DE THI NGU VAN 10 HOC KI 1 20122013

<span class='text_page_counter'>(1)</span>SỞ GD – ĐT NAM ĐỊNH TRƯỜNG THPT THỊNH LONG. ĐỀ KIỂM TR CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ I NĂM HỌC 2012- 2013 MÔN NGỮ VĂN 10 ( Thời gian làm bài 90 phút ). Câu 1: ( 2 điểm). Hãy trình bày những đặc trưng cơ bản của ngôn ngữ sinh hoạt ? Phân tích những đặc trưng cơ bản của ngôn ngữ sinh hoạt trong câu ca dao sau: “ Hỡi cô yếm trắng lòa xòa, Lại đây đập đất trồng cà với anh.” Câu 2: ( 2 điểm). Anh( chị) hãy trình bày hiểu biết của mình về nội dung yêu nước trong văn học Việt Nam Từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX.? Lấy ví dụ minh họa.? Câu 3: ( 6 điểm). Cảm nhận của anh(chị) về vẻ đẹp bài thơ “ Tỏ lòng”(Thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão. (Trang 115, Sách giáo khoa Ngữ văn 10 Ban Cơ bản – tập I – NXBGD)..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ I MÔN NGỮ VĂN 10. Mức độ Chủ đề. Vận dụng Nhận biết. 3đặctrưng Câu1.TiếngViệt cơ bản của ngôn ngữ sinh hoạt Nội dung Câu 2.Hiểu biết yêu nước trong văn học trung đại VN. Câu 3.Làm văn. Tổng cộng. Thông hiểu Chỉ ra các biểu hiện cụ thể của những đặc trưng cơ bản của ngôn ngữ sinh hoạt - Những biểu hiện của nội dung yêu nước trong văn học trung đại VN.. Kiểu bài Bài thơ là biểu Nghị luận hiện cụ thể của văn học. hòa khí ĐôngA.. Vận dụng thấp. Cộng. Vận dụng cao Phân tích từng dặc trưng trong câu ca dao: - Tính cụ thể. - Tính cảm xúc. - Tính cá thể.. - Lấy ví dụ minh họa: tác giả và tác phẩm.. 2đ. 2d. Kĩ năng: nắm vững phương pháp làm bài nghị luận văn học kết hợp với hiểu biết về thời đại mà tác phẩm ra đời để phân tích cảm nhận bài thơ.. 6đ. 10 đ.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ I MÔN NGỮ VĂN 10 Câu 1. Tiếng Việt. - Ngôn ngữ sinh hoạt có 3 đặc trng cơ bản : (1 điểm).  ( Học sinh chỉ nêu tên đặc trưng mà không trình bày cụ thể: 0,5 điểm). +TÝnh cô thÓ: Cô thÓ vÒ hoµn c¶nh, vÒ con ngêi, vÒ nh÷ng c¸ch thøc nãi n¨ng, vÒ tõ ng÷, diễn đạt. +Tính cảm xúc: Mỗi lời đợc nói ra bao giờ cũng gắn với cảm xúc của ngời nói. Cảm xúc ấy rất phong phú, sinh động nhng cũng rất cụ thể. +Tính cá thể: Ngôn ngữ sinh hoạt gắn với những đặc điểm riêng của cá nhân nh giọng nói, từ ngữ, cách nói quen dùng, tuổi tác, giới tính, địa phơng... - Phân tích 3 đặc trưng cơ bản của ngôn ngữ sinh hoạt trong câu ca dao: (1 điểm ) +Tính cụ thể: Câu ca dao này là một lời tỏ tình trong lao động. Câu ca dao là lời của một anh thanh niên nông dân nói với một cô gái qua đờng. Hoàn cảnh nói là một buổi lao động, gắn với hoạt động cụ thể (đập đất trồng cà). Ngôn ngữ giao tiếp trong câu cũng là những lời nói suồng sã, bình dân: lời hô gọi (Hỡi cô), lời miêu tả có tính trêu đùa (yếm trắng lòa xòa). +TÝnh c¶m xóc : C©u ca dao lµ lêi chµng trai nãi víi c« g¸i, cã thÓ hiÓu lµ lêi tá t×nh nhng cũng có thể hiểu đó là lời đùa cợt (có ý kiến cho rằng đây là lời chế giễu những cô gái nhà giàu lời lao động). +Tính cá thể : Câu ca dao gắn với hình ảnh một chàng trai lao động mạnh bạo, với những ngôn từ vừa thân mật vừa vui đùa nhng cũng vừa tế nhị sắc sảo.  (Học sinh phân tích sơ sài, còn chưa đầy đủ, tùy mức độ cho điểm tối đa không quá 0,5) Câu 2: Học sinh trình bày theo nhiều cách, nhưng cần đảm bảo những ý sau: - VÞ trÝ: lµ néi dung lín, xuyªn suèt qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña VHT§VN:(0,25 ®iÓm). - §Æc ®iÓm: ( 0,25 ®iÓm). + G¾n liÒn víi t tëng “trung qu©n ¸i quèc”. + Ko t¸ch rêi truyÒn thèng yªu níc cña d©n téc. - C¸c biÓu hiÖn: + ý thức độc lập, tự chủ, tự cờng, tự hào dân tộc.(0,5 điểm) VD: Nam quốc sơn hà ( Lí Thờng Kiệt); Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi); Bạch Đằng giang phó (Tr¬ng H¸n Siªu); + Khi đất nớc có giặc ngoại xâm: (0,5 điểm)  Lßng c¨m thï giÆc s©u s¾c, tinh thÇn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng víi kÎ thï: VD: “Ngẫm thù lớn... ko cùng sống” (Bình Ngô đại cáo- Nguyễn Trãi), “Ta thờng...xin lµm”(HÞch tíng sÜ- TrÇn Quèc TuÊn),..  Biết ơn, ca ngợi những ngời hi sinh vì đất nớc: VD: V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc (NguyÔn §×nh ChiÓu),...  Xót xa đau đớn trớc cảnh đất nớc bị tàn phá, nhân dân phiêu bạt, khốn cùng: VD: Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi), Chạy giặc (Nguyễn Đình Chiểu),... + Khi đất nớc thanh bình: ( 0,5 điểm).  Ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nớc - tình yêu thiên nhiên. VD: Th¬ viÕt vÒ thiªn nhiªn trong th¬ N«m NguyÔn Tr·i, NguyÔn KhuyÕn,...  Ca ngîi cuéc sèng th¸i b×nh thÞnh trÞ:.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> VD: Phß gi¸ vÒ kinh (TrÇn Quang Kh¶i)....  Chú ý: Mỗi biểu hiện chỉ cần lấy ví dụ minh họa từ 1 tác giả, tác phẩm.. Giám khảo cần linh hoạt khi chấm với những bài làm trình bày thành 1 đoạn văn.. Câu 3: §¸p ¸n §iÓm a- Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng - Trên cơ sở HS nắm vững nội dung và nghệ thuật của bài thơ “ Tỏ lòng”, nêu đợc cảm nhận của bản thân về vẻ đẹp của con ngời có sức mạnh, có lí tởng, nhân cách cao cả, khí thế hào hùng của thời đại- mang hào khí Đông A. - Biết trình bày bài văn có kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lu loát , không mắc lỗi chính t¶, ng÷ ph¸p… b- Yªu cÇu kiÕn thøc: Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhng cần đáp ứng đợc các yêu cầu sau: - Giới thiệu sơ lược vÒ t¸c gi¶ vµ bµi th¬: lµ bøc ch©n dung tinh thÇn cña t¸c gi¶ đồng thời cũng là vẻ đẹp của con ngời thời Trần- có sức mạnh, lí tởng, nhân cách 0,5 cao đẹp, mang hào khí Đông A. Hai câu thơ đầu: vẻ đẹp của con ngời và quân đội thời Trần: - C©u th¬ thø nhÊt: + So s¸nh c©u th¬ ®Çu trong nguyªn t¸c ch÷ H¸n víi c©u th¬ dÞch, ta thÊy hai tõ "múa giáo" cha thể hiện đợc hết ý nghĩa của hai từ "hoành sóc". "Hoành sóc" là cÇm ngang ngän gi¸o mµ trÊn gi÷ non s«ng. Tõ ý nghÜa lÉn ©m hëng, tõ "hoµnh sóc" đều tạo ra cảm giác kì vĩ và lớn lao hơn. + Con ngêi xuÊt hiÖn trong bèi c¶nh kh«ng gian