slide quản trị kinh doanh quốc tế (1)

Chương 2: Khác biệt về môi
trường giữa các quốc gia
-

Sự khác nhau về mơi trường kinh tế chính trị
- Hệ thống chính trị
- Hệ thống pháp lý
- Hệ thống kinh tế

-

Sự khác nhau về mơi trường văn hóa


Khác biệt về môi trường giữa
các quốc gia (tt)


Khác biệt sẽ ảnh
hưởng đến kinh
doanh quốc tế như
thế nào?

-

-

Lựa chọn thị trường:
so sánh lợi ích, chi
phí và rủi ro
Lựa chọn chiến lược

kinh doanh quốc tế
Trong q trình hoạt
động nhân sự,
marketing, tài
chính…


Sự khác nhau về mơi trường
chính trị
Hệ thống chính trị



Là hệ thống chính quyền của một quốc gia
Có thể đánh giá qua hai tiêu chí
– Thứ nhất, mức độ mà chính phủ chú trọng đến
cá nhân hay tập thể
– Thứ hai, mức độ dân chủ và chuyên chế


Chủ nghĩa tập thể








Hệ thống chính trị ưu tiên quyền lợi tập

thể so với lợi ích và tự do cá nhân
Quyền của cá nhân có thể bị giới hạn để
đạt được lợi ích của xã hội
Xuất phát từ triết lý của Plato (427-347
BC): quyền lợi cá nhân có thể hy sinh vì
mục đích chung, tài sản nên sở hữu chung
Chủ nghĩa xã hội xuất phát từ triết lý này
=> chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa dân
chủ xã hội
Chủ nghĩa cộng sản: Trung Quốc, Cuba,
Việt Nam, Bắc Triều Tiên


Chủ nghĩa cá nhân
Xuất phát từ triết lý của Aristotle (384 – 322
BC): sự khác biệt của cá nhân và sở hữu tư
nhân nên được tôn trọng
- Sở hữu tư nhân hiệu quả hơn và nó sẽ kích
thích tiến bộ xã hội
Chủ nghĩa cá nhân thể hiện ở hai vấn đề
chính:
+ Tự do cá nhân và tự thể hiện
+ Lợi ích xã hội chỉ đạt được tốt nhất khi cho
phép các cá nhân tự theo đuổi lợi ích kinh tế
của mình
Một số nước dân chủ xã hội như Anh, Thụy
Sỹ…cũng chuyển sang chủ nghĩa cá nhân
-

Dân chủ và chuyên chế



Dân chủ: chính phủ được bầu bởi người dân
hoặc thông qua đại cử tri
Chuyên chế: một người hoặc một đảng chính trị
nắm quyền, đảng đối lập bị cấm hoạt động


Chế độ dân chủ



Dân chủ thuần túy: Tất cả người dân tham gia
Dân chủ đại nghị: thông qua cá nhân đại diện,
thỏa mãn 5 quyền tự do:
– Quyền phát ngôn
– Bầu cử theo nhiệm kỳ
– Quyền của các dân tộc thiểu số
– Quyền sở hữu và quyền công dân
– Quyền tự quyết


Rủi ro chính trị



Là sự thay đổi của chính trị có thể ảnh hưởng
xấu đến kinh doanh của doanh nghiệp

Nguyên nhân của rủi ro chính trị
– Sự lãnh đạo chính trị yếu kém
– Chính quyền bị thay đổi thường xuyên
– Sự dính líu đến chính trị của cac nhà lãnh
đạo tơn giáo và qn đội
– Hệ thống chính trị khơng ổn định
– Sự xung đột chủng tộc, tôn giáo
– Sự liên kết kém chặt chẽ giữa các quốc gia


Phân loại rủi ro chính trị



Xung đột và bạo lực
Khủng bố và bắt cóc



Chiếm đoạt tài sản
– Tịch thu; xung cơng, quốc hữu hóa, nhập
tịch
Sự thay đổi chính sách



u cầu của địa phương



Quản lý rủi ro chính
trị



Né tránh
Thích nghi



Duy trì mức độ phụ thuộc
Thu thập thông tin để đánh giá rủi ro chính trị



Tranh thủ những chính sách của địa phương




Hệ thống pháp luật




Là những qui tắc hay luật lệ điều khiển hành vi
mà thơng qua đó luật pháp được thực thi và các
vi phạm bị trừng phạt
Ảnh hưởng đến kinh doanh quốc tế:

– Cách thức các giao dịch được thực hiện
– Quyền lợi và nghĩa vụ các bên


Những vấn đề pháp lý cần
quan tâm trong kinh doanh
quốc tế


Quyền sở hữu tài sản
- Bảo vệ tài sản trí tuệ



Luật về an toàn sản phẩm và trách nhiệm
đối với sản phẩm
Luật về hợp đồng




Quyền sở hữu tài sản



Các quốc gia khác nhau về mức độ bảo vệ quyền
sở hữu tài sản
Có thể bị vi phạm do hai loại hành động:
– Hành động cá nhân
– Hành động công cộng và tham nhũng

