Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (216.35 KB, 26 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>I. PhÇn më ®Çu I.1. Lý do chọn đề tài: Trong mäi lÜnh vùc cña cuéc sèng x· héi, giao tiÕp thêng lµ mét ho¹t động khởi đầu cho những hoạt động tiếp theo. Nó tồn tại song song và ảnh hởng to lớn đến kết quả của những hoạt động đó. Có thể nói giao tiếp là hoạt động không thể thiếu trong xã hội. Trong xã hội con ngời luôn có nhu cầu giao tiếp với nhau. Nhu cầu đó cũng giống nh các nhu cầu khác giao tiếp còng nh ¨n, mÆc, ë, hÝt thë kh«ng khÝ, rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt. Nhê ho¹t động giao tiếp, con ngời có thể trao đổi thông tin tạo lập các mối quan hệ tốt đẹp ...có thể nói giao tiếp là một trong những điều kiện quan trọng để con ngêi vµ x· héi loµi ngêi ph¸t triÓn. Từ xa xa tới nay, con ngời đã sử dụng rất nhiều phơng tiện khác nhau để thực hiện hoạt động giao tiếp. Mỗi loại phơng tiện đều có u điểm và nhợc điểm riêng, song phơng tiện giao tiếp đặc trng và hiệu quả của loài ngời là ng«n ng÷... Ngôn ngữ và giao tiếp bằng ngôn ngữ có vai trò rất quan trọng đối với sù trëng thµnh cña mçi con ngêi nãi riªng vµ sù ph¸t triÓn cña loµi ngêi nãi chung. Khi míi sinh ra con ngêi cha cã kh¶ n¨ng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ . Trong qu¸ tr×nh trëng thµnh, mçi con ngêi ph¶i tù tÝch luü dÇn vèn ngôn ngữ cho bản thân. Vốn ngôn ngữ này phải đợc bồi dỡng, rèn luyện ngay tõ khi cßn nhá vµ nhµ trêng chÝnh lµ n¬i cung cÊp ng«n ng÷ cho trÎ mét cách có hệ thống nhất. Mục đích nghiên cứu ngôn ngữ trong nhà trờng là rèn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng sö dông ng«n ng÷ lµm ph¬ng tiÖn häc tËp vµ giao tiÕp. V× vËy ph¸t triÓn lêi nãi lµ nhiÖm vô quan träng nhÊt cña viÖc d¹y häc tiÕng trong nhµ trêng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, gi¸o dôc phæ th«ng ë bËc tiÓu häc nãi riêng có nhiều đổi mới về mục tiêu dạy học và đợc cụ thể hoá bằng sự đổi míi vÒ néi dung, ph¬ng ph¸p d¹y häc. Trong quá trình đổi mới này, định hớng giao tiếp (hay còn gọi là dạy học phát triển lời nói) đợc đặc biệt quan tâm, đợc coi là nguyên tắc trung t©m cña d¹y häc TiÕng ViÖt ë tiÓu häc. Từ năm 2002 bộ sách giáo khoa Tiếng Việt mới đã đợc đa vào sử dụng đại trà đến nay đã đợc thực hiện ở các lớp. Việc sử dụng bộ sách mới này, b-.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> íc ®Çu cho thÊy nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan, quan ®iÓm giao tiÕp trong d¹y häc đã bớc đầu đợc khẳng định là định hớng dạy học tích cực. Ph©n m«n TËp lµm v¨n trong ch¬ng tr×nh m«n TiÕng ViÖt ë tiÓu häc, so víi c¸c ph©n m«n kh¸c lµ mét ph©n m«n khã. Nã lµ sù tæng hîp cña c¸c kiến thức ngôn ngữ và kỹ năng sử dụng ngôn ngữ mà học sinh đợc học. NhiÖm vô chñ yÕu cña ph©n m«n nµy lµ rÌn luyÖn cho häc sinh kü n¨ng s¶n sinh ra c¸c ng«n b¶n nãi vµ ng«n b¶n viÕt. Trong ch¬ng tr×nh TiÕng ViÖt 3, cả hai dạng kỹ năng này đều đợc quan tâm một cách thích đáng thông qua hÖ thèng bµi tËp rÊt phong phó vµ ®a d¹ng, cã nhiÒu u ®iÓm, phï hîp víi môc tiªu cña m«n häc vµ cña ph©n m«n. Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i thõa nhËn r»ng hiÖn nay viÖc d¹y häc TËp làm văn ở trờng tiểu học còn hạn chế và cha đạt đợc kết quả nh mong muốn. Lý do của hiện tợng này là do đa số các giáo viên cha định hình đợc phơng ph¸p gi¶ng d¹y còng nh tr×nh tù tiÕn hµnh mét bµi TËp lµm v¨n nh thÕ nµo cho phù hợp với mục tiêu và nội dung của bài đặt ra. Bên cạnh đó học sinh tiểu học là những đối tợng có năng lực t duy còn hạn chế, kỹ năng sử dụng ng«n ng÷ cña c¸c em còng ph¸t triÓn cha cao. NhiÒu em cßn dïng tõ sai, c©u sai, hoặc hoạt động của các em còn cha phù hợp với hoàn cảnh mục đích giao tiếp hoặc cha đúng phơng cách chức năng. Hiện tợng này khiến cho các em gặp nhiều khó khăn trong hoạt động học tập và giao tiếp. Các em phải đợc thực hiện các hoạt động nói năng trong những hoàn cảnh giao tiếp cụ thể. Môn Tập làm văn nói riêng và môn Tiếng Việt nói chung đợc coi là một giải pháp hiệu quả để thực hiện nhiệm vụ này. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y, chóng ta cã thÓ thÊy râ sù cÇn thiÕt cña viÖc d¹y häc rÌn kÜ n¨ng nghe nãi trong ph©n m«n TiÕng ViÖt ë tiÓu häc vµ cũng do tính cấp thiết của vấn đề này mà tôi đã đi sâu vào nghiên cứu đề tài "RÌn kü n¨ng nghe nãi cho häc sinh trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3". I. 2. Mục đích nghiên cứu: Khi bắt tay vào nghiên cứu đề tài này giúp cho giáo viên đat jđợc những mục đích sau: Gióp gi¸o viªn n¾m ch¾c c¸c bµi tËp rÌn kü n¨ng nghe nãi trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3. + Gióp gi¸o viªn cã kinh nghiÖm d¹y c¸c bµi tËp ph¸t triÓn lêi nãi trong phân môn Tập làm văn lớp 3 đạt hiệu quả cao. I.3. Thời gian, địa điểm:.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Thêi gian nghiªn cøu tõ häc kú I n¨m häc 2008 – 2009 lµm đềcương bước 1. + Giữa học kỳ II năm học 2009 - 2010đến hết năm học viết bài. + Hoàn thành đề tài và nộp vào ngày 23/5 năm học 2010. - §Þa ®iÓm nghiªn cøu lµ häc sinh líp 3A trêng TiÓu häc An Sinh A§«ng TriÒu - Qu¶ng Ninh. I.4. §ãng gãp míi vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn. - Nghiên cứu những vấn đề về mặt lý luận. - Môc tiªu cña bé m«n TiÕng ViÖt líp 3. - Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y m«n TiÕng ViÖt trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3. Nghiên cứu những vấn đề về mặt thực tiễn. - Nghiªn cøu ch¬ng tr×nh ph©n m«n TËp lµm v¨n vµ SGK TiÕng ViÖt 3. - Nghiên cứu thực trạng và nguyên nhân của các thực trạng đó. - Dự giờ đồng nghiệp, trao đổi với các giáo viên trực tiếp dạy lớp ba để rút ra nhận xét, đánh giá.. II. PhÇn néi dung II.1. Ch¬ng 1: Tæng quan. II.1.1. C¬ së lý luËn. Môc tiªu cña m«n TiÕng ViÖt nãi chung vµ ph©n m«n TËp lµm v¨n nãi riªng ë TiÓu häc. Theo quyết định ngày 09/11/2001 của Bộ trởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, chơng trình tiểu học chính thức đợc áp dụng trong cả nớc, trong đó có quy định rõ mục tiêu đối với từng môn học ở tiểu học. M«n TiÕng ViÖt ë TiÓu häc cã môc tiªu chÝnh nh»m híng tíi ph¸t triÓn mét lêi nãi cho häc sinh ph¸t triÓn kh¶ n¨ng giao tiÕp cña c¸c em. Môc tiêu này đợc thể hiện cụ thể nh sau: VÒ kiÕn thøc: M«n TiÕng ViÖt cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc s¬ gi¶n vÒ TiÕng ViÖt vµ tri thøc sö dông TiÕng ViÖt trong giao tiÕp. Bªn.