giao an lien mon

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Nhóm văn: tổ khoa học xã hội THCS Hộ Đáp.</b>

1. TÊN DỰ ÁN;

<b> VẤN ĐỀ VẬN DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN </b>
<b> TRONG GIẢNG DẠY NGỮ VĂN THCS.</b>

<b>2. Mục tiêu môn học:</b>

Trong nhà trường, mơn Văn có vị trí quan trọng trong việc rèn luyện kĩ năng nói,
viết, góp phần giáo dục tư tưởng, tình cảm, hình thành nhân cách cho HS, hướng tới
những tình cảm tốt đẹp như lịng nhân ái, tơn trọng lẽ phải, sự cơng bằng…bước đầu
có năng lực cảm thụ chân, thiện, mĩ trong nghệ thuật mà trước hết là trong Văn học.
Trong xu thế phát triển không ngừng của thời đại, việc đổi mới PPDH là yêu cầu cấp
bách đặt ra trong giáo dục. Đổi mới phương pháp dạy học là yêu cầu bắt buộc đã
được đề cập đến tại điều 4 Luật Giáo dục nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
“phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực tự giác, chủ động , tư duy sáng
tạo của người học, bồi dưỡng năng lực tự học, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên
Đổi mới PPDH môn Ngữ văn ở trường THCS là thực hiện cơ chế mới trong dạy
học với hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò cùng song song tồn tại và
khởi động, thúc đẩy nhau cùng tiến đến mục đích, yêu cầu đã đề ra trong việc đảm
bảo đặc trưng của môn học về kiến thức và thẩm mĩ.

Song đổi mới phương pháp dạy học Ngữ văn không phải là thay phương pháp mà là
vận dụng nhiều phương pháp dạy học vào giờ dạy. Đặc biệt là việc dạy học bằng
giáo án điện tử trong một tiết học Ngữ văn nhằm mục đích hướng hoạt động học vào
HS, tránh mất thời gian ghi bảng của GV. Mặt khác, việc chèn âm thanh, hình ảnh, tư
liệu có liên quan đến tác phẩm sẽ làm bài học sinh động hơn, thu hút HS, cho HS tiếp
cận với khoa học cơng nghệ thơng tin hiện đại, tạo thói quen làm việc trong thời đại
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa.

<b>3. Đối tượng của dự án;</b>

<i>Dạy Văn nếu vận dụng CNTT liệu có cịn một giờ Văn thật sự? Các nhà giáo dục đã </i>
<i>khai tử với phương pháp: “Lấy HS làm trung tâm” trong dạy học Ngữ văn bởi dạy </i>
<i>Văn theo xu thế hiện đại “Xem HS là bạn đọc sáng tạo.” Điều đó địi hỏi người giáo </i>
<i>viên giảng dạy Ngữ văn phải thật sự sáng tạo trong mỗi giờ lên lớp. Phải chăng sự </i>
<i>sáng tạo trong dạy học Ngữ văn khi vận dụng CNTT là chiếu chép thay cho đọc </i>
<i>chép? Là nhìn chép thay cho nghe chép? Điều đó sẽ xảy ra nếu GV “máy móc” khi </i>
<i>vận dụng các phương tiện hiện đại.</i>

Trong xu thế dạy học ngày nay, thực hiện dạy học Ngữ văn theo phương pháp hiện
đại, người ta nghĩ ngay đến việc ứng dụng công nghệ dạy học. Vậy cơng nghệ dạy
học là gì? “Hiểu một cách tổng qt, cơng nghệ dạy học là những qui trình kĩ thuật
trong dạy học. Kĩ thuật hiểu theo nghĩa công nghệ máy móc và thiết bị kĩ thuật đồng
thời kĩ thuật cũng được hiểu là những chiến lược dạy học nhằm khởi động tối đa nội
lực của người HS, giúp họ phát triển đạt tới giá trị chân, thiện, mĩ trong dạy học Ngữ
văn.”(3)

<b>4.Ý nghĩa của dự án;</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

trình dạy học.Việc vận dụng CNTT trong giảng dạy Ngữ văn góp phần đổi mới
PPGD theo hướng hiện đại hóa, phù hợp với xu thế mới của thời đại vì CNTT góp
phần hiện đại hóa phương tiện, thiết bị dạy học, góp phần đổi mới phương pháp. Có
thể nói, việc vận dụng CNTT vào giảng dạy Ngữ văn nói riêng và dạy học nói chung
đã thu được nhiều kết quả và tạo nên sự chuyển biến trong dạy học, nhất là về mặt
phương pháp. Song, việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy Ngữ văn trong nhà trường
phổ thơng chậm và ít hơn các bộ mơn khác. Do đó, nói như TS. Đỗ Ngọc Thống “Đã
đến lúc nếu khơng muốn nói là quá muộn, cần nghiên cứu và triển khai việc ứng
dụng CNTT vào dạy học ở bộ môn Ngữ văn một cách rộng rãi, đúng hướng và có
hiệu quả.

