Ngu van 9ki 1

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.11 MB, 171 trang )

(1)trêng thcs Hoµng long -Phó xuyªn-hn-. GIÁO ÁN. 9 N¨m häc 2012 - 2013. đào thị phúc. TiÕt 1,2: V¨n häc Ngµy so¹n: 12 / 08/ 2012.

(2) V¨n b¶n: phong. c¸ch hå chÝ minh Lª Anh Trµ. A.Mục tiêu cần đạt: Gióp HS: - Thấy đợc vẻ đẹp trong phong cách Hồ CHí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại, thanh cao và giản dị. - Tõ lßng kÝnh yªu, tù hµo vÒ B¸c, häc sinh cã ý thøc tu dìng, häc tËp, rÌn luyÖn theo g¬ng B¸c. - Thấy đợc trong bài văn thuyết minh có thể vận dụng kết hợp bình luận, liệt kê so sánh để tăng hiệu quả thuyết phục. B. ChuÈn bÞ - HS: Xem l¹i bµi: “ §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå” (häc ë líp 7). §äc vµ so¹n bµi - GV: Soạn bài. GV và HS su tầm tài liệu nói về vẻ đẹp trong phong cách làm viÖc vµ sinh ho¹t cña B¸c. (tranh ¶nh, bµi h¸t vÒ B¸c) C. TiÕn tr×nh bµi häc 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi: * Hoạt động 1: GV giới thiệu bài: 1.Mục tiêu cần đạt: - Gióp häc sinh h×nh dung vµ nhí nh÷ng hiÓu biÕt vÒ B¸c - T¹o cho häc sinh t©m thÕ thÕ vµ høng thó víi giê häc 2. Phơng pháp: Nêu vấn đề. 3 Néi dung: Khẳng định tầm vóc của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở trong nớc và trên thế giới. Đặc biệt nhấn mạnh vẻ đẹp về t tởng đạo đức của Ngời, vẻ đẹp trong phong cách sống vµ phong c¸ch sinh ho¹t. * Hoạt động 2: Hớng dẫn hs tìm hiểu chú thích, thể loại: 1. Mục tiêu cần đạt: - Giúp hs củng cố, nắm vững kiến thức vb nhật dụng; hiểu rõ các chú thích từ khó để vận dụng cảm thụ vb - BiÕt c¸ch chia bè côc vb vµ kh¸i qu¸t néi dung tõng phÇn vb. 2. Ph¬ng ph¸p: -Gîi më ; trß ch¬i 3 Thêi gian: 15’ I. §äc - T×m hiÓu chung - Gv hớng dẫn HS đọc: Đọc chậm, bình tĩnh, khúc 1. Đọc văn bản triÕt + Gv đọc mẫu 1 đoạn, gọi HS đọc tiếp, GV nhận xét 2. Chó thÝch - GV kiÓm tra viÖc häc chó thÝch ë nhµ cña HS 3. ThÓ lo¹i ?Cho biÕt kiÓu lo¹i cña VB nµy? ?Nh¾c l¹i nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ v¨n b¶n nhËt dụng? Kể tên những VB nhật dụng em đã đợc học? 4. Bè côc ®o¹n trÝch: 2 phÇn: ?§o¹n trÝch nµy n»m trong VB nµo? - P1: Từ đầu...rất hiện đại => Vẻ đẹp trong phong cách ?VB chia mÊy phÇn?Néi dung tõng phÇn? v¨n ho¸ cña B¸c. (Nếu HS chia 3 phần cũng đợc) - P2: Cßn l¹i ?Theo em mục đích của văn bản này là gì? - Trình bày cho ngời đọc hiểu và quý trọng phong => Vẻ đẹp trong phong cách sinh ho¹t cña B¸c. cách sống tốt đẹp của Bác Hồ ?Vậy phơng thức biểu đạt chính của văn bản này là g×? (ThuyÕt minh) * Hoạt động 3: Đọc - hiểu văn bản 1. Môc tiªu: - Giúp học sinh thấy đợc vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại, dân tộc và nhân loại, thanh cao và giản dị. - Kh¬i dËy lßng kÝnh yªu, tù hµo vÒ B¸c. - Gi¸o dôc häc sinh cã ý thøc tu dìng, häc tËp, rÌn luyÖn theo g¬ng B¸c. 2 Phơng pháp: Gợi mở, thuyết trình,vấn đáp 3 Thêi gian: 25’.

(3) * §äc P1 ?Em h·y chØ ra nh÷ng biÓu hiÖn cña sù tiÕp xóc víi v¨n ho¸ nhiÒu níc cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh? ?B¸c tiÕp xóc víi v¨n ho¸ b»ng nh÷ng c¸ch nµo? ? Em hiểu thế nào là: Cuộc đời đầy chuân chuyên? vµ sù: uyªn th©m v¨n hãa? ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ vèn tri thøc v¨n ho¸ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh? ?Em hiÓu: nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ vµ c¸i gèc v¨n ho¸ cña B¸c ntn? - ¶nh hëng quèc tÕ: TiÕp thu gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i. - C¸i gèc v¨n ho¸: Gi÷ v÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ níc nhµ =>Héi nhËp mµ kh«ng hoµ tan ?Em hiÓu thÕ nµo vÒ: sù nhµo nÆn cña 2 nguån v¨n ho¸: quèc tÕ vµ d©n téc ë B¸c? - Sù ®an xen, kÕt hîp,bæ sung, s¸ng t¹o ?Vậy điều kì lạ và độc đáo nhất trong phong cách Hå ChÝ Minh lµ g×? ?Để làm sáng rõ vẻ đẹp trong phong cách văn hoá của Hồ Chí Minh, tác giả đã sử dụng phơng pháp thuyÕt minh nµo? HiÖu qu¶ ? (So sánh, liệt kê kết hợp với bình luận => đảm bảo tính khách quan, khơi gợi ở ngời đọc những tình cảm yêu mến, trân trọng vẻ đẹp của Bác.). II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. Vẻ đẹp trong phong cách v¨n ho¸ cña B¸c - Vèn tri thøc v¨n ho¸ cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh rÊt s©u rộng. Điều đó đợc thể hiện ở vẻ đẹp nhiều mặt của Ngời: + Cã nhu cÇu cao vÒ v¨n ho¸ + Cã n¨ng lùc v¨n ho¸ + Ham häc hái, nghiªm tóc trong tiÕp cËn v¨n ho¸ + Cã quan ®iÓm râ rµng vÒ v¨n ho¸. - B¸c lµ ngêi biÕt kÕ thõa vµ ph¸t triÓn c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸. - Điều độc đáo, kì lạ trong phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ nh÷ng p/c kh¸c nhau, thèng nhÊt trong mét con ngêi HCM. §ã lµ: truyÒn thèng vµ hiện đại; phơng đông và phơng tây; xa và nay; dân tộc và quốc tế; vĩ đại và bình dị. 2. Vẻ đẹp trong phong cách sinh ho¹t cña B¸c: tiÕt 2 - C¨n nhµ * §äc P2 ?Tác giả đã thuuyết minh phong cách sinh hoạt của Bác - Trang phục của Bác - B÷a ¨n cña B¸c trªn nh÷ng khÝa c¹nh nµo? Nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ? - T trang cña B¸c ?NhËn xÐt vÒ c¸ch thuyÕt minh cña t¸c gi¶ vÒ: + Ng«n ng÷? Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh? ?Qua đó em thấy đợc vẻ đẹp nào trong phong cách - >Víi ng«n ng÷ gi¶n dÞ, dïng sinh ho¹t cña Ngêi? * GV diÔn gi¶ng, b×nh: C¸ch sèng cña Ngêi gîi nhí tõ chØ sè lîng Ýt ái vµ c¸ch liÖt kª nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ c¸ch sèng cña c¸c vÞ hiÒn triÕt trong lÞch sö.... trong đời sống sinh hoạt của ?Cách sống đó gợi cho em tình cảm nào về Bác? ?Em còn biết những thông tin nào về Bác để thuyết Bác, tác giả đã làm sáng tỏ c¸ch sèng b×nh dÞ, trong s¸ng, minh thªm cho c¸ch sèng gi¶n dÞ cña Ngêi? nét đẹp rất dt, rất Việt Nam - VB: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå (líp 7) - GV kể cho HS nghe câu chuyện về đôi dép cao su của Chủ Tịch Hồ Chí Minh. đến chiếc xe ô tô của Bác - Dïng ph¬ng ph¸p thuyÕt * HS đọc: “Và Ngời sống” đến hết ?Trong phần VB này, tác giả đã dùng phơng pháp minh so sánh => Nêu bật đợc sự kết hợp vĩ đại và bình dị, xthuyết minh nào? Phơng pháp ấy đợc thể hiện ntn? a và nay ở Bác, đồng thời thể ?Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµy ®em l¹i hiÖu qu¶ g× hiÖn niÒm c¶m phôc, tù hµo cña m×nh. cho ®o¹n v¨n nµy? coi mình là ngời bình th?Tác giả đã bình luận ntn khi thuyết minh về phong Bác êng, kh«ng n»m ngoµi nh©n c¸ch sinh ho¹t cña Ngêi? loại, không tự đề cao mình) ?VËy em hiÓu thÕ nµo lµ:.

(4) + Cách sống không tự thần thánh hoá, khác đời, h¬n ngêi? + Mét quan niÖm thÈm mÜ vÒ cuéc sèng? (C©u hái th¶o luËn) ?Theo em tại sao tác giả khẳng định lối sống của B¸c: Cã kh¶ n¨ng... thÓ x¸c? ?Qua phân tích , em cảm nhận đợc điều gì về vẻ đẹp trong phong c¸ch sinh ho¹t cña B¸c Hå?. * Tóm lại: Vẻ đẹp trong phong c¸ch sinh ho¹t cña Bác là vẻ đẹp vốn có, tự nhiªn, gÇn gòi, kh«ng xa l¹ với mọi ngời và mọi ngời đều cã thÓ häc tËp.. * Hoạt động 4: GV hớng dẫn HS tổng kết 1. Mục tiêu: Giúp hs khái quát đợc những nội dung đã học. - Thấy đợc trong bài văn thuyết minh có thể vận dụng kết hợp bình luận, liệt kê so III. Tæng kÕt: sánh để tăng hiệu quả thuyết phục. - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tu dìng, häc tËp, rÌn luyÖn theo g¬ng B¸c. 2. Phơng pháp: thuyết trình, vấn đáp ?T¸c đã dùng 3.Thêigi¶ gian: 5’ nh÷ng biÖn ph¸p NT nµo lµm s¸ng * Ghi nhí: SGK/8 (HS ®oc) tỏ vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh? ?Văn bản này đã giúp em hiểu đợc những vẻ đẹp nào cña Hå ChÝ Minh? ?VB đã bồi dỡng cho em những t/ cảm nào đối với Bác? * GVmở rộng: Chính vì t tởng, đạo đức, cách sống của Bác cao đẹp nh vậy mà năm 2007, Đảng ta đã có cuộc vận động: “Học tập và làm theo tấm gơng đạo đức Hồ Chí Minh”để khơi dậy và phát huy các giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của DT. *Hoạt động 5: GV hớng dẫn hs củng cố luyện tập: 1. Môc tiªu: - Gióp hs cñng cè kiÕn thøc, kh¨c s©u néi dung bµi häc. BiÕt tÝch hîp kiÕn thøc víi ©m nh¹c, ng÷ v¨n, dgcd 2. Ph¬ng ph¸p: Trß ch¬i IV. LuyÖn tËp: Chia nhãm thùc hiÖn ?H·y t×m c¸c bµi th¬, c©u th¬, bµi h¸t thÓ hiÖn phong cách của Bác. đọc một bài thơ hoặc hát một bµi h¸t vÒ B¸c? ?§iÓm kh¸c biÖt gi÷a VB nµy v¨n b¶n: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå lµ g×?. 4. HDVN: - Häc bµi. Thùc hiÖn lµm phÇn luyÖn tËp trong SGK/8. - ë VB: Phong c¸ch Hå ChÝ Minh”: Cèt lâi cña p/c HCM là vẻ đẹp của văn hoá kết hợp hµi hoµ gi÷a tinh hoa v¨n ho¸ DT vµ nh©n lo¹i. §©y lµ nÐt mới, nét hiện đại trong p/c của Ngêi..

(5) TiÕt 3: TiÕng ViÖt Ngµy so¹n : 15/ 08 / 2012. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i A.Mục tiêu cần đạt: Gióp HS: - Nắm đợc nội dung phơng châm về lợng và phơng châm về chất. - BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp. B. ChuÈn bÞ - HS: + Xem lại kiến thức về vai giao tiếp, lợt lời trong hội thoại (đã học ở lớp 8) + §äc vµ so¹n bµi - GV + So¹n bµi C. TiÕn tr×nh bµi häc 1. ổn định tổ chức: 2. . KiÓm tra: - KiÕn thøc vÒ vai giao tiÕp, lît lêi trong héi tho¹i. 3. Bµi míi: - GV dÉn d¾t vµo bµi míi tõ phÇn KT bµi cò. - GV giíi thiÖu 5 ph¬ng ch©m héi tho¹i SGK tr×nh bµy * Hoạt động 1: GV giới thiệu bài: .Mục tiêu cần đạt: - T¹o cho häc sinh t©m thÕ thÕ vµ høng thó víi giê häc . Phơng pháp: Nêu vấn đề. . Thêi gian: 1’ * Hoạt động 2: Phơng châm về lợng .Mục tiêu cần đạt: - Gióp häc sinh hiÓu ph¬ng ch©m vÒ lîng vµ ph¬ng ch©m vÒ chÊt . Phơng pháp: Nêu vấn đề, thuyết trình . Thêi gian: 15’. I. Ph¬ng ch©m vÒ lîng 1. Tìm hiểu đoạn đối thoại - HS đọc đoạn đối thoại ?Câu trả lời của Ba có đáp ứng nhu cầu - Câu trả lời của Ba không đáp ứng nội dung An cÇn biÕt An muèn biÕt kh«ng? - Gîi ý: + An muèn hái vÒ ®iÒu g×? (§Þa ®iÓm => Khi nãi, c©u nãi ph¶I cã néi dung b¬i) + Ba trả lời về điều gì? (Bơi nghĩa là gì?) đúng với yêu cầu của giao tiếp. Không nªn nãi Ýt h¬n nh÷ng g× mµ giao tiÕp ?VËy Ba cÇn ph¶i tr¶ lêi ntn? ?Từ đó em rút ra bài học gì về giao đòi hỏi 2. T×m hiÓu truyÖn: “Lîn cíi ¸o míi” tiÕp? - Chó ý xem ngêi nghe hái vÒ c¸i g×? - TruyÖn g©y cêi v× c¸c nh©n vËt trong truyện đều nói nhiều hơn những gì cần Nh thÕ nµo? ë ®©u? nãi - HS đọc truyện ?Theo em v× sao truyÖn l¹i g©y cêi? - Gây cời vì những câu hỏi, đáp đều thừa => Trong giao tiếp không nên nói nhiÒu h¬n nh÷ng g× cÇn nãi tõ ng÷ (Thõa ch÷: “cíi vµ míi”) ?LÏ ra c¶ 2 ngêi cÇn ph¶i hái vµ tr¶ lêi ntn là đủ và đúng? ?Nh vËy khi giao tiÕp, em thÊy cÇn ph¶i 3.Ghi nhí:SGK/9 (HS đọc) tu©n thñ nh÷ng ®iÒu g×? ?Qua t×m hiÓu cÊc VD, em thÊy trong II. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt: giao tiếp cần đảm bảo những yêu cầu 1. §äc truyÖn cêi: g×? 2. T×m hiÓu:.

(6) - TruyÖn chÕ giÔu nh÷ng ngêi hay nãi kho¸c - HS đọc truyện ?TruyÖn phª ph¸n thãi xÊu n¶o? ?VËy trong giao tiÕp cÇn tr¸nh ®iÒu g×? - Kh«ng nªn nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh không tin là đúng sự thật ?NÕu em kh«ng biÕt ch¾c ch¾n mét ®iÒu gì đó, em có khẳng định điều đó với mọi 3. Ghi nhí: SGK/10 ngêi kh«ng? (HS đọc) => Kh«ng nãi nh÷ng ®iÒu mµ m×nh kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc ?Qua t×m hiÓu c¸c VD, em thÊy cÇn chó ý thªm ®iÒu g× khi giao tiÕp? GV: Tho¶ m·n 2 yªu cÇu trªn => §· tu©n thñ p/c vÒ chÊt * Hoạt động 3: Luyện tập .Mục tiêu cần đạt: - Gióp häc sinh vËn dông kiÕn thøc ph¬ng ch©m vÒ lîng vµ ph¬ng ch©m vÒ chÊt vµo lµm bµi . Phơng pháp: Nêu vấn đề, động não t duy, làm việc nhóm . Thêi gian: 25’ III. LuyÖn tËp * GV chän bµi, chia nhãm híng dÉn HS thùc hiÖn. 1. Bµi1/10 a/ Câu thừa cụm từ: “nuôi ở nhà”vì từ: “gia súc” đã hàm chứa nghĩa: “thú nuôi ở nhµ” b/ Tất cả các loài chim đều có 2 cánh nên thừa cụm từ: “Có 2 cánh” 2. Bµi 2/10 a/……nãi cã s¸ch, m¸ch cã chøng. b/……..nãi dèi. c/………nãi mß. d/…... . nãi nh¨ng, nãi cuéi. e/….. .nãi tr¹ng. => Các từ này đều liên quan đến phơng châm về chất. 3. Bµi 3/11 ? ë VB nµy cã c©u nµo thõa kh«ng? - Câu thừa: “Rồi có nuôi đợc không” => ë ®©y kh«ng tu©n thñ p/c vÒ lîng (hái thõa). 4. Bµi 4/11 a/ Tu©n thñ p/c vÒ chÊt => Mục đích để ngời nghe biết tính xác thực của thông tin mà ngời nói đa ra. b/ Tuân thủ p/c về lợng: Khi giao tiếp cần có ND. ND phải đúng y/c giao tiếp: Kh«ng thõa, kh«ng thiÕu. + NÕu nãi nh÷ng ®iÒu ngêi nghe biÕt råi (lµ thõa) => kh«ng tu©n thñ p/c vÒ lîng. + Vì vậy cách nói nh trong SGK để giúp ngời nghe biết việc nhắc lại là do chủ ý cña ngêi nãi. 4. Cñng cè: Tõ bµi tËp GV kh¾c s©u néi dung bµi häc 5. HDVN: - Häc bµi. BTVN: 5 - T4:TLV.

(7) TiÕt 4:TËp lµm v¨n Ngµy so¹n : 15 / 08 / 2012. sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh A.Mục tiêu cần đạt: Gióp HS: - HiÓu viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh lµm cho VB thuyết minh sinh động, hấp dẫn. - BiÕt c¸ch sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n nb¶n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ - HS: + Xem lại kiến thức về văn thuyết minh (đã học ở lớp 8) + §äc vµ so¹n bµi - GV + So¹n bµi C. TiÕn tr×nh thùc hiÖn: 1. ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra: - Kiến thức về văn thuyết minh đã học ở lớp 8 3. Bµi míi: *Hoạt động 1: GV dẫn vào bài 1. Môc tiªu: - Gióp hs tËp trung vµo bµi 2. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh 3. Thêi gian: 1’ *Hoạt động 2: Tìm hiểu một số biện pháp I. T×m hiÓu mét sè biÖn ph¸p nghÖ nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh 1. Môc tiªu: - Gióp hs T×m hiÓu mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp 1. ¤n tËp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh 3. Thêi gian: 15’ - Lµ lo¹i VB th«ng dông, phæ biÕn - Cung cÊp tri thøc kh¸ch quan, phæ ?V¨n b¶n thuyÕt minh lµ g×? ?VB thuyết minh đợc viết ra nhằm mục đích thông - 6 pp: định nghĩa, liệt kê, nêu VD, g×? nªu sè liÖu, ph©n lo¹i ph©n tÝch, so ?§Æc ®iÓm cña VB thuyÕt minh? s¸nh ?Kể tên các phơng pháp thuyết minh đã học? 2. ViÕt v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt: a/ §äc v¨n b¶n: H¹ Long - §¸ vµ níc * HS đọc VB: Hạ Long : Đá và nớc ?Theo em bài văn thuyết minh đặc điểm gì của b/ Tìm hiểu - VB thuyÕt minh vÒ sù k× l¹ cña H¹ đối tợng? ?§Æc ®iÓm nµy cã dÔ thuyÕt minh b»ng c¸ch Long - T/g dïng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh đo đếm, liệt kê không? - Đây là một vấn đề trừu tợng, khó thuyết minh chủ yếu là liệt kê, phân tích (Hạ Long có nhiều nớc....hang động lạ (nã thuéc lÜnh vùc t×nh c¶m, t©m hån) ?Em thấy t/g đã vận dụng pp thuyết minh nào? lùng) ?Nếu chỉ dùng pp thuyết minh nh vậy đã đủ để nêu lên đợc sự kì lạ của Hạ Long cha? - Tác giả đã tởng tợng khả năng di chuyển của níc: - Có thể để mặc cho con thuyền .bập bềnh lên xuèng theo con triÒu. - Tác giả đã tởng tợng khả năng di chuyÓn cña níc => Lµm cho §¸ cã t©m hån. - Tác giả đã sử dụng biện pháp NT: + Nh©n ho¸ + TrÝ tëng tîng, liªn tëng phong phó. => T¸c dông:.

(8) - Cã thÓ th¶ tr«i theo chiÒu giã - Cã thÓ b¬i nhanh h¬n - Cã thÓ nh mét ngêi bé hµnh - §ång thêi t/g tîng tîng sù ho¸ th©n ko ngõng của đá tuỳ theo góc độ và tốc độ di chuyển của con ngêi trªn mÆt níc quanh chóng, híng ¸nh s¸ng räi vµo. ?Cïng víi trÝ tëng tîng phong phó cña m×nh, em thÊy t¸c gi¶ ®É sö dông nghÖ thuËt g× trong bµi v¨n? ? T¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p NT trong VB thuyÕt minh lµ g×? ?Vậy muốn VB thuyết minh thêm sinh động, ngêi viÕt sÏ vËn dông nh÷mg biÖn ph¸p NT nµo? C¸ch sö dông?. - §em l¹i c¶m gi¸c thó vÞ cña c¶nh s¾c thiªn nhiªn. - Giíi thiÖu sù k× l¹ cña H¹ Long: §¸ vốn đợc xem là trơ lì , vô tri nhất lại thÓ hiÖn c¸i hån rÝu rÝt cña sù sèng. * T¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p NT trong VB thuyÕt minh: §èi t îng trong VB thuyÕt minh ® îc thÓ hiÖn næi bËt, bµi v¨n thuyÕt minh trë nªn hÊp dÉn. 3. Ghi nhí: SGK/13 (Hs §äc). *Hoạt động 3: Luyện tập 1. Môc tiªu: - Gióp hs vËn dông kiÕn thøc luyÖn tËp 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp, động não 3. Thêi gian: 25’ II.LuyÖn tËp - GV cho HS đọc y/c BT và trả lời câu hỏi dới sự hớng dẫn, gợi ý của GV 1. Bµi1/14,15 V¨n b¶n: Ngäc hoµng xö téi ruåi xanh * Tr¶ lêi c©u hái trong SGK: a/ §©y lµ VB thuyÕt minh mµ yÕu tè thuyÕt minh vµ yÕu tè nghÖ thuËt kÕt hîp chÆt chÏ: - TÝnh chÊt thuyÕt minh thÓ hiÖn: Giíi thiÖu vÒ loµi ruåi rÊt cã hÖ thèng (Tham kh¶o SGV/14). - Các phơng pháp thuyết minh: định nghĩa, phân loại, số liệu, liệt kê b,c/ T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p NT: Nh©n ho¸, x©y dùng c©u chuyÖn cã nhiÒu t×nh tiÕt thó vÞ. => Tác dụng: Gây hứng thú cho bạn đọc nhỏ tuổi, vừa là truyện vui, vừa học thêm tri thøc. 2. Bµi2/ 15 - HS đọc đoạn văn - NhËn xÐt vÒ biÖn ph¸p NT: §o¹n v¨n nh»m nãi vÒ tËp tÝnh cña chim có díi d¹ng một ngộ nhận (định kiến) thời thơ ấu. Sau này lớn lên đi học mới có dịp nhận thức l¹i sù nhÇm lÉn cò. => BiÖn ph¸p NT: LÊy ngé nhËn håi nhá lµm ®Çu mèi c©u chuyÖn. 4. Cñng cè : GV nhËn xÐt bµi tËp cña HS - > kh¾c s©u néi dung bµi häc 5. HDVN: - BTVN: 2 - Häc bµi häc. - Thùc hiÖn phÇn chuÈn bÞ tiÕt TLV(PhÇn I.tr 15)..

(9) TiÕt 5: TËp lµm v¨n Ngµy so¹n: 19/8/2012. LuyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt. trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS biÕt vËn dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ: HS so¹n bµi ë nhµ. GV so¹n bµi, su tÇm nh÷ng ®o¹n v¨n mÉu giíi thiÖu cho häc sinh. C. TiÕn tr×nh bµi häc 1. æn dÞnh tæ chøc: 2. . KiÓm tra - Nh¾c l¹i c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh? - Muèn cho v¨n b¶n th/minh cã søc thuyÕt phôc ngêi viÕt cÇn vËn dông thªm nh÷ng biÖn ph¸p NT nµo? - KT phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. 3. Bµi míi: - KT phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cña HS I. ChuÈn bÞ - Ph©n líp thµnh c¸c nhãm + 4 tổ, mỗi tổ lập dàn ý cho một đề thuyÕt minh II. LuyÖn tËp - GV nªu râ yªu cÇu- SGK/15 ThuyÕt minh vÒ chiÕc nãn - Trình bày dàn ý (chọn 2 đề) * Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ chiÕc nãn. - §äc phÇn më bµi * Th©n bµi: - HS c¶ líp nhËn xÐt, bæ sung, söa - LÞch sö chiÕc nãn. dµn bµi mµ b¹n võa tr×nh bµy - CÊu t¹o cña chiÕc nãn. - Gv nhËn xÐt chung vÒ c¸ch sö - Quy tr×nh lµm ra chiÕc nãn. dông biÖn ph¸p NT ntn? HiÖu qu¶? - Gi¸ trÞ kinh tÕ, v¨n ho¸ nghÖ thuËt cña chiÕc Sau đó GV hớng dẫn cách làm cho nón. HS. * KÕt bµi: C¶m nhËn chung vÒ chiÕc nãn trong * GV híng dÉn lµm dµn bµi. đời sống hiện tại.. * Gv híng dÉn HS viÕt ®o¹n më bµi: “ Chiếc nón trắng Việt Nam không phải chỉ dùng để che ma, che nắng mà dờng nh nó còn là một phần không thể thiếu đã góp phần làm nên vẻ đẹp duyên dáng cho ngêi phô n÷ ViÖt Nam. ChiÕc nãn tr¾ng tõng ®i vµo ca dao: “ Qua đình ngả nón trông đình §×nh bao nhiªu ngãi, th¬ng m×nh bÊy nhiªu” Vì sao chiếc nón trắng lại đợc ngời VN nói chung, ngời phụ nữ VN nói riêng yêu quý vµ tr©n träng nh vËy? Xin mêi c¸c b¹n h·y cïng t«i thö t×m hiÓu vÒ lÞch sö, cÊu t¹o, c«ng dông cña chiÕc nãn tr¾ng nhÐ.”.

(10) * GV híng dÉn c¸c em mét sè c¸ch ®a c¸c biÖn ph¸p NT vµo bµi v¨n thuyÕt minh vÒ chiÐc nãn (hoÆc chiÕc qu¹t): + Tù thuËt vÒ m×nh. + X©y dùng thµnh c©u chuyÖn, cã t×nh huèng. + Tæ chøc cuéc thi, pháng vÊn c¸c lo¹i nãn hoÆc qu¹t. * GV cho HS đọc bài đọc thêm: Họ nhà Kim” SGK/ 16 để hoc tập cách thuyết minh cña bµi viÕt. (Sö dông NT nh©n ho¸, c©y Kim kÓ chuyÖn vÒ m×nh theo ng«i thø nhÊt.) * GV gäi HS tr×nh bµy bµi lµm cña m×nh ( ®o¹n më bµi, mét vµi ®o¹n cña th©n bµi), HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. GV bæ sung hoµn thiÖn. NÕu bµi viÕt nµo tèt, GV cho ®iÓm. 4. Cñng cè:, GV nhËn xÐt giê luyÖn tËp ( vÒ u, nhîc ®iÓm). 5. HDVN - Viết hoàn thiện thành bài văn cho 1 trong 4 đề. - So¹n vb bµi 2. ..

(11) Bµi 2 TiÕt 6,7: V¨n häc Ngµy so¹n: 19/8/2012 V¨n b¶n: §Êu tranh. cho mét thÕ giíi hoµ b×nh G¸c- xi- a M¸c -kÐt. A. Mục tiêu cần đạt: Gióp HS - Hiểu đợc nội dung vấn đề đặt ra trong văn bản: Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe doạ toàn bộ sự sống trên trái đất; nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó là: Đấu tranh cho một thế giới hoà bình. - Thấy đợc nghệ thuật nghị luận của tác giả: Chứng cứ cụ thể, xác thực, rõ ràng, giµu søc thuyÕt phôc, lËp luËn chÆt chÏ. B. ChuÈn bÞ - HS: §äc, so¹n bµi. - GV: Su tÇm mét sè t liÖu chiÕn tranh h¹t nh©n. + Tranh ảnh về sự tàn phá của bom nguyên tử Mỹ đã ném bom xuống 2 thành phố cña NhËt B¶n n¨m 1945 C. . TiÕn tr×nh bµi häc 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra Phong cách HCM đợc thể hiện cụ thể ở những phơng diện nào? Trình bày hiểu biết của em về vẻ đẹp trong phong cách văn hoá của Ngời? Nét đặc biệt trong phong c¸ch nµy lµ g×? 3. Bµi míi: *Hoạt động 1: GV dẫn vào bài 1. Môc tiªu: - Gióp hs tËp trung vµo bµi 2. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh 3. Thêi gian: 1’ * Gv giíi thiÖubµi: Chóng ta ®ang ë thÕ kØ XXI, mét thÕ kØ cña sù ph¸t triÓn khoa häc công nghệvề tất cả các lĩnh vực. Vũ khí hạt nhân một trong những vấn đề đợc quan t©m hµng ®Çu cña c¸c quèc gia ph¸t triÓn nh MÜ, Nga,NhËt B¶n, TriÒu Tiªn! §Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña vò khÝ h¹t nh©n lµ ®Èy m¹nh nguy c¬ bïng næ chiÕn tranh h¹t nh©n. Để toạ ra đợc một loại vữ khí hạt nhân không phải là ít tiền của hơn nữa tác động tiêu cực của nó ảnh hởng vô cùng đến sự sống còn của nhân loại và môi trờng trái đất. để hiÓu râ h¬n néi dung Êy chóng ta cïng t×m hiÓu nd vb *Hoạt động 2: Đọc- tìm hiểu chung I. §äc- t×m hiÓu chung 1. Môc tiªu: - Giúp hs nắm đợc thể loại, bố cục văn bản 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp 3. Thêi gian: 20’ 1. §äc - Yªu cÇu: §äc râ rµng, døt kho¸t, ®anh thÐp, 2. tõ khã chó ý c¸c tõ phiªn ©m, viÕt t¾t c¸c con sè 3. Bè côc ®o¹n trÝch: 4 phÇn: + GV đọc mẫu, sau đó gọi 3 HS đọc bài - P1: Tõ ®Çu…thÕ giíi(tr17) + GV n/x cách đọc => Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t ? V¨n b¶n thuéc kiÓu lo¹i nµo? nh©n ®e do¹ sù sèng trªn tr¸i - T×m hiÓu chó thÝch SGK vµ mét sè tõ khã đất ? Bè côc chia mÊy phÇn? Néi dung? (Cã thÓ gép P2, P3 thµnh mét phÇn: Nh÷ng - P2: tiÕp -> toµn thÕ giíi(tr18) chøng lý cho sù nguy hiÓm vµ phi lý cña chiÕn => Ch¹y ®ua chiÕn tranh h¹t nh©n cùc k× tèn kÐm. tranh h¹t nh©n). - P3: TiÕp -> cña nã (tr19) => ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ hành động phi lí. ? Phơng thức biểu đạt chính của văn bản? -P4: Cßn l¹i (NghÞ luËn).

(12) ? Có thêm yếu tố biểu đạt nào khác không? Dẫn => Nhiệm vụ của mọi ngời vì mét thÕ giíi hoµ b×nh. chøng? - YÕu tè biÓu c¶m ë ®o¹n cuèi v¨n b¶n. II. §äc - t×m hiÓu v¨n b¶n *Hoạt động 3: Đọc- tìm hiểu chi tiết 1. Môc tiªu: - Giúp hs nắm đợc nội dung và nghệ thuật văn b¶n 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp, thảo luận 1.Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n 3. Thêi gian: 15’ đe doạ sự sống trên trái đất * §äc phÇn 1 ? Cho biÕt nhËn xÐt cña em vÒ c¸ch më ®Çu ®o¹n trÝch cña t¸c gi¶? - Vào đề trực tiếp tự nhiên. Mở đầu bằng một câu hỏi về địa điểm, rồi tự trả lời bằng một thời điểm - Để thấy tính chất hiện thực và sù khñng khiÕp cña nguy c¬ hiÖn t¹i víi nh÷ng con sè cô thÓ. => Tởng chừng nh >< nhng lại hợp lý, mục đích chiến tranh hạt nhân, tác giả bắt đầu bài viết bằng việc xác định lµm næi râ nguy c¬ cña chiÕn tranh h¹t nh©n cô thÓ thêi gian vµ ®a ra sè liÖu ?Vậy bằng lý lẽ và dẫn chứng nào, tác giả làm cụ thể đầu đạn hạt nhân với một phép tính đơn giản: “Nói...trái râ nguy c¬ cña chiÕn tranh h¹t nh©n? ? Để thấy rõ hơn sức tàn phá khủng khiếp của đất” kho vò khÝ h¹t nh©n, t¸c gi¶ cßn ®a ra nh÷ng - §Ó thÊy râ søc tµn ph¸ khñng tÝnh to¸n nµo vÒ lý thuyÕt? khiÕp cña chiÕn tranh cña chiÕn - Kho vò khÝ Êy “cã thÓ tiªu diÖt hÖ mÆt trêi” ? Ngoài ra, tác giả còn dùng cách diễn đạt nào tranh hạt nhân, t/g đa ra những cho thÊy mèi nguy c¬ ®e do¹ trùc tiÕp sù sèng tÝnh to¸n rÊt thuyÕt phôc, s/d ®iÓn tÝch cæ p.T©y, thÇn tho¹i Hi con ngêi?(S/d ®iÓn tÝch cæ P. T©y) L¹p ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch ®a lý lÏ vµ chøng cí => Cách vào đề trực tiếp, dùng ë ®o¹n v¨n nµy? những dẫn chứng xác thực đã - Lý lÏ kÕt hîp chÆt chÏ víi chøng cí - Lý lẽ và chứng cớ dựa trên sự tính toán khoa thu hút ngời đọc và gây ấn tợng m¹nh mÏ vÒ tÝnh chÊt hÖ träng häc của vấn đề đợc nói tới: Hiểm => Bộc lộ trực tiếp thái độ của tác giả. ho¹ chiÕn tranh h¹t nh©n ®e ? Vậy theo em đó là thái độ nào? ? Những điều đó khiến đoạn văn mở đầu có sự doạ c/s trên trái đất. tác động nh thế nào đến ngời đọc, ngời nghe? - Tác động vào nhận thức của ngời đọc về sức tàn ph¸ cña chiÕn tranh. - Khơi gợi sự đồng tình với tác giả ? Qua đài, báo em còn có thêm chứng cớ nào về nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®e do¹ cuéc sèng trên trái đất? 2. Ch¹y ®ua chiÕn tranh h¹t tiÕt 7 nh©n lµ cùc k× tèn kÐm * §äc phÇn 2 ? Tác giả đã đa ra những chứng cớ nào để nói về cuéc ch¹y ®ua chiÕn tranh h¹t nh©n trong lÜnh - B»ng viÖc ®a nh÷ng chøng cø vùc qu©n sù? cô thÓ, x¸c thùc, c¸ch so s¸nh -? Cách lập luận và đa chứng cớ của tác giả có đối lập g× ®¨c biÖt? => Næi bËt sù tèn kÐm ghª gím ? T¸c dông cña c¸ch lËp luËn nµy? cña cuéc ch¹y ®ua chiÕn tranh ? §o¹n v¨n gîi cho em nh÷ng suy nghÜ s©u s¾c h¹t nh©n nµo vÒ chiÕn tranh h¹t nh©n? ? Em có biết nhân loại đã làm cách nào để hạn chÕ chiÕn tranh h¹t nh©n? * GV më réng: Lªn ¸n nh÷ng níc lîi dông.

(13) những hiệp ớc, điều cấm này để đi sâu vào nội bộ c¸c níc (Mü => I r¾c, TriÒu Tiªn) * §äc P3 ? Danh từ nào trong phần văn bản này đợc nhắc lại liên tục? (Trái đất) ? Qua đó, em đọc đợc cảm nhận nào của t/g? ? Theo em thÕ nµo lµ lÝ trÝ cña tù nhiªn? ? Tác giả đã đa ra những dẫn chứng nào qua sự h×nh dung cña m×nh vÒ viÖc ®i ngîc l¹i lÝ trÝ tù nhiên đó?. 3.ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ hµnh động cực kỳ phi lý. - Trái đất – nơi thiêng liêng, nơi cã phÐp mµu cña sù sèng. V× thÕ không đợc xâm phạm và huỷ diÖt. => chiÕn tranh h¹t nh©n lµ phi lý, ®i ngîc l¹i lý trÝ. - T¸c gi¶ ®a ra nh÷ng dÉn chøng, ? N/ xÐt vÒ c¸ch ®a dÉn chøng nµy? T¸c dông? ? T/g cã lêi b×nh luËn nµo vÒ ®iÒu nµy?Em hiÓu con sè cô thÓ, chÝnh x¸c nãng bỏng để chứng minh cho sự phi gì về lời bình đó? - …Trong thời đại hoàng kim...xuất phát của nó... lý của chiến tranh hạt nhân => bµi viÕt cã søc thuyÕt phôc. => HS th¶o luËn * §äc P4 ? §äc ®o¹n v¨n thø nhÊt vµ cho biÕt em hiÎu thÕ 4. NhiÖm vô cña mäi ngêi vÒ nào về: bản đồng ca....công bằng? ? Từ đó em hiểu nhiệm vụ của mọi ngời trên thế một thế giới hoà bình: giới là gì trong cuộc đấu tranh chống chiến - Tích cực đấu tranh để ngăn tranh h¹t nh©n? * GV: Nh vậy, sau khi đã chỉ ra hết sức rõ ràng chặn chiến tranh hạt nhân cho vÒ hiÓm ho¹ h¹t nh©n ®e do¹ c/s loµi ngêi, t/g mét thÕ giíi hoµ b×nh. không dẫn ngời đọc đến những lo âu, bi quan về vận mệnh của nhân loại mà hớng ngời đọc tới - Tác giả đa ra đề nghị: Lập một một thái độ tích cực: Đoàn kết, xiết chặt đội ngũ nhà băng lu trữ trí nhớ có thể tồn tại đợc sau thảm hoạ hạt nhân. đấu tranh vì thế giới hoà bình * GV chuyÓn: Nhng liÖu tiÕng nãi Êy cã thÓ => T¸c gi¶ muèn nhÊn m¹nh: nh©n lo¹i cÇn g×n gi÷ kÝ øc cña ngăn chặn đợc... lÞch sö sÏ lªn ¸n nh÷ng ? Vì thế, để kết thúc lời kêu gọi của mình, Mác mình, thÕ lùc hiÕu chiÕn ®Èy nh©n két đã nêu ra đề nghị gì? lo¹i vµo th¶m ho¹ h¹t nh©n => ? Theo em , ý tëng nµy cña t/g bao gåm nh÷ng ®©y lµ ý nghÜa cña vấn đề. th«ng ®iÖp g×? ? Qua đó, em hiểu thêm điều gì về t/g Mác két? ? Những thông điệp nào đợc gửi tới chúng ta từ VB: §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh? *Hoạt động 4: Tổng kết: III. Tæng kÕt: 1. Môc tiªu: - Gióp hs kh¾c s©u néi dung vµ nghÖ thuËt cña Ghi nhí: SGK v¨n b¶n 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp, 3. Thêi gian: 5’ ? theo em v× sao VB nµy cã tªn gäi nh vËy? ? TÝnh thuyÕt phôc cña VB nhËt dông nghÞ luËn x· héi chÝnh trÞ nµy ë mÆt nµo? - Luận điểm đúng đắn. - HÖ thèng luËn cø rµnh m¹ch, ®Çy søc thuyÕt phục, cách so sánh đối lập, dẫn chứng toàn diện, lêi v¨n nhiÖt t×nh. *Hoạt động 5: Luyện tập III. LuyÖn tËp 1. Môc tiªu: Sö dông c©u hái (Sgk/21) - Gióp hs kh¾c s©u néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp, 3. Thêi gian: 5’.

(14) Em dự định làm gì để tham gia vào bản đồng ca mà Mác két đã đề nghị? 4. Cñng cè : GV liªn hÖ , gi¸o dôc t tëng cho HS: biÕt yªu hoµ b×nh, b¶o vÖ hoµ bình; phản đối chiến tranh 5. HDVN: - Häc bµi cò vµ so¹n bµi TiÕt 8: TiÕng ViÖt Ngµy so¹n: 22/8/2012. c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i (tiÕp theo) A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Nắm đợc nội dung phơng châm quan hệ, phơng châm cách thức và phơng châm lÞch sù. - BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp. B. ChuÈn bÞ - GV và HS đọc và soạn bài. C. TiÕn tr×nh bµi häc 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra - Em hiểu trong giao tiếp phải đảm bảo yêu cầu gì để tuân thủ phơng châm về lợng, phơng châm về chất? - Ch÷a BT 5. 3. Bµi míi: *Hoạt động 1: GV dẫn vào bài 1. Môc tiªu: - Gióp hs tËp trung vµo bµi 2. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh 3. Thêi gian: 1’ *Hoạt động 2: các phơng châm hội tho¹i 1. Môc tiªu: - Gióp hs hiÓu ph¬ng ch©m quan hÖ, ph¬ng ch©m c¸ch thøc, ph¬ng ch©m lÞch sù 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp 3. Thêi gian: 15’. I.Ph¬ng ch©m quan hÖ ?Thành ngữ này dùng để chỉ tình huống 1. Tìm hiểu thành ngữ: ¤ng nãi gµ, bµ nãi vÞt héi tho¹i nh thÕ nµo? - Chỉ tình huống giao tiếp mà trong đó mỗi ngời nói một đằng, không khớp với ?§iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu xuÊt hiÖn t×nh nhau, kh«ng hiÓu nhau => Con ngời không giao tiếp đợc với huèng héi tho¹i nh vËy? - GV cho HS phát biểu theo trí tởng tợng nhau => hoạt động XH rối loạn cña m×nh. ?Từ đó em rút ra bài học gì trong giao tiÕp? 2. Ghi nhí: SGK/21 (HS đọc) II. Ph ¬ng ch©m c¸ch thøc ?Hai thành ngữ này dùng để chỉ cách 1. T×m hiÓu c¸c thµnh ng÷: nãi ntn? - “ D©y cµ ra d©y muèng”: ChØ c¸ch.

(15) nãi dµi dßng, rêm rµ ?Những cách nói này ảnh hởng đến giao - “ Lúng búng nh ngậm hột thị”: Cách tiÕp ntn? nãi n¨ng kh«ng rµnh m¹ch, ko thµnh lêi. => Nh÷ng c¸ch nãi nµy lµm ngêi nghe khã tiÕp nhËn hoÆc tiÕp nhËn kh«ng ?Từ đó em rút ra bài học gì trong giao đúng nội dung đợc truyền đạt => Giao tiÕp? tiếp không đạt kết quả nh mong muốn. ?C©u nµy cã thÓ hiÓu theo nh÷ng c¸ch nµo?(HS dùa vµo gîi ý trong SGK) - GV ghi b¶ng phô, ph©n tÝch ng÷ ph¸p * Câu: Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ông ấy - C©u nµy cã thÓ hiÓu theo 2 c¸ch tuú thuộc vào việc xác định cụm từ : “của ông ấy” bổ nghĩa cho: “nhận định” hay cho “truyÖn ng¾n”. + C¸ch hiÓu 1: Côm: “cña «ng Êy” bæ nghĩa cho: nhận định. + C¸ch hiÓu 2; Côm tõ: “cña «ng Êy” bæ nghÜa cho : truyÖn ng¾n. ?Vì vậy để trânh hiểu lầm phải nói ntn? - Tuỳ theo ý muốn diễn đạt mà chọn một ttong nh÷ng c©u sau: +Tôi đồng ý với những nhận định của «ng Êy vÒ truyÖn ng¾n. + Tôi đồng ý với những nhận định về truyÖn ng¾n mµ «ng Êy s¸ng t¸c. + Tôi đồng ý với những nhận định của c¸c b¹n vÒ truyÖn ng¾n cña «ng Êy s¸ng t¸c. ?Nh vËy trong giao tiÕp cÇn chó ý ®iÒu g×?. * Trong giao tiÕp cÇn nãi rµnh m¹ch, râ rµng. 2. Những cách hiểu khác nhau đối với câu nói: Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của ông ấy. - Cã thÓ hiÓu theo 2 c¸ch => Tôi đồng ý với những nhận định cña «ng Êy vÒ truyÖn ng¾n => Tôi đồng ý với những nhận của một (những) ngời nào đó về truyện ng¾n cña «ng Êy s¸ng t¸c.. * Nếu không vì lí do đặc biệt, không nªn nãi nh÷ng c©u mµ ngêi nghe cã thÓ hiÓu theo nhiÒu c¸ch. 3. Ghi nhí: SGK/22 (HS đọc) III. Ph¬ng ch©m lÞch sù: 1. §äc truyÖn: Ngêi ¨n xin 2. T×m hiÓu. * GV cho HS đọc mẩu chuyện trong - Cả 2 nhân vật đều cảm nhận đợc sự SGK ?Vì sao ông lão ăn xin và cậu bé đều cảm chân thành và tôn trọng nhau. thấy mình nh đã nhận từ ngời kia một cái 3. Ghi nhí: SGK/23 g×? ?Có thể rút ra bài học gì từ câu chuyện (HS đọc) nµy? - Dù ở địa vị XH nh thế nào, ở trong hoµn c¶ch ntn => CÇn chó ý t«n träng mäi ngêi. *Hoạt động 3: Luyện tập 1. Môc tiªu: - Gióp hs vËn dông c¸c ph¬ng ch©m quan hÖ, ph¬ng ch©m c¸ch thøc, ph¬ng ch©m lÞch sù vµo luyÖn tËp 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp, động não 3. Thêi gian: 25’ IV. LuyÖn tËp.

(16) * GV cho HS đọc y/c bài tập, GV hớng dẫn, gọi HS lên trình bày - C¸c b¹n nhËn xÐt, GV bæ sung. 1. Bµi 1/23 Những câu tục ngữ, ca dao đó khẳng định vai trò của ngôn ngữ trong đời sống vµ khyªn chóng ta trong giao tiÕp nªn dïng nh÷ng lêi lÏ nh· nhÆn, lÞch sù - Nghĩa của câu (c): Không nên dùng một vật quý để làm một việc không tơng xøng víi gi¸ trÞ cña nã. - Mét sè c©u ca dao, tôc ng÷ cã ý nghÜa t¬ng tù: + Chim kh«n kªu tiÕng r¶nh rang, Ngêi kh«n nãi tiÕng dÞu dµng dÔ nghe. + Vµng th× thö löa thö than Chu«ng kªu thö tiÕng, ngêi ngoan thö lêi. + Chẳng đợc miếng thịt, miếng xôi Cũng đợc lời nói cho nguôi tấm lòng. 2. Bµi 2/23 - Lµ phÐp tu tõ: “ Nãi gi¶m, nãi tr¸nh” => Liên quan trực tiếp đến phơng châm lịch sự VD: Chiếc áo không đẹp lắm. Bài viết cha đợc hay. 3. Bµi 3/23 a/……...nãi m¸t b/……...nãi hít c/……….nãi mãc d/……….nãi leo e/………..nói ra đầu, ra đũa => Liên quan đến phơng châm lịch sự: (a,b.c.d) Liên quan đến p/c cách thức: ( e) 4. Cñmg cè : Tõ nhËn xÐt bµi tËp cña häc sinh , Gv kh¾c s©u néi dung bµi häc 5. HDVN: - Häc bµi cò. BTVN: 4,5. chuÈn bÞ tiÕt 9: TLV.

(17) TiÕt 9:TËp lµm v¨n Ngµy so¹n: 24/8/2012 sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. C. Tiến trình hoạt động dạy và học 1. æn dÞnh tæ chøc: 2. KiÓm tra: Bµi v¨n viÕt hoµn chØnh ë giê tríc. 3. Bµi míi: *Hoạt động 1: GV dẫn vào bài 1. Môc tiªu: - Gióp hs tËp trung vµo bµi 2. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh 3. Thêi gian: 1’ *Hoạt động 2: Tìm hiểu yếu I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết tè miªu t¶ trong v¨n b¶n minh thuyÕt minh 1. Môc tiªu: - Gióp hs hiÓu râ vÒ v¨n thuyÕt minh vµ biÕt nh÷ng yÕu tè miªu t¶ trong bµi vµ t¸c dông cña nã. 2. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, vấn đáp 3. Thêi gian: 15’ 1. Đọc văn bản: Cây chuối trong đời sống Việt Nam 2. T×m hiÓu: * HS đọc VB trong SGK a/ Nhan đề của văn bản: Nhấn mạnh - Vai trò của cây chuối đối với đời sống vật chất và tinh thần của ngời Việt Nam từ xa đến nay. ?Giải thích nhan đề VB? (Nhan đề này muốn nhấn mạnh - Thái độ đúng đắn của con ngời trong việc trồng, ch¨m sãc vµ sö dông gi¸ trÞ cña c©y chuèi. ®iÒu g×?) =>Đối tợng thuyết minh: Cây chuối trong đời sống con ngêi VN ?§èi tîng thuyÕt minh trong b/ Néi dung, ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: - Néi dông: thuyÕt minh vÒ vÞ trÝ, sù ph©n bè, c«ng VB nµy lµ g×? dông, giÊ trÞ cña c©y chuèi. ?Néi dông thuyÕt minh? ?Tác giả đã thuyết minh bằng - Phơng pháp thuyết minh: Thuyết minh kết hợp với miêu ảt sinh động, cụ thể. nh÷ng ph¬ng ph¸p nµo? c/ Những câu văn thuyết minh về đặc điểm của cây ?T×m nh÷ng c©u v¨n thuyÕt chuèi: minh về đặc điểm tiêu biểu của - Đoạn 1: Câu 1,3,4: Giới thiệu về cây chuối với những đặc tính cơ bản: loài cây a nớc, phát triển rất c©y chuèi? nhanh - §o¹n 2: C©u 1: nãi vÒ tÝnh h÷u dông cña c©y chuèi. - §o¹n 3: Giíi thiÖu qu¶ chuèi, nh÷ng lo¹i chuèi vµ c«ng dông. . d/ Nh÷ng yÕu tè miªu t¶ vÒ c©y chuèi: ?T×m nh÷ng nh÷ng c©u v¨n cã - §o¹n 1: Th©n mÒm, v¬n lªn nh nh÷ng trô cét nh½n bãng; chuèi mäc thµnh rõng, b¹t ngµn v« tËn. yÕu tè miªu t¶ vÒ c©y chuèi? ?YÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông g×? * GV lu ý HS: §©y lµ ®o¹n trÝch nªn kh«ng thÓ thuyÕt minh toµn diÖn vÒ c¸c mÆt cña c©y chuèi.. - §o¹n 3: + Khi qu¶ chÝn cã vÞ ngät ngµo, h¬ng th¬m hÊp dÉn + T¶ chuèi trøng quèc, t¶ buång chuèi dµi, t¶ vÞ chuèi xanh => T¸c dông: YÕu tè miªu t¶ trong c¸c c©u v¨n thuyết minh làm cho các đối tợng thuyết minh.

(18) ?Víi bµi nµy theo em cã thÓ thªm næi bËt, Ên tîng thuyÕt minh vµ miªu t¶ bæ sung nh÷ng ®iÒu g×? - Tham kh¶o STK/33 ?Cho biÕt thªm c«ng dông cña 3. Ghi nhí: SGK/ 25 (HS đọc) th©n c©y chuèi, lµ chuèi, nân chuèi, b¾p chuèi? ( HS lµm miÖng) ?Vậy theo em để bài văn thuyết minh thªm hÊp dÉn cÇn kÕt hîp víi yÕu tè nµo? *Hoạt động 3: Luyện tập 1. Môc tiªu: - Gióp hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vµo lµm bµi tËp 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp 3. Thêi gian: 25’ II. LuyÖn tËp 1. Bµi 1/26: Bæ sung yÕu tè miªu t¶: * VÒ th©n c©y chuèi: - Th©n c©y chuèi cã h×nh d¸ng th¼ng, trßn nh mét c¸i cét trô mäng níc gîi c¶m gi¸c m¸t mÎ dÔ chÞu. - Cây không cao lắm, khoảng 2m, to bằng cột nhà, thẳng đứng, càng lên trên thân cµng nhá l¹i. Th©n chuèi cã nhiÒu líp bÑ «m chÆt vµo nhau, lo¸ng bãng mµu xanh nh¹t, sê tay vµo thÊy m¸t l¹nh. Th©n chuèi phÇn non cã thÓ chÕ biÕn nhiÒu mãn ¨n ngon, phÇn giµ cho lîn ¨n. * VÒ l¸ chuèi: - L¸ chuèi t¬i xanh rên, ìn cong cong díi ¸nh tr¨ng, thØnh tho¶ng l¹i vÉy lªn phÇn phật nh mời gọi ai đó. - ë ngän cã nhiÒu tµu l¸ dµi xoÌ ra nh nh÷ng c¸i qu¹t lín. L¸ chuèi dµi, to b¶n, màu xanh đậm, chính giữa có sống màu xanh nhạt.Trên đọt, những lá non nảy lên, cuén trßn vµ chäc th¼ng lªn trêi, råi në dÇn ra nân nµ nh tÊm lôa xanh. L¸ chuèi t¬i đợc dùng để gói bánh, lá chuối khô dùng để gói hàng. ở nông thôn, ngày xa vào mïa rÐt, ngêi ta thêng lÊy l¸ chuèi kh« lãt chç n»m rÊt Êm vµ ªm. * B¾p chuèi, nân chuèi, qu¶ chuèi: - Từ trên ngọn mọc ra cuống trải màu xanh thẫm và một bắp chuối ở cuối màu đỏ. Hoa chuối nở để lộ những nải chuối xếp thành tầng, tạo thành buồng chuối dày đặc nh÷ng qu¶ nhá mµu xanh nh¹t. Buång chuèi ngµy cµng lín, dµi vµ nÆng dÇn kÐo th©n chuèi ng· vÒ mét phÝa. Nh÷ng n¶i chuèi nhá dÇn vÒ phÝa díi, mçi n¶i chen chóc nh÷ng qu¶ c¨ng mäng to b»ng b¾p tay em bÐ kho¶ng mét tuæi. 2. Bµi 2/26: ChØ ra yÕu tè miªu t¶: - T¸ch…., nã cã tai. - ChÐn cña ta kh«ng cã tai. - Khi mêi ai... rÊt nãng. 3. Bµi3/ 26: - HS đọc văn bản - HS lấy bút chì đánh dấu những câu miêu tả, sau đó phát biểu miệng. 4. Cñng cè : GV nhấn mạnh đặc điểm kiểu bài ; tác dụng của các yếu tố miêu tả trong văn thuyÕt minh 5. HDVN: - Soạn phần I – Tr 28 để chuẩn bị cho tiết luyện tập. - §äc tríc phÇn II – tr 29..

(19) ________________________________________ TiÕt 10:TËp lµm v¨n Ngµy: 24/8/2012 LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh C. Tiến trình hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra: - YÕu tè miªu t¶ cã t¸c dông g× trong VB thuyÕt minh? - Ch÷a BT 3/ 26. 3. Bµi míi: HS đã chuẩn bị ở nhà I. ChuÈn bÞ: LuyÖn tËp trªn líp II. Hoạt động luỵên tập trên lớp * §Ò bµi: Con tr©u ë lµng quª Viªt Nam -?HS đọc và nêu yêu cầu của 1. Tìm hiểu đề: đề bài trong SGK? - ThÓ lo¹i :ThuyÕt minh - ND thuyÕt minh: Vai trß, vÞ trÝ cña con tr©u trong đời sống của ngời nông dân Việt Nam. ?Theo em với vấn đề này cần 2. Tìm ý và lập dàn ý ph¶i tr×nh bµy nh÷ng ý g×? * Më bµi: Nên sắp xếp bố cục của bài Giới thiệu chung về con trâu trên đồng ruộng VN ntn? Néi dung tõng phÇn gåm * Th©n bµi: nh÷ng g×? - Con trâu trong đời sống vật chất: + lµ tµi s¶n lín cña ngêi n«ng d©n: “Con tr©u lµ ®Çu c¬ nghiÖp” + Là công cụ lao động quan trọng: Cung cấp sứcc kÐo, cµy bõa, trôc lóa + Là nguồn thực phẩm, đồ mỹ nghệ .. - Con trâu trong đời sống tinh thần: + G¾n bã víi ngêi n«ng d©n nh b¹n th©n thiÕt, g¾n bó với tuổi thơ: Con trâu trong lễ hội, đình đám * KÕt bµi: Tình cảm của ngời nông dân đối với con trâu. * HS đọc bài thuyết minh khoa häc vÒ con tr©u SGK/28,29 3. NhËn xÐt vÒ v¨n b¶n khoa häc trong SGK/28 ?Nhận xét cách thuyết minh? - Đơn thuần thuyết minh đầy đủ những chi tiết khoa häc vÒ con tr©u. - Y/c HS lµm vµo vë råi tr×nh - Cha cã yÕu tè miªu t¶. bày. HS khác n/x, đánh giá, GV bæ sung. 4. X©y dùng bµi v¨n thuyÕt minh cã yÕu tè miªu * GV giíi thiÖu mét vµi c¸ch t¶ më bµi nh trong SGV/30 A/ Më bµi: Đến bất kì miền nông thôn nào ta đều thấy * GV gợi ý: Có thể đa yếu tố bang dáng con trâu có mặt sớm hôm trên đồng miêu tả vào bài văn thuyết ruộng. Nó có vai trò quan trọng trong đời sống minh .- VD: VËn dông yÕu tè n«ng th«n VN. miªu t¶ trong viÖc miªu t¶ h×nh d¸ng con tr©u. Miªu t¶ B/ Th©n bµi: con trâu trong từng hoạt động - Con trâu trong nghề làm ruộng cña nã (cµy, bõa, kÐo , tr©u gÆm cá.) - Con tr©u trong mét sè lÔ héi * VËn dông tri thøc vÒ søc.

(20) kÐo, søc cµy ë bµi thuyÕt minh khoa häc vÒ con tr©u SGK/28, 29. * GV: CÇn sö dông nh÷ng c©u tôc ng÷ vµo bµi cho thÝch hîp và sinh động: - Tr©u ¬i ta b¶o tr©u nµy Tr©u ra …cµy víi ta.. - Con tr©u lµ ®Çu c¬ nghiÖp ….. ?KÕt thóc nªu nh÷ng ý g×, miªu t¶ h×nh ¶nh nµo? *Tham kh¶o ®o¹n v¨n STK/36,37. + LÔ héi: “Chäi tr©u” ë §å S¬n, H¶i Phßng. + LÔ héi: “§©m tr©u” ë T©y Nguyªn. - Con tr©u víi tuæi th¬ ë n«ng th«n. + T¶ l¹i c¶nh trÎ ngåi ung dung trªn lng tr©u ®ang gặm cỏ trên cánh đồng, nơi triền sông. => Tạo một hình ảnh đẹp, cảnh sống thanh bình ở lµng quª VN.. C/ KÕt bµi: - Nêu những ý kháI quát về con trâu trong đời sèng ngêi VN. - T×nh c¶m cña ngêi n«ng d©n , cña c¸ nh©n m×nh đối với con trâu.. - HS đọc bài đọc thêm: Dừa s¸p: SGK/30 vµ t×m hiÓu c¸ch thuyÕt minh cña v¨n b¶n (Chó III. §äc v¨n b¶n: Dõa s¸p ý yÕu tè miªu t¶). 4.Cñng cè: GV rót kinh nghiÖm bµi chuÈn bÞ cña hs. 5. HDVN - Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề: “ Con trâu ở làng quê Việt Nam” - ChuÈn bÞ tiÕt 14, 15: ViÕt bµi sè 1 vÒ v¨n thuyÕt minh _____________________________________ Bµi 3 TiÕt 11,12: V¨n häc Ngµy so¹n: 29/8/2012 V¨n b¶n: tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng. cßn, quyền đợc bảo vệ và phát triển của trẻ em (trÝch). I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - nắm đợc tính nghị luận chặt chẽ trong bài - hiểu đợc tác hại của việc chạy đua vũ trang và sử dụng vũ khí hạt nhân nguyên tử - Thái độ yêu thơng đoàn kết nhân loại và kêu gọi chống chiến tranh bảo vệ hòa bình trªn thÕ giíi - kü n¨ng ph©n tÝch c¶m thô v¨n b¶n nhËt dông II. ChuÈn bÞ: 1. gi¸o viªn: gi¸o ¸n, sgk, tranh ¶nh 2. học sinh: học bài, soạn bài, vở bút và đồ dùng học tập khác III. TiÕn tr×nh tæ chøc 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra - Nguy cơ của chiến tranh hạt nhân đe doạ sự sống trên trái đất ntn? Hậu quả của chiÕn tranh h¹t nh©n ra sao? - ý tởng lập nhà băng lu trữ của tác giả có thực hiện đợc ko? Nó có ý nghĩa ntn? - Mỗi chúng ta phải làm gì để góp phần vào công cuộc đấu tranh vì một thế giới hoµ b×nh? 3. Bµi míi: *Hoạt động 1: GV dẫn vào bài.

(21) 1. Môc tiªu: - Gióp hs tËp trung vµo bµi 2. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh 3. Thêi gian: 1’ * Gv giíi thiÖu bµi . “TrÎ em h«m nay thÕ gi¬i ngµy mai”C©u h¸t Êy ch¾c h¼n trong mỗi chúng ta đều thuộc. Vấn đề quyền trẻ em đang đợc cả thế giới quan tâm, nhất là trẻ em thuộc các quốc gia nghèo, trong đó có Việt Nam . Hiện tại trên thế giới có biết bao nhiêu trẻ em không đợc đến trờng, không đủ cơm ăn, không đợc khám chữa bệnh định kỳ. Đây cũng là vấn vấn đềcòn rất nan giải ở các nớc nghèo. Đó cũng chÝnh lµ néi dung chóng ta t×m hiÓu trong b×a häc h«m nay *Hoạt động 2: Đọc - tìm hiểu chung 1. Môc tiªu: - Giúp hs nắm đợc thể loại, bố cục văn bản 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp 3. Thêi gian: 15’ - Y/c đọc bài: Mạch lạc, rõ ràng từng mục. Mỗi HS đọc một mục. - T×m hiÓu c¸c chó thÝch trong SGK vµ bæ sung mét sè tõ: + Tăng trởng: Phát triển theo hớng tốt đẹp. + Vô gia c: Không nhà cửa, ko gia đình ?Em h·y cho biÕt kiÓu lo¹i cña VB? ?VB này gồm 17 mục đợc bố cục ntn? * GV: Căn cứ theo đề mục thì tuyên bố có 3 phÇn. Nhng khi theo dâi toµn bé VB cßn môc 1,2.VËy phÇn VB nµy mang ND g×? ?H·y kh¸i qu¸t ND 3 phÇn cßn l¹i?. ?Nếu lợc bỏ những con số và đề mục, em thÊy VB nµy hiÖn ra theo ph¬ng thøc biÓu đạt nào? Vì sao? ( Lập luận vì VB đợc triển khai bằng hệ thống lí lẽ và dẫn chứng để làm rõ quan điểm vì trẻ em của cộng đồng thế giíi). ?Vậy tại sao VB lại trình bày dới dạng đề môc vµ con sè? (DÔ hiÓu, dÔ truyÒn b¸).. I. §äc - t×m hiÓu chung. 1. §äc v¨n b¶n 2. Chó thÝch. 3. KiÓu lo¹i: VB nhËt dông – tuyªn bè, thuéc lo¹i nghÞ luËn chÝnh trÞ XH. 4. Bè côc: - Mục 1, 2: Khẳng định quyền đợc sống, quyền đợc phát triển của mọi trÎ em trªn TG, lêi kªu gäi toµn nhân loại quan tâm đến vấn đề này. - PhÇn: Sù th¸ch thøc: => Thùc tr¹ng bÊt h¹nh cña trÎ em trªn toµn thÕ giíi. - PhÇn C¬ héi: => Khẳng định những thuận lợi cơ bản để cộng đồng quốc tế đẩy m¹nh viÖc ch¨m sãc trÎ em. - PhÇn NhiÖm vô: => Xác định những nhiệm vụ cu thể của cộng đồng quốc tế về quyÒn trÎ em. II. §äc- t×m hiÓu v¨n b¶n. *Hoạt động 3: Đọc - tìm hiểu chi tiết 1. Môc tiªu: - Giúp hs nắm đợc nội dung và nghệ thuật văn b¶n 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp. thảo luËn 1. Mở đầu: Khẳng định quyền 3. Thêi gian: 25’ sèng vµ ph¸t triÓn cña trÎ em trªn toµn thÕ giíi: * HS đọc mục 1,2 - Mục 1: Giới thiệu mục đích và nhiÖm vô cña héi nghÞ cÊp cao thÕ.

(22) giíi. ?Môc 1 cã ND vµ ý nghÜa g×? - Mục 2: Khái quát những đặc ?Më ®Çu môc 2, b¶n tuyªn bè thÎ hiÖn c¸ch ®iÓm t©m sinh lý, yªu cÇu cña trÎ, nh×n ntn vÒ trÎ em ë: khẳng định quyền đợc sống và + §Æc ®iÓm t©m sinh lÝ? + QuyÒn sèng? ph¸t triÓn trong hoµ b×nh cña trÎ => HS lÊy dÉn chøng SGK môc 2 => đây là nguyên nhân, mục đích của vấn đề => Cách nêu vấn đề gọn, rõ có tính ?Hai mục này có nhiệm vụ, ý nghĩa gì trong chất khẳng định. b¶n tuyªn bè nµy?. tiÕt 12 * HS đọc mục 3 đến mục 7 - y/c HS đọc kỹ VB và các chú thích ?Vai trß vµ vÞ trÝ cña môc 3 vµ môc 7? - Muc 3: ChuyÓn ®o¹n, chuyÓn ý, giíi h¹n vÊn đề - Môc 7: KÕt luËn cho phÇn nµy ?Dùa vµo ND môc 4,5,6, em h·y kh¸i qu¸t nh÷ng nçi bÊt h¹nh mµ trÎ em ph¶i chÞu đựng? *GV bæ sung: N¹n bu«n b¸n trÎ em; TrÎ em m¾c HIV; TrÎ em sím ph¹m téi. ?Theo em nỗi bất hạnh nào là lớn nhất đối víi trÎ em? ?Có thể giải thoát những nỗi bất hạnh đó b»ng c¸ch nµo? ?Em hiÓu ý nghÜa cña môc 7 ntn? + Em hiÓu ntn lµ: th¸ch thøc? ?Từ đó em hiểu tổ chức LHQ có thái độ ntn tríc nçi bÊt h¹nh cña trÎ em? HS đọc phần Cơ hội ?H·y tãm t¾t c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi c¬ b¶n để cộng đồng quốc tế hiện nay có thể đẩy m¹nh ch¨m sãc vµ b¶o vÖ trÎ em? + Môc 8 nªu mÊy c¬ héi?. + Môc 9 nªu nh÷ng c¶i thiÖn g×? ?Em thÊy nh÷ng c¬ héi Êy xuÊt hiÖn ë ViÖt nam ntn? - Sự quan tâm của Đảng và Nhà nớc về vấn đề trÎ em trong nh÷ng chÝnh s¸ch viÖc lµm, gi¸o dôc (miÔn, gi¶m häc phÝ...), trêng cho trÎ em c©m ®iÕc, bÖnh viÖn nhi, trêng mÇm non, phiÕu kh¸m bÖnh miÔn phÝ cho trÎ em díi 6 tuæi.. * §äc phÇn NhiÖm vô. 2. Sù th¸ch thøc Thùc tr¹ng bÊt h¹nh trong cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi - B¶n tuyªn bè nªu mét c¸ch ng¾n gän, nhng cô thÓ t×nh tr¹ng trÎ em bÞ r¬i vµo hiÓm ho¹, cuéc sèng khæ cùc vÒ nhiÒu mÆt: + Trë thµnh n¹n nh©n cña chiÕn tranh vµ b¹o lùc. + Nạn nhân của đói nghèo. + N¹n nh©n cña suy dinh dìng vµ bÖnh tËt. * Tổ chức LHQ đã nhận thức rõ đợc thực trạng đau khổ đó của trẻ em và đã quyết tâm giúp các em vợt qua nỗi bất hạnh này. 3. C¬ héi: Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lợi để cộng đồng quốc tế đẩy m¹nh viÖc ch¨m sãc trÎ em. - Môc 8 nªu râ 2 c¬ héi: + Sù ®oµn kÕt, liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c quèc gia cïng nhau gi¶i quyết vấn đề =>Tạo sức mạnh ®oµn kÕt tæng hîp. + §· cã c«ng íc quèc tÕ vª fquyÒn trÎ em lµm c¬ së t¹o c¬ héi míi. - Môc 9: Nh÷ng c¶i thiÖn cña bÇu chÝnh trÞ thÕ giíi cµng cã hiÖu qu¶ trªn nhiÒu mÆt.4. Nh÷ng nhiÖm vụ cụ thể của cộng đồng quốc tế vÒ quyÒn trÎ em: 4.NhiÖm vô: - Tăng cờng sức khỏe và chế độ dinh dìng cho trÎ. - Quan tâm nhiều hơn đến trẻ em.