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> cạnh đó cung cấp những hiểu biết sơ giản về tự nhiên, xã hội và con ngời, về v¨n ho¸, v¨n häc cña ViÖt Nam vµ níc ngoµi. VÒ kü n¨ng: H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë häc sinh nh÷ng kü n¨ng sö dụng Tiếng Việt (Nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi trờng hoạt động của lứa tuổi. Th«ng qua viÖc d¹y häc m«n TiÕng ViÖt gãp phÇn rÌn luyÖn c¸ thao t¸c t duy cña häc sinh (Ph©n tÝch, tæng hîp, kh¸i qu¸t hÖ thèng...) vµ gãp phÇn n©ng cao phÈm chÊt t duy, n¨ng lùc nhËn thøc. Về thái độ: Bồi dỡng tình yêu Tiếng Việt góp phần rèn luyện các thao tác t duy của học sinh, hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng giàu đẹp cña TiÕng ViÖt, gãp phÇn h×nh thµnh nh©n c¸ch con ngêi ViÖt Nam vµ x· héi chñ nghÜa. Nh vËy, th«ng qua viÖc cung cÊp nh÷ng tri thøc vÒ TiÕng ViÖt, m«n TiÕng ViÖt nãi chung vµ ph©n m«n tËp lµm v¨n nãi riªng nh»m ph¸t triÓn ë học sinh những kỷ năng sử dụng Tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập vµ giao tiÕp. Hay nãi c¸ch kh¸c, môc tiªu lín nhÊt cña ph©n m«n TËp lµm văn là nhằm phát triển lời nói cho học sinh, phục vụ cho các hoạt động học tập, giao tiếp. Đây chính là cơ sở quan trọng đầu tiên để chúng ta có thể đa ra d¹ng bµi tËp rÌn kÜ n¨ng nghe nãi trong ph©n m«n TËp lµm v¨n ë tiÓu häc cô thÓ lµ ë líp 3. Việc lựa chọn và sắp xếp nội dung dạy học phải lấy hoạt động giao tiếp làm mục đích, tức là hớng vào việc hình thành các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết cho học sinh. Chẳng hạn trong phân môn Tập làm văn bài tập rèn kĩ năng nghe nói đều nhằm đa học sinh vào các tình huống giao tiếp cụ thể gióp cho c¸ em cã nhiÒu c¬ héi rÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ng sö dông TiÕng ViÖt. Trong quá trình dạy học Tiếng Việt phải tổ chức tốt hoạt động nói n¨ng cña häc sinh nghÜa lµ ph¶i sö dông giao tiÕp nh mét ph¬ng ph¸p d¹y học chủ đạo ở Tiểu học, ngời ta chủ trơng lấy hoạt động giao tiếp vừa làm mục đích, vừa làm cách thức dạy học. Nói cách khác, đó là dạy học để giao tiÕp vµ b»ng giao tiÕp. Việc dạy học sinh giao tiếp bằng Tiếng Việt nhằm hai mục đích: - Giúp học sinh hiểu đợc lời nói hoặc bài viết sẵn có và phải diễn đạt bằng lời hoặc bằng chữ, sự hiểu biết của bản thân theo một yêu cầu đặt ra trớc. - Để đạt đợc hai mục đích này thì ngữ liệu dạy Tiếng Việt không chỉ gåm nh÷ng bµi s½n cã trong tµi liÖu häc tËp cña häc sinh mµ cßn bao gåm c¶.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> những lời nói, bài nói, bài viết do các em tạo ra. Điều đó có nghĩa là học sinh kh«ng chØ häc sö dông TiÕng ViÖt th«ng qua c¸c tµi liÖu do nhµ trêng cung cấp mà còn học trong quá trình các em giao tiếp ở gia đình, nhà trờng vµ x· héi. Mặt khác, trong văn học bao giờ cũng chứa đựng những giá trị văn ho¸ cña ViÖt Nam vµ thÕ giíi nh: v¨n ho¸ tinh thÇn, v¨n ho¸ øng xö...V× vËy, trong quá trình dạy học Tiếng Việt cần cho học sinh từng bớc nhận biết đợc cái chân, cái thiện, cái mỹ trong các bài trích tác phẩm văn học, nhận biết đợc cái giá trị văn hoá ứng xử của dân tộc cũng nh vẻ đẹp của Tiếng Việt khi giao tiÕp. Cã nh vËy th× häc sinh míi yªu quý, t«n träng sù trong s¸ng cña TiÕng ViÖt vµ sö dông TiÕng ViÖt lµm c«ng cô giao tiÕp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. Tận dụng những kinh nghiệm sử dụng Tiếng Việt, chú ý những đặc ®iÓm t©m, sinh lý cña häc sinh. Với học sinh tiểu học trớc khi đến trờng các em đã nắm hai dạng hoạt động của nói và nghe các em đã có một vốn từ, một số quy tắc ngữ pháp nhất định và sử dụng chúng trong hoạt động giao tiếp ở mức độ tự giác còn thÊp. ViÖc d¹y m«n TiÕng ViÖt ë bËc tiÓu häc cÇn khai th¸c vèn TiÕng ViÖt ë các em trong khâu lựa chọn nội dung tổ chức và học để tránh sự nhàm chán ë c¸c em. Gi¸o viªn cÇn tõng bíc gióp häc sinh ý thøc ho¸ vµ hoµn thiÖn điều mà các em đã biết cung cấp cho các em những tri thức, kĩ năng mới một c¸ch tiÕt kiÖm thêi gian mµ vÉn h÷u hiÖu. §Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy, trong qu¸ tr×nh d¹y häc cÇn thùc hiÖn c¸c yªu cÇu sau: - Gi¸o viªn cÇn ®iÒu tra n¾m v÷ng vèn TiÕng ViÖt cña häc sinh theo tõng lớp, từng vùng khác nhau để hoạch định nội dung kế hoạch và phơng pháp dạy häc. - Phát huy tính tích cực chủ động của học sinh, theo từng lớp, từng vùng khác nhau để hoạch định nội dung, kế hoạch, giáo viên cần hệ thống ho¸, ph¸t huy nh÷ng n¨ng lùc tÝch cùc cña häc sinh, h¹n chÕ vµ xo¸ bá nh÷ng tiªu cùc vÒ lêi nãi cña c¸c em trong qu¸ tr×nh häc tËp. Bên cạnh đó, trong quá trình dạy học Tiếng Việt cũng cần chú ý đến những đặc điểm tâm, sinh lý của học sinh để đảm bảo tính vừa sức của các em. Tâm lý học khẳng định ở mỗi độ tuổi, học sinh chỉ có thể nhận thức đợc hoặc làm đợc một số việc nhất định. Vì vậy, khi xây dựng các bài tập rèn kỹ n¨ng nghe nãi trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3 ph¶i thÝch hîp víi t©m lý.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> nhËn thøc cña häc sinh tiÓu häc. Ch¼ng h¹n, bµi tËp ®a ra ph¶i cã yªu cÇu râ rằng, đặt học sinh vào một tình huống giao tiếp cụ thể và thích hợp với lứa tuæi cña c¸c em nh: Chµo hái, giíi thiÖu, c¶m ¬n, xin lçi.... Sự khai thác vốn tiếng mẹ đẻ và chú ý đến những đặc điểm tâm, sinh lý của học sinh trong quá trình dạy học là một trong những điều kiện để dạy các bài tập rèn kỹ năng nghe nói đạt hiệu quả cao. Nh vËy, ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3, kiÓu bµi rÌn kü n¨ng nghe, nãi gồm các bài sau đợc nói theo tình huống giao tiếp. ở chơng trình Tập làm v¨n líp 3 kh«ng cßn d¹ng bµi tËp nãi thµnh ®o¹n, bµi.. STT. 1. 2. 3. 4. 