(Sáng kiến kinh nghiệm) một số biện pháp quản lí, hướng dẫn giờ tự học của học sinh lớp chủ nhiệm đạt hiệu quả ở trường THCS dân tộc nội trú thạch thành

I. Mở đầu:
1. Lí do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết, dạy học là hoạt động cộng tác giữa thầy với trò nhằm
điều khiển - truyền đạt và tự điều khiển - lĩnh hội tri thức nhân loại nhằm thực hiện
mục đích giáo dục. Lý luận và thực tiễn giáo dục đã chỉ ra rằng hoạt động học tập
của học sinh là một quá trình được chia thành hai giai đoạn: giai đoạn học ở trường
do thầy, cô giáo tổ chức và hướng dẫn trực tiếp và giai đoạn tự học do học sinh tổ
chức dưới sự hướng dẫn và tổ chức gián tiếp của thầy, cô giáo. Tự học là một bộ
phận hợp thành tất yếu của quá trình học tập, là giai đoạn tiếp nối và phát triển bài
học trên lớp, bởi lẽ kiến thức mà học sinh tiếp thu được chỉ thực sự bền vững nếu
chúng được ôn tập và củng cố thường xuyên bằng một hệ thống bài tập hoặc việc
làm, Ngồi ra, tính tích cực của học sinh trên lớp phụ thuộc một phần lớn vào việc
chuẩn bị bài ở nhà của các em. Vậy, để thực hiện được mục tiêu của giáo dục đòi
hỏi phải thường xuyên đổi mới và phát triển chương trình đào tạo, đổi mới phương
pháp dạy học, trong đó vấn đề cấp bách hiện nay là phải “Đổi mới mạnh mẽ
phương pháp giáo dục khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện tư duy sáng
tạo của con người” đảm bảo điều kiện và thói quen tự học, tự nghiên cứu cho học
sinh. [1]
Trường THCS Dân tộc nội trú Thạch Thành là trường chuyên biệt, đối tượng
học sinh là con em dân tộc Mường thuộc các xã trên địa bàn huyện. Các em phải
xa gia đình, xa bố mẹ từ khi mới trịn 11 tuổi. Bởi vậy khả năng nhận thức và tiếp
thu kiến thức của các em còn hơi chậm, năng lực học và tự học cịn hạn chế nhiều
đặc biệt là chưa có phương pháp học tập khoa học. Chính vì vậy giáo viên chủ
nhiệm lớp đóng vai trị là người mẹ thứ hai của các em, thay cha mẹ chăm sóc cho
các em từ bữa ăn, giấc ngủ, cách sinh hoạt, học tập.
Nhà trường quản lý học sinh tại trường 24/24 giờ, nên việc tổ chức quản lý
hoạt động tự học của học sinh là rất cần thiết, không để các em lãng phí thời gian
vào những việc làm vơ ích. Việc xây dựng nề nếp học tập, sinh hoạt tốt sẽ đảm bảo
chất lượng học tập, khắc phục các nhược điểm về năng lực tự học của học sinh.
Với những yêu cầu đó việc tổ chức tự học cho các em có nề nếp, quản lý tự học
chặt chẽ và thường xuyên cùng với nỗ lực tham mưu và tham gia quản lý của giáo

viên chủ nhiệm sẽ mang lại sự ổn định chất lượng học tập và hiệu quả giáo dục của
tập thể lớp. Như vậy sẽ góp phần tích cực vào mục tiêu giáo dục học sinh dân tộc
và mục tiêu giáo dục toàn diện của nhà trường.
Dựa vào thực tiễn trong q trình làm cơng tác chủ nhiệm tại trường THCS
Dân tộc nội trú trong nhiều năm qua, bản thân tôi nhận thấy một trong những yếu
tố để nâng cao chất lượng học tập của học sinh là tăng cường công tác quản lý giờ
tự học của học sinh, đổi mới quản lý dạy học theo hướng phát huy năng lực tự học
của học sinh là một nhiệm vụ rất cần thiết đối với giáo viên chủ nhiệm nói riêng,
đối với nhà trường nói chung.
Từ những lý do trên, tôi chọn nghiên cứu về “Một số biện pháp quản lí,
hướng dẫn giờ tự học của học sinh lớp chủ nhiệm đạt hiệu quả ở trường THCS
Dân tộc nội trú Thạch Thành”.
2. Mục đích nghiên cứu:
1

Đoạn “ Tự học là một bộ phận hợp thành.... tự nghiên cứu cho học sinh” tác giải tham khảo từ TLTK số [2]. Các
đoạn còn lại do tác giả tự viết.