(23) ?ë phÇn VB nµy cã 2 néi dung: - Nªu nhiÖm vô cô thÓ (Môc 10 => 15) - Nêu biện pháp để thực hiện nhiệm vụ đó (Môc cßn l¹i) ?Em h·y chØ ra nh÷ng môc t¬ng øng víi tõng ND? ?Tãm t¾t nh÷ng néi dung chÝnh cña phÇn nªu nhiÖm vô cô thÓ? ? Theo em ND nµo quan träng nhÊt?V× sao? (C©u hái th¶o luËn) - NhiÖm vô thø nhÊt => V× vËy viÖc s¾p xÕp thø tù c¸c n/ vô lµ cã chñ ý.. bị tàn tật và có hoàn cảnh sống đặc biÖt. - đối xử bình đẳng giữa trẻ em trai vµ trÎ em g¸i. - đảm bảo cho trẻ đợc học hết bậc gi¸o dôc c¬ së. - T¹o c¬ héi cho trÎ tha h¬ng biÕt nguån gèc, lai lÞch vµ c¶m nhËn mét m«i trêng sèng an toµn.. 5. BiÖn ph¸p: - Các nớc cần đảm bảo đều đặn sự t¨ng trëng kinh tÕ => Cã ®iÒu kiÖn vÒ vËt chÊt ch¨m lo cho trÎ . ?PhÇn nªu biÖn ph¸p cô thÓ cã ®iÓm g× cÇn lu - TÊt c¶ c¸c níc lu«n phèi hîp ý? hành động vì trẻ em. ?Trẻ em Việt Nam đã đợc hởng những quyền lîi g× tõ sù nç lùc cña §¶ng vµ Nhµ Níc? - QuyÒn häc t©p, vui ch¬i, gi¸o dôc (nÕu trÎ em đủ tuổi đến trờng mà không đợc cha mẹ III. Ghi nhớ: SGK/35 (HS đọc) cho đi học là cha mẹ đã phạm luật quyền trẻ em) *Hoạt động 4: Tổng kết 1. Môc tiªu: - Gióp hs kh¾c s©u néi dung vµ nghÖ thuËt v¨n b¶n 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp. 3. Thêi gian: 5’ ?Qua b¶n tuyªn bè, em nhËn thøc ntn vÒ tÇm quan trọng của vấn đề chăm sóc, bảo vệ trẻ em? III. LuyÖn tËp ?Để xứng đáng với sự quan tâm của Đảng và Nhµ níc, em tù thÊy m×nh ph¶i lµm g×? *Hoạt động 5: Luyện tập 1. Môc tiªu: - Gióp hs kh¾c s©u néi dung vµ nghÖ thuËt v¨n b¶n 2. Phơng pháp: vấn đáp. 3. Thêi gian: 5’ - Sö dông c©u hái phÇn luyÖn tËp SGk/36. - GV mở đĩa cho HS nghe bài hát: Trẻ em h«m nay, thÕ giíi ngµy mai. 4. Cñng cè:GVth©u tãm néi dung bµi häc , liªn hÖ gi¸ dôc ý thøc cho hs 5. HDVN: - So¹n : ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng. -Xem tríc bµi TiÕng ViÖt. ___________________________________________.

(24) Ngµy: 29/8/2012 TiÕt 13: TiÕng viÖt: C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i ( tiÕp ) A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Nắm đợc nội dung quan hệ giữa các tình huống phơng châm hội thoại với tình huèng giao tiÕp - Nắm đợc những trờng hợp không tuân thủ phơng châm hội thoại - BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp. B. ChuÈn bÞ - GV và HS đọc và soạn bài. C. TiÕn tr×nh bµi häc 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra - Em hiểu trong giao tiếp phải đảm bảo yêu cầu gì để tuân thủ phơng châm về quan hÖ, ph¬ng ch©m c¸ch thøc vµ ph¬ng ch©m lÞch sù? - Ch÷a BT 5. 3. Bµi míi: *Hoạt động 1: GV dẫn vào bài 1. Môc tiªu: - Gióp hs tËp trung vµo bµi 2. Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh 3. Thêi gian: 1’ *Hoạt động 2: Quan hệ giữa các phơng ch©m héi thoai víi t×nh huèng giao tiÕp 1. Môc tiªu: - Gióp hs hiÓu quan hÖ gi÷a c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i víi t×nh huèng giao tiÕp 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp I. Quan hÖ gi÷a c¸c ph¬ng ch©m héi 3. Thêi gian: 20’ thoai víi t×nh huèng giao tiÕp 1. T×m hiÓu vÝ dô - §äc truyÖn cêi vµ tr¶ lêi c©u hái: ? Nhân vật chàng rể có tuân thủ đúng ChuyÖn: chµo hái ph¬ng ch©m lÞch sù kh«ng? - §äc ? Câu hỏi đó có đợc sử dụng đúng lúc, - Nhận xét: + c©u hái trªn cã tu©n thñ ph¬ng ch©m đúng chỗ không? lÞch sù v× nã thÓ hiÖn sù quan t©m ngêi kh¸c + sử dụng không đúng chỗ, đúng lúc vì ? v× sao em l¹i nhËn xÐt nh vËy? ngời ngời đợc hỏi đang ở trên cành cao Nh vËy khi giao tiÕp kh«ng nh?em cã thÓ rót ra bµi häc tõ c©u truyÖn ng tu©n thñ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i mà còn phải nắm đợc đặc điểm của các nµy lµ g×? t×nh huèng giao tiÕp nh: nãi víi ai? Nãi khi nµo? nãi ë ®©u? vµ nãi nh»m môc đích gì? 2. Ghi nhí: SGK/21 (HS đọc) II. Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i 1. T×m hiÓu c¸c c©u hái sgk - c©u 1:.

(25) ? Em h·y cho biÕt c¸c ph¬ng ch©m héi thoại đã học? ?Trong các bài học đấy, những tình huèng nµo ph¬ng ch©m héi tho¹i kh«ng tu©n thñ?. + các phơng châm đã học: phơng châm lîng, chÊt, quan hÖ, c¸ch thøc, lÞch sù + cã 2 t×nh huèng trong phÇn häc vÒ ph¬ng ch©m lich sù lµ: tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i vµ c¸c t×nh huèng cßn l¹i lµ kh«ng tu©n thñ. C©u hái 3: ? gi¶ sö cã ngêi m¾c bÖnh ung th ë giai ®o¹n cuèi, th× sau khi kh¸m bÖnh, B¸c sÜ cã nªn nãi thËt cho ngêi Êy biÕt hay kh«ng? t¹i sao? ? khi bác sĩ nói tránh đi để cho bệnh nhân yên tâm thì bác sĩ đã không tuân thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo? ? việc nói dối của bác sĩ có chấp nhận đợc không? vì sao? ? em h·y nªu mét t×nh huèng mµ ngêi nãi kh«ng nªn tu©n thñ ph¬ng ch©m Êy mét c¸ch m¸y mãc? C©u 4: ? khi nãi “ tiÒn b¹c chØ lµ tiÒn b¹c”th× cã ph¶i ngêi nãi kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng kh«ng? ?Theo em nªn hiÓu ý nghÜa cña c©u nµy nh thÕ nµo?. + B¸c sÜ kh«ng nªn nãi thËt v× cã thÓ khiÕn cho bÖnh nh©n ho¶ng sî vµ tuyÖt väng. - c©u 2 + câu trả lời không đáp ứng đợc yêu ?học sinh đọc đoạn hội thoại và trả lời cầu của an c©u hái: ? Câu trả lời của Ba có đáp ứng đợc yêu + phơng châm lợng không đợc tuân thủ cÇu cña An kh«ng? ? Trong t×nh huèng nµy, ph¬ng ch©m héi + v× Ba kh«ng biÕt chiÕc m¸y bay ®Çu tiên đợc chế tạo năm nào. Để tuân thủ thoại nào không đợc tuân thủ? ph¬ng ch©m vÒ chÊt nªn Ba ph¶i tr¶ lêi ? v× sao Ba kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m chung chung nh vËy hội thoại đã nêu? - c©u 3:. ?Em h·y nªu mét sè c¸ch nãi t¬ng tù?. + kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ chÊt + c¸ch nãi thÕ cã thÓ chÊp nhËn v× nã gióp bÖnh nh©n l¹c quan h¬n. - c©u 4: + nÕu hiÓu n«m na vÒ mÆt ch÷ th× c¸ch nãi nµy vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng + nÕu xÐt nghÜa Èn th× c¸ch nãi nµy vÉn tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng + ý nghÜa: TiÒn b¹c chØ lµ ph¬ng tiÖn sống, chứ không phải là mục đích cuối cïng cña con ngêi. C©u nµy muèn nh¾c nhở con ngời rằng ngoài tiền bạc để duy tr× cuéc sèng, con ngêi cßn cã nh÷ng mối quan hệ thiêng liêng khác trong đời sèng tinh thÇn nh: cha con, anh em, b¹n bÌ, t×nh yªu….v× vËy kh«ng nªn v× tiÒn b¹c mµ quªn tÊt c¶ 2. ghi nhí: ( sgk ).

(26) *Hoạt động 3: Luyện tập 1. Môc tiªu: - Gióp hs vËn dông c¸c kiÕn thøc vµo lµm bµi tËp 2. Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp 3. Thêi gian: 25’ III. LuyÖn tËp: Bµi 1: sgk t 38 - §èi v¬Ý cËu bÐ 5 tuæi th× “ tuyÓn tËp truyÖn ng¾n Nam Cao” lµ chuyÖn viÓn v«ng, m¬ hồ, vì vậy câu trả lời của ông bố đã không tuân thủ phơng châm cách thức. - Tuy nhiên, đối với những ngời đã đi học thì đây có thể là câu trả lời đúng Bµi 2: sgk t38 - Thái đọ và lời nói của: Chân ,Tay, Tai, Mắt không tuân thủ phơng châm lịch sự - Việc không tuân thủ ấy là vô lý vì khách đến nhà ai cũng chào hỏi chủ nhà rồi mới nói chuyện, nhất là ở đây thái độ và lời nói của các vị khách thật hồ đồ, chẳng có căn cø g× c¶. Ngµy so¹n: 31/08/2012 TiÕt 14 - 15: TËp lµm v¨n:. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 (V¨n b¶n thuyÕt minh) A. Mục tiêu cần đạt 1-Kiến thức:Giúp học sinh viết đợc một bài văn thuyết minh, trong đó có sử dụng yếu tố miêu tả( thiên nhiên, con ngời, đồ vật...). Tuy nhiên yêu cầu thuyết minh khoa häc chÝnh x¸c, m¹ch l¹c lµ chñ yÕu. 2-RÌn kÜ n¨ng thu tËp tµi liÖu, hÖ thèng, chän läc tµi liÖu, viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh có yếu tố miêu tả, gồm đủ ba phần: Mở bài, thân bài, kết luận. 3 Thái độ: Viết đợc bài văn thuyết minh theo yêu cầu có sử dụng biện pháp nghệ thuËt, miªu t¶ mét c¸ch hîp lÝ vµ cã hiÖu qu¶. B. ChuÈn bÞ - HS: «n kÜ kiÓu bµi v¨n thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÖn ph¸p NT. - GV: Ra đề, đáp án, biểu điểm. C. TiÕn tr×nh KiÓm tra 1. ổn định T/C: GV nhắc nhở HS những quy định trong giờ kiểm tra 2. Đề bài: GV chép đề lên bảng * §Ò bµi: Con trâu trong đời sống của ngời Việt Nam * Yªu cÇu: - Xác định đúng yêu cầu của đề bài: Thuyết minh có kết hợp biện pháp NT và yếu tố miêu t¶. - §èi tîng thuyÕt minh: Con tr©u 3. §¸p ¸n, biÓu ®iÓm: - HS làm theo đúng yêu cầu của đề bài. - Bố cục bài làm đủ 3 phần, với thang điểm: A. Më bµi: (1,5 ®iÓm) Giới thiệu chung về con trâu trên đồng ruộng VN. B. Th©n bµi(6 ®iÓm) - Con trâu trong đời sống vật chất:.

(27) + lµ tµi s¶n lín cña ngêi n«ng d©n: “Con tr©u lµ ®Çu c¬ nghiÖp” + Là công cụ lao động quan trọng: Cung cấp sức kéo, cày bừa, trục lúa + Là nguồn thực phẩm, đồ mỹ nghệ .. - Con trâu trong đời sống tinh thần: + G¾n bã víi ngêi n«ng d©n nh b¹n th©n thiÕt, g¾n bã víi tuæi th¬: Con tr©u trong lễ hội, đình đám C. KÕt bµi: (1,5 ®iÓm) Tình cảm của ngời nông dân đối với con trâu. * Yªu cÇu vÒ h×nh thøc: Bµi viÕt s¹ch sÏ, kh«ng (hoÆc rÊt Ýt) lçi chÝnh t¶, kh«ng mắc lỗi diễn đạt, đặt câu, dùng từ. Cách diễn đạt, lập luận chặt chẽ (1 điểm) * Trèng , GV thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra. 4. HDVN: - ¤n kÜ vÒ kiÓu bµi v¨n thuyÕt minh - Xem lại kiến thức về tóm tắt VB tự sự đã học ở lớp 8 - So¹n bµi : LuyÖn tËp tãm t¾t VB tù sù - SGK/58.. TiÕt 16+17: Ngµy so¹n: 06/09/2012 V¨n b¶n: ChuyÖn ngêi con g¸i nam (TrÝch trong:TruyÒn k× m¹n lôc). x¬ng. NguyÔn D÷ A.Mục tiêu cần đạt: 1-KiÕn thøc:.

(28) - Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp tâm hồn, thân phận bất hạnh của Vũ Thị Thiết- Vũ Nơng- Ngời phụ nữ Việt Nam, nạn nhân của chế độ phụ quyền phong kiÕn b¾t ®Çu suy vong. - Nắm đợc đặc điểm chủ yếu của truyện truyền kì chữ Hán: nghệ thuật dựng, kể chuyÖn, dùng nh©n vËt, kÕt hîp yÕu tè k× ¶o víi t×nh thiÕt thùc, sö dông ®iÓn tÝch, lêi v¨n biÒn ngÉu. 2- kÜ n¨ng tãm t¾t t¸c phÈm tù sù vµ kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. 3. Thái độ:- Cảm nhận đợc vẻ đẹp truyền thống trong tâm hồn ngời Việt Nam qua nh©n vËt Vò N¬ng. BiÕt tr©n träng ngêi phô n÷ B. ChuÈn bÞ - HSđọc và soạn bài. Xem lại những truyện trung đại đã học ở lớp 6. - GV : So¹n bµi. Su tÇm truyªn cæ tÝch: Vî chµng Tr¬ng giíi thiÖu víi HS C. TiÕn tr×nh bµi häc: 1. ổn định t/c:1p 2. KiÓm tra:3p - Kể tên truyện và tên tác giả những tryện ngắn trung đại mà em đã đợc học ở chơng trình NV 6 tập 1? ( Mẹ hiền dạy con, Con hổ có nghĩa) . 3. Bµi míi: H§1: Giíi thiÖu bµi:(3p) - Mục tiêu: gợi nhớ kiến thức đã học, tạo tâm thế cho hs - Phơng pháp: vấn đáp, thuyết trình * GV giíi thiÖu bµi nh sgv H§2: (10p) Híng dÉn hs t×m hiÓu chung vb - Mục tiêu: + HS có những hiểu biết về t/g; t/p; bối cảnh xh ra đời vb. + Biết tóm tắt vb, chia bố cụcvb, hiểu đợc nghĩa của một số từ khó - Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, thuyết trình I. §äc - t×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶: ?Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ - NguyÔn D÷ (? - ?), quª ë Trêng NguyÔn D÷? T©n, (nay lµ Thanh MiÖn), H¶i - Lµ con cña NguyÔn Tíng Phiªn ( TiÕn sÜ n¨m D¬ng. Hồng Đức thứ 27, đời vua Lê Thánh Tông 1496). Theo các tài liệu để lại, ônh còn là học trß cña NgyÔn BØnh Khiªm - Ông sống ở thế kỉ XVI, thời kì triều đình nhà Lª – M¹c, TrÞnh tranh giµnh quyÒn bÝnh. V× lµ ngời học rộng, tài cao , chán cảnh đơng thời nên «ng lµm quan chØ 1 n¨m råi vÒ ë Èn. 2. T¸c phÈm: * TruyÒn kú m¹n lôc: TËp s¸ch ?Qua phÇn chuÈn bÞ ë nhµ, em h·y giíi thiÖu gåm 20 truyÖn, ghi l¹i nh÷ng vÒ t¸c phÈm: TruyÒn k× m¹n lôc? truyÖn l¹ lïng kú qu¸i. + Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ tªn tËp - TruyÒn kú: Lµ lo¹i truyÖn thÇn truyÖn? k× víi c¸c yÕu tè tiªn phËt, ma quỷ vốn đợc lu truyền rộng rãi trong d©n gian - M¹n lôc: Ghi chÐp t¶n m¹n * TruyÖn: ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng lµ truyÖn sè 16/20 truyªn viÕt b»ng ch÷ H¸n, lµ mét *Giíi thiÖu vÒ:“ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X- trong 11 truyÖn viÕt vÒ ngêi phô ¬ng. n÷. ?VÞ trÝ cña truyÖn? -TruyÖn cã nguån gèc tõ truyÖn cæ d©n gian:Vî chµng Tr¬ng. 3. Đọc, tìm hiểu chú thích, đại ý, bè côc:.

(29) a. §äc VB  Gv hớng dẫn đọc: ?Tãm t¾t: ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng? b. Tãm t¾t truyÖn (chú ý đảm bảo những chi tiết chính) c. §¹i ý ?Nêu đại ý của truyện? d. Bè côc: 3 phÇn ( GV cho HS - HS tr¶ lêi, gv bæ sung. ghi) ?Bè côc cña VB? Néi dung tõng phÇn?(BP) . - P1: Từ đầu đến “ Cha mẹ đẻ của mình” => Cuéc h«n nh©n gi÷a Tr¬ng Sinh vµ Vò N¬ng - P2: Tiếp theo đến “ viêc trót đã qua rồi” => Nçi oan khuÊt vµ c¸i chÕt bi th¶m cña Vò N¬ng. -P3: Cßn l¹i: => Cuéc gÆp gì gi÷a Phan Lang vµ Vò N¬ng trong động Linh Phi. Vũ Nơng đợc giải oan. H§3 (55p)Híng dÉn hs t×m hiÓu chi tiÕt vb - Mục tiêu: + Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp tâm hồn, thân phận bất hạnh của Vũ Nơng- Ngời phụ nữ Việt Nam, nạn nhân của chế độ phụ quyền phong kiến đơng thêi + Thấy đợc tính cách của TS - đại diện cho xã hội pk bắt đầu suy tàn + Thấy đợc nghệ thuật dựng, kể chuyện,kết hợp yếu tố kì ảo với tình §äcv¨n thùc, b¶n nh©n d¹o thiÕt thùc, sö dông ®iÓn tÝch, lêi v¨n biÒn ngÉu t¹oII.nªn gÝahiÓu trÞ hiÖn cho vb 1.Nh©n vËt Vò N¬ng: - Phơng pháp: Gợi mở vấn đáp, bình, thảo luận nhóm - TÝnh t×nh thuú mÞ, nÕt na - T dung tốt đẹp ? Nhân vật Vũ Nơng đợc tác giả giới thiệu -> Vũ Nơng mang đầy đủ vẻ đẹp ntn? cña mét ngêi phô n÷ lý tëng. NÐt ? Em có nhận xét gì về vẻ đẹp đó? đẹp nổi bật ở nàng là đức hạnh. * GV diễn giảng về vẻ đẹp của VN rồi dẫn dắt: Kể về phẩm chất cua Vũ Nơng., tác giả đã đặt nh©n vËt vµo nh÷ng t×nh huèng , sù viÖc chi tiÕt cô thÓ * T×nh huèng 1: Vò N¬ng lÊy chång * T×nh huèng 1: Vò N¬ng lÊy chång - Lu«n gi÷ g×n khu«n phÐp, ? Trớc bản tính hay ghen của Tr Sinh, Vũ N- không để thất hoà. ơng đã xử sự ntn? - BiÕt chång ®a nghi => Gi÷ g×n khu«n phÐp, * T×nh huèng 2: Vò N¬ng tiÔn không để thất hoà. chång vµ khi xa chång: * T×nh huèng 2: Khi tiÔn chång vµ lóc xa - DÆn dß chång víi nh÷ng lêi chång đậm đà tình nghĩa. ?Trong buæi chia tay víi chång (®i lÝnh), VN - “ Chµng ®i chuyÕn nµy…bay đã nói những gì? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ, sö dông c©u v¨n bæng”/ Tr 44 ë ®o¹n nµy? ?Qua đó em hiểu thêm tính cách và nguyện ớc - Buồn, nhớ chồng da diết g× cña Vò N¬ng? ?Khi xa chồng, Vũ Nơng đã sống trong tâm tr¹ng ntn? * GV: §©y lµ nh÷ng h×nh ¶nh íc lÖ, mîn c¶nh vật, thiên nhiên để diễn tả sự trôi chảy của thời - Xa chång lu«n lµ ngêi vî thuû gian vµ t©m tr¹ng cña con ngêi. ?Khi mẹ chồng ốm, nàng đã chăm sóc bà ntn? chung, một ngời mẹ hiền, dâu * GV b×nh: Lêi tr¨ng trèi cña bµ mÑ cghång lµ th¶o. một cách đánh giá thật xác thực và khách quan. => Vũ Nơng là ngời phụ nữ có đầy Bà đã nhìn nhận và hiểu đợc công lao to lớn đủ những phẩm chất tốt đẹp. Nàng của ngời con dâu đối với mình và gia đình. Để đáng đợc trân trọng và ngợi ca. rồi, tác giả lại một lần nữa khẳng định trong lời NT: Sử dụng nhiều h/a ớc lệ, kể: Nàng hết lời thơng xót, nh đối với cha mẹ điển tích.

(30) đẻ của mình ?Qua nh÷ng t×nh huèng truyÖn trªn ,em thÊy * T×nh huèng 3: Vò N¬ng bÞ oan Vò N¬ng lµ ngêi ntn? - Tác giả đã XD tình huống * T×nh huèng 3: BÞ chång nghi oan. truyÖn bÊt ngê => Lµm cho tÝnh ?Tríc hÕt em cã nhËn xÐt g× vÒ cuéc h«n nh©n ®a nghi cña Tr Sinh ph¸t triÓn gi÷a Vò N¬ng vµ Tr Sinh? đến độ cao trào. ?Điều gì đã khiến anh ta nghi ngờ vợ? - Trớc sự ghen tuông đến u mê ?Lời nói ngây thơ của Đản tác động nh thế của Trơng Sinh . nào đối với Trơng Sinh? => Vò N¬ng kh«ng cã quyÒn , mối nghi ngờ ngày càng sâu, Trơng Sinh đã tự bảo vệ mình xử sự ntn?Hậu quả ra sao?Em có suy nghĩ gì - Hạnh phúc gia đình tan vỡ, thất vÒ nh©n vËt Tr¬ng Sinh? vọng đến tột cùng ?Theo em chi tiết nào mở ra khả năng tránh đ- => Vũ Nơng đã tự vẫn. Đó là ợc thảm kịch? Từ đó em có nhận xét gì về hành động quyết liệt cuối cùng c¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶? cña Vò N¬ng. - Vò N¬ng trong s¹ch, ngay ?Khi bị nghi oan nh vậy, Vũ Nơng đã làm gì? thẳng, cao thợng. ?Những lời nói đó đã thể hiên tâm trạng gì - Bi kịch của VN nh một lời tố cña nµng? c¸o XHPK träng nam, khinh n÷, * GV bình để thấy rõ nỗi đau khổ tột cùng của phản ánh số phận oan nghiệt của Vũ Nơng. ( chú ý những h/a ớc lệ t/g đã dùng ngời PN. trong ®o¹n v¨n nµy). ?Cách kể chuyện của t/g ở đoạn này có gì đặc NT kể chuyện: biÖt? - C¸ch kÓ chuyÖn khÐo lÐo: KhÐo th¾t nót, më nót, lµm m©u thuÉn xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn. - T¹o t×nh tiÕt hÊp dÉn, diÔn biÕn dån dËp =>T¹o nªn bi kÞch. ?C¸i chÕt cña Vò N¬ng nãi víi ta ®iÒu g× vÒ => Bi kÞch cña VN lµ mét lêi tè nh©n c¸ch cña nµng? VÒ XHPK? VÒ sè phËn c¸o ®anh thÐp XHPK träng cña ngêi phô n÷? nam khinh nữ đồng thời bày tỏ niềm thơng cảm của tác giả đối víi sè phËn cña ®au khæ cña ngêi PN. * T×nh huèng 4: Vò N¬ng ë díi thuû cung vµ VN đợc giải oan ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ cuéc sèng ë díi thuû cung vµ cuéc sèng trªn trÇn thÕ? ?Miêu tả 2 cuộc sống đối lập nh vậy, tác giả có mục đích gì? ?Trong cuéc nãi chuyÖn víi Phan Lang, nh¾c đến chồng, con, tâm trạng của VN nh thế nào?Điều đó có ý nghĩa gì? ?Tại sao nàng lại quyết định gửi hoa vàng nhắn chồng lập đàn giải oan? ?Vũ Nơng có thể trở về nhân gian đợc không? Chi tiết nào cho biết điều đó? Điều đó có ý nghi· g×?. ?NhËn xÕt vÒ c¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ ë ®o¹n nµy? NhËn xÐt c¸ch kÕt thóc truyÖn? So s¸nh víi c¸ch kÕt thóc cña truyÖn cæ tÝch?. * T×nh huèng 4: VN sèng díi thuỷ cung và VN đợc giải oan: - Cuộc sống dới thuỷ cung đẹp, cã t×nh ngêi. - Miªu t¶ cuéc sèng díi thuû cung đối lập với c/s trên trần gian => Tè c¸o hiÖn thùc. - Vò N¬ng chÕt vÉn nÆng t×nh víi chång, con, quª h¬ng, khao khát đợc trả lại danh dự => Hoàn chỉnh thêm nét đẹp của nàng. - Vũ Nơng đợc chồng lập đàn gi¶i oan, nµng hiÖn vÒ chèc l¸t råi biÕn mÊt: -> Thể hiện thái độ dứt khoát từ bá cuéc sèng ®Çy oan øc -> Cho thấy cái nhìn nhân đạo của tác gi¶. -> Bi kÞch vÉn cßn m·i, XHPK xa kh«ng cã chç cho nh÷ng ngêi PN nh Vò N¬ng => Gi¸ trÞ tè c¸o hiÖn thùc..

(31) - Sử dụng yếu tố ly kỳ, hoang đờng => Phù hợp với đặc điểm cña thÓ lo¹i truyÖn truyÒn k×. => C¸ch kÕt thóc truyÖn cã hËu, ph¶n ¸nh íc m¬ cña con ? Trơng Sinh đợc giới thiệu là một nhân vật ngời về sự chiến thắng bất tử cña c¸i thiÖn, khao kh¸t cuéc ntn? ?Qua c¸ch c xö nh ph©n tÝch ë phÇn trªn cña sèng c«ng b»ng cho ngêi tèt. Tr¬ng Sinh, em cã nh©n xÐt g× vÒ nh©n vËt 2. Nh©n vËt Tr¬ng Sinh: nµy? - Con nhµ giµu, Ýt häc, tÝnh hay ®a nghi - Có cách xử sự hồ đồ, độc đoán ?Trơng Sinh đại diện cho loại ngời nào? vũ phu, thô bạo, đẩy vợ đến cái chÕt oan nghiÖt.. H§4:(5p) GV híng dÉn HS tæng kÕt bµi - Mục tiêu: HS thâu tóm đợc giá trị nội dung, nt cña vb - Phơng pháp: vấn đáp ?Nêu một số nét đặc sắc về nghệ thuật của truyÖn: ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng? * GV: Tác phẩm xứng đáng là áng: Thiên cổ kì bút (áng văn hay của ngàn đời) – Khâm Lân, thời hậu Lê đã từng nhận xét nh vậy. H§5(10p) Híng dÉn hs LT: _Môc tiªu: HS kh¾c s©u néi dung kiÕn thøc - Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm ?Theo em chi tiÕt: c¸i bãng trong truyÖn cã ý nghÜa g×?. => Trơng Sinh đại diện cho những ngời đàn ông gia trởng trong XHPK xa. III. Tæng kÕt: Ghi nhí: SGK/51 (HS đọc). IV. LuyÖn tËp * GV cho HS đọc bài đọc thêm: “L¹i bµi viÕng Vò ThÞ - SGK/52 vµ t×m hiÓu c¸c chó thÝch. * ý nghÜa chi tiÕt c¸i bãng * Kẻ lại câu chuyện, thay đổi két thóc cã hËu. 4. Cñng cè :3p GV th©u tãm gi¸ trÞ næi bËt cña truyÖn: (nd & nt). TÊm lßng ch©n träng ngêi phô n÷ cña t¸c gi¶. Liªn hÖ gi¸o dôc t tëng cho hs 5. HDVN: - Häc bµi, tãm t¾t truyÖn: “ ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng. - So¹n: “ ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh. ______________________________________ TiÕt 18: Ngµy so¹n: 10/09/2012 TiÕng ViÖt:X¦NG H¤ TRONG HéI THO¹I A.Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc - Hiểu đợc sự phong phú, tinh tế và giàu sắc thái biểu cảm của hệ thống các từ ng÷ xng h« trong TiÕng ViÖt. - HiÓu râ mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a viÖc sö dông tõ ng÷ xng h« víi t×nh huèng giao tiÕp. 2. KÜ n¨ng: sö dông thÝch hîp c¸c tõ ng÷ xng h«. 3. Thái độ: Biết xng hô đúng trong giao tiếp B. ChuÈn bÞ - GV,HS đọc và soạn bài. Xem lại một số kiến thức liên quan đến xng hô đã học ë líp 8 C. TiÕn tr×nh bµi häc 1. ổn định t/c:.

(32) 2. KiÓm tra: 15 phót - Nªu nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i? Mçi trêng hîp cho vÝ dô vµ ph©n tÝch? 3. Bµi míi: * H§1(2p) GV giíi thiÖu bµi - Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs, x©u chuçi kiÕn thøc tv - Ph¬ng ph¸p: Gîi më, thuyÕt tr×nh H§2. (15p) Híng dÉn hs t×m hiÓu kiÕn thøc - Mục tiêu : Hiểu đợc sự phong phú, tinh tế và giàu sắc thái biểu cảm của hệ thống c¸c tõ ng÷ xng h« trong TiÕng ViÖt; HiÓu râ mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a viÖc sö dông tõ ng÷ xng h« víi t×nh huèng giao tiÕp. - Ph¬ng ph¸p: Gîi më, thµm tho¹i, th¶o luËn nhãm I. Tõ ng÷ xng h« vµ viÖc sö dông ? Nªu mét sè tõ ng÷ xng h« trong TiÕng tõ ng÷ xng h«: Việt và cho biết cách dùng của những từ 1. Một số từ ngữ dùng để xng hô đó? trong TiÕng ViÖt: - Ng«i thø nhÊt: T«i, ta, tao, tí , ?Thử so sánh với Tiếng Anh, các em đã chúng ta học về những từ ngữ dùng để xng hô. Từ - Ngôi thứ hai: anh, các anh... đó em có nhận xét gì về từ ngữ dùng để x- - Ngôi thứ ba: Nó, họ, chúng nó... ng h« trong TiÕng ViÖt? - TiÕng Anh: * C¸ch dïng: + §Õ xng (tù chØ m×nh): I (sè Ýt) - Theo ng«i thø nhÊt, thø hai, thø ba hoÆc : We (sè nhiÒu) (sè Ýt, sè nhiÒu). + Để hô (chỉ ngời nghe): ngời nói dùng: - Theo mức độ tình cảm: you cho c¶ sè Ýt vµ sè nhiÒu. + Suång s· + Th©n mËt ?Em đã gặp những tình huống giao tiếp nào + Trang trọng mµ em kh«ng biÕt xng h« nh thÕ nµo cha? - Xng h« víi bè, mÑ lµ thÇy c« gi¸o ë trêng => Tõ ng÷ xng h« trong tiÕng ViÖt m×nh tríc mÆt c¸c b¹n trong giê ch¬i, giê häc. rÊt tinh tÕ vµ phong phó, giµu s¾c - Xng hô với em họ, cháu họ đã nhiều tuổi. thái biểu cảm. 2. T×m hiÓu hai ®o¹n trÝch: * HS đọc đoạn trích trong SGK, GV nêu yêu cÇu a/ §o¹n trÝch (a): ?Xác định các từ ngữ xng hô trong hai đoạn - Dế Choắt nói với Dế Mèn: em trích? anh. - DÕ MÌn nãi víi DÕ Cho¾t: ta - chó ?Phân tích sự thay đổi về cách xnh hô của mày. DÕ MÌn vµ DÕ Cho¾t trong 2 ®o¹n trÝch (a) => §©y lµ c¸ch xng h« kh«ng b×nh và (b).Giải thích sự thay đổi đó? đẳng giữa một kẻ ở vị thế yếu – thÊp hÌn cÇn nhê v¶ ngêi kh¸c víi * GV kÓ cho HS nghe c©u chuyÖn nhá sau mét kÎ ë vÞ thÕ m¹nh, kiªu c¨ng, ®©y: h¸ch dÞch. “Bè vî t¬ng lai mêi con rÓ (kh¸ch) dïng níc. b/ §o¹n trÝch (b) Khách đáp lại: - C¸m ¬n! T«i/ m×nh võa uèng níc - C¸ch xng h«: T«i - anh xong. => Đây là cách xng hô bình đẳng, - C¸m ¬n! Con võa uèng níc xong. - C¸m ¬n! B¶n th©n võa uèng níc ngang hµng. xong.” * Có sự thay đổi trong cách xng hô ?Trong các từ mà ngời khách xng, từ là do tình huống giao tiếp thay đổi: nµo kh«ng ph¶i lµ tõ xng h«? - Tõ: “B¶n th©n” kh«ng thuéc hÖ thèng DÕ Cho¾t kh«ng coi m×nh lµ kÎ thÊp từ xng hô. Để tự chỉ mình trong lúc hèn, đàn em nữa mà nói những lời lúng túng, ngời khách đã dùng từ này để xng h«. (T×nh huèng giao tiÕp). tr¨ng trèi víi t c¸ch lµ ngêi b¹n..

(33) => Ngời nói cần căn cứ vào đối ?Vậy khi giao tiếp, ngời nói cần căn cứ tợng giao tiếp và các đặc điểm vào điều gì để có cách xng hô thích của tình huống giao tiếp để xng h« cho thÝch hîp. hîp? * GV hÖ thèng kiÕn thøc => Ghi nhí. 3. Ghi nhí: SGK/ 39. HS đọc ghi nhớ H§3:(10p)Híng dÉn hs thùc hµnh - Mục tiêu: Giúp hs nhận diện đúng từ xng hô, xác định đợc tình huống giao tiếp,có kÜ n¨ng sö dông thÝch hîp c¸c tõ ng÷ xng h«. - Biết xng hô đúng trong giao tiếp,trong cuộc sống hàng ngày. - Phơng pháp: Ván đáp, thảo luận nhóm II. LuyÖn tËp: 1. Bµi 1/ 39 Thay vì dùng từ: chúng em, cô sinh viên Châu âu đã dùng: chúng ta. + Chóng ta: Gép c¶ ngêi nãi vµ ngêi nghe. + Chóng t«i, chóng em: Kh«ng bao gåm ngêi nghe. 2/ Bµi 2/ 40 - Dïng: “ Chóng t«i” thay cho: “ T«i” trong c¸c VB khoa häc nh»m t¨ng thªm tÝnh kh¸ch quan cho nh÷ng kuËn ®iÓm khoa häc trong VB. Ngoµi ra cßn thÓ hiÖn sù khiªm tèn cña t¸c gi¶. 3/ Bµi 3/ 40 - CËu bÐ gäi ngêi sinh ra m×nh lµ: “mÑ” => C¸ch gäi b×nh thêng. - CËu bÐ xng h« víi sø gi¶ dïng tõ: “Ta - «ng” => Sù kh¸c thêng, mang mµu s¾c truyÒn thuyÕt. 4/ Bµi 4/40 - Vị tớng xng: con, gọi thầy cũ là: thầy=> Thái độ kính cẩn, lòng biết ơn của vị tớng đối với thầy giáo của mình. - Ngêi thÇy : T«n träng c¬ng vÞ hiÖn t¹i cña ngêi häc trß cò nªn gäi lµ: ngµi. => Ta thấy cả hai thầy trò đều biết đối xử rất thấu tình, đạt lý. 4. Củng cố : GV nhận xét bài tập từ đó nhấn mạnh nội dung bài học. 5. HDVN: - Häc bµi häc. Lµm BTVN: 5,6. - ChuÈn bÞ bµi TiÕng ViÖt. _________________________________________ TiÕt 19: Ngµy so¹n: 10/09/2012 TiÕng viÖt:. C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. A.Mục tiêu cần đạt: 1-KiÕn thøc: Giúp học sinh nắm đợc cách dẫn trực tiếp và lời dẫn trực tiếp - c¸ch dÉn gi¸n tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp trong khi viÕt v¨n b¶n. 2-TÝch hîp víi phÇn V¨n qua v¨n b¶n “ Chuyªn ngêi con g¸i Nam X¬ng”. 3-RÌn kÜ n¨ng sö dông trÝch dÉn c¸ch dÉn trùc tiÕp, c¸ch dÉn gi¸n tiÕpkhi viÕt v¨n b¶n. B. ChuÈn bÞ - GV: So¹n bµi, b¶ng phô - HS : đọc và soạn bài..

(34) C. TiÕn tr×nh bµi häc: 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra:3p - Nêu một số từ ngữ dùng để xng hô trong tiếng Việt? Cách dùng? - §Ó xng h« cho thÝch hîp chóng ta cÇn chó ý ®iÒu g×? - Ch÷a BTVN: 5,6 3. Bµi míi: H§1:(1p) Giíi thiÖu bµi míi: - Môc tiªu: t¹o t©m thÕ , høng thó cho hs. - Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh Trong qu¸ tr×nh giao tiÕp, chóng ta cã thÓ dïng lêi cña ngêi kh¸c hoÆc cña nh©n vËt trong truyện để diễn đạt cho ý của mình. Nhng sử dụng nh thế nào cho đúng cách, h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu bµi : “ C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp”. H§2: (15p) Híng dÉn hs t×m hiÓu c¸ch dÉn trùc tiÕp - Mục tiêu: - Nắm đợc cách dẫn lời nói hoặc ý nghĩ trực tiếp khi tạo vb - Ph¬nh ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm I. C¸ch dÉn trùc tiÕp: 1. Đọc đọan trích: - GV gọi HS đọc mục I trong SGK/53. ?Trong ®o¹n trÝch (a), bé phËn in ®Ëm 2. T×m hiÓu: lµ lêi nãi hay ý nghÜ cña nh©n vËt? Nã a/ §o¹n trÝch (a): Bé phËn in ®Ëm lµ lêi đợc ngăn cách với bộ phận đứng trớc nói của nhân vật vì trớc đó có từ: “nãi”trong phÇn lêi cña ngêi dÉn. b»ng dÊu g×? - Nó đợc ngăn cách với bộ phận đứng tr- HS thảo luận, trả lời. íc b»ng dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kÐp. ?Trong ®o¹n trÝch (b), phÇn c©u in ®Ëm là lời hói hay ý nghĩ? Nó đợc ngăn cách với bộ phận đứng trớc bằng dấu gì? - HS tr¶ lêi. ?Trong cả 2 đoạn trích, có thể thay đổi vÞ trÝ cña hai bé phËn in ®Ëm vµ kh«ng in đậm đợc không? Nếu đợc thì 2 bộ phận đó ngăn cách với nhau bằng nh÷ng dÊu g×? ?Hai c¸ch dÉn nh ë ®o¹n trÝch (a) vµ (b), đợc gọi là cách dẫn trực tiếp. Vậy em hiÓu thÕ nµo lµ c¸ch d·n trùc tiÕp? - HS trả lời, GV bổ sung. HS đọc ghi nhí. - HS đọc các đoạn trích trong SGK/53. b/ §o¹n trÝch (b): Bé phËn in ®Ëm lµ ý nghĩ vì trớc đó có từ: nghĩ. - Nó cũng đợc ngăn cách với bộ phận đứng trớc bằng dấu hai chấm và dấu ngoÆc kÐp. c/ Có thể thay đổi vị trí của hai bộ phận. Khi đó 2 bộ phận sẽ ngăn cách víi nhau b»ng dÊu ngoÆc kÐp vµ dÊu g¹ch ngang.. 3. Ghi nhí: SGK/54.. H§3: (15p) Híng dÉn hs t×m hiÓu c¸ch dÉn gi¸n tiÕp - Mục tiêu: Nắm đợc cách dẫn lời nói hoặc ý nghĩ bằng cách gián tiếp khi tạo vb- Phơnh pháp: Gợi mở, thảo luận nhóm ?Trong ®o¹n trÝch (a), bé phËn in ®Ëm là lời nói hay ý nghĩ? Nó có đợc ngăn cách với bộ phân đứng trớc bằng dấu gì kh«ng? - HS th¶o luËn, tr¶ lêi.. II. C¸ch dÉn gi¸n tiÕp: 1. §äc ®o¹n trÝch: 2. T×m hiÓu: a/ §o¹n trÝch (a): Bé phËn in ®Ëm lµ lêi nãi (lµ lêi khuyÖn)..

(35) ?Trong đoạn trích (b), bộ phận in đậm - Nó không đợc ngăn cách với bộ phận là lời nói hay ý nghĩ? Giữa bộ phận in đứng trớc bằng dấu. đậm và bộ phận đứng trớc có từ gì? Có b/ Đoạn trích (b): Bộ phận in đậm là ý thể thay từ đó bằng từ nào? nghĩ vì trớc đó có từ: “hiểu”. - Giữa phần ý nghĩ đợc dẫn và phần lời - HS th¶o luËn, tr¶ lêi. ngêi dÉn cã tõ: “r»ng” ?C¸ch dÉn ë hai ®o¹n trÝch trªn lµ c¸ch cña - Cã thÓ thay tõ: r»ng b»ng tõ: lµ dÉn tiÕp. VËy thÕ nµo lµ dÉn gi¸n tiÕp? - HS tr¶ lêi, GV bæ sung, chèt l¹i kiÕn thức, HS đọc ghi nhớ. 3. Ghi nhí: SGK/ 54 H§4:(10p)Híng dÉn hs luyÖn tËp: - Mục tiêu: Giúp học sinh nhận diện đợc cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp trong khi t¹o v¨n b¶n.BiÕt vËn dông hai c¸ch dÉn khi viÕt vb. - Ph¬ng ph¸p: Gîi më- híng dÉn III. LuyÖn tËp 1. Bài1/ 54: HS đọc yêu cầu BT, làm miệng. - a/ Lêi dÉn trùc tiÕp => ý nghÜ cña nh©n vËt g¸n cho con chã. - b/ Lêi dÉn trùc tiÕp => ý nghÜ cña l·o H¹c.(l·o tù b¶o r»ng) 2/ B×a 2/54: GV híng dÉn HS viÕt ®o¹n v¨n. GV sö dông phiÕu häc tËp. a/ C©u a: * T¹o ra lêi dÉn trùc tiÕp : - Trong: “Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ hai của Đảng”, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nªu râ: “Chóng ta ph¶i…anh hïng”. * T¹o ra lêi dÉn gi¸n tiÕp: - Trong: “Báo cáo...của Đảng”, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định rằng chúng ta ph¶i…anh hïng. b,c/ HS tù lµm. 3/ Bµi3 /55: GV híng dÉn, HS vÒ nhµ lµm. 4/ BT thªm: ChuyÓn c¸c lêi dÉn trùc tiÕp thµnh lêi dÉn gi¸n tiÕp vµ chuyÓn ®o¹n héi tho¹i sau thµnh mét ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn? TSinh dç dµnh con: - Nín đi con, đừng khóc. Cha về, bà mất, lòng cha buồn khổ lắm rồi. §øa con ng©y th¬ nãi: - ¤ hay! ThÕ ra «ng còng lµ cha t«i ? ¤ng l¹i biÕt nãi, chø kh«ng nh cha t«i tríc kia chØ nÝn thin thÝt. Chµng ng¹c nhiªn g¹n hái. §øa con nhá nãi: - Trớc đây, thờng có một ngời đàn ông, đêm nào cũng đến, mẹ Đản đi cũng đi, mẹ §¶n ngåi còng ngåi còng ngåi, nhng ch¼ng bao giê bÕ §¶n c¶. (NguyÔn D÷). * Bµi tËp nµy GV chuÈn bÞ ra phiÕu häc tËp, GV ph¸t phiÕu häc tËp, gîi ý cho HS, sau đó em nào làm xong trớc đợc chấm điểm nếu làm đúng. Sau đó, GV thu bµi, ch÷a nhanh b»ng miÖng, nh¾c nhë nh÷ng em lµm sai vÒ lµm l¹i. 4. Cñng cè: (1’) NhËn xÐt bµi tËp cña hs, gv kh¾c s©u näi dung bµi häc 5. HDVN: - Häc bµi häc. Lµm bt 3. - ChuÈn bÞ tríc TiÕt 20: TiÕng ViÖt..

(36) ______________________________________. TiÕt 20: Ngµy so¹n:12/09/2012 T©p lµm v¨n: §äc thªm. LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. A.Mục tiêu cần đạt: 1 : KiÕn thøc: ¤n tËp, cñng cè, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ tãm t¾t v¨n b¶n tù sự đã đợc học từ học kì I ở lớp 8 và nâng cao ở lớp 9. 2.Tích hợp: với các văn bản Văn đã học ở phần đọc- hiểu, với các bài tiếng Việt ë viÖc sö dông ng«n ng÷ trong kÓ chuyÖn. 3.RÌn luyÖn kÜ n¨ng: tãm t¾t v¨n b¶n tù sù theo c¸c yªu cÇu kh¸c nhau: cµng ngắn gọn hơn, nhng vẫn đảm bảo đầy đủ các ý chính, nhân vật chính. B. ChuÈn bÞ -GV : So¹n bµi nghiªn cøu tµi liÖu - HS đọc và soạn bài. Xem lại kiến thức về tóm tắt văn bản tự sự đã học ở lớp 8. C. Tiến trình hoạt động dạy và học 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra (5P) - KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. - ThÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? - C¸ch tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? 3. Bµi míi: H§1: (3P) Giíi thiÖu bµi: - Môc tiªu:T¹o t©m thÕ cho hs - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Tóm tắt văn bản tự sự là kể lại một cốt truyện để ngời đọc hiểu đợc nội dung cơ bản của tác phẩm ấy. Để tóm tắt đợc tác phẩm một cách đầy đủ, ngắn gọn, chóng ta tiÕp tôc t×m luyÖn tËp vÒ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. HĐ2:( 20P) Hớng dãn hs tìm hiểu nội dungbài đọc thêm: - Mục tiêu: Ôn tập, củng cố, hệ thống hoá kiến thức về tóm tắt văn bản tự sự đã đợc học từ học ở lớp 8 . - Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm I. Sù cÇn thiÕt cña viÖc tãm t¾t v¨n.

(37) - GV cho HS đọc các tình huống trong SGK ?Em cã suy nghÜ g× tríc 3 t×nh huèng nµy? ?Mçi t×nh huèng yªu cÇu ta ph¶i lµ g×? HS th¶o luËn nhãm: Mçi nhãm mét t×nh huèng ?Qua c¸c t×nh huèng trªn, em h·y nªu vai trß cña viÖc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù?. b¶n tù sù:. - T×nh huèng 1: - T×nh huèng 2: - T×nh huèng 3: => Cả 3 tình huống , ngời ta đều ph¶i tãm t¾t v¨n b¶n: *. KÕt luËn: - ViÖc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ mét nhu cầu tất yếu do cuộc sống đặt ra. - Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù gióp ngêi đọc, ngời nghe nắm đợc nội dung ?Tóm tắt VB tự sự nhằm mục đích gì? chính của văn bản đó. - C¸ch tãm t¾t: ? C¸ch tãm t¾t ra sao? + Đọc kỹ, hiểu chủ đề tác phẩm. + Xác định nội dung chính. + S¾p xÕp néi dung chÝnh theo tr×nh tù hîp lý. ?Em h·y nªu mét vµi t×nh huèng kh¸c + ViÕt VB tãm t¾t b»ng lêi v¨n cña m×nh. trong cuéc sèng mµ em thÊy cÇn ph¶i vËn 3. Mét sè t×nh huèng kh¸c cÇn vËn dông kü n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù? dông kü n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù: - Líp trëng b¸o c¸o v¾n t¾t cho c« gi¸o chñ nhiÖm nghe vÒ mét hiÖn tîng vi ph¹m néi quy cña líp m×nh. (sù viÖc g×? ai vi ph¹m? hËu qu¶?) - Con kÓ v¾n t¾t cho mÑ nghe mét thµnh tích nào đó của mình vừa đợc nhà trờng tÆng giÊy khen. (lµm viÖc g×? t¸c dông cña việc làm ấy? Có ai giúp đỡ hay tự làm?...) - Bµi 1: * GV cho HS đọc yêu cầu BT và trả lời câu hái ?Các sự việc chính đã nêu đầy đủ cha? ?NÕu thiÕu th× thiÕu sù viÖc g× vµ t¹i sao sự việc đó lại là sự việc quan trọng cần ph¶i nªu?. ?Các sự việc nêu trên đã hợp lý cha? Có gì cần thay đổi không? ?Yªu cÇu HS tãm t¾t VB: ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng theo 8 sù viÖc trªn? - GV gäi HS tãm t¾t. - GV nªu c©u hái, HS kh¸c nhËn xÐt b¶n tãm t¾t cña b¹n.. * GV cho HS rót ra ghi nhí theo SGK/ 59. II. Thùc hµnh tãm t¾t v¨n b¶n tù sù 1. Bµi 1, SGK/ 58 a/ SGK nêu 7 sự việc => khá đầy đủ cèt truyÖn. - Tuy nhiªn v©n thiÕu mét sù viÖc quan träng. §ã lµ: Sau khi vî trÉm mình, một đêm Trơng Sinh ngồi với con, đứa bé chỉ cái bóng trên tờng và nói đó là ngời hay đến đêm đêm. => Sù viÖc nµy gióp Tr Sinh hiÓu ra vî m×nh bÞ oan. NghÜa lµ chµng biÕt sù thËt tríc khi gÆp Phan Lang. - Nh vËy, sù viÖc thø 7 lµ cha hîp lý. CÇn söa l¹i vµ bæ sung nh sau: + Giữ nguyên từ sự việc 1 đến sự việc 4. + Bæ sung sù viÖc 5: SV thiÕu nªu trªn. + Sù viÖc 6: Phan Lang lµ ngêi cïng làng …để trả ơn. + Sù viÖc 7: Phan Lang gÆp l¹i VN trong động...nhắn Tr Sinh. + Sù viÖc 8: Tr Sinh nghe Phan Lang kể bèn lập đàn giải oan cho Vũ Nơng..

(38) H§3:( 15P) Híng dÉn hs LuyÖn tËp: MT: RÌn kÜ n¨ng tãm t¾t vb ts PP: gợi mở, đàm thoại. * Ghi nhí: SGK/ 59 (HS đọc) III. LuyÖn tËp: 1.Bµi 1/ 59: GV cho HS vÒ nhµ lµm. 2. Bµi 2/ 59 - GV gọi 1 đến 2 HS thực hiện miệng trớc lớp ( để tăng cờng việc rèn luyện kü n¨ng nãi cho HS.) 4. Cñng cè:( 2P) Qua bµi luyÖn tËp GV cÇn lu ý cho hs vÒ ph¬ng ph¸p tãm t¾t vb 5. HDVN: - Häc bµi. Lµm bµi 1 phÇn luyÖn tËp - So¹n V¨n b¶n: “ ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh”.. ______________________________________________ TiÕt 21:. Ngµy so¹n:12/09/2012. TiÕng ViÖt : Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. A.Mục tiêu cần đạt: : 1-KiÕn thøc: Giúp học sinh nắm đợc các cách phát triển từ vựng thông dụng nhất. 2-Tích hợp với các văn bản Văn và các bài tiếng Việt đã học. 3-RÌn kÜ n¨ng më rémg vèn tõ theo c¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng. B. ChuÈn bÞ - GV. So¹n bµi. ChuÈn bÞ tõ ®iÓn TiÕng ViÖt. - HS đọc và soạn bài C. Tiến trình hoạt động dạy- học 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra(5P) - ThÕ nµo lµ c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ dÉn gi¸n tiÕp? Cho VD? - Ch÷a bµi tËp 3,SGK/ 54? 3. Bµi míi: H§1: (2P) Giíi thiÖu bµi -Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Ngôn ngữ là một hiện tợng xã hội, nó không ngừng biến đổi theo sự vận động của xã hội. Xét về ý nghĩa, nó đợc phát triển theo phơng thức nào? Để hiểu đợc điều nµy, chóng ta sÏ ®i vµo bµi häc h«m nay. HĐ2: (20P)Hớng dấn hs tìm hiểu sự biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ: - Mục tiêu: Giúp hs nắm đợc: +Từ vựng của một ngôn ngữ không ngừng phát triÓn. + Sự phát triển của từ vựng đợc diễn ra trớc hết theo cách phát triển nghĩa của từ thµnh nhiÒu nghÜa trªn c¬ së nghÜa gèc. Hai ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa chñ yÕu lµ Èn dô vµ ho¸n dô. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp – giải thích, thảo luận nhóm. I. Sự biến đổi và phát triển nghĩa của tõ ng÷: 1. Tõ: “kinh tÕ” trong bµi th¬: Vµo nhµ - HS đọc VD trong SGK ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c: ? Tõ: kinh TÕ trong c©u th¬ cã nghÜa - Lµ h×nh thøc nãi t¾t cña tõ: nh thÕ nµo? + “kinh bang tế thế”: có nghĩa là: “trị n- Cả câu thơ ý nói tác giả ôm ấp hoài ớc cứu đời”. b·o: Tr«ng coi viÖc níc, cøu gióp ngêi + “ kinh bang tÕ d©n”: cã nghÜa lµ: “trÞ đời. níc cøu d©n”. * Ngày nay từ: “kinh tế” đợc dùng theo.

(39) ? Ngày nay từ: kinh tế có đợc hiểu nh nghĩa cụ Phan Bội Châu đã dùng kh«ng? - HS th¶o luËn, tr¶ lêi. ?Qua đó em có nhận xét gì về nghĩa của tõ? - HS đọc 2 VD, chú ý từ in đậm. ? Hãy xác định nghĩa của hai từ: “ xuân vµ tay” trong c¸c c©u trªn? ?Trong các nghĩa đó, nghĩa nào là nghÜa gèc, nghÜa nµo lµ nghÜa chuyÓn? ? Những nghĩa chuyển này đợc hình thµnh theo ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa nµo? + “Xu©n” trong “ngµy xu©n” ; “Tay” trong: “tay buôn ngời” đợc sử dụng nghÖ thuËt g×? ?Em h·y cho mét vµi VD vÒ tõ nhiÒu nghÜa vµ ph©n tÝch c¸ch chuyÓn nghÜa cña c¸c nghÜa chuyÓn?. ?Qua bµi häc, em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ vµ ph¸t triÓn nghÜa cña tõ? * GV ph©n biÖt cho HS vÒ tõ nhiÒu nghĩa và từ đồng âm: - Tõ nhiÒu nghÜa: + Mét tõ cã mét nghÜa gèc vµ mét hoÆc nhiÒu nghÜa chuyÓn. + Các nét nghĩa có liên quan đến nhau dùa trªn c¬ së nghÜa gèc VD: Ngµy xu©n, tuæi xu©n. nghĩa khác: Là toàn bộ hoạt động của con ngời trong lao động sản xuất, trao đổi, phân phèi vµ sö dông cña c¶i vËt chÊt lµm ra. * NhËn xÐt: - NghÜa cña tõ kh«ng ph¶i lµ bÊt biÕn. Nó có thể thay đổi theo thời gian: có nh÷ng nghÜa cò bÞ mÊt ®i vµ nghÜa míi đợc hình thành. 2. T×m hiÓu nghÜa cña tõ : “ xu©n, tay” trong nh÷ng c©u th¬: a/ (ch¬i) xu©n: mïa chuyÓn tiÕp gi÷a đông sang hạ. => NghÜa gèc. - (ngµy) xu©n: tuæi trÎ => ChuyÓn nghÜa theo ph/ thøc Èn dô. b/ (trao) tay: Bé phËn cña c¬ thÓ con ngêi. => NghÜa gèc. - tay (buôn): Ngời chuyên hoạt động hay giỏi về một môn, một nghề nào đó. => NghÜa chuyÓn theo ph¬ng thøc ho¸n dô (lÊy bé phËn chØ toµn thÓ). 3/ Ghi nhí: SGK/ 56 (HS đọc) - Tõ dång ©m: + Các từ có âm đọc giống nhau nhng nghĩa khác xa nhau, không liên quan đến nhau. VD: Ruåi ®Ëu m©m x«i ®Ëu.. H§3: (15p) Híng dÉn hs thøc hµnh -Môc tiªu: RÌn kÜ n¨ng më rémg vèn tõ theo c¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng - Ph¬ng ph¸p: Gîi më th¶o luËn nhãm II. LuyÖn tËp: 1. Bài 1/ 56: * GV cho HS đọc yêu cầu BT, GV hớng dẫn làm mẫu phần (a), sau đó gäi HS lªn b¶ng lµm bµi. a/ Tõ: “ch©n” dïng víi nghÜa gèc => Bé phËn c¬ thÓ con ngêi. b, c, d/ Các từ: “chân” đều đợc dùng với nghĩa chuyển. + Câu (b): Một vị trí trong đội tuyển. => phơng thức chuyển nghĩa hoán dụ. + C©u (c, d): ph¬ng thøc Èn dô. 2/ Bµi 2/57 - Trà a - ti – sô, trà hà thủ ô, trà sâm, đợc dùng với nghĩa chuyển. Cácg diễn đạt này có nghĩa là: Sản phẩm từ thực vật đợc chế biến thành dạng khô, dùng để pha nớc uống. => Ph¬ng thøc Èn dô. 3/ Bµi 3/ 57.

(40) - §ång hå ®iÖn, níc, x¨ng.. dïng víi nghÜa chuyÓn theo ph¬ng thøc Èn dô chØ những khí cụ dùng để đo có bề ngoài giống đồng hồ. 5. HDVN: - Häc bµi häc. Lµm BTVN: 4,5. - ChuÈn bÞ TiÕt 23-24: So¹n vb . TiÕt 22 Ngµy so¹n:14/09/2012 Hớng dẫn đọc thêm văn bản: ChuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh Ph¹m §×nh Hæ A. Mục tiêu cần đạt : 1. KiÕn thøc : HS thÊy cuéc sèng xa hoa ë phñ chóa, sù nhòng nhiÔu cña quan l¹i thời Lê Trịnh và thái độ phê phán của tác giả. - Bớc đầu nhận biết đặc trng cơ bản của thể tuỳ bút xa và đánh giá gtrị NT cña VB. 2. Kĩ năng : Rèn kĩ năng đọc sáng tạo, cảm thụ truyện trung đại B. ChuÈn bÞ GV 1. T¸c phÈm “Vò trung tuú bót” 2. GiÊy A4 3. Tranh, ¶nh phñ chóa TrÞnh HS: So¹n bµi theo c©u hái sgk C. Tiến trình tổ chức các hoạt động 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò (2p): Sù chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Bµi míi: H§1(1p) GV giíi thiÖu bµi Môc tiªu:T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh GV giíi thiÖu nh SGV HĐ2( 15p)Hớng dẫn hs đọc - tìm hiểu chung Mục tiêu: HS có những hiểu biết nhất định về t/g, t/p - Nắm đợc đại ý của t/p Ph¬ng ph¸p:§µm tho¹i, gîi më HS giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶. I. §äc - T×m hiÓu chung HS tr×nh bµy vÒ t¸c phÈm 1. T¸c gi¶ (sgk) Gv giíi thiÖu vÒ TrÞnh S©m vµ h/c XH thêi bÊy 2. T¸c phÈm “Vò trung tuú bót” giê. * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c (sgk) * ThÓ lo¹i: tuú bót §äc VB Bè côc: V¨n b¶n “ ChuyÖn cò... Nªu néi dung vµ bè côc VB. Gv định hớng phân tích theo bố cục + HiÖn thùc cuéc sèng ë phñ chóa + Thái độ tác giả. H§3 (20p) Híng d·n hs t×m hiÓu gÝa trÞ néi dung Môc tiªu: - HS thÊy cuéc sèng xa hoa ë phñ chóa, sù nhòng nhiÔu cña quan l¹i thêi Lê Trịnh và thái độ phê phán của tác giả. - Bớc đầu nhận biết, đánh giá gtrị NT của VB. - Rèn kĩ năng đọc sáng tạo, cảm thụ truyện trung đại Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i, th¶o luËn nhãm II. Néi dung 1. Thãi ¨n ch¬i cña chua TrÞnh HS đọc phần 1. ? Qua ~ chi tiết đó em thấy chúa trịnh có ~ thú ăn - Chọn các sự việc cụ thể, chân thùc kh¸ch quan kh«ng xen lêi ch¬i gi? b×nh ? Nhận xét NT kể, tả ~ thú ăn chơi đó ? Nêu tác - Liệt kê, miêu tả tỉ mỉ gây ấn tợng.

(41) dông.  Thãi xa hoa cÇu kú tèn kÐm lè lăng, tham lam vô độ. Gián tiếp bộc lộ thái độ phê phán của tác giả -> Ăn chơi xa hoa vô độ tất yếu dẫn đến sự suy vong 2. Thãi nhòng nhiÔu cña qua l¹i. * Th¶o luËn nhãm 4 nhá. Cuèi phÇn 1 t¸c gi¶ ®a ra lêi nhËn xÐt : “ Mỗi khi đêm thanh... triệu bất tg\ ”. ? Tác giả đa câu văn này nhằm mục đích gì? HS đọc phần 2 ? Tác giả đã kể ~ thủ đoạn nhũng nhiễu nào của * Thñ ®o¹n : bän quan l¹i ? Em có suy nghĩ gì về ~ thủ đoạn đó. ? T¸c gi¶ kÕt thóc bµi tuú bót b»ng c¸ch ghi l¹i mét sù võa ¨n cíp võa la lµng. viÖc cã thùc tõng x¶y ra ngay trong nhµ m×nh. ? Điều đó có ý nghĩa gì ? * Gv ®a bµi tËp tr¾c nghiÖm ? VB thµnh c«ng bëi ~ yÕu tè NT nµo. A. Lèi v¨n ghi chÐp sù viÖc cô thÓ ch©n thùc sinh động B. Sö dông biÖn ph¸p liÖt kª miªu t¶ tØ mØ mét sè sù kiÖn tiªu biÓu C. Cả A và B đều đúng ? Qua VB em cảm nhận đợc những nội dung gi ? Hoạt động 4 (5p)Tổng kết - Môc tiªu: Gióp hs kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung, nt cña vb - Ph¬ng ph¸p: Gîi më. * HËu qu¶ Ngêi d©n : + tæn h¹i vËt chÊt + c¨ng th¼ng tinh thÇn * Chi tiÕt cuèi + T¨ng tÝnh x¸c thùc cña c¸c sù viÖc trong VB + T¨ng ý nghÜa phª ph¸n tè c¸o hiÖn thùc thèi n¸t cña XH - Kín đáo bộc lộ cảm xúc buồn bã, ®au xãt, bÊt b×nh III. Tæng kÕt Ghi nhí /SGK. ? So s¸nh VB “ ChuyÖn cò... ” víi “ ChuyÖn ngêi con g¸i...” thÓ tuú bót cã g× kh¸c so víi thÓ truyÖn. H§5. Cñng cè dÆn dß : (2p) - So s¸nh “ChuyÖn cò...” víi “Mïa xu©n cña t«i”( Líp 7 ) - Tuỳ bút cổ có gì khác tuỳ bút hiện đại.. TiÕt 23,24:. Ngµy so¹n:15/09/2012 V¨n b¶n: hoµng lª nhÊt thèng (TrÝch:Håi thø mêi bèn ). chÝ. Ng« gia v¨n ph¸i A. Mục tiêu cần đạt 1-KiÕn thøc: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp hào hùng của ngời dân tộc Nguyễn Huệ trong chiến công đại phá qu©n Thanh, sù th¶m b¹i cña bän x©m lîc vµ sè phËn cña lò vua quan ph¶n d©n h¹i níc. - Hiểu sơ bộ về thể loại và giá trị NT của lối văn trần thuật k/h miêu tả chân thực sinh động. 2- kĩ năng: đọc và phân tích nhân vật trong tiểu thuyết chơng hồi qua việc kể, miêu tả lời nói, hành động. 3.Thái độ: Biết trân trọng và biết ơn những ngời anh hùng dân tộc, có thái độ học tËp, rÌn luyÖn v× ngµy mai lËp nghiÖp noi bíc cha «ng B. ChuÈn bÞ - HS: §äc vµ so¹n bµi. - GV: §äc, so¹n bµi, t liÖu tham kh¶o. b¶ng phô ghi c©u hái tr¾c nghiÖm. C. TiÕn tr×nh bµi häc:.

(42) 1. ổn định t/c: 2. . KiÓm tra (5p) Tãm t¾t vb “ ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng”? PT chi tiÕt c¸i bãng? 3 Bµi míi: *H§1(3p): Gv giíi thiÖu bµi: -Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs, gióp hs h×nh dung vÞ trÝ ®o¹n trÝch, x©u chuçi sù viÖc - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Tóm tắt đôi nét về diễn biến ở hai hồi 12, 13: - Khi NguyÔn HuÖ kÐo qu©n ra b¾c lÇn hai b¾t Vò V¨n NhËm => Lª Chiªu Thèng bỏ chạy lên phía bắc mu tính sự nghiệp trung hng nhà Lê nên đã cầu viện triều đình Mãn Thanh (tổng đốc Lỡng Quảng Tôn Sĩ Nghị). TSN nhân cơ hội muốn thôn tính níc ta => kÐo qu©n sang => phï Lª, diÖt T©y S¬n. Qu©n TS¬n rót lui vÒ Tam §iÖp. TSN kéo thẳng đến Thăng Long không gặp sự kháng cự nào => tự mãn. Lê Chiêu Thèng vÒ nhËn s¾c phong “An Nam Quèc V¬ng” ngµy ngµy tíi doanh tr¹i cña NghÞ nghe truyÒn viÖc qu©n, níc. - Më ®Çu håi 14: nãi vÒ t×nh tr¹ng qu©n tíng TSN ë Th¨ng Long chØ lo ch¬i bêi, tiệc tùng. Có cung nhân tha với Thái hậu về thái độ chủ quan, khinh địch của giặc Thanh vµ t×nh tr¹ng nguy cÊp cña vua t«i LCThèng => nãi víi nhµ vua => xin TSN xuÊt qu©n => TSN m¾ng => vua sî quë tr¸ch l¹i lui vÒ. H§2(10p): Híng dÉn hs t×m hiÓu chung - Mục tiêu: Giúp hs hiểu đợc t/g, t/p hoàn cảnh ra đời vb; kêt cấu thể loại, nội dung vb; vÞ trÝ ®o¹n trÝch - Ph¬ng ph¸p: Gîi më, dµm tho¹i- gi¶i thÝch, thuyÕt tr×nh ?Em h·y giíi thiÖu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ Ng« Gia V¨n Ph¸i? - Ng« Th× ChÝ, em ruét Ng« Th× NhËm lµm quan dới thời LCThống -> tuyệt đối trung thành với nhà Lê, đợc LCThống cử đi LSơn chiêu tập những kẻ lu vong chống TSơn -> trên đờng đi bị bÖnh èm mÊt t¹i Gia B×nh (BNinh) + NhiÒu tµi liÖu nãi «ng viÕt 7 håi ®Çu cña t¸c phÈm. - Ng« Th× Du, con trai Ng« Th× §¹o, anh em chó b¸c ruét víi Ng« Th× ChÝ. Häc giái nhng không đỗ đạt gì. Dới triều TSơn ông ẩn mình ở Kim B¶ng, Hµ Nam. Thêi NguyÔn lµm quan -> đốc học HDơng. 1827 về nghỉ. Ông là tg 7 hồi tiÕp theo cña “Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ” (trong đó có hồi 14). ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ tp? ? Em hiÓu thÕ nµo “tiÓu thuyÕt ch¬ng håi”? ? ThÓ “chÝ” - Lµ mét lèi v¨n ghi chÐp sù vËt, sù viÖc. Võa cã tÝnh chÊt v¨n häc, võa cã tÝnh chÊt lÞch sö. ? Néi dung chÝnh cña t¸c phÈm? - Tªn t¸c phÈm: Sù thèng nhÊt cña v¬ng triÒu nhµ Lª viÕt theo thÓ chÝ. - Đây là tác phẩm vừa mang tính lsử (trận đánh, địa danh) vừa mang tính văn học (XD thành c«ng h×nh tîng Quang Trung). ? VÞ trÝ ®o¹n trÝch? Néi dung?. I. . §äc - t×m hiÓu chung 1. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm a). T¸c gi¶ - Ng« Gia V¨n Ph¸i: mét nhãm t¸c gi¶ thuéc dßng hä Ng« Th× ë Thanh Oai Hà Tây, nổi tiếng đỗ cao, cã tµi v¨n häc. - 2 t¸c gi¶ chÝnh: Ng« Th× ChÝ (1758 - 1788) vµ Ng« Th× Du (1772 - 1840).. b). T¸c phÈm - “ Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ”: t¸c phÈm viÕt b»ng ch÷ H¸n theo lèi ch¬ng håi, gåm 17 håi. - ThÓ lo¹i: TiÓu thuyÕt ch¬ng håi. - Néi dung: ph¶n ¸nh t×nh h×nh VN kho¶ng 30 n¨m cuèi thÕ kû 18 vµ mÊy n¨m ®Çu tk19. Sù thèi n¸t cña vua quan triÒu Lª – TrÞnh vµ h×nh ¶nh vua QT – NH đánh thắng thù trong giặc ngoài. - §o¹n trÝch: trÝch håi 14, miªu t¶ chiÕn th¾ng lÉy lõng cña vua QT, sù th¶m b¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh vµ sè phËn lò vua quan h¹i níc h¹i d©n. 2. §äc, tãm t¾t VB 3. Bè côc: 3 phÇn.