5. Yªu cÇu vµ néi dung tõng bµi tËp. Bµi, tuÇn Trang. H·y nãi nh÷ng ®iÒu em biÕt vÒ §éi TNTP Hå ChÝ Minh Bµi 1: TuÇn1 a) §éi thµnh lËp ngµy nµo ? Trang 11 b) Những đội viên đầu tiên của Đội là ai ? c) Đội đợc mang tên Bác Hồ khi nào ? Dựa theo cách tổ chức cuộc họp mà em đã biết, hãy cùng Bµi 1 c¸c b¹n tËp tæ chøc mét cuéc häp. TuÇn 5 Gợi ý về nội dung trao đổi cuộc họp. Trang 45 a) Giúp đỡ nhau học tập. b) ChuÈn bÞ c¸c tiÕt môc v¨n nghÖ chµo mõng 20-11. c) Trang trÝ líp häc. d) Gi÷ vÖ sinh chung. H·y cïng c¸c b¹n trong tæ m×nh tæ chøc mét cuéc häp Bµi 2 Gợi ý về nội dung họp: trao đổi về trách nhiệm của học TuÇn 7 sinh trong cộng đồng. Trang 61 Ví dụ: - Tôn trọng Luật đi đờng. - B¶o vÖ cña c«ng. - Giúp đỡ ngời có hoàn cảnh khó khăn. H·y nãi vÒ quª h¬ng hoÆc n¬i em ®ang ë theo gîi ý sau: TuÇn 11 a) Quª em ë ®©u ? Bµi 2 b) Em yêu nhất cảnh đẹp gì ở quê hơng. Trang 92 c) Cảnh vật đó có gì đáng nhớ. d) T×nh c¶m cña em víi quª h¬ng nh thÕ nµo ? Mang tới lớp tranh ảnh về một cảnh đẹp ở nớc ta (ảnh Bµi 1 chôp, bu ¶nh, tranh ¶nh c¾t tõ b¸o chÝ) TuÇn 12 a) Tranh (¶nh) vÏ (chôp) c¶nh g× ? Trang 102 Cảnh đó ở nơi nào ? b) Mµu s¾c cña tranh (¶nh) nh thÕ nµo ?.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> 6. 7. 8. 9. 10. c) Cảnh trong tranh (ảnh) có gì đẹp ? d) C¶nh trong tranh (¶nh) gîi cho em nh÷ng suy nghÜ g× ? Hãy giới thiệu về tổ em và hoạt động của tổ em trong tháng vừa qua với một đoàn khách đến thăm lớp em. Gîi ý: a) Tæ em gåm nh÷ng b¹n nµo ? C¸c b¹n lµ ngêi d©n téc nµo ? b) Mỗi bạn có đặc điểm gì hay ? c) Tháng vừa qua các bạn làm đợc những việc gì tốt ? KÓ nh÷ng ®iÒu em biÕt vÒ n«ng th«n (hoÆc thµnh thÞ) Gîi ý: a) Nhê ®©u em biÕt (em biÕt khi ®i ch¬i, khi xem ti vi, khi nghe kÓ chuyÖn) b) C¶nh vËt, con ngêi ë n«ng th«n (hoÆc thµnh thÞ) cã g× đáng yêu ? c) Em thÝch ®iÒu g× ? Dựa theo bài tập đọc Báo cáo kết quả tháng thi đua "noi gơng chú bộ đội" hãy báo cáo kết quả học tập, lao động cña tæ em trong th¸ng qu¸. Quan s¸t bøc tranh díi ®©y vµ cho biÕt nh÷ng ngêi tri thøc trong c¸c bøc tranh Êy lµ ai, hä ®ang lµm g× ? Tổ chức họp nhóm trao đổi ý kiến về câu hỏi sau. - Em cần làm gì để bảo vệ môi trờng.. Bµi 2 TuÇn 14 Trang 120. Bµi 2 TuÇn 16 Trang 138. Bµi 1 TuÇn 21 Trang 20 Bµi 1 TuÇn 21 Trang 112 Bµi 1 TuÇn 31 Trang 112. KÓ chuyÖn gåm 2 lo¹i bµi tËp nghe kÓ vµ kÓ theo yªu cÇu. * Lo¹i bµi tËp nghe kÓ. 1. 2. 3. Nghe và kể lại câu chuyện "Dại gì mà đổi" Gîi ý. a) Vì sao mẹ doạ đổi cậu bé ? b) CËu bÐ tr¶ lêi mÑ nh thÕ nµo ? c) V× sao cËu bÐ nghÜ nh vËy ? Nghe kÓ l¹i c©u chuyÖn kh«ng nì nh×n Gîi ý: a) Anh thanh niªn lµm g× trªn chuyÕn xe buýt ? b) Bµ cô ngåi c¹nh anh hái ®iÒu g× ? c) Anh tr¶ lêi nh thÕ nµo ? d) Em cã nhËn xÐt g× vÒ anh thanh niªn ? Nghe kÓ l¹i c©u chuyÖn t«i còng nh b¸c.. Bµi 1 TuÇn 4 Trang 36. Bµi 1 TuÇn 7 Trang 61. Bµi 1.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Gîi ý: a) Ngêi viÕt nh thÊy ngêi bªn c¹nh lµm g× ? b) Ngêi viÕt th viÕt thªm vµo th ®iÒu g× ? c) Ngêi bªn c¹nh kªu lªn nh thÕ nµo ? Nghe kÓ l¹i c©u chuyÖn còng nh b¸c Gîi ý. a) Vì sao nhà văn không đọc đợc bản thông báo ? b) Ông nói gì về ngời đứng cạnh ? c) Ngời đó trả lời ra sao ? Câu trả lời có gì đáng buồn cời ? Nghe vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn GiÊu cµy. Gîi ý: a) Khi đợc gọi về ăn cơm, bác nông dân nói nh thế nào ? b) V× sao b¸c l¹i bÞ vî tr¸ch ? c) Khi kh«ng thÊy cµy b¸c lµm g× ? Nghe vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn "KÐo c©y lóa lªn". Gîi ý a) Khi thấy lua ở ruộng nhà mình xấu, chàng ngốc đã làm gì ? b) VÒ nhµ anh chµng nãi g× víi vî. c) V× sao lóa nhµ chµng ngèc bÞ hÐo ? Nghe kÓ c©u chuyÖn n©ng niu tõng h¹t gièng. Gîi ý: a) Viện nghiên cứu nhận đợc quà gì ? b) V× sao «ng L¬ng §Þnh Cña kh«ng ®em gieo c¶ mêi h¹t gièng ? c) Ông đã làm gì để bảo vệ giống lúa ? Nghe kÓ l¹i c©u chuyÖn " Chµng trai lïng Phï ñng". Gîi ý: a) Chàng trai ngồi bên vệ đờng làm gì ? b) Vì sao quân lính đâm giáo vào đùi chàng trai ? c) Vì sao Trần Hng Đạo đa chàng trai về kinh đô. Nghe vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn "ngêi b¸n qu¹t may m¾n". Gîi ý. a) Bµ l·o b¸n qu¹t gÆp ai vµ ph© nµn chuyÖn g× ? b) Ông Vơng Hi Chi viết vào những chiếc quạt để làm gì ? c) Vì sao mọi ngời đua nhau đến mua quat. Nghe kÓ l¹i c©u chuyÖn bèn c¼ng vµ s¸u c¼ng.. Trang 92 TuÇn 11. Bµi 1 TuÇn 14 Trang 120. Bµi 1 TuÇn 15 Trang 128. Bµi 1 TuÇn 16 Trang 138. Bµi 2 TuÇn 21 Trang 30. Bµi 1 TuÇn 19 Trang 12. TuÇn 24 Trang 56. TiÕt 5 TuÇn 35- 142.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> 11. Nghe vµ nãi l¹i tõng môc cña bµi "V¬n tíi c¸c v× sao ?". a) ChuyÕn bay ®Çu tiªn cña con ngêi vµo vò trô. b) Ngời đầu tiên đặt chân lên mặt trang. c) Ngêi ViÖt Nam ®Çu tiªn bay vµo vò trô.. Bµi 1 TuÇn 34- 139. §ã lµ sè lîng bµi tËp rÌn kü n¨ng nghe nãi cho häc sinh líp 3 th«ng qua ph©n m«n TËp lµm v¨n. II.1.2. C¬ së thùc tiÔn. Thùc tr¹ng vÒ n¨ng lùc t¹o lËp lêi nãi cña häc sinh líp 3. §Ó kh¶o s¸t vÒ thùc tr¹ng n¨ng lùc t¹o lËp kü n¨ng nghe nãi cña häc sinh lớp 3 dới hai dạng nghe và nói, tôi tiến hành kahỏ sát đối tợng là 20 học sinh líp 3B cña trêng tiÓu häc x· An Sinh. Ngoµi ra t«i cßn kh¶o s¸t trªn mét sè tiÕt d¹y TËp lµm v¨n ë líp 3C cña trêng TiÓu häc An Sinh. Trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t t«i cã sö dông c¸c ph¬ng ph¸p kh¶o s¸t sau: Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra qua phiÕu c©u hái: PhiÕu ®iÒu tra nµy so¹n s½n mét sè t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ, yªu cầu học sinh viết lại lời nói của mình trong các tình huống đó. Sau đó tôi thu lại các phiếu học tập của học sinh đã làm để lấy căn cứ đánh giá kết quả. Phơng pháp trò chuyện, phỏng vấn trực tiếp các đối tợng cần điều tra, tôi đã tiến hành tiếp xúc trực tiếp với 20 học sinh lớp 3B đa ra cho các em nói theo tình hống đó. Những lời nói của các em đợc lấy làm căn cứ để đánh gi¸ thùc tr¹ng cÇn ®iÒu tra. Ph¬ng ph¸p quan s¸t: T«i tiÕn hµnh dù giê 5 tiÕt TËp lµm v¨n líp 3 ë trong khối và ghi chép lại những thông tin cần thiết để đối chiếu với các số liệu thống kê nhằm tăng độ chính xác và tính khách quan cho kết quả điều tra ë trªn. Để đánh giá kết quả khảo sát tôi đa ra 3 mức độ nh sau: Mức 1: Nói đúng theo tình huống yêu cầu, nói trôi chảy, các câu văn, c¸c c©u nãi liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau. Mức 2. Nói đúng theo tình huống yêu cầu nhng cha lu loát, rành mạch hoÆc dïng cha hay cha chuÈn x¸c. - Mức độ 3: Nói cha đúng tình huống yêu cầu hoặc không nói đợc. Dựa vào cách dánh giá nh trên, tôi tiến hành đánh giá, thống kê, phân loại và thu đợc kết quả nh sau: Néi dung kh¶o s¸t. Líp kh¶o. Sè lîng HS. Mức độ Sè lîng. Mức độ 2 Sè lîng. Mức độ 3 Sè lîng.