Đổi mới phương pháp dạy Văn bằng cách vận dụng công nghệ thông tin vào giảng
dạy có nhiều hình thức và tùy theo sự sáng tạo của giáo viên. Ở đây, xin bàn đến việc
thiết kế giáo án điện tử bằng phần mềm Powerpoint và tích hợp giảng dạy Ngữ văn
với âm nhạc, phim ảnh, với băng hình tư liệu .

Việc vận dụng CNTT vào giảng dạy Ngữ văn, đặc biệt phần văn học Việt Nam
hiện đại là phần mà chúng tôi cho là thuận lợi nhất trong việc giảng dạy văn học Việt
Nam ở nhà trường phổ thông, bởi lẽ, nhiều tác phẩm văn học Việt Nam hiện đại được
đưa vào giảng dạy ở chương trình Ngữ văn THCS được chuyển thể thành kịch bản

phim, phổ nhạc… Ví dụ: Đồng chí của Chính Hữu, Mùa xuân nho nhỏ của Thanh

Hải, Viếng lăng Bác của Viễn Phương… đều đã được phổ nhạc; các tác phẩm Số đỏ
của Vũ Trọng Phụng, Chí Phèo, Lão Hạc, Sống mịn của Nam Cao đã được chuyển
thể thành phim …

Nếu vận dụng CNTT vào giảng dạy văn học Việt Nam hiện đại, giáo viên có thể tích
hợp giảng dạy Ngữ văn với âm nhạc, với phim ảnh, với các băng hình tư liệu liên
quan đến tác phẩm văn học Việt Nam hiện đại, với các môn học khác như Tin học,
Địa lý. Ví như: băng hình về xứ Huế, về sông Hương,…khi dạy về Tố Hữu, về

Hoàng Phủ Ngọc Tường, hay cho HS nghe nghệ sĩ diễn ngâm tác phẩm khi khả năng
của GV hạn chế...

Vận dụng CNTT vào giảng dạy Ngữ văn bằng hình thức vận dụng phần mềm
Powerpoint để thiết kế giáo án điện tử là hình thức vận dụng CNTT dễ dàng nhất,
khả thi nhất mà mang lại hiệu quả khơng nhỏ. “Tích hợp CNTT…sẽ làm cho chương
trình đào tạo trở nên hấp dẫn hơn, gần hơn với yêu cầu dạy – học ở nhà trường phổ
thông , đáp ứng được yêu cầu đổi mới của ngành giáo dục, tiếp cận được với xu thế
dạy – học hiện đại của thế kỉ XXI. Nó khơng chỉ góp phần thúc đẩy sự tích hợp

nhuần nhuyễn giữa Ngữ và Văn mà tạo ra nhiều cơ hội để mơn Ngữ văn tích hợp
được với các môn học khác trong nhà trường …”

<b>5. Thiết bị dạy học, học liệu:</b>

*Việc thiết kế GAĐT được chuẩn bị như sau

B1- Công việc thứ nhất:

GV tiến hành soạn giáo án giảng dạy bình thường để thực thi trên lớp theo đúng mẫu
qui định của tổ chuyên môn và sự thống nhất chung của Sở giáo dục.

B2- Công việc thứ hai:

Tiến hành soạn GAĐT để giảng dạy trên lớp bằng máy Projector.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

*Có thể hình dung như sau:
-Với một bài Đọc- Hiểu:

-Slide 1: Số thứ tự tiết theo PPCT, tên tác phẩm (Tên bài dạy), tên tác giả.
-Slide 2: I – Tiểu dẫn:

1-Tác giả:

Ở Slide 2, GV có thể chèn hình chân dung tác giả hoặc các hình ảnh, tư liệu có liên
quan đến cuộc đời, sự nghiệp của tác giả nhằm cung cấp tư liệu trực quan kích thích
việc học tập của HS.