(43) - Chú ý đọc với ngữ điệu phù hợp với từng nhân vật, lời kể, tả trận đánh khẩn trơng, phấn chấn. - hai Hs đọc VB - 1 Hs tãm t¾t néi dung chÝnh cña ®o¹n trÝch. - Ngoµi chó thÝch Sgk, Gv lu ý mét sè tõ khã cho hs. + Đốc suất đại binh: chỉ huy, cổ vũ đoàn quân lín. ? §o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn? ND?. - P1: §Çu… 25 th¸ng ch¹p n¨m M©ô Th©n (1788). => QT chuÈn bÞ tiÕn qu©n ra B¾c. - P2: TiÕp… kÐo vµo thµnh. => Cuéc hµnh qu©n thÇn tèc vµ chiÕn th¾ng lÉy lõng cña vua QT. - P3: Cßn l¹i: => Sè phËn cña tíng lÜnh nhµ Thanh vµ vua t«i LCThèng.. H§2( 60p) Híng dÉn hs §äc- t×m hiÓu VB - Mục tiêu: +Cảm nhận vẻ đẹp hào hùng của ngời anh hùng dân tộc- hoàng đế Quang Trung Nguyễn Huệ trong chiến công hiển hách đại phá quân Thanh; sự thảm b¹i cña bän x©m lîc T«n SÜ NghÞ vµ sè phËn thª th¶m, nhôc nh· cña bän vua quan bán nớc, hại dân, qua đó thấy đợc ý thức và quan điểm tiến bộ của tác giả. - Phơng pháp: Gợi mở, đàm thoại, bình II. §äc- t×m hiÓu VB 1. H×nh ¶nh ngêi anh hïng Gv: Theo dâi phÇn 1 cña Vb vµ cho biÕt. ? Bắc Bình Vơng NgHuệ có thái độ ntn khi Nguyễn Huệ. nhận đợc tin quân Thanh chiếm TLong và a. Ngời quyết đoán ,cơng trực. + Tế cáo trời đất -> lên ngôi -> LCThèng thô phong? ? Điều đó cho thấy phẩm chất nào trong con tạo uy + Đốc suất đại binh ra Bắc gặp gỡ ngêi NguyÔn HuÖ? ë huyÖn La S¬n ? Sau đó, Nguyễn Huệ lại nghe lời tớng sĩ lên ngời cống sĩ (lµ NguyÔn ThiÕp) ngôi lấy hiệu Quang Trung, tự mình đốc suất đại binh ra Bắc cho thấy điều gì ở con ngời + Tuyển mộ quân lính (cách tuyÓn mé rÊt th«ng minh) -> kÕt NguyÔn HuÖ? ? Sau khi lªn ng«i, chØ trong vßng h¬n 1 th¸ng qu¶? + Më cuéc duyÖt binh lín ë NghÖ N Huệ đã làm đợc những việc gì? ? Từ những việc làm đó em hiểu đợc điều gì từ An-> khích lệ tớng quân. + Phủ dụ tớng sĩ, hoạch định kế QTrung - NguyÔn HuÖ? (Gv diÔn gi¶i). ? Qua những lời phủ dụ của vua QTrung trong hoạch đánh giặc và đối phó với buæi duyÖt binh lín ë N An chøng tá vua cã nhµ Thanh sau chiÕn th¾ng. -> Là ngời có hành động mạnh phÈm chÊt g×? mÏ, quyÕt ®o¸n, c¬ng trùc, c¨m ?Tãm t¾t ng¾n gän nh÷ng lêi phñ dô? ? NhËn xÐt cña em vÒ nh÷ng lêi phñ dô ë ®o¹n ghÐt bän x©m lîc vµ bän b¸n níc h¹i d©n. BiÕt nghe lÏ ph¶i, cã ý nµy? (lêi lÏ, giäng ®iÖu?) chí quyết tâm đánh đuổi quân -> liªn hÖ: HÞch tíng sÜ. ? Lời phủ dụ của vua Q Trung đối với những t- thù. ớng cận thần đợc giao trọng trách: Sở, Lân, Ngô Thì Nhậm (Các ngơi, đúng nh vậy.. T67) b. Mét vÞ tíng chØ huy tµi ba, chøng tá phÈm chÊt g× ë «ng? s¨c s¶o ? Không chỉ sáng suốt, nhạy bén, trong việc - Khẳng định: “mời ngày đuổi dïng ngêi, vua Q Trung cßn cã ý quyÕt th¾ng giÆc, hÑn ngµy vµo T Long ¨n vµ tÇm nh×n xa tr«ng réng, tiªn ®o¸n chÝnh mõng chiÕn th¾ng” xác. Điều đó thể hiện ở chi tiết nào? - Cách đánh: nhanh gọn bí mật ? Tóm tắt 2 trận đánh ở PX và Hạ Hồi? - Trận PX: Thấy bóng quân TSơn -> quân do - đánh bằng mu trí - C¸ch bè trÝ qu©n: bèn doanh, th¸m tan vì ch¹y => qu©n TS¬n b¾t sèng hÕt. - Trận HH: Nửa đêm, quân TSơn bí mật vây kín năm đạo lµng, b¾c loa truyÒn gäi => qu©n lÝnh d¹ ran + TrËn Phó Xuyªn vµ Hµ Håi: quân TS đánh bí mật, bất ngờ, khiến địch xin hàng. ? Có gì đặc biệt trong cách đánh ở hai trận thắng lợi => không bị thơng vong. nµy? + Trận Ngọc Hồi: đánh công phu ? Trận Ngọc Hồi tỏ rõ sức mạnh toàn dân của nhất, nhiều cách đánh táo bạo quyÕt liÖt, bÊt ngê vµ th¾ng gißn qu©n T©y S¬n ntn?.

(44) ? Các trận thắng ấy đã khẳng định tài năng qu©n sù nµo cña vua QT?. ? Theo dõi phần VB vua QT đại phá quân Thanh, em cã c¶m nhËn g× vÒ h/a QT trong trận đánh này? * Gv bình: Đã có đợc cái tâm, cái chí, kẻ thao lîc ph¶i cã quyÒn mu, mµ linh hån cña quyÒn mu lµ c¸i dòng. Qu¶ thËt chøng kiÕn QT đại phá quân Thanh ta thấy rõ đợc cái t©m, c¸i chÝ, dòng cña «ng. * Gv chuyÓn: H/a lÉm liÖt trong chiÕn trËn, nhà vua cỡi voi với tấm áo bào màu đỏ sạm đen khãi sóng ®i gi÷a ®oµn qu©n chiÕn th¾ng thËt hào hùng, đẹp đẽ và tự hào biết bao. Một h/a oai hïng hiÕm cã trong lÞch sö. ? Cã ý kiÕn, tÝnh lÞch sö vµ tÝnh v¨n häc cña thể “chí” đợc bộ lộ rõ qua phần VB này, em có đồng ý không? Vì sao? ? Qua c¸c sv võa t×m hiÓu vÒ Quang Trung, em thÊy «ng lµ mét vÞ vua ntn? ? Theo em t¹i sao vèn trung thµnh víi nhµ Lª, kh«ng mÊy c¶m t×nh víi TS, thËm chÝ xem TS nh giÆc, c¸c tgi¶ Ng« gia v¨n ph¸i l¹i cã thÓ viÕt hay nh thÕ vÒ ngêi anh hïng N HuÖ? * Gvb×nh: Nh thÕ bøc ph¸c th¶o nh©n vËt QT vừa hoàn tất với những đờng nét cuối cùng. Bức tợng đài có một không hai trong klsử nớc nhà. Tríc kh¶i hoµn m«n ngêi th¾ng cuéc, vua QT mang ý nghĩa những gì thuộc về DT: đó là đạo lý VN, tµi trÝ VN, søc m¹nh VN.. - Gv: cho hs hiÓu thªm vÒ T«n SÜ NghÞ: Sang An Nam chØ nh»m lîi riªng, kh«ng muèn tèn nhiÒu x¬ng m¸u, lµ tªn tíng bÊt tµi (kh«ng biÕt t×nh h×nh thùc h ra sao) kiªu c¨ng, tù m·n, chñ quan, khinh địch. ? Trong khi quân TS tiến đánh nh vũ bão, csèng cña c¸c tíng lÜnh nhµ Thanh vµ vua t«i LCThèng ë T Long diÔn ra ntn? ? §iÒu nµy nh b¸o tríc sè phËn cña bän b¸n níc vµ cíp níc ntn? - SÏ chÞu th¶m b¹i tríc qu©n TS. ? T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ tíng TSN vµ qu©n Thanh khi quân TS đến? ? Theo em chi tiÕt nµo hµi híc nhÊt, chi tiÕt nµo bi th¶m nhÊt? . ? N/x cña em vÒ c¶nh tíng lÜnh nhµ Thanh thÊt b¹i, bá ch¹y? ? T¸c gi¶ sö dông NT g× trong ®o¹n VB nµy? Gv: Nh chúng ta đã biết, ở phần đầu hồi 14,. gi· nhÊt. => QT cã tµi dông binh nh thÇn, tµi mu lîc cña ngêi cÇm qu©n. -> NguyÔn HuÖ: mét ngêi chØ huy qu©n sù cùc kú s¾c s¶o, mét nhµ chØ huy qu©n sù cã nh¨n quan rÊt nh¹y bÐn tù tin. c. Mét ngêi cã tÇm nh×n xa tr«ng réng - QT nãi ch¾c ch¾n “Ph¬ng lîc tiến đánh đã có sẵn” trong khi cha giành đợc một tấc đất nào. - KÕ ho¹ch ngo¹i giao sau khi giµnh chiÕn th¾ng. + S¸ng suèt, nh¹y bÐn trong viÖc xÐt ®o¸n, dïng ngêi. ¤ng rÊt hiểu sở trờng, sở đoản của các tớng sĩ, khen chê đúng ngời đúng viÖc. => NguyÔn HuÖ cã ý chÝ quyÕt th¾ng vµ tÇm nh×n xa tr«ng réng. ¤ng cã mét n¨ng lùc tiªn ®o¸n chÝnh x¸c cña mét nhµ qsù cã tµi, cã t tëng hoµ b×nh. /-> QT – h×nh ¶nh ngêi anh hùng đợc khắc hoạ rõ nét với tính c¸ch qu¶ c¶m, m¹nh mÏ, trÝ tuÖ, s¸ng suèt, tµi dông binh nh thÇn, là linh hồn của chiến công vĩ đại. 2. Sè phËn bän cíp níc vµ b¸n níc a. Sù th¶m b¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh - Tíng TSN bÊt tµi, chñ quan, khinh địch. + Quân TS đến sợ mất mật, bỏ ch¹y thôc m¹ng - Qu©n sÜ: ho¶ng lo¹n, giµy xÐo lªn nhau => chÕt t¾c nghÏn s«ng NhÞ Hµ. => lµ c¶nh hÕt søc th¶m b¹i, nhôc nh·. - NT: đối lập, tả thực sinh động..

(45) LCThống đã làm một việc nhục nhã là “cõng r¾n c¾n gµ nhµ” chÞu lµm kÎ bï nh×n chÇu trùc van xin mà không đợc TSN tiếp. Nhân dân thời đó từng nhận xét: “Từ xa đến nay cha thấy có vua chúa nào lại đê hèn đến thế” => chịu một số phận nhục nhã khi TS đến. ? Khi nghe tin Ngäc Håi thÊt thñ, vua t«i LCThống đã có hành động gì? ? Theo em đó là bi kịch hay hài kịch? GV: c¸c t¸c gi¶ lµ cùu thÇn cña nhµ Lª kh«ng thể không mủi lòng trớc sự sụp đổ của một vơng triều mà mình từng thờ phụng => kết cục kh«ng thÓ tr¸nh khái. H§3( 7p) Híng dÉn hs TK - Môc tiªu: Gióp hs kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung, nt cña vb - Ph¬ng ph¸p: Gîi më ? “Hồi thứ 14” này đã giúp em hiểu gì về: - Ngêi anh hïng d©n téc NguyÔn HuÖ? - Sè phËn qu©n Thanh vµ vua t«i LCThèng? ? Về mặt NT, đoạn trích có gì đặc sắc? H§4 (7p) Híng dÉn hs thùc hµnh - Môc tiªu: RÌn kÜ n¨ng c¶m thô t/p - Phơng pháp: Ván đáp – giải thích. b. Sè phËn th¶m b¹i cña bän vua t«i ph¶n níc h¹i d© - Vội vã bỏ chạy, vua thành kẻ cớp đờng. - C¶nh bá ch¹y cña vua t«i LCThèng nh tÊm hµi kÞch, th¶m h¹i. - C¸ch kÓ chuyÖn xen miªu t¶ sinh động tạo ấn tợng mạnh đối với ngời đọc, kín đáo bộc lộ tâm sù cña t¸c gi¶. III. Tæng kÕt: Ghi nhí (T72) (HS đọc). III. LuyÖn tËp 1. NÕu vÏ minh ho¹ cho håi thø mời bốn thì bức tranh em định vẽ ntn? V× sao? 2. Nªu c¶m xóc, suy nghÜ cña em về hình ảnh Quang Trung Nguyễn Huệ trong trận đại phá qu©n Thanh? 4. Cñng cè:(1’) Kh¾c s©u gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt , h×nh tîng ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ, bän b¸n níc -> GV liªn hÖ gi¸o dôc cho hs t tëng, lßng yªu níc vµ tù hµo d©n téc. 5. HDVN TiÕt 25: TiÕng ViÖt Ngµy so¹n:20/09/2012. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng (tiÕp) A. Mục tiêu cần đạt: 1-KiÕn thøc: Cung cÊp kiÕn thøc vÒ mét c¸ch më réng vèn tõ vµ chÝnh x¸c ho¸ vèn tõ b»ng c¸ch t¨ng sè lîng tõ nhê: T¹o thªm tõ ng÷ míi. Mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. .2-TÝch hîp: víi phÇn V¨n ë bµi “ Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ”, víi phÇn tiÕng Việt ở bài Sự phát triển của từ vựng ( đã học). 3-kÜ n¨ng: më réng vèn tõ vµ gi¶i thÝch ý nghÜa cña tõ ng÷ míi.Sö dông tõ ng÷ mîn tõ níc ngoµi phï hîp. B. ChuÈn bÞ: - HS: đọc và xem bài trớc. - GV: §äc vµ so¹n bµi. Tham kh¶o t liÖu. C. TiÕn tr×nh bµi häc: 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra( 5p) - Nhận xét về sự biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ? - Cã nh÷ng ph¬ng thøc ph¸t triÓn nghÜa cña tõ ng÷ nµo? Cho VD?.

(46) - Ch÷a bµi tËp 4,5. 3. Bµi míi: H§1: Giíi thiÖu bµi (3p): - Môc tiªu: t¹o t©m thÕ cho hs, x©u chuçi kiÕn thøc - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong bài Sự phát triển của từ vựng các em đã đợc học ở tiết trớc, các em đã nắm đợc sự biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ. Hôm nay, chúng ta tiếp tục học bài Sự phát triển của từ vựng ( tiếp theo) để biết cách mở rộng vốn từ và chính xác hoá vốn từ, giải thích đúng ý nghĩa của từ ngữ mới. H§2( 23p) : Híng dÉn hs t×m hiÓu kiÕn thøc .- Mục tiêu: Nắm đợc hiện tợng phát triển từ vựng của một ngôn ngữ bằng cách t¨ng sè lîng tõ bµng c¸ch:T¹o tõ ng÷ míi, mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. - Phơng pháp: Vấn đáp , gợi mở, thảo luận nhóm ? Cho biÕt trong thêi gian gÇn đây có những từ ngữ nào mới đợc cÊu t¹o trªn c¬ së c¸c tõ sau: điện thoại, kinh tế, di động, sở h÷u, tri thøc? - Gv gîi dÉn HS më réng vèn tõ trªn c¬ së hai mÉu sgk. - Gi¶i thÝch nghÜa cña nh÷ng tõ ngữ đó?. ? CÊu t¹o tõ míi theo m« h×nh: x + tÆc. T×m nh÷ng tõ ng÷ míi theo cÊu t¹o m« h×nh nµy?. ? Tõ nh÷ng VD trªn, em rót ra cách để phát triển từ vựng tiếng ViÖt lµ g×? * GV cho HS làm BT 1 để khắc s©u kiÕn thøc.. I. T¹o tõ ng÷ míi 1. Các từ ngữ đợc tạo thành theo mẫu: * MÉu: - Điện thoại di động: điện thoại vô tuyến nhỏ mang theo ngời, đợc sử dụng trong vùng phủ sóng cña c¬ së cho thuª bao. - sở hữu trí tuệ: quyền sở hữu đối với sản phẩm do hoạt động trí tuệ mang lại đợc pháp luật bảo hộ nh: quyÒn t¸c gi¶, ph¸t minh, s¸ng chÕ, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp. * Mét sè tõ kh¸c: - Điện thoại nóng: điện thoại dành riêng để tiếp nhận và giải quyết những vấn đề khẩn cấp bất kì lóc nµo. - Kinh tÕ tri thøc: NÒn kinh tÕ chñ yÕu dùa vµo viÖc s¶n xuÊt lu th«ng, ph©n phèi c¸c s¶n phÈm cã hµm lîng tri thøc cao. - §Æc khu kinh tÕ: => Sgv (74). 2. MÉu: x+ tÆc - Kh«ng tÆc: kÎ chuyªn cíp m¸y bay. - L©m tÆc: kÎ chuyªn khai th¸c bÊt hîp ph¸p tµi nguyªn rõng. - Tin tÆc: nh÷ng kÎ dïng kü thuËt x©m nhËp tr¸i phÐp vµo d÷ liÖu trªn m¸y tÝnh cña ngêi kh¸c => ph¸ ho¹i. - Gian tÆc: kÎ gian manh, trém c¾p, bÊt l¬ng. - Gia tÆc: kÎ c¾p trong nhµ. - NghÞch tÆc: kÎ ph¶n béi lµm giÆc. 3. Ghi nhí (73) * Bµi tËp 1/tr74 a/ x+ truêng: chiÕn trêng, thÞ trêng, th¬ng trêng, phi trêng, thao trêng, l©m trêng, n«ng trêng. b/ x + tËp: häc tËp, kiÕn tËp, luyÖn tËp, su tËp..

(47) ? T×m tõ ng÷ H¸n ViÖt trong hai ®o¹n trÝch Sgk (73)? - Lu ý: kh«ng kÓ tªn riªng. ? GV yªu cÇu HS t×m c¸c tõ ng÷ t¬ng øng víi c¸c kh¸i niÖm (a,b) trong SGk/ 73? ? Nguån gèc cña c¸c tõ nµy?. c/ x + häc: v¨n häc, to¸n häc. II. Mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi. 1. T×m tõ ng÷ H¸n ViÖt trong hai ®o¹n trÝch: a. Thanh minh, tiết, lễ, tảo mộ, hội, đạp thanh, yÕn anh, bé hµnh, xu©n, tµi tö, giai nh©n. b. B¹c mÖnh, duyªn phËn, thÇn, linh, chøng gi¸m, thiÕp, ®oan trang, tiÕt, trinh b¹ch, ngäc. 2. C¸c tõ ng÷ dïng nªu kh¸i niÖm a. AIDS (Õt). b. Ma kÐtting. => lµ tõ mîn cña tiÕng níc ngoµi (TiÕng Anh). 3. Ghi nhí (74) (HS đọc). ?Nh vËy ngoµi c¸ch thøc ph¸t triÓn tõ ng÷ b»ng c¸ch cÊu t¹o thªm tõ ng÷ míi, tõ vùng TiÕng Việt còn đợc phát triển thêm * Bài tập 3/ 74 b»ng c¸ch nµo? - Mîn tiÕng H¸n: m·ng xµ, biªn phßng, tham «, t« thuÕ, phª b×nh, phª ph¸n, ca sÜ, n« lÖ. - GV cho HS lµm BT 3/74. - Mîn tiÕng ch©u ©u: xµ phßng. « t«, ra ®i «, « xi, cµ phª, ca n«. H§3(12p)Híng dÉn hs LT - Mục tiêu: Giúp hs nhận diện các ngôn ngữmới đợc hình thành và ngôn ngữ mợn. HS biết cách sử dụng dúng ngôn ngữ mợnkhi nói và viết - Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm III. LuyÖn tËp. * Bµi 2 (74): ?Tìm 5 từ mới đợc phổ biến gần đây và giải thích nghĩa của những từ đó? - Bµn tay vµng: bµn tay giái, khÐo lÐo, hiÕm cã trong viÖc thùc hiÖn mét thao t¸c lao động hoặc kĩ thuật nhất định. - C¬m bôi: c¬m gi¸ rÎ. - Công nghệ cao: công nghệ dựa trên cơ sở KHKT hiện đại * Bµi4/ 74 - GV cho HS nh¾c l¹i kiÕn thøc cña 2 tiÕt häc vÒ ph¸t triÓn tõ vùng - C©u hái th¶o luËn: ?Từ vựng của một ngôn ngữ có thể không thay đổi đợc không? - Khẳng định: Từ vựng của một ngôn ngữ không thể không thay đổi. => GV cho HS thảo luận, trả lời, cho VD cụ thể sau đó GV bổ sung. * GV cho HS đọc phần đọc thêm SGK/ 74, 75. 4. Cñng cè:(2p) Tõ bµi tËp cña häc sinh GVkh¾c s©u näi dung bµi häc. 5. HDVN - Häc bµi häc: hoµn thµnh nh÷ng phÇn BT cßn l¹i. - So¹n “TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du. TiÕt 26:. Ngµy so¹n: 22/09/2012. “TruyÖn kiÒu” cña NguyÔn Du A. Mục tiêu cần đạt:.

(48) 1. KiÕn thøc: - Nắm đợc những nét chủ yếu về cuộc đời, con ngời, sự nghiệp văn học của Nguyễn Du. - Nắm đợc nhận vật, sự kiện, cốt truyện của TK. - Những giá trị cơ bản về nội nội dung, nghệ thuật của Truyện Kiều, từ đó thấy đợc TruyÖn KiÒu lµ kiÖt t¸c cña v¨n häc d©n téc. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng tóm tắt vb, cảm thụ vb. Nhận ra đặc điểm nổi bật về cuộc đời vµ s¸ng t¸c cña ND 3. Thái độ: biết trân trọng và biết ơn tác giả, Biết vận dụng nt tả cảnh, tả ngời của ND B. ChuÈn bÞ: - GV: + §äc VB: “TruyÖn KiÒu”. Su tÇm tranh ¶nh vÒ TruyÖn KiÒu, mét sè lêi b×nh vÒ TruyÖn KiÒu vµ NguyÔn Du. - HS: Đọc và soạn bài. Tìm đọc trọn vẹn t/p: “Truyện Kiều”. Su tầm những nhận định, bài báo viết về tác giả, tác phẩm. C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra (5p) - Tãm t¾t ®o¹n trÝch håi 14 cña tiÓu thuyÕt “Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ”? H/a ngêi anh hïng ¸o v¶i NguyÔn HuÖ hiÖn lªn trong håi trÝch 14 ntn? Em cã suy nghÜ g× khi chứng kiến cảnh Nguyễn Huệ – Quang Trung chỉ huy quân sĩ đại phá quân Thanh? 3. Bµi míi: Hoạt động 1(3p): Gv giới thiệu bài: Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Nội dung: Truyện Kiều là đỉnh cao của thơ ca cổ điển dân tộc và có một sức sống kì lạ. Nhà thơ quá cố Chế Lan Viên đã từng viết: “ Đọc 3254 câu tuyệt diệu, một cái gì cßn l¹i n¬i t¸c gi¶ h¼n kh«ng ph¶i lµ mét trêi th¬, mét bÓ nh¹c, mét rõng v¨n dÖt gÊm thªu hoa mµ lµ mét bÓ giËn, mét trêi t×nh (?), mét tr¸i tim rØ m¸u kh«ng chÕt. thể đầm đìa nớc mắt, một kiếp tài hoa bị đoạ đày.” Và có một ngời lính đã từng viết: “ Rõng mét ngµy mÊy trËn B52 TiÕng chim v¾ng, tiÕng ve nghe còng máng ChØ cã tiÕng cêi cña ngêi ra trËn Vµ c©u KiÒu trao nhÞp vâng vang xa §ªm Trêng S¬n sèng víi NguyÔn Du Thiên tài ơi, Ngời cũng vào trận đánh Nh÷ng vÇn th¬ h«m nay trao nhÞp vâng Lµ v« vµn tiÕng næ cña ngµy mai.” Chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu vÒ thiªn tµi ND vµ gi¸ trÞ “ TruyÖn kiÒu. H§2:( 30p) Híng dÉn hs t×m hiÓu kh¸i qu¸t vÒ t/g, t/p; gi¸ trÞ nd& nt cña vb Mục tiêu: Nắm đợc những nét chủ yếu về cuộc đời, con ngời và sự nghiệp văn học của Nguyễn Du; nắm đợc cốt truyện, giá trị cơ bản của Truyện Kiều; từ đó thấy rõ vai trò, vị trí của Nguyễn Du và kiệt tác Truyện Kiều trong lịch sử văn họcvà đời sống tâm hồn Việt Nam. Chuẩn bị cơ sở để HS học tốt các đoạn trích Truyện KiÒu. Phơng pháp: Vấn đáp giải thích, thuyết trình I. Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Du 1. Thời đại - Cuèi thÕ kû 18 ®Çu thÕ kû 19, x· h«i có nhiều biến động: + Chế độ phong kiến khủng hoảng trÇm träng. + Điều đó ảnh hởng đến nhận thức và tình + Phong trào nông dân khởi nghĩa nổ c¶m cña NguyÔn Du ntn? ra liên tục (đỉnh cao là k/nghĩa T Sơn) + Phong trµo T©y S¬n thÊt b¹i -> chÕ Tr¶i qua mét cuéc bÓ d©u độ phong kiến triều Nguyễn đợc thiết Những điều trông thấy mà đau đớn lòng lËp trë l¹i (nhiÒu chÝnh s¸ch chuyªn chÕ tµn b¹o). ? Trªn c¬ së so¹n bµi ë nhµ, em h·y tr×nh bµy những hiểu biết về thời đại Nguyễn Du sống? + Thời gian? Đặc điểm gì? Có ảnh hởng đến cuộc đời và sự nghiệp của ông hay không?.

(49) => Tác động mạnh tới tình cảm, nhận thøc cña NguyÔn Du => «ng híng ngßi ? Giới thiệu vài nét cơ bản về gia đình có ảnh bút vào hiện thực. hởng tới cuộc đời, sự nghiệp của Ng/ Du? 2. Thân thế, cuộc đời và sự nghiệp - Cha: Nguyễn Nghiễm, đỗ tiến sĩ, tể tớng thời a. Thân thế chóa TrÞnh. - NguyÔn Du (1765 - 1820) tªn ch÷ lµ - MÑ cña NguyÔn Du lµ vî ba ,kÐm chång 32 Tè Nh, hiÖu lµ Thanh Hiªn, quª ë lµng tuæi, ngêi xø Kinh B¾c (tµi ca h¸t, yªu v¨n Tiªn §iÒn, huyÖn Nghi Xu©n, Hµ TÜnh. thơ),sinh đợc 5 ngời con (4 trai, 1 gái). - Anh: + Nguyễn Khản, quan to dới triều Lê, - Sinh trởng trong một gia đình quý TrÞnh. téc, cã nhiÒu ngêi lµm quan, cã truyÒn + Giỏi thơ Nôm, tơng truyền từng dich thống văn học, sau đó do xã hội => gia Chinh Phô Ng©m. đình sa sút. => Gia đình đại quý tộc, nhiều đời làm quan, cã truyÒn thèng häc hµnh: Bao giê ngµn Hèng hÕt c©y b. Cuộc đời S«ng Rum hÕt níc, hä nµy hÕt quan (ngµn Hèng: nói Hång; s«ng Rum: s«ng Lam) + Giai ®o¹n th¬ Êu vµ thiÕu niªn: ? Theo em Nguyễn Du đã tiếp thu đợc gì từ Mồ côi cha 9 tuổi, mồ côi mẹ 12 tuổi. thời đại và gia đình? Sống và học tập ở TLong, học giỏi nh- Hiện thực từ xã hội, truyền thống văn học từ ng chỉ thi đỗ tam trờng. gia đình. + Nh÷ng n¨m lu l¹c sèng ë quª vî ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ tgi¶ NDu? Th¸i B×nh (1786 - 1796), ë Hµ TÜnh + Các giai đoạn chính trong cuộc đời NDu? (1796 - 1802) => gần gũi với đời sống * GV: Khi lµm quan: “ T©m tr¹ng u uÊt, rôt cña nh©n d©n. rÌ, viÖc lµm quan chØ lµ chiÕu lÖ. C¸i cßn l¹i + Giai ®o¹n lµm quan víi nhµ cña NguyÔn Du lµ tr¸i tim yªu th¬ng con ng- NguyÔn êi.” - Làm quan bất đắc dĩ => Chính trái tim nhân hậu đã tạo nên thiên - Năm 1813 – 1814 đi sứ sang Trung tµi NguyÔn Du: Quèc Ch÷ t©m kia míi b»ng ba ch÷ tµi. - N¨m 1820 (triÒu Minh M¹ng) NDu ®i - Méng Liªn §êng, chñ nh©n trong lêi tùa sø sang Trung Quèc lÇn 2, cha kÞp ®i bÞ TruyÖn KiÒu: “Lêi v¨n t¶ ra nh m¸u ch¶y ë bÖnh mÊt t¹i HuÕ. đầu ngọn bút, nớc mắt thấm trên tờ giấy khiến Cuộc đời của NDu trải qua nhiều thăng ai đọc đến cũng phải thấm thía, ngậm ngùi trầm, biến động, đi nhiều, gặp nhiều, đau đớn đến đứt ruột. Tố Nh tử dụng tâm đã t/x nhiều đã chi phối tới sự nghiệp văn khổ, tự sự đã khéo, tả cảnh đã hệt, đàm tình đã học của ông thiÕt. NÕu kh«ng ph¶i cã con m¾t tr«ng thÊu => ¤ng cã vèn sèng phong phó vµ cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt cả ngàn đời thì niềm cảm thông sâu sắc với nỗi khổ tµi nµo cã c¸i bót lùc Êy” cña ngêi d©n => «ng híng ngßi bót cña ? Qua những giai đoạn chính trong cuộc đời mình vào hiện thực: cña NguyÔn Du em cã nhËn xÐt g×? ? Điều đó có a/hởng ntn đến sự nghiệp đặc - Cuộc đời long đong, nghèo khổ nhiều biÖt lµ sù nghiÖp v¨n häc cña «ng? n¨m lu l¹c, tiÕp xóc víi nhiÒu ngêi, Tãc b¹c c¶m th¬ng ngêi phËn máng nhiÒu sè phËn. Lng gầy chống đỡ nổi bể dâu - Lµ ngêi cã tr¸i tim yªu th¬ng, hiÓu Ngùc lÐp, tr¸i tim th× qu¸ nÆng biÕt s©u réng, am hiÓu v¨n ho¸ DT vµ Nhê th¬ san sÎ bít niÒm ®au v¨n ch¬ng Trung Quèc. ¤ng lµ mét (V¬ng Träng) thiên tài văn học, một nhà nhân đạo CN lín. * GV:Sự nghiệp của Nguyễn Du đợc nhắc đên trªn 2 ph¬ng diÖn: SN lµm quan vµ SN v¨n c. Sù nghiÖp häc. * Sù nghiÖp lµm quan ?Em có nhận xét khái quát nào về SN làm - Thông minh, học giỏi, đỗ tam trờng, quan cña NguyÔn Du? tõng lµm quan cho triÒu NguyÔn nhng ? Sù nghiÖp v¨n häc cña NguyÔn Du? chỉ bất đắc dĩ + T¸c phÈm chÝnh? Bó thân về với triều đình + Gi¸ trÞ chñ yÕu cña c¸c VB ch÷ N«m vµ VB Hµng thÇn l¬ l¸o, phËn m×nh ra ®©u! ch÷ H¸n?.

(50) => Chữ Nôm: Giá trị nhân đạo. => Ch÷ H¸n: Gi¸ trÞ hiÖn thùc. * GV më réng: - 10 năm đợc sống trong tiếng ru của mẹ đã phÇn nµo t¹o nªn t/y v¨n ch¬ng ë Ng Du. - ChuyÖn kÓ NguyÔn Du lµ mét cËu bÐ nhá ngêi, yÕu ít. Thuë nhá, thêng theo mÑ vÒ chảy hội kinh Bắc, có lần mẹ ốm ko về đợc NDu nhí héi cø giôc mÑ vÒ. - Cha nu«i cho NguyÔn Du cho mét c©y kiÕm, ông đã nhận một cách hững hờ nên đã bị phạt. ?VËy thö so s¸nh gi÷a sù nghiÖp lµm quan vµ sù nghiÖp v¨n ch¬ng, em thÊy «ng giµnh t©m huyÕt cho phÇn nµo? - Thê ¬ víi SN lµm quan, ham mª v¨n ch¬ng tõ nhá. ? Tõ sù nghiÖp cña NguyÔn Du, em cã nhËn xÐt kh¸i qu¸t nµo vÒ «ng? * GV: Ông là một trong 3 ngời VN đợc công nhËn lµ danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi cïng víi NguyÔn Tr·i, Hå chÝ Minh. ?Dùa vµo chó thÝch trong SGK vµ phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ, em h·y cho biÕt TruyÖn KiÒu cã nguån gèc tõ ®©u? - “Kim Vân Kiều truyện” đợc Thanh Tâm Tµi Nh©n ë Trung Quèc viÕt . C©u chuyÖn của cuộc đời Thuý Kiều xảy ra vào thế kỷ 16, đời nhà Minh. ?Thêi ®iÓm s¸ng t¸c TruyÖn KiÒu? ?H×nh thøc? * GV më réng: - B¶n: LiÔu V¨n §êng kh¾c in b»ng ch÷ N«m míi ph¸t hiÖn ë NghÖ An. - Th ph¸p TruyÖn KiÒu dµi 300m - Cuèn truyÖn nÆng 50 kg (giÊy 1m x 1,6 m) đợc nhà thi pháp Nguyễn Đình thực hiện. - Ngµy 20/07/ 2011 HN më triÓn l·m vÒ TruyÖn KiÒu Víi nh÷ng su tÇm vÒ c¸c vb cæ * GV nhÊn v× sao TruyÖn KiÒu lµ kiÖt t¸c v¨n häc cña chóng ta. * Hs đọc tóm tắt sgk. ?T¸c phÈm chia mÊy phÇn? ? Nªu nh÷ng sù kiÖn chÝnh cña 3 phÇn? *Bµi tËp ng¾n: ?Sắp xếp các mảnh ghép cho đúng trình tự c©u chuyÖn? ( GV chuÈn bÞ vµo b¶ng phô, treo b¶ng phô. HS quan s¸t, lµm vµo phiÕu häc tËp) * PhÇn 2: Gia biÕn vµ lu l¹c 1. KiÒu chuéc cha 2. KiÒu gÆp Thóc Sinh 3. KiÒu r¬i vµo tay M· Gi¸m Sinh vµ Tó Bµ. 4. KiÒu m¾c lõa Së Khanh. (Rñ KiÒu trèn khái lÇu xanh) 5. KiÒu gÆp Tõ H¶i. 6. KiÒu vµ Ho¹n Th. 7. KiÒu tù vÉn. 8. Kiều đền ơn và báo oán. => S¾p xÕp: 1- 3 – 4 – 2 – 6 – 5 – 8 –. *. Sù nghiÖp v¨n ch¬ng - C¸c tËp th¬ ch÷ H¸n: 3 tËp + Thanh Hiªn thi tËp. + B¾c Hµnh t¹p lôc + Nam Trung t¹p ng©m - S¸ng t¸c ch÷ n«m: + V¨n chiªu hån v¨n tÕ sèng hai c« g¸i Trêng Lu + T¸c phÈm ch÷ n«m xuÊt s¾c nhÊt lµ §o¹n trêng t©n thanh”(TiÕng nãi míi về một nỗi đau đứt ruột) thờng gọi là “TruyÖn KiÒu.. => Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nh©n v¨n ho¸ cña ViÖt Nam vµ thÕ giíi.. II.Giíi thiÖu vÒ TruyÖn KiÒu 1. Nguån gèc .- Dùa vµo cèt truyÖn cña “Kim V©n KiÒu truyÖn” cña Thanh T©m Tµi Nh©n (Trung Quèc). Nhng phÇn s¸ng t¹o cña NDu lµ rÊt lín => lµm nªn gi¸ trÞ cña TruyÖn KiÒu. - Thêi ®iÓm: Kho¶ng cuèi thÕ kû 18 ®Çu TK 19. - H×nh thøc: ThÓ th¬ lôc b¸t, viÕt b»ng ch÷ N«m.. 2. Tãm t¾t TruyÖn KiÒu: - T¸c phÈm gåm 3254 c©ulôc b¸t, chia 3 phÇn chÝnh: + Phần 1: Gặp gỡ và đính ớc + PhÇn 2: Gia biÕn vµ lu l¹c + PhÇn 3: §oµn tô 3. Gi¸ trÞ cña TruyÖn KiÒu a. Gi¸ trÞ néi dung * Gi¸ trÞ hiÖn thùc.

(51) 7. ? VÒ gi¸ trÞ ND: TruyÖn KiÒu cã mÊy gi¸ trÞ? ? Gi¸ trÞ hiÖn thùc? Mét ngµy l¹ thãi sai nha Lµm cho khèc h¹i ch¼ng qua v× tiÒn Tính bài lót đó luồn đây Cã ba tr¨m l¹ng viÖc nµy míi xong - Tó Bµ hµnh h¹ KiÒu: Hung h¨ng ch¼ng hái, ch¼ng tra §ang tay vïi liÔu dËp hoa t¬i bêi ? Giá trị nhân đạo đợc thể hiện ntn? Th¬ng thay còng mét kiÕp ngêi H¹i thay mang lÊy s¾c tµi lµm chi?. - Ph¶n ¸nh s©u s¾c hiÖn thùc vÒ mét x· héi phong kiÕn bÊt c«ng tµn b¹o. + Giai cấp quý tộc độc ác. + Lò lu manh v× tiÒn. - Sè phËn ®au th¬ng cña con ngêi bÞ chà đạp (đặc biệt là ngời phụ nữ) * Giá trị nhân đạo (là giá trị lớn nhất cña TruyÖn KiÒu) - Tiếng nói lên án, tố cáo chế độ xã héi, nh÷ng thÕ lùc xÊu xa. - TiÕng nãi th«ng c¶m tríc sè phËn con ngêi - Khẳng định đề cao tài năng con ngời, nh©n phÈm vµ nh÷ng kh¸t väng ch©n chÝnh: quyÒn sèng, tù do, t×nh yªu, h¹nh phóc.. Đau đớn thay phận đàn bà Lêi r»ng b¹c mÖnh còng lµ lêi chung * GV bæ sung: b. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt - XHPK vốn đề cao nam quyền (liên hệ - Thành công rực rỡ trên lĩnh vực ngôn ChuyÖn ngêi con gÊi Nam X¬ng), vËy mµ ng÷ vµ thÓ lo¹i: Nguyễn Du đã đa ngời phụ nữ thành nhân vật + Ngôn ngữ : Khả năng miêu tả và chÝnh. biÓu c¶m v« cïng phong phó => TiÕng ? Nét đặc sắc về nghệ thuật của Truyện Kiều? Việt giàu, đẹp. + Ng«n ng÷? + Thể loại: Thơ lục bát đạt tới đỉnh cao + ThÓ lo¹i? ®iªu luyÖn + NT kÓ chuyÖn, miªu t¶..? - NT kÓ chuyÖn,c¸ch x©y dùng nh©n * GV đọc một vài câu thơ minh hoạ cho giá vật, NT miêu tả thiên nhiên…thành trÞ NT cña TruyÖn KiÒu. c«ng vît bËc. - Giµu h/a trang nh·, gi¶n dÞ, hµm sóc, “ Long lanh đáy nớng in trời Thành xây khói biếc, non phơi bóng vàng.” đạt tới đỉnh cao chói lọi có một không hai trong lÞch sö v¨n häc d©n téc. “ Dới trăng quyên đã gọi hè §Çu têng löa lùu lËp loÌ ®©m b«ng” * Ghi nhí: SGK/80 “ Sen tµn, cóc l¹i në hoa Sỗu dài ngày ngắn đông đà sang xuân” * Gv tæng kÕt bµi => Ghi nhí (80) (HS đọc) III. LuyÖn tËp(5p) Môc tiªu: kiÓm tra viÖc tù häc su tÇm cña hs Phơng pháp: vấn đáp –trình bày ? Em hãy đọc những câu Kiều mà bản thân đã lựa chọn, ghi chép. 4. Cñng cè:(2p) GV kh¾c s©u néi dung vb, vai trß cña ND trong nÒn vh VN vµ ý nghÜa của t/p nhìn về góc độ ngôn ngữ. 5. HDVN - So¹n: ChÞ em Thuý KiÒu vµ C¶nh ngµy xu©n. TiÕt 27:. Ngµy so¹n: 23/09/2012 V¨n b¶n:chÞ em thuý kiÒu (TrÝch “TruyÖn KiÒu “). - NguyÔn Du-. A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Thấy đợc NT miêu tả nhân vật của Nguyễn Du, khắc hoạ những nét riêng về nhan s¾c, tµi n¨ng, tÝnh c¸ch, sè phËn Thuý V©n, Thuý KiÒu b»ng biÖn ph¸p NT cæ ®iÓn. - Thấy đợc cảm hớng nhân đạo trong Thuý Kiều: trân trọng ca ngợi vẻ đẹp con ngời..

(52) 2. Kĩ năng: Rèn cách đọc diễn cảm, cảm thụ vb; Theo dõi sv trong mối quan hệ với vb. - PT đợc một số chi tiết nt tiêu biểu cho bút pháp nt cổ điển của ND 3. Thái độ: Biết vận dụng bài học để miêu tả nhân vật. B. ChuÈn bÞ: - HS: §äc ®o¹n trÝch, so¹n bµi. Su tÇm nh÷ng bµi viÕt, ý kiÕn vÒ gi¸ trÞ néi dung vµ NT cña ®o¹n trÝch. - GV: So¹n bµi, tËp ng©m th¬ C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1.ổn định t/c: 2. KiÓm tra (3p) - Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Du? - Tãm t¾t TruyÖn KiÒu? Nªu gi¸ trÞ cña TruyÖn KiÒu? 3. Bµi míi: H§1(1p): Gv giíi thiÖu bµi: Môc tiªu: gîi nhí gi¸ trÞ nt cña vb, t¹o høng thó cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong Truyện Kiều, NDu miêu tả nhiều bức chân dung nhân vật rất đặc sắc. Hai chân dung đầu tiên mà ngời đọc đợc thởng thức chính là chân dung hai ngời con gái hä V¬ng – hai chÞ em Thuý V©n – Thuý KiÒu. H§ 2(7p) Híng dÉn hs t×m hiÓu chung vb Mục tiêu:HS nắm đợc vị trí đoạn trích, biết chia bố cụ của đt-> tìm ý để dễ cảm thụ Rèn kĩ năng đọc diễn cảm Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp ? Dùa vµo phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ, em h·y nªu I. §äc - t×m hiÓu chung vÞ trÝ ®o¹n trÝch? 1. VÞ trÝ ®o¹n trÝch - Bắt đầu từ câu 15 đến câu 38. - §o¹n trÝch gåm 24 c©u, n»m ë - Gv giíi thiÖu 14 c©u ®Çu tiªn cña t¸c phÈm. phÇn më ®Çu cña t¸c phÈm. - Giäng vui t¬i, tr©n träng, trong s¸ng, nhÞp 2. §äc, chó thÝch, bè côc a. §äc diÔn c¶m nhµng. b. Chó thÝch - Gọi hs đọc c. Bè côc: 4 phÇn ?Nhận xét cách đọc?. ? Kiểm tra việc tìm hiểu 14 chú thích trong văn - 4 câu đầu: Vẻ đẹp chung của chị em Thuý KiÒu. b¶n b»ng c¸ch hái gi¶i nghÜa mét sè chó thÝch. - “¶”? => c« (miÒn trung) - 4 câu tiếp: gợi tả vẻ đẹp của Thuý V©n. - 12 câu tiếp: cực tả vẻ đẹp và tài ? VB chia lµm mÊy phÇn? ND? GV: §©y lµ mét bè côc chÆt chÏ thÓ hiÖn c¸ch n¨ng hiÕm cã cña Thuý KiÒu. miªu t¶ nh©n vËt tinh tÕ cña nhµ v¨n => t×m hiÓu - 4 c©u cßn l¹i: NhËn xÐt chung vÒ râ ë phÇn sau. cuéc sèng cña hai chÞ em. H§3(22p)Híng dÉn hs §äc- T×m hiÓu v¨n b¶n Mục tiêu: Thấy đợc tài năng nghệ thuật miêu tả nhân vật của Nguyễn Du: khắc hoạ nh÷ng nÐt riªng vÒ nhan s¾c, tµi n¨ng, tÝnh c¸ch, sè phËn Thuý V©n, Thuý KiÒu b»ng bút pháp nghệ thuật ớc lệ, cổ điển, qua đó thể hiện cảm hứng nhân đạo trong Truyên Kiều: trân trọng, ca ngợi vẻ đẹp của con ngời. Phơng pháp: Gợi mở, đàm thoại * §äc 4 c©u ®Çu: II. §äc- T×m hiÓu v¨n b¶n ? Më ®Çu ®o¹n, t¸c gi¶ giíi thiÖu ®iÒu g× vÒ chÞ 1. Giíi thiÖu vÒ hai chÞ em Thuý em Thuý KiÒu? KiÒu + Em hiÓu “hai ¶ tè nga” lµ g×? ?Nhận xét vế cách giới thiệu và từ ngữ trong câu - Họ là hai chị em ruột, đều đẹp => C¸ch giíi thiÖu kÕt hîp gi÷a tõ ®Çu nµy? ? Vẻ đẹp của hai chị em đợc miêu tả, hình ảnh thuần Việt và từ Hán Việt vừa tự nhiªn, võa trang träng. nµo? Em hiÓu nghÜa c©u th¬ ntn? ? C©u th¬ cho em biÕt g× vÒ c¸ch t¶ (NT t¶) cña t¸c gi¶? đã học truyện nào có sử dụng các h/a ớc lệ?.

(53) - “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng”. ? Qua đó hiện lên bức chân dung của hai chị em Thuý KiÒu ntn? * Gv: §o¹n th¬ võa cã sù giíi thiÖu mét c¸ch kh¸ch quan song còng thÓ hiÖn song còng thÓ hiện đợc sự lý tởng hoá cao độ của nhà thơ trong việc giới thiệu về vẻ đẹp chung của hai chị em Thuý KiÒu. * §äc bèn c©u cuèi cña ®o¹n trÝch. ? Cuộc sống của hai chị em TKiều đợc tác giả miªu t¶ qua nh÷ng tõ ng÷ nµo? ? Đó là cuộc sống ntn? Đồng thời thể hiện vẻ đẹp đức hạnh nào của hai chị em? ? Qua c¸ch mt¶ cña t¸c gi¶, em nhËn thÊy th¸i độ, tình cảm nào của ông?. - Dùng NT đối, ẩn dụ, ớc lệ tợng trng => nhà thơ giới thiệu chung về vẻ đẹp của hai chị em: vừa có nét riêng, vừa có nét chung song đều đẹp, một vẻ đẹp duyên dáng, thanh cao, trong tr¾ng, hoµn mÜ - RÊt mùc hång quÇn -Êm đềm trớng rủ - Ong bím – mÆc ai. -> Cuéc sèng cña hai chÞ em: b×nh yên, hạnh phúc, thể hiện vẻ đẹp đức h¹nh con nhµ gia gi¸o.. ? §äc c©u th¬: “M©y thua níc tãc, tuyÕt nhêng màu da” em có cảm nhận đợc điều gì về cuộc sèng cña TV©n sau nµy kh«ng?. - NT: íc lÖ, thñ ph¸p liÖt kª, tõ ng÷ gợi tả, so sánh, ẩn dụ => vẻ đẹp của TV©n: trung thùc, phóc hËu, quý phái, vẻ đẹp đoan trang.. - T¸c gi¶ mÕn yªu, tr©n träng vÎ đẹp và đức hạnh của nhân vật. * §äc 4 c©u th¬ t¶ Thuý V©n 2. Vẻ đẹp của Thuý Vân ? C©u ®Çu giíi thiÖu ®iÒu g×? - C©u ®Çu: giíi thiÖu kh¸i qu¸t ? T¸cgi¶ miªu t¶ Thuý V©n qua nh÷ng h/a, tõ đặc ®iÓm, d¸ng vÎ cña TV©n: cao ng÷ nµo? sang, quý ph¸i. ? Có bạn cho rằngThuý Vân đẹp đến mức: hoa cời, ngọc phải thốt ra lời khen ngợi. Theo em có đúng không? Em hãy tả lại vẻ đẹp của Thuý Vân? ? Nhận xét NT miêu tả của tác giả? Từ ngữ gợi tả - Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang (đầy đặn) ? Nh vËy ch©n dung cña Thuý V©n hiÖn lªn ntn? - Hoa cêi, ngäc thèt - M©y thua, tuyÕt nhêng. * §äc 12 c©u tiÕp ? Hai c©u ®Çu cã t¸c dông g×? ?T¹i sao t¸c gi¶ l¹i t¶ Thuý V©n tríc t¶ KiÒu? (NT g×?) Gv: Vẻ đẹp của TKiều đợc tôn vinh ở cả sắc và tµi. VËy nh÷ng dßng th¬ nµo tËp trung t¶ s¾c vµ nh÷ng dßng th¬ nµo giíi thiÖu tµi n¨ng cña Thuý KiÒu? ? Nhan sắc của Kiều đợc miêu tả qua những h/a, tõ ng÷ nµo? ? So s¸nh víi c¸ch t¶ Thuý V©n, c¸ch t¶ KiÒu cã g× gièng vµ kh¸c nhau? ? Dùa vµo chó thÝch sgk, em h·y miªu t¶ b»ng lêi nét đẹp hơn ngời đó của TKiều? Gv: So víi TV©n, ch©n dung TKiÒu trë nªn trõu tợng hơn đó là nét đẹp tổng hợp, ngời đọc tha hồ tởng tợng vẻ đẹp ấy theo ý mình: ánh mắt, dáng mµy, vÎ t¬i th¾m cña ¸nh m¾t, m¸i tãc, lµn da * Gv chuyÓn: T¶ Thuý V©n, t¸c gi¶ kh«ng t¶ c¸i tµi, c¸i t×nh cña ngêi, cßn t¶ KiÒu: mét phÇn cho t¶ s¾c, cßn hai phÇn t¶ tµi n¨ng. ? Tài năng của Kiều đợc tả thể hiện trên những ph¬ng diÖn nµo? ? Năng lực nào đợc đặc biệt nhấn mạnh qua lời. - Vẻ đẹp của TVân mang tính cách, số phận: đó là sự hài hoà, êm đềm, dù b¸o mét t¬ng lai b×nh lÆng. 3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều (12 câu) - Dùng NT đòn bẩy để tả Thuý KiÒu + Là vẻ đẹp sắc sảo mặn mà. a/ Vẻ đẹp về sắc: - Lµn thu thuû/nÐt xu©n s¬n - Hoa ghen/liÔu hên - Nghiªng níc/nghiªng thµnh - Sö dông thñ ph¸p íc lÖ, so s¸nh, ẩn dụ, đặc tả vẻ đẹp của đôi mắt. =>Vẻ đẹp toàn vẹn cả hình thức lẫn tâm hồn, không có cái đẹp nào sánh kÞp..

(54) th¬: ? Em hiểu thế nào là “nghề riêng, ăn đứt”? ? B¶n nh¹c hay nhÊt cña Thuý KiÒu cã tªn lµ g×? ý nghĩa của bản nhạc đối với Kiều? * Gv b×nh: Tµi n¨ng cña KiÒu ? Giíi thiÖu tµi n¨ng cña Thuý KiÒu t/g muèn ta yêu mến thêm vẻ đẹp nào của TKiều? - Vẻ đẹp tài hoa NT. - Vẻ đẹp tâm hồn nhân ái. ? Vẻ đẹp đến mức hoàn mỹ về sắc, về tài của KiÒu nh dù b¸o tríc sè phËn cña ngêi. Theo em đó là số phận ntn? Ch÷ tµi liÒn víi ch÷ tai mét vÇn * GV: đến đây ta càng hiểu hơn vì sao Nguyễn Du l¹i t¶ Thuý V©n tríc Thuý KiÒu: nh»m lµm nổi bật chân dung của TKiều, nhấn mạnh vẻ đẹp của TKiều (nhan sắc, tài) => phơng pháp NT đòn bÈy..... b/ Vẻ đẹp về tài: Thuý Kiều làm thơ, vè ca hát và tài đàn => đạt đến møc lý tëng theo quan niÖm thÈm mü PK (cÇm, kú, thi, ho¹). Th«ng minh – s½n tÝnh trêi. - Thi – ho¹ - ca ng©m – hå cÇm – s¸ng t¸c nh¹c. * Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp cña s¾c – tµi – t×nh.. => Dự báo một cuộc đời bể dâu, ®au khæ. - Vẻ đẹp làm cho thiên nhiên phải ghen, phải hờn.Vẻ đẹp và số phận cña KiÒu chøng minh cho quan niÖm cña nhµ th¬ vÒ sè phËn, vËn mÖnh: * Tình cảm, thái độ tác giả: sự trân H§4(5p): Híng d·n hs tæng kÕt Môc tiªu:HS kh¸i qu¸t gi¸ trÞ nái bËt vÒ nd& nt träng, tin yªu gi¸ trÞ con ngêi. vña vb III. Tæng kÕt: Phơng pháp : vấn đáp ? Em đọc đợc những vẻ đẹp nào của con ngời từ Ghi nhớ (83) (HS đọc) VB ChÞ em Thuý KiÒu? ? Vẻ đẹp đó gợi cho em cảm nghĩ gì về con ngời? ? Em đọc đợc nội dung nhân đạo nào từ VB này? ? Nét NT tiêu biểu đặc sắc của VB? H§5( 5p): Híng dÉn hs luyÖn tËp Môc tiªu: HS cñng cè kiÕn thøc, kh¾c s©u kiÕn thøc Phơng pháp: Vấn đáp 1. §äc diÔn c¶m bµi th¬? 2. HS đọc bài đọc thêm: SGK/84=> So sánh với III. Luyện tập đoạn trích vừa học để thấy sự sáng tạo vợt bậc 1.Đọc diễn cảm bài thơ. của Nguyễn Du trong việc khắc hoạ chân dung 2. Đọc bài đọc thêm. chÞ em Thuý KiÒu. 4. Cñng cè :(2p) Kh¾c s©u néi dung vb,GV liªn hÖ gi¸o dôc t tëng cho hs 5. HDVN: * Bµi tËp ? T¶ b»ng mét ®o¹n v¨n xu«i kho¶ng 4 – 6 c©u vÒ tµi s¾c cña hai chÞ em Thuý KiÒu? ? Thö t¶ KiÒu tríc, V©n sau, t¶ KiÒu dµi, V©n ng¾n? So s¸nh hiÖu qu¶ hai c¸ch t¶ trªn? * DÆn dß - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch. - So¹n: “C¶nh ngµy xu©n. TiÕt 28:. Ngµy so¹n:25/09/2012 V¨n b¶n: C¶nh ngµy xu©n (TrÝch “TruyÖn KiÒu”). - Nguyễn Du A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Thấy đợc NT miêu tả thiên nhiên của NDu, kết hợp bút pháp tả và gîi,.

(55) Sự đồng cảm của ND với tâm hồn trẻ tuổi 2. Kĩ năng: đọc diễn cảm, cảm thụ t/p thơ trung đại, phát hiện, ptđợc các chi tiết miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn trong ®o¹n trÝch - Cảm nhận đợc tâm hồn trẻ trung của nv qua cái nhìn cảnh vật ngày xuân 3. Thái độ: Vận dụng bài học để viết văn tả cảnh, biểu cảm. Yêu thiên nhiên B. ChuÈn bÞ: - GV so¹n bµi. Su tÇm t liÖu tham kh¶o viÕt vÒ ®o¹n trÝch. - HS đọc và soạn bài C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra(3p) - §äc thuéc lßng diÔn c¶m mét ®o¹n mµ em thÝch trong ®/ trÝch: “ChÞ em Thuý KiÒu”? - Cảm hứng nhân đạo của tác giả thể hiện nh thế nào qua đoạn trích? 3. Bµi míi: H§1: (2p)Gv giíi thiÖu bµi: Môc tiªu:x©u chuçi kiÕn thøc vÒ gi¸ trÞ nt cña vb TK, t¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh NguyÔn Du kh«ng chØ lµ bËc thÇy trong nghÖ thuËt t¶ ch©n dung mµ cßn lµ bËc thÇy trong t¶ c¶nh thiªn nhiªn. Sau bøc ch©n dung hai ngêi tè nga diÔm lÖ lµ bøc tranh t¶ c¶nh ngµy xu©n th¸ng ba tuyÖt vêi H§2(7p) Híng dÉn hs t×m hiÓu chung §T: Mục tiêu: HS nắm đợc vị trí đoạn trích, cách đọc đt,bố cục đt Phơng pháp: vấn đáp, gợi mở đôí thọai ?Dùa vµo phÇn so¹n bµi cu¶ em ë nhµ, em I. §äc - t×m hiÓu chung h·y nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch? 1.VÞ trÝ ®o¹n trÝch - Sau ®o¹n t¶ tµi s¾c cña chÞ em Thóy KiÒu. §o¹n nµy t¶ c¶nh ngµy xu©n trong tiÕt thanh minh, chÞ em Thuý KiÒu ®i ch¬i xu©n. 2. §äc, t×m hiÓu chó thÝch, bè côc - Giäng chËm r·i, khoan thai, t×nh c¶m trong a. §äc diÔn c¶m b. Chó thÝch sáng. Gv và hs đọc một lần c. Bè côc: Theo tr×nh tù thêi gian cña - Gv nx cách đọc cuéc du xu©n. - Kiểm tra việc đọc chú thích ở nhà của HS. + 4 c©u ®Çu: khung c¶nh ngµy xu©n. + 8 c©u tiÕp: khung c¶nh lÔ héi trong ? KÕt cÊu ®o¹n trÝch theo tr×nh tù nµo? tiÕt thanh minh. + 6 c©u cuèi: c¶nh chÞ em Thuý KiÒu du xu©n trë vÒ. HĐ3(25p)Hớng dẫn hs đọc- Tìm hiểu văn bản. Mục tiêu: Thấy đợc tài năng nghệ thuật miêu tả cảnh thiên nhiên của Nguyễn Du: kết hợp tả và gợi, sử dụng từ ngữ, hình ảnh giàu chất tạo hình để tả một ngày cuối xuân với những đặc điểm riêng. Qua cảnh vật phần nào nói lên tâm trạng của nhân vật. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp, bình II. §äc- T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Khung c¶nh ngµy xu©n ?Hai c©u ®Çu gîi t¶ ®iÒu g×? ?H×nh ¶nh: con Ðn ®a thoi gîi cho em liªn t- - Hai c©u ®Çu: Võa giíi thiÖu thêi gian, ởng gì về thời gian và cảm xúc?H/a này t/g đã vừa giới thiệu không gian. Tiết xuân đã sang th¸ng 3. sö dông NT g×? ? Vẻ đẹp của mùa xuân tháng 3 đợc đặc tả + Cỏ – xanh tận chân trời + Hoa lª – tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng qua nh÷ng chi tiÕt ®iÓn h×nh nµo? ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng h×nh ¶nh nµy? ? Có thể nói đây là một trong những câu thơ - Không gian khoáng đạt, trong trẻo. hay nhÊt cña TtruyÖn KiÒu, theo em cã thÓ v× - Mµu s¾c hµi hoµ, t¬i s¸ng. - Th¶m cá non tr¶i réng víi gam mµu nh÷ng lý do nµo sau ®©y? xanh lµm nÒn cho bøc tranh xu©n. ..

(56) ?So s¸nh hai c©u th¬ (c©u th¬ cæ vµ hai c©u + H×nh ¶nh Èn dô, nh©n ho¸: “ Ðn ®a thơ của Nguyễn Du) để thấy sự sáng tạo của thoi” => thời gian trôi nhanh và cảm «ng? gi¸c nuèi tiÕc thêi gian. “ Ph¬ng th¶o liªn thiªn bÝch - Hai c©u th¬: Lª chi sæ ®iÓm hoa” “Cá non xanh tËn ch©n trêi * GV ghi b¶ng phô, s/d c©u hái gîi cho HS Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng phát hiện ra định ngữ “trắng” hoa” + Ph¬ng th¶o: H¬ng th¬m cña cá + liên thiên bích: Cả chân trời, mặt đất đều mét mµu xanh => Cá th¬m liÒn víi trêi xanh. => Trªn cµnh lª cã mÊy b«ng hoa (§êng nÐt cña cµnh lª thanh nhÑ, ®iÓm vµi bông hoa gợi cảnh đẹp tĩnh tại, thanh bình.) - Bót ph¸p gîi t¶ trong hai c©u th¬ cña NguyÔn Du: “Cá non xanh tËn ch©n trêi - Điểm giống: Những câu thơ đều tạo nên Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa.” vẻ đẹp của mùa xuân có hơng vị, màu sắc, đã vẽ lên vẻ đẹp riêng của mùa xuân có hơng đờng nét. vÞ cña cá (th¬m); cã mµu s¾c (xanh mít cña cỏ); có đờng nét (cành lê điểm vài bông hoa) - Điểm khác: Hai câu thơ của Ng Du có - Điểm khác biệt là từ: “trắng” làm định ngữ sáng tạo thêm định ngữ “trắng” tạo nên cho cµnh lª khiÕn bøc tranh mïa xu©n gîi Ên t- thÇn th¸i cho c©u th¬ nh ph©n tÝch ë îng kh¸c l¹. §©y lµ ®iÓm nhÊn næi bËt thÇn th¸i trªn. cña c©u th¬, mµu xanh non cña cá céng víi s¾c tr¾ng cña cµnh lª t¹o nªn sù hµi hoµ tuyÖt diÖu, biÓu hiÖn tµi n¨ng nghÖ thuËt cña t¸c gi¶. * Gv b×nh: Nh vËy bøc tranh mïa xu©n hiÖn lªn víi th¶m cá non tr¶i réng tíi tËn ch©n trêi -> gam mµu nÒn. Trªn nÒn Êy lµ ®iÓm xuyÕt mét vµi b«ng hoa lª tr¾ng => mµu s¾c hµi hoµ tíi møc tuyÖt diÖu => tất cả đều gợi vẻ đẹp riêng của mx: mới mẻ, tinh kh«i, giµu søc sèng. ? Từ đó, em có cảm nhận nào về khung cảnh mùa xuân đợc miêu tả trong những câu thơ trên? * §äc 8 c©u th¬ tiÕp ?Nh÷ng c©u th¬ nµy miªu t¶ c¶nh nµo trong tiÕt thanh minh? ? Dùa vµo chó thÝch (3) vµ (4) trong sgk, em h·y cho biÕt lÔ vµ héi trong tiÕt thanh minh ntn? ? Cảnh lễ hội đó đợc gợi tả qua những câu thơ giàu h/a và nhạc điệu. Theo em đó là những câu th¬ nµo? - 6 c©u th¬: GÇn xa n« nøc... …. giÊy bay. ? NT miêu tả ở đây có gì đặc biệt? + C¸ch dïng tõ ? => C¸c danh tõ (yÕn anh, chÞ em, tµi tö, giai nhân) gợi tả sự đông vui, nhiều ngời cùng đến hội. => Các động từ (sắm sửa, dập dìu) => không khí n¸o nhiÖt, rén rµng cña ngµy héi.. => T¸c gi¶ sö dông thµnh c«ng NT miªu t¶ gîi c¶m, c¸ch dïng tõ ngữ tài tình để miêu tả khung cảnh ngµy xu©n nh mét bøc ho¹ tuyÖt đẹp về mùa xuân: tinh khôi, khoáng đạt, giàu sức sống. 2. Khung c¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh - Cã hai h/® cïng diÔn ra: lÔ t¶o mộ và hội đạp thanh.. - NT miêu tả rất đặc sắc, tài tình: sö dông c¸c tõ ng÷ gîi t¶ mét c¸ch tµi t×nh, NT so s¸nh vµ c¸ch ngắt nhịp hợp lý đã gợi tả không khí lễ hội đông vui, rộn ràng, náo.

(57) => C¸c tÝnh tõ (gÇn xa, n« nøc) => lµm râ h¬n t©m tr¹ng cña ngêi ®i hé => C¸c tõ l¸y: (dËp d×u. n« nøc) => t¨ng thªm kh«ng khÝ cña lÔ héi. ? C¸ch nãi n« nøc yÕn anh lµ c¸ch nãi g×? T¸c dông? - C¸ch nãi Èn dô, gîi h×nh ¶nh tõng ®oµn ngêi nhén nhÞp ®i ch¬i xu©n nh chim Ðn, chim oanh rÝu rÝt. Trong lÔ héi mïa u©n tÊp nËp, nhén nhÞp nhÊt lµ nh÷ng nam thanh, n÷ tó, nh÷ng tµi tö giai nh©n. * GV b×nh vÒ tµi n¨ng sö dông tõ ng÷ cña NguyÔn Du đạt đến đỉnh cao.. nøc. - T¸c gi¶ kh¾c ho¹ mét truyÒn thèng v¨n ho¸ lÔ héi xa xa cña d©n téc ta.. - Nhµ th¬ yªu quý vµ tr©n träng vÎ đẹp và giá trị của truyền thống VH ? Qua cuộc du xuân của chị em TKiều, tác giả đã DT. kh¾c ho¹ truyÒn thèng v¨n ho¸ lÔ héi nµo cña DT 3.C¶nh chÞ em Thuý KiÒu du xu©n trë vÒ ta? ? Theo em lµm sèng l¹i kh«ng khÝ lÔ héi tng bõng nh thế, nhà thơ đã thể hiện tình cảm đối với dân téc ntn? * §äc 6 c©u cuèi ? Cảnh trở về chị em Thuý Kiều đợc gợi tả bằng - Cảnh mùa xuân đã về chiều đang nh÷ng chi tiÕt kh«ng gian vµ thêi gian ntn? ? Nh÷ng chi tiÕt nµy gióp em h×nh dung ra c¶nh ntn? nh¹t dÇn, lÆng dÇn: kh«ng cßn ? Em so sánh với bốn câu thơ tả cảnh xuân ở đầu VB? trong xanh, không còn đông vui. - Thêi gian: tµ tµ bãng ng¶ vÒ T©y Gîi t©m tr¹ng nµo cña con ngêi? ?Theo em, t¶ c¶nh thiªn nhiªn nhng l¹i mang t©m => chiÒu tèi - Kh«ng gian: khe níc nhá nao trạng con ngời, Nguyễn Du đã sử dụng NT gì? nao * Gv: Sự linh cảm về điều sắp xảy ra đã xuất hiện: + cây cầu – nho nhỏ + con ngêi dßng níc cuèn quanh “nao nao” nh b¸o tríc ngay - C¶nh vµ ngêi Ýt, tha, v¾ng sau lóc nµy th«i KiÒu sÏ gÆp nÊm mé §¹m Tiªn, sÏ - T©m tr¹ng b©ng khu©ng, xao gÆp chµng th sinh “phong t tµi m¹o tãt vêi” Kim xuyÕn, vÒ mét ngµy vui s¾p hÕt. => Thiên nhiên đẹp nhng nhuốm Träng. mµu t©m tr¹ng con ngêi. ? Tâm trạng đó đã hé mở vẻ đẹp nào trong tâm - Tha thiết với niềm vui csống hån nh÷ng thiÕu n÷ nh chÞ em Thuý KiÒu? - Nh¹y c¶m, l¾ng s©u ? Em hiểu đợc vẻ đẹp nào của cuộc sống từ bức - Những từ láy gợi tả tâm trạng tranh C¶nh ngµy xu©n? con ngêi (chÞ em TKiÒu): b©ng khu©ng, xao xuyÕn, luyÕn tiÕc, H§4:(5p) Tæng kÕt Môc tiªu: HS kh¸i qu¸t vµ kh¾c s©u gi¸ trÞ nd,tn vb lÆng buån.-> NT t¶ c¶nh ngô t×nh. Phơng pháp: vấn đáp,giải thích III. Tæng kÕt: ? NÐt nghÖ thuËt næi bËt cña ®o¹n trÝch Ghi nhí (87) ? Qua đoạn trích em cảm nhận đợc những phẩm (HS đọc) chÊt næi bËt nµo cña t¸c gi¶? H§5(3p) LuyÖn tËp: Môc tiªu: hs tÝch hîp víi mÜ thuËt, c¶m nhËn ndvb Ph¬ng ph¸p: thùc hµnh III. LuyÖn tËp ? VÏ l¹i bøc tranh ‘C¶nh ngµy xu©n” theo h×nh dung cña em? 4.Cñng cè:(1p) Kh¾c s©u gi¸ trÞ vbvÒ néi dung vµ nghÖ thuËt, GV liªn hÖ lu ý hs c¸ch sö dông ng«n ng÷ trong lêi nãi vµ khi t¹o lËp vb 5.HDV: Häc thuéc lßng ®o¹n th¬ vµ So¹n: “ MGS mua KiÒu. TiÕt 29: Ngµy so¹n:25/09/2012 TiÕng viÖt: ThuËt ng÷ A. Mục tiêu cần đạt: Giúp Hs.

(58) 1-Kiến thức: Nắm đợc khái niệm thuật ngữ. Đặc điểm thuật ngữ 2. TÝch hîp: víi phÇn V¨n ë ®o¹n trÝch ChÞ em Thuý KiÒu, C¶nh ngµy xu©n, víi TËp lµm v¨n ë bµi Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. 3-kÜ n¨ng: gi¶i thÝch nghÜa cña thuËt ng÷ vµ vËn dông thuËt ng÷ trong nãi, viÕt. B. ChuÈn bÞ: - GV, HS đọc và soạn bài. C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc: 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra (5p) - Em có nhận xét gì về sự biến đổi của từ ngữ tiếng Việt? Cho VD? - Ph¸t triÓn nghÜa cña tõ b»ng nhÏng c¸ch nµo? Cho VD? - Ch÷a bµi tËp 5/57 hoÆc GV cho BT kh¸c. 3. Bµi míi: H§1: (1p)VG giíi thiÖu bµi Môc tiªu: t¹o høng thó cho hs Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh Nh chúng ta đã biết, xã hội ngày càng phát triển, có nhiều ngành khoa học công nghệ ra đời, kế tiếp theo là sự ra đời của một loạt các từ ngữ chuyên dùng tronh các ngành khoa học đó. Các từ ngữ đó có tên gọi là gì, hôm nay chúng ta sẽ t×m hiÓu bµi ThuËt ng÷. H§2(25p) Híng dÉn hs t×m hiÓu vÒ thuËt ng÷ Mục tiêu: Hiểu đợc khái niệm thuật ngữ và một số đặc điểm cơ bản của nó. Phơng pháp: Gợi mở, đàm thoại, thảo luận nhóm ? So s¸nh hai c¸ch gi¶i thÝch vÒ nghÜa cña tõ “ níc” vµ “muèi”? * GV: - Cách 1: đặc điểm bên ngoài của sự vËt, h×nh thµnh trªn c¬ së kinh nghiÖm cã tÝnh chÊt c¶m tÝnh. - Cách 2: Giải thích thể hiện đợc các đặc tính bên trong của sự vật: đợc cấu t¹o tõ yÕu tè nµo, quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tố đó ra sao. - §äc c¸c ®/n (88). ?Em đã học các định nghĩa này ở nh÷ng m«n nµo?. I. ThuËt ng÷ lµ g× 1. So s¸nh hai c¸ch gi¶i thÝch a. C¸ch 1: gi¶i nghÜa SGk (87) - Níc - Muèi => gi¶i nghÜa theo kiÕn thøc m«n VËt lý b. C¸ch 2 - Níc - Muèi => gi¶i nghÜa theo kiÕn thøc m«n Ho¸ häc. 2. Tìm hiểu các định nghĩa - Sgk/88. a. Thạch nhũ => môn địa lý b. Bad¬ => m«n ho¸ häc c.Èn dô => ng÷ v¨n d. Ph©n sè thËp ph©n => m«n to¸n. => Nh÷ng tõ in ®Ëm chñ yÕu dïng trong VB khoa häc c«ng nghÖ.. ? C¸c tõ in ®Ëm nµy chñ yÕu gÆp ë lo¹i VB nµo? - §«i khi: b¶n tin, 1 phãng sù, 1 bµi b×nh luËn trªn b¸o chÝ. ?Những từ trên đợc gọi là thuật ngữ. 3. Ghi nhớ (88) VËy em hiÓu thuËt ng÷ lµ g×? => Ghi nhí (HS ®oc) ? Thö xem nh÷ng thuËt ng÷ ë môc I.2 cã nghÜa nµo kh¸c kh«ng? * Gv: - Nh÷ng tõ kh«ng ph¶i lµ thuËt ng÷ thêng cã nhiÒu nghÜa. - Các ngành KH hiện đại có xu hớng ¶nh hëng lÉn nhau => t×nh tr¹ng 1 thuËt ng÷ dïng chung cho nhiÒu lÜnh vùc. + virut: sinh häc, y häc, CN th«ng tin. + ThÞ trêng: quang häc, y häc. II. §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷ 1. ThuËt ng÷ trong môc I.2 kh«ng cßn nghÜa nµo kh¸c. => mét thuËt ng÷ chØ biÓu thÞ mét kh¸i niÖm và ngợc lại mỗi khái niệm chỉ đợc biểu thị b»ng mét thuËt ng÷..