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> s¸t. ViÕt theo t×nh huèng yªu cÇu.. 3A 3B. kh¶o s¸t. HS. %. HS. %. HS. %. 24. 3. 13. 7. 29. 14. 58. 22. 2. 9. 5. 23. 15. 68. Nh vËy, qua hai b¶ng sè liÖu trªn kÕt hîp víi v iÖc dù giê th¨m líp vµ qua thùc tÕ gi¶ng d¹y, t«i cã mét sè nhËn xÐt vÒ n¨ng lùc t¹o lËp kü n¨ng nghe nãi cña häc sinh nh sau: Nhìn chung, các đối tợng đợc khảo sát đều sống trong điều kiện kinh tế xã hội bình thờng. Đa số cá em đều tỏ ra tự tin khi giao tiếp. Khi tiến hành khảo sát, hầu hết các em đều hiểu đợc tình huống đa ra và có cách ứng xử cña riªng m×nh. Song nÕu xÐt riªng vÒ lêi nãi cña mçi häc sinh th× thÊy r»ng phÇn lín c¸c em nãi cßn cha lu lo¸t vµ c¸ch øng xö cßn cha linh ho¹t, c¸ch dïng tõ tõ cha hay c¸c c©u trong mét bµi nãi hoÆc bµi viÕt thêng cã cïng mét kiÓu cÊu tróc. Mét sè Ýt häc sinh cßn rôt rÌ, Êp óng kh«ng ®a ra c¸ch øng xö cña m×nh khi t«i hái chuyÖn. Qua t×m hiÓu vµ qua thùc tÕ t«i nhËn thÊy csc häc sinh nµy táng líp rÊt nhót nh¸t, rôt rÌ. Trong c¸c tiÕt häc c¸c em thêng kh«ng s«i næi, m¹nh d¹n, thêng tá ra ngîng ngËp khi nãi tríc líp. Nh vËy, qua ®iÒu tra kh¶o s¸t chóng ta nhËn thÊy râ n¨ng lùc t¹o lËp nãi cña häc sinh cßn nhiÒu h¹n chÕ. Để khắc phục hạn chế này, chúng ta phải tổ chức tốt hoạt đọng rèn kỹ n¨ng nghe nãi trong c¸c giê TËp lµm v¨n. §Ó lµm râ c¸ch thøc tæ chøc trong c¸c giê TËp lµm v¨n hiÖn nay nh thÕ nµo t«i tiÕp tôc tiÕn hµnh kh¶o s¸t thùc tr¹ng d¹y häc c¸c bµi tËp rÌn kü n¨ng nghe nãi trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3. II.2. Ch¬ng 2 Nội dung vấn đề nghiên cứu. II.2.1. Mét sè kinh nghiÖm vÒ rÌn kü n¨ng nghe nãi cho häc sinh líp 3 qua ph©n m«n TËp lµm v¨n. §Ó rÌn luyÖn kÜ n¨ng nãi cho häc sinh th«ng qua tiÕt TËp lµm v¨n ngêi giáo viên cần phải phối hợp giữa gia đình, nhà trờng bằng các hình thức sau: - Thêng xuyªn th«ng tin t×nh h×nh häc tËp cña häc sinh theo tõng tháng, vào sổ liên lạc của học sinh gửi về gia đình. Gặp gỡ và trao đổi với phô huynh cña nh÷ng häc sinh mµ trong giao tiÕp cßn sö dông nh÷ng tõ nh÷ thiếu văn hoá hoặc cha mạnh dạn bình tĩnh, tự tin khi giao tiếp. Từ đó tạo.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> cho các em có môi trờng giao tiếp lành mạnh, có văn hoá. Điều đó có tác dụng lớn đến khả năng rèn kỹ năng nghe nói cho học sinh. - VÒ phÝa nhµ trêng: Phèi hîp víi c¸c tæ chøc cña nhµ trêng (§éi, C«ng ®oµn) vµ c¸c tæ chøc §oµn thanh niªn cña x·, tæ chøc tèt c¸c héi thi theo các phong trào các chủ đề của năm học. Hội thi học tốt, vẻ đẹp tuổi hoa, ngoại khoá bộ môn...và các hoạt động khác để các em có môi trờng giao tiếp phong phú. Từ đó sẽ rèn đợc khả năng giao tiếp của các em cũng nh sự thông minh và mạnh dạn tự tin khi nói. Bên cạnh đó nhà trờng tổ chức thực hiện tốt các chuyên đề, tổ chức bàn bạc, thảo luận tìm ra các biện pháp hay cho chuyên đề. Tóm lại: Việc rèn luyện kĩ năng nghe nói và khả năng diễn đạt văn b¶n miÖng cho häc sinh ph¶i b¾t ®Çu tõ viÖc c©u häc sinh tr¶ lêi c©u hái mét cách gãy gọn, trình bày tự tin cho tới việc nhận xét đánh giá một vấn đề chÝnh x¸c, kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ngêi gi¸o viªn kiªn tr× tØ mØ, phải quan tâm đến từng đối tợng học sinh của lớp phải tạo đợc ra các tình huèng trong giê häc, ph¶i gîi ý khuyÕn khÝch häc sinh tham gia häc tËp mét c¸ch s¸ng t¹o vµ ®Çy høng thó. II.2.2 Dự giờ đồng nghiệp. M«n: TËp lµm v¨n Ngêi d¹y: C« NguyÔn ThÞ V©n Anh. Líp 3 B. Tiết 11: Nghe kể: Tôi có đọc đâu ! Nói về quê hơng. 1. ổn định tổ chức: Hát đầu giờ. 2. KiÓm tra bµi cò: 3,4 học sinh đọc lá th đã viết ở tiết Tập làm văn (10). 3. Bµi míi. a) Giíi thiÖu bµi (Trùc tiÕp) - Giáo viên ghi đầu bài, học sinh đọc đầu bài. b) Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp. Bµi tËp 1: - Gọi một số học sinh đọc yêu cầu của bài tập và gợi ý . - Cả lớp đọc thầm gợi ý quan sát tranh minh hoạt. - Gi¸o viªn kÓ lÇn 1 vµ hái ? Ngời viết th thấy ngời bên cạnh làm - Ghé mắt đọc trộm th của mình. g× ? ? Ngời viết th viết thêm vào th điều - Xin lỗi. Mình không viết đợc nữa vì.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> g× ? ? Ngêi bªn c¹nh kªu lªn nh thÕ nµo ?. hiện đang có ngời đọc trộm th. - Không đúng, tôi có đọc trộm th của anh ®©u ?. - LÇn lît häc sinh nhËn xÐt - Gi¸o viªn kÓ lÇn 2. Häc sinh nghe ch¨m chó. - Mét sè häc sinh giái kÓ l¹i chuyÖn. - Tõng cÆp häc sinh tËp kÓ l¹i chuyÖn cho nhau nghe. 4, 5 häc sinh nhìn bảng đã viết các gợi ý thi kể lại nội dung câu chuyện trớc lớp. - Gọi một số học sinh nhận xét bạn kể chuyện đã hay cha ? ? C©u chuyÖn buån cêi ë chç nµo ? (Phải xem trộm th mới biết đợc dòng chữ ngời ta viét thêm vào th. Vì vậy, ngời xem trộm th coi là mình không xem trộm đã lộ đuôi nói dối một c¸ch tøc cêi). Bµi tËp 2. - Giáo viên mời một số học sinh đọc yêu cầu của bài và các gợi ý trong s¸ch gi¸o khoa. Hái: Quª em ë ®©u ? - Quª em ë §«ng TriÒu ? Em yêu nhất cảnh vật gì ở quê h- - Em yêu nhất cánh đồng lúa chín ¬ng ? vµng vµ rÆng tre ®Çu lµng. ? Cảnh vật đó có gì đáng nhớ - Có cánh đồng, luỹ tre rì rào, con đờng làng hai bên là những rặng dừa... ? Tình cảm của em đối với quê hơng - Em rất yêu, rất quý quê hơng em đó nh thÕ nµo ? lµ n¬i mµ em sinh ra vµ lín lªn. - Cho häc sinh kÓ theo nhãm (3') - Gi¸o viªn cho mét sè nhãm lªn kÓ tríc líp. - Gi¸o viªn häc sinh nhËn xÐt. - C¶ líp b×nh chän nh÷ng b¹n nãi vÒ quª h¬ng hay nhÊt. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, cñng cè. 4. Cñng cè, dÆn dß. - Gọi 1 học sinh kể lại câu chuyện "Tôi có đọc đâu ?" - Gäi mét häc sinh nãi vÒ quª h¬ng cña m×nh. - Gi¸o viªn cñng cè toµn bµi. - VÒ kÓ l¹i c©u chuyÖn vµ nãi vÒ quª h¬ng cho mäi ngêi nghe. - ChuÈn bÞ bµi sau ______________ TËp lµm v¨n Ngêi d¹y: Ph¹m Thïy Liªn - Líp 3C..