-Slide 3: 2 – Tác phẩm:

Có thể chèn các hình ảnh minh họa về tác phẩm từ tranh tư liệu hoặc băng hình, phim
tư liệu liên quan đến tác phẩm nhằm giúp HS có ấn tượng rõ hơn về tác phẩm.

Phần đọc tác phẩm, có thể vận dụng băng tư liệu, băng ngâm thơ, băng hình minh
họa…

-Slide 4 đến các Slide tiếp theo:

Là các nội dung tương ứng với từng phần trong nội dung bài dạy và tương ứng với
từng phần trong thiết kế giảng dạy của giáo án.

Trong các Slide này, GV có thể chèn các câu hỏi, bài tập nhóm để HS dễ quan sát và
nắm các yêu cầu thực hành nhóm để cùng làm việc mà hình thành bài học.

-Slide n-1: Phần củng cố bài:

GV có thể vận dụng việc củng cố bài bằng hình thức câu hỏi trắc nghiệm khách quan
một cách thuận lợi trong Slide này. Hoặc có thể củng cố bài bằng sơ đồ mà khơng
cần bảng phụ. Có thể củng cố bài bằng bài hát, băng hình minh họa (nếu có).
-Slide n: Phần dặn dò:

GV dặn dò HS bằng Slide này.
-Với một bài Tiếng Việt & Làm văn:
+Slide tên bài.

+Các Slide bài học.
>Nội dung bài.

>Tư liệu hỗ trợ cho bài học: Bài tập mẫu, hình ảnh, âm thanh, các đề bài luyện tập,
bảng biểu, sơ đồ để minh họa cho bài học…

>Hệ thống bài luyện tập…
+Slide củng cố bài.

+Slide dặn dò.

B2.2-Tiến hành soạn nội dung bài vào các Slide và chọn cách trình chiếu thích hợp.
B2.3- u cầu chung cho việc chuẩn bị GAĐT bằng các Slide:

a- Yêu cầu chung:

+Vận dụng CNTT phải đúng lúc, đúng chỗ, bảo đảm đặc trưng bộ môn nhằm tạo
hiệu quả cao cho giờ học.

+GAĐT khơng thể thay thế giáo án truyền thống mà đó chỉ là phương tiện hỗ trợ cho
GV trong việc thực hiện các phương pháp dạy học theo hướng đổi mới phương pháp,
các khâu của quá trình dạy học.

+GAĐT giúp GV tiết kiệm thời gian ghi bảng, góp phần thể hiện đồ dùng dạy học ,
thay thế hệ thống bảng phụ cồng kềnh cho GV, trình chiếu các tư liệu dạy học mà
GV dùng để minh hoạ cho bài học.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

b-Yêu cầu với việc thiết kế các Slide:

- Nền Slide thường sử dụng màu sáng nhạt, không nên sử dụng màu quá tương phản
với các đối tượng trình bày. Nên sử dụng nền trắng, màu chữ đen hoặc xanh đậm, các
đề mục lớn có thể sử dụng màu chữ đỏ tác động vào mắt HS. Nếu sử dụng nền xanh
thẫm thì phải dùng chữ màu trắng thì chữ mới rõ khi chiếu các Slide này qua máy
Projector.

- Font chữ và màu chữ: Nên dùng một loại font chữ phổ biến, chân phương, đồng
thời sử dụng cách viết đậm, nghiêng, hoa, chữ thường một cách hợp lí. Cỡ chữ
thường từ 24 trở nên, phối hợp nhiều nhất là ba màu chữ để làm rõ các nội dung
trọng tâm khác nhau. Sử dụng các bacgroud (khung, nền) thống nhất trong toàn bộ
các Slide.

Khai thác và sử dụng tiện ích Powerpoint là hết sức thuận lợi trong giảng dạy Ngữ
văn nhưng phải phù hợp với nội dung bài dạy và không nên q lạm dụng. Do đó,
tránh tạo các kí hiệu với các hoạt hình quá sinh động, hoặc chèn các âm thanh q lạ
chỉ có mỗi mục đích thu hút sự tò mò của HS, chỉ nhằm gây cười…

<b>7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập;</b>
<b>A– Ưu điểm:</b>

Với bài Đọc – Hiểu :

-Bài khái quát một giai đoạn văn học : có thể vận dụng CNTT sơ đồ hóa nội dung
kiến thức của bài học, khái quát về các đặc điểm chính, về tiến trình văn học, minh
họa tác giả, tác phẩm bằng hình ảnh, bằng các đoạn băng hình…

