Chết trong giấc ngủ
Ngưng thở khi ngủ là bệnh lý thường gặp, có khả
năng gây nguy hiểm và cả những biến chứng tử
vong. Hầu hết bệnh nhân không biết mình đang
mắc chứng bệnh này vì dấu hiệu ngưng thở chỉ
xảy ra trong lúc ngủ.
Bệnh nhân thường đi khám bệnh vì các triệu chứng
thông thường như nhức đầu, mệt mỏi,... Do đó các
bác sĩ, nếu không phải là những chuyên gia về giấc
ngủ, thường ít nghĩ đến và có thể không phát hiện
được hội chứng này trong những buổi khám bệnh
hàng ngày. Cũng không có xét nghiệm máu nào có
thể giúp ích cho việc chẩn đoán.
Ngưng thở khi ngủ là gì?
Ngưng thở khi ngủ là một loại rối loạn giấc ngủ mà
người bệnh có những cơn ngưng thở hoàn toàn trong
ít nhất 10 giây trong giấc ngủ và lặp đi lặp lại nhiều
lần trong đêm. Hội chứng ngưng thở khi ngủ có ba
dạng:
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn: xảy ra do đường hô
hấp trên bị tắc nghẽn một phần hay hoàn toàn trong
khi ngủ (do lưỡi, các mô ở thành sau họng quá to hay
xương hàm bất thường).
Ngưng thở khi ngủ do nguyên nhân trung ương: khi
não không gửi được những tín hiệu thích hợp để điều
khiển cơ hô hấp, trong những trường hợp người bệnh
bị tổn thương não.
Ngưng thở khi ngủ hỗn hợp: gồm cả hai dạng kể trên.
Do tính chất vấn đề khá rộng, nên trong phạm vi bài
viết này, xin phép chỉ tập trung trình bày ngưng thở
khi ngủ do tắc nghẽn, bởi đây là dạng thường gặp
nhất. Những dạng khác, xin hẹn dịp khác sẽ trò
chuyện cụ thể hơn với bạn đọc.
Những dấu hiệu phải cảnh giác
“Ngưng thở khi ngủ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi
nhưng thường gặp nhất ở tuổi trung niên, tăng dần
theo tuổi, nam nhiều hơn nữ, người béo phì”
Một trong những dấu hiệu thường gặp của ngưng thở
khi ngủ là ngáy to khi ngủ. Có những cơn ngưng thở
về đêm, thở phì phò, thở hổn hển vào cuối thời kỳ
ngưng thở. Thức giấc ban đêm vì cảm giác ngộp thở.
Tiếng ngáy thường to nhất khi nằm ngửa, giảm đi khi
nằm nghiêng. Theo thời gian, ngáy xảy ra thường
xuyên hơn và to hơn. Người bệnh thường không biết
mình đang gặp vấn đề về giấc ngủ cũng như mức độ
nặng của nó. Người trong gia đình và người ngủ
chung có thể phát hiện các triệu chứng này. Tuy
nhiên không phải mọi người bị ngáy đều bị hội chứng
ngưng thở khi ngủ.
Một triệu chứng khác cũng thường gặp của hội chứng
ngưng thở khi ngủ là buồn ngủ ban ngày quá mức.
Bệnh nhân có thể ngủ trong khi đang làm việc, thậm
chí khi đang lái xe. Các biểu hiện khác của hội chứng
ngưng thở khi ngủ có thể là nhức đầu vào buổi sáng,
giảm trí nhớ, mất khả năng tập trung, dễ cáu gắt,
trầm cảm, thay đổi tính tình, tiểu ban đêm nhiều lần,
khô cổ khi thức giấc… Ở trẻ em, hội chứng ngưng
thở khi ngủ có thể gây ra tình trạng hiếu động thái
quá, hay gây gổ, giảm thành tích học tập, tiểu dầm…
Ai dễ ngưng thở khi ngủ?
Ngưng thở khi ngủ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng
thường gặp nhất ở tuổi trung niên, tăng dần theo tuổi,
nam nhiều hơn nữ. Những người có nguy cơ cao bị
ngưng thở khi ngủ là những người béo phì (có nguy
cơ gấp ba lần người bình thường); bất thường về cấu
trúc đường hô hấp trên (phì đại amiđan, hàm nhỏ,
hàm ra sau, lưỡi quá to, tắc mũi…); nghiện rượu, sử
dụng thuốc an thần, chất gây nghiện; trong gia đình
có người bị ngưng thở khi ngủ; đang mắc các bệnh
như đái tháo đường, tăng huyết áp, nhược giáp, suy
tim, bệnh mạch máu não…