<span class='text_page_counter'>(13)</span> Bµi: Nãi vÒ tri thøc. Nghe kÓ: N©ng niu tõng h¹t gièng. 1. ổn định tổ chức: Hát đầu giờ. 2. KiÓm tra bµi cò. - 1 häc sinh b¶ng b¸o c¸o kÕt qu¶ cña tæ trong th¸ng võa qua. - Häc sinh nhËn xÐt kÕt qu¶. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, ghi ®iÓm. 3. D¹y bµi míi. a) Giíi thiÖu bµi: - Giáo viên ghi đầu bài: - Học sinh đọc đầu bài. b) Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp. * Bµi tËp 1: - Gi¸o viªn më b¶ng phô cã ghi yªu cÇu cña bµi tËp. - Gọi học sinhđọc lại yêu cầu bài và quan sát tranh ở sách giáo khoa Hái: Nh÷ng ngêi trong tranh lµ c¸c nhµ tri thøc lµ ai ? Hä ®ang lµm g× ? - Gi¸o viªn d¸n bøc tranh 1 lªn b¶ng yªu cÇu häc sinh lªn chØ b¶ng vµ nªu néi dung tranh 1. - Häc sinh nhËn xÐt, gi¸o viªn nhËn xÐt.. Ngêi tri thøc trong ttanh. 1 lµ b¸c sÜ, b¸c sÜ ®ang kh¸m bÖnh cho cậu bé, cậu bé nằm trên giờng đắp ch¨n. Ch¾c cËu ®ang bÞ sèt. B¸c sÜ xem nhiệt kế để kiểm tra nhiệt độ em. ? Các em thấy bạn đã trả lời cho tranh - Bạn đã trả lời đầy đủ cho bức tranh. đầy đủ cha ? - Theo em tranh 1 ngêi tri thøc lµ mét ? Nãi l¹i néi dung tranh 1 theo ý hiÓu b¸c sÜ kh¸m bÖnh cho c¸c em bÐ... cña em. - Gọi học sinh nhận xét về cách diễn - Bạn trình bày nội dung đầy đủ cách đạt về nội dung. diễn đạt lu loát, rõ ràng. - Nhìn chung 2 bạn trình bày đầy đủ diễn đạt rõ ràng có diễn cảm. - Gi¸o viªn chia nhãm, yªu cÇu häc - Häc sinh th¶o luËn theo nhãm 3 sinh thảo luận theo bàn (nhóm đôi) 3 tranh còn lại tranh cßn l¹i. - Gi¸o viªn theo dâi c¸c nhãm lµm viÖc. - §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy tríc líp. - Mời các nhóm đại diện trình bày 3 - Học sinh dõi lên bảng. tranh cßn l¹i. Hái: Em h·y nãi l¹i néi dung bøc - Ba ngêi tri thøc trong tranh lµ 3 kÜ s.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> tranh thø 2?. ? Em h·y nãi l¹i néi dung tranh 3.. ? Em h·y nãi l¹i néi dung bøc tranh 4. cầu đờng. Họ đang đứng trớc mô hình một chiếc cầu...tạo đợc vẻ đẹp cho thµnh phè. - Ngêi tri thøc trong tranh 3 lµ mét c« giáo, cô đang dạy bài tập đọc...học sinh ®ang ch¨m chó nghe c« gi¶ng bµi. - Nh÷ng ngêi tri thøc trong tranh 4 lµ nh÷ng nhµ nghiªn cøu... Trong phßng cã nhiÒu dông cô thÝ nghiÖm.. Ba bøc tranh nµy t«i tiÕn hµnh nh ë bøc tranh 1 - Gäi häc sinh tr×nh bµy - Häc sinh nhËn xÐt. - Gi¸o viªn nhËn xÐt cho ®iÓm. Hỏi: Ngoài những nhà tri thức mà các - Em còn biết các nhà tri thức đó là em đã học ra, em còn biết thêm những nhà văn, nhà báo, nhà thơ... nhµ tri thøc nµo n÷a ? * Bµi tËp 2: Häc sinh nghe kÓ. - Gọi học sinhđọc yêu cầu của bài và gợi ý. - Yªu cÇu häc sinh quan s¸t tranh (¶nh) «ng L¬ng §Þnh Cña trong s¸ch gi¸o khoa. - Gi¸o viªn kÓ lÇn 1 (Giäng chËm d·i, nhÊn giäng nh÷ng tõ ng÷ thÓ hiÖn sù n©ng niu cña «ng L¬ng §Þnh Cña víi tõng h¹t gièng). Hỏi: Viện nghiên cứu nhận đợc quà gì ? - Mời hạt giống quý. ? Vì sao ông Lơng Định Của không - Vì lúc đó trời rất rét, nếu đem gieo ®em gieo ngay c¶ mêi h¹t gièng ? nh÷ng h¹t gièng n¶y mÇm råi sÏ chÕt rÐt. ? Ông Lơng Định Của đã làm gì để - Ông chia mời hạt thóc làm hai phần. b¶o vÖ gièng lóa. N¨m h¹t ®em gieo trong phßng thÝ nghiÖm...lµm thãc n¶y mÇm. - Gi¸o viªn kÓ lÇn 2 - Häc sinh thi kÓ chuyÖn gi÷a c¸c c¸ nh©n. - Gäi häc sinh nhËn xÐt - gi¸o viªn nhËn xÐt. ? C©u chuyÖn gióp em hiÓu ®iÒu g× vÒ - ¤ng rÊt say xa nghiªn cøu khoa häc, nhµ n«ng häc «ng L¬ng §Þnh Cña. rất quý những hạt lúa giống. Ông đã n©ng niu tõng h¹t lóa, ñ chóng trong ngêi b¶o vÖ chóng, cøu chóng khái.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> chÕt v× gi¸ rÐt. 4. Cñng cè - dÆn dß. - Gọi học sinh nói về nghề lao động trí óc mà các em mới biết qua bài häc. - Liªn hÖ xem bè mÑ, ngêi th©n lµm nghÒ g× ? - Gi¸o viªn chèt l¹i kiÕn thøc bµi häc vµ nhËn xÐt tiÕt häc. - Híng dÉn vÒ nhµ, chuÈn bÞ bµi sau. NhËn xÐt chung - Qua 2 tiết dự giờ tôi thấy giáo viên đã đi phơng pháp và tiến hành của một bài học. Học sinh nắm và kể đợc nội dung bài. - Chú ý tới ba đối tợng học sinh trong lớp. - Tạo đợc hoàn cảnh giao tiếp, cung cấop vốn từ cho học sinh. - Đánh giá đúng lúc, chính xác, khách quan, công bằng. Giờ dạy đạt hiÖu qu¶ cao. II.2.3. §Ò xuÊt biÖn ph¸p. Từ việc xác định rõ mục đích và yêu cầu của tiết tập làm văn tôi có một số đề xuất biện pháp sau: VÒ phÝa gi¸o viªn vµ häc sinh. Trớc tiên ngời giáo viên phải nhận thức đợc một cách đúng đắn rõ rµng vÒ tÇm quan träng cña viÖc rÌn luyÖn kü n¨ng nãi cho häc sÞnh th«ng qua tiết tập làm văn, đặc biệt là các bài tập nghe và các bài tập nói. Từ đó có sự chuẩn bị đầu t hết sức chu đáo, cẩn thận cho một tiết tập làm văn nghe, nãi, cã dµn bµi mÉu cô thÓ, chi tiÕt, nghiªn cøu kü ch¬ng tr×nh líp m×nh d¹y, tìm hiểu rõ ý đồ, nội dung sách giáo khoa và vở bài tập, chuẩn bị cách diễn đạt trôi chảy, lu loát. Đặc điểm của học sinh tiểu học là hay bắt chớc do đó để học sinh nói hay, nói tốt, trình bày đợc một vấn đề trôi chảy, có khoa học thì trớc tiên ngời giáo viên phải là một tấm gơng sáng cho học sinh noi theo. Muốn vậy ngời giáo viên thờng xuyên tham khảo các tài liệu văn học, các bài văn chọn lọc...