-Bài khái quát một tác gia : giới thiệu chân dung, gia đình, quê hương, minh họa
bằng việc tóm tắt, ngâm, tranh, phim minh họa tác phẩm tiêu biểu…

-Bài Đọc – hiểu văn bản :

+ Có thể sử dụng giới thiệu hình ảnh tư liệu về tác giả, tác phẩm mà không phải
mang theo tranh ảnh, tác phẩm cồng kềnh. Hoặc ngâm, đọc, tóm tắt tác phẩm, nghe
tác phẩm phổ nhạc, hay xem một đoạn tác phẩm (có ấn tượng) được chuyển thể
thành kịch bản phim… Vận dụng tính năng của CNTT, sẽ giúp GV hệ thống nhân
vật, tóm tắt cốt truyện theo mơ hình hoặc minh họa nội dung nào đó bằng hình ảnh,

lời kể ghi âm…làm cho giờ học thêm sinh động , không gây sự nhàm chán.

+ Với các văn bản ngắn, các Slide có thể dùng để chép nguyên văn bản cho HS tiện
theo dõi.

+ Có thể sử dụng các băng tư liệu để minh họa tác phẩm bằng giọng đọc, giọng
ngâm, lời hát của các nghệ sĩ để bài học thêm sinh động.

+ Với các tác phẩm đã chuyển thể thành kịch bản phim, có thể sử dụng băng hình
phim để tóm tắt tác phẩm, minh họa các đoạn trích được học...

Việc đưa tư liệu minh họa cho bài Đọc – hiểu vừa tích hợp giảng dạy Ngữ văn học
với các hình thức khác vừa giúp HS hiểu kĩ, sâu về văn bản được học, giúp HS tiếp
cận với cách học hiện đại trong nhà trường phổ thơng.

* Đặc biệt :

- GAĐT giúp GV trình bày bài giảng sinh động hơn, dễ thích nghi với sự thay đổi
của khoa học hiện đại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

tiện giúp GV khơng phải dùng bảng phụ.

- Soạn một GAĐT có thể sử dụng ở nhiều lớp, nhiều năm với điều kiện có bổ sung,
rút kinh nghiệm, đổi mới…GAĐT có thể được xem là mộït bộ đồ dùng dạy học hết
sức có ích.

- GAĐT cịn giúp GV tiện lợi để trình bày câu hỏi trắc nghiệm khách quan khi kiểm
tra bài cũ, phân tích văn bản, củng cố bài học…

<b>B- Nhược điểm:</b>

Vận dụng CNTT bên cạnh những mặt mạnh vẫn còn những vấn đề đáng bàn :
+ Máy móc chưa thật sự phổ biến ở các trường vùng sâu, vùng xa.

+ Trình độ Tin học và khả năng sử dụng máy ở GV còn hạn chế.
+ Với các trường ở trung tâm, số lượng máy móc cũng khơng nhiều.

+ Đôi khi GV đã chuẩn bị rất kĩ cho tiết dạy nhưng khơng thể lên lớp được vì tình
trạng cúp điện.

+ Nếu quá lạm dụng CNTT, tiết học sẽ biến thành một giờ biểu diễn máy mà không
có hiệu quả giảng dạy.

+ Việc sử dụng các băng hình minh họa cho nội dung tác phẩm bằng các kịch bản
phim nếu không khéo léo sẽ làm mất khả năng hình dung, tưởng tượng về nhân vật
văn học của HS, HS sẽ chỉ có ấn tượng về nhân vật trong phim mà thôi.

+Nếu GV sử dụng quá nhiều tranh minh họa cho tiết dạy, đôi khi làm mất mục đích
chính của giờ dạy.

B2.5- Một số vấn đề cần lưu ý khi giảng dạy bằng GAĐT :

- Việc chuẩn bị và kiểm tra trước giờ dạy là hết sức cần thiết vì GV phải lường trước
mọi tình huống có thể xảy ra với máy móc : sự tương thích giữa máy GV và máy
trường , sự tương thích giữa máy vi tính và Projector.

- Việc trình chiếu qua các Slide bài dạy để kiểm tra là rất quan trọng , đặc biệt là các
giáo án có sử dụng hình ảnh, âm thanh, các đoạn băng hình minh hoạ...buộc GV phải
kiểm tra trước các hiệu ứng của các Slide này.

