xúc,
những động cơ ích kỉ cá nhân, những mục đích bất chính hay một số kiểu tự
dối mình khác.
Sẵn sàng tiếp thu cái mới
Chúng ta suy nghĩ nghiêm túc khi:
•
Đánh giá được tất cả những kết luận có lí
•
Cân nhắc hàng loạt quan điểm hay triển vọng có thể xảy ra.
•
Chấp nhận sự giải thích hay mô hình cũng như kiểu mẫu mới bởi vì
nó giải thích rõ ràng hơn , đơn giản hơn hay là có ít mâu thuẫn hơn
hoặc là bao trùm nhiều dữ liệu hơn.
•
Chấp nhận những ưu thế mới trong việc hưởng ứng sự đánh giá lại các
yếu tố hay những mối quan tâm chính đáng của chúng ta
•
Không phản đối những quan điểm không phổ biến.
Kỷ luật
Chúng ta suy nghĩ nghiêm túc khi chúng ta:
•
Tỉ mỉ , kĩ lưỡng , thấu đáo mọi khía cạnh
•
Kháng cự những lôi kéo và kêu gọi phi lí
•
Tránh việc vội vã phán xét .
Đánh giá
Chúng ta suy nghĩ nghiêm túc khi chúng ta:
•
Nhận ra sự xác đáng và (hoặc là) giá trị của sự gánh vác thay thế và
viễn cảnh .
•
Nhận ra quy mô và sức nặng của tính rõ ràng
Tóm lại là:
Những người suy nghĩ nghiêm túc là những người theo chủ nghĩa hoài nghi
tự nhiên. Họ tiếp cận hoàn cảnh với thái độ hoài nghi giống như khi tiếp cận
với những lời nhận xét nói theo một cách nào đó.
Những người suy nghĩ nghiêm túc chủ động chứ không bị động. Họ đặt ra
các câu hỏi và phân tích chúng, họ chủ ý áp dụng các chiến thuật và phương
pháp để khám phá các ý nghĩa hoặc là bảo đảm cho sự hiểu biết của mình.
Những người suy nghĩ nghiêm túc không có quan điểm ta là nhất đối với
mọi thứ. Họ cởi mở với các ý tưởng và viễn cảnh mới. Họ sẵn sàng thách
thức lòng tin của mình và tham gia các hành động cạnh tranh sáng suốt.
Suy nghĩ nghiêm túc khiến chúng ta nhận ra một loạt phép phân tích chủ
quan đối với những số liệu khách quan khác và đánh giá xem các phân tích
đó làm hài lòng chúng ta đến mức nào. Thực tế luôn luôn là thực tế nhưng
cách chúng ta nhận thức chúng thì rất đa dạng .
Bằng cách đối chiếu với những người suy nghĩ không nghiêm túc, bị động
chúng ta thấy rằng họ chỉ có một sự quan sát đơn giản thái quá về thế giới
xung quanh .
Họ thấy mọi thứ chỉ trong hai màu trắng hoặc đen hoặc là cả hai hơn là nhận
thức được sự đa dạng của những khả năng có thể.
Họ thấy các câu hỏi chỉ có thể có câu trả lời là “có“ hoặc “không“ mà không
có sự phân biệt tỉ mỉ nào hết.
Họ thất bại trong việc nhìn ra tính liên kết và phức tạp
Họ thất bại trong việc tìm ra các yếu tố có liên quan đến nhau