Tài liệu Đông y phòng trị sởi biến chứng pdf

Đông y phòng trị sởi biến chứng

Sởi là bệnh phát ban toàn thân do virus sởi gây ra, người mắc bệnh bị lây
nhiễm qua đường hô hấp. Trước đây đại đa số người phát bệnh là trẻ nhỏ. Nhưng
hiện nay, độ tuổi phát bệnh đã lớn dần lên.
Trước đây phát bệnh sởi phần nhiều là những trẻ dưới 5 tuổi, nhiều nhất từ
1 đến 2 tuổi. Hiện nay người mắc bệnh sởi ngoài trẻ nhỏ người trưởng thành cũng
bị sởi khá nhiều.
Hiện người mắc bệnh ở thể nhẹ hoặc không điển hình tăng nhiều. Trước
kia, bệnh sởi điển hình có đặc trưng “sốt ba ngày, mọc ba ngày, rút ba ngày” việc
chẩn đoán sởi tương đối dễ. Hiện nay, bệnh sởi điển hình tương đối hiếm, nên việc
phát hiện sớm tương đối khó khăn. Người bị sởi biến chứng gây viêm phổi kèm
theo viêm não tương đối nhiều.
Một số ít người mắc bệnh sởi lần thứ hai, bởi khi mắc sởi lần đầu tuổi còn
quá nhỏ hoặc tiêm vắc xin không đủ tác dụng miễn dịch.
Sởi mọc trong khoảng 3 ngày, ngày thứ 5 đến ngày thứ 7 dần dần biến mất.
Khi sởi bay hết, trên da còn lại các vết hằn có màu xám và dần mất đi theo thời
gian. Do đó, bệnh sởi khi khỏi hẳn, không để lại sẹo trên da. Toàn bộ thời gian lên
sởi khoảng 10 ngày.
Bệnh sởi chia làm 3 thời kỳ:
- Thời kỳ khởi phát
- Thời kỳ sởi mọc
- Thời kỳ sởi bay.
Phép chữa: Cần làm thế nào cho sởi mọc ra thuận, không nên để độc sởi
vào trong sẽ gây ra biến chứng nguy hiểm.
Phép chữa chia 3 phép lớn cho 3 thời kỳ:
- Làm cho nọc sởi xuất ra ngoài
- Làm cho bớt nóng và giải độc.
- Bồi dưỡng tân dịch.
a. Thời kỳ khởi phát: (Từ khi phát nóng đến ngày sởi mọc khoảng 3 – 5
ngày)

Bắt đầu ho, phát sốt, ngạt mũi, chảy nước mũi hắt hơi, chảy nước mắt, mỏi
mệt, buồn ngủ, thân nhiệt cao dần, rêu lưỡi trắng mỏng hoặc hơi vàng, đồng thời
ăn kém, ỉa phân loãng.
Phép chữa: Làm cho nọc sởi xuất ra ngoài.
Bài thuốc 1: Lá giấp cá 16g, rau giệu 16g, cam thảo đất 12g, đậu cọc rào
12g.
Các vị tươi càng tốt, rửa sạch, đổ 300ml nước, sắc lấy 150ml chia làm 2 lần
uống, tuỳ tuổi lớn nhỏ mà thêm bớt liều lượng. Cứ cách 3 giờ lại cho uống 1 lần.
Bài thuốc 2: Lá nọc sởi còn có tên là (lá Ban, Cỏ cóc)
Dùng lá Nọc sởi tươi 40g rửa sạch, với nước 300ml sắc lấy 150ml chia làm
2 - 3 lần uống.
b. Thời kỳ sởi mọc (Kể từ khi sởi mọc đến khi sởi mọc đều khắp người ước
độ 3 ngày).
Thời kỳ này các triệu chứng lâm sàng lúc sởi mọc nặng thêm nóng dữ dội
hơn, buồn phiền khát nước, ho suyễn nặng thêm, ỉa chảy, màu sởi đỏ sẫm, rêu lưỡi
vàng nhớt, chất lưỡi đỏ, nặng hơn nữa thì lưỡi khô.
Phép chữa: Là thanh nhiệt giải độc (làm dịu nóng và giải độc).
Bài thuốc: Lá tre 20g, mạch môn 12g, sa sâm 12g, cam thảo đất 12g, sài đất
16g, ngân hoa 16g, củ sắn dây 12g.
Dùng 600ml nước, sắc lấy 300ml chia làm nhiều lần, mỗi lần uống 30 –
40ml, cách 3 giờ uống 1 lần.
c. Thời kỳ sởi bay: (Kể từ khi sởi mọc đến khi sởi lặn hết trước độ 3 ngày)
Nếu bệnh nhân vốn bình thường, không có kèm triệu chứng gì khác thời
sau khi sởi mọc 3 ngày, bắt đầu sởi lặn, nóng sốt cũng lui theo, các triệu chứng
cũng hết, 4,5 ngày sau ngoài da có các vảy nhỏ khảm tróc ra, để lại những vết xam
xám, độ 2 tuần sau thì tiêu mất.
Sởi biến chứng: Bệnh sởi do các nguyên nhân không giống nhau, có khả
năng phát sinh các loại biến chứng khác nhau như phong trà, hoả độc, thực tích,
đờm thấp…. quá mạnh đều khiến sởi bế lại (vít) không mọc ra được, xuất hiện
tình trạng đang mọc mà không mọc, xuất hiện chứng nghịch hoặc nguy hiểm như

sởi mọc không thấu hoặc bay đi quá nhanh…
1. Do phong tà làm vít lấp, có các chứng sợ lạnh phát sốt, tắc mũi, thở thô,
sắc mặt hơi xanh, chân tay lạnh, ỉa trong loãng, tiểu tiện ngắn ít, khát nước, không
có mồ hôi, mạch phù khẩn, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi trắng.
Dùng bài thuốc: Kinh giới 12g, bạc hà 4g, tiền hồ 8g, thăng ma 8g, ngưu
bàng 12g, phòng phong 12g, khương hoạt 4g, cát căn 8g, đạm đậu xị 12g, thông
bạch 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Nếu chân tay co giật, mắt trắng, tròng ngược, dùng thêm sừng trâu từ 12 -
15g, đập vụn sắc lẫn vào thuốc cho uống ngày 1 thang.
2. Do hoả độc làm vít lấp, có các chứng phát sốt, mặt đỏ, da nóng rát, lưỡi
ráo môi nẻ, tay duỗi chân co (dấu hiệu vật vã) thích đến chỗ mát, ỉa bế tắc hoặc
kiết lỵ, mạch hồng sác, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng khô.
Dùng bài thuốc: Hoàng cầm 8g, sơn chi tử 4g, liên kiều 12g, thục đại hoàng
8g, bạc hà 8g, ngưu bàng tử 12g, kim ngân hoa 12g, tri mẫu 8g, tiên lô căn 16g.
Sắc uống ngày 1 thang.
3. Do ăn uống làm vít lấp, có các chứng sắc mặt hơi vàng, chân tay lười
hoạt động, ợ hăng nuốt chua, mình nóng nhiệt khô, hung cách nghẽn đầy, mạch
hoãn rêu lưỡi vàng nhớt.