MỘT KỸ THUẬT GIÚP TRÁNH BIẾN CHỨNG HAI CHI KHÔNG
BẰNG NHAU TRONG THAY KHỚP HÁNG TOÀN PHẦN
Trịnh Xuân Lê*
TÓM TẮT
Chiều dài 2 chân không bằng nhau sau phẫu thuật thay khớp hông toàn phần, là một trong
những biến chứng thường hay gặp, tuy không gây thật sự nguy hiểm nhưng sẽ gây khó
chịu cho bệnh nhân và tăng tỉ lệ trật khớp. Có nhiều biện pháp để khắc phục vấn đề này,
một trong các biện pháp đó là dùng thước đo có trục quay cố định. Kết quả qua 10
trường hợp áp dụng thay khớp toàn phần có chỉ số sai số trên X quang là 2mm-3mm với
độ chính xác chiều dài chi 99% với P=005.
A TECHNIQUE PREVENT LEG LENGTH
DISCREPANCY IN TOTAL HIP ARTHROPLASTY
SUMMARY
Leg length discrepancy in total hip arthroplasty is a common complication. Eventhough
it’s not a dangerous complication, but it make uncomfortable for patient in daily activity.
In orther hand, sometime it can cause increasing ratio dislocation of hip. There are many
methods to resolve this complication, one of them is using the ruler with fixed rotating
axis.
Result : Ten cases used this method giving a good result of leg length equal with odd
ratio 2mm-3mm; P=005
ĐẶT VẤN ĐỀ
Thay khớp háng đã và đang phát triển nhiều trong những năm qua ở nước ta, bên cạnh
những ưu điểm , phương pháp phẫu thuật nầy vẫn còn một số biến chứng cần nên tránh
và hạn chế xãy ra. Một trong các biến chứng đó là chiều dài 2 chi sẽ không bằng nhau sau
khi thay khớp. Để khắc phục tình trạng trên, chúng ta có nhiều biện pháp khác nhau trong
phẫu thuật để hạn chế vấn đề này. Một trong các biện pháp đó là dùng dụng cụ đo, được
mô tả trong bài báo cáo sau.
Chúng tôi đã dùng dụng cụ để xác định mức thích hợp nhất để gắn thân và chỏm giả. Để
giảm thiểu tối đa vấn đề 2 chi không bằng nhau với kết quả áp dụng cho 10 ca. Thấy tỉ lệ
sai sót trên phim X quang chụp sau phẫu thuật <0,5cm.
Với dụng cụ trên ta có thể chỉnh sửa độ ngắn chi hoặc giữ đúng chiều dài chi chính xác
đến 2mm-3mm 99%; P=005.
_________________________________________________________
* Đại học Y Dược Tp. HCM.
Kỹ thuật:
Điểm cố định trên ở gần gai chậu trước trên. Cầm thước đo có thể xoay quanh trục là
tâm ở gần gai chậu trước trên.
Chiều dài của thước đo có thể chỉnh được.
Điểm thứ 2 nằm trên mấu chuyển ở 1 điểm bất kỳ nào đó và được đánh dấu lại bằng đốt
điện hoặc khoang.
Vị trí được xác định ngay sau bộc lộ mấu chuyển lớn rỏ ràng.
Nếu 2 chi bằng nhau, thì vị trí trên sẽ được duy trì đúng kích thước cho đến khi hoàn tất
việc thử chỏm.
Nếu 2 chi không bằng nhau, chân bên phẫu thuật ngắn thì sẽ được xác định trên X quang
và lâm sàng trước mức độ ngắn là bao nhiêu mm. Sau đó khi phẫu thuật, dùng dụng cụ
xác định vị trí của chi ngắn. Khi đã đặt khớp giả vào ta sẽ cộng thêm độ ngắn ban đầu.
Từ đó sẽ cộng thêm số chiều dài mà ta đo ngắn, như vậy 2 điểm mốc vẫn giữ nguyên
nhưng chiều dài thước đo sẽ tăng lên. Sau khi lắp thân chỏm vào ổ cối thật ta đo lại lần
cuối trước khi đóng da.
Kết quả: Thời gian cho thao tác đo tăng trung bình 15 phút cho mỗi cuộc mổ.
10 trường hơp chiều dài hai chi được đánh giá qua xquang khung chậu thẳng , số khác
biệt trung bình 2mm- 3mm
Dụng cụ: xem hình minh họa.
Kết luận: Với một kỷ thuật đơn giản, thời gian tuy có tăng thêm so với không sử dụng
dụng cụ trên. Tuy nhiên kết quã đem lại làm hài lòng cả thầy thuốc và bệnh nhân, do đó
thật sự là tiết kiệm thời gian và hơn nữa cho ta khả năng chính xác về chiều dài chi.