(59) ? XÐt c¸c VD ë SGK/ 88, phÇn II. 2, ë VD nµo tõ ‘muèi” cã s¾c th¸i biÓu c¶m? ? Tõ ‘muèi” trong VD nµo lµ thuËt ng÷?. 2. XÐt tõ “muèi”: a. Tõ “muèi” lµ thuËt ng÷ kh«ng mang tÝnh biÓu c¶m b. Tõ “muèi” cã tÝnh biÓu c¶m -> chØ t×nh c¶m s©u ®Ëm cña con ngêi => ThuËt ng÷ kh«ng cã tÝnh biÓu c¶m.. ?Từ đó, em có nhận xét gì về thuật 3. Ghi nhí (89) ngữ?(Có mấy đặc điểm) (HS ® äc) H§ 3(10p) LuyÖn tËp: Môc tiªu: HS nhËn diÖn dóng thuËt ng÷. BiÕt sö dông chÝnh x¸c thuËt ng÷. Phơng pháp: Thảo luận nhóm. đàm thoại III. LuyÖn tËp: GV híng dÉn HS lµm c¸c BT trong SGK 1. Bµi 1 (89) - Lùc: lµ t¸c dông ®Èy. - X©m thùc lµ lµm huû ho¹i. - Tác động hoá học là hoạt động trong đó. - Trêng tõ vùng lµ tËp hîp. - Di chØ: lµ n¬i cã dÊu vÕt. - Thô phÊn lµ hiÖn tîng h¹t phÊn tiÕp xóc víi ®Çu nhuþ ( Cßn l¹i HS vÒ nhµ lµm tiÕp) 2. Bµi 2 (90) - “Điểm tựa” ở trong đoạn trích không đợc dùng nh một thuật ngữ. ở đây nó chỉ nơi lµm chç dùa chÝnh. 3. Bµi 3 (90) a. Từ “hỗn hợp” đợc dùng nh một thuật ngữ. b. Từ “hỗn hợp” đợc dùng nh một từ thông thờng * §Æt c©u: + Thøc ¨n hçn hîp + Ph¸i ®oµn qu©n sù hçn hîp bèn bªn. 4. Cñng cè: (3p) Tõ nhËn xÐt bµi tËp cña hs, GV lu ý kh¾c s©u néi dung bµi häc 5. HDVN(1p) - BTVN: 4,5/ 90 - Häc bµi cò. Xem tríc bµi: “Trau dåi vèn tõ” ___________________________________________ TiÕt 30: Ngµy so¹n: 25/09/2012 TËp lµm v¨n Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1 (V¨n thuyÕt minh) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp Hs 1. Kĩ năng:Thấy đợc vai trò của yếu tố miêu tả, tự sự trong bài văn thuyết minh. - §¸nh gi¸ bµi lµm, rót kinh nghiÖm, 2. KÜ n¨ng: Söa ch÷a nh÷ng sai sãt vÒ c¸c mÆt ý tø, bè côc, c©u v¨n, tõ ng÷, chÝnh t¶. B. ChuÈn bÞ: - HS: «n l¹i kiÕn thøc cò vÒ v¨n thuyÕt minh kÕt hîp yÕu tè miªu t¶, tù sù. - Gv :chÊm vµ ch÷a bµi cho HS C. TiÕn tr×nh giê tr¶ bµi 1. ổn định t/c: 2.Tr¶ bµi: H§1.(1p) GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o høng thó cho hs Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh.

(60) Các em đã học về kiểu bài TM có sử dụng yếu tố miêu tả kết hợp với các biện ph¸p nghÖ thuËt.Thùc hµnh viÕt bµi lµm v¨n sè mét. H«m nay c« tr¶ bµi c¸c em sÏ thấy mình đã nhận thức và thực hành đợc những gì nhé. HĐ2(5p) -Tìm hiểu đề Mục tiêu: hs biết xác định đúng yêu cầu của đề bài Phơng pháp: vấn đáp * §Ò bµi: Con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam * Yªu cÇu: - Xác định đúng yêu cầu của đề bài: Thuyết minh có kết hợp biện pháp NT và yếu tố miªu t¶. - §èi tîng thuyÕt minh: Con tr©u - Hình thức: Bài viết đầy đủ bố cục 3 phần, sạch sẽ, không sai chính tả, không mắc lỗi về diễn đạt H§ 3(10p). Dµn bµi: Môc tiªu: hs biÕt c¸ch x©y dùng dµn bµi,s¾p xÕp c¸c ý theo t×nh tù hîp lý Phơng pháp: Gợi mở, đàm thoại (Nh T14, 15) HĐ 4(5p). Nhận xét và đánh giá Môc tiªu: Gióp hs nhËn ra nh÷ng u nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cu¶ m×nh, rót kinh nghiÖm cho bµi v¨n sau Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh 1. ¦u ®iÓm: - Nắm vững thể loại, xác định đúng đối tợng - Cã bè côc râ rµng - Viết đúng phơng pháp 2. Nhîc ®iÓm: -C¸c yÕu tè biÓu c¶m vµ miªu t¶ mê nh¹t. - Cha biÕt t¸ch ®o¹n - Tr×nh tù thuyÕt minh cßn s¾p xÕp cha hîp lý H§5(23p): Híng dÉn hs ch÷a lçi Mục tiêu: Giúp hs nhận rõ lỗi mắc, nguyên nhân , cách khắc phục để rút bài học khi t¹o lËp v¨n b¶n Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm 3. Ch÷a lçi: Hs trao đổi hớng sửa chữa các lỗi: +VÒ ND (ý vµ s¾p xÕp c¸c ý; sù kÕt hîp c¸c yÕu tè kÓ, t¶ vµ biÓu c¶m +Về hình thức (bố cục, trình bày, diễn đạt, NP, chính tả) - Gv bæ sung, kÕt luËn vÒ híng söa ch÷a, c¸ch ch÷a lçi cña HS. - GV gäi ®iÓm 4. KÕt qu¶: Líp sÜ sè 9 - 10 7 -8 5 -6 0 -4 9A 9C. 39 35. 0 0. 23 6. 15 22. 1 8. 4. Cñng cè(1p) : GV lu ý hs ph¬ng ph¸p viÕt bµi lµm v¨n thuyÕt minh kÕt hîp víi mt& bc 5. HDVN - VÒ nhµ tiÕp tôc söa lçi trong bµi cña m×nh . - Xem tríc bµi: “Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù”. _________________________________________.

(61) TiÕt 31+32. ngµy so¹n:28/09/2012 LuyÖn tËp kiÓu bµi thuyÕt minh. A. Mục tiêu cần đạt: 1-Kiến thức: Giúp HS củng cố kiến thức đã học về văn bản thuyết minh.Cách vận dông c¸c biÖn ph¸p nt vµ c¸c yÕu tè miªu t¶ vµo bµi thuyÕt minh 3-RÌn kÜ n¨ng: Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÐu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ: GV: Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n g/a mét sè c¸c ®o¹n v¨n mÉu HS: chuÈn bÞ néi dung theo yªu cÇu cña GV C. Tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra:(3p) sù chuÈn bÞ cña hs 3. Bµi míi: H§1. VG giíi thiÖu:(2p) Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh: Qua bµi lµm v¨n sè mét vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh.C¸c em vÉn cha tuÇn thôc trong c¸ch ®a vµo bµi c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt còng nh c¸c uyÕ tè miªu t¶. H«m nay c¸c em sÏ «n luyÖn vÒ c¸ch sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËtvµ yÕu tè mt trong v¨n b¶n thuyÕt minh. H§2(10p) «n tËp Mục tiêu: HS củng cố kiến thức về kiểu bài thuyết minh: đặc điểm, tính chất, phơng pháp Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp I. ¤n tËp v¨n thuyÕt minh TiÕt 31 ThÕ nµo lµ vb tm? - Lµ lo¹i VB th«ng dông, phæ biÕn - Cung cÊp tri thøc kh¸ch quan, phæ th«ng ?Kể tên các phơng - 6 phơng pháp: định nghĩa, liệt kê, nêu VD, nêu số liệu, phân ph¸p thuyÕt minh lo¹i ph©n tÝch, so s¸nh đã học? H§3(30p) Híng dÉn hs kh¾c s©u kÜÕn thøc Mục tiêu: Giúp hs nhớ đợc cụ thể các tác dụng của các biện ph¸p nt vµ c¸c yÕu tè mt trong vb TM Phơng pháp : Vấn đáp, gợi mở, thuyết trình II. Vb thuyÕt minh cã sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶: 1. nh÷ng v® cÇn lu ý: Vai trß cña c¸c *§Æc ®iÓm cña vb vÉn lµ cung cÊp kiÕn thøc-> tri thøc cÇn yếu tố nt trong vb phải đảm bảo yếu tố kq về đối tợng *C¸c h/a Èn dô ,so s¸nh,nh©n ho¸ dïng trong vb tm cÇn ph¶i TM? xuất phát từ đặc trng bản chất của đối tợng-> tránh việc thiếu kq. GV củng cố khắc * Dùng lời thoại trong vb tm không có vai trò khắc hoạ hình tợng nhân vật mà chỉ đóng vai trò để chuyển tải thông tin về đt. s©u. Cã thÓ sö dông pp: liÖt kª,nªu ®n, dïng sè liÖu. * ChØ nªn sö dông c¸c bpnt so s¸nh, nh©n ho¸ Èn dô, trong mét sè kiÓu vb TM vÒ danh lam th¾ng c¶nh, vÒdanh nh©n, vÒ loµi cây, loài vật, đồ dùng, hay TM về một tlvh. * YÕu tè miªu t¶ trong c¸c c©u v¨n thuyÕt minh lµm cho c¸c đối tợng thuyết minh thêm nổi bật, ấn tợng TiÕt 32 H§1:LuyÖn tËp:(40p).

(62) - Nªu yªu cÇu cña đề? -LËp dµn ý, ph¸t triÓn c¸c ý thµnh nh÷ng ®o¹n v¨n cô thÓ.. CÇn sö dông nh÷ng bp nt nµo? ®a vµo vb b»ng c¸ch nµo? (Sö dông NT nh©n ho¸, nãn kÓ chuyÖn vÒ m×nh theo ng«i thø nhÊt.) -Nhãm 1: viÕt ®o¹n më bµi.. Mục tiêu: Rèn kĩ năng tìm hiểu đề , lập dàn bài, viết đoạn văn cã sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶. Ph¬ng ph¸p: Gîi më. Th¶o luËn nhãm 2. LuyÖn tËp: Bµi 1 ThuyÕt minh vÒ chiÕc nãn * Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ chiÕc nãn. * Th©n bµi: - LÞch sö chiÕc nãn. - CÊu t¹o cña chiÕc nãn. - Quy tr×nh lµm ra chiÕc nãn. - Gi¸ trÞ kinh tÕ, v¨n ho¸ nghÖ thuËt cña chiÕc nãn. * Kết bài: Cảm nhận chung về chiếc nón trong đời sống hiện t¹i. * c¸ch ®a c¸c biÖn ph¸p NT vµo bµi v¨n thuyÕt minh vÒ chiÐc nãn + Tù thuËt vÒ m×nh. + X©y dùng thµnh c©u chuyÖn, cã t×nh huèng. + Tæ chøc cuéc thi, pháng vÊn c¸c lo¹i nãn hoÆc qu¹t. * viÕt ®o¹n më bµi: “ Chiếc nón trắng Việt Nam không phải chỉ dùng để che ma, che nắng mà dờng nh nó còn là một phần không thể thiếu đã góp phần làm nên vẻ đẹp duyên dáng cho ngời phụ nữ Việt Nam. ChiÕc nãn tr¾ng tõng ®i vµo ca dao: “ Qua đình ngả nón trông đình §×nh bao nhiªu ngãi, th¬ng m×nh bÊy nhiªu” Vì sao chiếc nón trắng lại đợc ngời VN nói chung, ngời phụ nữ VN nãi riªng yªu quý vµ tr©n träng nh vËy? Xin mêi c¸c b¹n h·y cïng t«i thö t×m hiÓu vÒ lÞch sö, cÊu t¹o, c«ng dông cña chiÕc nãn tr¾ng nhÐ.”. -Nhãm 2: viÕt ®o¹n th©n bµi. ( lÞch sö h×nh thµnh vµ cÊu t¹o) -Nhãm 3: viÕt ®o¹n th©n bµi. ( chñng lo¹i) -Nhãm 4: viÕt ®o¹n th©n bµi. ( c«ng dông) vµ ®o¹n kÕt bµi. Xác định yuê cầu của đề bài? Bµi 2: §Ò bµi: ThuyÕt minh c¸i kÐo a, Yêu cầu của đề: Lập dàn bài đại c- -ND: Bài viết cần nêu đợc hình dáng, chất liệu, chủng loại, ¬ng? c«ng dông cña chiÕc kÐo. -HT: VËn dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt: Miªu t¶, kÓ, liÖt kª, nh©n ho¸. Gv híng dÉn HS b, LËp dµn ý: * Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ chiÕc kÐo. * GV gäi HS tr×nh Hä nhµ kÐo chóng t«i lµ mét trong nh÷ng vËt dông gÇn gòi cã bµy bµi lµm cña Ých cña con ngêi. m×nh ( ®o¹n më *Th©n bµi: sử hình thành: Chúng tôi không rõ là mình ra đời và gắn bµi, mét vµi ®o¹n -bãLÞch víi con ngêi tõ bao giê, nhng cã lÏ tõ rÊt xa xa, tõ khi con của thân bài), HS ngời biết may quần áo để mặc, chắc là phải cần đến chúng tôi. khác nhận xét, bổ - Cấu tạo: Chúng tôi đợc tạo ra từ kim loại: Thép. Đợc tôi sung. GV bổ sung luyện qua các lò xởng luyện thép và sản xuất đồ dùng kim lo¹i. hoµn thiÖn. NÕu Thân chúng tôi gồm có hai phần, đợc ghép lại đối xứng với bµi viÕt nµo tèt, nhau b»ng mét chiÕc ®inh vÝt. §Çu chóng t«i lµ hai mòi nhän.

(63) GV cho ®iÓm.. cã t¸c dông luån l¸ch khi c¾t. Lìi chóng t«i máng vµ s¾c dïng để cắt. Phía chuôi thờng uốn thành hai vòng tròn để khi ngời dïng luån ngãn tay c¸i vµ ngãn trá khi c¾t. Víi kÐo c¾t v¶i loại to, kéo cắt sắt thì một chuôi để dài, không uốn thành vòng tròn, để các ngón tay cầm tạo ra lực lớn hơn khi cắt. - Chủng loại: Họ nhà kéo chúng tôi cũng rất đông đúc. Có kéo c¾t v¶i, cã kÐo c¾t tãc, cã kÐo c¾t s¾t, cã chiÕc kÐo nhá dïng cho c¸c b¹n häc sinh c¾t giÊy thñ c«ng, cã kÐo dïng trong ngµnh y, c¸c b¸c sÜ dïng lµm dông cô phÉu thuËt. -C«ng dông: Cã chóng t«i con ngêi míi t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã h×nh d¸ng, kÝch cì theo ý muèn: nh÷ng bé quÇn ¸o, nh÷ng kiÓu tãc, nh÷ng h×nh c¾t d¸n thñ c«ng. * KÕt bµi: Tªn tuæi chóng t«i kh«ng næi danh nhng chóng t«i cũng không thể thiếu đợc trong nhiều lĩnh vực của đời sống cña con ngêi. 4. H§2(5p)Cñng cè: Tõ bµi lµm cña hs gv nhËn xÐt kh¾c s©u kiÕn thøc vµ kÜ thuËt sö dông c¸c biÖn ph¸p nt vµ yÕu tèmt vµo vb TM 5. Híng dÉn häc: ¤n tËp tiÕp vÒ vb TM cã sö dông c¸c bpnt vµ yÕu tè mt ChuÈn bÞ bµi tiÕt 33: MT trong vb tù sù __________________________________________. TiÕt 33:. Ngµy so¹n: 30/09/2012 TLV: Miªu. t¶ trong v¨n b¶n tù sù. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp Hs 1-Kiến thức: Thấy đợc sự kết hợp các phơng thức biểu đạt trong một vb - vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. 2-TÝch hîp: víi phÇn V¨n qua c¸c ®o¹n trÝch trong v¨n b¶n TruyÖn KiÒu. 3- RÌn luyÖn kÜ n¨ng: - ph©n tÝch vµ sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n ts. B. ChuÈn bÞ: - Hs đọc và soạn bài - Gv đọc tham khảo: SGV, STK, soạn giáo án. Su tầm các đoạn văn tự sự có sử dụng yÕu tè miªu t¶. C. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra(3p) Nªu vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù ? 3. Bµi míi: H§1: GV giíi thiÖu bµi(2p) Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh: Trong v¨n b¶n tù sù, ngoµi c¸c yÕu tè nh©n vËt, sù viÖc lµ nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n để tạo ra một câu chuyện, văn bản tự sự còn cần một số yếu tố khác để tạo cho truyện hấp dẫn hơn đó là yếu tố miêu tả. Để hiểu đợc điều này chúng ta đi vào bài häc h«m nay. H§2(25p) H íng dÉn hs t×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù Mục tiêu: - Thấy đợc vai trò của của yếu tố miêu tả hành động, sự việc, cảnh vật và con ngêi trong v¨n b¶n miªu t¶. Phơng pháp: Gợi mở, đàm thoại.

(64) - HS đọc VD trong SGK ?§o¹n trÝch kÓ vÒ sù viÖc g×? ?Sù viÖc x¶y ra nh thÕ nµo? - HS thuËt l¹i c¸c sù viÖc theo SGK + Vua Quang Trung cho ghÐp v¸n l¹i, cø mêi ngêi khiªng mét bøc tiÕn phÝa tríc, hai m¬i ngêi kh¸c cÇm binh khÝ tiÕn theo sau. + Qu©n Thanh b¾n ra kh«ng tróng ngêi nµo; khãi phun lửa thì gió lại đổi chiều, thành ra tự làm hại mình. + Qu©n cña vua Quang Trung khiªng v¸n nhÊt tÒ x«ng lên đánh. + Quân Thanh chống đỡ không nổi. Sầm Nghi Đống thắt cổ tự tử. Quân Thanh đại bại. ?ChØ ra c¸c chi tiÕt miªu t¶ trong ®o¹n v¨n?. I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù 1. §äc vÝ dô 2. T×m hiÓu a. §o¹n trÝch kÓ vÒ viÖc vua Quang Trung đánh đồn Ngọc Håi.. b. C¸c chi tiÕt miªu t¶: - Nh©n giã b¾c….tù h¹i m×nh. - Qu©n Thanh chèng kh«ng næi….chÕt. * HS đọc các sự việc mà HS nêu ?Hãy nối các sự việc ấy thành đoạn văn. Sau đó nhận - Quân Tây Sơn....đại bại. c. So s¸nh hai ®o¹n v¨n vµ xét xem đoạn văn ấy có sinh động không? Tại sao? ?So s¸nh ®o¹n v¨n võa nèi víi ®o¹n trÝch trong SGK , nhËn xÐt råi rót ra nhËn xÐt? - Đoạn văn vừa nối không sinh động vì chỉ đơn giản kể lại các sự việc chứ cha làm cho ngời đọc thấy đợc sự việc đó diễn ra nh thế nào? - Đoạn văn trích trong SGK sinh động hơn vì trân đánh - Đoạn văn nối các sự việc của Quang Trung đợc tái hiện một cách hết sức cụ thể nêu trong SGK không sinh động. và sinh động. ?Vậy theo em vì sao ở đoạn trích sự việc lại đợc tái - Đoạn văn trích sinh động hiện sinh động? - Nhê c¸c yÕu tè miªu t¶, b»ng c¸c chi tiÕt lµm hiÖn lªn c¶nh vµ hÊp dÉn h¬n nhê cã yÕu tè vật, con ngời, hành động của con ngời trong trận chiến đấu miêu tả. nên ta thấy câu chuyện sinh động, hấp dẫn. ?VËy tõ nh÷ng ®iÒu võa t×m hiÓu, em h·y cho biÕt khi kể chuyện ngời kể cần làm những gì để câu chuyện * Ghi nhớ: SGK/92 (HS đọc) thêm hấp dẫn, sinh động? H§3( 13p): LuyÖn tËp Mục tiêu: - Rèn luyện kĩ năng vân dụng các phơng thức biểu đạt trong một văn bản. - BiÕt c¸ch vËn dông ®a yÕu tè miªu t¶ vµo vb ts Phơng pháp: Gợi mở, đàm thọai II. LuyÖn tËp: 1. Bµi 1/92 - HS đọc yêu cầu BT. - GV lu ý víi HS: ở những câu thơ tả ngời: Đối với mỗi đối tợng Nguyễn Du chú ý: + tả phơng dịên nào? ( Vân: tả khuôn mặt, tả liệt kê, chi tiết. Kiều: tả đôi mắt, vẻ đẹp chung). + so s¸nh, vÝ von víi nh÷ng g×? => Cách tả ấy làm nổi bật vẻ đẹp nào của nhân vật? Vẻ đẹp khác nhau ntn? - GV goi HS đứng tại chỗ trả lời. a. T¶ ngêi: “ V©n xem trang träng kh¸c vêi …………………………... Hoa ghen thua th¾m, liÔu hên kÐm xanh” b. T¶ c¶nh: “Cá non xanh tËn ch©n trêi, Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa.”.

(65) “ Tµ tµ bãng ng¶ vÒ t©y ………………………... DÞp cÇu nho nhá cuèi ghÒnh b¾c ngang.” => Tác dụng: Các yếu tố miêu tả làm cho văn bản sinh động, hấp dẫn, giàu chất thơ. Nó góp phần làm cho ngời đọc thích thú với văn bản. 2. Bµi 2/92 - GV cho HS viết, sau đó GV gọi lên trình bày. - HS kh¸c nhËn xÐt. GV n/x, bæ sung. - Bµi lµm cña HS tèt, GV cho ®iÓm. 3. Bµi tËp 3/92 - HS lµm miÖng. 4. Cñng cè: (3p) GV nhÊn m¹nh vai trß cña c¸c yÕu tè tiªu t¶ trong v¨n TS 5. HDVN - Hoµn thµnh BT 2/92. - TËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã yÕu tè miªu t¶. - Häc bµi vµ so¹n bµi TV. TiÕt 34. _______________________________ Ngµy so¹n: 01/10/2012. TiÕng viÖt:Trau dåi vèn tõ A. Mục tiêu cần đạt: 1-Kiến thức: Thấy đợc vai trò của trau dồi vốn từ trong việc nói, viết và phát triÓn n¨ng lùc t duy, giao tiÕp. 2-TÝch hîp: víi phÇn V¨n qua c¸c ®o¹n trÝch trong v¨n b¶n TruyÖn KiÒu. 3- Rèn kĩ năng: Giải nghĩa từ và sử dụng từ đúng nghĩa, phù hợp với ngữ cảnh B. ChuÈn bÞ: - Hs đọc và soạn bài - Gv đọc tham khảo: SGV, STK, soạn giáo án C. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định t/c: 2. . KiÓm tra(3p) - ThÕ nµo lµ thuËt ng÷? §Æc ®iÓm? - Ch÷a bµi tËp? 3. Bµi míi: H§1:(2p) GV giíi thiÖu bµi: Môc tiªu: X©u chuçi kiÕn thøc TV, t¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong quá trình giao tiếp, đòi hỏi mỗi con ngời chúng ta cần phải nâng cao ý thức và năng lực cá nhân để sử dụng tốt tiếng Việt. Chúng ta phải trau dồi vốn từ. §ã lµ néi dung chóng ta t×m hiÓu trong bµi häc h«m nay. H§2( 25p) Híng dÉn hs t×m hiÓu kiÕn thøc míi Mục tiêu: - Giúp Hs hiểu đợc tầm quan trọng của việc trau dồi vốn từ. Muốn trau dồi vốn từ trớc hết phải rèn luyện để biết đợc đầy đủ và chính xác nghĩa và cách dùng từ. Ngoµi ra muèn trau dåi vèn tõ cßn ph¶i biÕt c¸ch lµm t¨ng vèn tõ Phơng pháp: Vấn đáp – giải thích, thảo luận nhóm I. Rèn luyện để nắm vững nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ 1.§äc ý kiÕn cña Ph¹m V¨n §ång vµ nhËn xÐt + Theo em tiếng Việt có khả năng đáp ứng các - Tiếng Việt là ngôn ngữ có khả nhu cầu giao tiếp của chúng ta không? Tại sao? năng rất lớn để đáp ứng nhu cầu diễn đạt của ngời Việt vì tiếng Việt rất giàu đẹp và luôn phát triÓn. + Muèn ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng cña tiÕng ViÖt, - Muèn ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng . * HS đọc SGK/99 ?T¸c gi¶ muèn nãi ®iÒu g× qua ý kiÕn nµy?.

(66) cña tiÕng ViÖt, mçi c¸ nh©n ph¶i kh«ng ngõng trau dåi ng«n ng÷ cña m×nh mµ tríc hÕt lµ trau dåi vèn tõ. 2. Xác định lỗi trong các ví dụ. a. Dùng thừa từ đẹp vì từ thắng cảnh có nghĩa là cảnh đẹp. b. Dïng sai tõ: “dù ®o¸n” - Dù ®o¸n: §o¸n tríc t×nh h×nh, ?Em hiÓu: “dù ®o¸n” cã nghÜa lµ nh thÕ nµo? sự việc nào đó có thẻ xảy ra ?Theo em thay b»ng tõ nµo? trong t¬ng lai. - Thay b»ng: “ íc ®o¸n” hoÆc “pháng ®o¸n”. ?VD (c), tõ nµo dïng sai?(Tõ “®Èy m¹nh”) c. Dïng sai tõ : “§Èy m¹nh” - §Èy m¹nh : Thóc ®Èy cho ?Em hiÓu “®Èy m¹nh” ntn? ph¸t triÓn nhanh lªn. ?Thay b»ng tõ nµo? ?Theo em v× sao l¹i m¾c nh÷ng lçi nµy? - Thay b»ng tõ: “më réng” ?VËy muèn “ biÕt dïng tiÕng ta” th× chóng ta * NhËn xÐt: - Cả 3 câu đều mắc lỗi dùng từ. cÇn ph¶i lµm g×? - Nguyªn nh©n: Ngêi viÕt kh«ng biÕt chÝnh x¸c nghÜa vµ c¸ch dùng từ mình đã sử dụng. 3. Ghi nhí: sgk/ 100. mçi chóng ta ph¶i lµm g×?T¹i sao? => Bởi đó là cách giữ gìn sự trong sáng của tiếng ViÖt, thÓ hiÖn lßng tù hµo d©n téc vµ ý thøc gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ cña d©n téc. ?Xác định lỗi trong những câu đã cho? ? NÕu dïng tõ: “ th¾ng c¶nh” th× kh«ng dïng tõ: “ đẹp”.. *HS đọc phần II/100 * GV híng dÉn HS t×m hiÓu b»ng ph¬ng ph¸p th¶o luËn. ?Qua ý kiÕn trªn, em thÊy T« Hoµi ph©n tÝch quá trình trau dồi vốn từ của đại thi hào Nguyễn Du nh thÕ nµo? ?Cßn h×nh thøc trau dåi vèn tõ cña NguyÔn Du qua ®o¹n v¨n cña T« Hoµi ph©n tÝch lµ g×? - Học hỏi để biết thêm những từ ngữ mà mình cha biÕt. ?Vậy mục đích của việc trau dồi vốn từ là gì? ?Cã thÓ trau dåi vèn tõ b»ng mÊy c¸ch? Cô thÓ?. II. Rèn luyện để làm tăng vốn tõ 1Bµi tËp: - NguyÔn Du trau dåi vèn tõ b»ng c¸ch häc lêi ¨n tiÕng nãi cña nh©n d©n. 2. Ghi nhí: SGK/ 101.. H§3: (12p) LuyÖn tËp: Môc tiªu: RÌn kÜ n¨ng më réng vèn tõ vµ chÝnh x¸c ho¸ vèn tõ trong giao tiÕp vµ viÕt v¨n b¶n. Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm III. LuyÖn tËp: 1. Bài 1/101: Chọn cách giải thích đúng. - HËu qu¶: Lµ kÕt qu¶ xÊu. - §o¹t: Là chiếm đợc phần thắng. - Tinh tó: Sao trªn trêi (nãi kh¸i qu¸t) 2. Bµi 2/ 101 a. * Theo nghÜa: Døt, kh«ng cßn g× n÷a. - TuyÖt chñng: BÞ mÊt h¼n nßi gièng - Tuyệt giao: Cắt đứt giao thiệp - TuyÖt tù: Kh«ng cã ngêi nèi dâi - Tuyệt thực: Nhịn đói không chịu ăn để phản đối. (Đây là một hình thức đấu tranh). - Tuyệt đỉnh: - TuyÖt mËt: - TuyÖt t¸c: h¬n.. b. * Theo nghÜa: Cùc k×, nhÊt: §Ønh cao nhÊt, møc cao nhÊt. Cần giữ bí mật tuyệt đối. Tác phẩm văn học nghệ thuật hay, đẹp đến mức không thể còn có cái.

(67) - TuyÖt trÇn:. Nhất trên đời, không có gì so sánh bằng. b. HS tù lµm. 3. Bµi 3/ : Söa lçi a. Dïng sai tõ: “im lÆng” v× tõ nµy nãi vÒ con ngêi, vÒ c¶nh tîng cña con ngêi. - Thay b»ng tõ: “ yªn tÜnh hoÆc v¾ng lÆng” b. Dïng sai tõ: “ thµnh lËp” - Thµnh lËp: Lµ lËp nªn, x©y dùng nªn mét tæ chøc nh Nhµ níc, §¶ng, héi… - Quan hÖ ngo¹i giao kh«ng ph¶i lµ mét tæ chøc. - Thay b»ng tõ: “ thiÕt lËp” c. Dùng sai từ: “ cảm xúc”. Từ này dùng để chỉ sự rung động trong lòng do tiếp xóc víi sù viÖc. - Thay bằng từ: “ Cảm động”. 4. Cñng cè (2p):Qua nhËn xÐt bµi tËp GV lu ý cho hs c¸ch tù trau dåi vèn tõ cho mình để sử dụng trong nói và viết. 5. HDVN (1p): Häc bµi. BTVN: 2b, 4,5,6. Chuẩn bị giấy kt để viết bài làm văn số 2 _______________________________________. TiÕt 35+ 36. Ngµy so¹n: 02/10/2012. ViÕt bµi TËp lµm v¨n sè 2 (V¨n tù sù) A. Mục tiêu cần đạt: Gióp Hs: - Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả cảnh vật, con ngời và hành động. - Rèn kĩ năng diễn đạt và trình bày. B. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra: 2.1 GV chép đề bài lên bảng: §Ò bµi: Tëng tîng 20 n¨m sau, em cã dÞp vÒ th¨m l¹i trêng cò. H·y viÕt th cho mét ngêi bạn học hồi ấy kể lại buổi thăm trờng đầy xúc động đó? * Yªu cÇu: - Xác định yêu cầu đề: Tự sự có kết hợp với miêu tả cảnh vật, con ngời, hành động. - H×nh thøc: Th göi b¹n häc c÷. - Nội dung: Kể về một buổi thăm trờng đầy xúc động sau 20 năm xa cách. ( HS phải tởng tợng mình mình đã trởng thành, đóng vai một ngời có vị trí, công việc nào đó, nay trở lại thăm trờng.) 2.2 Đáp án - biểu đỉểm * §¶m b¶o nh÷ng ý c¬ b¶n sau: a) MB: (1,.5 ®)+ thñ tôc ®Çu th + Lý do trë l¹i th¨m trêng? b). TB (7 ®) + Th¨m trêng vµo dÞp nµo?§i víi ai? + §Õn trêng gÆp ai? + Quang c¶nh trêng ntn? + Nhí l¹i c¶nh trêng ngµy xa m×nh häc ntn? + Ng«i trêng ngµy nay cã g× kh¸c tríc?.

(68) + Nh÷ng g× vÉn cßn nh xa, nh÷ng g× gîi l¹i cho em nh÷ng kØ niÖm buån vui. c) KB (1,5 ®) + C¶m xóc cña m×nh trong buæi th¨m trêng ntn? + H×nh thøc kÕt thóc th 3, GV thu bµi, nhËn xÐt giê KT. 4. DÆn dß: - TiÕp tôc «n vÒ v¨n tù sù. - Xem tríc bµi míi TiÕt 37. Ngµy so¹n: 04/10/ 2012. V¨n b¶n:KiÒu ë lÇu ngng bÝch (TrÝch “TruyÖn KiÒu”- NguyÔn Du) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp Hs 1-Kiến thức: Thấy đợc nỗi bẽ bàng, cô đơn thăm thẳm của Vơng Thuý Kiều ®ang bÞ giam láng á lÇu Ngng BÝch vµ tÊm lßng hiÕu th¶o thuû chung cña nµng. - Ngôn ngữ độc thoại nội tâm và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc của NguyÔn Du trong ®o¹n th¬. 2-Thái độ: Tích hợp với đoạn trích Chị em Thuý Kiều.Biết cảm thông, chia sẻ víi ngêi phô n÷ 3- RÌn kÜ n¨ng: ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt qua ®o¹n trÝch - Nhận ra và thấy đợc tác dụng của ngôn ngữ độc thoại nội tâm, nghệ thuậ tả c¶nh ngô t×nh - Cảm nhận đợc sự thông cảm sâu sắc của t/g với nv B. ChuÈn bÞ: - Hs :đọc đoạn trích và soạn bài - Gv :đọc tham khảo: SGV, STK, sách bình, soạn giáo án C. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra(3p) - §äc thuéc lßng mét ®o¹n trong VB: “C¶nh ngµy xu©n” mµ em thÝch? V× sao em thích đoạn thơ đó? 3. Bµi míi: H§1( 2p) GV giíi thiÖu bµi Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs, x©u chuçi kiÕn thøc vÒ vb TK Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh ở lầu xanh, Kiều bị lừa, bị nhục, nên rút dao ra định tự tử. Tú Bà sợ Kiều chết th× kh«ng nh÷ng r¾c rèi mµ cßn mÊt c¶ ch× lÉn chµi nªn t×m c¸ch xoa dÞu, råi lËp kế đa Kiều ra ở tam nơi lầu Ngng Bích bên bờ biển Lâm Tri( Truy). Mụ nói để chờ dịp tìm ngời đứng đắn sẽ gả cho, nhng thực chất là giam lỏng Kiều để thực hiện âm mu mới. Tại đây, tâm trạng cô đơn của Kiều nh dâng lên tột đỉnh. Tâm trạng ấy đợc thể hiện qua đoạn thơ tả cảnh ngụ tình tuyệt diệu của Nguyễn Du. H§2:( 7p) Híng dÉn hs t×m hiÓu chung §T: Mục tiêu: HS nắm đợc vị trí đoạn trích, cách đọc đt,bố cục đt Phơng pháp: vấn đáp, gợi mở, đôí thọai ?Dùa vµo phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ, em h·y nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch? - Gv giíi thiÖu, dÉn d¾t ®o¹n trÝch. - Giäng chËm, buån. NhÊn m¹nh c¸c tõ: “bÏ bµng, buån tr«ng”. - Kiểm tra việc đọc chú thích ở nhà của HS. Lu ý chó chó thÝch 1, 8, 9, 10. ? Bè côc ®o¹n th¬ chia ntn? ND c¸c phÇn?. I. §äc - t×m hiÓu chung 1. VÞ trÝ: §o¹n trÝch n»m ë phÇn 2: gia biÕn vµ lu l¹c. 2. §äc, chó thÝch, bè côc a. §äc diÔn c¶m b. Chó thÝch c. Bè côc: 3 phÇn - P1: 6 c©u ®Çu: hoµn c¶nh c« đơn tội nghiệp của Kiều.

(69) Gv: Nh vËy ®©y lµ ®o¹n th¬: + t¶ c¶nh? Hay t¶ t×nh? + Võa t¶ c¶nh võa t¶ t×nh? Gi¶i thÝch? => t¶ c¶nh ngô t×nh.. (Khung c¶nh thiªn nhiªn) - P2: 8 c©u tiÕp: nçi nhí cña KiÒu. - P3: cßn l¹i: nçi buån ®au cña KiÒu qua c¸ch nh×n c¶nh vËt.. HĐ3( 27p)Hớng dẫn hs đọc- tìm hiểu văn bản Mục tiêu: - Qua tâm trạng cô đơn, buồn tủi, nỗi niềm thơng nhớ của Kiều, cảm nhận đợc tấm lòng thuỷ chung, hiếu thảo của nàng. - Thấy đợc NT miêu tả nội tâm nhân vật của Nguyễn Du: diễn biến tâm trạng đợc thể hiện qua ngôn ngữ độc thoại và NT tả cảnh ngụ tình. Ph¬ng ph¸p: DÇm tho¹i, gîi më, b×nh * §äc 6 c©u ®Çu ? Cảnh thiên nhiên ở lầu NBích đợc tác giả miêu tả qua h/a nµo? ?Em hiÓunh thÕ nµo vÒ ng÷ “ ë chung”? ? Nh÷ng h/a nµy gîi kh«ng gian ntn? Gv: c©u th¬ 6 ch÷ “Bèn bÒ b¸t ng¸t xa tr«ng” ch÷ nµo còng gîi lªn sù rîn ngîp cña kh«ng gian. C¶nh “non xa”, “tr¨ng gÇn” nh gîi lªn h/a lÇu NBÝch ch¬i v¬i gi÷a mªnh m«ng trêi níc. Tõ lÇu NBÝch nh×n ra -> d·y nói mê xa, cån c¸t bay mï mÞt, lÇu Êy giam mét th©n phËn tr¬ träi. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh ¶nh “non xa, tr¨ng gÇn”? GV: Mặt khác, nếu để ý ta thấy Kiều đang ngồi ở thêi ®iÓm nµo? ? Từ đó có thể nhận xét gì về cảnh ở những câu thơ này? ? Trớc cảnh ấy, tâm trạng, cuộc sống của Kiều đợc diÔn t¶ qua nh÷ng tõ ng÷, h/a nµo? ? Theo em t¹i sao KiÒu l¹i cã t©m tr¹ng xÊu hæ, tñi thÑn? -GV B×nh Sù trong s¹ch cña thiªn nhiªn >< sù nhíp nh¬. - “§Ìn khuya” -> gîi sù giµy vß cña chÝnh con ngêi KiÒu => sù ®au khæ nh©n lªn. Nh thÕ, bøc tranh thiªn nhiªn lµ bøc tranh t©m tr¹ng cña KiÒu. §ã lµ NT g×? - Vì thế ở ngời mới có sự nhân đôi: một tấm lòng chia lµm hai nöa: nöa t×nh – nöa c¶nh.. * §äc ®o¹n th¬ ? Cho biÕt ®o¹n th¬ nµy diÔn t¶ KiÒu nhí nh÷ng ai? ? Khi t¶ KiÒu nhí Kim Träng, tgi¶ dïng nh÷ng h/a nµo? => Gv diÔn gi¶i SGV. ? Nhí th¬ng ngêi yªu trong hoµn c¶nh b¶n th©n đang bất hạnh thì ngời đó phải có phẩm chất gì? - Gv b×nh: ? Vì sao tác giả lại đặt Kiều nhớ Kim Trong trớc? => diễn tả đúng tâm trạng của Kiều khi ấy. Kiều thÊy m×nh cã lçi, m¾c nî chµng. Dï sao lóc nµy cha mẹ Kiều đã bình yên.. II. §äc- T×m hiÓu v¨n b¶n 1.C¶nh lÇu Ngng BÝch qua con m¾t KiÒu: - C¶nh ngé cña KiÒu: bÞ giam láng ë lÇu Ngng BÝch. * C¶nh vËt : - non xa, tr¨ng gÇn -> ë chung - b¸t ng¸t xa - c¸t vµng, cån nä, bôi hång -> Kh«ng gian mªnh m«ng, hoang v¾ng, rîn ngîp. *Thêi gian: - M©y sím: buæi sím. - Đèn khuya: đêm khuya. -Trăng gần: đêm trăng. => C¶nh thiªn nhiªn ë nhiÒu thêi ®iÓm kh¸c nhau. * T©m tr¹ng: - BÏ bµng: + m©y sím + đèn khuya - Nöa t×nh/ nöa c¶nh => c¶nh ë nhiÒu thêi ®iÓm => C¶nh hiÖn ra qua t©m tr¹ng cña ngêi ng¾m c¶nh.: t©m c¶nh. - H/a thiªn nhiªn võa lµ thùc võa mang tÝnh chÊt íc lÖ gîi sù rîn ngîp cña kh«ng gian qua đó diễn tả tâm trạng cô đơn của KiÒu. 2. Nçi nhí cña KiÒu a. KiÒu nhí Kim Träng - Tëng ngêi – díi nguyÖt chÐn đồng-> lời thề nguyền dới đêm tr¨ng - Tin s¬ng“tÊm son” -> KT mong chê tin ngêi yªu, gi÷ tÊm lßng thuû chung víi Kim Träng, tÊm lßng son cña KiÒu bÞ vïi dËp -> KiÒu nhí KT m·nh liÖt, mét nçi nhí s©u s¾c thÓ hiÖn sù chung thuû, thiÕt tha víi hy vọng lứa đôi. b. KiÒu nhí cha mÑ:.

(70) ? TiÕp theo nh÷ng c©u th¬ nhí Kim Träng lµ nh÷ng dòng thơ nói về Kiều nhớ cha mẹ. Em hãy đọc? ? Trong ®o¹n th¬ nµy tgi¶ cßn dïng nh÷ng ®iÓn cè, thành ngữ để nói lên tâm trạng của Kiều. Đó là nh÷ng thµnh ng÷, ®iÓn cè nµo? DiÔn t¶ t©m tr¹ng g×? ? Ngôn ngữ độc thoại đợc tgiả sử dụng trong đoạn nµy ntn? Qua nh÷ng c©u th¬ nµo? T¸c dông? ? VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ tÊm lßng cña KiÒu qua nh÷ng nçi nhí th¬ng Êy.?. * §äc 8 c©u cuèi ? Em thấy có những cảnh nào đợc gợi tả ở đây? Em có liên tởng gì từ những cảnh đó? ? Nhận xét của em về cảnh đợc tả? (Có liên quan đến tâm trạng của Kiều không? Tâm trạng ntn?) Gv diÔn gi¶i, b×nh: - Quả thật, cảnh vật đợc nhìn qua tâm trạng của KiÒu: + xa -> gÇn; mµu s¾c: nh¹t => ®Ëm; ©m thanh: tÜnh => động; nỗi buồn từ man mác =>kinh sợ. ? §äc ®o¹n th¬ em thÊy nÐt NT nµo næi bËt? (Tõ ng÷? NhÞp? VÇn?) GV bình tác dụng: nỗi buồn nối tiếp nh đợt sóng, chia suy t của Kiều về nhiều hớng, những đối tợng kh¸c nhau.. H§5( 3p)Tæng kÕt: Môc tiªu: HS kh¸i qu¸t vµ kh¾c s©u gi¸ trÞ nd,tn vb Phơng pháp: vấn đáp,giải thích. - Xãt ngêi tùa cöa - “qu¹t nång Êp l¹nh - “s©n lai, gèc tö -> Sö dông ®iÓn cè, thµnh ng÷ để nói lên tâm trạng nhớ thơng, hiÕu th¶o cña KiÒu. + “Bao giê cho phai”? + “Những ai đó giờ”? - C©u hái tu tõ: => Tù suy nghÜ, d»n vÆt, tù hái lßng m×nh -> nỗi buồn, cô đơn, xót xa. Kiều th¬ng xãt khi nghÜ tíi cha mÑ giµ n¬i quª h¬ng ®ang ngãng chê con, kh«ng ai ch¨m sãc, phông dìng. => Thuý KiÒu: cã t×nh c¶m lứa đôi trong sáng, thuỷ chung, tÊm lßng hiÕu th¶o víi cha mÑ 3. T©m tr¹ng cña KiÒu qua c¸ch nh×n c¶nh vËt - §iÖp tõ Buån tr«ng - Cöa bÓ – thuyÒn – c¸nh buåm xa xa, thÊp tho¸ng -> liên tởng đến số phận nhỏ bé , buån th¬ng cho c¶nh ngé b¬ v¬. - “C¸nh hoa tr«i d¹t trªn sãng níc - “Néi cá – sÇu sÇu – ch©n đất - “Giã cuèn, tiÕng sãng -> C¶nh vËt vÒ sù v« väng, d¹t tr«i, bÕ t¾c => t©m tr¹ng mong manh, sî h·i, ho¶ng lo¹n cña KiÒu.=> NT t¶ c¶nh ngô t×nh. - NT: dïng ®iÖp ng÷, ®iÖp cÊu tróc ©m hëng th¬ buån man m¸c => nhÊn m¹nh nçi buån cña KiÒu cø trµo d©ng líp líp. III. Tæng kÕt: Ghi nhí (96) (HS đọc). Em cảm nhận đợc nét đẹp nào trong tâm hồn Kiều? ? Nét NT đặc sắc của đoạn trích? 4. Cñng cè:(2p) Th©u tãm néi dung cña ®o¹n trÝch, Gvliªn hÖ gi¸o dôc t tëng cho hs. 5.HDVN(1p)Häc thuéc lßng ®o¹n th¬, suy nghÜ cña em vÒ h/a KiÒu trong ®o¹n trÝch ? - So¹n: “Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga.. TiÕt 38 +39 V¨n b¶n: Lôc. Ngµy so¹n: 05/ 10/2012. V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga (TrÝch: TruyÖn Lôc V©n Tiªn).

(71) - NguyÔn §×nh ChiÓu-. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp Hs 1. KiÕn thøc: - Nắm đợc những nét chủ yếu về cuộc đời, sự nghiệp,của Nguyễn Đình Chiểu và tp “TruyÖn LVT”. - ThÓ lo¹i th¬ lôc b¸t truyÒn thèng cña DT qua t/p; - Nh÷ng hiÓu biÕt bíc ®Çu vÒ nv, sk, cèt truyÖn . - Khát vọng cứu ngời, giúp đời của tác giả và phẩm chất của hai nhân vật chính Lục V©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga. 2. Kĩ năng: đọc- hiểu truyện thơ Nôm; Nhận diệnvà hiểu đợc t/d của từ địa phơng. - Cảm nhận đợcvẻ đẹp của hình tợng nv lí tơng theo quan niệm đạo dức mà t/g kh¾c ho¹ trong ®t 3. Thái độ: Biết trân trọng những ngời anh hùng trợng nghĩa, noi gơnh làm việc thiÖn B. ChuÈn bÞ: - Hs đọc và soạn bài. - Gv đọc tham khảo, soạn giáo án + ChuÈn bÞ cuèn: “TruyÖn Lôc V©n Tiªn”, ¶nh ch©n dung NguyÔn §×nh ChiÓu + Su tÇm mét sè bµi viÕt cña Ph¹m V¨n §ång, TrÇn V¨n Giµu vÒ NguyÔn §×nh ChiÓu vµ t/p: “TruyÖn Lôc V©n Tiªn”. C. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra(3p) - Đọc thuộc lòng những câu thơ khắc họa tâm trạng của Kiều ở lầu Ngng Bích? đó lµ t©m tr¹ng g×? 3. Bµi míi: H§1( 2p): Giíi thiÖu bµi: Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Cố thủ tớng Phạm Văn Đồng đã từng nói về Nguyễn Đình Chiểu: “ Trên trời cã nh÷ng v× sao cã ¸nh s¸ng kh¸c thêng, nhng tho¹t nh×n cha thÊy s¸ng. NguyÔn Đình Chiểu – nhà thơ yêu nớc vĩ đại của nhân dân miền Nam thế kỉ 19 là một trong nh÷ng ng«i sao nh thÕ.” - GV cho HS xem ¶nh ch©n dung NguyÔn §×nh ChiÓu. H§2:( 25p) Híng dÉn hs t×m hiÓu chung vb: Mục tiêu: HS nắm đợc nét kq về t/p, vị trí đoạn trích, cách đọc đt,bố cục đt Phơng pháp: vấn đáp, gợi mở, đôí thọai ? Tr×nh bµy ng¾n gän nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ NguyÔn §×nh ChiÓu? * GV bæ sung: => Cuộc đời ông có nhiều đau khổ nhng ông đã vợt qua tất cả khó khăn để sống và làm nhiÒu viÖc cã Ých: D¹y häc, lµm thuèc, s¸ng t¸c v¨n th¬. ?VÒ sù nghiÖp th¬ v¨n cña NguyÔn §×nh ChiÓu? * Nguyễn Đình Chiểu đã nêu cao tấm gơng sáng ngời về nghị lực sống, cống hiến cho đời, nªu cao tinh thÇn yªu níc. ¤ng lµ nhµ nho tiÕt tháo, nhà thơ mù yêu nớc vĩ đại. Nguyễn Đình ChiÓu xøng lµ ngän cê ®Çu cña th¬ v¨n yªu níc chèng Ph¸p thÕ kØ 19. ?Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÇm: “TruyÖn Lôc V©n Tiªn”? + Thời gian ra đời? Số lợng câu thơ?. I. §äc - t×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - NguyÔn §×nh ChiÓu (18221888). Quª néi: Thõa Thiªn, HuÕ. Quª ngo¹i ë Gia §Þnh - §ç tó tµi n¨m 1843 (21 tuæi). - Lµ nhµ th¬ lín cña d©n téc. - Sù nghiÖp th¬ v¨n: Toµn bé viÕt b»ng ch÷ N«m.. 2.T¸c phÈm: “TruyÖn Lôc V©n Tiªn” - §îc viÕt vµo kho¶ng ®Çu nh÷ng.

(72) ?Dùa vµo v¨n b¶n tãm t¾t 4 phÇn trong SGK, kÓ l¹i ng¾n gän vµ rµnh m¹ch néi dung cèt truyÖn: “TruyÖn Lôc V©n Tiªn”? - “TruyÖn Lôc V©n Tiªn” lµ t¸c phÈm cã nhiÒu yÐu tè tù truyÖn. T¸c gi¶ cã dïng mét sè sù viÖc của cuộc đời mình để xây dựng câu chuyện và nh©n vËt. - §iÓm kh¸c nhau lµ ë kÕt thóc c©u chuyÖn:. n¨m 50 cña thÕ kØ 19. - TruyÖn cã 2082 c©u th¬ lôc b¸t.. =>ý nghÜa: V©n Tiªn lµ nh©n vËt thÓ hiÖn lÝ tëng vµ kh¸t väng cña NguyÔn §×nh ChiÓu vÒ ngêi anh hïng. ?§o¹n trÝch n»m ë phÇn nµo cña truyÖn?. 3. §o¹n trÝch: Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga” a.VÞ trÝ: §o¹n trÝch n»m ë phÇn ®Çu cña t¸c phÈm. b. §äc diÔn c¶m. +GV hớng dẫn cách đọc. + HS đọc xong, gv nhận xét. ?KiÓm tra viÖc häc chó thÝch cña HS? *Gv lu ý HS: NguyÔn §×nh ChiÓu sö dông nhiều từ ngữ địa phơng ở Nam Bộ => cần đọc kĩ chú thích để hiểu nội dung. ?§o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn? Néi dung?. - Tãm t¾t t¸c phÈm: 4 phÇn: + LVT đánh cớp cứu KNN. + LVT gặp nạn và đợc cứu. + KNN gặp nạn và đợc cứu. + §oµn tô: Lôc – KiÒu sum vÇy, h¹nh phóc.. c. Tõ khã d. Bè côc: 2 phÇn: - P1: Từ đầu đến “ thác rày thân vong”. => LVT đánh cớp. - P2: Cßn l¹i. => Cuéc trß chuyÖn gi÷a LVT và KNN sau trận đánh.. HĐ3( 15p): Hớng dẫn hs đọc- tìm hiểu văn bản Mục tiêu:Nắm đợc hình ảnh đẹp về hành động của LVT thể hiện thái độ của ngời anh hïng thêi lo¹n Phơng pháp: Gợi mở, đàm thoại * §äc phÇn 1 ?Hãy thuật lại sự việc đánh cớp của LVT trong phần em vừa đọc? ?Sự việc đánh cớp đợc kể lại qua hành động, lời nãi ®iÓn h×nh nµo cña LVT? ?Theo em h×nh ¶nh nµo diÔn t¶ râ nhÊt khÝ ph¸ch cña LVT? ?Tác giả đã so sánh hành động của LVT với ai? Vì sao lại so sánh nh vậy? (Mục đích?) ?Qua những hành động và lời nói của Vân Tiên khi đánh cớp cứu Kiều Nguyệt Nga, em thấy đặc điểm nào trong tính cách của chàng? * GV bình: Đúng là một dũng tớng tài ba đánh nhanh, kÐn vâ. XuÊt ph¸t tõ lßng nh©n ¸i, LVT đã làm đợc một việc nghĩa, một việc xứng đáng đợc gọi là anh hùng. Chàng tự dấn thân vào nguy hiểm, chiến đấu hết mình và thắng lợi rực rỡ…. Tất cả đều vì nhân nghĩa.. II. §äc - T×m hiÓu ®o¹n trÝch. 1. Lục Vân Tiên đánh cớp. - Hành động: + BÎ c©y lµm gËy nh»m lµng x«ng v«. + Tả xung hữu đột. - Lêi nãi: + kêu: Bớ đẳng hung đồ + Chớ quen làm thói hồ đồ hại d©n. - Lôc V©n Tiªn dòng c¶m tuyªn chiÕn víi bän cíp => Chµng kiªn quyÕt, qu¶ c¶m lµm viÖc nghÜa. - Lµ th sinh nhng cã khÝ ph¸ch cña ngêi anh hïng. Chµng lµ con ngêi coi träng lÏ ph¶i, c¨m ghÐt ¸p bøc, kh«ng sî gian nguy. => Chàng chiến đấu vì nhân.

(73) nghÜa. TiÕt 39 HĐ1(30p) Hớng dẫn hs đọc- tìm hiểu văn bản(tiếp) Mục tiêu: hiểu đợc khát vọng cứu ngời, giúp đời của tác giả và phẩm chất của hai ?H·y tãm t¾t néi dung cuéc trß chuyÖn gi÷a LVT vµ KNN? ?Tríc sù mÕn phôc vµ biÕt ¬n cña KNN, V©n Tiên đã có lời nói nào với nàng? ?Vậy em hiểu gì về Vân Tiên từ những lời nói đó cña chµng? ? Từ đó, em cảm nhận thêm vẻ đẹp nào nữa trong tÝnh c¸ch cña LVT? ?T×nh c¶m cña em dµnh cho nh©n vËt nµy nh thÕ nµo? ? Qua viÖc x©y dùng nh©n vËt h×nh tîng nh©n vËt LVT trong ®o¹n trÝch, NguyÔn §×nh ChiÓu muèn göi g¾m ®iÒu g×? * GV b×nh: Nh÷ng lêi mµ LVT nãi víi KNN rÊt ch©n thành, dung dị, đáng mến. Đó là những tiếng nãi cÊt lªn tõ mét tr¸i tim chÊt ph¸c nhng bªn trong thì cao đẹp, thắm đỏ, ngọt ngào một quan niÖm nh©n sinh rÊt hµi hiÖp, v« t cña mét líp ngêi. Lêi chµng, nh©n c¸ch cña chµng lại gợi ta nhớ đến lời nói, nhân các của Từ H¶i trong “TruyÖn KiÒu” cña NguyÔn Du: “ Anh hùng tiếng đã gọi rằng Giữa đờng dẫu thấy bất bằng mà tha” ?Theo dõi nhân vật KNN trong cuộc đối thoại và cho biết: KNN đã có những lời nói nào trớc hành động nghĩa hiệp của LVT? ? Qua đó, em thấy KNN đã bộc lộ những phẩm chÊt nµo trong tÝnh c¸ch cña m×nh? * GV: Ngay tõ phót gÆp gì ban ®Çu víi LVT, KNN đã tỏ rõ tâm hồn trong sáng, nết na, hiếu th¶o. T©m hån Êy b¾t nguån tõ ®©u nÕu kh«ng phải từ đạo lí nhân nghĩa của nhân ta, nhất là nh©n d©n Nam Bé - quª h¬ng cña NguyÔn Đình Chiểu. Đạo đức của KNN là sự hiếu thảo, nết na...Nét đẹp tâm hồn ấy đã chinh phôc lßng yªu mÕn cña nh©n d©n ta.. 2. Cuéc trß chuyÖn gi÷a Lôc V©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga a. Nh©n vËt Lôc V©n Tiªn - Khoan khoan ngồi đó chớ ra -> Coi träng danh dù, bæn phËn. - Lµm ¬n h¸ dÔ -> V« t cøu ngêi, kh«ng hµm ¬n. - “Nhí c©u ... anh hïng”. -> Coi träng khÝ ph¸ch cña ngêi anh hïng. => §ã lµ quan niÖm vÒ ngêi anh hïng cña V©n Tiªn:ngay th¼ng, trong s¸ng, nghÜa hiÖp, dòng c¶m, träng nghÜa, tõ t©m nh©n hËu. => Lôc V©n Tiªn lµ h×nh ¶nh đẹp, lí tởng mà Nguyễn Đình ChiÓu göi g¾m niÒm tin vµ íc m¬ cña m×nh. b. Nh©n vËt KiÒu NguyÖt Nga - Quª, cha lµm tri phñ => ch©n thËt. Lµm con ®©u d¸m. => hiÕu th¶o. - L©m nguy...mét håi => trong tr¾ng. - Qu©n tö t¹m ngåi....xin cho => nÕt na. - §Òn ©n cho chµng => ©n nghÜa. => Mét tiÓu th khuª c¸c. Cã vÎ đẹp tâm hồn chân thật, trong ss¸ng, nÕt na, hiÕu th¶o, ©n nghÜa. III. Tæng kÕt:. H§2( 5p) Tæng kÕt: Môc tiªu: HS kh¸i q’ vµ kh¾c s©u gi¸ trÞ nd,tn vb Phơng pháp: vấn đáp,giải thích ?NhiÒu ngêi cho r»ng: Sè phËn, tÝnh c¸ch cña Ghi nhí: SGK/ 115 LVT có nhiều nét tơng đồng với Nguyễn Đình ChiÓu. NÕu thÕ em hiÓu g× vÒ N§C? HS đọc ?Ng«n ng÷ méc m¹c, gi¶n dÞ, giµu s¾c th¸i Nam Bộ đợc thể hiện nh thế nào trong đoạn IV. Luyện tập trÝch? H§4(7p) LuyÖn tËp: MT: Hs hiÓu s©u vÒ gi¸ trÞ cña vb, biÕt béc lé suy nghÜ.

(74) PP: gợi mở, thảo luận nhóm đôi ?S/d c©u hái phÇn luyÖn tËp SGK/116? - Đọc bài đọc thêm: “ Kiều Nguyệt Nga đi cống giÆc ¤ Qua” vµ t×m hiÓu chó thÝch. 4. Cñng cè:(3p) THâu tóm nội dung và nghệ thuật đặc sắc của đoạn trích,nhấn mạnh mục đích , t tởng của t/g qua hình tợnh nhân vật . GV liên hệ giáo dục t tởng cho hs 5. HDVN - Häc thuéc ®o¹n trÝch. ChuyÓn thµnh ®o¹n v¨n tù sù? _____________________________________________ TiÕt 40: TËp lµm v¨n:. Ngµy so¹n:10/10/2012. Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù A. Mục tiêu cần đạt: Gióp HS 1. KiÕn thøc: - N¾m v÷ng vai trß, néi dung cña miªu t¶ néi t©m nv trong v¨n b¶n tù sù. -T/d cña miªu t¶ néi t©m vµ mèi quan hÖ gi÷a néi t©m víi ngo¹i h×nh khi kÓ chuyÖn. 2. Kĩ năng:- Phát hiện và pt đợc T/d của miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự. - sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m khi tr×nh bµy mét v¨n b¶n tù sù. 3. Thái độ: Tích hợp với phần Văn qua các đoạn trích của hai tác phẩm Truyện Kiều, Lục Vân Tiên. Với Tiếng Việt ở các bài đã học. B. ChuÈn bÞ: - Hs đọc và soạn bài. - Gv so¹n gi¸o ¸n. su tÇm mét sè ®o¹n v¨n, ®o¹n th¬ kh¸c cã miªu t¶ c¶nh, ngo¹i hình và miêu tả nội tâm nhân vật ghi bảng phụ để giới thiệu cho HS. C. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định t/c 2. KiÓm tra (1p) - KT viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS. 3. Bµi míi: H§1: GV giíi tiÖu bµi (2p) Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs, x©u chuçi kiÕm thøc tlv Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Qu¸ tr×nh miªu t¶ kh«ng chØ diÔn ra ë ph¹m vi bªn ngoµi cña sù vËt, hiÖn tîng mµ cßn thÓ hiÖn c¶ b¶n chÊt bªn trong cña sù vËt, hiÖn tîng. Miªu t¶ néi t©m của nhân vật thuộc phạm vi miêu tả bên trong. Để tìm hiểu về vấn đề này, chúng ta sÏ ®i vµo bµi häc h«m nay. H§2 (30p): Híng dÉn hs t×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù Môc tiªu: N¾m v÷ng vai trß, néi dung cña yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. C¸ch sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m nv trong vb ts Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i. th¶o luËn nhãm - HS đọc đoạn trích: “Kiều ở lầu Ngng BÝch”. ?T×m nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh ? HS th¶o luËn nhãm Nhãm 1 ?DÊu hiÖu nµo cho thÊy ®©y lµ t¶ c¶nh? ? Nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh cã mèi quan hÖ nh thÕ nµo víi viÖc thÓ hiÖn néi t©m nh©n vËt?. I. T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù 1. C©u 1 *Nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh: - “ Tríc lÇu Ngmg BÝch kho¸ xu©n ............................................................ C¸t vµng cån nä bôi hång dÆm kia” - “Buån tr«ng cöa bÓ chiÒu h«m.

(75) Nhãm 2 ?T×m nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt? DÊu hiÖu? ? Vậy miêu tả nội tâm có tác dụng ntn đối víi viÖc kh¾c ho¹ nh©n vËt trong v¨n b¶n tù sù?. Nhãm 3 ?T×m trong nh÷ng ®o¹n trÝch kh¸c nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ bªn ngoµi nµ nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ néi t©m nh©n vËt?. Nhãm 4 ?§o¹n v¨n kh¾c ho¹ t©m tr¹ng nh©n vËt nµo? §ã lµ t©m tr¹ng g×? ?Tâm trạng ấy đợc diễn tả qua hành động, cử chỉ nào của nhân vật? ?VËy em hiÓu thÕ nµo lµ miªu t¶ néi t©m? ?Cã thÓ miªu t¶ néi t©m b»ng nh÷ng c¸ch nµo? ?VËy em thÊy miªu t¶ bªn ngoµi vµ miªu t¶ néi t©m kh¸c nhau nh thÕ?. ................................................... Çm Çm tiÕng sãng kªu quanh ghÕ ngåi.” * DÊu hiÖu: - §ã lµ nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ kh«ng gian, mµu s¾c, c¶nh vËt. - §èi tîng: + C¶nh thiªn nhiªn mªnh m«ng, hoang v¾ng, rîn ngîp tríc lÇu Ngng BÝch. (§o¹n 1). + C¶nh thiªn nhiªn trèng tr¶i, xa v¾ng lóc hoµng h«n n¬i cöa bÓ tríc lÇu Ngng BÝch. (§o¹n 2) => §©y lµ kÕt qu¶ cña sù quan s¸t b»ng m¾t kÕt hîp víi sù c¶m nhËn tinh tÕ cña t¸c gi¶. => Miªu t¶ bªn ngoµi, t¶ trùc tiÕp. * Nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt: - “ Bªn trêi gãc bÓ b¬ v¬ ........................................ Có khi gốc tử đã vừa ngời ôm”. * DÊu hiÖu: - §o¹n th¬ tËp trung miªu t¶ nh÷ng suy nghÜ cña nµng KiÒu: nghÜ thÇm vÒ th©n phận cô đơn, nghĩ về cha mẹ, về ngời yªu.... => Lµ kÕt qu¶ cña sù hiÓu biÕt vÒ vèn kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm sèng cña t¸c gi¶ vÒ t©m lÝ con ngêi. => Miªu t¶ néi t©m trùc tiÕp. 2. XÐt ®o¹n v¨n trong SGK - Tâm trạng của nhân vật đợc diễn tả qua hành động, cử chỉ. => Miªu t¶ néi t©m gi¸n tiÕp. * Ghi nhí: SGK/117 (HS đọc). H§3( 10p) LuyÖn tËp: Môc tiªu: RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m khi tr×nh bµy mét v¨n b¶n tù sù. Phơng pháp: Gợi mở, đàm thoại II. LuyÖn tËp 1. Bµi 1: ThuËt l¹i néi dung ®o¹n trÝch: “ M· Gi¸m Sinh mua KiÒu”. Chó ý nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ néi t©m. * GV híng dÉn HS t×m nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ ngo¹i h×nh MGS vµ nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ néi t©m Thuý KiÒu. - Miªu t¶ ngo¹i h×nh M· Gi¸m Sinh: “ Qu¸ niªn tr¹c ngo¹i tø tuÇn Mµy r©u nh½n nhôi ¸o quÇn b¶nh bao” - Nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ néi t©m Thuý KiÒu: “Nçi m×nh thªm tøc nçi nhµ ............................................. Ngõng hoa bãng thÑn tr«ng g¬ng mÆt dµy”. * HS chuyÓn ®o¹n thµnh ®o¹n v¨n tù sù viÖc M· Gi¸m Sinh mua KiÒu. - Ngêi kÓ cã thÓ ë ng«i thø nhÊt hoÆc ng«i thø ba..

(76) * GV gọi HS trình bày, sau đó gọi HS khác nhận xét, bổ sung. GV bổ sung cho hoµn chØnh. 2. Bµi 2. GV híng dÉn HS vÒ tham kh¶o ND ®o¹n trÝch: “Thuý KiÒu b¸o ©n, b¸o o¸n”. 4. Cñng cè:(2p) Qua nhËn xÐt bµi tËp GV kh¾c s©u ph¬ng ph¸p miªu t¶ néi t©m nv 5. HDVN - Häc bµi häc.Hoµn thµnh BT2. - Xem tríc bµi: :NghÞ luËn trong VB tù sù”. _________________________________________. TiÕt 41:. Ngµy so¹n:10/10/2012. luyÖn tËp trau dåi vèn tõ A.Môc tiªu: Gióp häc sinh: 1.KiÕn thøc: - Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch trau dåi vèn tõ: - C¸ch n¾m v÷ng nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ, c¸ch lµm t¨ng vèn tõ. 2.KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng trau dåi vèn tõ qua lµm c¸c bµi tËp..

(77) 3. Thái độ : giáo dục hs ý thức gìn giữ và trau dồi vốn ngôn ngữ tv B.ChuÈn bÞ: - GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo. - HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học. C.tổ chức hoạt động dạy học 1.ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra : KÕt hîp trong giê «n tËp 3. Bµi míi Hoạt động 1(1p) GV giới thiệu: Môc tiªu: Gîi nhí kiÕn thøc, t¹o t©m thÕ cho hs Phơng pháp: Vấn đáp, thảo luận nhóm Giờ trớc các em đã tìm hiểu về cách trau dồi vốn từ. Trong quá trình giao tiếp, đòi hỏi mỗi con ngời chúng ta cần phải luôn nâng cao ý thức và năng lực cá nhân để sử dụng tốt tiếng Việt. Hôm nay chúng ta sẽ luyện tập để có kĩ năng thành thục trong sö dông TV H§2(15p) Híng dÉn hs «n tËp lý thuyÕt Môc tiªu: Cñng cè kÜ n¨ng rÌn luyÖn trau dåi vèn tõ. C¸ch n¾m v÷ng nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ, c¸ch lµm t¨ng vèn tõ. Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp 1. Rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ vµ c¸ch dïng tõ - Mét tõ cã thÓ nhiÒu nghÜa, ngîc l¹i mét khái niệm có thể đợc biểu hiện bằng nhiÒu tõ. ? Tại sao cần phải nắm vững nghĩa của - Vì vậy cần phải có ý thức nắm đợc tõ vµ c¸ch dïng tõ? nghÜa cña tõ vµ s¾c th¸i ý nghÜa cña tõ - HS lÝ gi¶i trong tõng trêng hîp th× míi cã thÓ dïng tõ mét c¸ch chÝnh x¸c. 2. Rèn luyện để làm tăng vốn từ - GÆp tõ ng÷ khã kh«ng hiÓu th× ta ph¶i nhờ họ giải thích để hiểu biết và nắm ? Ta cã thÓ lµm t¨ng vèn tõ cho b¶n chắc đợc nghĩa của từ. th©n b»ng nh÷ng c¸ch nµo? - Khi xem s¸ch vë, b¸o chÝ nÕu gÆp tõ - HS rót ra kinh nghiÖm c¸ nh©n. GV ng÷ nµo m×nh kh«ng hiÓu nghÜa th× ph¶i bæ sung, rót ra kÕt luËn chung. tra từ điển hoặc hỏi những ngời tin cậy để nắm đợc nghĩa của từ đó để hiểu đợc nội dung cña v¨n b¶n. - nh÷ng tõ míi cÇn ghi chÐp cÈn thËn... Hoạt động 2(27p): Luyện tập Môc tiªu: Gióp hs rÌn luyÖn kÜ n¨ng trau dåi vèn tõ qua lµm c¸c bµi tËp Ph¬ng ph¸p : Gîi më, th¶o lËn nhãm Bài tập 1: Tìm nghĩa của các từ: đánh, chín , gánh, nắm trong các trờng hợp sau: - đánh cho mấy đòn, đánh đuổi giặc, đánh đàn, đánh cờ, đánh chuối để trồng, đánh hµng ra chî. - quả cây đã chín, cơm canh đã chín, vá chín săm xe, ngợng chín mặt. - g¸nh lÊy thÊt b¹i, g¸nh lóa vÒ nhµ. - nắm tay lại để đấm, nắm vắt xôi, nắm chính quyền, nắm kiến thức. Bài tập 2: Phát hiện lỗi dùng từ sau và chữa lại cho đúng: a. Anh em công nhân đã nhận đầy đủ tiền bù lao của mấy ngày làm thêm ca. b. Ba tiÕng kÎng dãng lªn mét håi dµi. c. mét kÜ s ngêi Nga lµ cha ruét cña sóng AK. d. Trong chiến tranh, nhiều chiến sĩ cách mạng đã bị tra tấn hết sức cực đoan. e. C¸ch ®©y 25 n¨m, ®iÓm chuÈn dÓ du häc níc ngoµi lµ 21 ®iÓm vµo n¨m 1981. Bµi tËp 3: Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a nghÜa cña c¸c tõ trong tõng cÆp tõ sau: thám báo - quân báo; tình báo - gián điệp; trinh sát - trinh thám; đối thủ - đối phơng. ? Nêu những cách để trau dồi vốn từ? - HS xác định đợc 2 cách rèn luyện để trau dåi vèn tõ chÝnh..