1


Trong q trình tham gia làm cơng tác chủ nhiệm và giảng dạy tại trường,
tơi nhận thấy việc quản lí giờ tự học của học của lớp chủ nhiệm ở trường Dân tộc
nội trú có vai trị hết sức quan trọng trong sự nghiệp giáo dục của nhà trường nói
riêng và của tồn xã hội nói chung. Bởi chúng ta không chỉ đơn giản là đào tạo một
học sinh mà là đào đạo một cơng dân có ích cho đất nước.
Xuất phát từ thực tế, tôi thấy mỗi giáo viên chủ nhiệm đều có cách quản lí
giờ tự học của học sinh lớp mình khác nhau. Có người chưa thực sự quan tâm đến
cơng tác này, có người rất nhiệt tình, năng nổ nhưng kết quả mang lại cũng chưa
cao, dẫn tới có một số bế tắc trong cơng tác quản lí lớp của mình.

Bản thân cơng tác tại trường nội trú, 18 năm làm cơng tác chủ nhiệm, ngồi
việc khơng ngừng nâng cao kiến thức về chun mơn cịn phải quản lí học sinh của
lớp chủ nhiệm. Vì vậy qua q trình nghiên cứu tơi nhận thấy rằng, bản chất của
vấn đề trên chính là ở chỗ người giáo viên chủ nhiệm chưa nắm vững phương pháp
quản lí, có thể nắm chắc về lí thuyết nhưng chưa vận dụng sáng tạo vào từng cơng
việc cụ thể của lớp mình chủ nhiệm. Vì vậy với“Một số biện pháp quản lí, hướng
dẫn giờ tự học của học sinh lớp chủ nhiệm đạt hiệu quả ở trường THCS Dân
tộc nội trú Thạch Thành”, tơi mong muốn có thể nâng cao hiệu quả trong cơng
tác chủ nhiệm, từ đó sẽ thúc đẩy được quá trình học tập và rèn luyện của học sinh.
Giúp các em tự tin hơn, vững vàng hơn. Có tư duy, kiến thức và lối sống lành
mạnh.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Tập trung nghiên cứu và giải quyết một số biện pháp hướng dẫn giờ tự học của
học sinh lớp chủ nhiệm ở trường THCS Dân tộc nội trú Thạch Thành đạt hiệu quả
4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:
- Phương pháp chính: Tổng kết, đúc rút kinh nghiệm.
- Phương pháp hỗ trợ: Điều tra, nghiên cứu, thống kê, so sánh qua thực tế,
tổng hợp đánh giá.
II. Nội dung:
1. Cơ sở lí luận:
Ở trường phổ thơng nói chung và trường Phổ thơng Dân tộc nội trú nói riêng
việc tự học, tự nghiên cứu là một yêu cầu bắt buộc đối với mỗi học sinh để nâng
cao chất lượng học tập cho bản thân. Bên cạnh các giờ học có thầy cơ lên lớp giảng
dạy; nhà trường cịn xếp thêm các giờ “tự học” tại lớp. Thực tế cho thấy trong nhà
trường hiện nay bên cạnh nhiều học sinh đã biết cách tự học, sử dụng nghiêm túc,
có hiệu quả các giờ tự học trên lớp thì vẫn cịn tình trạng nhiều học sinh sử dụng
các giờ tự học chưa nghiêm túc, hiệu quả dẫn đến kết quả học tập bị xếp loại yếu,
điểm kém; thường xuyên bị các thầy cô nhắc nhở. Vậy làm thế nào để học sinh sử
dụng tốt các giờ “tự học”?.