Xếp hạng về mức độ tham
nhũng của các quốc gia



Nguồn:
Ví dụ năm 2000: Từ 0-10 (tham nhũng
hồn tồn – hoàn toàn minh bạch)
–
–
–
–
–
–
–
–

Phần lan: 9,9
Canada: 9,6
Singapore: 9,2
Mỹ: 8,0
Nhật: 6,5
Trung Quốc: 3,0
Nga: 2,2
Nigeria: 1


Bảo vệ quyền sở hữu tài sản trí

tuệ




Bản quyền
Bản quyền tác giả

Thương hiệu
Mức độ thiệt hại do bị ăn cắp bản quyền theo khu
vực, năm 2000:
– Châu Á: 36%
– Bắc Mỹ: 25%
– Tây Âu: 26%...



Luật về an toàn sản phẩm và
trách nhiệm sản phẩm



Luật về an toàn sản phẩm
Trách nhiệm sản phẩm
– Mỹ và các nước phương tây: luật chặt chẽ hơn
và trách nhiệm cao hơn
– Các nước đang phát triển: yêu cầu thấp hơn


Các hệ thống luật trong

hợp đồng




Thông luật: là hệ thống luật dựa trên những
yếu tố lịch sử của luật pháp và dựa vào đó mà
tồ án tiến hành xử lý những tình huống cụ thể
Đặc trưng của thơng luật
–
–
–





Nhân tố truyền thống
Tiền lệ
Cách sử dụng

Tòa án giải quyêt một trường hợp cụ thể thông
qua việc làm sáng tỏ các yếu tố lịch sử, tiền lệ
và cách sử dụng
Kinh doanh ở những nước thông luật

– Hợp đồng thường dài, chi tiết
– Tốn kém thời gian và chi phi cho dịch vụ tư vấn Luật

Các hệ thống luật




Dân luật
– Là hệ thống luật dựa trên các quy tắc, các quy
định bằng văn bản
– Tất cả các luật đều được hệ thống hóa và súc
tích
Kinh doanh ở những nước dân luật
– Trong hợp đồng thường phải làm rõ các từ hàm
ý, tất cả các quyền lợi và trách nhiệm đều phải
thể hiện rõ trong hợp đồng.
– Ít tốn kém thời gian và tiền bạc cho các dịch vụ
tư vấn pháp luật
– Có xu hướng bỏ qua những tình huống đơn lẻ


Báo cáo của World bank về mơi
trường kinh doanh





www.doingbusiness.org
Có báo cáo 5 năm trở lại đây
Năm 2007: nghiên cứu 178 quốc gia khác nhau
Về các qui định trong kinh doanh và bảo vệ quyền

sở hữu về tài sản, bao gồm:
–
–
–
–
–
–
–
–
–

Khởi sự doanh nghiệp
Vấn đề cấp phép
Thuê tuyển nhân sự
Đăng ký tài sản
Tín dụng
Bảo vệ nhà đầu tư
Giao dịch qua biên giới
Thực hiện hợp đồng
Giải thể, phá sản


Báo cáo của World bank về môi
trường kinh doanh


Các vấn đề khác quan trọng trong kinh doanh
– Gần các thị trường lớn
– Chất lượng các dịch vụ về cơ sở hạ tầng
– Sự an toàn về tài sản khỏi trộm cắp

– Sự minh bạch trong hoạt động mua của chính
quyền
– Điều kiện vĩ mô
– Sức mạnh của các thể chế


Hệ thống kinh tế




Chủ nghĩa tập thể => kinh tế tập trung
Chủ nghĩa cá nhân=> kinh tế thị trường
Hiện nay có 4 loại chính:
– Kinh tế thị trường
– Kinh tế tập trung
– Kinh tế hỗn hợp
– Kinh tế theo định hướng nhà nước


Hệ thống kinh tế




Kinh tế thị trường: tất cả các hoạt động sản
xuất là do tư nhân sở hữu, sản xuất được quyết
định theo quan hệ cung cầu trên thị trường
Kinh tế kế hoạch hóa tập trung: loại hàng hóa
và dịch vụ, số lượng và giá cả được sản xuất

theo kế hoạch của chính phủ


Hệ thống kinh tế




Nền kinh tế hỗn hợp: một số lĩnh vực thuộc
quyền sở hữu cá nhân và một số lĩnh vực thuộc
sở hữu nhà nước và theo kế hoạch của nhà
nước
Nền kinh tế theo định hướng nhà nước: nhà
nước đóng vai trị quan trọng trong định hướng
hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp tư
nhân các chính sách ngành và các quy tắc
điều hành các hoạt động kinh doanh phù hợp
với mục tiêu của quốc gia


Trình độ phát triển kinh tế


Tiêu chí đo lường mức độ phát triển:
– GNP/1 người
– GNP/1 người đã điều chỉnh ngang bằng sức
mua (PPP)
– Chỉ số phát triển con người (HDI)

GNP