(78) Bµi tËp 4: §Æt c©u víi c¸c tõ ng÷ H¸n ViÖt sau : tinh tó, ®iÒu tiÕt, tiÕt th¸o, ph¸ gia chi tử, công luận, độc thoại. Gîi ý: Bài tập 1: đánh (đánh cho mấy đòn): làm đau, làm tổn thơng bằng tác động của một lực (nghĩa gốc), các từ đánh còn lại dùng theo nghĩa chuyển. Bài tập 2: a. bù lao = thù lao; b. cha ruột = cha đẻ; c. cực đoan = dã man; ... Bµi tËp 3: MÉu : lÝnh cã nhiÖm vô dß xÐt thu thËp t×nh h×nh qu©n sù phôc vô chiÕn đấu cho địch thì gọi là thám báo, cho ta thì gọi là quân báo. Bµi tËp 4: MÉu: ¤ng Êy vÉn gi÷ v÷ng tiÕt th¸o cña mét nhµ nho. H§ 3(2p): Híng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ - N¾m v÷ng toµn bé kiÕn thøc tiÕt häc. - Bài tập: Tìm những từ Hán Việt đồng nghĩa với các từi Hán Việt sau: vấn đáp, tứ tuần, phụ mẫu, ẩm thực, trờng độ, cờng độ, không phận, t duy, an khang, thông minh, thiªn kiÕn. - Chuẩn bị: Bài chơng trình địa phơng _________________________________________________. TiÕt 42:. Ngµy so¹n:14/10/2012. Chơng trình địa phơng ( PhÇn V¨n) A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: - Bổ sung vào vốn hiểu biết về văn học địa phơng bằng việc nắm đợc những tác giả và những biến chuyển của vh địa phơng từ sau 1975 . 2. Kĩ năng: - Bớc đầu biết cách su tầm, tuyển chọn tác phẩm văn học địa phơng - Đọc hiểu và thẩm bình văn học địa phơng.So sánhđặc điểm vh địa phơng các gđ 3. Thái độ: Tự hào về truyền thống văn học , phát huy tinh thần học và sáng tạo B. ChuÈn bÞ - HS:Su tầm hình ảnh, tài liệu, tác phẩm của một số tác giả của địa phơng - GV: Su tầm và tìm hiếucác tác giả, tác phẩm của địa phơng. C. TiÕn tr×nh bµi häc 1. ổn định t/c:1p 2. . KiÓm tra (2p) - KT phÇn chuÈn bÞ cña HS. 3. Bµi míi: H§1:( 3p)Giíi thiÖu. Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Ngoài các tác phẩm văn học mà các em đợc học trong chơng trình còn có rất nhiều các tác phẩm văn học viết về các vùng miền, địa phơng đợc đăng trên sách, báo địa phơng. Hôm nay, chúng ta tìm hiểu về một số tác giả, tác phẩm văn học địa ph¬ng. H§2:(35p) Híng dÉn hs thùc hµnh - Mục tiêu: Kiểm tra và bổ sung vào vốn hiểu biết về văn học địa phơng bằng việc nắm đợc những tác giả và những biến chuyển của vh địa phơng từ sau 1975 . - Có những hiểu biết về một t/g của địa phơng. Đọc hiểu và nhận xét, bình tp văn häc cña nhµ th¬ §Æng HiÓn -Phơng pháp: Vấn đáp, thuyết trình, thảo luận nhóm 1. Tr×nh bµy kÕt qu¶ su tÇm:.

(79) - GV híng dÉn HS tr×nh bµy danh môc c¸c t¸c gi¶, t¸c phÈm cña Hµ T©y tõ n¨m 1975 đến nay. - Gäi 2 HS lªn b¶ng ®iÒn. S TT. Hä tªn (Bót danh). Quª (N¬i ë). Tªn t¸c phÈm. 1. Quang Dòng. §an Phîng. 2.. Xu©n Quúnh. La Khª, Hµ §«ng. 3.. §Æng HiÓn. 4. Thanh øng. - T©y tiÕn, M¾t ngêi S¬n T©y... - ThuyÒn vµ biÓn, TiÕng gµ tra, TËp chåi biÕc.... - MÑ v¾ng nhµ ngµy b·o, - Tèt nghiÖp §H tæng Trong vên æi hîp v¨n. NhÞ Khª.... - GV d¹y v¨n trêng LQĐ (đã nghỉ hu)..... .... ................... .................... ......................... Giíi thiÖu mét vµi nÐt vÒ t¸c gi¶. .............................. GV lu ý víi HS: - Chó träng c¸c t¸c gi¶ cã t¸c phÈm tõ 1975 trë l¹i ®©y, cã quª h¬ng ë Hµ T©y hoÆc c«ng t¸c, sinh sèng ë Hµ T©y. - Tóm tắt thật ngắn gọn, hoặc đọc một bài, một đoạn thơ của 1,2 tác giả em su tầm đợc. => GV gọi đại diện từng tổ lên trình bày kết quả mà mình đã su tầm ở nhà. 2. Giíi thiÖu vÒ nhµ th¬ §Æng HiÓn a. T¸c gi¶: - §Æng HiÓn sinh n¨m 1939, quª Nam Hµ. - Tôt nghiệp đại học tổng hợp khoa Văn - Sù nghiÖp: + D¹y häc + Làm thơ với các tác phẩm đã in: Đôi cánh (Trờng ca) Hå trong m©y (in chung) – 1981 + ViÕt kÞch: TuyÓn tËp kÞch ng¾n (nhiÒu t¸c gi¶) – 1990 b. Giíi thiÖu tËp th¬: Thêi gian xanh * Néi dung: - Viết về kỉ niệm những nơi nhà thơ đã đến: Hồng Gai, Yên Sở, Côn Sơn, Cúc Phơng - Viết về gia đình mình, về con trai của nhà thơ (Mẹ vắng nhà ngày bão; Bài thơ viÕt cho con....) - Viết về những cảm xúc, rung động trong một giờ học văn (Trong một giờ giảng v¨n); nçi ®au xãt, mÊt m¸t tríc c¸i chÕt cña mét em häc sinh.... (GV đọc minh hoạ một số bài thơ) * GV tiÓu kÕt b»ng lêi nhËn xÐt cña nhµ th¬ D¬ng KiÒu Minh vÒ thÇy gi¸o, nhµ th¬ §Æng HiÓn. 4. Củng cố:(3’) GV liên hệ giáo dục hs lòng tự hào về con ngời, nhân tài đất Việt nãi chung vµ nh©n tµi cña quª h¬ng nãi riªng 5. HDVN (1p) - TiÕp tôc su tÇm, bæ sung vµo b¶ng hÖ thèng - Xem tríc TiÕt43,44: TiÕng ViÖt.

(80) TiÕt 43, 44: TiÕng ViÖt. Ngµy so¹n: 18/10/2012. Tæng kÕt tõ vùng A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: Một số khái niện liên quan đến từ vựng 2. Kĩ năng: Cách sử dụng từ hiệu quả trong nói, viết, đọc- hiểu vb và tạo lập vb B. ChuÈn bÞ: - HS: Xem lại kiến thức về từ vựng đã học từ lớp 6 => lớp 9 - GV: So¹n bµi, chuÈn bÞ bµi tËp ra b¶ng phô, phiÕu häc tËp. C. TiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra:(3p) - Em cã thÓ më réng sù hiÓu biÕt vÒ tõ ng÷ cña m×nh b»ng nh÷ng c¸ch nµo? - Ch÷a bµi tËp: 6, 7, 8 (SGK) 3. Bµi míi: H§1(2p): Giíi thiªu bµi Môc tiªu: Gîi nhí kiÕn thøc, t¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm Từ năm lớp 6 các em đã học về từ vựng ngữ nghĩa, chúng ta cần hiểu về từ vựng nh thế nào cho có hệ thống, dễ nhớ. Để làm đợc điếu đó, hôm nay chúng ta sẽ học bµi “ Tæng kÕt vÒ tõ vùng”. H§2(35p) Híng dÉn hs hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc: - Mục tiêu: Nắm vững hơn và biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học: từ đơn, từ phức, thành ngữ, nghĩa của từ, từ nhiều nghĩa và hiện tợng chuyển nghÜa cña tõ. Phơng pháp: Vấn đáp, đàm thoại, thảo luận nhóm TiÕt 43 I/ Từ đơn và từ phức ? Thế nào là từ đơn? Từ phức? 1.Từ đơn: từ gồm 1 tiếng. Cho vÝ dô? VD: c©y, biÓn, bµn, nhµ ? Ph©n lo¹i tõ phøc? 2. Tõ phøc: tõ gåm hai hoÆc nhiÒu tiÕng. - Chia thµnh: + Từ ghép: Gồm những từ phức đợc tạo ra bằng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau. VD: ®iÖn m¸y, quÇn ¸o + Tõ l¸y: lµ nh÷ng tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng. VD: đẹp đẽ, lạnh lùng ? C©u hái 2 (122)? Xác định từ ghép, từ láy? - PhÇn nµy : Cho häc sinh x¸c định mỗi loại một vài từ, còn lại vÒ nhµ.. 3. Xác định từ ghép, từ láy : - Tõ ghÐp : ngÆt nghÌo, giam gi÷, bã buéc, t¬i tốt, bọt bèo, cỏ cây, đa đón, nhờng nhịn, rơi rông, mong muèn. - Tõ l¸y : nho nhá, gËt gï, l¹nh lïng, xa x«i, lÊp l¸nh - Gi¸o viªn lu ý häc sinh 4. Xác định từ láy : (SGV t131) - T¨ng nghÜa: s¹ch sµnh sanh, s¸t sµn s¹t, nhÊp ? C©u hái 3 (123)? nh« - HS đọc yêu cầu bài tập. - Giảm nghĩa: trăng trắng, đèm đẹp, nho nhỏ, - HS lªn b¶ng lµm BT, HS kh¸c lµnh l¹nh, x«m xèp nhËn xÐt, bæ sung. GV bæ sung hoµn chØnh. II/ Thµnh ng÷ ? ThÕ nµo lµ thµnh ng÷? 1.Kh¸i niÖm: Thµnh ng÷ lµ mét lo¹i côm tõ cã cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chØnh. ? Cho vÝ dô vÒ thµnh ng÷? - NghÜa cña thµnh ng÷:.

(81) + B¾t nguån trùc tiÕp tõ nghÜa ®en cña c¸c tõ cÊu ? Bµi tËp 2 (123)? t¹o nªn nã. - HS đọc yêu cầu BT + Th«ng qua mét sè phÐp chuyÓn nghÜa nh: Èn - HS lªn b¶ng lµm, HS kh¸c n/x, dô, so s¸nh GV bæ sung hoµn chØnh. VD: - mÑ trßn con vu«ng. - chã c¾n ¸o r¸ch. 2. Xác định thành ngữ và tục ngữ ? Ph©n biÖt thµnh ng÷ vµ tôc - Thµnh ng÷: ng÷? + Đánh trống bỏ dùi: làm việc không đến nơi - Thành ngữ: cụm từ cố định đến chốn. biÓu thÞ mét kh¸i niÖm + Đợc voi đòi tiên”: chỉ sự tham lam -Tôc ng÷: mét c©u biÓu thÞ ph¸n + Níc m¾t c¸ sÊu: chØ sù th¬ng c¶m. th¬ng xãt đoán, nhận định gi¶ dèi. ? C©u hái 3 (123)? - Tôc ng÷: + “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”: hoàn - Chia 2 nhóm, thi đua xem nhóm cảnh xã hội, môi trờng ảnh hởng đến nhân cách, nào tìm đợc nhiều nhất, đúng nhất đạo đức con ngời. + “Chã treo mÌo ®Ëy”: muèn tù b¶o vÖ m×nh cã hiệu quả phải tuỳ cơ ứng biến, tuỳ đối tợng mà cã c¸ch c xö. - Học sinh đặt câu. 3.T×m: - Giáo viên cho học sinh cho HS * 2 thành ngữ có yếu tố chỉ động vật : - Chó cắn áo rách: đã khốn khổ lại gặp nhiều tai hoạt động theo nhóm. - Nhóm nào tìm đợc nhiều hơn, hoạ. => §Æt c©u: Anh Êy võa mÊt trém, l¹i bÞ ng· g·y đúng hơn thì cho điểm. chân, đúng là chó cắn áo rách. - MÌo mï ví c¸ r¸n: sù may m¾n t×nh cê do hoµn c¶nh ®em l¹i. * 2 thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ thùc vËt : - “C©y nhµ l¸ vên:” s¶n vËt tù lµm ra. - “Im nh thãc” im lÆng, kh«ng nãi mét lêi nµo. 4. Thµnh ng÷ trong v¨n ch¬ng: - “Th©n em võa tr¾ng l¹i võa trßn B¶y næi ba ch×m víi níc non” (B¸nh tr«i níc - HXH) - “Non xanh níc biÕc tha hå d¹o Rîu ngät, chÌ xanh mÆc søc say” (C¶nh rõng ViÖt B¾c - HCM) ? Em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa cña III/ NghÜa cña tõ tõ? Cho vÝ dô? 1. Kh¸i niÖm : NghÜa cña tõ lµ néi dung ( sù vËt, tính chất, hành động, quan hệ) mà từ biểu thị. - VÝ dô: + Sù vËt: bµn, c©y + Hành động: đi, chạy ? C©u hái 2 (123)? + TÝnh chÊt: tèt, xÊu ? C©u hái 3 (123)? - (a): Dïng côm danh tõ gi¶i thÝch + Quan hÖ: vµ, víi, cïng 2. Chọn cách hiểu đúng => kh«ng hîp lý. - Cách hiểu đúng: (a) - (b): Dùng tính từ để giải thích. 3. Cách giải thích (b) là đúng vì cách này phù hợp với nguyên tắc giải nghĩa một từ chỉ đặc điểm, tính chất (độ lợng là tính từ). ? Cho häc sinh nªu kh¸i niÖm? - - IV/ Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn t îng chuyÓn nghÜa cña tõ. - Cho vÝ dô: 1. Kh¸i niÖm: + từ 1 nghĩa: xe đạp, - Tõ cã thÓ cã mét nghÜa hay nhiÒu nghÜa. + tõ nhiÒu nghÜa: ch©n, mòi, - HiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ: lµ hiÖn tîng thay đổi nghĩa của từ tạo ra từ nhiều nghĩa. + Tõ nhiÒu nghÜa cã nghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn..

(82) 2. Bµi tËp 2/ 124 - Tõ “hoa” trong “thÒm hoa” vµ “lÖ hoa” dïng theo nghÜa chuyÓn => kh«ng coi lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa lµm xuÊt hiÖn tõ nhiÒu nghÜa v× tõ “hoa” chØ lµ nghÜa TiÕt 44 chuyển lâm thời, cha làm thay đổi nghĩa của từ. H§1:(2p)Giíi thiÖu: - Môc tiªu: gîi nhí kiÕn thøc, x©u chuçi kiÕn thøc,t¹o t©m thÕ cho hs - Phơng pháp: thuyết trình, vấn đáp Tiết trớc chúng ta đã hệ thống hoá kiến thức về từ vựng với các từ: từ đơn, từ phøc, thµnh ng÷, nghÜa cña tõ, tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ. Tiết này chúng ta tìm hiểu tiếp các đơn vị từ vựng nữa, đó là các từ vựng nào các em đã học? H§2( 38p) Híng dÉn hs hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc: -Mục tiêu: Giúp học sinh: nắm vững hơn về kiến thức: từ đồng âm, đồng nghĩa, trái nghĩa, cấp độ khái quát nghĩa của từ, trờng từ vựng. -Phơng pháp: Vấn đáp, đàm thoại, thảo luận nhóm - Bµi tËp 2 (124)?. ? Em hiểu thế nào là từ đồng âm? V/ Từ đồng âm 1. Kh¸i niÖm: Lµ nh÷ng tõ gièng nhau vÒ ©m thanh nhng kh¸c xa nhau vÒ nghÜa, kh«ng liªn ? Ph©n biÖt tõ nhiÒu nghÜa vµ tõ quan g× víi nhau. đồng âm? VÝ dô: Ruåi ®Ëu m©m x«i ®Ëu - Ph©n biÖt : + Tõ nhiÒu nghÜa: ->1 tõ cã nhiÒu nghÜa. -> Các nét nghĩa có liên quan đến nhau (mối quan hÖ gi÷a nghÜa gèc vµ nghÜa chuyÓn). VÝ dô: “Mïa xu©n lµ TÕt trång c©y Làm cho đất nớc càng ngày càng xuân” + Từ đồng âm: -> Tõ gièng nhau vÒ ©m thanh -> Kh«ng cã mèi liªn hÖ víi nhau vÒ nghÜa. VÝ dô: Ruåi ®Ëu m©m x«i ®Ëu - ruồi đậu: hành động con ruồi ? Bµi tËp 2 (124)? - m©m x«i ®Ëu: mét lo¹i thùc phÈm 2. Bµi tËp 2/124 - Häc sinh gi¶i nghÜa. a/ Cã hiÖn tîng tõ nhiÒu nghÜa v× nghÜa cña tõ “l¸” trong “l¸ phæi” cã thÓ coi lµ kÕt qu¶ chuyÓn nghÜa cña “l¸” trong “l¸ cµnh”. b/ Có hiện tợng đồng âm vì 2 từ “đờng” khác xa ? Thế nào là từ đồng nghĩa?Cho nhau về nghĩa, không có mối liên hệ gì với nhau. VD? VI/ Từ đồng nghĩa 1.Kh¸i niÖm: lµ nh÷ng tõ cã nghÜa gièng nhau hoÆc gÇn gièng nhau. * VÝ dô: + m¸y bay – tµu bay ?Cho VD? + cäp – hæ - hïm + qu¶ - tr¸i ? Bµi tËp 2 (125)? - Gi¸o viªn tham kh¶o c¸ch gi¶i - Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc nhiÒu nhãm tõ đồng nghĩa khác nhau. thÝch: SGV – 135. 2. Chọn cách hiểu đúng - C¸ch hiÓu (d) 3. T×m hiÓu nghÜa cña tõ: “xu©n” ? Cho vÝ dô?.

(83) - Tõ “Xu©n ” chØ 1 mïa trong n¨m, kho¶ng thêi gian øng víi 1 tuæi => h×nh thøc chuyÓn nghÜa theo ph¬ng thøc ho¸n dô. - Tõ “xu©n” thÓ hiÖn tinh thÇn l¹c quan cña t¸c ? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? Cho vÝ gi¶. MÆt kh¸c nã tr¸nh lÆp l¹i tõ “tuæi t¸c”. dô? - Lu ý: VII/ Tõ tr¸i nghÜa + Nói 1 từ trái nghĩa phải đặt nó 1. Khái niệm: là những từ có ý nghĩa trái ngợc trong quan hÖ víi 1 tõ nµo kh¸c. nhau + Kh«ng cã bÊt kú tõ nµo b¶n - Mét tõ tr¸i nghÜa cã thÓ thuéc nhiÒu cÆp tõ tr¸i th©n nã lµ tõ tr¸i nghÜa. nghÜa kh¸c nhau: lµnh – r¸ch ( ¸o) ? T¸c dông cña tõ tr¸i nghÜa? lµnh – mÎ ( b¸t) lµnh - ¸c ( tÝnh) * Tác dụng: từ trái nghĩa đợc sử dụng trong thể - Cho học sinh tìm – học sinh đối, tạo hiện tợng tơng phản, gây ấn tợng mạnh. kh¸c nhËn xÐt. GV bæ sung hoµn 2. T×m cÆp tõ tr¸i nghÜa chØnh. xấu - đẹp ; xa – gần ; rộng - hẹp 3. BT 3 HS vÒ nhµ lµm. ? Kh¸i niÖm? VIII/ Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. ? Cho vÝ dô? 1.Kh¸i niÖm: NghÜa cña 1 tõ cã thÓ réng h¬n ? Một từ nh thế nào thì đợc coi là (khái quát hơn) hoặc hẹp hơn (ít khái quát hơn) cã nghÜa hÑp h¬n hoÆc réng h¬n nghÜa cña tõ ng÷. nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c? *VD: * Lu ý: Mét tõ ng÷ cã thÓ cã + Réng h¬n: “trêng häc” so víi “s¸ch, vë” nghĩa rộng đối với từ này nhng lại + Hẹp hơn: “chim, voi” so với “động vật” có nghĩa hẹp đối với từ khác. - Nghĩa rộng hơn: phạm vi nghĩa của từ ngữ đó VÝ dô: nghÜa cña tõ “thó” réng bao hµm ph¹m vi nghÜa cña mét sè tõ ng÷ kh¸c. Nghĩa hẹp hơn: phạm vi nghĩa của từ ngữ đó hơn nghĩa của từ “voi” nhng hẹp -đợc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ hơn nghĩa của từ “động vật.” kh¸c. 2. Gi¸o viªn cho häc sinh ®iÒn vµo « trèng. Từ (xét về đặc ®iÓm cÊu t¹o). Từ đơn. Tõ phøc. Tõ l¸y. Tõ ghÐp. * PhÇn gi¶i thÝch HS vÒ nhµ thÝch. Tõ ghÐp Tõgi¶i ghÐp đẳng lập chÝnh phô. Tõ l¸y hoµn toµn. Tõ l¸y bé phËn. IX/ Trêng tõ vùng Tõ l¸y ©m. Tõ l¸y vÇn.

(84) ? Kh¸i niÖm? ? Cho vÝ dô?. ? Bµi tËp 2 (126)?. 1 Kh¸i niÖm: lµ tËp hîp cña nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa. * VÝ dô: Trêng tõ vùng vÒ “tay” - Bé phËn: bµn tay, ngãn tay - H×nh d¸ng: to, nhá, - Hành động: sờ, nắn, 2. Bµi tËp. - T¸c gi¶ dïng 2 trêng tõ vùng lµ “t¾m”, vµ ? ChØ ra nh÷ng tõ cïng trêng tõ vùng? “bÓ”. ViÖc sö dông c¸c tõ nµy gãp phÇn t¨ng gi¸ trÞ biÓu c¶m cña c©u nãi, lµm cho c©u nãi cã søc m¹nh mÏ h¬n. 4. Cñng cè:(3p) GV khắc sâu kiến thức từ vựng cho hs, lu ý cách sử dụng cho đúng khi tạo lập vb 5. HDVN (2p) - ôn lại kiến thức về từ vựng đã học. - Hoµn thµnh nh÷ng bµi tËp cßn l¹i. - Xem tríc: Tæng kÕt tõ vùng: SGK – 135.. TiÕt 45:TËp lµm v¨n. Ngµy so¹n: 18/10/2012 Tr¶ bµI tËp lµm v¨n sè 2 A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: 1. Kiến thức: Nắm vững hơn cách làm bài văn tự sự kết hợp miêu tả, nhận ra đợc những chỗ mạnh, chỗ yếu của mình khi viết loại bài này. 2. Kĩ năng: Rèn luyện kỹ năng tìm hiểu đề, lập dàn ý và diễn đạt. B. Chuẩn bị: Giáo án, bài viết của học sinh đã chấm, chữa. C. TiÕn tr×nh giê häc: 1.ổn định t/c: 2. Tr¶ bµi: H§1.(1p) GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o høng thó cho hs Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh Các em đã học về kiểu bài TS có yếu tố miêu tả rồi.Thực hành viết bài làm văn số hai. Hôm nay cô trả bài các em sẽ thấy mình đã nhận thức và thực hành đợc nh÷ng g× nhÐ HĐ2(10p) -Tìm hiểu đề, lập dàn bài Mục tiêu: hs biết xác định đúng yêu cầu của đề bài Phơng pháp: vấn đáp 1.2. HS đọc đề bài, giáo viên ghi đề bài lên bảng. * §Ò bµi: Tëng tîng 20 n¨m sau, em cã dÞp vÒ th¨m l¹i trêng cò. H·y viÕt th cho mét ngêi b¹n häc håi Êy kÓ l¹i buæi th¨m trêng ®Çy xóc động đó? 2. 2. Dµn bµi biÓu ®iÓm: Nh tiÕt 33,34 H§3:(5p) NhËn xÐt Môc tiªu: Gióp hs nhËn ra nh÷ng u nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cu¶ m×nh, rót kinh nghiÖm cho bµi v¨n sau Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh 2. NhËn xÐt: a) ¦u ®iÓm: - Nắm đợc phơng thức viết th - YÕu tè tëng tîng phong phó.yÕu tè miªu t¶ gîi c¶m.

(85) - V¨n viÕt cã c¶m xóc b) Nhîc ®iÓm: - C¸ch s¾p xÕp c¸c chiÕt ts cßn lñng cñng. - Cha biÕt t¸ch ý, t¸ch ®o¹n v¨n. H§4(22p) Híng dÉn hs ch÷a lçi Mục tiêu: Giúp hs nhận rõ lỗi mắc, nguyên nhân , cách khắc phục để rút bài học khi t¹o lËp v¨n b¶n TS Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm 3. Ch÷a lçi: - HS xem kỹ phần lời phê ,chao đổi bài với bạn cùng sửa lỗi cho nhau - Chữa lỗi diễn đạt . KÕt qu¶: Líp SÜ sè 9- 10 7-8 5-6 0 -4 9A 38 0 10 28 0 9C 35 0 5 20 10 4. HDVN 1p) - VÒ nhµ häc sinh tiÕp tôc ch÷a lçi bµi cña m×nh.Rót kinh nghiÖm cho bµi viÕt sau. - TiÕt 46: Häc VB: §ång chÝ. _______________________________________. TiÕt 46: V¨n häc. Ngµy so¹n: 22/10/2012 V¨n b¶n : §ång. chÝ (ChÝnh H÷u). A. Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức :- Có đợc một số hiểu biết vầ hiện thực những năm đầu của cuộc kc chèng TD Ph¸p cña DT ta. - Lí tởng cao đẹp và tình cảm keo sơn gắn bó làm nên sức mạnh tinh thần của nh÷ng ngêi cs trong bµi th¬. - §Æc ®iÓm nt cña bµi th¬: ng«n ng÷ ch©n thùc, b×nh dÞ, biÓu c¶m, h/a tù nhiªn. 2. Kĩ năng: Đọc diễn cảm bài thơ hiện đại - RÌn n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt, c¸c h×nh ¶nh trong mét t¸c phÈm th¬ giµu c¶m høng hiÖn thùc mµ kh«ng thiÕu søc bay bæng. 3. Thái độ: Biết ơn và trân trọng ngời lính, tinh thần đoàn kết, uống nớc nhớ nguồn B. ChuÈn bÞ - HS: đọc, soạn bài. - GV: So¹n gi¸o ¸n, tham kh¶o t liÖu. ChuÈn bÞ phiÕu ht, ¶nh ch©n dung ChÝnh H÷u. C. Tiến trình hoạt động dạy học: 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra(3p) - §äc thuéc lßng Mét vµi c©u th¬ em thÝch trong ®o¹n trÝch “Lôc V©n Tiªn cøu KNN? g¶i thÝch v× sao em thÝch c©u th¬ Êy? 3. Bµi míi: H§1( 1p) GV giíi thiÖu bµi: - Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh.

(86) Chóng ta tù hµo víi cuäc kh¾ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng MÜ H×nh ¶nh nh÷ng ngêi lÝnh trong c¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng giÆc ngo¹i x©m Êy ®Çy hy sinh, gian khổ. Song với những “ngời lính Cụ Hồ” họ hết sức lạc quan, yêu đời không xa lạ với mỗi chúng ta. Và bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu đã diễn tả rất chi tiết, và xúc động điều đó.Ta bắt gặp trong Đồng chí hình ảnh của những ngời nông dân mÆc ¸o lÝnh méc m¹c mµ ch©n thµnh. HĐ2(7p)Hớng dẫn hs đọc- tìm hiểu chung -Mục tiêu:HS có những hiểu biết nhất định về tg, t/p( h/c sáng tác, đại ý, bố cục) - Phơng pháp:vấn đáp bổ sung, ?Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶?. I. §äc- t×m hiÓu chung 1.T¸c gi¶ - GV cho HS xem ¶nh ch©n dung cña t¸c gi¶ - ChÝnh H÷u: tªn thËt TrÇn §×nh §¾c vµ giíi thiÖu mét sè t¸c phÈm kh¸c. sinh n¨m 1926, quª Can Léc, Hµ TÜnh. - Mét nhµ th¬ -chiÕn sÜ trëng thµnh tõ cuéc kh¸ng chiÕn chèng ph¸p. 2. T¸c phÈm - Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1948 sau khi t¸c ?Cho biÕt thêi gian s¸ng t¸c cña bµi th¬? gi¶ tham gia chiÕn dÞch ViÖt B¾c 1947. ?Em biÕt g× vÒ lÞch sö níc ta thêi gian nµy? - Bµi th¬ lµ t¸c phÈm tiªu biÓu nhÊt vÒ h×nh ¶nh ngêi lÝnh c¸ch m¹ng thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. 3. §äc t×m hiÓu tõ khã: a. §äc diÔn c¶m §äc chËm r·i, t×nh c¶m, chó ý nh÷ng c©u b. Tõ khã 3. Bè côc: 2 phÇn thơ tự do, vần chân, cách đối xứng * KT viÖc häc chó thÝch ë nhµ cña HS. GV lu - PhÇn 1: 6 c©u ®Çu: ý HS mét sè tõ khã. => Nh÷ng c¬ së (céi nguån) cña t×nh ?Văn bản chia làm mấy phần? Nội dung đồng chí. - PhÇn 2: cßn l¹i: tõng phÇn? => Nh÷ng biÓu hiÖn vµ søc m¹nh cña tình đồng chí. HĐ3(25p) Hớng dẫn hs đọc- Tìm hiểu văn bản -Môc tiªu - Cảm nhận đợc vẻ đẹp chân thực giản dị của tình đồng chí, đồng đội và hình ảnh ngời lính cách mạng đợc thể hiện trong bài thơ. - Nắm đợc nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ: chi tiết chân thực, hình ảnh gợi cảm và cô đúc, giàu ý nghĩa biểu tợng. - Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, bình * §äc 6 c©u ®Çu ? Nh÷ng c©u th¬ nµo nãi vÒ hoµn c¶nh xuÊt th©n cña nh÷ng ngêi lÝnh?(GV ghi b¶ng phô) + ?Em hiểu thế nào là: “nớc mặn đồng chua?và đất cày lên sỏi đá”? ?NhËn xÐt vÒ hoµn c¶nh xuÊt th©n cña hä * GVb×nh: V× cïng chung gia c¶nh xuÊt thân, cùng với mục đích lý tởng chung khiến hä tõ mäi ph¬ng trêi xa l¹ tËp hîp l¹i trong hàng ngũ quân đội cách mạngỉtở thành thân quen nhau. ? Kh«ng chØ chung hoµn c¶nh xuÊt th©n, hä cßn chung mét lý tëng vµ nhiÖm vô. C©u th¬ nào cho biết điều đó? ? Nghệ thuật nào đợc tác giả sử dụng trong c©u th¬ nµy? ? Hình ảnh đó gợi lên cảnh tợng nh thế nào? -.? C©u th¬: “§ªm rÐt chung ch¨n thµnh. II. §äc- T×m hiÓu v¨n b¶n 1. Những cơ sở của tình đồng chí. - Quê anh: nớc mặn đồng chua - Làng tôi: nghèo, đất cày sỏi đá => Tơng đồng về cảnh ngộ của nh÷ng th©n phËn nghÌo khã. - Nh÷ng ngêi lÝnh xuÊt th©n tõ nh÷ng miÒn quª nghÌo khã, hä lµ nh÷ng ngêi n«ng d©n mÆc ¸o lÝnh => Cïng chung vÒ giai cÊp xuÊt th©n. Hä gÆp nhau ë lßng yªu níc vµ lý tëng cách mạng. -> Tình đồng chí là tình c¶m míi mÎ cã søc liªn kÕt réng r·i mäi ngêi. “Sóng bªn sóng, ®Çu s¸t bªn ®Çu” -> đối, sóng đôi, lặp cấu trúc.-> Đội.

(87) đôi tri kỷ” gợi ra cách hiểu nh thế nào về tình đồng chí? Sau c©u th¬ nµy nhµ th¬ h¹ mét dßng th¬ đặc biệt với hai tiếng “Đồng chí”? Cảm nhËn cña em vÒ dßng th¬ nµy nh thÕ nµo? * GVb×nh: C©u th¬ lµ linh hån cña bµi th¬, đợc lấy làm nhan đề. Nó nh cái bản lề gắn kÕt ®o¹n ®Çu vµ ®o¹n thø 2 cña bµi th¬: §ã lµ những cơ sở của tình đồng chí và những biểu hiện của tình đồng chí. Câu thơ vang lên giản dị, mộc mạc, rất đỗi cảm động, khẳng định vµ ngîi ca mét t×nh c¶m c¸ch m¹ng míi mÎ b¾t nguån tõ nh÷ng t×nh c¶m truyÒn thèng: tình bạn, tình đồng đội trong chiến đấu đã đợc nâng cao trong hoàn cảnh mới, thời đại míi. * §äc 10 c©u tiÕp theo. ? Những ngời lính, những ngời đồng chí đã chia sÎ nh÷ng khã kh¨n, gian khæ cho nhau? “ Mặc kệ” có phải là thái độ vô tâm, vô trách nhiệm? Em hiểu nh thế nào về thái độ nµy? ? Từ đó em hiểu tình đồng chí của những ngời lính nh thế nào? -GVb×nh: Nh÷ng dßng th¬ ®Çy ¾p nçi nhí: quê hơng, tiền tuyến. Từng hoàn cảnh đợc biểu hiện rất cụ thể. Từng ngời lính đều hiểu điều đó. Họ ra đi chiến đấu với niềm lạc quan lín. “MÆc kÖ” Sù hy sinh t×nh nhµ cho việc nớc của họ thật giản dị và cảm động. ? Nh÷ng c©u th¬ tiÕp sau vÉn tiÕp tôc nãi vÒ tình đồng chí một cách cụ thể. Và những khó khăn, gian khổ nào của ngời lính đợc nhắc tíi? -?Nh÷ng h×nh ¶nh th¬ nµy ph¶n ¸nh hiÖn thùc nµo? * GV - Các t/p thời đó chủ yếu khai thác c¶m høng l·ng m¹n anh hïng mang d¸ng dÊp trîng phu nh: §Ìo C¶ - H÷u Loan; T©y TiÕn – Quang Dòng. Vµ so s¸nh ngay víi c¶ th¬ cña ChÝnh H÷u ®Çu n¨m 1947. Trong Ngµy vÒ, «ng viÕt: “ Rách tả tơi rồi đôi giày vạn dặm. Bụi trờng chinh phai bạc áo hào hoa” - Ba× th¬ §ång chÝ.....c¶m høng vÒ chÊt thùc của đời sống kháng chiến. * PhiÕu häc tËp: ? H×nh ¶nh “miÖng cêi buèt gi¸” vµ “th¬ng nhau tay n¾m lÊy bµn tay” cã thÓ gîi ra c¸c c¸ch hiÓu: - Trong gian khæ vÉn cã tiÕng cêi. - Nh÷ng bµn tay truyÒn h¬i Êm sang bµn tay. -Tiếng cời yếu ớt không đủ xua đi buốt giá cña khÝ trêi. ?Em c¶m nhËn theo c¸ch nµo?V× sao? ? Nhận xét của em về đặc điểm trong cấu tróc c¸c c©u th¬ vµ nh÷ng h×nh ¶nh th¬ ë. ngũ sát cánh, trùng điệp trong đấu tranh - Tình đồng chí đợc nảy sinh từ việc cïng chung nhiÖm vô, s¸t c¸nh bªn nhau trong chiến đấu. - Tình đồng chí bền chặt trong sự chan hoµ, chia sÎ buån vui => mèi t×nh tri kû. C©u th¬ thø 7: “§ång chÝ” lµ c©u th¬ quan träng cña bµi th¬, biÓu hiện chủ đề kết tinh cao độ của cảm xóc, n©ng cao ý tríc vµ më ra ý sau. 2. Những biểu hiện của tình đồng chÝ. - Ruéng n¬ng göi b¹n th©n => Hoµn c¶nh cô thÓ cña tõng ngêi. - Gian nhµ kh«ng mÆc kÖ giã lung lay => Hi sinh t×nh nhµ cho viÖc níc. - GiÕng níc, gèc ®a nhí ngêi ra lÝnh => Nçi nhí: hËu ph¬ng - tiÒn tuyÕn. -> Đồng chí, đó là sự cảm thông sâu xa nh÷ng t©m t, nçi lßng cña nhau. - c¬n ín l¹nh, sèt run ngêi, tr¸n ít må h«i - ¸o r¸ch vai - quÇn vµi miÕng v¸ - miÖng cêi buèt gi¸ - ch©n kh«ng giµy - Nh÷ng ngêi lÝnh cïng nhau chia sÎ nh÷ng gian lao, thiÕu thèn cña cuéc đời, cùng vợt lên hoàn cảnh để sáng lên nô cêi l¹c quan, truyÒn cho nhau niÒm tin vµ søc m¹nh. - XD những câu thơ sóng đôi, đối ứng nhau. - Nh÷ng h×nh ¶nh th¬ rÊt ch©n thùc, giản dị cảm động. - Tinh thÇn l¹c quan cña ngêi lÝnh - Thể hiện tình thơng, đồng cảm, chia sẻ cao độ của những ngời lính.. 3. §o¹n kÕt bµi th¬: BiÓu tîng vÒ h×nh ¶nh ngêi lÝnh. §ªm: rõng hoang – s¬ng muèi . -> Sù kh¾c nghiÖt cña thêi tiÕt. - Sự ác liệt của chiến tranh (đơng đầu.

(88) ®o¹n nµy? ? Từ đó em hiểu gì về vẻ đẹp của tình đồng chí đợc gợi ra ở đoạn thơ này? *GV bình : Đoạn thơ đã khắc hoạ tình đồng chí trong chiến đấu, trong sinh hoạt của ngời lÝnh thËt cô thÓ, gÇn gòi, ch¾t läc mµ tiªu biểu, cảm động. * GV: ?Bøc tranh trong SGK minh ho¹ cho nh÷ng c©u th¬ nµo cña bµi th¬? * §äc 3 c©u cuèi ? Ba c©u cuèi gîi ra khung c¶nh nh thÕ nµo? ? C¶nh: “§ªm nay rõng hoang s¬ng muèi §øng c¹nh bªn nhau chê giÆc tíi.” ph¶n ¸nh hiÖn thùc nµo cña ngêi lÝnh trong chiÕn tranh? ? C©u th¬ “§Çu sóng tr¨ng treo” gîi cho em nh÷ng liªn tëng, suy nghÜ nµo? + Cã hai hiÖn thùc ®an xen nhau: -> Kh¾c nghiÖt -> MÒm m¹i, nªn th¬ * GV chèt . ? Đoạn thơ là bức tranh đồng chí trong chiến tranh. Em đọc đợc vẻ đẹp nào trong tình đồng chí, đồng đội của họ? H§4:( 3p)Gi¸o viªn híng dÉn tæng kÕt - Môc tiªu:HS th©u tãm gi¸ trÞ nd vµ nt næi bËt cña vb - Phơng pháp: Vấn đáp bổ sung ? Bài thơ có nét đặc sắc nào về nghệ thuật? (ng«n ng÷, kÕt cÊu, h×nh ¶nh?) ? Em cảm nhận đợc những vẻ đẹp nào của ngêi lÝnh? *Gi¸o viªn më réng: - Bài thơ thiên về khai thác đời sống nội tâm, tình cảm ngời lính. Đó chính là vẻ đẹp tâm hån mµ n¬i ph¸t ra ¸nh s¸ng lung linh nhÊt lµ mối tình đồng đội, đồng chí hoà với tình bạn, tình anh em. Hình ảnh ngời lính từ cuộc đời thËt bíc th¼ng vµo trang th¬, to¶ s¸ng mét vÎ đẹp mới: vẻ đẹp truyền thống và hiện đại.Bài th¬ lµ mét trong nh÷ng bµi më ra mét khuynh hớng mới: khai thác cái đẹp, chất thơ trong c¸i b×nh dÞ, b×nh thêng. H§5:(5p) LuyÖn tËp: - Môc tiªu: RÌn n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt -Phơng pháp: Vấn đáp giải thích. víi kÎ thï) -=>Ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¾c nghiÖt cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. -cảnh thực: ngời lính bồng súng đợi giặc khi mảnh trăng đêm vừa ngang tÇm ngän sóng. - C¶nh l·ng m¹n: + Sóng: biÓu tîng chiÕn tranh + Tr¨ng: biÓu tîng cña cuéc sèng hoµ b×nh. => ý nghĩa cao đẹp của sự nghiệp ngời lính: Họ chiến đấu bảo vệ cho sự thanh b×nh. - H×nh ¶nh: “ §Çu sóng tr¨ng treo” lµ hình ảnh đẹp, lãng mạn, mang ý nghĩa biểu tợng cao đẹp của ngời lính. III. Tæng kÕt: - Néi dung:+ C¬ së cña t×nh ®/c: chung c¶nh ngé , chung lÝ tëng +BiÓu hiÖn cña t×nh ®/c: chung nçi niÒm, chung nhiÖm vô chung khã kh¨n - NT: +Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, h×nh ¶nh chän läc, tiªu biÓu +Kết cấu sóng đôi tạo sự cân xứng. * Ghi nhí: SGK/ 131 ( HS đọc). III. LuyÖn tËp ? C©u hái 5 (SGK-130)? ? C©u hái 2 LT (131)?. 4. Cñng cè :(1’) Kh¾c s©u gi¸ trÞ néi dung vµ tn cña bµi th¬, GV gi¸o dôc hs lßng biÕt ¬n nh÷ng ngêicã c«ng trong cuéc kh¸ng chiÕn liªn hÖ tíi nh÷ng viÖc lµm thÓ hiện sự đèn ơn đáp nghĩa 5. HDVN - Häc thuéc bµi th¬. C¶m nhËn vÒ ngêi lÝnh? - Soạn bài: “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”.

(89) __________________________________ TiÕt 47: V¨n häc V¨n b¶n: BµI. Ngµy so¹n: 22/ 10/ 2012. thơ về tiểu đội xe không kính Ph¹m TiÕn DuËt. A/ Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức :- Có đợc một số hiểu biết bớc đầu về t/g PTDvề đặc điểm thơcủa «ng qua vb cô thÓ: giµu ch¸t hiÖn thùc vµ c¶m høng l·ng m¹n. - Hiện thực của cuộc k/c chống Mĩ cú nớc đợc p/a trong t/p: vẻ đẹp hiên ngang dũng cảm, tràn đầy niềm lạc quan cm,của những con ngpì đã làm nênđờng TS huyÒn tho¹i - §Æc ®iÓm nt cña bµi th¬: ng«n ng÷ ch©n thùc, b×nh dÞ, biÓu c¶m, h/a tù nhiªn. 2. Kĩ năng: Đọc - hiểu bài thơ hiện đại - Ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt, c¸c h×nh ¶nh ngêi chiÕn sÜ l¸i xe TS trong tp. -Thấy những nét riêng của giọng điệu, ngôn ngữ,hình ảnh độc đáo trong bài thơ. 3. Thái độ: Biết ơn và trân trọng ngời lính, có ý thức thực hiện đạo lý uống nớc nhớ nguån. B/ ChuÈn bÞ: - HS: §äc, so¹n bµi. - GV: So¹n gi¸o ¸n, tham kh¶o t liÖu. ¶nh ch©n dung t/g Ph¹m TiÕn DuËt. C/ Tiến trình hoạt động dạy và học 1. ổn định t/c 2. KiÓm tra:3P - §äc thuéc lßng bµi th¬: “ §ång chÝ? Em thÝch nhÊt h×nh ¶nh nµo trong bµi th¬? 3.Bµi míi: H§1(1P)Giíi thiÖu: Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong tiết học trớc, các em đợc biết hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p qua bµi “ §ång chÝ” cña nhµ th¬ ChÝnh H÷u. H«m nay, víi “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của tác giả Phạm Tiến Duật, các em sẽ đợc biết về hình ảnh những chiến sĩ lái xe dũng cảm trên những nẻo đờng Trờng Sơn đầy bom đạn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ ác liệt của dân tộc ta. HĐ2(7p)Hớng dẫn hs đọc- tìm hiểu chung -Mục tiêu:HS có những hiểu biết nhất định về tg, t/p( h/c sáng tác, đại ý, bố cục) - Phơng pháp:vấn đáp bổ sung, ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Ph¹m TiÕn DuËt? - GV bæ sung - Cho HS xem ¶nh ch©n dung t¸c gi¶. - Th¬ «ng cã giäng ®iÖu s«i næi, trÎ trung, hån nhiªn, tinh nghÞch mµ s©u s¾c. ? Bài thơ ra đời năm nào? In trong tập thơ nào? - Giäng ®iÖu vui t¬i, khoÎ kho¾n, ngang tµng, dứt khoát, đối thoại tự nhiên. - KT viÖc häc chó thÝch cña HS ? Em hiểu gì về nhan đề bài thơ? ? Có gì khác lạ trong cách đặt nhan đề bài thơ? - §Æt tªn cô thÓ, dµi, trùc tiÕp nh v¨n xu«i => thu hút ngời đọc ở vẻ lạ, độc đáo của nó.. I/ §äc- tim hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - Ph¹m TiÕn DuËt sinh 1941, quª tØnh Phó Thä. -Lµ mét trong nh÷ng g¬ng mÆt tiªu biÓu cña thÕ hÖ nhµ th¬ trÎ thêi chèng Mü cøu níc. 2. T¸c phÈm ViÕt n¨m 1969, in trong tËp “VÇng tr¨ng quÇng löa” 3. §äc diÔn c¶m.. 4 .Nhan đề bài thơ: - Nãi vÒ nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh để ca ngợi những ngời lính lái xe vËn t¶i Trêng S¬n. => Rất lạ, độc đáo và thú vị. Đó là.

(90) chÊt th¬ cña hiÖn thùc chiÕn tranh. HĐ3(25p) Hớng dẫn hs đọc- Tìm hiểu văn bản -Mục tiêu:- Cảm nhận đợc nét độc đáo của hình tợng những chiếc xe không kính cùng h×nh ¶nh nh÷ng ngêi lÝnh Trêng S¬n hiªn ngang, dòng c¶m, s«i næi trong bµi th¬.ThÊy ? T¸c gi¶ ®a vµo bµi th¬ mét h×nh ¶nh hÕt søc độc đáo.Theo em đó là hình ảnh nào? ?Nguyªn nh©n nµo khiÕn xe kh«ng cã kÝnh? ? Từ đó em cảm nhận điều gì về chiến tranh? ? Theo em nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh lµ hiÖn tîng bÊt thêng hay b×nh thêng? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch nãi, giäng ®iÖu trong lêi th¬ nµy? T¸c dông? * §äc khæ cuèi ? Tr¶i qua chiÕn tranh, nh÷ng chiÕc xe Êy cßn bÞ biÕn d¹ng ntn? * GVb×nh: TiÕp tôc sö dông mét lo¹t c¸c tõ ng÷ phủ định để diễn tả độc đáo, chân thực những chiÕc xe ra trËn.H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh kh«ng hiÕm trong chiÕn tranh nhng ph¶i cã hån th¬ nh¹y c¶m víi nÐt ngang tµng, tinh nghÞch thÝch c¸i l¹ nh cña Ph¹m TiÕn DuËt míi nhận ra đợc và đa nó vào thành hình tợng thơ độc đáo của thời chiến tranh chống Mỹ. *GV chuyÓn: Miªu t¶ nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh lµ nh»m lµm næi bËt h×nh ¶nh nµo trong bµi th¬? - HS đọc khổ 1 ? Trªn nh÷ng chiÕc xe Êy, ngêi lÝnh xuÊt hiÖn ntn? ? Tõ trong nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh, ngêi lÝnh cã c¸i nh×n ntn? ? Em hiểu đó là cách nhìn nh thế nào? - Ngời lính có tầm nhìn mở rộng, bao quát đợc nhiÒu kh«ng gian, c¸ch nh×n tËp trung. (GV liªn hÖ, më réng trong chiÕn tranh) ? Ngåi trong nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh, ngêi l¸i xe đã gặp khó khăn gì? (Khổ 2) ? Qua đó em thấy hiện thực nào trong chiến tranh mµ ngêi lÝnh gÆp ph¶i? ? Nhng đồng thời ngời lính cũng thấy “sao trời và đột ngột cánh chim”. Vậy em cảm nhận đợc lóc nµy ngêi lÝnh cã c¶m gi¸c g×? ?Từ đó, em cảm nhận đợc vẻ đẹp tâm hồn nào cña nh÷ng ngêi lÝnh?. II/ §äc-T×m hiÓu v¨n b¶n 1. H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh. -Kh«ng cã kÝnh kh«ng ph¶i v× kh«ng cã kÝnh - Bom giËt, bom rung -> Nh÷ng chiÕc xe cã kÝnh, tr¶i qua bom đạn trở thành xe không kính. => Sù khèc liÖt cña chiÕn tranh. - Không kính, không đèn - kh«ng mui, thïng xe bÞ xíc. - Sử dụng liên tiếp các động từ, NT t¶ thùc gÇn v¨n xu«i, giäng ®iÖu tù nhiªn b×nh th¶n, chÊp nhËn gian khã. -> Nh÷ng chiÕc xe bÞ biÕn d¹ng, mÊt m¸t do chiÕn tranh nhng vÉn vît qua ma bom, chë hµng tiÕp viÖn cho miÒn Nam.Nh÷ng chiÕc xe trë thµnh hình ảnh hoán dụ độc đáo 2. H×nh ¶nh cña nh÷ng chiÕn sü l¸I xe. T thÕ: - Ung dung – ngåi -> T thế hiên ngang, ung dung đờng hoµng. - Nhìn: + đất, trời + th¼ng -> Nh÷ng ngêi lÝnh cã c¸i nh×n khoáng đạt, đậm chất lãng mạn.. ThÊy: + gió – xoa mắt đắng + con đờng chạy thẳng vào tim. + sao trời đột ngột cánh chim -> Hiện thực: tốc độ xe lao nhanh, xe kh«ng kÝnh => vËt thÓ lïa vµo, g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸c chiÕn sÜ. - Tõ sù khã kh¨n, nguy hiÓm, gian khæ cña cuéc chiÕn, ngêi lÝnh c¶m nhận đợc sự thú vị đầy chất lãng m¹n gi÷a con ngêi vµ thiªn nhiªn, t×m thÊy niÒm h¹nh phóc trong chiÕn đấu.(Nh đợc bay lên;Sảng khoái hoà hîp cïng vò trô). * HS đọc khổ 3,4 ¶nh: ?Qua hai khæ th¬, em thÊy ngêi lÝnh cßn gÆp *Hinhg - Bôi phun tãc tr¾ng nh ngêi giµ ph¶i nh÷ng khã kh¨n nµo? - Ma tu«n nh xèi, nh ngêi trêi - cha cÇn röa; cha cÇn thay ? Từ đó hiện thực nào đợc phản ánh?.

(91) ?Tìm những từ ngữ cho thấy thái độ chấp nhận hiÖn thùc Êy cña ngêi lÝnh? ?Theo em, đó là thái độ, tinh thần gì? ?NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu, cÊu tróc cña ®o¹n th¬ nµy? ?Từ đó, em thấy vẻ đẹp nào của ngờilính trên tuyến lửa đợc bộc lộ? * §äc khæ 5 ?Cách thành lập tiểu đội xe không kính có gì đặc biệt? ?Nh÷ng c¸i b¾t tay qua cöa kÝnh vì råi nãi víi chóng ta ®iÒu g× vÒ ngêi lÝnh? ?Qua đó, em hiểu gì về cách sống của những ngời lính? ?Cách kết thúc bài thơ có gì đặc biệt? ?Theo em cã: “mét tr¸i tim” cã nghÜa lµ g×?NT nào đợc sử dụng ở hình ảnh này? * GV b×nh 2 c©u cuèi: -H/a hoán dụ thể hiện sức mạnh chiến đấu. Có tr¸i tim trong xe lµ cã mét c¬ thÓ sèng. Xe vµ ngêi g¾n bã thµnh mét khèi thèng nhÊt. Nãi xe mµ nãi ngêi, nãi tíi c¸c chiÕn sÜ. C¸ch nãi nµy đã tạo nên sự độc đáo cho bài thơ. H§4(3p)GV híng dÉn HS tæng kÕt bµi - Môc tiªu:HS th©u tãm gi¸ trÞ nd vµ nt næi bËt cña vb - Phơng pháp: Vấn đáp bổ sung ? Qua bài thơ, em hiểu đợc những nét mới nào của thơ hiện đại xuất hiện trong thơ Phạm Tiến DuËt? ? Qua đó, em hiểu đợc những vẻ đẹp nào của ngời lính lái xe Trờng Sơn? H§5:(5p) LuyÖn tËp: - Môc tiªu: RÌn n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt -Ph¬ng ph¸p: th¶o luËn nhãm - GV cho HS nghe bµi h¸t §ång chÝ, phæ nh¹c bµi th¬ nµy.. - ph× phÌo ch©m ®iÕu thuèc - cêi ha ha - ....kh« mau th«i => C¸i lÊm bôi, gian khæ cña chiÕn tranh => trở thành cái cớ để cời sảng kho¸i. Hä chÊp nhËn vµ vît lªn gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ=> Thái độ lạc quan, yêu đời dũng cảm. - NT: Giäng ®iÖu tinh nghÞch, ngang tµng, lÆp cÊu tróc. *H×nh ¶nh: - BÕp Hoµng CÇm dùng gi÷a trêi - Chung bát đũa => gia đình - M¾c vâng ch«ng chªnh - Nh÷ng ngêi lÝnh sèng th©n ¸i, chia sÎ, ®oµn kÕt. - NT đối lập, hoán dụ => những khó kh¨n, gian khæ kh«ng thÓ ng¨n c¶n đợc ý chí quyết tâm chiến đấu của ngêi lÝnh l¸i xe. => Vẻ đẹp của lòng trung thành víi lÝ tëng c¸ch m¹ng gi¶i phãng DT. III, Tæng kÕt: Ghi nhí: SGK/133 (HS ®oc). III. LuyÖn tËp Chia nhãm cho hs th¶o luËn. đại diện nhóm trình bày GV nhËn xÐt bæ sung, kh¾c s©u kt ?Em h·y so s¸nh h×nh ¶nh ngêi lÝnh ë bµi th¬ nµy vµ ë §ång chÝ? 4. Cñng cè:(1p) Bµi th¬ ca ngîi ngêi cs l¸i xe TS dòng c¶m, hiªn ngang, chµn ®Çy niÒn tin chiÕn th¾ng trong cuéc kc chèng MÜ anh hïng cña dt. Chóng ta tù hµo vÒ họ. Noi gơng các anh chúng ta hãy cùng nhau học tập rèn luyện để xay dựng đất nớc 5. HDVN: - Häc thuéc bµi th¬, lµm c©u 2 phÇn LuyÖn tËp/ 133. TiÕt 48:. ___________________________________________ Ngµy so¹n: 24/10/2011. kiểm tra truyện trung đại A/ Mục tiêu cần đạt: - Nắm lại kiến thức cơ bản về truyện trung đại Việt Nam, những thể loại chủ yếu, gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña tõng t¸c phÈm tiªu biÓu. - Qua bài kiểm tra, HS đánh giá đợc trình độ của mình về các mặt kiến thức, năng lực diễn đạt. B/ ChuÈn bÞ: - HS: Ôn kĩ bài để KT - GV: Chuẩn bị đề KT, đáp án..

(92) C/. Tiến trình hoạt động dạy và học 1. ổn định t/c 2. Phát đề MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA VĂN 9 – TIẾT 48 Câu / Bài Phần TN 1 Kiều ở lầu Ngưng Bích 2 Chuyện người con gái Nam Xương 3 Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh 4 Truyện Kiều 5 6 7 8 9 10 11 12. Nhận biết TN. TN. TL. Vận dụng thấp TN TL. Vận dụng cao TN. TL. x x x x. Chị em Thúy Kiều Truyện kiều Hoàng Lê Nhất Thống Chí Truyện Lục Vân Tiên Lục Vân Tiên Cứu Kiều Nguyệt Nga Kiều ở lầu ngưng bích Cảnh Ngày Xuân Cảnh Ngày Xuân. TL. Thông hiểu. x x x x x x x x. Phần TL 1. Chuyện người con gái Nam Xương 2 Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh 3 Chị em Thúy Kiều Tổng số câu (13 câu) 6 Tổng điểm (1.5đ). x x x 6 (1.5đ). 3 (3.0đ). 1 (4.0đ).

(93) Tỉ lệ %. 15 %. 15 %. 30 %. 40 %. ĐỀ RA: I/ Phần trắc nghiệm:(3 điểm) chọn đáp án đúng nhất, mỗi câu 0,5 điểm Câu 1: Trong 6 câu thơ đầu, khi ở lầu Ngưng Bích, Kiều đã nhìn thấy những gì? A.Núi, trăng, cát vàng,bụi hồng, mây. B. Non xa, trăng gần, cồn cát, mây sớm, đèn khuya. C. Núi, trăng, cồn cát, bụi hồng, mây, đèn. D. Núi, trăng, cồn cát vàng, bụi hồng. Câu2: Có thể thay thành ngữ “nghi gia nghi thất” bằng cách diễn đạt nào ? A . Đông con nhiều cháu ; B . Trong ấm ngoài êm C.Nên cửa nên nhà ; D. Bách niên giai lão Câu 3: Nhận xét nào đúng nhất về các cuộc dạo chơi của chúa trong văn bản “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh” A Bày đặt cầu kì ; B . Bắt chước, lố lăng C .Nhiều người hầu hạ ; D. Chuẩn bị tỉ mỉ Câu 4: Nhận xét nào đúng về giá trị nội dung của “Truyện Kiều”? A. Giá trị nhân đạo sâu sắc ; B . Giá trị hiện thực lớn lao C Giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc; D . Giá trị hiện thực và yêu thương con người Câu 5: Nguyễn Du dùng bút pháp nghệ thuật gì để tả chị em Thúy Kiều? A . Bút pháp tả thực ; B . Bút pháp ước lệ C . Bút pháp tự sự ; D. Bút pháp lãng mạn Câu 6 :Viết “ Truyện Kiều”, Nguyễn Du dựa vào cốt truyện nào? A. Truyền kì mạn lục B. Kim Vân Kiều truyện C. Hoàng Lê nhất thống chí D. Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh Câu 7: Nhận xét nào thể hiện rõ cách dụng binh tài giỏi của Quang Trung? A. Tổ chức cuộc hành quân thần tốc giành thắng lợi; C . Giữ được bí mật tuyệt đối B. Sắp xếp quân tiền, hậu, tả, hữu, trung hợp lí; D. Vừa hành quân vừa đánh giặc Câu 8: Truyện Lục Vân Tiên có kết thúc như thế nào ? A . Đầu cuối tương ứng; B . Không có hậu C. Dang dở ; D. Có hậu Câu 9:Sau khi dẹp xong lũ kiến chòm ong, ai là người trả lời câu hỏi “Ai than khóc ở trong xe nầy”? A Nguyệt Nga ; B . Kim Liên C . Người hầu Vân Tiên ; D. Một trong số tàn quân của Phong Lai Cõu 10: Nhận định nào nói đúng nhất nội dung đoạn trích “ Kiều ở lầu Ngng BÝch”? A. Thể hiện tâm trạng cô đơn, tội nghiệp của Kiều. B. Nãi lªn nçi nhí ngêi yªu vµ cha mÑ cña KiÒu. C. Nãi lªn t©m tr¹ng buån b·, lo ©u cña KiÒu. D. Cả A, B, C đều đúng..

(94) Câu 11: Nội dung chính của đoạn trích “Cảnh ngày xuân” là gì? A . Tả vẻ đẹp của ba chị em ; B . Tả lại cảnh chị em Thúy Kiều đi chơi xuân C . Tả cảnh mọi người đi lễ hội trong tiết thanh minh ; D. Tả lại cảnh thiên nhiên rực rỡ Câu 12 : Cụm từ “khóa xuân” trong câu “Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân” được hiểu là gì? A . Khóa kín tuổi xuân ; B . Mùa xuân đã hết C . Bỏ phí tuổi xuân ; D . Tuổi xuân đã tàn phai II/ Tự luận điểm : 7 điểm Câu1: (2đ) “Chuyện người con gái Nam Xương” câu chuyện có thể kết thúc khi qua lời bé Đản, Trương Sinh hiểu vợ bị oan. Thế nhưng Nguyễn Dữ lại thêm phần Vũ Nương ở cung nước, trở về trần gian rồi ra đi. Điều đó có ý nghĩa gì ? Câu 2: (1đ) Nêu việc dạo chơi của chúa Trịnh qua đoạn trích “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh” ? Câu 3: (4đ) . Phân tích vẻ đẹp của Thúy Vân trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”? Hoạt động 2 : Đáp án I. Phần trắc nghiệm 1. C ; 2. C ; 3. A ; 4. C ; 5. B ; 6. B 7. A ; 8. D ; 9. B ; 10. D ; 11. B ; 12. A II. Phần tự luận Câu 1: (2đ) – Truyện có những yếu tố hoang đường, kì ào tạo sự hấp dẫn cho tác phẩm. - Tác giả Nguyễn Dữ thấu hiểu , thông cảm với những người phụ nữ trong xã hội phong kiến luôn phải chịu những oan trái, bất hạnh. Nên ông muốn câu chuyện kết thúc có hậu. Những người phụ nữ như Vũ Nương phải có một cuộc sống êm ấm hạnh phúc, như qui luật của cuộc sống “Ở hiền gặp lành”. Câu 2: ( 1điểm)Việc dạo chơi của chúa Trịnh: - Mỗi tháng ba, bốn lần -Binh lính dàn hầu vòng quanh bốn mặt hồ. -Các nội thần đều bịt khăn, mặc áo đàn bà, bày bách hóa chung quanh bờ hồ để bán. -Xây dựng đền đài liên miên gây tốn kém, lãng phí. Câu 3: (4điểm)Vẻ đẹp của Thúy Vân: - Khuôn mặt phúc hậu - Lông mày đẹp - Miệng cười tươi như hoa - Tiếng nói trong như ngọc - Tóc óng mượt hơn mây - Da trắng hơn tuyết.

(95) * Thúy Vân có một vẻ đẹp đoan trang phúc hậu, vẻ đẹp của nàng được thiên nhiên ban tặng nhường cho, như dự báo cuộc đời nàng sau này sẽ được êm ấm, hạnh phúc. Hoạt động 3: Hết giờ thu bài, kiểm tra số bài Hoạt động 4: Củng cố dặn dò: Về nhà ghuẩn bị bài “Tổng kết từ vựng” (tiếp theo). __________________________________. TiÕt 49 :. Ngµy so¹n: 24/10/2012. TæNg kÕt VÒ Tõ VùNG ( tiÕp ) A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - TiÕp tôc hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ tõ vùng: c¸c c¸ch pt cña tõ vùng TV; c¸c kh¸i niÖm, tõ mîn, tõ HV, thuËt ng÷, biÖt ng÷ xh 2. KÜ n¨ng:- NhËn diÖn tõ mîn, tõ HV, thuËt ng÷, biÖt ng÷ xh - Hiểu và sử dụng từ vựng chính xác trong giao tiếp đọc – hiểu và tạo lập vb B. ChuÈn bÞ: - GV: Bµi tËp tr¾c nghiÖm, b¶ng phô - HS : chuÈn bÞ c¸c néi dung SGK C. Tiến trình hoạt động 1. ổn định t/c 2. . KiÓm tra:(2p)KT vë bt cña hs 3. Bµi míi: H§1(1p)GV giíi thiÖu: - Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Tõ viÖc kt vë bµi tËp cña hs, GV dÉn d¾t: H«m nay chóng ta sÏ tiÕp tôc häc bµi “ Tæng kÕt vÒ tõ vùng”: Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng, tõ H¸n ViÖt, ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi, Trau dåi vèn tõ..

(96) H§2(40p) Híng dÉn hs hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc: - Mục tiêu: Nắm vững hơn và biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học: từ mîn, tõ HV, thuËt ng÷, biÖt ng÷ xh - Phơng pháp: Vấn đáp, đàm thoại, thảo luận nhóm I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. 1. C¸c c¸ch ph¸t triÓn cña tõ vùng.. C¸ch ph¸t triÓn tõ vùng. ph¸t triÓn nghÜa cña tõ ng÷. thªm nghÜa. ph¸t triÓn sè lîng tõ ng÷. chuyÓn nghÜa. ? T×m dÉn chøng minh ho¹ cho nh÷ng c¸ch ph¸t triÓn cña từ vựng đã đợc nêu trong sơ đồ ? Cã thÓ cã ng«n ng÷ mµ tõ vùng chØ ph¸t triÓn theo c¸ch ph¸t triÓn sè lîng tõ ng÷ hay kh«ng?. ? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ mîn ? Giải thích các nhận định kh«ng chän ? So s¸nh c¸c tõ mîn SGK. * GV treo b¶ng phô- hs lµm bµi tËp ? Kh¸i niÖm tõ H¸n ViÖt.. t¹o tõ míi. mîn tõ nc ngoµi. 2. Bµi tËp SGK - Ph¸t triÓn tõ vùng b»ng c¸ch ph¸t triÓn nghÜa( thªm nghÜa- chuyÓn nghÜa) - Ph¸t triÓn TV b»ng c¸ch ph¸t triÓn sè lîng tõ ( T¹o tõ míi- mîn tiÕng níc ngoµi) 3. Mỗi ngôn ngữ của nhân loại đều phát triển từ vựng theo tất cả những cách thức đã nêu trong sơ đồ trªn II. Tõ mîn 1. Kh¸i niÖm tõ mîn 2. Chọn nhận định đúng (nhận định c) 3.- Những từ: Xăm, lốp là từ mợn nhng đợc Việt hoá hoµn toµn=> VÒ ©m, nghÜa, c¸ch dïng ko kh¸c tõ thuÇn viÖt - Nh÷ng tõ: axit, radio cßn gi÷ nhiÒu nÐt ngo¹i lai cha đợc Việt hoá hoàn toàn. Mỗi từ cấu tạo bởi nhiÒu ©m tiÕt mµ mçi ©m tiÕt chØ cã chøc n¨ng cÊu t¹o vá ©m thanh chø ko cã nghÜa III. Tõ H¸n ViÖt 1. Kh¸i niÖm tõ H¸n ViÖt 2. Chọn quan niệm đúng ( Qniệm b) IV. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi 1. Kh¸i niÖm thuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ XH 2.Thảo luận về vai trò của thuật ngữ trong đời sống hiÖn nay.

(97) ? Gi¶i thÝch c¸c quan niÖm ko 3. LiÖt kª mét sè tõ ng÷ lµ biÖt ng÷ XH đợc chọn V. Trau dåi vèn tõ 1. C¸c h×nh thøc trau dåi ? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm thuËt 2. Gi¶i thÝch nghÜa c¸c tõ ng÷ vµ biÖt ng÷ XH - B¸ch khoa toµn th - B¶o hé mËu dÞch ? C¸c h×nh thøc trau dåi 3. Söa lçi: ? Gi¶i thÝch nghÜa c¸c tõ SGK a, bÐo bë b, tÖ b¹c c, tíi tÊp 4.Cñng cè:(2p) GV nhÊn m¹nh néi dung bµi häc cho hs 5. Híng dÉn vÒ nhµ - ¤n tËp thªm vÒ tõ vùng - ChuÈn bÞ: TiÕt 50: NghÞ luËn trong VB tù sù ___________________________________________. Tiết 50: Tập làm văn. Ngµy so¹n: 02/11/2012.

(98) NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ A. Mục tiêu cần đạt: 1-KiÕn thøc: ¤n tËp vµ cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n tù sù.:Yõu tè NL trong vb ts; mục đích của việc sử dụng , tác dụng của các yếu tố nghị luận trong v¨n b¶n tù sù. 2-Tích hợp: với những văn bản Văn và những bài tiếng Việt đã học. 3- RÌn luyÖn kÜ n¨ng: sö dông c¸c yÕu tè nghÞ luËn khi t¹o v¨n b¶n tù sù; ph©n tích đợc các yếu tố NL trong một vb NL cụ thể B. ChuÈn bi: - HS : Xem l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn ( §· häc ë líp 7 vµ 8 ) - GV §äc vµ so¹n bµi C. Tổ chức các hoạt động dạy và học 1. ổn định t/c 2. . KiÓm tra :(3’) - Bµi chuÈn bÞ ë nhµ cña hs 3. Bµi míi: H§1(1p)Giíi thiÖu. Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong văn bản tự sự, để thêm phần triết lí cho câu chuyện, để ngời đọc, ngời nghe phải suy nghĩ về một vấn đề nào đó, ngời viết thờng xen vào đó yếu tố nghị luận b»ng c¸ch nªu lªn c¸c ý kiÕn, nhËn xÐt cïng nh÷ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng. ViÖc ®a c¸c yÕu tè nghÞ luËn nh thÕ nµo, h«m nay chóng ta t×m hiÓu bµi : “ NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù”. H§2(30p) Híng dÉn hs t×n hiÓu kiÕn thøc Mục tiêu : nắm đợc thế nào là nghị luận trong văn bản tự sự, vai trò và ý nghĩa của yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự. Phơng pháp:Vấn đáp, gợi mở, thảo luận nhóm . - GV cho hs đọc 2 ví dụ trang 132. Trong từ điển tiếng Việt, lập luận có nghĩa là trình bày lí lẽ. Nghị luận có nghĩa là nêu lí lẽ, dẫn chứng để bảo vệ một quan điểm, tư tưởng (luận điểm nào đó). Nhãm 1 Căn cứ vào định nghĩa này, hãy tìm và chỉ ra những câu, những chữ thể hiện rõ tính chất nghị luận trong hai đoạn trích trên. - Ví dụ a, vấn đề ông giáo nêu lên suy nghĩ của mình là gì? Câu nào? - Phát triển vấn đề bằng những lí lẽ nào? Các lí lẽ ấy có hợp quy luật không?. I. Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự. 1. Tìm hiểu ví dụ * Đoạn văn a: là những suy nghĩ nội tâm của nhân vật ông giáo trong truyện “Lão Hạc” của nhà văn NCao. Như một cuộc đối thoại ngầm, ông giáo đối thoại với chính mình rằng “vợ mình không ác để “chỉ buồn” chứ không “nỡ giận”. Để đi đến kết luận ấy, ông giáo đã đưa ra các luận điểm và lập luận theo lô gic sau: - Nêu vấn đề: Câu 1: Nếu ta không cố mà tìm hiểu những người xung quanh thì ta luôn có cớ để tàn nhẫn và độc ác với họ. - Phát triển vấn đề: + Vợ tôi không phải là người ác, nhưng sở dĩ thị trở nên ích kỉ, tàn nhẫn là vì thị đã quá khổ. Vì sao vậy? +Chứng minh: khi người ta đau chân => nghĩ đến cái chân đau (quy luật tự nhiên). Khi người ta khổ quá => không còn nghĩ đến ai (quy luật tự nhiên) + Vì bản chất tốt bị lo lắng buồn đau che lấp. - Kết thúc vấn đề: Tôi biết vậy nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận..