để tích luỹ trau dồi vốn từ ngữ, vốn văn học, cách diễn đạt, cách hành văn...để từ đó trong mọi hoàn cảnh giao tiếp mình luôn là ngời chủ động, s¸ng t¹o, tù tin linh ho¹t khi nãi, khi tr×nh bµy... §Ó gióp häc sinh cã vèn tõ phong phó biÕt sö dông vèn tõ vµo viÖc nãi vµ viÕt trong c¸c tiÕt häc luyÖn tõ vµ c©u gi¸o viªn cÇn gióp häc sinh n¾m chắc hệ thống từ ngữ gắn với các chủ đề trong chơng trình học. Trong các tiết tập đọc bớc học sinh tìm từ khó giáo viên nên để học sinh đề xuất từ rồi.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> để học sinh tự giải nghĩa từ. Nếu học sinh giải nghĩa đợc thì giáo viên công nhËn vµ kh«ng cÇn gi¶i nghÜa l¹i. Lµm tèt ®iÒu nµy, kh«ng nh÷ng luyÖn cho học sinh có kỹ năng nói và còn giúp học sinh hiểu đợc nghĩa của từ này một cách thấu đáo, giúp các em có thêm kỹ năng dùng từ chính xác trong các văn c¶nh c¸c c©u cô thÓ. Gi¸o viªn cã thÓ híng dÉn häc sinh cã sæ tay TiÕng ViÖt ghi l¹i nh÷ng câu văn hay, những từ ngữ thờng dùng để có vốn từ phong phú hơn. Khi học sinh đã có một vốn từ dồi dào, giáo viên cần phải hớng dẫn các em biết sử dụng chúng vào việc giao tiếp cho đúng, cho phù hợp nghĩa, có giá trị gợi cảm. Công việc này trong bớc tìm từ khó của các giờ tập đọc đã thực hiện một sè phÇn, phÇn n÷a lµ th«ng qua c¸ giê luyÖn tõ vµ c©u, phÇn cßn l¹i lµ th«ng qua các tiết giáo viên nhận xét đánh giá các loại bài tập nghe, bài tập nói trong giê tËp lµm v¨n. Để giúp học sinh nói hoặc viết đúng cấu trúc ngữ pháp thì qua tiết luyện từ và câu giáo viên cần khắc sâu kiến thức về kiểu câu mà các em đã học nh câu ai là gì ? ai làm gì ? ai thế nào ? khi các em đã hiểu rõ về cấu tạo và tác dụng của từng loại câu thì các em sẽ biết sử dụng chúng trong từng trờng hợp một cách hợp lý khoa học. Bên cạnh đó giáo viên cần sắp xếp thời gian hợp lý để hớng dẫn các em đọc sách giúp các em nâng cao năng lực c¶m thô v¨n häc tÝch luü dÇn c¸c t liÖuv¨n häc. Trong c¸c tiÕt tËp lµm v¨n líp 3 nãi riªng vµ trong tÊt c¶ c¸c tiÕt häc khác, ngời giáo viên cần tạo ra nhiều tình huống để học sinh luyện nói nhiều, đa ra nhiều câu hỏi để các em tranh luận suy nghĩ, ghi lại ý trả lời hoặc đa ra cac kiểu bài tập để học sinh luyện nói nh loại bài tập phát âm theo chuÈn TiÕng ViÖt, lo¹i bµi tËp t¹o ra t×nh huèng giao tiÕp, lo¹i bµi tËp ng©m th¬, häc thuéc lßng...ViÖc t¹o ra c¸c t×nh huèng nh trªn sÏ gióp häc sinh khắc phục đợc những tồn tại khi nói, hay khi trình bày một vấn đề nh còn rụt rè, diễn đạt cha trôi chảy, cha thoát ý. Đối với học sinh tiểu học, những lời khen, những lời động viên kịp thời, đúng lúc là vô cùng quan trọng, bởi vậy khi các em trả lời các ý hay, diễn đạt tốt giáo viên phải khích lệ động viên kịp thời. Bên cạnh đó giáo viên ph¶i kÞp thêi söa sai kÞp thêi cho c¸c em nh÷ng tõ, ý dïng cha hîp lý, cha hay khi trình bày để các em rút ra kinh nghiệm cho bản thân. Trong tiÕt TËp lµm v¨n nhÊt lµ nh÷ng tiÕt cã kiÓu bµi tËp nghe vµ tËp nói ngời giáo viên phải thực sự là một giáo viên nhiệt tình giúp đỡ học sinh và cung cấp cho học sinh những kiến thức cần thiết để các em có thể hiểu và.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> cảm nhận đợc nội dung câu chuyện, có thể nói đợc nội dung câu chuyện đã nghe, đã học sao cho chính xác và hay hơn. Từ đó giúp học sinh không còn ng¹i, kh«ng cßn sî häc c¸c tiÕt TËp lµm v¨n còng nh ph©n m«n TiÕng ViÖt. Để tạo ra đợc nhu cầu giao tiếp cho các em thì ngời thầy giáo phải tạo ra đợc những tình hống giao tiếp giả định. Điều quan trọng là tình huống chân thực không gợng ép, kích thích đợc nhu cầu nói của các em. Khi các em đã hoà mình vào hoàn cảnh, đã nhập đợc vai giao tiếp thì lúc ấy các em sẽ muốn nói một cách thực sự. Khi đã tạo ra đợc những hứng thú nói cho học sinh thì ngời giáo viên cũng cần nắm đợc các nhu cầu nói của các em. Có học sinh muốn nói tranh luận, bàn bạc vấn đề nào đó với ngời khác. Nắm bắt đợc nhu cÇu nãi cña c¸c em vµ quan t©m tíi nã th× gi¸o viªn sÏ gióp häc sinh phÊn khëi häc tËp, say sa høng thó häc tËop vµ v× thÕ kÕt qu¶ giê TËp lµm v¨n ssÏ t¨ng lªn rÊt nhiÒu. §Ó tiÕt tËp lµm v¨n sau cã kÐt qu¶ cao th× gi¸o viªn ph¶i chó träng tíi kh©u chÊm vµ ch÷a bµi cho häc sinh mét c¸ch kh¸ch quan, ...đánh giá đúng mức. Chữa bài phải chân thật, tỉ mỉ về từng khía cạnh, nội dung, hình thức, cách đặt câu...những lời nhận xét của giáo viên xác đáng. Cuèi cïng gi¸o viªn ph¶i híng dÉn c¸c em häc sinh rÌn luyÖn kü n¨ng nói ở mọi nơi, mọi lúc, trong tiết học. Việc kiểm tra đánh giá sự chuẩn bị bài cña häc sinh ph¶i s¸t s¸o h¬n, cô thÓ h¬n.. II.2.4. D¹y thùc nghiÖm _____ (1) Chọn đối tợng. Líp chñ nhiÖm: 3A (2) D¹y thùc nghiÖm. a) Chän bµi d¹y: Gi¸o ¸n sè 1 Bµi: KÓ l¹i mét buæi diÔn nghÖ thuËt. I) Môctiªu. 1. RÌn kü n¨ng nghe nãi: BiÕt kÓ l¹i râ rµng, rµnh m¹ch, tù nhiªn mét buổi biểu diễn nghệ thuật đã đợc xem (theo gợi ý trong Sgk). 2. Rèn kỹ năng viết: Dựa vào những điều vừa kể, viết đợc một đoạn v¨n (Tõ 7-10 c©u) kÓ l¹i mét buæi biÓu diÔn nghÖ thuËt. II. §å dïng: VBT. III. Hoạt động dạy học. A. KiÓm tra bµi cò..