- Nên sử dụng cả bảng đen trong giờ dạy để GV ghi những nét chính về bài học.
- Ngoài sự tương tác giữa HS với màn hình, GV phải để ý đến mối quan hệ giữa GV
và HS qua hệ thống bài tập, câu hỏi nêu vấn đề... cũng như giữa HS – HS khi thảo
luận nhóm. Đặc biệt, GV phải lưu ý đến mối quan hệ mật thiết giữa nội dung trình
chiếu với giáo án văn bản nhằm bảo đảm tính trực quan mà vẫn phát huy được tính
tích cực của HS và kế hoạch lên lớp của tiết dạy.

- Tránh tình trạng biến giờ Ngữ văn thành giờ trình chiếu phim ảnh, tư liệu. Đặc biệt,
đối với giờ Đọc hiểu nếu sử dụng phim ảnh quá lạm dụng sẽ làm HS có ấn tựơng về
nhân vật trong phim mà khơng tự hình dung, tưởng tựơng về nhân vật Văn học.
- Việc giảng dạy bằng GAĐT phải thật sự «ăn khớp» giữa lời giảng của GV và nội
dung trình chiếu trên các Slide, tránh tình trạng «lời GV một đằng, nội dung bài chạy
ra một nẻo».

- Đặc biệt, GAĐT phải là sản phẩm của chính mình, tự mình thiết kế, khơng sử dụng
các giáo án có sẵn trên mạng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

bản cần thiết, mặt khác cần bảo đảm tính thẩm mĩ, khoa học và thuận tiện trong việc
sử dụng. Đối với bộ môn Ngữ văn, việc ứng dụng CNTT cần nghiên cứu một cách kĩ
lưỡng hơn. Cần đặt ra nhiều câu hỏi để trả lời trước khi vận dụng : ứng dụng những
gì ? Ứng dụng vào bài nào ? Khi nào ? Và bằng cách nào ?...

<b> Kết luận:</b>

Công nghệ thông tin nói chung, sự hỗ trợ của Powerpoint nói riêng trong giảng dạy
sẽ giúp GV tiết kiệm được nhiều thời gian, GV sử dụng tốt các tư liệu minh họa sẽ
làm HS học tập hứng thú hơn. Đồng thời, Powerpoint cịn giúp GV có thể hướng dẫn
HS tiếp cận được một lượng kiến thức phong phú, sâu rộng mà thật sinh động. Từ đó,
góp phần đổi mới PPDH để nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường phổ
thông. "Song các phương tiện hiện đại dù tiện lợi đến đâu cũng khơng thể thay thế

hồn tồn vai trò chủ động, sáng tạo của GV trong việc tổ chức các họat động nhận
thức của HS .Đặc biệt,việc thiết kế nội dung trình diễn bằng Powerpoint tuy khơng
q khó đối với GV nhưng lại địi hỏi một sự chuẩn bị cơng phu và mất nhiều thời
gian.Vì vậy,việc kết hợp các ưu thế của các yếu tố mới, của khoa học công nghệ vào
giảng dạy là cần thiết nhưng phải kết hợp linh họat với phương pháp dạy học truyền
thống sao cho phù hợp với điều kiện cụ thể, có hiệu quả và phát huy tốt tính tích cực,
độc lập học tập của HS là giải pháp tốt nhất. "

Khơng có PPDH nào là tối ưu, không phải cứ vận dụng công nghệ thông tin vào
giảng dạy đã là đổi mới PPDH, thành công trong giờ dạy là nghệ thuật sư phạm của
GV, vận dụng CNTT là một hướng đi trong xu thế đổi mới hiện nay mà GV nên vận
dụng, điều này khơng hồn tồn bắt buộc song chính nó sẽ làm mỗi giờ lên lớp của
chúng ta phong phú hơn bởi chúng ta đang làm mới chính mình.

Đổi mới PPDH Ngữ văn là một q trình địi hỏi người thầy phải có nhận thức đúng:
đổi mới từ từ, từng bước, khơng nóng vội mà thay đổi hồn tồn, đổi mới trong việc
kết hợp cả truyền thống và hiện đại. Mỗi bài, mỗi giờ lên lớp đổi mới một phần, mỗi
chương đổi mới một bài nhằm bảo đảm 3 tiêu chí của một giờ học: dân chủ, tự do &
hoạt động.

Xin cám ơn quí đại biểu, q thầy cơ đã lắng nghe. Kính chúc thầy cơ thành cơng
trong cơng cuộc đổi mới PPDH của chính mình.

</div>

<!--links-->