(99) - Câu kết có phải là kết luận vấn đề không? - Tìm những từ ngữ thể hiện rõ tính chất lập luận đó? - Nhận xét về những câu văn trong đoạn trích a.. Nhãm 2 -Đoạn văn b. Đây có phải là cuộc đối thoại không? Em hình dung cảnh này xuất hiện ở đâu? Ai là luật sư, ai là bị cáo? - Tìm các ý lập luận trong mỗi lời của từng nhân vật?. - Hoạn Thư đưa ra mấy ý để biện minh cho tội của mình? Nhận xét về các ý mà nhân vật đưa ra? (Rất có lý). - Từ hai vd trên, tìm ra những dấu hiệu và đặc điểm của lập luận trong văn bản tự sự? - Nhận xét các từ ngữ dùng câu lập luận? - HS đọc phần ghi nhớ SGK. - Phần luyện tập: GV cho hai hs đóng làm TK và HT diễn lại. H§3(10p) LuyÖn tËp: Môc tiªu: Luyện tập nhận. - Về hình thức, đoạn văn trên chứa rất nhiều từ, câu mang tính chất nghị luận. Đó là các câu hô ứng thể hiện các phán đoán dưới dạng: Nếu - thì; vì thế .... cho nên; sở dĩ.... là vì; khi A.... thì B... - Các câu văn trong đoạn trích đều là những câu khẳng định, ngắn gọn, khúc chiết như diễn đạt những chân lí. => Tất cả các đặc điểm nội dung, hình thức và cách lập luận vừa nêu trên đều rất phù hợp với tính cách của nhân vật ông giáo trong truyện “lão Hạc”- một người có học thức, hiểu biết, giàu lòng thương người, luôn nghĩ suy, trăn trở, dằn vặt về cách sống, cách nhìn người, nhìn đời.... * Đoạn văn b: Cuộc đối thoại Kiều - Hoạn Thư diễn ra dưới hình thức lập luận. Hình thức này rất phù hợp với một phiên toà. Trước toà án, điều quan trọng nhất là người ta phải trình bày lí lẽ, chứng lí, nhân chứng, vật chứng.... sao cho có sức thuyết phục. - Kiều là luật sư buộc tội: + Lời đay nghiến : xưa nay đàn bà có mấy người ghê gớm, cay nghiệt như mụ- và xưa nay, càng cay nghiệt thì càng chuốc lấy oan trái. (khẳng định càng... càng) - Hoạn Thư là bị cáo biện minh: + Tôi là đàn bà nên ghen tuông là chuyện thường tình (nêu một lẽ thường) + Ngoài ra tôi cũng đã đối xử tốt với cô ở gác Viết kinh. + Tôi với cô đều trong cảnh chồng chung- chắc gì ai nhường cho ai. + Nhận lỗi => nhờ sự khoan dung. => Một đoạn lập luận xuất sắc. Với lập luận trên, Kiều phải công nhận tài của HT là “khôn ngoan đến mực nói năng phải lời”. Và cũng chính nhờ lập luận ấy mà HT dã đặt Kiều vào tình thế rất khó xử. 2. Kết luận. (ghi nhớ) - Nghị luận trong văn bản tự sự: xuất hiện ở các đoạn văn - Đặc điểm: nêu lí lẽ dẫn chứng thuyết phục người nói, người nghe một vấn đề. - Các từ ngữ lập luận : tại sao, thật vậy, tuy thế.... câu khẳng định, phủ định..

(100) diện các yếu tố nghị luận II. Luyện tập. trong văn bản tự sự và viết 1. §o¹n trÝch lµ lêi cña «ng gi¸o thuyÕt phôc ngêi hiÓu vî «ng kh«ng ph¶i lµ ngêi ¸c, ta cÇn t×m mµ đoạn văn tự sự cú sử dụng đọc hiÓu nh÷ng ngêi xung quanh vµ c¶m th«ng cho hä. các yếu tố nghị luận. 2. Hoạn Th lập luận có lí có tình, tác động đến tình Phơng pháp: Gợi mở ván cảm của Kiều, khiến Kiều đã tha tội chết cho Hoạn đáp Th. 4. Híng dÉn häc ë nhµ(1p) : - Häc «n l¹i yÕu tè tù sù trong v¨n nghÞ luËn - Lµm bµi tËp trong SGK TiÕt 51 + 52:. ________________________________________ Ngµy so¹n: 05/11/2012 Văn bản : Đoàn thuyền đánh cá. (Huy CËn). A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: 1-Kiến thức: +Những hiểu biết bơc đàu vè t/g HC và hoàn cảnh ra đời bài thơ + Những cảm xúc của nhà thơ trớc biển cả rộng lớn và cuộc sống lao động của ng d©n trªn biÓm + NT ẩn dụ, phóng đại, cách tạo dựngnhững h/s đẹp tráng lệ, lãng mạn ThÊy râ sù thèng nhÊt cña c¶m høng thiªn nhiªn, vò trô vµ c¶m høng vÒ lao động đã tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lệ, giàu màu sắc lãng mạn trong khúc tráng ca “Đoàn thuyền đánh cá”. 2- Rèn luyện kĩ năng: đọc- hiểu một t/p thơ hiẹn đại; phân tích đợc một số chi tiết nt tiêu biểu trong bài thơ; Cảm nhận đợc cảm hứng về tn vũ trụ và c/s lđ. 3. Thái độ: Trân trọng những con ngời lao động xã hội chủ nghĩa. B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: gi¸o ¸n.PhiÕu ht, ch©n dung t/g Huy cËn - Häc sinh: so¹n bµi - §äc tríc v¨n b¶n. C/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy- học: 1-ổn định tổ chức (1p): kiểm tra sĩ số. 2- KiÓm tra bµi cò:(3p) Nêu mục đích, vai trò của yếu tố nghị luận trong văn bản ts ? 3- Bµi míi: H§1(2p) Giíi thiÖu. - Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Có nhiều nhà văn viết về đề tài con ngời lao động trong thời đại mới, song có lẽ thành công hơn cả là tác giả Huy Cận với bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá”. Bài thơ đợc tác giả viết năm 1958, nhân một chuyến đi thực tế ở vùng mỏ Quảng Ninh, sau khi miÒn B¾c hoµ b×nh ( 1954)... HĐ2(10p) )Hớng dẫn hs đọc- tìm hiểu chung -Mục tiêu:HS có những hiểu biết nhất định về tg, t/p( h/c sáng tác, bố cục) - Phơng pháp:vấn đáp bổ sung,. ? Hs tr×nh bµy hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ Gv : - tríc c/m nçi buån thÊm vµo c¶nh vËt - sau c/m khai th¸c niÒm vui cña c/s míi TN - vò trô lµ c¶m høng dåi dµo.. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - Tríc CM: lµ thi sÜ xuÊt s¾c cña PT th¬ míi. - Sau CM: đóng góp lớn cho thơ ca CMđề tài XDCNXH. 2. T¸c phÈm ? H/c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬ ? * Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : 1958 khi MB¾c hµo høng s«i næi bíc vµo c«ng cuéc XD T¸c gi¶ ®i thùc tÕ ë vïng má ph¸t triÓn SX. Qu¶ng Ninh. Gv và Hs đọc bài thơ.

(101) Lu ý : giäng vui, phÊn chÊn, nhÞp võa ph¶i. khæ 2.3.7 giäng cao lªn vµ nhÞp thanh h¬n. ? Bè côc vµ nªu t¸c dông cña bè côc? * Bè côc * T¸c dông : T¹o khung c¶nh kh«ng gian réng lín, - Hai khæ : c¶nh ra kh¬i bao la với mặt trời, biển, trăng, sao, gió, mây...; thời - Bốn khổ : cảnh đánh cá gian lµ nhÞp tuÇn hoµn cña vò trô. - Khæ cuèi : c¶nh trë vÒ. ? §äc toµn bµi th¬ em thÊy c¶m høng bao trïm toµn * C¶m høng bao trïm bé bµi th¬ lµ g× ? (víi HC tríc CM, thiªn nhiªn kh«ng - C¶m høng vÒ thiªn nhiªn, vò còn làm con ngời nhỏ bé cô đơn mà làm nổi bật vẻ trụ. đẹp con ngời.) - C¶m høng vÒ l® vµ con ngêi l® HĐ3(29p) Hớng dẫn hs đọc- Tìm hiểu văn bản -Mục tiêu: - Thấy và hiểu đợc sự thống nhất của cảm hứng thiên nhiên, vũ trụ và cảm hứng về lao động của tác giả đã tạo nên những hình ảnh đẹp tráng lệ, giàu màu sắc lãng m¹n. - RÌn luyÖn kh¶ n¨ng vÒ c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè nghÖ thuËt (h×nh ¶nh, ng«n ngữ, âm điệu) vừa cổ điển vừa hiện đại trong bàI thơ. Phơng pháp: Vấn đáp , gợi mở, bình II. §äc- T×m hiÓu v¨n b¶n Hs đọc diễn cảm hai khổ đầu. 1. Cảnh biển vào đêm và đoàn Hình dung của em về cảnh hoàng hôn xuống biển thuyền đánh cá khởi hành dùa theo liªn tëng vµ tëng tîng cña tg ? - Thiªn nhiªn: MÆt trêi... nh H/ảnh so sánh “hòn lửa” h/ảnh ẩn dụ “then sóng” hòn lửa; sóng cài then, đêm sập “cửa đêm” gợi cho em ấn tợng gì ? cöa. NT nh©n ho¸, so s¸nh. GV b×nh: Hai c©u ®Çu t¶ c¶nh hoµng h«n trªn biÓn Vò trô chuyÓn dÇn vµo ban thật độc đáo. Mặt trời nh một hòn lửa đỏ rực khổng đêm, biển cả đi vào giấc ngủ. lồ. Những lợn sóng dài nh ~ then cài và đêm tối nh - Con ngời: Ra khơi. Từ lại  cánh cửa vĩ đại của ngôi nhà vũ trụ đang sạp lại  cảm Công việc lặp lại, thờng nhật. høng vò trô  h/¶nh so s¸nh liªn tëng thiªn nhiªn ®i “ C©u h¸t c¨ng buåm”  khÝ thÕ hµo høng, trµn ®Çy. TiÕng vµo nghØ ng¬i võa lín lao võa gÇn gòi víi con ngêi. tËp thÓ khoÎ kho¾n tiÕp søc ? Tõ “l¹i” trong c©u “§oµn thuyÒn... l¹i ra kh¬i” cã ý h¸t cho giã, ®a thuyÒn ra kh¬i. nghÜa g× ? - Tiếng hát yêu đời, yêu công Em hiÓu h/¶nh “c©u h¸t c¨ng buåm” ntn ? viÖc. §ång thêi còng thÓ hiÖn Nội dung lời hát gợi mơ ớc gì của ngời đánh cá ? ớc đánh bắt thật nhiều hải GV b×nh ®©y lµ c«ng viÖc thêng xuyªn. C©u h¸t c¨ng m¬ s¶n. buồm  h/ảnh ẩn dụ, đẹp, khoẻ khoắn lãng mạn. Tiếng => Thiên nhiên nghỉ ngơi vừa h¸t vang khoÎ vang xa hoµ víi giã thæi c¨ng c¸nh réng lín võa gÇn gòi víi con ngêi §oµn thuyÒn ra kh¬i víi buồm.  niềm vui nhiệt tình của ngời lao động. - GV thâu tóm chuyển Lời hát thể hiện ớc mơ đánh khí thế hào hứng và niềm vui b¾t nhiÒu c¸ .Vµ lêi h¸t Êy vang lªn suèt cuéc hµnh tin tëng phÊn khëi trình đánh cá ngoài khơi,chúng ta sẽ tìm hiểu ở phần sau TiÕt 52 H§1(2p) Giíi thiÖu. - Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Phần một chúng ta tìm hiểu Cảnh biển vào đêm và đoàn thuyền đánh cá khởi hành ra kh¬i trong khung c¶nh thiªn nhiªn võa réng lín võa gÇn gòi víi con ngêi. §oµn thuyÒn ra kh¬i víi khÝ thÕ hµo høng vµ niÒm vui tin tëng phÊn khëi. Lêi h¸t thÓ hiÖn íc m¬ đánh bắt nhiều cá .Và lời hát ấy vang lên suốt cuộc hành trình đánh cá ngoài khơi. HĐ2(30p): Hớng dẫn hs đọc- Tìm hiểu văn bản -Mục tiêu- Thấy và hiểu đợc sự thống nhất của cảm hứng thiên nhiên, vũ trụ và cảm hứng về lao động của tác giả đã tạo nên những hình ảnh đẹp tráng lệ, giàu màu sắc lãng m¹n. - RÌn luyÖn kh¶ n¨ng vÒ c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè nghÖ thuËt (h×nh ¶nh, ng«n ngữ, âm điệu) vừa cổ điển vừa hiện đại trong bàI thơ. Phơng pháp: Vấn đáp , gợi mở, bình.

(102) Hs đọc 4 khổ tiếp. ? Cảnh chuẩn bị đánh cá đợc miêu tả ntn và cách viết “l¸i giã buåm tr¨ng” gîi cho em ®iÒu g× ? GV b×nh: ChuÈn bÞ bu«ng líi nh dµn ®an thÕ trËn, khÈn tr¬ng mµ phÊn khëi tù tin. C¨ng giã, m©y hoµ nhËp víi con thuyÒn  h/¶nh l·ng m¹n hµo hïng. Con thuyền đánh cá vốn nhỏ bé trớc biển cả bao la đã trở thành con thuyền kỳ vĩ khổng lồ hoà nhập với kÝch thíc réng lín cña thiªn nhiªn vò trô. ThuyÒn ta l¸i giã : h/¶nh tëng tîng giã trêi lµ ngêi l¸i, tr¨ng trêi lµ c¸nh buåm, gâ thuyÒn ®uæi c¸ vµo líi còng theo nhÞp tr¨ng sao. ? Cảnh đánh cá kéo lới đợc tả ntn ? Ph©n tÝch h/¶nh “kÐo xo¨n tay chïm ca nÆng” GV bình: Công việc : ra khơi, chọn địa điểm, dàn thuyền, buông lới, chờ đợi, kéo lới thu hoạch, trở về. - Kéo xoắn tay  dùng hết sức lực để kéo, liên tục để cá không thoát đợc. Những con cá to khoẻ mắc lới nh chùm quả nặng cứ kéo suốt đêm, sao mờ trời sáng, lới cá đợc kéo hết lên thuyền. ? Cảnh hoàn thành công việc đánh cá, nhìn thành quả lao động sau một đêm dài lao động cật lực đợc tả b»ng h/¶nh nµo ? Vẩy bạc, đuôi vàng, loé rạng đông  h/ảnh lãng mạn Èn dô, trong ¸nh n¾ng ban mai rùc rì tinh khiÕt hiÖn lªn hµng ngh×n con c¸ lÊp l¸nh vÈy b¹c ®u«i vµng ®Çy ¾p trªn con thuyÒn.. Hs đọc khổ cuối. - Më ®Çu lµ C©u h¸t c¨ng buåm cïng giã kh¬i vµ kÕt thóc lµ C©u h¸t c¨ng buåm víi giã kh¬i cã sù kh¸c nhau ntn?. 2. Cảnh Đoàn thuyền đánh cá trên biển trong đêm trăng ThuyÒn ta l¸i giã víi buåm … líi v©y gi¨ng - H×nh ¶nh con thuyÒn lít ®i rÊt ªm. Sao mê kÐo líi kÞp trêi s¸ng Ta kÐo xo¨n tay chïm c¸ nÆng -> Lao động khẩn trơng miệt mµi.Tuy nÆng nhäc nhng hiÖu qu¶. - Hình ảnh đàn cá: Lấp lánh s¾c mµu nh mét bøc tranh s¬n mµi  Thiªn nhiªn vò trô hoµ quyÖn víi con ngêi. C©u h¸t c¨ng buåm víi giã kh¬-> L¹c quan trong cuéc sèng.Yªu biÓn- tin yªu cuéc sèng.-> Con ngêi lµm chñ thiªn nhiªn. => Con thuyền đánh cá hoà nhËp víi thiªn nhiªn vò trô réng lớn. Công việc lao động nặng nhọc đã trở thành bài ca đầy niÒm vui nhÞp nhµng víi thiªn nhiªn. 3. C¶nh b×nh minh trªn biÓn, đoàn thuyện đánh cá trở về. C©u h¸t c¨ng buåm víi giã kh¬-> L¹c quan trong cuéc sèng.Yªu biÓn- tin yªu cuéc sèng.-> Con ngêi lµm chñ thiªn nhiªn. - Tõ ng÷: Cïng (B) Víi (T)  Hµo hïng h¬n, khoÎ kho¾n h¬n. - §oµn thuyÒn ra kh¬i trong đêm tối và trở về vào lúc bình minh. - H/ảnh mặt trời đội biển, mắt c¸ huy hoµng  tởng tợng, đẹp hùng vĩ tráng lệ.  con ngêi ngang tÇm trêi biÓn. => NhÞp sèng hèi h¶ - thµnh quả to lớn. Phấn chấn, tự hào trớc vẻ đẹp cuộc sống biển cả.. Em cã nhËn xÐt g× vÌ c¸ch dïng tõ cña t/g? §oµn thuyÒn ra kh¬i, trë vÒ trong thêi ®iÓm nµo? GV b×nh: §oµn thuyÒn Trë vÒ ¸nh b×nh minh rùc rì. H/¶nh khoÎ, l¹, mµ ch©n thËt, tõ sù g¾n kÕt 3 sù vËt h. tg : c¸nh buåm, giã kh¬i, c©u h¸t  lÆp l¹i ë khæ ®Çu  niÒm vui fÊn chÊn Bµi th¬ cã nhiÒu tõ h¸t, khóc ca cña ngêi l® vÒ l® vµ thiên nhiên đ/n giàu đẹp tác giả thay lời con ngời lđ. - Qua đó em cảm nhận đợc gì về CS LĐ cũng nh tình c¶m cña ngêi d©n vïng biÓn? III. Tæng kÕt NghÖ thuËt ? Qua ~ bøc tranh vÒ thiªn nhiªn vµ con ngêi l® trong 1. ¢m hëng khoÎ kho¾n, s«i næi bµi th¬, em nhËn xÐt g× vÒ c¸i nh×n cña t¸c gi¶. Tríc võa ph¬i phíi bay bæng. thiªn nhiªn ®/n vµ con ngêi l® ? - H/ảnh liên tởng độc đáo. - C¸ch gieo vÇn biÕn ho¸ linh H§3:( 5p)Gi¸o viªn híng dÉn tæng kÕt - Môc tiªu:HS th©u tãm gi¸ trÞ nd vµ nt næi bËt cña vb ho¹t.

(103) - Phơng pháp: Vấn đáp bổ sung ? Bài thơ có nét đặc sắc nào về nghệ thuật? (ngôn ng÷, h×nh ¶nh?) ? Em cảm nhận đợc những vẻ đẹp nào của ngời lao động?. H§4:(5p) LuyÖn tËp: - Môc tiªu: RÌn n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt -Phơng pháp: Vấn đáp giải thích. 2. Néi dung - Sù hµi hoµ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi l®. - NiÒm vui tù hµo cña t¸c gi¶ tríc ®/n vµ cs. IV. LuyÖn tËp: 1.BØnh khæ th¬ cuèi? 2.Ph©n tÝch h/a mÆt trêi ë c©u th¬ ®Çu vµ c©u th¬ cuèi?. H§5: Cñng cè , dÆn dß (3p) - §äc TL bµi th¬. Ph©n tÝch khæ cuèi - ChuÈn bÞ bµi : Tæng kÕt tõ vùng ___________________________________________________ TiÕt 53. Ngµy so¹n: 06/11/2012 tõ vùng (tiÕp). TV : Tæng kÕt vÒ A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Giúp HS hệ thống hoá kiến thức về từ vựng đã học (từ tợng thanh, tõ tîng h×nh, mét sè phÐp tu tõ tõ vùng: so s¸nh Èn dô nh©n ho¸, ho¸n dô, nãi qu¸, nãi gi¶m nãi tr¸nh, ®iÖp ng÷, ch¬i ch÷). - T¸c dông cña viÖc sö dông c¸c tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh, mét sè phÐp tu tõ trong c¸c vb nt 2. KÜ n¨ng: NhËn diªn vµ ph©n tÝch gi¸ trÞ cña tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh: so s¸nh Èn dô nh©n ho¸, ho¸n dô, nãi qu¸, nãi gi¶m nãi tr¸nh, ®iÖp ng÷, ch¬i ch÷ trong vb cô thÓ. - Nhận diện các phép tu từ nhân hóa, ẩn dụ, so sánh, hoán dụ, nói quá, nói giảm nói tránh, điệp ngữ, chơi chữ trong một văn bản.Phân tích tác dụng của ácc phép tu từ trong văn bản cụ thể. B. ChuÈn bÞ: -GV: S¸ch bµi tËp, b¶ng phô, phiÕu häc tËp. - HS : chuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái SGK C.Tiến trình hoạt động: 1.ổn định t/c: 2. KiÓm tra bµi cò:(2p) vë bt cña hs 3.Bµi míi: H§1(2p):GV giíi thiÖu - Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Tõ viÖc kt vë bµi tËp cña hs, GV dÉn d¾t: Tiết trớc chúng ta đã tìm hiểu Sự phát triển của từ vựng, từ Hán Việt, Thuật ngữ và biÖt ng÷ x· héi, Trau dåi vèn tõ. H«m nay chóng ta tiÕp tôc «n tËp vÒ tõ vùng víi: tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh vµ mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng. H§2(35p) Híng dÉn hs hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc:.

(104) - Mục tiêu: Nắm vững hơn và biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học: (từ tîng thanh, tõ tîng h×nh, mét sè phÐp tu tõ tõ vùng: so s¸nh Èn dô nh©n ho¸, ho¸n dô, nãi qu¸, nãi gi¶m nãi tr¸nh, ®iÖp ng÷, ch¬i ch÷).T¸c dông cña viÖc sö dông c¸c tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh, mét sè phÐp tu tõ trong c¸c vb nt Phơng pháp: Vấn đáp, đàm thoại, thảo luận nhóm ? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ tîng thanh, tîng h×nh, cho VD mçi lo¹i. ? T×m tªn loµi vËt lµ tõ tîng thanh (võa chØ tªn gäi, võa lµ tiÕng kªu cña loài vật đó). ? Xác định từ tợng hình và giá trị sử dông trong ®o¹n v¨n SGK.. I. Tõ tîng thanh, tõ tîng h×nh: 1. Kh¸i niÖm tõ tîng thanh, tîng h×nh: - Tîng thanh: M« pháng ©m thanh. - Tîng h×nh: Gîi t¶ h×nh d¸ng, tr¹ng th¸i. 2. Tªn loµi vËt lµ tõ tîng thanh: T¾c kÌ, chim cu, bß, chim quèc. 3. Xác định từ tợng hình và giá trị sử dụng: II. Mét sè phÐp tu tõ tõ vùng. 1. Kh¸i niÖm c¸c phÐp tu tõ tõ vùng - So s¸nh ? So s¸nh ? Èn dô ? Nh©n ho¸ ? - Èn dô Ho¸n dô ? Nãi qu¸ ? Nãi giµm ? - Nh©n ho¸ §iÖp ng÷ , ch¬i ch÷. - Ho¸n dô VG dïng b¶ng phô cho hs so s¸nh - Nãi qu¸ - Nãi gi¶m, nãi tr¸nh - §iÖp ng÷ - Ch¬i ch÷ ? Tìm các biện pháp nghệ thuật trong 2. Phân tích nét nghệ thuật độc đáo những VD SGK ? T¸c dông cña c¸c biÖn c©u th¬ trong “truyÖn KiÒu”. ph¸p nghÖ thuËt Êy ? a. PhÐp Èn dô: “Hoa” “c¸nh” “C©y” “L¸” Ph¸t phiÕu ht cho hs thùc hiÖn b. PhÐp so s¸nh: So sánh tiếng đàn của Kiều với tiếng hạc, tiếng suối, tiếng gió thoảng, tiếng trời đổ ma => Mçi ©m thanh lµ mçi t©m tr¹ng. c. Phép nói quá: Thuý Kiều đẹp đến “Hoa ghen”, tài đến: “Một hai” => Nguyến Du đã thể hiện đầy ấn tợng 1 nhân vật tài sắc * VD d, e HS vÒ nhµ hoµn thµnh. vÑn toµn. 3. Ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt trong c¸c VD a. PhÐp ®iÖp ng÷ (cßn) vµ dïng tõ ®a nghÜa (Say sa) V× uèng rîi mµ say Chàng trai say đắm vì tình => Thể hiện tình cảm mạnh mẽ, kín đáo. * GV gîi ý HS t×m hiÓu. b. PhÐp nãi qu¸: Sù lín m¹nh cña nghÜa qu©n Lam S¬n. ? HS nêu các phép tu từ và chỉ ra tác c. Phép so sánh: Miêu tả sinh động âm dụng của phép tu từ đó. thanh cña tiÕng suèi ë rõng ViÖt B¾c trong đêm trăng. d. PhÐp nh©n ho¸: Nh©n ho¸ ¸nh tr¨ng biÕn thµnh b¹n tri kû. e. PhÐp Èn dô: MÆt trêi trong c©u 2 chØ em bÐ trªn lùng mÑ => ThÓ hiÖn sù g¾n bã cña ®÷a con víi ngêi mÑ - §ã lµ nguån sèng, lµ * GV ph¸t phiÕu häc tËp, HS lµm niÒm tin cña ngêi mÑ. bµi tËp bæ sung..

(105) 4. Cñng cè(3p):GV nhËn xÐt bµi tËp cña hs, nhÊn m¹nh gi¸ trÞ cña c¸c phÐp tu tõ trong giá trị biểu đạt của vb 5. Híng dÉn vÒ nhµ (1p) - Hoµn thµnh bµi tËp phÇn luyÖn tËp - ChuÈn bÞ: T×m hiÓu thÓ th¬ 8 ch÷: NhÞp, c¸ch gieo vÇn _____________________________________. TiÕt 54:. Ngµy so¹n: 22/11/2012. TËp lµm th¬ t¸m ch÷. A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Đặc điểm của thể thơ tám chữ 2. Kĩ năng: - Nhận biết thơ tám chữ - Tạo đối, vần, nhịp trong khi làm thơ tám chữ. B. ChuÈn bÞ: -HG: Mét sè bµi th¬ 8 ch÷ tiªu biÓu. - HS : t×m hiÓu tríc thÓ th¬ 8 ch÷ C. tiến trình thực hiện các hoạt động 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra bµi cò:(2p) GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3. Bµi míi: H§1(2p) GV giíi thiÖu - Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs - Phơng pháp: Thuyết trình, vấn đáp. Trong chơng trình học Ngữ văn, các em đã đợc học về cách làm thơ 4, 5, 7 tiếng, và th¬ lôc b¸t. H«m nay c¸c em sÏ t×m hiÓu vÒ c¸ch lµm th¬ 8 ch÷.Nh÷ng vb nµo d· học đợc thể hiện bằng thơ tám chữ? H§2(10p) Híng dÉn hs nhËn diÖn thÓ th¬ - Mục tiêu: :Nắm đợc đặc điểm, khả năng miêu tả, biểu hiện phong phú của thể thơ 8 ch÷..

(106) - Phơng pháp:Gợi mở, vấn đáp I. NhËn diÖn thÓ th¬ 8 ch÷: ? §äc VD SGK vµ cho biÕt sè lîng 1. VD ch÷ ë mçi dßng th¬. 2. T×m hiÓu VD ? Xác định những chữ có chức năng a. Mỗi dòng thơ đều có 8 chữ, có thể có 4 gieo vần ở mỗi đọan. Nhận xét cách câu, tám câu hoặc có nhiều khổ. gieo vần đó. b. § 1: Tan - ngµn - míi - géi § 2: VÒ - nghe - häc - nhäc § 3: Ng¸t - non - h¸t - son ? NhËn xÐt c¸ch ng¾t nhÞp ë mçi => VÇn ch©n, vÇn gi·n c¸ch. ®o¹n th¬ ? GV minh ho¹ VD. c. C¸ch ng¾t nhÞp: - RÊt linh ho¹t, kh«ng theo mét c«ng thøc GV chèt: C¸ch gieo vÇn vµ ng¾t nhÞp cøng nh¾c nµo.4/4 ; 3/3/2; 3/2/3 - Trªn thùc tÕ c¸ch ng¾t nhÞp kh«ng chØ phô thuéc vµo ý mµ cßn phô thuéc vµo c¶m nhËn cña mçi ngêi. * Ghi nhí SGK H§3(10p)Híng dÉn luyÖn tËp nhËn diÖn thÓ th¬ 8 ch÷. Môc tiªu: RÌn kÜ n¨ng nhËn biÕt th¬ 8 ch÷ . Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm II. LuyÖn tËp nhËn diÖn thÓ th¬ 8 ch÷. HS th¶o luËn nhãm 1. H·y ca h¸t. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhËn xÐt, Nh÷ng ngµy qua bæ sung N©ng b¸t ng¸t ? §iÒn tõ: Ca h¸t, b¸t ng¸t, ngµy qua, Cña mu«n hoa mu«n hoa. 2. Thø tù c¸c tõ cÇn ®iÒn: Còng mÊt,tuÇn hoàn, đất trời. 3. C©u th¬ thø 3 bÞ chÐp sai ë tõ “Rén r·”. ? §iÒn tõ vµo chç trèng (chó ý c¸ch gieo vÇn ë nh÷ng c©u tríc vµ sau nã) ©m tiÕt cuèi cña c©u nµy ph¶i mang thanh b»ng, hiÖp vÇn víi c©u “g¬ng” ë c©u trªn ? ChØ ra chç chÐp sai, nãi lý do vµ (vÇn ch©n lien tiÕp) tìm lại cho đúng. => “Những chàng trai 15 tuổi đến trờng. “Nh÷ng chµng trai 15 tuæi vµo trêng. 4. Thùc hµnh lµm 1 ®o¹n th¬ 8 ch÷: Néi dung, vÇn, nhÞp tù chän. H§4(10p)HD hs Thùc hµnh Mục tiêu: Rèn kĩ năng tạo đối, vần, III. Thực hành làm thơ 8 chữ: 1. Hoa lùu..vên. nhÞp trong khi lµm th¬ 8 ch÷ . ..bay qua Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm 2. ? GV híng dÉn, HS vÒ nhµ lµm “Bãng ai kia thÊp tho¸ng gi÷a mµn s¬ng” - Tõ ®iÒn ë dßng thø 3 mang thanh (Gi·n c¸ch) b»ng. “Tho¶ng tho¶ng h¬ng bay dÞu ngät quanh - Tõ ®iÒn ë dßng thø 4 cã khu«n ©m (a) để hiệp vần với chữ “xa” và mang ta” (Vần chân: Lạ - rã - ta) thanh b»ng. * GV cho hoạt động nhóm. ? Mỗi nhóm cử đại diện trình bày. Cả lớp nhận xét đánh giá 4. Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - Tập sáng tác 1 bài thơ 8 chữ chủ đề về nhà trờng, thầy cô, nộp và chấm.. ____________________________________________.

(107) TiÕt 55:. Ngµy so¹n: 4/11/2012. tr¶ bµi kiÓm tra v¨n. A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt tr¶ bµi, gióp häc sinh cñng cè l¹i nhËn thøc, kiÕn thøc vÒ các tác phẩm trung đại đã học ( về giá trị nội dung t tởng và hình thức thể loại) - HS nhận rõ u, nhợc điểm để sửa chữa, khắc phục 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng tù söa ch÷a bµi viÕt cña b¶n th©n- nhËn xÐt bµi lµm cña ngêi kh¸c. 3. Thái độ: Nhận thức đúng về kiến thức, kĩ năng để rút kinh nghiệm cho bài lµm v¨n sau B. ChuÈn bÞ: -GV: Bµi chÊm ch÷a, chän bµi hs kh¸, giái, yÕu - HS: chuÈn bÞ bµi C.Tiến trình thực hiện các hoạt động 1. ổn định t/c: 2 Tr¶ bµi : . H§1.(1p) GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o høng thó cho hs Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh Các em đã học văn học trung đại.Thực hành viết bài kiểm trả truyện trung đại. Hôm nay cô trả bài các em sẽ thấy mình đã nhận thức và thực hành đợc những gì nhÐ. HĐ2(10p) -Tìm hiểu đáp án Mục tiêu: hs biết xác định đúng yêu cầu của đề bài Phơng pháp: vấn đáp I. §¸p ¸n : Nh TiÕt 48 HĐ 4(5p). Nhận xét và đánh giá Môc tiªu: Gióp hs nhËn ra nh÷ng u nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cu¶ m×nh, rót kinh nghiÖm cho bµi v¨n sau Phơng pháp: thuyết trình, thảo luận nhóm đôi II. NhËn xÐt u, nhîc ®iÓm 1. ¦u ®iÓm - N¾m v÷ng kiÕn thøc phÇn v¨n b¶n nªn ®a sè hoµn thµnh tèt phÇn tr¾c nghiÖm - Nêu đợc những cảm nhận khá đầy đủ về ý nghĩa của chi tiết sự trở về của Vũ Nơng. - N¾m néi dung cña v¨n b¶n chuyÖn cò trong phñ chóa trÞnh. - Nêu và phân tích đợc vẻ đẹp của Thúy vân: số phận và phẩm chất của ngời phụ nữ 2. Nhîc ®iÓm - Ph©n chia thêi gian kh«ng hîp lÝ dÉn tíi viÖc mét sè bµi cha hoµn thµnh bµi lµm - Phần tự luận: Hiểu song cách diễn đạt còn yếu nên một số bài cha thoát ý. H§5(23p) Híng dÉn hs ch÷a lçi Mục tiêu: Giúp hs nhận rõ lỗi mắc, nguyên nhân , cách khắc phục để rút bài học khi t¹o lËp v¨n b¶n Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm IV. Ch÷a bµi, ch÷a lçi - HS nhận biết lỗi đã mắc phải trong bài làm - GV giúp hs khắc phục những lỗi đó.

(108) - Trao đổi bài nhau để đọc - GV lựa chọn bài khá, giỏi, đọc và nhận xét - GV chọn một số bài yếu- đặc biệt là yếu về diễn đạt để sửa chữa - GV gäi ®iÓm. 4.KÕt qu¶ Líp sÜ sè 0-4 5-6 7-8 9A 38 0 8 25 9C 35 3 13 17 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Kh¾c phôc tÊt c¶ mäi nhîc ®iÓm cña bµi lµm - ChuÈn bÞ: TiÕt 56: BÕp löa. 9-10 5 2. ______________________________________________ TiÕt 56:. V¨n b¶n: bÕp. Ngµy so¹n: 5/11/2012. löa. B»ng ViÖt A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu được bài thơ gợi nhớ những kỉ niệm về tình bà cháu đồng thời thể hiện tình cảm chân thành của người cháu đối với bà. - Thấy được sáng tạo của nhà thơ trong việc sử dụng hình ảnh kơi gợi liên tưởng, kết hợp giữa miêu tả, tự sự, bình luận với biểu cảm một cách nhuần nhuyễn. 1. Kiến thức: - Những hiểu biết bước đầu về tác giả Bằng Việt và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. - Những xúc cảm chân thành của tác giả và hình ảnh người bà giàu tình thương, giàu đức hi sinh. - Việc sử dcụng kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả, bình luận trong tác phẩm trữ tình. 2. Kĩ năng: - Nhận diện, phân tích được các yếu tố miêu tả, tự sự, bình luận và biểu cảm trong bài thơ. - Liên hệ để thấy được nỗi nhớ về người bà trong hoàn cảnh tác giả đang ở xa Tổ quốc có mối liên hệ chặt chẽ với những tình cảm với quê hương, đất nước. B. ChuÈn bÞ: - GV:¶nh ch©n dung B»ng ViÖt, mét sè tµi liÖu tham kh¶o, b¶ng phô, phiÕu ht - HS :chuÈn bÞ bµi, so¹n bµi. C. tiến trình thực hiện các hoạt động: 1. ổn định t/c 2. KiÓm tra bµi cò: (3p) - Đọc thuộc long bài thơ Đoàn thuyền đánh cá .Cảm nhận của em về cảnh đánh cá trên biển trong bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”- Huy Cận 3. Bµi míi: H§1(1p) GV giíi thiÖu - Mục tiêu: Gợi nhớ kiến thức đã học về chủ đề t/c gđ. Tạo tâm thế cho hs - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 7, bµi th¬ " TiÕng gµ tra" cña Xu©n Quúnh, chóng ta đã đợc học . Có anh lính trẻ trên đờng hành quân, nghe tiếng gà gáy tra lại chợt.

(109) nhớ tới hình ảnh ngời bà của mình. Tình cảm bà cháu thật cảm động. Một thanh niªn kh¸c ®ang du häc t¹i Liªn X« ( cò) l¹i nhí vÒ bµ m×nh khi anh ®anh h»ng ngµy sử dụng bếp điện, bếp ga hiện đại, chợt thơng về cài bếp lửa ấp iu tình bà cháu tuổi th¬ xa. §ã lµ nhµ th¬ B»ng ViÖt víi bµi th¬ BÕp löa. HĐ2(7p) Hớng dẫn hs đọc- tìm hiểu chung -Mục tiêu:HS có những hiểu biết nhất định về tg, t/p( h/c sáng tác, bố cục) - Phơng pháp:vấn đáp bổ sung, I. §äc - t×m hiÓu chung ? Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶, t¸c 1. T¸c gi¶- t¸c phÈm: phÈm. - B»ng ViÖt thuéc thÕ hÖ nhµ th¬ trëng ? §Æc ®iÓm næi bËt trong phong c¸ch th¬ thµnh trong cuéc k/c chèng MÜ cña B»ng ViÖt lµ g×? - Th¬ B»ng ViÖt trong trÎo, mît mµ, khai th¸c nh÷ng kØ niÖm vµ m¬ íc cña tuæi trÎ - Bµi th¬ s¸ng t¸c 1963- khi ®ang lµ sinh viªn du häc t¹i Liªn X« * GV hớng dẫn cách đọc 2. §äc vµ t×m hiÓu tõ khã * HS gi¶i thÝch mét sè tõ khã 3. Bè côc ? T×m hiÓu m¹ch c¶m xóc vµ bè côc cña bµi - K1: H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån th¬ dßng håi tëng - 4 khæ tiÕp: Nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ hiÖn lªn trong håi tëng cña t¸c gi¶ - K6: Suy ngẫm về bà, cuộc đời bà - Khæ cuèi : Ngêi ch¸u trëng thµnh nhg vÉn ko ngu«i nhí vÒ bµ vµ bÕp löa HĐ3(28p) Hớng dẫn hs đọc- Tìm hiểu văn bản -Môc tiªu: Gióp häc sinh: - Cảm nhận đợc những tình cảm, cảm xúc chân thành của nhân vật trữ tình – ngời cháu và hình ảnh ngời bà giàu tình thơng, giàu đức hy sinh trong bàI thơ. - Thấy đợc nghệ thuật diễn tả cảm xúc thông qua hồi tởng kết hợp miêu tả tự sự, b×nh luËn cña t¸c gi¶ trong bµI th¬. Phơng pháp: Vấn đáp , gợi mở, bình ? Nh÷ng lêi th¬ nµo lµm hiÖn lªn h/a bÕp löa trong kÝ øc nhµ th¬? ? Từ láy đó có t/d gợi cảm ntn? ? Tõ h/a bÕp löa, nhµ th¬ nghÜ vµ th¬ng ai? V× sao nçi nhí Êy l¹i gîi lªn tõ bÕp löa? ? “Cuộc đời bà biết mấy nắng ma” có ý nghÜa g×? ? Nh vËy, em cã c¶m nhËn g× vÒ t×nh bµ ch¸u trong ®o¹n th¬ ®Çu? ? Bµi th¬ gîi lªn c¶ mét thêi th¬ Êu bªn bµ. Tuổi thơ ấy đợc nhà thơ kể lại ntn? ? Từ đó em hình dung ntn về tuổi thơ của t¸c gi¶ ? Những kỉ niệm tuổi thơ nào đã hiện về. II. §äc- hiÓu v¨n b¶n 1. BÕp löa kh¬i nguån dßng håi tëng - BÕp löa : +Chên vên + Êp u - H/a bÕp löa sím mai trong ko gian yªn tÜnh=> gîi c¶m gi¸c th©n thuéc, Êm ¸p. -> H/a bÕp löa th©n thuéc gîi lªn trong ch¸u dßng håi tëng vÒ bµ víi t×nh c¶m bÒn bØ, s©u nÆng 2. Nh÷ng håi tëng vÒ bµ vµ t×nh bµ ch¸u.

(110) trong håi tëng cña ch¸u? Ên tîng s©u ®Ëm nhÊt cña ch¸u lµ g×? ? Trong kØ niÖm Êy cã ©m thanh cña tiÕng chim tu hó. Theo em, nçi niÒm nµo cña ngêi ch¸u vang väng trong bµi th¬? ? Bếp lửa của bà đợc nhen nhóm trong nh÷ng n¨m th¸ng CT cho em hiÓu g× vÒ bµ? ( Với đất nc, với dân tộc) ? Bây giờ, khi ở xa, những gì vẫn đợc nhóm lªn tõ bÕp löa cña bµ ? Theo em bÕp löa cã ®iÒu g× mµ “k× l¹, thiªng liªng”? ? trong cuéc sèng h«m nay? ? Khi viết “Nhg cũng chẳng.” ngời cháu đã tù nh¾c lßng m×nh ®iÒu g×? ? Từ đó, em có liên hệ gì đến c/sống của thế hÖ trÎ ngµy h«m nay H§3:( 2p)Gi¸o viªn híng dÉn tæng kÕt - Môc tiªu:HS th©u tãm gi¸ trÞ nd vµ nt næi bËt cña vb - Phơng pháp: Vấn đáp bổ sung ? Bài thơ có nét đặc sắc nào về nghệ thuật? (ng«n ng÷, h×nh ¶nh?) ? Em cảm nhận đợc những vẻ đẹp nào của t×nh bµ ch¸u? H§4:(3p) LuyÖn tËp: - Môc tiªu: RÌn n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt -Phơng pháp: Vấn đáp giải thích. - Tuæi th¬ gian khæ, thiÕu thèn. Ch¸u sèng trong vßng tay yªu th¬ng, sù cu mang, d¹y dç cña bµ - Ââm thanh quen thuộc của đồng quê ( tiÕng chim tu hó ) gîi nçi nhí nhµ và thơng xót cuộc đời bà lận đận. - BÕp löa vÉn nhen nhãm trong CT=> §ã lµ ngêi bµ k/c, ngêi bµ yªu níc.=> BÕp löa ko thÓ dËp t¾t, nã ch¸y lªn trong mäi c¶nh ngé, bÕp löa lµm s¸ng m·i t/c¶m bµ- ch¸u 3. T×nh c¶m cña ngêi ch¸u - Ngêi ch¸u ko quªn ¸nh s¸ng vµ h¬i Êm tõ bÕp löa cña bµ n¬i quª h¬ng.. III. Tæng kÕt: * Ghi nhớ/ SgauHS đọc ghi nhớ. IV. LuyÖn tËp - V× sao, h×nh ¶nh bÕp löa lu«n g¾n víi h×nh ¶nh bµ trong bµi th¬ - Cảm nghĩ về nhan đề của bài thơ. 4. Cñng cè:(1’) Th©u tãm néi dung vb, kh¾c s©u ý nghÜa gi¸ trÞ cña h×nh ¶nh th¬. GV liªn hÖ gi¸o dôc cho hs lßng yªu níc,yªu quª h¬ng, biÕt ¬n «ng bµ cha mÑ. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Hoµn thµnh phÇn luyÖn tËp - ChuÈn bÞ tiÕt 57 säan bµi: Khóc h¸t ru. ____________________________________________.

(111) TiÕt 57: Ngµy so¹n: 05/11/2012 hớng dẫn đọc thêm Văn bản: Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ. NguyÔn Khoa §iÒm A. Mục tiêu cần đạt: -Thấy được sự phong phú của thể thơ tự do. - Hiểu, cảm nhận được giá trị nội dung, nhệ thuật của bài thơ khúc hát ru Những em bé lớn trên lưng mẹ. 1. Kiến thức: - Tác giả Nguyễn Khoa Điềm và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. - Tình cảm cỉu bà mẹ Tà ôi dành cho con gắn với tình yêu quê hương đất nước và niền tin vào sự tất thắng của cách mạng. - Nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại, hình ảnh thơ mang tính biểu tượng, âm hưởng của những khúc ru thiết tha, trìu mến. 2. Kĩ năng: - Nhận diện các yếu tố ngôn ngữ, màu sắc mang hình ảnh dân gian trong bài thơ. - Phân tích được mạch cảm xúc trữ tình trong bài thơ qua những khúc hát của bà mẹ. của tác giả. - Cảm nhận được tinh thần kháng chiến của nhân dân ta trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. thong và ước vọng của người mẹ Tà Oi trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. B. ChuÈn bÞ -GV: TËp th¬ “ §Êt vµ kh¸t väng”, ¶nh ch©n dung nhµ th¬ NK§, phiÕu ht. - HS: so¹n bµi theo c©u hái SGK C. TiÕn tr×nh thùc hiÖn: 1. ổn định t/c 2. KiÓm tra bµi cò:(3p) .§äc thuéc lßng bµi th¬ BÕp löa cña B»ng ViÖt? - C¶m nhËn cña em vÒ t×nh bµ ch¸u? 3. Bµi míi: H§1(2p):GV giíi thiÖu - Mục tiêu: Gợi nhớ kiến thức đã học về chủ đề t/c gđ. Tạo tâm thế cho hs - Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ, nhiều nhà thơ đã dựng đợc những đài kỉ niệm kì vĩ ghi lại chiến công và lòng yêu nớc của những con ngời v« danh. "Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ” cña NguyÔn Khoa §iÒm lµ một trong những đài kỉ niệm bằng thơ đó. HĐ2(8p) Hớng dẫn hs đọc- tìm hiểu chung Mục tiêu:HS có những hiểu biết nhất định về tg, t/p( h/c sáng tác, bố cục) Phơng pháp:vấn đáp bổ sung, I. §äc - t×m hiÓu chung ? Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶, t¸c 1. T¸c gi¶- t¸c phÈm: phÈm. - NK§ sinh 1943- HuÕ- Lµ thÕ hÖ nhµ th¬ trëng thµnh trong k/c chèng MÜ.

(112) - Bµi th¬ s¸ng t¸c 1971 khi t¸c gi¶ ®ang c«ng t¸c t¹i chiÕn khu miÒn t©y Thõa Thiªn * GV hớng dẫn cách đọc 2. §äc vµ t×m hiÓu tõ khã * HS gi¶i thÝch mét sè tõ khã 3. Bè côc ? Vb chia mấy phần, đặt tiêu đề từng phần - Khóc h¸t ru cña ngêi mÑ th¬ng con, thơng bộ đội - Khóc h¸t ru cña ngêi mÑ th¬ng con, th¬ng d©n lµng - Khóc h¸t ru cña ngêi mÑ th¬ng con, thơng đất nớc HĐ3(24p) Hớng dẫn hs đọc- Tìm hiểu văn bản -Môc tiªu: Gióp häc sinh: - Cảm nhận đợc tình yêu thơng và ớc vọng của ngời mẹ dân tộc Tà ôi trong cuộc k/c chống đế quốc Mĩ, từ đó phần nào hiểu đợc tình yêu quê hơng đất nc và khát vọng độc lập tự do của nd. - Rèn kĩ năng đọc khúc hát ru, phân tích hình ảnh trong bài thơ hát ru trữ tình Phơng pháp: Vấn đáp , gợi mở Phơng pháp: Vấn đáp , gợi mở, bình §äc khóc ru thø nhÊt ? Trong lêi ru em Cu Tai, nh÷ng lêi nµo híng vÒ mÑ ? ngời mẹ ntn đợc hiện lên qua lời ru “ Mồ h«i mÑ r¬i.” ? Trong lêi ru cña mÑ cã nh÷ng ®iÒu íc nµo? V× sao ngêi mÑ chØ íc g¹o tr¾ng vµ con mình đủ sức “vung chày lún sân” ? Em cã suy nghÜ g× vÒ ®iÒu íc nµy? TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu íc Êy nãi víi ta ®iÒu g× vÒ ngêi mÑ Tµ ¤i?. §äc khóc ru thø hai ? Trong lêi ru nµy mÑ cã ®iÒu g× day døt? Điều đó muốn phản ánh tấm lòng của ngời mÑ víi d©n lµng ntn? ? Lóc nµy ®iÒu íc cña mÑ lµ g×? §ã lµ ®iÒu íc ntn?. §äc khóc ru thø ba ? Trong lêi ru cuèi VB, cã ®iÒu th¬ng nµo mới . Vì sao tình thơng ấy lại dành cho đất níc ? Ngêi mÑ Êy m¬ íc ®iÒu g×? Nh÷ng ®iÒu íc vµ t×nh th¬ng Êy nãi víi ta ®iÒu g×?. II. §äc-t×m hiÓu v¨n b¶n 1. Khóc h¸t ru cña ngêi mÑ th¬ng con, thơng bộ đội - Ngời mẹ nhỏ nhắn, lao động cật lực nhng vẫn chăm chú đến giấc ngủ của con. Ngêi mÑ chÞu th¬ng chÞu khã trong lao động, ngời mẹ của đức hi sinh - Mẹ thơng con, thơng bộ đội => Lßng yªu con g¾n liÒn víi t/y ngêi k/c - §iÒu íc cña mÑ ch©n thËt, cao quÝ. Mong mỏi đợc cống hiến cho k/c=> Ngêi mÑ giµu t×nh th¬ng, giµu lßng yªu níc 2. Khóc h¸t ru cña ngêi mÑ th¬ng con, th¬ng d©n lµng - Con là ánh sáng của đời mẹ, là nguån sm¹nh gióp mÑ vît mäi gian lao. - MÑ muèn chia sÎ nçi khã kh¨n cña d©n lµng=> MÑ lµ ngêi giµu lßng yªu thơng cộng đồng - §iÒu íc cña mÑ gi¶n dÞ, ch©n thËt, chính đáng vì ấm no của mọi ngời 3. Khóc h¸t ru cña ngêi mÑ th¬ng con, thơng đất nớc - Đất nớc gian lao vì giặc Mĩ, đất nớc phải đứng lên diệt thù=> Mẹ thơng và hi sinh vì đất nớc =>Ngêi mÑ yªu níc nång nµn, tha thiết với độc lập, tự do.

(113) H§3:( 2p) Gi¸o viªn híng dÉn tæng kÕt - Môc tiªu:HS th©u tãm gi¸ trÞ nd vµ nt næi bËt cña vb - Phơng pháp: Vấn đáp bổ sung ? Bài thơ có nét đặc sắc nào về nghệ thuật? (ng«n ng÷, h×nh ¶nh?) ? Em cảm nhận đợc những vẻ đẹp nào của ngêi mÑ Tµ «i? H§4:(10p) LuyÖn tËp: - Mục tiêu: Rèn kĩ năng đọc và cảm thụ t/p Thơ hiện đại, tích hợp với môn âm nhạc -Ph¬ng ph¸p: th¶o luËn nhãm. III.Tæng kÕt: HS thùc hiÖn vµo phiÕu häc tËp Ghi nhí ( sgk). IV. LuyÖn tËp - §äc diÔn c¶m bµi th¬ - NhËn xÐt vÒ yÕu tè tù sù trong bµi thơ đối với việc thể hiện c/s của ngời d©n ë chiÕn khu TrÞ Thiªn thêi chèng MÜ - h¸t bµi h¸t. 4. Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - Hoµn thµnh phÇn luyÖn tËp - So¹n bµi “ ¸nh tr¨ng”- NguyÔn Duy __________________________________________. TiÕt 58:. Ngµy so¹n: 5/11/2012. ¸nh tr¨ng nguyÔn duy. A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu - cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy. - Biết được những đặc điểm và những đóng góp của thơ Việt Nam vào nền văn học dân tộc. 1.Kiến thức: - Kỉ niệm về một thời gian lao nhưng nặng nghĩa ân tình 2 của người lính. - Sự kết hợp các yếu tố tự sự, nghị luận trong một tác phẩm thơ hiện đại. - Ngôn ngữ, hình ảnh giàu suy nghĩ, mang ý nghĩa biểu tượng. 2. Kĩ năng: - Đọc – hiểu văn bản thơ được sáng tác sau 1.975. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm thơ để cảm nhận một văn bản trữ tình hiện đại. B. ChuÈn bÞ - GV:Tµi liÖu tham kh¶o, phiÕu häc tËp, ch©n dung NguyÔn Duy - HS: so¹n bµi, t×m hiÓu tríc vÒ nhµ th¬ NguyÔn Duy C. KiÓm tra bµi cò:(3p).

(114) - §äc mét khóc ru em yªu thÝch trong bµi th¬ “Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ” vµ nªu cảm nhận của em về khúc ru đó. D. Bµi míi: H§1(1p) GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trăng là đề tài khá hấp dẫn cho thi ca từ xa đến nay. Nó không chỉ là nguồn cảm hứng cho các nhà thơ mà nó còn mang đến cho ngời đọc vẻ đẹp trong sáng, thanh b×nh, th¬ méng.H«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu bµi th¬ " ¸nh tr¨ng " cña Nguyễn Duy để cảm nhận tâm t tình cảm của nhà thơ gửi gắm trong bài thơ. HĐ2( 7p) Hớng dẫn hs đọc- tìm hiểu chung Mục tiêu:HS có những hiểu biết nhất định về tg, t/p( h/c sáng tác, bố cục) Phơng pháp:vấn đáp bổ sung, I. §äc hiÓu chung ? Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶, t¸c 1. T¸c gi¶- t¸c phÈm: phÈm. - NguyÔn Duy tªn khai sinh lµ NguyÔn Duy NhuÖ, sinh 1948, quª Thanh Ho¸ - ¤ng lµ g¬ng mÆt tiªu biÓu trong líp nhµ th¬ trÎ thêi chèng MÜ * GV hớng dẫn cách đọc 2. §äc vµ t×m hiÓu tõ khã * HS gi¶i thÝch mét sè tõ khã 3. Bè côc ? C¨n cø vµo diÔn biÕn sù viÖc trong bµi th¬ - 3 khæ th¬ ®Çu vµ dßng t©m tr¹ng nv tr÷ t×nh, em h·y t×m - Khæ 4 bè côc bµi th¬ - 2 khæ th¬ cuèi HĐ3(28p) Hớng dẫn hs đọc- Tìm hiểu văn bản -Môc tiªu: Gióp häc sinh: Giúp hs cảm nhận đợc ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng, từ đó thấm thía cảm xúc ân t×nh víi qu¸ khø gian lao, t×nh nghÜa cña NguyÔn Duy vµ biÕt rót ra bµi häc vÒ c¸ch sèng cho m×nh - Cảm nhận đợc sự k/hợp hài hoà giữa yếu tố trữ tình và tự sự trong bố cục giữa tÝnh cô thÓ vµ tÝnh k/qu¸t trong h/a cña bµi th¬ Phơng pháp: Vấn đáp, gợi mở, bình * HS đọc ? Nh÷ng h×nh ¶nh nµo thÓ hiÖn cuéc sèng vµ t×nh c¶m cña nhµ th¬ víi TN khi cßn nhá vµ nh÷ng n¨m CT ? Trong những hình ảnh đó em thấy những h×nh ¶nh nµo g¾n bã víi nhµ th¬ nhÊt? ? trong 2 khổ thơ, nhà thơ đã sd từ ngữ, biện pháp NT gì để thể hiện cuộc sống và t/cảm đó? ? Những biện pháp NT đó có t/d gì trong viÖc t/hiÖn c/sèng, t×nh c¶m cña nhµ th¬? *GV b×nh so s¸nh: H×nh ¶nh vÇng tr¨ng trong bµi th¬ “§ång chÝ”. II. §äc- hiÓu v¨n b¶n 1. Ba khæ th¬ ®Çu * Hai khæ th¬ ®Çu Tr¨ng Trong qu¸ khø: - VÇng tr¨ng lµ tri kØ, lµ b¹n bÌ t×nh nghÜa víi con ngêi.  VÇng tr¨ng g¾n bó với tác giả từ cuộc sống ấu thơ đến quãng thời gian đi bộ đội sống và chiến đấu nơi rừng núi. - NghÖ thuËt ®iÖp tõ “víi”, so s¸nh, sd tõ ng÷ biÓu c¶m=> ThÓ hiÖn cuéc sèng trong qu¸ khø gian lao nhng ©n t×nh, ©n nghÜa..

(115) ? khổ thơ 3 nhà thơ đã sd những h/a nào để miªu t¶ c/sèng ë thµnh phè? Biªn ph¸p NT nào đợc sd? ? KÕt hîp víi nh÷ng h/a trªn, em cã nhËn xÐt g× vÒ cuéc sèng vµ c¸ch sèng cña nhµ th¬ khi CT kÕt thóc ? T×nh huèng bÊt ngê t¹o ra t/c¶m cña nv tr÷ t×nh nµy lµ g×? T×nh huèng Êy cã ý nghÜa ntn? * GV chuyÓn §äc khæ 4 ? Con ngêi gÆp l¹i tr¨ng trong hoµn c¶nh nµo? ? Khi gÆp l¹i tr¨ng, t×nh c¶m cña t¸c gi¶ nh thÕ nµo? ? ở khổ 5, tác giả đã lựa chọn những từ ngữ, h/a và biện pháp NT nào để diễn tả cảm xúc cña nv tr÷ t×nh? ? Từ đó em có cảm nhận ntn về diễn biến c¶m xóc cña nv tr÷ t×nh * GV b×nh * HS đọc khổ thơ 6 ? Vầng trăng trong khổ thơ đợc miêu tả b»ng biÖn ph¸p NT g×? ? Từ đó em có cảm nhận gì về h/a vầng tr¨ng ? Trớc vẻ đẹp đó, tâm trạng nhà thơ có sự chuyÓn biÕn ntn? V× sao l¹i cã sù chuyÓn biến đó ? Bài thơ muốn nói với ngời đọc điều gì ? Điều đó có ý nghĩa ntn với bản thân em vµ víi mäi ngêi ? NhËn xÐt nÐt NT chÝnh cña bµi th¬. * Khæ th¬ 3:VÇng tr¨ng ë thêi hiÖn t¹i: Vì điều kiện sống thay đổi: ở thành phè, víi ¸nh ®iÖn, cöa g¬ng. VÇng trăng trở thành ngời dng qua đờng.  con ngêi xa l¹ víi tr¨ng. - CT kÕt thóc, cuéc sèng nhiÒu thay đổi, tình cảm con ngời cũng thay đổi 2. Khæ 4 :T×nh cê gÆp l¹i vÇng tr¨ng. + MÊt ®iÖn, phßng tèi. + Më cöa  gÆp l¹i vÇng tr¨ng trßn. Tr¨ng vÉn s¸ng nh thuë nµo, kh«ng thay đổi. - Tình huống đèn điện tắt, thể hiện bớc ngoặt thời gian, để nv bộc lộ t tởng c¶m xóc 3. Hai khæ th¬ cuèi: Suy ngÉm cña t¸c gi¶: - " rng rng" khi gÆp l¹i tr¨ng  t×nh c¶m trµo d©ng khi gÆp l¹i ngêi b¹n tri kØ. -> DiÔn biÕn c¶m xóc: ch©n thµnh, thiết tha, xúc động, lắng sâu - Lòng bao dung, độ lợng của vầng tr¨ng trßn ®Çy, bÊt diÖt - Kỉ niệm về quá khứ tốt đẹp dâng lên trong lßng. - Tr¨ng lµ qu¸ khø vÑn nguyªn ch¼ng phai mê chót nµo, tr¨ng lµ nh©n chøng nghÜa t×nh mµ nghiªm kh¾c ®ang nh¾c nhở nhà thơ ( cả chúng ta ) đừng vô tình với những gì đã qua trong đời. - Nhµ th¬ nhËn ra sù v« t×nh, thÊm thía thái độ t/c và cách sống của mình=> Vầng trăng đã thức tỉnh lơng t©m, trë vÒ víi céi nguån ©n nghÜa. III. Tæng kÕt: Ghi nhí/ SGK HS đọc ghi nhớ. H§3:( 2p)Gi¸o viªn híng dÉn tæng kÕt - Môc tiªu:HS th©u tãm gi¸ trÞ nd vµ nt næi bËt cña vb - Phơng pháp: Vấn đáp bổ sung ? Bài thơ có nét đặc sắc nào về nghệ thuật? (ng«n ng÷, h×nh ¶nh?) IV. LuyÖn tËp ? Em cảm nhận đợc những vẻ đẹp nào của - §äc diÔn c¶m bµi th¬ t©m hån t¸c gi¶? H§4:(3p) LuyÖn tËp: - Tëng tîng m×nh lµ nv tr÷ t×nh, h·y - Mục tiêu: Rèn kĩ năng đọc và cảm thụ t/p diễn tả dòng cảm nghĩ trong bài thơ Thơ hiện đại, thµnh mét bµi t©m sù ng¾n. Ph¬ng ph¸p: th¶o luËn nhãm 4. Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - Hoµn thµnh phÇn luyÖn tËp. ChuÈn bÞ TiÕt 59: Tæng kÕt tõ vùng.

(116) _________________________________________ TiÕt 59:. Ngµy so¹n: 06 /11/2012. tæng kÕt vÒ tõ vùng (LuyÖn tËp tæng hîp) A. Mục tiêu cần đạt: Vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học để phân tích những hiện tượng ngôn ngữ trong thực tiễn giao tiếp, nhất là trong văn chương. 1.Kiến thức: - Hệ thống các kiến thức về nghĩa của từ, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, trường từ vựng, từ tượng thanh, từ tượng hình, các phép tu từ vựng. - Tác dụng của việc sử dụng các phép tu từ trong cacá văn bản nghệ thuật. 2. Kĩ năng: - Nhận diện được các từ vựng, các biện pháp tu từ vựng trong văn bản. - Phân tích các tác dụng của việc lựa chọn, sử dụng từ ngữ và biện pháp tu từ trong văn bản. B. ChuÈn bÞ -GV: B¶ng phô, phiÕu häc tËp - HS: chuÈn bÞ c¸c bµi tËp SGK C. Tiến trình thức hiện các hoạt động: 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra bµi cò:(3p) - Mét sè hiÓu biÕt vÒ c¸c phÐp tu tõ tõ vùng. Ph©n tÝch mét VD minh ho¹ 3. Bµi míi: H§1(1p)GV giíi thiÖu Mục tiêu: Gợi nhớ và sâu chuỗi kiến thức đã học, tạo hứng thú cho hs Ph¬ng ph¸p: Gîi më. ThuyÕt tr×nh H«m nay chóng ta tiÕp tôc «n tËp vÒ tõ vùng, phÇn luyÖn tËp tæng hîp H§2(39p)Híng dÉn hs t×m hiÓu kiÕn thøc: Mục tiêu: vân dụng những kiến thức về từ vựng đã học để phân tích những hiện tợng ngôn ngữ trong thực tiễn giao tiếp, nhất là trong văn chơng. Ph¬ng ph¸p: VÊn dÊp, gîi më, th¶o luËn nhãm I. Xác định từ ngữ phù hợp ? So s¸nh 2 VB vµ cho biÕt trong trêng 1. So s¸nh 2 v¨n b¶n- SGK hợp này “gật đầu” hay “gật gù” thể - Gật đầu: Hành động cúi xuống rồi ngẩng hiÖn thÝch hîp h¬n ý nghÜa cÇn biÓu lªn ngay đạt? Vì sao? - GËt gï: GËt nhÑ nhiÒu lÇn, biÓu thÞ th¸i độ đồng tình, tán thởng => “GËt gï” thÓ hiÖn thÝch hîp ý nghÜa cÇn biểu đạt * GV treo b¶ng phô 2. NhËn xÐt c¸ch hiÓu nghÜa cña tõ ng÷ ? Ngêi vî hiÓu c©u nãi cña ngêi chång - Ngêi vî:………………….. ntn? Mục đích câu nói của ngời chồng ë ®©y lµ g×? - Ngêi chång:………………… ? Ngời chồng đã sd sự chuyển nghĩa.

(117) theo ph¬ng thøc nµo? * HS đọc bài tập 3 ? Từ nào đợc dùng theo nghĩa gốc? NghÜa chuyÓn ? Nghĩa chuyển đợc hình thành dựa trªn ph¬ng thøc nµo? ? T×m c¸c tõ n»m cïng mét trêng tõ vùng ? C¸c tõ trong 2 trêng TV nµy cã quan hÖ víi nhau ntn? ? T¸c dông cña viÖc sd tõ ng÷?  GV liªn hÖ víi bµi th¬: “ Cuéc chia li màu đỏ” ? Các sv, hiện tợng trên đợc đặt tên theo c¸ch nµo?. => “ ¤ng nãi gµ, bµ nãi vÞt”: Kh«ng thÓ cộng tác trong đối thoại 3. Xác định từ dùng theo nghĩa gốc và nghÜa chuyÓn. - Tõ dïng theo nghÜa gèc - Tõ dïng theo nghÜa chuyÓn 4. Ph©n tÝch nÐt næi bËt cña viÖc dïng tõ - §á, xanh, hång: Trêng mµu s¾c - Löa, ch¸y, tro: Trêng c¸c sv, hiÖn tîng liên quan đến lửa => Quan hÖ chÆt chÏ víi nhau => Bài thơ đã XD những hình ảnh gây ấn tợng mạnh, qua đó thể hiện độc đáo một t/y m·nh liÖt vµ ch¸y báng II. Tìm hiểu cách đặt tên sự vật 5. Xác định cách đặt tên sv, hiện tợng ? Tìm 5 VD về những sv, hiện tợng đ- - Các sv, hiện tợng đó đợc gọi tên theo ợc gọi tên theo cách dựa vào đặc điểm cách dùng từ ngữ có sẵn với một nội dung riªng biÖt cña chóng mới dựa vào đặc điểm của chúng ( GV chia nhóm- thi tìm đợc nhiều tên gäi) - C¸ kiÕm, cµ tÝm, c¸ ngùa, chim lîn, ít chØ ? TruyÖn cêi phª ph¸n ®iÒu g×? thiªn, ong ruåi. * GV treo b¶ng phô - BT bæ sung: 6. T×m hiÓu truyÖn cêi SGK NhËn xÐt c¸ch lùa chän tõ ng÷, h×nh ¶nh cña t¸c gi¶ trong ®o¹n th¬: “ TiÕng - TruyÖn phª ph¸n thãi sÝnh dïng tõ níc ngoµi cña mét sè ngêi. h¸t con tµu”- ChÕ Lan Viªn 3. Híng dÉn vÒ nhµ (2p) - Hoµn thµnh phÇn luyÖn tËp.TiÕp tôc lÊy thªm VD cho c¸c phÇn tæng kÕt trªn TiÕt 60: Ngµy so¹n: 06/11/2012. luyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÖ thuËt A. Mục tiêu cần đạt: - Tháy rõ vai trò kết hợp của các yếu tố nghị luận trong đoạn văn tự sự và biết vận dụng viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận. 1. Kiến thức: - Đoạn văn tự sự. - Các yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự. 2. Kĩ năng: - Viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận vớio độ dài trên 80 chữ. - Phân tích được tác dụng của yếu tố lập luận trong đoạn văn tự sự. B. ChuÈn bÞ - Tµi liÖu tham kh¶o, phiÕu häc tËp - Hs chuÈn bÞ c¸c bµi tËp SGK C. Tiến trình thức hiện các hoạt động:.

(118) 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra bµi cò: (3p) - YÕu tè NL cã t¸c dông ntn trong ®o¹n v¨n tù sù ? Trong ®o¹n v¨n tù sù, NL th êng thÓ hiÖn ë ®©u, b»ng h×nh thøc g× ? 3. Bµi míi: H§1(1p)GV giíi thiÖu: Mục tiêu: : Gợi nhớ và sâu chuỗi kiến thức đã học, tạo hứng thú cho hs Ph¬ng ph¸p: Gîi më. ThuyÕt tr×nh Các yếu tố biểu cảm, miêu tả, nghị luận đều có vai trò nhất định trong văn tự sự. Để vận dụng các yếu tố đó vào trong văn bản tự sự một cách có hiệu quả, hôm nay chóng ta häc bµi luyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn. HĐ2:(15p)Hớng dẫn hs ôn tập kiến thức văn tự sự, đặc điểm của yếu tố NL Môc tiªu: Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ v¨n tù sù - BiÕt c¸ch ®a yÕu tè nghÞ luËn vµo bµi v¨n tù sù mét c¸ch hîp lÝ Phơng pháp: Gợi mở, vấn đáp * HS đọc đoạn văn SGK ? Trong ®o¹n v¨n, yÕu tè NL thÓ hiÖn trong nh÷ng c©u v¨n nµo ?. I. Thùc hµnh t×m hiÓu yÕu tè nghÞ luËn trong ®o¹n v¨n tù sù 1. §äc ®o¹n v¨n 2. T×m hiÓu - Yếu tố NL chủ yếu đợc thể hiện trong câu trả lời của ngời bạn đợc cứu và câu kết của VB - YÕu tè NL lµm cho c©u chuyÖn thªm s©u s¾c, giµu tÝnh triÕt lÝ vµ cã ý nghÜa gi¸o dôc cao => Bµi häc vÒ sù bao dung, lßng nh©n ¸i, biÕt tha thø vµ ghi nhí ©n nghÜa, ©n t×nh. ? Nh÷ng yÕu tè NL Êy cã vai trß g× trong viÖc lµm næi bËt néi dung ®o¹n v¨n ? Vậy, bài học đợc rút ra từ câu chuyÖn nµy lµ g× ? * GV chèt H§2(15p) Híng dÉn hs luyÖn tËp Môc tiªu: RÌn kÜ n¨ng ®a yÕu tè nghÞ luËn vµo bµi v¨n tù sù mét c¸ch hîp lÝ; dùng ®o¹n v¨n, kÜ n¨ng bµy tá nhËn xÐt, ý kiÕn Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm. II. Thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö ? Bµi tËp 1 nªu lªn nh÷ng yªu cÇu g× ? dông yÕu tè nghÞ luËn ( GV treo b¶ng phô gîi ý ) 1. Kể lại buổi sinh hoạt lớp- nêu ý kiến để CM một vấn đề HS thùc hiªn nhãm * HS chuÈn bÞ 10 phót, hs tr×nh bµy, - Buæi sinh ho¹t diÔn ra ntn ? líp nhËn xÐt, bæ sung - Nội dung của buổi SH là gì ? Em đã phát biểu vấn đề gì ? Tại sao phải phát biểu về việc đó ? - Em đã thuyết phục cả lớp rằng Nam là * HS tham kh¶o bµi v¨n “ Bµ néi” ngêi b¹n tèt ntn ? 2. KÓ l¹i nh÷ng viÖc lµm hoÆc lêi d¹y b¶o gi¶n dÞ mµ s©u s¾c cu¶ bµ - Ngêi em kÓ lµ ai ? HS th¶o luËn nhãm - Ngời đó để lại một việc làm, lời nói hay.

(119) một suy nghĩ ?Điều đó diễn ra trong hoàn c¶nh nµo ? - ND cụ thể là gì ? ND đó sâu sắc và cảm động ntn ? - Suy nghÜ vÒ bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn trªn 3. Bµi tËp bæ sung: Dùa vµo ®o¹n trÝch “KiÒu b¸o ©n”. h·y tãm t¾t néi dung lÝ lÏ, lêi biÖn b¹ch cña Ho¹n Th- viÕt thµnh mét ®o¹n v¨n tù sù hoµn chØnh 4. Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - Hoµn thµnh phÇn luyÖn tËp- bµi tËp bæ sung - Nắm vững yếu tố NL đợc sd khi nào - ChuÈn bÞ: 61-62: VB “ Lµng” TiÕt 61-62 : Ngµy so¹n: 08/11/2012 V¨n b¶n: Lµng - Kim lân A. Mục tiêu cần đạt: - Có hiểu biết bước đầu về tác giả Kim Lân – một đại diện của thế hệ nhà văn đã có những thành công từ gia đoạn trước Cách mạng tháng Tám. - Hiểu, cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn Làng 1. Kiến thức: - Nhân vật, sự việc, cốt truyện trong một tác phẩm truyện hiện đại. - Đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm : sự kết hợp với các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự hiện đại. 2. Kĩ năng: - Đọc- hiểu văn bản truyện Việt Nam hiện đại được sáng tác trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm truyện để cảm nhận văn bản tự sự hiện đại. 3. Thái độ: Yêu quê hơng, yêu nớc , có ý thức học tập và rèn luyện vì ngày mai lËp nghiÖp B. ChuÈn bÞ -GV: Toµn v¨n truyÖn ng¾n, ch©n dung nhµ v¨n Kim L©n, b¼ng phô, phiÕu ht - HS: chuÈn bÞ theo c©u hái SGK C. Tiến trình thức hiện các hoạt động: 1. ổn định t/c: 2. KiÓm tra bµi cò(3p) - C¶m nhËn cña em vÒ khæ th¬ cuèi bµi th¬ “ ¸nh tr¨ng”- NguyÔn Duy 3. Bµi míi: H§1(2p)GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Hình ảnh ngửời nông dân đã trở thành một đề tài quen thuộc trong văn học hiện đại, vh cách mạng. Họ là những con ngời chịu thơng, chịu khó, yêu quê hơng,.