vµ thêi gian réng lín. Kh«ng 2,5 gian më theo chiÒu réng cña nói s«ng vµ më lªn theo chiÒu cao cña sao Ng u th¨m th¼m. Thêi gian kh«ng ph¶i ®o b»ng ngµy b»ng th¸ng mµ ®o b»ng n¨m, không phải mới một năm mà đã mấy năm rồi (kháp kỉ thu). Con ngời cầm cây trờng giáo (cũng đo bằng chiều ngang của non sông), lại đợc đặt trong một kh«ng gian, thêi gian nh thÕ th× thËt lµ k× vÜ. Con ngêi hiªn ngang Êy mang tÇm vãc cña con ngêi vò trô, non s«ng. - C©u th¬ thø hai: cã hai c¸ch hiÓu; thø nhÊt, ta cã thÓ hiÓu lµ “ba qu©n khÝ m¹nh nuèt tr«i tr©u”. Nhng còng cã thÓ gi¶i thÝch theo c¸ch kh¸c, víi c¸ch hiÓu lµ: Ba quân hùng mạnh khí thế át sao Ngu. Biện pháp nghệ thuật: so sánh phóng đại. (Sức mạnh của quân đội nhà Trần - Sức mạnh của hổ báo có thể nuốt trôi trâu)  Søc m¹nh vËt chÊt vµ tinh thÇn quyÕt chiÕn quyÕt th¾ng, khÝ thÕ hµo hïng cña quan đội nhà Trần- đội quân mang hào khí Đông A. - C¸ch nh×n cña t¸c gi¶: võa mang nh·n quan hiÖn thùc kh¸ch quan võa lµ c¶m nhËn chñ quan, kÕt hîp yÕu tè hiÖn thùc vµ l·ng m¹n. Hai câu thơ sau: Nỗi lòng, vẻ đẹp nhân cách, lí tởng của tác giả. - C©u th¬ thø 3: C«ng danh nam tö: sù nghiÖp c«ng danh cña kÎ lµm trai. 2,5 lập công (để lại sự nghiệp), lập danh (để lại tiếng thơm)  C«ng danh biÓu hiÖn chÝ lµm trai cña trang nam nhi thêi PK: ph¶i lµm nªn sù nghiệp lớn, vì dân, vì nớc, để lại tiếng thơm cho đời, đợc mọi ngời ngợi ca, tôn vinh. Theo quan niệm lí tởng của trang nam nhi thời phong kiến thì công danh đợc coi là một món nợ đời phải trả. Trả xong nợ công danh mới hoàn thành nghĩa vụ với đời, với dân, với nớc. Chí làm trai của Phạm Ngũ Lão có tác dụng cổ vũ con ngời từ bỏ lối sống tầm thờng, ích kỉ, sẵn sàng chiến đấu hi sinh cho sự nghiệp cứu nớc,.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> cứu dân để “cùng trời đất muôn đời bất hủ”. - Trong câu thơ cuối: nỗi "thẹn" đã thể hiện vẻ đẹp nhân cách của ngời anh hùng. Phạm Ngũ Lão "thẹn" vì cha có đợc tài năng mu lợc nh Vũ Hầu Gia Cát Lợng (Khổng Minh - đời Hán) để giúp dân cứu nớc, thẹn vì trí và lực của mình thì có hạn mà nhiệm vụ khôi phục giang sơn, đất nớc còn quá bộn bề. Hoài bão lớn: ớc muốn trở thành ngời có tài cao, chí lớn, đắc lực trong việc giúp vua, giúp nớc.  Đó là nỗi thẹn tôn lên vẻ đẹp tâm hồn tác giả, thể hiện cái tâm vì nớc, vì dân cao đẹp…liên hệ với các nhà thơ những day dứt của Nguyễn Trãi hay của Nguyễn KhuyÕn sau nµy. - Tỏ lòng là bài thơ nói chí. Bài thơ là bức chân dung tinh thần của tác giả đồng 0,5 thời cũng là vẻ đẹp của con ngời thời Trần - có sức mạnh, lí tởng, nhân cách cao đẹp, mang hào khí Đông A. - Cảm nhận về ý nghĩa tích cực của bài thơ đối với thế hệ thanh niên ngày nay…  Lu ý: - Các nội dung trên cần được làm sáng tỏ qua việc phân tích những hình ảnh, chi tiết, các biện pháp nghệ thuật cụ thể trong bài thơ, trình bày bằng cảm xúc chân thật qua bài viết. - Tư duy mạch lạc, khoa học, đánh giá, cảm nhận sâu sắc, sáng tạo..

<span class='text_page_counter'>(6)</span>