<span class='text_page_counter'>(18)</span> - 2 học sinh đọc bài viết về ngời lao động trí óc. B. D¹y bµi míi. 1. Giíi thiÖu bµi. - Giáo viên nêu mục đích, yêu cầu của giờ học. 2. Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp. a) Bµi tËp 1. - Häc sinh yªu cÇu vµ c¸c gîi ý. - Häc sinh lµm mÉu. VD: Buổi diễn đợc tổ chức ở sân bóng cña x· em vµo tèi chñ nhËt tuÇn tríc. Em ®i cïng c¶ nhµ bè, mÑ vµ chÞ g¸i em. Buæi biÓu diÔn cã rÊt nhiÒu tiết mục: Đu quay, ngời đi trên dây, đua ngựa, đi xe đạp... Em thích nhất tiết mục: Khỉ đi xe đạp. Tiết mục này làm khán giả cời ngÊt ngëng... b) Bµi tËp 2 - Học sinh đọc yêu cầu của bài. - Gi¸o viªn cho häc sinh viÕt bµi. - Theodõi giúp đỡ. - Một số học sinh đọc bài. - Gi¸o viªn nhËn xÐt vµ chÊm ®iÓm mét sè bµi. VD: Tèi 20/11 võa qua trêng em cã tæ chøc mét buæi liªn hoan v¨n nghÖ chµo mõng ngµy nhµ gi¸o ViÖt Nam. §óng 7 g׬ tèi, c¸c thÇy c« gi¸o và học sinh đã có mặt đông đủ. Sân khấu đợc làm quay ra mặt sân trờng. Nhiều tiết mục hát, múa, kịch đã đợc trình diễn.... IV. Cñng cè, dÆn dß. - Gi¸o viªn nhËn xÐt tiÕt môc. - ChuÈn bÞ bµi sau. Gi¸o ¸n sè 2 (D¹y líp 3 B) Bµi: Ngêi b¸n qu¹t may m¾n. I. Môc tiªu: - RÌn kÜ n¨ng nãi: Nghe kÓ c©u chuyÖn "Ngêi b¸n qu¹t may m¾n" nhí nội dung câu chuyện, kể lại đúng, tự nhiên. II. §å dïng: tranh minh ho¹ Sgk. III. Hoạt động dạy học. 1. KiÓm tra bµi cò. - 02, 3 học sinh kể lại một buổi biểu diễn nghệ thuật mà em biết (đợc xem)..
<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Gi¸o viªn nhËn xÐt - ghi ®iÓm. 2. D¹y bµi míi. a) Giíi thiÖu bµi. - Giáo viên nêu mục đích yêu cầu giờ học. b) Híng dÉn häc sinh nghe kÓ: - Giáo viên gọi 1, 2 học sinh đọc yêu cÇu cña bµi tËp vµ gîi ý. - Häc sinh quan s¸t tranh m×nh ho¹ ? Tranh vÏ c¶nh g× ? Sgk. - Bµ l·o b¸n qu¹t ®ang ngñ bªn gèc c©y, «ng V¬ng Hi Chi viÕt ch÷ lªn nh÷ng chiÕc qu¹t. + Gi¸o viªn kÓ lÇn 1 kÕt hîp gi¶i nghÜa tõ: Lem luèc, c¶nh ngé. ? Bà lão bán quạt gặp ai và phàn nàn - Bà lão bán quạt đến nghỉ dới gốc ®iÒu g× ? c©y, gÆp «ng V¬ng Hi Chi phµn nµn qu¹t b¸n Õ, chiÒu nay c¶ nh¶ bµ kh«ng cã c¬m ¨n. ? Ông Vơng Hi Chi viết chữ vào - Ông viết chữ đề thơ vào tất cả chiếc những chiếc quạt để làm gì ? quạt vì tin rằng cách ấy sẽ giúp đợc bà l·o. ? Vì sao mọi ngời đua nhau đến mua - Vì mọi ngời nhận ra nét chữ của ông qu¹t. V¬ng Hi Chi trªn qu¹t. Hä mua qu¹ nh mua mét t¸c phÈm nghÖ thuËt quý gi¸. + Gi¸o viªn kÓ lÇn 2, 3. - Häc sinh ch¨m chó l¾ng nghe. + Häc sinh thùc hµnh kÓ chuyÖn vµ - Líp chia 4 nhãm kÓ trong nhãm. t×m hiÓu c©u chuyÖn. - §¹idiÖn nhãm thi kÓ tríc líp. - Gi¸o viªn vµ häc sinh nhËn xÐt. ? Qua c©uchuyÖn nµy em biÕt g× vÒ V- - V¬ng Hi Chi lµ mét ngêi cã tµi vµ ¬ng Hi Chi. nhân hậu, biết cách giúp đỡ ngời nghÌo khæ. - Gi¸o viªn nhËn xÐt vµ ghi ®iÓm. - 1,2 häc sinh kÓ l¹i toµn bé c©uchuyÖn. 3. Cñng cè, dÆn dß. - VÒ nhµ kÓ l¹i c©u chuyÖn cho ngêi th©n nghe. - NhËn xÐt giê häc, chuÈn bÞ bµi sau. * NhËn xÐt chung..
<span class='text_page_counter'>(20)</span> Qua hai tiÕt d¹y thùc tÕ ë 2 líp vÒ kiÓu bµi rÌn kü n¨ng nãi cã ¸p dông các biện pháp mà tôi đã đề xuất và để nắm bắt đợc việc nắm kiến thức của học sinh, tôi đã kiểm tra và thu đợc kết quả nh sau: Số học sinh đạt loại Líp SÜ sè Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu Sè HS % Sè HS % Sè HS % 24 9 38 11 46 4 17 0 3A 22 6 27,2 9 41 7 31,8 0 3B Qua kÕt qu¶ nªu ë b¶ng trªn ta thÊy viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p mµ tôi đã nêu ở trên áp dụng vào hai tiết dạy này đã thu đợc những kết quả khả quan. II.3. Ch¬ng 3. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu - kÕt qu¶ nghiªn cøu. II.3.1. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. a) Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu lý luËn. (Đọc và nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến vấn đề cần quan t©m). b) Ph¬ng ph¸p kh¶o s¸t thèng kª. Sử dụng phơng pháp này để khảo sát về thực trạng kĩ năng tạo lập lời nãi cho häc sinh líp 3. Thùc tr¹ng d¹y häc ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3, qua dù giê gi¸o viên, điều tra học sinh qua đó thống kê phân loại bài tập rèn kĩ năng nói trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3. c) Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch. d) Phơng pháp điều tra: Tìm hiểu giáo viên, học sinh về vấn đề cần nghiªn cøu. ®) Ph¬ng ph¸p quan s¸t. e) Ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm: Th«ng qua c¸c tiÕt dù giê vµ c¸c tiÕt d¹y thực nghiệm để đánh giá kết quả vấn đề nghiên cứu. II.3.2. KÕt qu¶ nghiªn cøu. Qu¸ tr×nh t×m hiÓu, víi viÖc chó träng rÌn kÜ n¨ng nãi cho häc sinh líp 3 trong giê TËp lµm v¨n nghe nãi nªn kÕt qu¶ v¨n viÕt còng nh kÜ n¨ng nghe nói của các em học sinh lớp 3B trờng Tiểu học An Sinh đã có những tiến bộ. Qua qu¸ tr×nh kh¶o s¸t, t«i thÊy thùc tÕ chung cña líp lµ: - Không em nào bị lạc đề khi nói về nội dung bài. - Việc sắp xếp đã phù hợp lôgích, ý không bị đảo lộn, - Sè häc sinh cã kÜ n¨ng nãi kh¸c t¨ng lªn..