(120) yªu níc, hÕt lßng v× kh¸ng chiÕn. Nhµ v¨n kim L©n - mét nhµ v¨n sinh ra tõ vïng quê kinh bắc am hiểu về những ngời dân kinh bắc trong kháng chiến, ông đã phản ánh một cách chân thực và sịnh động tình cảm của ngời dân quê vớ quê hơng, vói ®n vµ k/c trong t¸c phÈm Lµng. Chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu. TiÕt 61 HĐ2: ( 10p) Hớng dẫn hs đọc- tìm hiểu chung Mục tiêu:HS có những hiểu biết nhất định về tg, t/p( h/c sáng tác, bố cục) Phơng pháp:vấn đáp bổ sung, Néi dung: I. §äc - t×m hiÓu chung ? Nªu nh÷ng ®iÒu cÇn ghi nhí vÒ nhµ 1. T¸c gi¶: v¨n Kim L©n - Kim L©n tªn thËt lµ NguyÔn V¨n Tµi sinh 1920- B¾c Ninh * GV bæ sung - ¤ng lµ nhµ v¨n cã së trêng vÒ viÕt truyÖn ng¾n - KL am hiÓu vµ g¾n bã víi n«ng th«n vµ ngêi n«ng d©n ? Truyện ngắn ra đời vào khoảng thời 2. Tác phẩm: Truyện ngắn đợc viết trong gian nµo ? thêi k× ®Çu cña cuéc k/c chèng Ph¸p vµ ®¨ng * GV hớng dẫn cách đọc, giải thích lần đầu trên tạp chí “ Văn nghệ”- 1948 mét sè tõ khã 3.§äc- Tõ khã * GV kÓ tãm t¾t phÇn tríc v¨n b¶n: 4. Tãm t¾t vb, bè côc ¤ng Hai khoe lµng, ko ®i t¶n c 3 phÇn- SGK ? §o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn HĐ3(30p)Hớng dẫn hs đọc- hiểu văn bản Mục tiêu: Giúp học sinh cảm nhận đợc t/y làng quê thắm thiết, thống nhất với lòng yêu nớc và tinh thần k/chiến ở nv ông Hai trong truyện. Qua đó thấy đợc một biểu hiện cụ thể, sinh động về tinh thần yêu nớc của nd ta trong thời kì k/c chống Pháp - Thấy đợc những nét NT đặc sắc trong truyện: XD tình huống tâm lí, miêu tả sinh động diễn biến tâm trạng, ngôn ngữ quần chúng. Rèn kĩ năng phân tích tâm lí nhân vËt. Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i, vÊn d¸p ? Để khắc hoạ nổi bật chủ đề của truyện, tính cách của nv, Kim Lân đã đặt nv chính vào một tình huống ntn ? T×nh huèng Êy cã t¸c dông g× ? ? Ông Hai đã có cảm giác gì khi nghe tin lµng m×nh theo giÆc ? Sau khi nghe tin d÷, t©m tr¹ng «ng Hai cã nh÷ng biÕn chuyÓn ntn ?T×m những chi tiết nói tới điều đó ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt ? C¸ch miªu t¶ Êy gióp em h×nh dung ntn vÒ t©m tr¹ng «ng Hai ? ? Tất cả những ý nghĩ đó cua ông Hai gióp em hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ t×nh c¶m. II. §äc- hiÓu v¨n b¶n 1. T×nh huèng truyÖn vµ t©m tr¹ng «ng Hai a. T×nh huèng truyÖn - T×nh huèng: Tin lµng «ng Hai theo giÆc=> lµ mét t×nh huèng gay cÊn khiÕn «ng Hai béc lé s©u s¾c t×nh c¶m cña m×nh víi lµng, với đất nớc b. T©m tr¹ng «ng Hai khi nghe tin d÷ - Khi nghe tin đột ngột, ông Hai sững sờ, xấu hổ, uất ức. Đó là những chấn động về thÓ x¸c vµ t©m hån +VÒ nhµ n»m vËt ra giêng +Liền hai ba ngày không đi đến đâu +§iÓm tªn tõng ngêi, chöi rña...

(121) của ông với làng, với đất nớc ? * GV b×nh: DiÔn biÕn t©m tr¹ng «ng Hai cßn tiÕp tôc biÓu hiÖn trong nh÷ng ngµy sèng ë n¬i t¶n c- GV chuyÓn tiÕt 62 TiÕt 62: (34p) * HS đọc phần chữ in nhỏ/ 168-> “ vơi đôi phần”/170 ? Qua c©u chuyÖn víi mô chñ nhµ, vî chồng ông Hai bị đẩy đến tình thế nào? Biểu hiện khi đó của ông Hai ra sao ? ®o¹n truyÖn «ng Hai nãi chuyÖn víi conđợc kể bằng kiểu ngôn ngữ nào? ? Cảm xúc gì của ông Hai đợc thể hiện khi ông nói chuyện với con ? Từ đó em cảm nhận đợc gì từ tấm lòng của ông Hai với làng quê, đất nớc ? GV kh¾c s©u. +nh×n lò con - NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt cô thÓ, sâu sắc, tác giả đã khắc hoạ những hổ thẹn, đau đớn, dằn vặt đến tột cùng của tâm trạng «ng Hai => T©m tr¹ng «ng Hai lµ biÓu hiÖn cña lßng yêu nớc cao độ. Vì yêu nớc, ông sẽ căm ghét tËn cïng nh÷ng kÎ b¸n níc c. Tâm trạng ông Hai mấy ngày sau đó - T©m tr¹ng bÕ t¾c, tuyÖt väng khi «ng Hai nãi chuyÖn víi mô chñ nhµ. - ¤ng nãi chuyÖn víi con - c©u nãi cña con “ ñng hé cô Hå ChÝ Minh muôn năm” giúp ông khẳng định đợc ý chí cña m×nh. ->Những mâu thuẫn nội tâm trong ông đã có híng gi¶i quyÕt: §ã lµ sù kÕt hîp, quyÖn hoµ t/cảm CM, yêu kháng chiến, yêu đất nớc => Ông Hai yêu quê hơng đất nớc, thuỷ chung son sắt với quê hơng, đất nớc 2. T©m tr¹ng «ng Hai khi nghe tin c¶i * HS đọc phần cuối/170-> hết ? Khi biÕt tin lµng m×nh ko theo giÆc, chÝnh d¸ng vÎ «ng Hai cã biÓu hiÖn g× kh¸c - T©m tr¹ng nhÑ nhâm, vui síng, tù hµo mäi ngµy ? Tất tởi chay đây chạy đó để khoe ? D¸ng vÎ Êy ph¶n ¸nh néi t©m ntn? “Tây nó đốt nhà tôi rồi, đốt nhẵn..” ? T¹i sao «ng Hai l¹i khoe chuyÖn: Tây nó đốt nhà? ? Lúc này cử chỉ của ông Hai có gì đặc biệt? Những cử chỉ đó phản ánh một - Niềm sung sớng, hả hê đến cực điểm trong tâm trạng ntn ? Từ đó em hiểu gì về tâm trạng ông Hai=> Con ngời coi trọng danh dù, t×nh yªu quª h¬ng hoµ quÖn trong «ng Hai ? t/y Tæ Quèc ? Qua ®o¹n trÝch, em cã nhËn xÐt g× vÒ NT miªu t¶ t©m lÝ vµ miªu t¶ ng«n ng÷ * NghÖ thuËt: T¸c gi¶ cã sù am hiÓu s©u s¾c về ngời nông dân, đặt nv vào tình huống thử nh©n vËt cña t¸c gi¶? thách để bộc lộ tâm trạng, miêu tả chi tiết * GV liên hệ với văn tự sự, k/hợp đối gợi cảm, miêu tả diễn biến nội tâm nv, ngôn thoại và độc thoại nội tâm ng÷ mang ®Ëm tÝnh khÈu ng÷, võa cã nÐt chung l¹i võa béc lé c¸ tÝnh III. Tæng kÕt: H§4:( 5p)Gi¸o viªn híng dÉn tæng kÕt - Môc tiªu:HS th©u tãm gi¸ trÞ nd vµ * Ghi nhí/ SGK nt næi bËt cña vb HS đọc - Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm? Đọc “ Làng” em hiểu đợc những biểu hiện tốt đẹp nào trong con ngời ông Hai. Qua truyện em học tập đợc những g× tõ NT kÓ chuyÖn cña KL ? GV ph¸t phiÕu ht cho hs thùc hiÖn nhãm-> GV th©u tãm híng hs vµo.

(122) néi dung ghi nhí III. LuyÖn tËp : HS lµm bµi tËp SGK H§5:(5p) LuyÖn tËp: - Môc tiªu: RÌn n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt -Ph¬ng ph¸p: Gîi më 4. Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - Hoàn thành phần luyện tập, chuẩn bị tiết 63- chơng trình địa phơng TiÕt 63:. __________________________________________ Ngµy so¹n: 08/11/2012. chơng trình địa phơng Phần tiếng việt- từ ngữ địa phơng A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu được sự khác biệt giữa phương ngữ mà học sinh học sinh đang sử dụng với phương ngữ khác và ngôn ngữ toàn dân thể hiện qua những từ ngữ chủi sự vật hoạt động, trạng tahí, đặc điểm, tính chất... 1.Kiến thức: - Từ ngữ địa phương chỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, đặc điểm, tính chất. - Sự khác biệt giữa các từ ngữ đạ phương. 2. Kĩ năng: - Nhận biết một số từ ngữ thuộc các phương ngữ khác nhau. - Phân tích tác dụng của việc sử dụng phương ngữ trong một số văn bản. 3. Thái độ: Có ý thức trâu dồi vốn từ TV và ý thức giữ gìn ngôn ngữ địa phơng B. ChuÈn bÞ -HS: Su tÇm c¸c VD vÒ ph¬ng ng÷ ë mäi miÒn - GV: B¶ng phô ghi l¹i c¸c mÉu, kÎ cét C.Tiến trình hoạt động: 1.ổn định t/c: 2. KiÓm tra bµi cò:(2p) vë bt cña hs 3.Bµi míi: H§1(2p):GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong hệ thống từ vựng cảu chúng ta có một bộ phận từ rất quan trọng đó là từ địa phơng. ở địa phơng chúng ta có những từ ngữ nào ? có bao nhiêu vùng miền cã tõ ng÷ riªng? Chóng ta cïng t×m hiÓu trong bµi häc h«m nay. HĐ2(20p) Hớng dẫn hs mở rộng vốn từ ngữ địa phơng Mục tiêu: Giúp học sinh ôn tập, hệ thống hoá các nội dung về chơng trình địa phơng đã học - HS hiểu đợc sự phong phú của các phơng ngữ trên các vùng miền đất nớc Phơng pháp:Vấn đáp, thảo luận nhóm ? HS nªu yªu cÇu bµi tËp 1 * GV chia 4 nhãm- thi t×m tõ. I. Mở rộng vốn từ ngữ địa phơng 1. Tìm trong phơng ngữ những từ ngữ địa phơng.

(123) ? T×m trong ph¬ng ng÷ nh÷ng tõ ng÷ mà em biết hoặc đang sd những từ địa ph¬ng theo c¸c yªu cÇu- SGK * Sau khi tìm đợc, gv kiểm tra các nhãm vµ bæ sung thªm. a, ChØ c¸c svËt, hiÖn tîng ko cã tªn gäi trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c vµ trong ng«n ng÷ toµn d©n - NghÖ TÜnh: chÎo ( mét lo¹i níc chÊm ); t¾c (lo¹i qu¶ thuéc hä quýt ); nèc ( chiÕc thuyÒn ) - Nam Bộ: mắc ( đắt ); reo (kích động ) - HuÕ: s¬ng (g¸nh );bäc (c¸i tói ¸o) b, Gièng vÒ nghÜa nhng kh¸c vÒ ©m víi nh÷ng tõ ng÷ trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c vµ * GV treo b¶ng, häc sinh lªn ®iÒn trong ng«n ng÷ toµn d©n b¶ng 1 Ng.ng÷ toµn d©n c¸ qu¶ bè mÑ gi¶ vê c¸i b¸t thÊy. P. ng÷ B¾c c¸ qu¶, c¸ chuèi bè, thÇy mÑ, u gi¶ vê c¸i b¸t thÊy. P. ng÷ Trung c¸ trµu bä m¹, bÇm giả đò cái tô, đọi ché. P. ng÷ Nam c¸ lãc ba, tÝa m¸ giả đò c¸i chÐn. c, B¶ng 2: Nh÷ng tõ gièng vÒ ©m nhng kh¸c vÒ nghÜa víi c¸c tõ ng÷ trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c vµ trong ng«n ng÷ toµn d©n N.ng÷ toµn d©n P. ng÷ B¾c P.ng÷ Trung P.ng÷ Nam èm: m¾c bÖnh èm: m¾c bÖnh èm: gÇy èm: gÇy s¬ng: h¬i níc s¬ng:h¬i níc s¬ng:g¸nh s¬ng: g¸nh ……………… ………………. ……………… ……………… * GV chốt: HS thấy đợc sự phong phú của các phơng ngữ trên các vùng miền của đất nớc HĐ3(20p)Hớng dẫn hs tìm hiểu vai trò của từ ngữ địa phơng Mục tiêu:HS hiểu đợc từ địa phơng góp phần thể hiện chân thực hơn h/a một vùng quª . Lµ ph¬ng tiÖn thÓ hiÖn t×nh c¶m, suy nghÜ, tÝnh c¸ch cña ngêi d©n trªn vïng quê ấy. Làm tăng sự sinh động, gợi cảm của tác phẩm Phơng pháp: Vấn đáp giải thích ? Cho biết vì sao những từ ngữ địa phơng nh ở BT 1a ko có từ ngữ tơng đơng trong ph¬ng ng÷ kh¸c vµ trong ng«n ng÷ toµn d©n ? Sự xuất hiện các từ đó thể hiện sự đa d¹ng vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ ®/s XH trong các vùng miền của đất nớc ta ntn? * GV treo l¹i b¶ng 1 vµ b¶ng 2 ? Quan s¸t 2 b¶ng vµ cho biÕt nh÷ng tõ ng÷ nµo ë b¶ng 1 vµ c¸ch hiÓu nµo ë bảng 2 đợc coi là thuộc về ngôn ngữ toµn d©n. II. Vai trò của từ ngữ địa phơng trong mèi quan hÖ víi tõ ng÷ toµn d©n - Cã nh÷ng sù vËt, hiÖn tîng chØ xuÊt hiện ở địa phơng này nhng ko xuất hiện ở địa phơng khác => Cho thấy VN là một đất nớc có sự kh¸c biÖt gi÷a c¸c vïng miÒn vÒ ®iÒu kiện TN, đặc điểm tâm lí, phong tục, tập qu¸n - Những từ ngữ thuộc phơng ngữ Bắc đợc coi lµ thuéc vÒ ng«n ng÷ toµn d©n. * HS đọc VB “Mẹ Suốt”/ 176 ? Chỉ ra từ ngữ địa phơng trong VB. - V¨n b¶n: “MÑ Suèt”- Tè H÷u Từ ngữ đó thuộc phơng ngữ nào? Sd từ + Từ ngữ địa phơng: chi, rứa, nờ, tui ngữ đó trong đoạn thơ có tác dụng gì? => Phơng ngữ miền Trung.

(124) * GV liªn hÖ víi c¸c t¸c phÈm cña NguyÔn Thi. -Tuy nhiªn nÕu sd qu¸ nhiÒu sÏ g©y c¶n trë cho viÖc c¶m thô. => Gãp phÇn thÓ hiÖn ch©n thùc h¬n h/a mét vïng quª vµ t×nh c¶m, suy nghÜ, tÝnh c¸ch cña ngêi mÑ trªn vïng quª Êy lµm tăng sự sống động, gợi cảm của tác phẩm. H§4. Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - TiÕp tôc su tÇm t×m hiÓu c¸c ph¬ng ng÷ trªn c¸c vïng miÒn - ChuÈn bÞ tiÕt 64. _______________________________________. TiÕt 64:. Ngµy so¹n: 10/11/2012. đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong v¨n b¶n tù sù A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu được vai trò của đối thoại, độc thoại. độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. - Biết viết văn bản tự sự có đối thoại, độc thoại. độc thoại nội tâm 1. Kiến thức: - Đối thoại, độc thoại. độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. - Tác dụng của việc sử dụng đối thoại, độc thoại. độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. 2. Kĩ năng: - Phân biệt được đối thoại, độc thoại. độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. - Phân tích được vai trò của đối thoại, độc thoại. độc thoại nội tâm trong văn bản ts B. ChuÈn bÞ GV: §o¹n trÝch “ Lµng”- KL, b¶ng phô, s¸ch t liÖu HS :đọc trớc lại đoạn trích, trả lời các câu hỏi SGK C.Tiến trình hoạt động: 1.ổn định t/c: 2.KiÓm tra bµi cò: (3p) - Trong VB tự sự, yếu tố nghị luận đợc diễn đạt bằng những hình thức nào ? - Vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong VB tù sù lµ g× ? 3. Bµi míi: H§1(1p)GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong vb Làng của Kim Lân các em đã biết bằng ngôn ngữ độc thoại ông Hai đã thÓ hiÖn mét c¸ch s©u s¾c t×nh yªu lµng, yªu níc cña m×nh . §Ó hiÓu mét c¸ch cô thể thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm, đồng thời thấy đợc tác dụng cña nã trong t¸c phÈm tù sù. Chóng ta cïng t×m hiÓu néi dung bµi häc h«m nay. H§2(30p) Híng dÉn hs t×m hiÓu kiÕn thøc Mục tiêu: Giúp học sinh hiểu thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm, đồng thời thấy đợc tác dụng của nó trong tác phẩm tự sự Ph¬ng ph¸p: Gîi më ,Th¶o luËn nhãm * HS đọc đoạn văn SGK. I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và.

(125) Chia 3 nhãm : nhãm 1 ? Trong 3 c©u ®Çu ®o¹n trÝch, ai nãi víi ai ? Tham gia c©u chuyÖn cã Ýt nhÊt lµ mÊy ngêi? DÊu hiÖu nµo cho ta thấy đó là một cuộc trò chuyện, trao đổi qua lại ? ? Ngêi ta gäi h×nh thøc giao tiÕp nµy lµ g× Nhãm 2 ? C©u v¨n : “ Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo”«ng Hai nãi víi ai ? §©y cã ph¶i là câu đối thoại ko ? Tại sao ? ? Thùc ra «ng Hai nãi víi ai ? H×nh thøc nãi nh vËy gäi h×nh thøc giao tiÕp đó là gì ? ? Trong ®o¹n trÝch cßn cã c©u nµo kiÓu câu này ko ?Hãy chỉ ra câu đó Nhãm 3 ? §äc “ Chóng nã còng lµ.tuæi ®Çu” vµ cho biÕt t¹i sao tríc nh÷ng c©u nµy ko có gạch đầu dòng nh những câu đã nêu ë trªn. ? §©y lµ lêi nãi cña «ng Hai hay míi lµ trong ý nghÜ ? ? Hình thức độc thoại ko thành lời gọi lµ g× ? ? Các hình thức đối thoại, độc thoại trªn cã t/d ntn trong viÖc thÓ hiÖn diÔn biến câu chuyện và thái độ của những ngêi t¶n c trong buæi tra «ng Hai gÆp hä ? ? Qua bài tập, cho biết vai trò của đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm khi thÓ hiÖn nv trong VBTS ? Qua phÇn t×m hiÓu, em hiÓu ntn lµ đối thoại, độc thoại và độc thoại nội t©m. DÊu hiÖu cña nh÷ng h×nh thøc diễn đạt trên là gì ?. độc thoại nội tâm trong VBTS 1. §äc ®o¹n v¨n 2. T×m hiÓu a, Hai ngêi t¶n c nãi chuyÖn víi nhau-> cã 2 lît lêi qua l¹i, thÓ hiÖn ë 2 g¹ch ®Çu dßng => Hình thức đối thoại của các nv b, “ Hµ, n¾ng gím, vÒ nµo”-> ko ph¶i lµ câu đối thoại (ND ko hớng tới ngời tiếp chuyÖn) => Hình thức độc thoại của nhân vật. - “ Chóng nã còng lµ.tuæi ®Çu”-> c©u hái diÔn ra trong suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña «ng Hai nªn ko cã g¹ch ®Çu dßng =>Hình thức độc thoại nội tâm. * NhËn xÐt: - Các hình thức đối thoại tạo cho câu chuyÖn cã kh«ng khÝ nh cuéc sèng thËt, thÓ hiện thái độ, t/cảm của nv - Độc thoại và độc thoại nội tâm giúp nhà v¨n k/ho¹ s©u s¾c t©m tr¹ng d»n vÆt, ®au đớn khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc 2. Bµi häc * Ghi nhí/SGK. H§3(10p) Híng dÉn hs luyÖn tËp Mục tiêu: Rèn kĩ năng nhận diện và tập kết hợp các yếu tố này trong khi đọc cũng nh khi viÕt v¨n tù sù. Ph¬ng ph¸p: Gîi më II. LuyÖn tËp 1. PT tác dụng của hình thức đối thoại * HS đọc yêu cầu BT 1 trong ®o¹n trÝch ? T×m xem cã bao nhiªu lît lêi trao, Lêi bµ Hai Lêi «ng Hai bao nhiêu lợt lời đáp - Nµy, thÇy nã ¹ ? Nhận xét cách đáp lời của ông Hai.

(126) ? Tại sao ông Hai lại đáp lời nh vậy? Qua đó rút ra t/d của việc thể hiện nh÷ng lêi tho¹i nµy ?. * GV chèt * GV lÊy mét vµi VD minh ho¹. - ThÇy nã ngñ råi µ - G× ? - T«i thÊy ngêi ta - BiÕt råi. đồn => Tái hiện cuộc đối thoại này, tác giả đã lµm næi bËt t©m tr¹ng ch¸n chêng, buån b·, ®au khæ vµ thÊt väng cña «ng Hai trong cái đêm nghe tin làng mình theo giặc 2. Viết một đoạn văn kể chuyện theo đề tài tự chọn trong đó sd cả hình thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. H§4. Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - Nắm vững vai trò của các hình thức đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm. Chuẩn bÞ tiÕt 65: LuyÖn nãi ______________________________________. TiÕt 65:. Ngµy so¹n: 15/11/2012. luyÖn nãi: Tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu được vai trò của tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự. - Biết kết hợp tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong văn kể chuyện. 1. Kiến thức: - Tự sự, nghị luận, miêu tả nội tâm trong kể chuyện - Tác dụng của việc sử dụng các yếu tố tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong kể chuyện. 2. Kĩ năng: - Nhận biết được các yếu tố tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong một văn bản. - Sử dụng các yếu tố tự sự, nghị luận và miêu tả nội tâm trong văn kể chuyện. B. ChuÈn bÞ: - GV: Dàn ý cho các đề bài, bảng phụ.

(127) - HS :chuẩn bị trớc đề cơng các đề bài C.Tiến trình hoạt động: 1.ổn định t/c: 2. KiÓm tra bµi cò: (3p) - Vai trò của yếu tố đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong VBTS D. Bµi míi: H§1(2p)GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong vb tự sự không chỉ có yếu tố tự sự mà để các sự việc trở lên sinh động, hấp dẫn cần phải có sự kết hợp với nghị luận và yếu tố miêu tả đặc biệt là miêu tả néi t©m nv. Kh«ng chie trong vb viÕt mµ coÇn ph¶i thùc hiÖn trong vb nãi. V× thÕ h«m nay chóng ta sÏ luyÖn nãi. H§2(10p) KiÓm tra sù chÈn bÞ cña hs Mục tiêu:Từ việc kiểm tra sự chuẩn bị của hs GV đánh giá sự tiếp thu kiến thức lý thuyết của hs để củng cố khắc sâu. Phơng pháp: Vấn đáp I. ChuÈn bÞ Lập đề cơng cho các bài tập và tập nói * HS đọc yêu cầu chuẩn bị- nêu đề 1 tr×nh bµy tríc líp * GV híng dÉn Tâm trạng của em sau khi để xảy ? ViÖc ko hay mµ m×nh g©y ra lµ viÖc g×? 1. ra mét chuyÖn cã lçi víi b¹n Việc đó diễn ra ntn ? Đặc biệt lu ý miêu tả tâm trạng sau khi gây ra việc ko hay đó. 2. Kể lại buổi sinh hoạt lớp, ở đó em * HS nêu đề 2 phát biểu ý kiến để CM: Nam là ? Buổi SH lớp diễn ra ntn ? ND buổi SH là đã ngêi b¹n rÊt tèt gì ? Em đã phát biểu vấn đề gì? Tại sao lại phát biểu việc đó? Em đã thuyết phục cả líp ntn? * HS nêu đề 3 3. Đóng vai Trơng Sinh để kể lại câu * GV lu ý hs dùa vµo phÇn ®Çu cña TP: Tõ chuyÖn vµ bµy tá niÒm ©n hËn đầu-> “việc trót đã qua rồi”- đóng vai nv Tr¬ng Sinh xng “t«i” ë ng«i 1 * GV lu ý chung hs c¸c nhãm: - KÓ sv theo ng«i 1 hoÆc 3 - Kh«ng viÕt thµnh bµi v¨n, chØ nªu c¸c ý chÝnh - H×nh dung m×nh tr×nh bµy tríc c¸c b¹n nh÷ng g×? Më ®Çu, c¸c néi dung, kÕt thóc ntn ? - Sö dông c¸c yÕu tè nghÞ luËn, mt¶ néi tâm, các h/thức đối thoại, độc thoại. H§3(30p) Híng dÉn hs thùc hµnh luyÖn nãi Mục tiêu: học sinh biết cách trình bày một vấn đề trớc tập thể với nội dung kể lại mét sv theo ng«i kÓ thø nhÊt hoÆc thø ba. Trong khi kÓ cã kÕt hîp víi miªu t¶ néi tâm, nghị luận, có đối thoại, độc thoại. luyện kĩ năng nói trớc tập thể Ph¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm.

(128) * Mçi nhãm ghi vµo b¶ng h® nhãm cña nhãm m×nh * Cử đại diện nhóm lên trình bày ( dựa vào dµn ý mµ nhãm võa thèng nhÊt ) * HS nhËn xÐt phÇn tr×nh bµy cña mçi nhãm * GV tæng kÕt vµ bæ sung: Nh÷ng lçi cÇn tránh trong khi nói trớc tập thể, bài nói đã k/hợp các yếu tố NL, đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm cha.- GV cho điểm các nhãm.. II. LuyÖn nãi 1. Hoạt động nhóm: Cùng rút ra đề cơng chung của nhóm 2. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy 3. NhËn xÐt u, nhîc ®iÓm. 4. Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - Tiếp tục luyện tập các kĩ năng nói, tập nói trớc đông ngời. - ChuÈn bÞ tiÕt 66-67: LÆng lÏ Sa Pa. TiÕt 66- 67:. Ngµy so¹n: 16 /11/2012. V¨n b¶n:lÆng lÏ sa pa NguyÔn Thµnh long. A. Mục tiêu cần đạt: - Có hiểu biết thêm về tác giả và tác phẩm truyện Việt Nam hiện đại viết về những người lao động mới trong thời kì chống Mĩ cứu nước. - Hiểu cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa. 1.Kiến thức: - Vẻ đẹp của hình tượng con người thầm lặng cống hiến quên mình vi tổ Quốc trong tác phẩm. - Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả sinh động, hấp dẫn trong truyện. 2. Kĩ năng: - Nắm bắt diễn biến truyện và tóm tắt được truyện. - Phân tích được nhân vật trong tác phẩm tự sự. - Cảm nhận được một số chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm 3. Thái độ : Có ý thửc trân trọng những con ngời lao động chân chính, biết sống tự lập, yêu lao động, tự giác trong lao động và học tập. B. ChuÈn bÞ - GV:¶nh t liÖu vÒ Sa Pa, tËp truyÖn “Gi÷a trong xanh”, ch©n dung t/g, b¶ng phô - HS :so¹n bµi C TiÕn tr×nh thùc hiÖn 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: (3p) Tãm t¾t ®o¹n trÝch lµng, NhËn xÐt vÒ t×nh yªu lµng yªu níc cña «ng Hai? 3. Bµi míi: H§1(2p) GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs.

(129) Ph¬ng ph¸p:ThuyÕt tr×nh Sa Pa đợc coi là Đà Lạt của miền bắcvới cái khí hậu quanh năm mát mẻ, có tuyết về mùa đông. Sa Pa trở thành một nơi nghỉ ngơi du lịch thú vị bởi vẻ đẹp thiên nhiªn th¬ méng. Nhng Sa Pa cßn hÊp dÉn víi ~ con ngêi tuyÖt vêi... TiÕt 66 HĐ2(10p) Hớng dẫn hs đọc- tìm hiểu chung Mục tiêu:HS có những hiểu biết nhất định về tg, t/p( h/c sáng tác, bố cục) Phơng pháp:vấn đáp bổ sung, ? Nªu vµi nÐt cÇn ghi nhí vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Thµnh Long * GV giíi thiÖu ch©n dung, bæ sung thªm ? TP ra đời khi nào, in ở đâu ? * GV cho hs xem tËp truyÖn “Gi÷a trong xanh” * GV hớng dẫn cách đọc, gv kể phần lợc bớt-> HS tóm tắt tp * Gi¶i thÝch mét sè tõ khã ? NhËn xÐt vÒ cèt truyÖn vµ hÖ thèng nv trong truyÖn ? Truyện đợc kể theo ngôi kể thứ mấy? TruyÖn cã nh÷ng nv nµo, ai lµ nv chÝnh, ai lµ nv phô?. I. §äc t×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶: NguyÔn Thµnh Long (1925- 1991), quª Qu¶ng Nam - ¤ng lµ c©y bót chuyªn viÕt truyÖn ng¾n vµ bót kÝ 2. Tác phẩm: Ra đời năm 1970, rút từ tËp truyÖn “ Gi÷a trong xanh”. 3. §äc, gi¶i thÝch tõ khã. HĐ(30p)Hớng dẫn hs đọc- hiểu văn bản Mục tiêu: Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp của các nv trong truyện, chủ yếu lµ nv anh thanh niªn trong c«ng viÖc thÇm lÆng, trong c¸ch sèng vµ suy nghÜ, t/c¶m, trong quan hÖ víi mäi ngêi RÌn kÜ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè cña tp truyÖn: miªu t¶ nv, miªu t¶ thiªn nhiªn. Phơng pháp: Gợi mở, đàm thoại, Bình ? NhËn xÐt vÒ t×nh huèng mµ nv anh II. §äc- hiÓu v¨n b¶n thanh niªn xuÊt hiÖn, c¸ch miªu t¶ anh 1. Nh©n vËt anh thanh niªn TN có gì đặc biệt ? a, VÞ trÝ cña nv vµ c¸ch miªu t¶ cña T×nh huèng? t¸c gi¶ - T×nh huèng: NV anh TN chØ xuÊt hiÖn C¸ch miªu t¶? trong mét cuéc gÆp gì víi c¸c nv khác=> Đủ để cảm nhận ND chính của t¸c phÈm * GV chuyÓn - Anh TN hiÖn ra qua sù nh×n nhËn, ? Theo dõi phần đầu của truyện, trong đánh giá của những nv khác=> H/a anh những chi tiết giới thiệu anh TN, đâu là TN càng rõ nét và đáng mến hơn nh÷ng chi tiÕt b×nh thêng, ®©u lµ nh÷ng b, Những nét đẹp của nv anh thanh chi tiÕt kh¸c l¹ vÒ con ngêi nµy? niªn ? Với em, chi tiết nào đặc biệt nhất ? V× sao ? Nh÷ng chi tiÕt b×nh thêng vµ - Mét tn 27 tuæi, d¸ng ngêi nhá bÐ kh¸c l¹ nãi g× vÒ nv nµy ? - Ngời cô độc nhất thế gian, rất “thèm ngêi”.

(130) ? Cho biết những sự việc nào đợc kể từ n¬i ë cña anh TN khi anh tiÕp kh¸ch?. ? Nơi ở của anh TN đợc giới thiệu ntn ? Em c¶m nhËn ntn vÒ cuéc sèng Êy ?. ? Tõ nh÷ng chi tiÕt trªn, em nhËn thÊy đặc điểm nào trong cách sống của anh TN * §äc nh÷ng lêi giíi thiÖu cña anh TN vÒ c«ng viÖc cña m×nh(183-184) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch giíi thiÖu của anh? Điều đó cho thấy đức tính nào của anh TN đợc bộc lộ trong công việc ? Từ đó đặc điểm nào trong cách sống của anh TN đợc bộc lộ * GV b×nh ? Díi c¸i nh×n cña ngêi ho¹ sü, c¶nh đẹp SaPa hiện lên trong nắng ntn ? ? Em hiÓu g× vÒ ho¹ sü tõ ®o¹n v¨n t¶ c¶nh nµy cña «ng ? ? Khi chøng kiÕn cuéc sèng vµ c«ng viÖc gian khã cña anh TN, ngêi ho¹ sü đã cảm thấy bối rối, vì sao vậy ? ? Qua ®©y, em hiÓu g× vÒ ho¹ sü tõ nh÷ng biÓu hiÖn néi t©m nµy cña «ng ? ? Qua nv anh TN, ngời hoạ sỹ đã có suy nghÜ g× vÒ nghÒ nghiÖp, vÒ NT, vÒ cuéc sèng con ngêi ? * GV b×nh ? Cuộc gặp bất ngờ với anh TN, đợc nghe anh nãi vµ nh÷ng chuyÖn anh kÓ khÝªn c« kÜ s cã c¶m gi¸c g× ? ? Hình ảnh ngời TN ấy có tác động ntn tíi suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña c« kÜ s ? * GV nhÊn- chuyÓn ? Víi nv b¸c l¸i xe, h·y cho biÕt vai trß cña nv nµy trong t¸c phÈm ? * GV nhÊn m¹nh: ? Ngoµi ra, trong t¸c phÈm cßn cã. - Lµm nghÒ khÝ tîng -Nơi ở: trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m -> Võa ch©n thùc võa cã nÐt hãm hØnh ®Çy Ên tîng - Quan tâm đến bác lái xe - Nồng nhiệt khi đón khách: hái hoa, pha trµ -> Anh TN lµ con ngêi trÎ tuæi, víi c«ng viÖc b×nh thêng nhg ë anh l¹i s¸ng lªn lßng nh©n hËu, yªu quÝ con ngêi -Nhà gon gàng, đọc sách, trồng hoa, nu«i gµ -> Anh TN tù tæ chøc, s¾p xÕp cuéc sèng mét m×nh thËt ng¨n n¾p, chñ động tạo cho mình một cuộc sống phong phó th¬ méng => Anh cã c¸ch sèng cëi më, ch©n thµnh, quÝ träng t/c¶m cña mäi ngêi - Anh ý thøc s©u s¾c vÒ c«ng viÖc cña mình, tận tuỵ vợt mọi gian khổ để hoàn thµnh nhiÖm vô - Anh TN lµ con ngêi khiªm tèn, thµnh thùc c¶m thÊy c«ng viÖc vµ nh÷ng đóng góp của mình chỉ là nhỏ bé 2. C¸c nh©n vËt kh¸c a. Nh©n vËt ho¹ sü - Cã n¨ng lùc quan s¸t, k/hîp víi trÝ tëng tîng ®Çy c¶m xóc, «ng tha thiÕt với vẻ đẹp của Sa Pa, của đất nớc - Ho¹ sü lµ ngêi cã t©m hån thiÕt tha với những vẻ đẹp của cuộc đời - C¶m gi¸c “ nhäc mÖt” cña «ng chÝnh lµ niÒm vui, niÒm h¹nh phóc, khao kh¸t đợc sáng tạo, đợc cống hiến. b. Cô kĩ s: Hiểu thêm về con đờng cô ®ang ®i tíi=> §ã lµ sù bõng dËy cña những t/cảm lớn lao, cao đẹp. c. B¸c l¸i xe: vui tÝnh, hãm hØnh->Lµm cho c©u.

(131) nh÷ng nv ko xuÊt hiÖn trùc tiÕp. §ã lµ những nv nào ? Tác giả đã nói gì về công việc của họ ? Điều đó có ý nghĩa g× ? ? Theo em, chÊt tr÷ t×nh cña truyÖn thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo ?. chuyÖn hÊp dÉn, kÝch thÝch sù tß mß của các nv và ngời đọc * ¤ng kÜ s vên rau, anh c¸n bé nghiªn cøu KH: Hä lµ nh÷ng con ngêi miệt mài lao động khoa học, lặng lẽ mà khẩn trơng vì lợi ích của đất nớc, vì cuéc sèng cña mäi ngêi. 3. T×m hiÓu chÊt tr÷ t×nh cña truyÖn ChÊt tr÷ t×nh chñ yÕu to¸t lªn tõ néi H§4:( 5p)Gi¸o viªn híng dÉn tæng -dung truyÖn: Tõ cuéc gÆp gì gi÷a c¸c kÕt nv, từ những nét đẹp giản dị của ngời - Môc tiªu:HS th©u tãm gi¸ trÞ nd vµ nt TN, tõ c©u chuyÖn anh kÓ vÒ cuéc sèng næi bËt cña vb III. Tæng kÕt: - Phơng pháp: Vấn đáp? ? Qua toµn bé c©u chuyÖn, h·y nªu chñ đề của truyện? Nét nghệ thuật nổi bật * Ghi nhớ/ SGK cña truyÖn lµ g× ? H§5:(5p) LuyÖn tËp: - Môc tiªu: RÌn n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt -Ph¬ng ph¸p: Gîi më III. LuyÖn tËp - T¹i sao tÊt c¶ c¸c nv trong truyÖn, kể cả nv chính đều ko đợc đặt tên - Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ mét trong 2 nh©n vËt: anh thanh niªn, «ng ho¹ sü.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ:1p - Häc bµi, tãm t¾t t¸c phÈm - Hoµn thµnh phÇn bµi tËp luyÖn tËp - ChuÈn bÞ: TiÕt 68-69: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè __________________________________________ TiÕt 68- 69 Ngµy so¹n: 18/11/2012. viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3 A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viÕt mét bµi v¨n tù sù cã sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng diễn đạt, trình bày, kể lại sự việc. 3. Thái độ: ý thức thực hiện hai không B. ChuÈn bÞ -GV: Đề bài, đáp án, biểu điểm - HS :«n tËp kt, giÊy kiÓm tra C. Tiến trình hoạt động.

(132) 1. ổn định t/c 2. Bµi míi: I. Đề bài: Học sinh chọn một trong hai đề bài sau: Đề 1: Hãy kể về một kỉ niệm đáng nhớ giữa mình và ngời thân §Ò 2: H·y tëng tîng m×nh gÆp gì vµ trß chuyÖn víi ngêi lÝnh l¸i xe trong “Bµi thơ về tiểu đội xe ko kính” của PTD. Viết bài văn kể lại cuộc gặp gỡ và trò chuyện đó. II. Yªu cÇu - Bµi viÕt ph¶i tËp trung suy nghÜ, chän läc nv, sù viÖc, c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ yÕu tè nghÞ luËn sao cho hµi hoµ - Cần nhớ: Đây là một VB đợc XD bằng phơng thức tự sự là chính, các yêú tố khác chỉ có vai trò bổ trợ, tránh sa đà vào việc miêu tả hoặc nghị luận quá mức cần thiết. III. §¸p ¸n- thang ®iÓm * Đề 1: Kể về một kỉ niệm đáng nhớ giữa mình và ngời thân - Më bµi: Giíi thiÖu sù viÖc vµ t×nh huèng x¶y ra c©u chuyÖn ( 1 ®iÓm) - Thân bài: Kể lại diễn biến câu chuyện theo một trình tự nhất định. Thực chất là tr¶ lêi c©u hái: C©u chuyÖn diÔn ra nh thÕ nµo ? ( 8 ®iÓm ) - KÕt bµi: Nªu kÕt côc c©u chuyÖn vµ c¶m nghÜ cña em.( 1 ®iÓm ) * §Ò 2: Tëng tîng m×nh gÆp gì vµ trß chuyÖn…………... - Më bµi: Giíi thiÖu sv vµ t×nh huèng x¶y ra c©u chuyÖn (1 ®iÓm) - Th©n bµi: KÓ l¹i diÔn biÕn c©u chuyÖn:(8 ®iÓm) + Sù viÖc khëi ®Çu: + Sù viÖc m©u thuÉn: + Sù viÖc ph¸t triÓn + Sù viÖc kÕt thóc - KÕt bµi: Nªu kÕt côc c©u chuyÖn vµ c¶m nghÜ cña em (1 ®iÓm) * Lu ý: Trong khi kÓ ngêi viÕt chó ý kÕt hîp: Miªu t¶ vµ miªu t¶ néi t©m, kÕt hîp các yếu tố nghị luận, thể hiện tình cảm thái độ của mình trớc sv và con ngời. IV. Thu bµi- nhËn xÐt giê kiÓm tra 4.Híng dÉn vÒ nhµ - HS tiếp tục hoàn thành các đè bài trong SGK - ChuÈn bÞ: TiÕt 70: Ngêi kÓ chuyÖn trong VB tù sù.

(133) TiÕt 70: §äc thªm. Ngµy so¹n: 20/11/2012. ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù A. Mục tiêu cần đạt: - Hiểu người kể chuyện là hình tượng ước lệ về người trần thuật trong tác phẩm truyện. - Thấy được tác dụng của việc lựa chọn người kể chuyện trong một số tác phẩm đã học. 1.Kiến thức: - Vai trò cảu người kể chuyện trong tác phẩm tự sự. - Những hình thức kể chuyện trong tác phẩm tự sự. - Đặc điểm của mỗi hình thức người kể chuyện trong tác phẩm tự sự. 2. Kĩ năng: - Nhận diện người kể chuyện trong tác phẩm văn học. - Vận dụng hiểu biết về người kể chuyện để đọc – hiểu văn bản tự sự hiệu quả. B. ChuÈn bÞ - GV: S¸ch tham kh¶o, phiÕu häc tËp - HS: chuÈn bÞ c©u hái SGK C . Tiến trình hoạt động 1. ổn định t/c 2. KiÓm tra bµi cò: (2p) - GV kiểm tra về ngôi kể và chuyển đổi ngôi kể ( học ở lớp 6,7) 3. Bµi míi: H§1(2p) GV giíi thiÖu Môc tiªu: Gîi nhí kiÕn thøc, t¹o t©m thÕ cho hs Phơng pháp: vấn đáp, thuyết trình TruyÖn cã mÊy ng«i kÓ? §ã lµ nh÷ng ng«i kÓ nµo? Ng«i kÓ thÓ hiÖn ngêi kÓ, vai trß cña ngêi kÓ th«ng qua ng«i kÓ rÊt quan träng. Bµi häc h«n nay chunga ta sÏ cïng t×m hiÓu. H§2( 20p) Híng dÉn hs t×m hiÓu kiÕn thøc.

(134) Mục tiêu: Giúp học sinh hiểu và nhận diện đợc thế nào là ngời kể chuyện, vai trò vµ quan hÖ gi÷a ngêi kÓ chuyÖn víi ng«i kÓ trong v¨n b¶n tù sù. Phơng pháp: vấn đáp. gợi mở I. Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù * HS đọc đoạn văn SGK ? §o¹n trÝch kÓ vÒ ai ? KÓ vÒ sù viÖc 1§äc ®o¹n v¨n/SGK g× ? 2. T×m hiÓu: a,- §o¹n trÝch kÓ vÒ phót chia tay gi÷a ngêi ho¹ sü, c« g¸i vµ anh TN ? ë ®©y, ai lµ ngêi kÓ c©u chuyÖn trªn - Ngêi kÓ chuyÖn ko xuÊt hiÖn, ko ph¶i lµ các nv đợc nói tới ? Nh÷ng dÊu hiÖu nµo cho ta biÕt ë b, Các nv đều là đối tợng miêu tả một ®©y c¸c nv ko ph¶i lµ ngêi kÓ c¸ch kh¸ch quan chuyÖn ? + “ Anh TN võa vµo, kªu lªn...” + “ Cô kĩ s mặt đỏ ửng…..” + “ Bçng nhµ ho¹ sü giµ quay l¹i” ? Nh÷ng c©u “ Giäng cêi nhg ®Çy tiÕc => Nh vËy ngêi kÓ chuyÖn ë ®©y lµ v« rÎ”, “ nh÷ng ngêi con g¸i s¾p xa ta” nh©n xng, ko xuÊt hiÖn trong c©u chuyÖn lµ nh÷ng n/xÐt cña ngêi nµo, vÒ ai ? c. Giäng cêi * GV nhÊn thªm “ Nh÷ng ngêi cong g¸i” => Lµ nhËn xÐt cña ngêi kÓ chuyÖn vÒ anh ? Hãy nêu những căn cứ để có thể TN và suy nghĩ của anh ta nhËn xÐt: Ngêi kÓ chuyÖn dêng nh thÊy hÕt vµ biÕt tÊt mäi viÖc, mäi hành động, tâm t, t/cảm của các nv ? d, Căn cứ vào chủ thể đứng ra kể chuyện, đối tợng đợc miêu tả, ngôi kể, điểm nhìn và * GV kh¸i qu¸t-> ghi nhí lêi v¨n=> Ngêi kÓ chuyÖn nh thÊy vµ biÕt hÕt mäi viÖc, mäi ngêi, mäi t©m t, t/c¶m HS đọc cña c¸c nv 3. Bµi häc: H§3( 20p) Híng dÉn hs thùc hµnh Ghi nhí/ SGK Mục tiêu: Rèn kĩ năng nhận diện và tập k/hợp các yếu tố này trong khi đọc văn và khi viÕt v¨n Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm ? So víi ®o¹n trÝch võa t×m hiÓu ë phÇn trªn, c¸ch kÓ ë ®o¹n trÝch nµy cã II. LuyÖn tËp g× kh¸c. H·y lµm s¸ng tá b»ng viÖc 1. §äc ®o¹n trÝch tr¶ lêi c©u hái : Ngêi kÓ chuyÖn ë 2. T×m hiÓu ®©y lµ ai ? Ng«i kÓ nµy cã u ®iÓm vµ h¹n chÕ g× so víi ng«i kÓ ë ®o¹n trªn? a, Ngêi kÓ chuyÖn trong ®o¹n v¨n cña Nguyªn Hång lµ nh©n vËt “ t«i”- chó bÐ- trong cuéc gÆp gì víi mÑ sau nh÷ng ngµy xa c¸ch - Ng«i kÓ nµy gióp ngêi kÓ dÔ ®i s©u.

(135) ? Chän mét trong ba nh©n vËt trong phần (I ) là ngời kể chuyện sau đó chuyển đoạn văn đó thành một đoạn kh¸c sao cho nv, sù kiÖn, lêi v¨n vµ c¸ch kÓ phï hîp víi ng«i 1. vµo t©m t, t/c¶m, miªu t¶ nh÷ng diÔn biÕn t©m lÝ phøc t¹p ®ang diÔn ra trong nv “t«i” - Ng«i kÓ nµy cã h¹n chÕ trong viÖc miêu tả bao quát trong các đối tợng kquan, khã t¹o ra c¸i nh×n nhiÒu chiÒu, gây sự đơn điệu trong giọng văn trần thuËt. b, VÝ dô ngêi kÓ chuyÖn lµ c« kÜ s: “ Nghe tiÕng chµng trai kªu to: “ Trêi ¬i, * GV lu ý cách kể sao cho phù hợp chỉ còn có 5 phút” và sau đó là một giọng víi ng«i kÓ ( Dùa vµo nhËn xÐt phÇn cêi ®Çy tiÕc rÎ, t«i còng c¶m thÊy giËt trªn- phÇn a) m×nh, b©ng khu©ng.T«i chît nhí c¸i c©u nói của ai đó: “ Cái gì đến sẽ đến” Cuộc chia tay của chúng tôi đã đến rồi đấy ? Sao nhanh thế? Tôi và chàng trai đã nói gì đợc víi nhau ®©u “Bçng chµng trai ch¹y ra nhµ sau råi trë l¹i víi c¸i lµn trªn tay” H§4 . Híng dÉn vÒ nhµ(1p) - Hoµn thµnh bµi tËp phÇn luyÖn tËp - ChuÈn bÞ tiÕt 71-72: ChiÕc lîc ngµ ________________________________________. TiÕt 71-72:. Ngµy so¹n:25/11/2012. V¨n b¶n: chiÕc lîc ngµ NguyÔn Quang S¸ng. A. Mục tiêu cần đạt: - Cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện Chiếc lược ngà. 1. Kiến thức: - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một đoạn truyện chiếc iược ngà. - Tình cảm cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh. - Sự sáng tạo trong nghệ thuật xây dựng tình huống truyện, miêu tả tâm lí nhân vật..

(136) 2. Kĩ năng: - Đọc – hiểu văn bản truyện hiện đại sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước. - Vận dụng kiến htức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại. B. ChuÈn bÞ - GV: TËp 25 truyÖn ng¾n NQS, ch©n dung nhµ v¨n, phiÕu häc tËp - HS : so¹n bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK C. Tiến trình hoạt động 1. ổn định t/c 2. KiÓm tra bµi cò: (5p) - Tãm t¾t truyÖn ng¾n “ LÆng lÏ SaPa”- V× sao nh÷ng nv trong truyÖn- kÓ c¶ nv chính đều ko đợc đặt tên 3. Bµi míi: H§1(2p) GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong chiến tranh, nhiều tình huống bất ngờ xảy ra đối với mỗi con ngời. Câu chuyện " Chiếc lợc ngà" của nhà văn Nguyễn Quang Sáng đợc xây dựng trên cơ sở những tình huống ngặt nghèo để qua đó khắc sâu tình cảm cha con sâu nặng cña ngêi c¸n bé c¸ch m¹ng. HĐ2(10p)Hớng dẫn hs đọc - tìm hiểu chung Mục tiêu:HS có những hiểu biết nhất định về tg, t/p( h/c sáng tác, bố cục) Phơng pháp:vấn đáp, bổ sung, Néi dung:TiÕt 71 I. §äc - T×m hiÓu chung ? Nªu vµi nÐt cÇn ghi nhí vÒ t¸c gi¶ 1. T¸c gi¶: NQS sinh 1932, quª Chî Míi- An Giang NguyÔn Quang S¸ng - Trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, * GV bæ sung thªm chèng MÜ, «ng tham gia t¹i chiÕn trêng Nam Bé vµ s¸ng t¸c v¨n häc ? TP ra đời khi nào, đoạn trích nằm trong 2. Tác phẩm: Viết năm 1966, đa vào phÇn nµo ? tËp truyÖn cïng tªn - §o¹n trÝch lµ phÇn gi÷a cña truyÖn 3. §äc, kÓ, gi¶i thÝch tõ khã * GV kÓ tãm t¾t phÇn ®Çu * GV hớng dẫn đọc đoạn trích * KÓ tãm t¾t ®o¹n cuèi ? Gi¶i thÝch mét sè chó thÝch- SGK 4. Bè côc ? §o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn, néi - Nh÷ng ngµy «ng S¸u vÒ th¨m nhµ dung chÝnh tõng phÇn ba - Ngµy «ng s¸u ra ®i - Nh÷ng ngµy «ng S¸u ë chiÕn khu vµ tríc lóc hi sinh HĐ3() Hớng dẫn hs đọc- hiểu văn bản Mục tiêu: : Giúp học sinh cảm nhận đợc tình cha con sâu nặng trong hoàn c¶nh Ðo le cña cha con «ng S¸u trong truyÖn - Nắm đợc nghệ thuật miêu tả tâm lí nv, đặc biệt là nv bé Thu, NT xây dựng.

(137) ? Theo em, truyÖn cã mÊy nv chÝnh ? Mỗi nv đợc miêu tả trong một khoảng ko gian, vậy bé Thu đợc miêu tả trong kho¶ng ko gian nµo ? *Quan s¸t ®o¹n truyÖn kÓ vÒ nh©n vËt bÐ Thu trong nh÷ng ngµy «ng S¸u ë nhµ vµ cho biÕt: ? Bé Thu đã có phản ứng nào khi nghe «ng S¸u gäi m×nh lµ “con”? “Trßn m¾t nhìn”- đó là cái nhìn ntn? ? Khi ph¶i ra mêi «ng S¸u vµo ¨n c¬m, phản ứng của Thu lúc này có gì đặc biệt ? Thái độ của Thu khi cơm sôi ntn ? Trong b÷a c¬m, tríc t/c¶m th©n th¬ng cña ngêi cha, bÐ Thu cã ph¶n øng g× ? Phản ứng ấy cho thấy thái độ của bé Thu víi «ng S¸u ntn ? * GV phát phiếu học tập: Phản ứng đó của Thu có phải là phản ứng của một đứa trÎ h ko? Em gi¶i thÝch ntn vÒ ph¶n øng đó ? ? Vẻ mặt của Thu lúc đó đợc miêu tả ntn ? VÎ mÆt Êy biÓu lé mét néi t©m ntn ? Bé Thu đã phản ứng ntn khi nghe lời từ biÖt cña «ng S¸u ? ? LÇn nµy bÐ Thu còng kªu thÐt lªn nhng ko ph¶i lµ gäi “m¸” nh h«m ®Çu mµ lµ gäi “ba”. Em c¶m nhËn ntn vÒ tiÕng kªu nµy * GV b×nh ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc miªu t¶ vµ XD diÔn biÕn t©m lÝ nv cña tg trong ®o¹n truyÖn nµy ? Em c¶m nhËn ntn vÒ mong íc cña Thu qua c©u nãi: - Kh«ng cho ba ®i n÷a, ba ë nhµ víi con - Ba vÒ, ba mua cho con mét c©y lîc nghe ba ? Qua phÇn ph©n tÝch nµy, cho biÕt nh÷ng c¶m nhËn cña em vÒ nv Thu. Nªu nhËn xÐt cña em vÒ NT kh¾c ho¹ nh©n vËt ?. * GV chèt tiÕt 71- chuyÓn tiÕt 72. II. §äc- hiÓu v¨n b¶n 1. Nh©n vËt bÐ Thu * BÐ Thu trong nh÷ng ngµy «ng S¸u ë nhµ - Tríc tiÕng gäi cña «ng S¸u, Thu tá ra lo l¾ng, ngê vùc vµ sî h·i Trßn m¾t , bá ch¹y Nãi trèng, tù lµm, lÈm bÈm mét m×nh - Thu c¬ng quyÕt ko chÊp nhËn «ng s¸u lµ ba - C« bÐ cù tuyÖt t×nh c¶m cña «ng S¸u mét c¸ch quyÕt liÖt HÊt c¸i chøng c¸.. * BÐ Thu trong ngµy «ng S¸u ra ®i đứng im quan sát - C¶m gi¸c th¨ng b»ng, trong s¸ng, em ko cßn lo l¾ng vµ sî h·i n÷a Ba..a..a..ba! Kh«ng cho ba ®i n÷a ba ë nhµ víi con ! -> TiÕng gäi “ba” cña Thu lµ tiÕng nãi cña t×nh yªu th¬ng ruét thÞt nång nµn - NT: T¸c gi¶ tá ra am hiÓu t©m lÝ trÎ thơ, đồng cảm sâu sắc với nhân vật của mình- đặc biệt là bé Thu - Thu mong ớc đợc chính ba chăm sãc, che chë=>§ã lµ mong íc chÝnh đáng của đứa con yêu quí cha và tin tëng vµo t×nh yªu th¬ng cña cha m×nh => Tãm l¹i: Thu lµ mét c« bÐ cã t/c¶m m¹nh mÏ, s©u s¾c, hån nhiªn, ngây thơ và đặc biệt là t/cảm của cô.

(138) * GV dÉn d¾t, chuyÓn ? Nv «ng S¸u xuÊt hiÖn trong nh÷ng kho¶ng ko gian nµo ? * Theo dâi ®o¹n truyÖn kÓ vÒ nh÷ng ngµy th¨m nhµ cña «ng S¸u vµ cho biÕt: ? V× sao ngêi th©n mµ «ng S¸u mong gÆp nhất là đứa con ? ? Nh÷ng chi tiÕt nµo miªu t¶ cö chØ, h® cña «ng S¸u khi nh×n thÊy con ? Nh÷ng ®iÖu bé Êy cho thÊy t/c¶m cña «ng S¸u lóc nµy ntn ? ? Hình ảnh ông sáu khi bị con từ chối đợc miêu tả ntn ? H/a ấy phản ánh một nội t©m ra sao ? ? ¤ng S¸u cã nh÷ng biÓu hiÖn g× khi bÐ Thu ph¶n øng tríc vµ trong b÷a c¬m ? Cö chØ “ nh×n con, l¾c ®Çu cêi” nãi g× vÒ t/c cña ngêi cha ? ? Theo em vì sao ông Sáu đánh con ? ? Từ những biểu hiện đó, nỗi lòng nào của ông Sáu đợc bộc lộ ? * Theo dâi ®o¹n truyÖn kÓ ngµy «ng S¸u ra ®i ? Em có cảm nhận gì về đôi mắt nhìn con cña «ng S¸u ? Những chi tiết nào miêu tả ông Sáu trớc sự thay đổi bất ngờ của con ? ánh mắt vµ níc m¾t Êy biÓu hiÖn c¶m xóc g× trong «ng S¸u ? * Theo dâi phÇn cuèi truyÖn ? Nh÷ng ngµy ë chiÕn khu «ng S¸u ©n hËn ®iÒu g× ? Em nghÜ g× vÒ ngêi cha cña Thu qua chi tiÕt nµy ? ? ViÖc «ng S¸u tù m×nh ca tõng chiÕc r¨ng lîc thËn träng, tØ mØ råi tÈn mÈn khắc từng nét: “Yêu nhớ tặng con” đã nói g× vÒ t/c¶m cña ngêi cha ? ? Ông Sáu đã làm cho con chiếc lợc từ ngµ voi hay cßn tõ ®iÒu g× kh¸c n÷a ? * GV b×nh: ¤ng S¸u gi÷ lêi høa víi con, đó là biểu hiện của t/cảm trong s¸ng,s©u nÆng ë ngêi cha ? Vì thế, khi bị đạn trúng ngực: anh đa tay vµo tói, mãc lÊy c©y lîc ®a cho b¸c Ba vµ nh×n mét håi l©u. Chi tiÕt Êy cã ý. với cha thật đằm thắm, bất diệt 2. Nh©n vËt «ng S¸u. * ¤ng S¸u nh÷ng ngµy ë nhµ Lßng anh cø xèn xang Nh¶y thãt lªn x« chiÕc xuång ra xa -> Lòng khao khát đợc gặp con, ông vui và tin đứa con sẽ đến với mình Nh×n thÊy mét bÐ g¸i kho¶ng t¸m tuổi măc quần đen, áo bông đỏ, nghĩ ®o¸n ngay lµ con. Dang tay chạy đến gọi. ¤ng cµng muèn gÇn con th× con bÐ cµng l¸nh xa ¤ng g¸p miÕng chøng c¸ cho con bÞ nã hÊt tóng toÐ Giận quá ông đánh con /-> Bao t/y th¬ng mµ «ng S¸u dµnh cho con đều ko đợc đón nhận => Ông đau đớn, buồn bã, thất vọng khi bÞ con khíc tõ t/c cña m×nh * Ngµy «ng S¸u ra ®i §øng tríc m¹t con nãi nhá nhÑ đôi mắt buồn. Khi con gäi «ng lµ ba «ng dang tay «m chÆt con trong lßng, nh÷ng giät níc m¾t. -> ¤ng S¸u sung síng, h¹nh phóc, n©ng niu t×nh phô tö, c¶m nhËn t×nh ruét thÞt tõ con m×nh * ¤ng S¸u tríc lóc hi sinh Những lúc nhớ con ông ân hận vì đã đánh con Tìm đợc miếng ngà voi ông mừng nh trẻ đợc quà «ng S¸u tù m×nh ca tõng chiÕc r¨ng lîc thËn träng tØ mØ råi tÈn mÈn kh¾c tõng nÐt: “Yªu nhí tÆng con” Nh÷ng lóc dçi , nhí con, «ng mang lîc ra ch¶i -> Chiếc lợc đợc làm từ ngà voi và tõ t/y thg , hi väng dµnh cho con m×nh - C¸i nh×n cña «ng lµ ®iÒu «ng nh¾n gửi đồng đội thay mình t/hiện mong íc cña con=> Mét ngêi cha yªu thg.

(139) nghÜa g× ? ? Tõ tÊt c¶ nh÷ng biÓu hiÖn trªn cña «ng Sáu, ta thấy bé Thu đã có một ngời cha ntn ? * GV dÉn d¾t- kÓ tãm t¾t ®o¹n cuèi-> GV chèt H§4:( 5p)Gi¸o viªn híng dÉn tæng kÕt - Môc tiªu:HS th©u tãm gi¸ trÞ nd vµ nt næi bËt cña vb - Phơng pháp: Vấn đáp? ? Truyện giúp em cảm nhận đợc gì về t×nh cha con trong chiÕn tranh? NT næi bËt cña ®o¹n trÝch lµ g× ? H§5:(5p) LuyÖn tËp: - Môc tiªu: RÌn n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt -Ph¬ng ph¸p: Gîi më. con đến tận cùng => Tãm l¹i: ¤ng S¸u lµ mét ngêi cha chÞu nhiÒu thiÖt thßi nhng v« cùng độ lợng và tận tuỵ vì t/y thg con. Một ngời cha để bé Thu suốt đời yêu quí và tự hào III. Tæng kÕt: * Ghi nhí/ SGK. III. LuyÖn tËp - C©u hái SGK - ViÕt l¹i ®o¹n truyÖn kÓ vÒ cuéc gÆp gì cuèi cïng cña 2 cha con «ng S¸u theo håi tëng cña mét nv kh¸c. 4. Cñng cè: GV kh¾c ssau néi dung kiÕn thøc, liªn hÖ gi¸o dôc hs t×nh yªu th¬ng cha mẹ và thái độ trân trọng tình cảm gia đình 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, tãm t¾t t¸c phÈm - Hoµn thµnh phÇn bµi tËp luyÖn tËp - ChuÈn bÞ: TiÕt 73: ¤n tËp tiÕng viÖt _______________________________________ TiÕt 73:. Ngµy so¹n: 25/11/2012. «n tËp tiÕng viÖt A. Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: - Các phương châm hội thoại . - Xưng hô trong hội thoại. - Lời dẫn trực tiếp , lời dẫn gián tiếp. 2. Kĩ năng: - Khái quát một số kiến thức Tiếng Việt đã học về phương châm hội thoại, xưng hô trong hội thoại, lời dẫn trực tiếp và lời dẫn gián tiếp. B. ChuÈn bÞ - GV:B¶ng hÖ thèng, phiÕu häc tËp - HS : chuÈn bÞ c©u hái SGK C. . Tiến trình hoạt động 1. ổn định t/c 2.KiÓm tra bµi cò(3p) Vë bµi tËp.

(140) 3. Bµi míi: H§1(1p) GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Trong giê «n tËp h«m nay, chóng ta sÏ «n tËp vÒ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i, xng h« trong héi tho¹i, c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. H§2(38p):Híng dÉn hs hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc Mục tiêu:- Giúp học sinh nắm vững một số nội dung phần TV đã học ở học kì I - RÌn c¸c kÜ n¨ng tæng hîp vÒ sö dông TV trong khi nãi vµ viÕt Phơng pháp: Vấn đáp, đầm thoại, thảo luận nhóm I. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i * GV híng dÉn hs «n l¹i c¸c ph¬ng 1. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i châm hội thoại đã học - Ph¬ng ch©m vÒ lîng ( GV treo b¶ng phô ) - Ph¬ng ch©m vÒ chÊt - Ph¬ng ch©m quan hÖ - Ph¬ng ch©m c¸ch thøc ? KÓ mét t×nh huèng giao tiÕp trong - Ph¬ng ch©m lÞch sù đó có một số pchâm hội thoại nào đó 2. Kể các tình huống giao tiếp trong đó có ko đợc tuân thủ mét trong c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i kh«ng C¸c nhãm thi kÓ đợc tuân thủ ( HS kÓ- gv chèt, nhÊn) * GV kÓ mét sè truyÖn cêi: “Nãi cã ®Çu cã…”, “MÊt råi!ch¸y”=> HS ph¸t hiện phơng châm hội thoại ko đợc tu©n thñ ? C¸c tõ ng÷ xng h« th«ng dông trong II. Xng h« trong héi tho¹i tiÕng viÖt ? Ngời nói cần căn cứ vào đâu để có 1. Tõ ng÷ xng h« th«ng dông: t«i, ta, tí, c¸ch xng h« thÝch hîp b¹n, cËu, hä, anh, em. ? Trong TV, xng h« thêng tu©n theo phơng châm: “xng khiêm”, “hô tôn”. 2. Căn cứ vào đối tợng và các đặc điểm Em hiểu phơng châm đó ntn ? Cho của tình huống giao tiếp để lựa chọn cách xng h« VD minh ho¹ 3. Ph¬ng ch©m: - “Xng khiªm”: Xng m×nh mét c¸ch * HS cho vÝ dô minh ho¹ khiªm nhêng ? V× sao trong TV khi giao tiÕp, ngêi nói phải hết sức chú ý lựa chọn từ ngữ - “ Hô tôn”: Gọi ngời đối thoại một cách t«n kÝnh xng h« 4. Mỗi từ ngữ xng hô đều thể hiện t/chất cña t×nh huèng giao tiÕp vµ mèi quan hÖ ? DÊu hiÖu nµo ph©n biÖt lêi dÉn trùc gi÷a ngêi nãi víi ngêi nghe=> CÇn chó ý tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp lùa chän tõ ng÷ xng h« III. C¸ch dÉn trùc tiÕp- c¸ch dÉn. gi¸n tiÕp. 1. Ph©n biÖt c¸ch dÉn trùc tiÕp- c¸ch dÉn gi¸n tiÕp - DÉn trùc tiÕp: Nh¾c l¹i nguyªn v¨n lêi.

(141) nãi, ý nghÜ cña ngêi kh¸c ( §Æt trong ? HS đọc đoạn trích- chuyển nhng lời ngoặc kép ) đối thoại trong đoạn trích thành - Dẫn gián tiếp: Thuật lại lời nói, ý nghĩ cña nv kh¸c nhg cã ®iÒu chØnh cho phï nh÷ng lêi dÉn gi¸n tiÕp hợp( ko đặt trong ngoặc kép) ? Phân tích những thay đổi về từ ngữ 2. Tìm hiểu đoạn trích SGK trong lêi dÉn trùc tiÕp so víi lêi tho¹i - Thªm tõ “lµ” “r»ng” vµo tríc lêi dÉn VD: Vua Quang Trung hái NguyÔn ThiÕp * GV treo b¶ng phô- hs lªn ®iÒn là quân Thanh sang đánh nếu… thế nào Tæ chøc trß ch¬i ai nhanh h¬n - Những thay đổi từ ngữ đáng chú ý. * GV tæng hîp. ph¸t phiÕu lµm BT bæ sung HS lµm nhãm. Trong lêi đối thoại. Trong lêi dÉn gtiÕp. Tõ ng÷ xng h«. t«i( ng«i 1). nhµ vua ( ng«i 3). Tõ ng÷ xng h«. chóa c«ng (ng«i 2). vua Quang Trung(ng«i 3). Từ chỉ địa ®iÓm. ®©y. tØnh lîc. Tõ chØ thêi gian. b©y giê. bÊy giê. 4 H§3(3p). Híng dÉn vÒ nhµ - TiÕp tôc «n tËp, cñng cè kiÕn thøc - Hoµn thµnh BT bæ sung - Ôn tập kĩ các kiến thức đã học, chuẩn bị kiểm tra TV. Ngµy so¹n: 25/11/2012. TiÕt 74:. kiÓm tra tiÕng viÖt A. Mục tiêu cần đạt: - Giúp học sinh hệ thống hoá kiến thức về TV đã học trong học kì I - RÌn c¸c kÜ n¨ng sd tiÕng viÖt trong viÖc viÕt VB vµ trong giao tiÕp x· héi B. ChuÈn bÞ - Đề bài, đáp án và thang điểm, in phô tô đề bài - HS chuÈn bÞ, «n tËp phÇn TV C. TiÕn tr×nh thùc hiÖn: 1. ổn định t/c 2. §Ò bµi: * Lớp 9C MA TRẬN ĐỀ KIỂM TiÕng viÖt 9 – TIẾT 74 Câu / Phần TN. Đáp án. Nhận biết TN. TL. Thông hiểu TN. TL. Vận dụng thấp TN TL. Vận dụng cao TN. TL.

(142) 1. B. 2. A. 3. A. 4. B. 5. C. x. 6. D. x. 7. C. x. 8. D. x. 9. B. x. 10. B. x. 11. D. x. 12. D. x x x x. x. Phần TL 1. Giải thích nghĩa của từ 2 Cách dẫn trực tiếp và gián tiếp Tổng số câu (14 câu) Tổng điểm Tỉ lệ %. x x 6 (1.5đ) 15 %. 6 (1.5đ) 15 %. 3 (3.0đ) 30 %. 1 (4.0đ) 40 %. I. PhÇn tr¾c nghiÖm(3 ®iÓm) Đọc kĩ câu hỏi và khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất. 1. Yêu cầu khi giao tiếp “đừng nói những điều mình không tin là đúng hay kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc” thuéc ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo ? A. Ph¬ng ch©m vÒ lîng C. Ph¬ng ch©m lÞch sù B. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt D. Ph¬ng ch©m quan hÖ E. Ph¬ng ch©m c¸ch thøc 2. Câu viết sau đây: Bài thơ: “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”- Phạm Tiến DuËt kÕt thóc b»ng h×nh ¶nh “chØ cÇn trong xe cã mét tr¸i tim” ë khæ th¬ cuèi cùng đã vi phạm phơng châm hội thoại nào ? A. Ph¬ng ch©m vÒ lîng C. Ph¬ng ch©m quan hÖ B. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt D. Ph¬ng ch©m c¸ch thøc.

