Tài liệu Thiếu vitamin C gây nhiều bệnh pptx

Thiếu vitamin C gây nhiều bệnh













Vai trò của vitamin C trong cơ thể

Bình thường, vitamin C thực hiện hai chức năng
chính trong cơ thể. Nó là đồng yếu tố (cofactor) của
các men thúc đẩy các phản ứng sinh hoá trong cơ
thể. Nó tồn tại hai dạng trong tự nhiên: dạng quay
trái, có tác dụng xúc tác men và dạng quay phải có
tác dụng chống ôxy hoá. Dạng quay trái có tác dụng
trong sự trưởng thành của các sợi collagen bởi quá
trình hydroxyl hoá lisin và prolin. Hydroxyprolin tạo
thành sẽ có tác dụng ổn định chuỗi xoắn ba (triple
helice) của sợi collagen. Thiếu vitamin C làm ảnh
hưởng đến quá trình tạo sợi collagen, đặc biệt trong
các mao mạch, mô liên kết, mô xương. Dạng quay
phải ức chế nhanh các gốc tự do, được sản sinh
trong quá trình dị hoá của tế bào.

Vitamin C can thiệp vào quá trình chuyển hoá
carnitin, tham gia gắn kết acid béo chuỗi dài vào thể
hạt sợi (mitochindrie), do vậy, thiếu vitamin C gây nên
mệt mỏi. Ngoài ra, vitamin C còn tham gia vào
chuyển hoá sắt và acid folic, nó làm tăng hấp thu sắt.
Do vậy, thiếu vitamin C là nguyên nhân kinh điển thất
bại chứng thiếu nhược sắc do thiếu sắt.

Nhu cầu vitamin C

Cũng như tất cả các vitamin khác, trừ vitamin D, cơ
thể không tự tổng hợp được vitamin C. Do vậy,
vitamin C được cung cấp qua thức ăn, như rau quả
tươi, cam quýt và rau xanh. Thịt và sữa lại có rất ít
vitamin C. Vitamin C lại bị phá huỷ nhanh chóng và bị
mất tới 50-80% trong quá trình nấu nướng. Vitamin C
được hấp thu chủ yếu tại ruột non, lượng vitamin từ
60-180mg/ngày sẽ được ruột hấp thu hoàn toàn. Nếu
cung cấp trên liều này thì sự hấp thu sẽ bị giảm sút.
Thời gian bán huỷ của vitamin C là từ 8-40 ngày,
vitamin C chủ yếu được thải qua nước tiểu.

Nhu cầu vitamin C tăng cao ở những người cao tuổi,
phụ nữ có thai, nguời hút thuốc lá, tình trạng nhiễm
khuẩn, cấp cứu. Người ta cho rằng, chỉ với liều 10mg
mỗi ngày là tránh được Scorbut và 60mg/ngày là
tránh được tình trạng thiếu vitamin C. Viện hàn lâm
khoa học Mỹ khuyến cáo phụ nữ nên dùng hằng ngày
60-75mg, nam giới là 90mg và cần bổ sung thêm
35mg ở những người hút thuốc lá.

Những đối tượng có nguy cơ thiếu vitamin C là những
người nghiện rượu mạn tính, suy dinh dưỡng, bị ung
thư, có chế độ ăn mất cân bằng, suy thận phải lọc
máu chu kỳ. Tuy nhiên đa số là không có triệu chứng
lâm sàng, như là những người sống trong các trại
dưỡng lão, những người cao tuổi. Có tới một nửa
những người sống trong các trại dưỡng lão thiếu
vitamin C nhưng không có các biểu hiện lâm sàng.

Triệu chứng thiếu vitamin C

Tình trạng thiếu vitamin C là đáng kể. Tuy nhiên,
thiếu vitamin C ở mức độ trầm trọng và gây triệu
chứng thì tương đối hiếm gặp, mặc dù cũng có các
trường hợp triệu chứng khớp lại là dấu hiệu gợi ý
thiếu vitamin C. Thiếu vitamin C sau 1-3 tháng bắt
đầu có biểu hiện lâm sàng và tiến triển thành 3 giai
đoạn. Giai đoạn đầu có đau cơ, đau khớp chi dưới và
mệt mỏi. Giai đoạn toàn phát có triệu chứng xuất
huyết dưới da và nếu không được điều trị thì sẽ đến
giai đoạn nặng hơn gây tổn thương, suy kiệt và tử
vong. Biểu hiện khớp có thể gợi ý. Đau khớp thường
hay phối hợp với đau cơ, hay gặp là đau các khớp