<span class='text_page_counter'>(21)</span> - Phần lớn học sinh khi trình bày trớc lớp đã bình tĩnh hơn, không còn nãi ngäng. - Các em đã biết nói đúng chủ đề, nói thành câu khá tỉ mỉ bằng một vài c©u. - Số học sinh viết câu văn rờm rà, lủng củng đã hạn chế nhiều. - Một số học sinh khá có nhiều nét nổi bật về diễn đạt, biết dùng từ chÝnh x¸c, cã h×nh ¶nh, cã sù s¸ng t¹o. - Các em đã đã biết thể hiện đợc bố cục một số bài văn chặt chẽ, rõ rµng.. III. KÕt luËn chung M«n TiÕng ViÖt lµ mét trong nh÷ng m«n häc rÊt quan träng vµ cÇn thiết đối với học sinh tiểu học. M«n häc nµy nh»m h×nh thµnh cho häc sinh nh÷ng tri thøc ban ®Çu vÒ Tiếng Việt, cách dùng Tiếng Việt, đồng thời là cơ sở ban đầu cho sự phát triÓn kü n¨ng nhËn thøc vµ t duy cña c¸c em, m«n TiÕng ViÖt ë tiÓu häc cã rất nhiều phân môn rất thiết thực đối với các em để các em có đợc một văn bản hay có chiều sâu và giúp các em có kỹ năng diễn đạt tốt thì Tập làm văn nghe nãi lµ mét m«n häc rÊt cÇn thiÕt. Mçi ngêi thÇy, ngêi c«, cÇn cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña m×nh lu«n nghiªn cøu, t×m tßi c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p.
<span class='text_page_counter'>(22)</span> gi¶ng d¹y nh»m gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng vµ cã hiÖu qu¶ trong gi¶ng d¹y bé m«n. B»ng thùc tÕ gi¶ng d¹y vµ dù giê th¨m líp t«i rót ra mét vµi nÐt c¬ b¶n trong viÖc rÌn kü n¨ng nãi cho häc sinh tiÓu häc qua ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 3 nh sau. 1. Gi¸o viªn ph¶i n¾m v÷ng néi dung ch¬ng tr×nh m«n TËp lµm v¨n lớp mình giảng dạy. Nắm vững nội dung yêu cầu từng tiết học để chọn phơng pháp giảng dạy và chuẩn bị bài (hệ thống câu hỏi) chuẩn bị đồ dùng trực quan phôc vô cho bµi d¹y. 2. Học sinh phải đợc giáo viên hớng dẫn và chuẩn bị tốt bài tập ở nhà trớc khi đến lớp. Hớng dẫn quan sát, hớng dẫn chuẩn bị bài ở vở bài tập. 3. Giờ Tập làm văn phải đảm bảo đặc trng của bộ môn. Đợc quan sát cụ thể, đợc tập nói, tập diễn đạt nhiều. 4. Gi¸o viªn ph¶i biÕt híng dÉn häc sinh vèn tõ ng÷, ng÷ ph¸p cña mình khi diễn đạt. Khi học sinh diễn đạt giáo viên phải lắng nghe và nhận xÐt bæ sung, söa sai, khen ngîi häc sinh kÞp thêi. 5. Giáo viên cần nắm vứng đối tợng của lớp, khi dạy phải chú ý cả 3 đối tợng học sinh. 6. Cần tổ chức tiết học cho nhịp nhàng giữa thầy và trò, thầy chỉ đóng vai trò chủ đạo, hớng dẫn. 7. Chú ý giáo dục đạo đức cho học sinh giữa mỗi bài dạy. 8. Giáo viên cần phải biết phối kết hợp các lực lợng giáo dục để tạo đợc môi trờng giao tiếp lành mạnh cho các em. Bản thân ngời giáo viên phải lu«n lu«n mÉu mùc trong mäi hoµn c¶nh giao tiÕp, lµm tÊm g¬ng s¸ng cho học sinh học tập và noi theo. Thờng xuyên cố gắng học tập để không ngừng nâng cao trình độ hiểu biết và nghiệp vụ s phạm của mình. Nói tóm lại, đổi mới phơng pháp giảng dạy môn Tập làm văn là một giải pháp tích cực để khắc phục tình trạng học sinh có kĩ năng nghe nói cha tốt và chất lợng của môn học cha cao. Bên cạnh đó là góp phần nâng cao chÊt lîng häc tËp cña c¸c em ë tÊt c¶ c¸c m«n häc. Bëi vËy mçi ngêi thÇy, ngêi c« h·y g¾ng søc bµi häc cña m×nh thµnh nh÷ng hiÓu biÕt, nh÷ng bµi học, những kinh nghiệm bổ ích để giúp các em thu nhập đợc vốn hiểu biết phong phú, vốn tri thức dồi dào. Nó sẽ là hành trang để theo các em đi suốt cuộcđời. Trªn ®©y lµ nh÷ng suy nghÜ, lµ mét vµi viÖc lµm, mét vµi kinh nghiÖm của tôi. Tôi sẽ cố gắng hơn nữa để tích luỹ cho mình những kiến thức thiết.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> thực để phục vụ cho mỗi bài giảng của mình. Qua đây tôi rất mong đợc sự hởng ứng đóng góp ý kiến của các bạn đồng nghiệp, Ban giám hiệu nhà trờng và của các đồng chí chuyên môn phòng Giáo dục để tôi hoàn thiện hơn nữa bµi tËp nghiªn cøu nµy. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! An Sinh, ngµy 15 th¸ng 5 n¨m 2010 Ngêi viÕt. §µo ThÞ T×nh. IV. Tµi liÖu tham kh¶o - Phô lôc IV.1 Tµi liÖu tham kh¶o 1. S¸ch gi¸o khoa TiÕng ViÖt 3 (tËp 1 + 2) 2. S¸ch gi¸o viªn TiÕng ViÖt 3 (tËp 1 + 2) 3. S¸ch thiÕt kÕ bµi d¹y TiÕng ViÖt 3 4. Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y TiÕng ViÖt 3 5. S¸ch n©ng cao TiÕng ViÖt 3 6. T¹p chÝ khoa häc 7. Tập san giáo dục thời đại.
<span class='text_page_counter'>(24)</span> IV.2 Phô lôc I. PhÇn më ®Çu I.1 Lý do chọn đề tài I.2 Mục đích nghiên cứu I.3 Thời gian, địa điểm I.4 §ãng gãp vÒ lý luËn, thùc tiÔn II. PhÇn néi dung II.1 Ch¬ng I: Tæng quan - C¬ së lý luËn - Kh¶o s¸t thùc tÕ - ThiÕt kÕ gi¸o ¸n - Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu II.2 Chơng II: Nội dung vấn đề nghiên cứu II.2.1 C¬ së lý luËn II.2.2 Nghiªn cøu thùc tr¹ng II.2.3 Thùc tÕ gi¶ng d¹y II.3 Ch¬ng III: Ph¬ng ph¸p vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu II.3.1 Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu II.3.2 KÕt qu¶ nghiªn cøu III. PhÇn kÕt luËn - kiÕn nghÞ III.1 PhÇn kÕt luËn III.2 PhÇn kiÕn nghÞ IV. Tµi liÖu tham kh¶o - Phô lôc IV.1 Tµi liÖu tham kh¶o IV.2 Phô lôc V. Nhận xét của Hội đồng khoa học.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> IV.2 Môc lôc. Trang. Néi dung. STT. PhÇn thø nhÊt 1. 2. 3 4 5 6. I. PhÇn më ®Çu - Lý do chọn đề tài - Mục đích nghiên cứu - Thời gian, địa điểm nghiên cứu - §ãng gãp míi vÒ lý luËn, thùc tiÔn PhÇn néi dung II. Néi dung nghiªn cøu Ch¬ng 1: Tæng quan. 1.1 C¬ së lý luËn 1.2. C¬ së thùc tiÔn. II. Ch¬ng 2: Néi dung nghiªn cøu II.2.1. Mét sè kinh nghiÖm vÒ rÌn kü n¨ng nghe nãi cho häc sinh líp 3 qua ph©n m«n TËp lµm v¨n. II.2.2. Dự giờ đồng nghiệp II.3.3. §Ò xuÊt ng÷ ph¸p. II.3.4. D¹y thùc nghiÖm II. Ch¬ng 3: Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu - KÕt qu¶ nghiªn cøu II.3.1. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu II.3.2. KÕt qu¶ nghiªn cøu. III. KÕt luËn chung IV. Tµi liÖu tham kh¶o vµ phô lôc V. Nhận xét của Hội đồng Khoa học cấp trờng Phßng Gi¸o dôc. Nhận xét của hội đồng khoa häc cÊp trêng. -. 1 1 3 3 3 4 10 4. 24 27 28 29. Nhận xét của hội đồng khoa học phòng giáo dục đông triều.
<span class='text_page_counter'>(26)</span>
<span class='text_page_counter'>(27)</span>