(143) E. Ph¬ng ch©m lÞch sù 3. Trong c©u th¬: “N¨m tao b¶y tuyÕt anh hß hÑn. Để cả mùa xuân đến lỡ làng” Từ “xuân” đợc dùng với phơng thức chuyển nghĩa nào? A. Èn dô B. Ho¸n dô C. So s¸nh. D. Nh©n ho¸. 4. Từ “tuyệt trần” trong câu: “ Xa kia bà đẹp tuyệt trần. Ngày nay Bạch Tuyết muôn phần đẹp hơn” có nghĩa nh thế nào ? A. Døt, kh«ng cßn g× B. Cùc kú, nhÊt 5. Trong c¸c tõ sau ®©y, tõ nµo kh«ng ph¶i lµ tõ H¸n ViÖt ? A. ¢m mu B. Thñ ®o¹n C. M¸nh khoÐ 6. Trong c¸c tõ sau ®©y tõ nµo kh«ng ph¶i lµ tõ l¸y ? A. Lung linh B. L¹nh lïng C. Xa x«i D. Xa l¹ 7. Tõ nµo trong c©u kh«ng ph¶i lµ tõ tîng thanh ? A. R× rµo B. R× rÇm C. Rò rîi 8. Tõ nµo trong c¸c tõ sau kh«ng ph¶i lµ tõ tîng h×nh ? A. X¬ x¸c B. VËt vê C Rung rinh D. Rãc r¸ch 9. Từ “ đờng” trong câu: “Đờng ra trận mùa này đẹp lắm”và “ngọt nh đờng” n»m trong trêng hîp nµo ? A. Từ đồng nghĩa B. Từ đồng âm C. Tõ nhiÒu nghÜa 10. Tõ “buyn - ®inh” trong c©u: “Phßng buyn - ®inh tèi om” lµ: A. Từ địa phơng B. ThuËt ng÷ C. BiÖt ng÷ x· héi D.Tõ mîn 11. C©u th¬: “Vî chµng quû qu¸i tinh ma. Phen nµy kÎ c¾p bµ giµ gÆp nhau” cã dïng: A. Từ địa phơnng B. Thµnh ng÷ C. Tõ H¸n ViÖt. D. BiÖt ng÷ x· héi. 12. Từ “ đầu” nào trong các câu sau đây đợc dùng với nghĩa chuyển theo phơng thức ẩn dụ: A. Nã bÞ ®au ®Çu B. Nã dÉn ®Çu líp vÒ m«n to¸n C. Mỗi đầu ngời đợc hai sào ruộng II. Tù luËn (7 ®iÓm) C©u 1:(4 ®iÓm): Gi¶i thÝch nghÜa cña nh÷ng thµnh ng÷ sau: Nãi b¨m nãi bæ, nãi óp nói mở, mồm loa mép giải, đánh trống lảng. Cho biết mỗi thành ngữ liên quan đến nh÷ng ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo ? §Æt c©u víi mçi thµnh ng÷ trªn. C©u 2: (3 ®iÓm): §äc ®o¹n trÝch sau vµ tr¶ lêi c©u hái bªn díi. “ Nguyễn Du mở đầu Truyện Kiều đã viết những điều trông thấy mà đau đớn lòng. Chính những điều trông thấy ấy đã làm cho Nguyễn Du viết Truyện Kiều thành một bøc tranh hÕt søc thµnh thùc, ph« bµy bao c¶nh sèng ngang tµn, ®au th¬ng cña x· héi thêi «ng” a. Đoạn trích trên, ngời viết đã thiếu xót ở điểm nào ? b. Dùa vµo nh÷ng kiÕn thøc v¨n häc vµ tiÕng ViÖt, em h·y chÐp l¹i ®o¹n trÝch trên cho đúng sau khi sửa hết lỗi..

(144) *. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm I. Phần trắc nghiệm: Mỗi câu đúng đợc 0,25 đ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. B. A. A. B. C. D. C. D. B. D. B. B. II. PhÇn tù luËn: C©u 1: ( 4 ®iÓm): - Nãi b¨m nãi bæ: Nãi bèp ch¸t, xØa xãi, th« b¹o (ph¬ng ch©m lÞch sù). - Nãi óp nãi më: Nãi lÊp löng, mËp mê, kh«ng nãi ra hÕt (ph¬ng ch©m c¸ch thøc). - Mốm loa mép giải: Lắm lời, đanh đá, nói át ngời khác ( phơng châm lịch sự). - Đánh trống lảng: Né tránh, không muốn tham dự vào một truyện nào đó (phơng ch©m quan hÖ). C©u 2: ( 3 ®iÓm): a. CÇn chØ ra nh÷ng thiÕu sãt trong ®o¹n trÝch: - Các từ ngữ đợc dấn trực tiếp không để trong ngoặc kép, trích câu thơ không sử dông dÊu hai chÊm. - Cã 2 tõ dïng sai: Thµnh thùc, ngang tµn. b. Chép lại sau khi đã sửa: Yêu cầu khắc phục những thiếu sót trên. * §Ò 9 A: MA TRẬN ĐỀ KIỂM TiÕng viÖt 9 – TIẾT 74 Câu / Phần TN 1. Đáp án. 2. A. 3. A. 4. B. 5. C. x. 6. D. x. 7. C. x. 8. D. x. 9. B. x. 10. B. B. Nhận biết TN x. TL. Thông hiểu TN x. x x. x. TL. Vận dụng thấp TN TL. Vận dụng cao TN. TL.

(145) 11. D. 12. D. Phần TL 1 2. x x. Bài ánh trăng. x. Bài bếp lửa. Tổng số câu (14 câu) Tổng điểm Tỉ lệ %. x 6 (1.5đ) 15 %. 6 (1.5đ) 15 %. 3 (3.0đ) 30 %. 1 (4.0đ) 40 %. I. PhÇn tr¾c nghiÖm (3 ®iÓm): Đọc kỹ các câu hỏi sau và khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất. 1. Yêu cầu khi giao tiếp “đừng nói những điều mình không tin là đúng hay kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc” thuéc ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo ? A. Ph¬ng ch©m vÒ lîng C. Ph¬ng ch©m lÞch sù B. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt D. Ph¬ng ch©m quan hÖ E. Ph¬ng ch©m c¸ch thøc 2. Câu viết sau đây: Bài thơ: “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”- Phạm Tiến DuËt kÕt thóc b»ng h×nh ¶nh “chØ cÇn trong xe cã mét tr¸i tim” ë khæ th¬ cuèi cùng đã vi phạm phơng châm hội thoại nào ? A. Ph¬ng ch©m vÒ lîng C. Ph¬ng ch©m quan hÖ B. Ph¬ng ch©m vÒ chÊt D. Ph¬ng ch©m c¸ch thøc E. Ph¬ng ch©m lÞch sù 3. Trong c©u th¬: “N¨m tao b¶y tuyÕt anh hß hÑn. Để cả mùa xuân đến lỡ làng” Từ “xuân” đợc dùng với phơng thức chuyển nghĩa nào? A. Èn dô B. Ho¸n dô C. So s¸nh. D. Nh©n ho¸. 4. Từ “tuyệt trần” trong câu: “ Xa kia bà đẹp tuyệt trần. Ngày nay Bạch Tuyết muôn phần đẹp hơn” có nghĩa nh thế nào ? A. Døt, kh«ng cßn g× B. Cùc kú, nhÊt 5. Trong c¸c tõ sau ®©y, tõ nµo kh«ng ph¶i lµ tõ H¸n ViÖt ? A. ¢m mu B. Thñ ®o¹n C. M¸nh khoÐ 6. Trong c¸c tõ sau ®©y tõ nµo kh«ng ph¶i lµ tõ l¸y ? A. Lung linh B. L¹nh lïng C. Xa x«i D. Xa l¹ 7. Tõ nµo trong c©u kh«ng ph¶i lµ tõ tîng thanh ? A. R× rµo B. R× rÇm C. Rò rîi 8. Tõ nµo trong c¸c tõ sau kh«ng ph¶i lµ tõ tîng h×nh ?.

(146) A. X¬ x¸c. B. VËt vê. C Rung rinh. D. Rãc r¸ch. 9. Từ “ đờng” trong câu: “Đờng ra trận mùa này đẹp lắm”và “ngọt nh đờng” n»m trong trêng hîp nµo ? A. Từ đồng nghĩa B. Từ đồng âm C. Tõ nhiÒu nghÜa 10. Tõ “buyn - ®inh” trong c©u: “Phßng buyn - ®inh tèi om” lµ: A. Từ địa phơng B. ThuËt ng÷ C. BiÖt ng÷ x· héi D.Tõ mîn 11. C©u th¬: “Vî chµng quû qu¸i tinh ma. Phen nµy kÎ c¾p bµ giµ gÆp nhau” cã dïng: A. Từ địa phơnng B. Thµnh ng÷ C. Tõ H¸n ViÖt. D. BiÖt ng÷ x· héi. 12. Từ “ đầu” nào trong các câu sau đây đợc dùng với nghĩa chuyển theo phơng thức ẩn dụ: A. Nã bÞ ®au ®Çu B. Nã dÉn ®Çu líp vÒ m«n to¸n C. Mỗi đầu ngời đợc hai sào ruộng II. Tù luËn (7 ®iÓm) C©u 1: (3 ®iÓm): Cho ®o¹n th¬ sau: “ Ngöa mÆt lªn nh×n mÆt Tr¨ng cø trßn vµnh v¹nh Cã c¸i g× rng rng KÓ chi ngêi v« t×nh Nh là đồng là bể ¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c Nh lµ s«ng lµ rõng §ñ cho ta giËt m×nh” a, ChØ râ trong ®o¹n th¬ trªn cã bao nhiªu tõ l¸y ? Ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña tõ l¸y “rng rng” trong ®o¹n th¬ trªn b, Chỉ ra các phép nghệ thuật tu từ đợc sử dụng trong đoạn thơ trên ? Nói rõ tác dông ? C©u 2 (4 ®iÓm) ViÕt mét ®o¹n v¨n (kho¶ng 10 c©u) ph©n tÝch gi¸ tri cña ®iÖp tõ nhãm ë khæ th¬ sau trong bµi th¬: “ BÕp löa”- B»ng ViÖt: “ Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đợm Nhãm niÒm yªu th¬ng khoai s¾n ngät bïi Nhãm nåi x«i g¹o míi xÎ chung vui Nhãm dËy c¶ nh÷ng t©m t×nh tuæi nhá”. *§¸p ¸n- biÓu ®iÓm I. Phần trắc nghiệm (3 điểm) - mỗi câu đúng đợc 0,25 điểm 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. B. A. A. B. C. D. C. D. B. D. B. B. II. PhÇn tù luËn (7 ®iÓm)..

(147) C©u 1: (3 ®iÓm) a. Tõ l¸y: Rng rng, vµnh v¹nh, ph¨ng ph¾c. - “Rng rng”: Cảm xúc, tâm hồn đang rung động, sao xuyến. Niềm hạnh phúc của nhà thơ nh đang đợc sống lại một giấc chiêm bao. b. C¸c phÐp nghÖ thuËt tu tõ: - Tr¨ng trßn – Èn dô cho t×nh c¶m tron vÑn chung thuû nh n¨m xa. - T thế mặt đối mặt – Nghệ thuật nhân hoá - Trăng nh ngời bạn tri kỷ. - Nghệ thuật so sánh: ánh trăng đánh thức kỷ niệm trong qúa khứ. - NghÖ thuËt nh©n ho¸ - TR¨ng nh ngêi b¹n nghÜa t×nh, bao dung nhng nghiªm kh¾c. C©u 2: ViÕt ®o¹n v¨n (4 ®iÓm). - §iÖp tõ “nhãm” nh¾c l¹i 4 lÇn lµm to¶ s¸ng nÐt kú l¹ vµ thiªng liªng cña bÕp löa. Từ “nhóm” đứng đầu những dòng thơ mang nhiều ý nghĩa: + Kh¬i dËy t×nh c¶m nång Êm + Kh¬i dËy t×nh yªu th¬ng, t×nh lµng nghÜa xãm + Kh¬i dËy nh÷ng kû niÖm tuæi th¬: Bµ lµ céi nguån cña niÒm vui, cña ngät bïi, lµ khëi nguån cña nh÷ng t©m t×nh tuæi nhá. => §ã lµ bÕp löa cña lßng nh©n ¸i chia sÎ niÒm vui chung. 3. Thu bµi - nhËn xÐt giê kiÓm tra.. TiÕt 75:. Ngµy so¹n: 27/11/2012. kiểm tra thơ và truyện hiện đại. A. Mục tiêu cần đạt - Trên cơ sở tự ôn tập, học sinh nắm vững các bài thơ, truyện hiện đại đã học ( Từ bài 10 đến bài 15), làm tốt các bài kiểm tra tại lớp - Qua bài kiểm tra, giáo viên đánh giá kết quả học tập của hs về tri thức, kĩ năng, thái độ để có định hớng giúp hs khắc phục những điểm còn yếu B. ChuÈn bÞ - Đề bài, đáp án và thang điểm, in phô tô đề bài - HS chuẩn bị, ôn tập phần thơ văn hiện đại. C. Bµi míi * §Ò bµi: MA TRẬN ĐỀ KIỂM v¨n 9 – TIẾT 75 Câu / Phần TN. Đáp án. Nhận biết TN. TL. Thông hiểu TN. TL. Vận dụng thấp TN TL. Vận dụng cao TN. TL.

(148) 1. A. 2. D. 3. A. 4. B. 5. D. x. 6. C. x. 7. A. x. 8. B. x. 9. A. x. 10. A. x. 11. B. x. 12. A. Phần TL 1 2. x x x x. x. Bài Đồng chí. x. Bài Làng. Tổng số câu (14 câu) Tổng điểm Tỉ lệ %. x 6 (1.5đ) 15 %. 6 (1.5đ) 15 %. 3 (3.0đ) 30 %. 1 (4.0đ) 40 %. I. Phần trắc nghiệm (3 điểm) - mỗi câu đúng đợc 0,25 điểm Câu 1: Chủ đề bài thơ Đồng chí là gì? A.Ca ngợi đồng chí keo sơn gắn bó của người lính Cụ Hồ trong cuộc kháng chiến chống Pháp. B. Tình đoàn kết gắn bó giữa hai anh bộ đội cách mạng. C. Sự nghèo túng, của những người nông dân mặc áo lính. D. Vẻ đẹp của hình ảnh đầu súng trăng treo. Câu 2: Trong bài Đồng chí(Chính Hữu), Những hình ảnh nào gắn kết với nhau đẹp nhất trong ba câu thơ cuối? A. Người lính, rừng hoang, vầng trăng. B. người lính, vầng trăng, sương muối. C. Người lính, khẩu súng, rừng hoang. D. Người lính, khẩu súng, vầng trăng. Câu 3: Em có nhận xét gì về giọng điệu của bài thơ Bài thơ về tỉểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật?.

(149) A. Tự nhiên, trẻ trung, khoẻ khoắn B. Tự nhiên, Thiết tha, gần gũi. C. Sinh động, nhẹ nhàng, sau lắng. D. Sâu lắng, gần gũi, thiết tha. Câu 4: Trong tác phẩm “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duậthình ảnh nào thể hiện rõ nhất tình cảm, lí tưởng của người lính? A. Trái tim B. Kính C.Xe D. Đèn Câu 5: Những nguồn cảm hứng trong bài thơ “ Đoàn thuyền đánh cá” là : A.Cảm hứng về những người đánh cá, những loài cá quý B Cảm hứng về biển cả về những người ngư dân C.Cảm hứng về tình yêu biển cả và những hải sản quý giá D.Cảm hứng về lao động và thiên nhiên, vũ trụ Câu 6: Trong bài thơ “Bếp lửa” âm thanh gì vang vọng trong kí ức của nhà thơ khi nghĩ về bà? . A. Tiếng tù và B. Tiếng sáo diều C. Tiếng tu hú D. Tiếng hát ru Câu 7: Bài thơ “ Ánh trăng” của Nguyễn Duy ra đời trong hoàn cảnh lịch sử nào? A. Thời kì hòa bình thống nhất ( sau năm 1975) B. Thời kì chống Pháp C. Thời kì chống giặc phong kiến phương Bắc D. Thời kì chống Mĩ Câu 8: Dòng nào sau đây nói đúng nhất nội dung hai câu thơ"Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi-Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng"? A. Nỗi vất vả của bà mẹ miền núi. B. Tình cảm của người mẹ đối với con. C. Sự gần gũi của đứa con đối với mẹ. D. Tình cảm gia đình thắm thiết. Câu 9: Từ đầu đến cuối truyện Làng (Kim Lân), ông Hai và những nhân vật trong truyện đều thấy “ ghê tởm”, “thù hằn” đối với một “giống” người. Đó là “giống người nào ? A. Giống Việt gian bán nước B. Giống ăn cắp ăn trộm C. Giống xâm lược, cướp bóc D. Giống xâm lược, việt gian Câu 10: Truyện “ Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long có chủ đề gần với chủ đề của văn bản nào dưới đây? A. Đoàn thuyền đánh cá B. Làng C. Ánh trăng D. Bếp lửa Câu 11: Những câu văn sau cho thấy nét đẹp nào ở anh thanh niên? Không bác đừng mất công vẽ cháu! Cháu giới thiệu về bác ông kĩ sư ở vườn rau dưới Sa Pa!...Hay là đồng chí nghiên cứu khoa học ở cơ quan cháu dưới ấy đấy. A. Dũng cảm, gan dạ. B. Khiêm tốn, thật thà. C. Chăm chỉ, cần cù. D. Cởi mở, hào phóng Câu 12: Trong truyện “ Chiếc lược ngà” trước khi nhận ra bố, bé Thu không có thái độ và hành động nào? A. Ân cần, vồ vập B. Lạnh lùng, xa cách C. Ngạc nhiên, ngờ vực D. Ngang ngạnh, bướng bỉnh II/ TỰ LUẬN:( 7 đ).

(150) Cõu 1 ( 4d) Chép theo trí nhớ khổ thơ cuối bài đồng chí và nêu cảm nhận của em về khổ thơ đó? Câu 2(3đ) Trong truyện ngắn Làng nhà văn Kim Lân đã xây dựng đợc một tình huống truyện hết sức đặc sắc để qua đó nhân vật ông Hai bộc lộ tình cảm yêu làng quê yêu đất nớc.Hãy nêu rõ tình huống ấy. Nhận xét về tình yêu Làng, yêu nớc của «ng Hai. §¸p ¸n - biÓu ®iÓm I/ TRẮC NGHIỆM:( 3đ) Mỗi đáp án đúng được 0.25 điểm. C©u. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. đáp án. A. D. A. B. D. C. A. B. A. A. B. A. II. PhÇn tù luËn: 7® C©u 1: 3.Ba câu thơ cuối là bức tranh đẹp về tình đồng chí: Đêm nay rừng hoang sương muối Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo. Ba câu thơ tả một đêm phục kích giặc. Nền bức tranh là đêm – “rừng hoang sương muối”gợi ra một cảnh tượng âm u, hoang vắng và lạnh lẽo. Không chỉ cái giá, cái rét cứ theo đuổi mà còn bao nguy hiểm đang rình rập người chiến sĩ. - Nổi bật trên nền hiện thực khắc nghiệt ấy là những người lính đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới trong cái nơi mà sự sống gian khổ, ác liệt, giá rét ấy… Tầm vóc của những người lính bỗng trở nên lớn lao anh hùng. - Câu thơ cuối là một hình ảnh đẹp được nhận ra từ những đêm hành quân phục kích giặc của chính người lính gợi những liên tưởng thú vị, bất ngờ. “Súng” là biểu tượng của chiến đấu, “trăng” là biểu tượng của cái đẹp, cho niềm vui lạc quan, cho sự bình yên của cuộc sống. Súng và trăng là hư và thực, là chiến sĩ và thi sĩ, là “một cặp đồng chí” tô đậm vẻ đẹp của những cặp đồng chí đang đứng cạnh bên nhau. Chính tình đồng chí đã làm cho người chiến sĩ cảm thấy cuộc đời vẫn đẹp, vẫn thơ mộng, tạo cho họ sức mạnh chiến đấu và chiến thắng. => Hiếm thấy một hình tượng thơ nào vừa đẹp vừa mang đầy ý nghĩa như “Đầu súng trăng treo”. Đây là một sáng tạo đầy bất ngờ góp phần nâng cao giá trị bài thơ, tạo được những dư vang sâu lắng trong lòng người đọc. C©u 2: T×nh huèng: - T×nh huèng: Võa ra khái phßng th«ng tin víi nh÷ng tin th¾ng lîi cña qu©n ta ë kh¾p n¬i. - Tình yêu làng hoà trong tình yêu đất nớc. Ông yêu làng với một tình yêu đặc biệt,khi biết làng theo tây thì ông lại thù. Ông đặt tình yêu nớc lên trên tình yêu làng nhng từ trong sâu thẳm tâm hồn ông vẫn luôn mong điều đó là.

(151) không phải. Khi tin làng chợ Dỗu của ông theo tây đợc cải chính ông vui nh trẻ đợc quà * Thu bµi- nhËn xÐt giê kiÓm tra D. Híng dÉn vÒ nhµ - TiÕp tôc «n tËp, cñng cè kiÕn thøc - ChuÈn bÞ: TiÕt 76-77-78: Cè h¬ng. TiÕt 76-77-78:. Ngµy so¹n:2711/2012 V¨n b¶n. Cè H¬ng Lç TÊn. A. Mục tiêu cần đạt: - Có hiểu biết bước đầu về nhà văn Lỗ Tấn qua tác phẩm của ông. - Hiểu, cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Cố hương. 1 Kiến thức: - Những đóng góp của Lỗ Tấn vào nền văn học Trung Quốc và văn học nhân loại. - Tinh thần phê phán sâu sắc xạ hội cũ và niềm tin vào sự xuất hiện tất yếu của cuộc sống mới, con người mới. - Màu sắc trữ tình trong tác phẩm. - Những sáng tạo về nghệ thuật của nhà văn Lỗ Tấn trong truyện Cố hương. 2. Kĩ năng: - Đọc - hiểu văn bản truyện hiện đại nước ngoài. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại - Kể và tóm tắt được truyện. B. ChuÈn bÞ: - Ch©n dung Lç TÊn, b¶ng phô, phiÕu häc tËp. - HS soạn bài, tóm tắt TP, đọc phân vai. C.TiÕn tr×nh thùc hiÖn 1. ổn định t/c 2. KiÓm tra bµi cò: (3p) - Trong chơng trình VH nớc ngoài ở lớp 6, 7, 8 em đã đợc học những tác giả, TP nµo cña Trung Quèc. §äc thuéc b¶n dÞch 1 bµi th¬ mµ em cßn nhí. 3. Bµi míi: H§1(3p)V giíi thiÖu: Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh Quê hơng luôn là đề tài quen thuộc cho nhiều nhà thơ, văn. Lỗ tấn một nhà văn lớn của TQ cũng dành cho quê hơng mình một tình cảm đặc biệt. Trong một chuyến.

(152) hành trìnhvề thăm quê và cũng là rời quê để đi tìm cuộc sống mới ở một nơi khác. Víi t×nh yªu quue h¬ng g¾n liÒn víi t×nh c¶m «ng dµnh cho nh÷ng con ngêi quª «ng. HĐ2(10p) hớng dẫn hs đọc - tìm hiểu chung Mục tiêu: HS có những hiểu biết nhất định về tg, t/p( h/c sáng tác, bố cục) Phơng pháp:vấn đáp, bổ sung, I. §äc - T×m hiÓu chung: ? Nªu nh÷ng nÐt cÇn ghi nhí vÒ t¸c gi¶ 1. T¸c gi¶: Lç TÊn ( Gi¸o viªn kÕt hîp cho HS xem - Lç TÊn ( 1881-1936) tªn thËt lµ Chu ch©n dung nhµ v¨n). Thô Nh©n- quª ChiÕt Giang-TQ. - Từ nhỏ ông có nhiều cơ hội tiếp xúc đời sèng n«ng th«n. * Gi¸o viªn bæ sung thªm. - ¤ng tõ bá c¸c ngµnh khoa häc kh¸c, chuyển sang hoạt động văn học với mong muốn thay đổi tình trạng dân chúng. 2. T¸c phÈm lµ mét trong nh÷ng truyÖn ? Tác phẩm đợc in trong tập truyện nào ngắn tiêu biểu nhất của tập “Gào thét” 1923. 3. §äc, kÓ tãm t¾t: HS đọc đoạn 1, đoạn 2=> GV tóm tắt 4. Từ khó và bố cục: đến hết. - “T«i kh«ng qu¶n” => “§ang lµm ¨n gi¶i thÝch 1 sè tõ khã sinh sống: “Tôi” trên đờng về quê. ? V¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn ? - “ Tinh m¬ s¸ng” => “Tr¬n nh quÐt”: Nh÷ng ngµy nv “t«i” ë quª. - “Thuyền tôi thẳng”Thành đờng thôi” => nv “Tôi” trên đờng xa quê. ? TruyÖn cã nhiÒu nh©n vËt. H·y x¸c định nv. và giải thích vì sao em xác định nh vËy ? (Ph¸t phiÕu häc tËp) ? CÇn hiÓu quan hÖ nv “t«i” ..víi t¸c gi¶ ntn ? ? Có thể từ nv “tôi” để hiểu tình cảm, t tởng của nhà văn Lỗ Tấn đợc không ? ? Tên truyện gợi cho em liên tởng đến tình cảm quen thuộc nào ở ngời đọc ? ? văn bản này đợc viết theo phơng thức biểu đạt nào là chính, nó có sự kết hợp ph¬ng thøc nµo kh¸c ? * GV chuyÓn. ? Những ngày ở quê nv “tôi” đã gặp nhiều ngời quen cũ, trong đó cuộc gặp gỡ với nv nào đợc kể nhiều nhất. ? Mèi quan hÖ cña nv “t«i” víi NhuËn Thổ đợc kể trong những thời điểm nào ? ? H×nh ¶nh NhuËn Thæ xa g¾n víi c¶nh tîng nµo ? sau 20 n¨m h×nh ¶nh Êy g¾n. II. §äc- hiÓu v¨n b¶n: 1. Nh©n vËt NhuËn Thæ a)Quá khứ:hiện ra dứới vấng trăng vàng thắm treo lửng lơ trên nền trời xanh thần tiên và kì dị.: +Lên mười, khuôn mặt tròn, da bánh mật +Đầu đội mũ, cổ đeo vòng bạc +Biết nhiều chuyện lạ lùng ->Miêu tả ngoại hình – Tự sự + biểu.

(153) cảm ->Cậu bé hồn nhiên, ngây thơ, liÒn víi lêi nãi, bé d¹ng t×nh tiÕt nµo ? ? H×nh ¶nh 1 ngêi b¹n trong qu¸ khø lanh lẹ. hiÖn lªn trong t©m trÝ nv “t«i” ntn ? ? Nhuận Thổ của hiện tại đợc miêu tả ra *Hiợ̀n tại: -Không phải là Nhuận Thổ trong kí ức sao ? tôi ? NÐt næi bËt trong c¸ch x©y dùng nv + Cao gấp hai trước,da vàng xạm, NhuËn Thæ ë ®©y lµ g× ? nếp răn sâu hóm, mũ rách, áo mõng ? Nguyên nhân nào dẫn đến sự thay đổi kì lạ đó ở Nhuận Thổ dính. +Người co rúm, bàn tay nứt nẻ, nét ? KÓ NhuËn Thæ, ngêi kÓ chuyÖn muèn cho ta hiÓu g× vÒ c/sèng ®ang diÔn ra n¬i mặt thê lương cè h¬ng ? +Cung kính chào: Bẩm ông. ->Nghèo khổ sa sút tàn tạ, nhưng vẫn ? Từ đó ta hiểu thêm điều gì về thái độ hiờ̀n lành chõn thật và cú ý thức giai cấp cña t¸c gi¶ víi c/sèng Êy? – Miêu tả+tự sự. =>Sự khác biệt của hình ảnh nhân vật Nhuận thổ ở quá khứ và hiện tại, đã phản ánh hiện thực về sự thay đổi của xã hội TrungQuốc. => Nguyên nhân sự thay đổi: Từ cách sèng l¹c hËu cña ngêi n«ng d©n, tõ hiÖn thùc ®en tèi cña XH ¸p bøc => Cuéc sèng quÈn quanh, nghÌo tóng, bÕ t¾c khiÕn con ngêi ngµy mét tµn t¹, khæ së, hÌn kÐm 2/Nhân vật Tôi: -Là nhân vật trung tâm xuyên suốt truyện, đồng thời là người kể Qua nhận xét của Tôi về cảnh vật trên chuyện.Nhân vật tôi có hiểu biết sâu đường làng, em nhận thấy tâm trạng Tôi sắc, tỉnh táo, là hóa thân của tác giả... thế nào?Từ đó nói lên được điều gì? +Đang độ giữa đường … se lại ->Cảnh đường làng qua quan sát của Tôi trên đường về quê ->Tấm lòng yêu quê hương tha thiết sâu đậm. +lúc bấy giờ … chạy mất -> Biết nhiều chuyện lạ lùng ->Hồi ức hình ảnh cố hương gắn với những kỉ niệm đẹp thời thơ ấu về tình bạn 3.Sự thay đổi của con người và cảnh vật: - Tình cảnh sa sút, suy nhược của người Đưa ra vấn đề cho HS thảo luận: Trung Quốc đầu thế kỉ XX mà Cố Hương.

(154) +Nêu sự thay đổi về con người và cảnh vật? (chú ý sử đối chiếu giữa con người này trong hiện tại với con người kia trong quá khứ,ví dụ đối chiếu giữa Nhuận Thổ trong quá khứ với Thủy Sinh trong hiện tại) +Qua sự thay đổi đó, tác giả đã chỉ ra những nguyên nhân nào trực tiếp gây nên?. là hình ảnh thu nhỏ của xã hội Trung Quốc thời đó. - Nguyên nhân của thực trạng đáng buồn đó: +Sa sút về kinh tế, tình cảnh đói ngèo do bị áp bức. +Sự thay đổi về diện mạo tinh thần =>Những tiêu cực nằm ngay trong tâm hồn, tính cách của người lao động. -Tôi nằm xuống … đường thôi. ->Miêu tả nội tâm, tâm trạng vừa ray rức vừa hy vọng . >Tình yêu quê hương đất nước, đòi hỏi * GV chuyển- HS đọc phần 3 ? C¶m xóc cña nv “t«i” khi rêi cè h¬ng phải thay đổi vận mệnh của đất nước. lµ g×? 4. Khi rêi cè h¬ng ? V× sao nv “t«i” l¹i cã c¶m gi¸c Êy? ? Khi rời cố hơng, nv “tôi” đã mong ớc - Mong ớc một làng quê tơi đẹp, con ngời ®iÒu g× ? tö tÕ, th©n thiÖn ? Trong niÒm hi väng cña nv “t«i” xuÊt hiÖn mét c¶nh tîng ntn ? => ¦íc mong yªn b×nh Êm no cho lµng ? Qua đó, ớc mong nào của nv “tôi” đợc quê béc lé ? - ý nghÜ: Mäi thø trong c/sèng nµy ko tù ? ý nghÜ cuèi cïng cña nv “t«i”: K× thùc cã s½n nhg b»ng cè g¾ng vµ kiªn tr× con trên mặt đất...Em hiểu ý nghĩ này ntn ? ngời sẽ có tất cả ? T¹i sao khi mong mái vµ hi väng mét cuộc đời mới cho cố hơng, nv “tôi” lại - Mong mỏi thức tỉnh ngời dân ko cam nghĩ đến con đờng đi mãi thì thành ? chÞu c/sèng nghÌo hÌn. ¤ng tin ë thÕ hÖ ? Những phơng thức biểu đạt nổi bật con cháu sẽ mở đờng ấm no, hạnh phúc nào đã đợc sd trong phần cuối VB. Từ cho quê hơng đó nv “tôi” đã bộc lộ t tởng, t/cảm nào víi cè h¬ng? =>BiÓu hiÖn cña mét t/y quª h¬ng míi mÎ, m¹nh mÏ vµ m·nh liÖt H§4:( 5p)Gi¸o viªn híng dÉn tæng kÕt - Môc tiªu:HS th©u tãm gi¸ trÞ nd vµ nt næi bËt cña vb - Phơng pháp: Vấn đáp? III. Tæng kÕt: ? Truyện giúp em cảm nhận đợc gì về t×nh c¶m cña t/g víi quª h¬ng? t×nh c¶m cña em víi quª h¬ng m×nh? NT næi bËt * Ghi nhí/ SGK cña ®o¹n trÝch lµ g× ? H§5:(5p) LuyÖn tËp: - Môc tiªu: RÌn n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt -Ph¬ng ph¸p: Gîi më IV. LuyÖn tËp.

(155) - C©u hái luyÖn tËp SGK - Ph¸t phiÕu häc tËp H§6. Híng dÉn vÒ nhµ: - Tãm t¾t, nªu nÐt NT chÝnh cña t¸c phÈm - ChuÈn bÞ: TiÕt 79-80: ¤n tËp TLV ________________________________________. TiÕt 79. Ngµy so¹n:25/11/2011 Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt. A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt tr¶ bµi, gióp häc sinh cñng cè l¹i nhËn thøc, kiÕn thøc tiếng việt đã học ( về từ vựng, các biện pháp tu từ…) - HS nhận rõ u, nhợc điểm để sửa chữa, khắc phục 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng tù söa ch÷a bµi viÕt cña b¶n th©n- nhËn xÐt bµi lµm cña ngêi kh¸c. 3. Thái độ: Nhận thức đúng về kiến thức, kĩ năng để rút kinh nghiệm cho bài lµm sau B. ChuÈn bÞ: -GV: Bµi chÊm ch÷a, chän bµi hs kh¸, giái, yÕu - HS: chuÈn bÞ bµi C.Tiến trình thực hiện các hoạt động 1. ổn định t/c: 2 Tr¶ bµi : . H§1.(1’) GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o høng thó cho hs Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh.

(156) Các em đã hệ thống hoá các đơn vị từ vựng từ lớp 6 đến lớp 9.Thực hành viết bài kiểm tiếng việt. Hôm nay cô trả bài các em sẽ thấy mình đã nhận thức và thực hành đợc những gì nhé… HĐ2(10’) -Tìm hiểu đáp án Mục tiêu: hs biết xác định đúng yêu cầu của đề bài Phơng pháp: vấn đáp II. §¸p ¸n : Nh TiÕt 74 HĐ 4(5’). Nhận xét và đánh giá Môc tiªu: Gióp hs nhËn ra nh÷ng u nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cu¶ m×nh, rót kinh nghiÖm cho bµi v¨n sau Phơng pháp: thuyết trình, thảo luận nhóm đôi II. NhËn xÐt u, nhîc ®iÓm 1. ¦u ®iÓm - N¾m v÷ng kiÕn thøc phÇn tõ vùng nªn ®a sè hoµn thµnh tèt phÇn tr¾c nghiÖm - vËn dông lµm bµi tËp tù luËn, thùc hiÖn tèt phÇn nhËn biÕt 2. Nhîc ®iÓm - Ph©n chia thêi gian ko hîp lÝ dÉn tíi viÖc mét sè bµi cha hoµn thµnh bµi lµm - Phần tự luận: cách diễn đạt còn tốt nên một số bài cha thoát ý. H§5(23’) Híng dÉn hs ch÷a lçi Mục tiêu: Giúp hs nhận rõ lỗi mắc, nguyên nhân , cách khắc phục để rút bài học khi t¹o lËp v¨n b¶n Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm IV. Ch÷a bµi, ch÷a lçi - HS nhận biết lỗi đã mắc phải trong bài làm - GV giúp hs khắc phục những lỗi đó - Trao đổi bài nhau để đọc - GV tuyªn d¬ng bµi kh¸, giái, - GV nhắc nhở một số bài yếu- đặc biệt là yếu về diễn đạt để sửa chữa - GV gäi ®iÓm. 4.KÕt qu¶ Líp sÜ sè 0-4 5-6 7-8 9-10 9A 36 0 5 26 5 9C 27 0 11 12 4 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Kh¾c phôc tÊt c¶ mäi nhîc ®iÓm cña bµi lµm ______________________________________________ TiÕt 80. Ngµy so¹n:25/11/2011 Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n. A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt tr¶ bµi, gióp häc sinh cñng cè l¹i nhËn thøc, kiÕn thøc v¨n hoc đã học ( về thể loại, hoàn cảnh ra đời, giá trị nội dung nghệ thuật,…) - HS nhận rõ u, nhợc điểm để sửa chữa, khắc phục 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng tù söa ch÷a bµi viÕt cña b¶n th©n- nhËn xÐt bµi lµm cña ngêi kh¸c. 3. Thái độ: Nhận thức đúng về kiến thức, kĩ năng để rút kinh nghiệm cho bài lµm v¨n sau B. ChuÈn bÞ:.

(157) -GV: Bµi chÊm ch÷a, chän bµi hs kh¸, giái, yÕu - HS: chuÈn bÞ bµi C.Tiến trình thực hiện các hoạt động 1. ổn định t/c: 2 Tr¶ bµi : . H§1.(1’) GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o høng thó cho hs Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh Các em đã họccác t/p văn học hiên đại.Thực hành viết bài kiểm tra thơ, truyện hiện đại. Hôm nay cô trả bài các em sẽ thấy mình đã nhận thức và thực hành đợc nh÷ng g× nhÐ… HĐ2(10’) -Tìm hiểu đáp án Mục tiêu: hs biết xác định đúng yêu cầu của đề bài Phơng pháp: vấn đáp III. §¸p ¸n : Nh TiÕt 75 HĐ 4(5’). Nhận xét và đánh giá Môc tiªu: Gióp hs nhËn ra nh÷ng u nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cu¶ m×nh, rót kinh nghiÖm cho bµi v¨n sau Phơng pháp: thuyết trình, thảo luận nhóm đôi II. NhËn xÐt u, nhîc ®iÓm 1. ¦u ®iÓm - N¾m v÷ng kiÕn thøc phÇn v¨n b¶n nªn ®a sè hoµn thµnh tèt phÇn tr¾c nghiÖm - Nêu đợc những cảm nhận khá đầy đủ về nghệ thuật và giá trị biểu tợng của hình ¶nh th¬ 2. Nhîc ®iÓm - Ph©n chia thêi gian ko hîp lÝ dÉn tíi viÖc mét sè bµi cha hoµn thµnh bµi lµm - Phần tự luận: Hiểu song cách diễn đạt còn yếu nên một số bài cha thoát ý. H§5(23’) Híng dÉn hs ch÷a lçi Mục tiêu: Giúp hs nhận rõ lỗi mắc, nguyên nhân , cách khắc phục để rút bài học khi t¹o lËp v¨n b¶n Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm IV. Ch÷a bµi, ch÷a lçi - HS nhận biết lỗi đã mắc phải trong bài làm - GV giúp hs khắc phục những lỗi đó - Trao đổi bài nhau để đọc - GV lựa chọn bài khá, giỏi, đọc và nhận xét - GV chọn một số bài yếu- đặc biệt là yếu về diễn đạt để sửa chữa - GV gäi ®iÓm. 4.KÕt qu¶ Líp sÜ sè 0-4 5-6 7-8 9-10 9A 36 0 6 25 5 9C 27 0 11 12 4 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Kh¾c phôc tÊt c¶ mäi nhîc ®iÓm cña bµi lµm. TiÕt 81. Ngµy so¹n:2/12/2012.

(158) Tr¶ bµi TËp lµm v¨n sè 3 A. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Qua tiết trả bài, giúp học sinh củng cố lại nhận thức, kiến thức đã học về kiểu bài văn tự sự có yếu tố nghị luận và yếu tố đối thoại, độc thoại và độc tho¹i néi t©m - HS nhận rõ u, nhợc điểm để sửa chữa, khắc phục 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng tù söa ch÷a bµi viÕt cña b¶n th©n- nhËn xÐt bµi lµm cña ngêi kh¸c. 3. Thái độ: Nhận thức đúng về kiến thức, kĩ năng để rút kinh nghiệm cho bài lµm v¨n sau B. ChuÈn bÞ: -GV: Bµi chÊm ch÷a, chän bµi hs kh¸, giái, yÕu - HS: chuÈn bÞ bµi C.Tiến trình thực hiện các hoạt động 1. ổn định t/c: 2 Tr¶ bµi : . H§1.(1p) GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o høng thó cho hs Ph¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh Các em đã học kiểu bài tự sự có yếu tố nghị luận và yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm .Thực hành viết bài kiểm trả truyện trung đại. Hôm nay cô trả bài các em sẽ thấy mình đã nhận thức và thực hành đợc những gì nhé. HĐ2(10p) -Tìm hiểu đáp án Mục tiêu: hs biết xác định đúng yêu cầu của đề bài Phơng pháp: vấn đáp IV. §¸p ¸n : Nh TiÕt 68 - 69 HĐ 4(5p). Nhận xét và đánh giá Môc tiªu: Gióp hs nhËn ra nh÷ng u nhîc ®iÓm trong bµi viÕt cu¶ m×nh, rót kinh nghiÖm cho bµi v¨n sau Phơng pháp: thuyết trình, thảo luận nhóm đôi II. NhËn xÐt u, nhîc ®iÓm 1. ¦u ®iÓm - Bài viết đủ bố cục ba phần - Chon đợc tình huống để kể - C©u chuyÖn cã c«t truyÖn, cã nh©n vËt - §óng yªu cÇu vÒ thÓ lo¹i 2. Nhîc ®iÓm - Ph©n chia thêi gian ko hîp lÝ dÉn tíi viÖc mét sè bµi cha hoµn thµnh bµi lµm - Cách diễn đạt còn dài dòng nên một số bài cha thoát ý. - yếu tố độc thoại nội tâm cha sâu cắc H§5(23p) Híng dÉn hs ch÷a lçi Mục tiêu: Giúp hs nhận rõ lỗi mắc, nguyên nhân , cách khắc phục để rút bài học khi t¹o lËp v¨n b¶n Ph¬ng ph¸p: Gîi më, th¶o luËn nhãm IV. Ch÷a bµi, ch÷a lçi - HS nhận biết lỗi đã mắc phải trong bài làm - GV giúp hs khắc phục những lỗi đó - Trao đổi bài nhau để đọc.

(159) - GV lựa chọn bài khá, giỏi, đọc và nhận xét - GV chọn một số bài yếu- đặc biệt là yếu về diễn đạt để sửa chữa - GV gäi ®iÓm. 4.KÕt qu¶ Líp sÜ sè 0-4 5-6 7-8 9A 38 0 8 27 9C 35 3 15 13 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Kh¾c phôc tÊt c¶ mäi nhîc ®iÓm cña bµi lµm - ChuÈn bÞ: bµi «n tËp tËp lµm v¨n. 9-10 3 2. ________________________________________ TiÕt 82- 83- 84:. Ngµy so¹n: 03/12/2012. «n tËp tËp lµm v¨n A. Mục tiêu cần đạt -Nắm được các nội dung chính của phần tập làm văn đã học trong Ngữ văn 9, thấy được tính chất tích hợp của chúng với văn bản chung. -Thấy được tính kế thừa và phát triển của các nội dung tập làm văn học ở lớp 9 bằng cách so sánh với nội dung các kiểu văn bản đã học ở những lớp dưới. 1.Kiến thức: - Nắm được các nội dung chính của phần tập làm văn đã học trong Ngữ văn 9, thấy được tính chất tích hợp của chúng với văn bản chung. 2. Kĩ năng: - Hiểu và có kĩ năng nắm được các nội dung chính của phần tập làm văn đã học trong Ngữ văn 9, thấy được tính chất tích hợp của chúng với văn bản chung. B. ChuÈn bÞ - B¶ng phô, phiÕu häc tËp - HS làm đề cơng ôn tập C.Tiến trình các hoạt động 1. ổn định t/c 2. KiÓm tra bµi cò:3p - GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Bµi míi H§1: (3p) GV giíi thiÖu Môc tiªu:nh»m gîi nhí kiÕn thøc , t¹o t©m thÕ cho hs Phơng pháp: Nêu vấn đề. Thuyết trình Trong chơng trình lớp 9 các em đã học những kiểu bài làm văn nào? H«m nay chóng ta sÏ cïng «n l¹i nh÷nh kiÕn thøc c¬ b¶n cÇn ghi nhø vÒ c¸c kiÓu bµi lµm v¨n Êy HĐ2: Giúp hs hệ thống hoá kiến thức TLV đã học Môc tiªu: - Nắm được các nội dung chính của phần tập làm văn đã học trong Ngữ văn 9, thấy được tính chất tích hợp của chúng với văn bản chung. -Thấy được tính kế thừa và phát triển của các nội dung tập làm văn học ở lớp 9 bằng cách so sánh với nội dung các kiểu văn bản đã học ở những lớp dưới - Hiểu và có kĩ năng lµm được các kiÓu bµi tập làm văn đã học trong Ngữ văn 9.

(160) Phơng pháp:Vấn đáp, thảo luận. ? PhÇn TLV líp 9- HKI cã nh÷ng néi dung lín nµo ? Nh÷ng néi dung nµo lµ träng t©m cÇn chó ý?. ? YÕu tè miªu t¶ vµ c¸c biÖn ph¸p NT cã vÞ trÝ, vai trß vµ t¸c dông ntn trong VB thuyÕt minh? Cho mét VD cô thÓ.. 1. Néi dung träng t©m phÇn tËp lµm v¨n líp 9( HKI) a. VB thuyÕt minh: KÕt hîp thuyÕt minh víi c¸c yÕu tè: Miªu t¶, c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt b. VB tù sù: - KÕt hîp tù sù, biÓu c¶m, miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn - Kết hợp đối thoại, độc thoại nội t©m trong tù sù, ngêi kÓ chuyÖn vµ vai trß ngêi kÓ chuyÖn trong VB tù sù 2. Vai trß, t¸c dông cña biÖn ph¸p NT, yÕu tè miªu t¶ trong VB thuyÕt minh - TM là giúp ngời đọc, ngời nghe hiểu biết về đối tợng. Do đó: + CÇn gi¶i thÝch c¸c thuËt ng÷, kh¸i niÖm cã liên quan đế tri thức về đối tợng, giúp ngời đọc, ngời nghe hiểu đối tợng + Cần phải miêu tả để giúp ngời nghe, ngời đọc có hứng thú khi tìm hiểu đối tợng, tránh kh« khan, nhµm ch¸n.. ? Ph©n biÖt ®iÓm kh¸c nhau c¬ 3. Ph©n biÖt VBTM cã yÕu tè miªu t¶, tù sù b¶n gi÷a VBTM cã yÕu tè miªu víi v¨ùn miªu t¶, tù s. t¶, tù sù víi Vb miªu t¶, VB tù sù. a. VBTM: - Trung thành với đặc điểm của đối tợng một cách khách quan, khoa học - Cung cấp đầy đủ tri thức về đối tợng cho ngời nghe, ngời đọc. b. VB lËp luËn gi¶i thÝch - Dïng vèn sèng trùc tiÕp vµ vèn sèng gi¸n tiÕp để giải thích một vấn đề nào đó - Giới thiệu cho ngời nghe, ngời đọc hiểu vấn đề theo một quan điểm, lập trờng nhất định. c. VB miªu t¶: - XD hình tợng về một đối tợng nào đó thông qua quan s¸t, liªn tëng, so s¸nh vµ c¶m xóc chñ quan cña ngêi viÕt - Mang đến cho ngời nghe ngời đọc một cảm nhận mới về đối tợng 4. Néi dung VB tù sù- SGK ng÷ v¨n 9 tËp 1 ? Nªu nh÷ng néi dung VB tù sù - NhËn diÖn yÕu tè miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn, trong SGK ng÷ v¨n 9 tËp 1 đối thoại, độc thoại và ngời kể chuyện - ThÊy râ vai trß, t¸c dông cña c¸c yÕu tè trªn trong VB tù sù - KÜ n¨ng kÕt hîp c¸c yÕu tè trong VB tù sù ? Thế nào là đối thoại, độc thoại 5. Đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm. Vai và độc thoại nội tâm? Vai trò, tác trò, tác dụng, hình thức thể hiện của các yếu dông, h×nh thøc thÓ hiÖn…? tè nµy trong VB tù sù.

(161) ? So s¸nh VB tù sù víi kiÓu VB này đã học ở lớp dới.. ? Tại sao trong một VB có đủ các yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luận mà vẫn gọi đó là VB tự sự ? Cã mét VB nµo chØ vËn dông mét phơng thức biểu đạt duy nhất kh«ng ?. * GV treo bảng- HS lên đánh dấu ? Gi¶i thÝch t¹i sao...( c©u hái SGK). 6. Tìm hai đoạn văn tự sự trong đó một đoạn ngêi kÓ chuyÖn theo ng«i kÓ thø nhÊt, mét ®o¹n theo ng«I kÓ thø ba. NhËn xÐt vai trß cña mçi lo¹i ngêi kÓ chuyÖn VD: LÆng lÏ Sa Pa- ng«i 3 Cè h¬ng- ng«i 1 7. C¸c néi dung VB tù sù víi kiÓu VB nµy ë líp díi a. Gièng nhau - Nv chÝnh, nh©n vËt phô - Cèt truyÖn: Sù viÖc chÝnh, sv phô b. Kh¸c nhau: - Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi biÓu c¶m, mieu t¶ néi t©m - KÕt hîp c¸c yÕu tè nghÞ luËn - Đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm - Ngêi kÓ chuyÖn vµ vai trß ngêi kÓ chuyÖn 8. Gi¶i thÝch vÒ c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn trong VB tù sù a. Khi gäi tªn mét VB, ngêi ta c¨n cø vµo ph¬ng thức biểu đạt chính của Vb đó - P/thøc t¸i t¹o hiÖn thùc b»ng cxóc chñ quan - P/thøc lËp luËn - P/thức tác động vào cảm xúc - P/thức cung cấp tri thức về đối tợng - P/thøc t¸I t¹o hiÖn thùc b»ng nv vµ cèt truyÖn b. Trong một VB có đủ các yếu tố: Mtả, BC, NL. mà vẫn gọi đó là VB tự sự vì các yếu tố ấy chØ cã ý nghÜa bæ trî cho p/thøc chÝnh lµ tù sù c. Trong thùc tÕ, Ýt gÆp hoÆc ko cã mét VB nµo “thuần khiết” đến mức chỉ vận dụng một p/thức biểu đạt duy nhất. 9. KÎ b¶ng- SGK 10. Gi¶i thÝch kÕt cÊu ba phÇn trong VB tù sù - HS ®ang trong giai ®o¹n luyÖn tËp, ph¶i rÌn luyÖn theo nh÷ng yªu cÇu “chuÈn mùc” cña nhµ trờng . Sau khi đã trởng thành, hs có thể tự do “ph¸ c¸ch” nh c¸c nhµ v¨n. 11. Nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng …kh«ng ? Ph©n tÝch mét vµi VD. - KiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ kiÓu VB tù sù cña phần TLV đã soi sáng thêm cho phần đọc- hiểu ? Những kiến thức và kĩ năng...ko VB. Chẳng hạn khi học về các yếu tố đối thoại, độc thoại.trong VBTS, các kiến thức về TLV đã PT một vài VD để làm sáng tỏ? giúp ngời đọc hiểu sâu hơn các đoạn trích phần đọc- hiểu.

(162) 12. Nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng...ko? Lµm s¸ng tá? - KiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ c¸c tp tù sù cña phÇn đọc- hiểu VB và phần TV tơng ứng đã giúp hs häc tèt h¬n khi lµm bµi v¨n kÓ chuyÖn. Ch¼ng hạn các VBTS trong SGK đã cung cấp cho hs các đề tài, nội dung, cách kể chuyện, cách dùng c¸c ng«i kÓ, ngêi kÓ chuyÖn, c¸ch dÉn d¾t, x©y dùng vµ miªu t¶ nh©n vËt, sù viÖc. H§3:(3p) Híng dÉn häc ë nhµ. Tiếp tục ôn tập kiến thức các kiểu bài làm văn đã học Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i trong vë BT ¤n tËp hÖ thèng kiÕn thøc ng÷ v¨n HKI chunr bÞ cho bµi kiÓm tra häc k× I ______________________________________ TiÕt 85- 86:. Ngµy so¹n:03/12/2012. KiÓm tra häc k× I A. Mục tiêu cần đạt - Ôn lại các kiến thức và kĩ năng được thẻ hiện trong bài Tập làm văn; thấy được những ưu điểm và hạn chế trong bài làm của mình, tìm ra phương hướng khắc phục, sửa chữa. 1. Kiến thức: - Ôn lại các kiến thức và kĩ năng được thẻ hiện trong bài Tập làm văn. . Kĩ năng: Thấy được những ưu điểm và hạn chế trong bài làm của mình, tìm ra phương hướng khắc phục, sửa chữa. B. ChuÈn bÞ «n tËp kÜ kiÕn thøc ng÷ v¨n häc k× I C. TiÕn tr×nh thøc hiÖn 1. ổn định t/c 2. Giao đề ( §Ò kiÓm tra chung- pgd). TiÕt 87. : tËp lµm th¬ t¸m. A. Mục tiêu cần đạt:. Ngµy so¹n: 18/12/2012 ch÷ (tiÕp).

(163) - Nhận diện thể thơ tám chữ qua các đoạn văn bản và bước đầu biết cách làm thơ tám chữ. - Giúp Học sinh thực hành trên lớp. 1 Kiến thức: Đặc diểm của thể thơ tám chữ. 2. Kĩ năng: - Nhận biết thơ tám chữ. - Tạo đối, vần, nhịp trong khi làm thơ tám chữ. B. ChuÈn bÞ - GV: Mét sè bµi th¬ 8 ch÷ cña c¸c nhµ th¬, phiÕu häc tËp - Häc sinh chuÈn bÞ c¸c ph¬ng ¸n ®iÒn tõ, viÕt thªm c©u C. Tiến trình thực hiện các hoạt đ ộng 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ:1' Kiểm tra lại sự chuẩn bị ở nhà của HS . 3. Bµi míi: H Đ1(2’)Giới thiệu bài: Môc tiªu:Gîi nhí kiÕn thøc, t¹o t©m thÕ cho hs Phơng pháp: Nêu vấn đề. Thuyết trình Tiết trớc các em đã tập làm thơ tám chữ. Với thể thơ tám chữ chúng ta cần lu ý đặc ®iÓm g× khi viÕt? Tiết học nµy khuyến khích các em tập sáng tác. H§2(10p) Híng dÉn hs t×m hiÓu mét sè ®o¹n th¬ t¸m ch÷ Môc tiªu: Gióp hs tiÕp tôc t×m hiÓu nh÷ng bµi th¬ 8 ch÷ hay cña mét sè nhµ th¬. Ph¬ng ph¸p :Th¶o luËn nhãm, Gîi më Các bài thơ đã học trong chơng I. Tìm hiểu một số đoạn thơ tám chữ trình NV từ lớp 6 – 9 đợc viết 1. ThÕ L÷ ( Bµi “ Nhan s¾c”). b»ng thÓ th¬ t¸m ch÷? “ §· biÕt bao phen nh÷ng buæi chiÒu thu C¸c t¸c gi¶ ? Ta b©ng khu©ng t×m c¶nh méng bªn hå C¸c nhãm th¶o luËn , tr×nh bµy Nhng ta chØ tiÕc khi ngåi lÆng ng¾m NhËn xÐt bæ sung Đôi mắt cô em nh say nh đắm. Ngoµi ra gi¸o viªn cho hs t×m hiÓu thªm mét sè bµi th¬ 8 ch÷ kh¸c: “ 2. Hµn MÆc Tö ( Bµi “ Tr¨ng”). Xu©n kh«ng mïa”- Xu©n DiÖu, “ LÝ tëng”- Vò Hoµng Ch¬ng, “ §au th- “ Ta muèn hån trµo ra ®Çu ngän bót ¬ng”- Hµn MÆc Tö Bao lời thơ đều dính não cân ta Bao dßng ch÷ quay cuång nh m¸u vät Cho mª man tª ®iÕng c¶ lµn da. 3. NhËn xÐt: ? NhËn xÐt c¸ch gieo vÇn, c¸ch ng¾t - Th¬ t¸m ch÷ thêng sö dông vÇn ch©n mét nhÞp cña nh÷ng ®o¹n th¬ trªn. c¸ch linh ho¹t, cã vÇn trùc tiÕp t¹o thµnh cÆp: cÆp liÒn, cÆp gi·n c¸ch. - Thơ tám chữ rất gần với văn xuôi, do đó cách.

(164) ng¾t nhÞp còng rÊt linh ho¹t. HĐ3(10p)Hớng dẫn hs viết thêm một câu thơ để hoàn thiện khổ thơ. Môc tiªu: Nhận biết thơ tám chữ, vµ bước đầu biết cách làm thơ tám chữ.. * GV nªu yªu cÇu. II. Luện tập: Viết thêm một câu thơ để hoàn thiÖn khæ th¬. * Yªu cÇu: - Câu thơ mới phải đủ tám chữ - §¶m b¶o sù logich vÒ ý nghÜa víi nh÷ng c©u thơ đã cho. - Ph¶i cã vÇn ch©n liÒn hoÆc gi·n c¸ch trong * GV ph¸t phiÕu häc tËp- hs tù viÕt c©u. thêm câu cuối để hoàn thiện khổ thơ. Có thể dựa vào các câu gần đủ * Luyện tập tám chữ sau để viết tiếp. 1. “ Tríc dßng s«ng” - §ç B¹ch Mai - Mµ s«ng b×nh yªn níc ch¶y. Cành mùa thu đã mùa xuân nảy lộc - Bởi đời tôi cũng đang chảy. Hoa gạo nở rồi, nở đỏ bến sông - Sao thêi gian còng ch¶y. T«i còng kh¸c t«i sau lÇn gÆp tríc Mµ s«ng b×nh yªn níc ch¶y theo dßng * - Chît quen nhau cha thÓ gäi... - Một vành hoa đâu đã gọi - Mùa đông ơi sao đã vội. - Sao b©ng khu©ng tríc nh÷ng - Cho mét ngêi th¬ thÈn ng¾m - Chît giËt m×nh nghe ai gäi. - Nh÷ng tr¸i chÝn cã tõ ngµy - Ai hái tặng ai để nhớ - T«I thÉn thê n¾m cµnh t¸o. 2. “ Vô đề” - Phạm Công Trứ BiÕt lµm th¬ cha h¼n lµ thi sÜ Nh ngêi yªu kh¸c h¼n víi t×nh nh©n BiÓn dï nhá kh«ng ph¶i lµ ao réng Một cành đào cha thể gọi mùa xuân 3. “ D©u da xoan” - BÕ KiÕn Quèc Nhng sớm nay tôi chợt đứng sững sờ Phè Hµng Ngang d©u da xoan në tr¾ng Vµ ma r¬i thËt dÞu dµng, ªm lÆng Cho một ngời nào đó ngạc nhiên hoa 4. “ Có một đêm nh thế mùa xuân”- Hoàng ThÕ Sinh Có lẽ nào để tuột khỏi tay em Những trai chín chắt chiu từ đất mẹ Nh÷ng tr¸i chÝn lÉn buån vui tuæi trÎ T«i n¾m chÆt h¬n cµnh t¸o nhän gai. HĐ4(20p): Hớng dẫn hs tập làm thơ tám chữ theo đề tài Mục tiêu: Tập làm thơ tám chữ theo đề tài tự chọn Tạo đối, vần, nhịp trong khi làm thơ tám chữ. Ph¬ng ph¸p: Tæ chøc trß ch¬i.

(165) * GV đọc tham khảo 3 bài thơ thuộc 3 đề tài trên( 05-06) Ba đội lần lợt thi tiếp sức, ai nhanh, Hs tr×nh bµy, gv nhËn xÐt, cho ®iÓm. III. Tập làm thơ tám chữ theo đề tài 1. §Ò tµi ; Nhí trêng 2. §Ò tµi: Nhí b¹n 3. §Ò tµi: Con s«ng quª h¬ng. H§5.(2p) Híng dÉn vÒ nhµ: _______________________________________________ Ngµy so¹n: 20/12/2012. TiÕt 88-89. Hớng dẫn đọc thêm Văn bản: Những đứa trẻ ( TrÝch “Thêi th¬ Êu” - M.gorki ) A. Mục tiêu cần đạt: - Có hiểu biết bước đầu về nhà văn M. Go-rơ- ki và tác phẩm của ông. - Hiểu, cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích Những đứa trẻ. 1. Kiến thức: - Những đóng góp của M.G-rơ-ki đối với văn học Nga và văn học nhnân loại. - Mối đồng cảm chân thành của nhà trnh đối với những đứa trẻ bất hạnh. - Lới văn tự sự giàu hình ảnh , đan xen giữa chuyện đời thường với chuyện cổ tích. 2. Kĩ năng: - Đọc – hiểu văn bản truyện hiện đại nước ngoài. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự nkết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại. - Kể và tóm tắt được đoạn truyện. B. ChuÈn bÞ - GV: Ch©n dung M.Gorki. T¸c phÈm “Thêi th¬ Êu”; PhiÕu häc tËp - HS : so¹n bµi theo c©u hái híng dÉn häc C. Tiến trình thực hiện các hoạt đ ộng 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ:(5)' KÓ tãm t¾t “Cè h¬ng”- Lç TÊn- Cho biÕt nh÷ng suy nghÜ cña nv “t«i” khi rêi xa quª h¬ng 3. Bµi míi: H§1:(2p) GV giíi thiÖu Môc tiªu: T¹o t©m thÕ cho HS Phơng pháp: Thuyết trình,vấn đáp, bổ sung, Mác-xim Go-rơ-ki (1868 1936) là nhà văn Nga, (Go-rơ-ki tiếng Nga, go-rơ-ki có nghĩa là cay đắng) .Trong hơn bốn mươi năm lao động không mệt mỏi nhà văn sáng tác rất nhiều, gồm các thể loại truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch. Tháng 8 năm 1934, Mác-xim Go-rơ-ki chủ toạ đại hội các nhà văn Xô-viết lần thứ nhất . Trong.

(166) đại hội này chủ nghĩa hiện thực x hội chủ nghĩa được đề xuất và khẳng định như một phương pháp sáng tác quan trọng. Ông mất năm 1936, Bình đựng tro di hài Mác-xim Go-rơ-ki được an táng vào trong điện Crem-li ở trung tâm thủ đô Mátxcơva . H§2 (10p)Híng dÉn hs t×m hiÓu chung Mục tiêu: HS có những hiểu biết nhất định về tg, t/p( h/c sáng tác, bố cục) Phơng pháp:vấn đáp, bổ sung I. M.Gorki vµ tiÓu thuyÕt “Thêi th¬ Êu” 1. T¸c gi¶: ? Nêu những nét chính về cuộc đời và - M. Gorki (1868- 1936) là nhà văn lớn sù nghiÖp cña M. Gorki ? cña níc Nga vµ thÕ giíi * GV bæ sung - Må c«i bè khi 3 tuæi, mÑ ®i lÊy chång=> Gorki ph¶i sèng víi «ng bµ ngoại, làm nhiều nghề để kiếm sống - ¤ng lµ t¸c gi¶ cña bé ba tiÓu thuyÕt tù thuật kc đời mình 2. T¸c phÈm: * GV tãm t¾t tiÓu thuyÕt “ Thêi th¬ Êu” - Gåm 13 ch¬ng - Đoạn trích “Những đứa trẻ”- chơng 9 II. §äc- T×mhiÓu chung * GV hớng dẫn đọc- Hs tóm tắt 1. §äc- kÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch * Gi¶i thÝch mét sè tõ khã 2. Tõ khã 3. Ng«i kÓ vµ bè côc ®o¹n trÝch ? TruyÖn kÓ theo ng«i kÓ nµo ? Ng«i kÓ - T×nh b¹n tuæi Êu th¬ ( Tõ ®Çu-> “cói đó đặt vào ai? xuèng”) ? Đoạn trích chia mấy phần, nội dung - Tình bạn bị cấm đoán ( Tiếp-> “ko đợc tõng phÇn đến nhà tao”) - T×nh b¹n vÉn tiÕp tôc (phÇn cßn l¹i ). HĐ3: Hớng dẫn hs đọc- hiểu văn bản Môc tiªu: - Hiểu, cảm nhận được giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích Những đứa trẻ. - Gióp hs biÕt rung c¶m tríc nh÷ng t©m hån tuæi th¬ trong tr¾ng, sèng thiÕu t×nh th¬ng vµ hiÓu râ NT kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶ trong ®o¹n trÝch nµy. III. §äcv¨n b¶n - Rèn kĩ năng đọc- kể và phân tích tp tù sùhiÓu tù thuËt 1. T×nh b¹n tuæi Êu th¬ Phơng pháp: Gợi mở vấn đáp, đọc sáng tạo - Một tình bạn gắn bó của những đứa trẻ ? Vì sao những đứa trẻ con ông đại tá sống thiếu tình thơng. l¹i ch¬i th©n víi Ali«sa, bÊt chÊp sù cÊm ®o¸n cña bè ? §iÒu nµy cho thÊy t×nh b¹n cña bän trÎ ntn ?.

(167) ? Hđộng của Aliôsa trèo cây tìm bạn và c¶ bän khi gÆp cïng ng¾m nghÝa nhau cho thÊy t/c cña bän trÎ dµnh cho nhau ntn ? ? Theo dõi cuộc đối thoại giữa bọn trẻ. Cho biÕt v× sao Ali«sa nãi víi b¹n: CËu có bị ăn đòn ko ?Vì sao Aliôsa thấy khó tin khi bọn trẻ cũng bị đánh và thấy tức thay cho chóng ? ? Chi tiÕt Ali«sa b¾t chim chiÒu theo ý muèn cña bän trÎ cho em nghÜ g× vÒ t×nh b¹n cña Ali«sa ? V× sao A l¹i kÓ chuyÖn cæ tÝch r»ng ngêi chÕt sÏ sèng l¹i ? * PhiÕu häc tËp: NÕu em lµ b¹n cña bän trÎ em sÏ lµm g× cho chóng ? ? NhËn xÐt vÒ c¸ch kc cña t¸c gi¶ trong ®o¹n nµy ? ? Từ phần PT trên, h/a những đứa trẻ hiÖn lªn ntn? T×nh b¹n cña chóng ra sao ? * HS đọc đoạn 2 ? H×nh ¶nh “Mét «ng giµ víi bé ria”/230 xuÊt hiÖn trong k/c¶nh “Nh÷ng đám mây đỏ treo...” Gợi cho em liên tởng tới loại nv đb nào trong truyện ctích ? ? Nh×n thÊy bän trÎ ®ang ch¬ivíi nhau, «ng ta cã biÓu hiÖn g× ? H® Êy nãi víi ta ®iÒu g× ? ë nv nµy cã sù t¬ng ph¶n gi÷a h/a một ông già cổ tích với một ông già đời thêng trong lêi nãi vµ h®. Sù t¬ng ph¶n Êy cã ý nghÜa g× ? ? Khi ngêi cha Êy xhiÖn, bän trÎ “lÆng lÏ bíc ra khái xe.”Em hiÓu g× vÒ bän trÎ tõ nh÷ng chi tiÕt nµy ? * Hs đọc đoạn 3 ? C¸ic¸ch tiÕp tôc ch¬i cña bän trÎ diÔn ra ntn ? NhËn xÐt cña em vÒ sv nµy ? ? Bän trÎ kÓ cho A nghe vÒ c/sèng buån tÎ cña chóng (SGK/231) Tõ chi tiÕt Êy , em cã suy nghÜ g× vÒ c/s cña bän trÎ ? ? Khi tiÕp tôc kc cæ tÝch cho nh÷ng ngêi bạn, A đã thể hiện một tình bạn ntn ? ? NhËn xÐt vÒ NT tù sù trong ®o¹n nµy ? ? Tõ phÇn t×m hiÓu trªn, em hiÓu ntn vÒ cuéc sèng cña bän trÎ, vÒ t×nh b¹n, vÒ Ali«sa ? Em rót ra bµi häc g× tõ c¸ch kc cña nhµ v¨n. - Ali«sa biÕt sèng cho b¹n, hÕt lßng yªu quÝ b¹n.CËu muèn an ñi nh÷ng ngêi b¹n må c«i, nhen lªn hi väng n¬i chóng.. - NT kc: Chủ yếu sd ngôn ngữ đối thoại, k/hợp kc đời thờng, chuyện cổ tích.. 2. T×nh b¹n bÞ cÊm ®o¸n. - Cha cña bän trÎ lµ ngêi h¸ch dÞch, th« lç vµ l¹nh lïng tµnnhÉn. - Bän trÎ ngoan ngo·n nghe lêi nhg cam chịu và đáng thơng.. 3. T×nh b¹n vÉn tiÕp tôc - Mét cuéc ch¬i ®oµn kÕt, cã tæ chøc, nhg đó là cuộc chơi không bình thg: ko đáng bí mật mà phải bí mật, ko đáng trốn tránh mµ ph¶i trèn tr¸nh - Cuộc sống âm thầm cô độc, thiếu vắng niÒm vui vµ t×nh th¬ng => A đồng cảm chia sẻ và nâng đỡ.

(168) H§4:( 5p)Gi¸o viªn híng dÉn tæng kÕt - Môc tiªu:HS th©u tãm gi¸ trÞ nd vµ nt næi bËt cña vb - Phơng pháp: Vấn đáp? IV. Tæng kÕt: ? Truyện giúp em cảm nhận đợc gì về t×nh b¹n? NT næi bËt cña ®o¹n trÝch lµ * Ghi nhí /SGK g× ? H§5:(5P) LuyÖn tËp: - Môc tiªu: RÌn n¨ng lùc c¶m thô vµ nh©n biÕt c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt -Ph¬ng ph¸p: Gîi më IV.. LuyÖn tËp - C©u hái SGK - HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm trªn b¶ng phô H§6. Híng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thµnh phÇn bµi tËp luyÖn tËp. TiÕt 90:. tr¶ bµi häc k×.

(169) A. Mục tiêu cần đạt: Nhằm đánh giá: -Hệ thống cơ bản của HS về cả ba phần ( Đọc hiểu văn bản, Tiếng Việt và Tập làm văn ) trong SGK Ngữ văn 9, tập 1 -Khả năng vận dụng những kiến thức và kĩ năng ngữ văn đã học một cách tổng hợp, toàn diện theo nội dung và cách thức kiểm tra,đánh giá mới. 1. Kiến thức: -Hệ thống cơ bản của HS về cả ba phần 2. Kĩ năng: -Khả năng vận dụng những kiến thức và kĩ năng ngữ văn đã học một cách tổng hợp, toàn diện theo nội dung và cách thức kiểm tra,đánh giá mới. B. chuÈn bÞ : GV chÊm bµi, cã lêi phª tõng bµi HS : C. Tiến trình thực hiện các hoạt động 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: Nói lại kiến thức tổng hợp ở học kỳ I 3. bµi míi : Hoạt động 1:(2’) Giới thiệu bài: Môc tiªu : T¹o t©m thÕ cho hs Ph¬ng ph¸p : ThuyÕt tr×nh Tiết trả bài giúp chúng ta đánh giá được tổng hợp năng lực văn của mình. Hoạt động 2:(15’)Tiến hành tr¶ bàì H§3 :(15’) NhËn xÐt Rút ra ưu -Nhắc lại đề kiểm tra +Thảo luận để đi đến đáp án (tiết 85- nhược điểm: *Ưu: Đọc hiểu văn bản:HS đã phân tích và đánh giá được tình huống trong văn bản « Làng » của Kim Lân Tiếng Việt: Nêu và phân tích đúng biện pháp tu từ trong hhi câu thơ được trích từ bài thơ “ Khúc hát ru những em mbé lớn trên lưng mẹ: của Nguyễn Khoa Điềm : « Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời cảu mẹ, em nằm trên lưng. » Tập làm văn:Hiểu được yêu cầu của đề, có kĩ năng phối hợp các yếu tố nghị luận, miêu tả nội tâm…trong tự sự Bài làm khá chặt chẽ,kềt cấu hợp lí,ý tưởng chân thành,văn phong trôi chảy. Có bài còn sử dụng hợp lí các bpnt như điệp ngữ, nhân hoá, so sánh… *Khuyết: Đọc hiểu văn bản:Một số em chưa nêu được ý nghĩa của tình huống trên trên. Tiếng Việt: Có 03 bài thi giải thích sai biện pháp tu từ trong hai câu thơ trên. Tập làm văn: Có hai bài làm chưa đạt yêu cầu (Bài viết lan man, kết cấu rời rạc, trình bày cẩu thả, sai trầm trọng về lỗi chính tả, chấm câu không đúng…). +Hướng khắc phục: *Đối chiếu với đáp án của giáo viên,xem lại các kiến thức mà bài viết còn thiếu hoặc trình bày sai, tiếp thu những ý kiến đóng góp của bạnđịnh ra giải pháp thích hợp nhất để chữabài đạt kết quả tốt nhất. -Hoạt động 04:Hướng dẫn tự học: -Nhận xét tiết chữa bài: Tuyên dương HS làm tốt bài kiểm tra..

(170) + Nhắc nhở các em còn yếu phải tích cực sửa đổi lại phương pháp học,thông hiểu bài. -Dặn dò soạn bài sau: “Bàn về đọc sách” _____________________________________________.

(171)

(172)

Ngu van 9ki 1

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về