“Tự học” theo cách hiểu thông thường, tự học là sự nỗ lực của bản thân,
người học tự suy nghĩ, tự tìm kiến thức trong mỗi nội dung học hoặc tự tìm tịi tri
thức trong thực tiễn để sở hữu nhằm đạt đến một mục đích nhất định. Tự học chính
là q trình tự tìm hiểu, chiếm lĩnh tri thức, quá trình tự điều khiển và tổng hịa các
hành động: Thu nhận, xử lí, lưu trữ và truyền đạt thông tin trong việc gia tăng tri
thức của người học... Trên cơ sở đó, kiến thức trở nên hiểu sâu, nhớ lâu, vận dụng
thuần thục và linh hoạt. Trong “Học” bao giờ cũng có “Tự học”, nghĩa là tự mình
2


lao động (trí óc, tay chân) để chiếm lĩnh tri thức. Tự học thể hiện sự tự giác, sự nỗ
lực của cá nhân trong việc chiếm lĩnh tri thức nhân loại ở người học nhằm không
ngừng nâng cao vốn hiểu biết và phát triển nhân cách của bản thân.[2]
Trong lịch sử của nhân loại từ xa xưa đã rất quan tâm đến việc học tập nói
chung và tự học nói riêng; các danh nhân, các nhà sư phạm và triết gia đã có những
tư tưởng khoa học tiến bộ về tự học: Khổng Tử (551/479 TCN) với tư tưởng “Học
nhi thời tập chi”, nhà sư phạm vĩ đại người Sec, J.A. Comenski (1592-1670) cũng
đã đưa ra những yêu cầu cải cách nền giáo dục theo hướng phát huy tính tích cực,
chủ động sáng tạo của người học.
Ở Việt Nam, ngay từ khi đất nước độc lập (1945) Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
khẳng định tầm quan trọng đặc biệt của việc học tập của thế hệ trẻ:“Non sơng Việt
Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có được sánh vai với các
cường quốc năm châu hay khơng, chính là nhờ một phần lớn ở cơng học tập của
các em...” [3]. Người luôn căn dặn cách học tập cần lấy tự học làm nịng cốt –
chính Người là một tấm gương tự học để mọi người noi theo. Người giáo viên phải
biết hướng cho học sinh phương pháp tự học:“Phải nâng cao và hướng dẫn việc tự
học”.
Trong thời đại công nghệ thông tin và kinh tế tri thức hiện nay mỗi con
người cần biết định hướng cho bản thân cách học và tự học để nâng cao hiệu quả
học tập và hình thành khả năng tự học, sáng tạo trong hoàn cảnh thực tế.

2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
2.1. Những thuận lợi:
Hệ thống trường Dân tộc nội trú trong toàn quốc nói chung và trường Dân
tộc nội trú Thạch Thành nói riêng ln được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước,
của chính quyền địa phương các cấp và nhân dân các dân tộc huyện nhà.
Với vị trí quan trọng của người giáo viên chủ nhiệm lớp, trong những năm
học qua Ban giám hiệu trường Trung học cơ sở Dân tộc nội trú Thạch Thành rất
chú trọng đến việc quản lí giờ tự học của học sinh trong nhà trường.
Mỗi năm học, nhà trường có 08 lớp gồm 240 học sinh, đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm lớp hầu hết đều là những người có kinh nghiệm trong cơng tác chủ nhiệm,
nhiệt tình, quan tâm, gần gũi và sát sao với các hoạt động của lớp.
Là một giáo viên công tác tại trường Dân tộc nội trú nhiều năm, ngồi cơng
việc dạy học trên lớp, tôi thường được phân công chủ nhiệm lớp 6, 7. Năm học
2015-2016, tôi được nhà trường phân cơng chủ nhiệm lớp 7B, có 27 học sinh.
Trong đó:100% học sinh là người dân tộc Mường. Số lượng học sinh lớp chủ
nhiệm vừa phải (27 em), đa số là ngoan ngỗn, có ý thức học tập tốt, nhiệt tình,
năng động, sáng tạo trong các hoạt động của lớp, nhà trường và xã hội. Đặc biệt,
các em rất thích các buổi sinh hoạt tập thể tại nhà trường, thích gần gũi, tình cảm,
thủ thỉ trị chuyện tâm tình.
Hoạt động tự học của học sinh có sự quản lý, giám sát của giáo viên trực.
Bản thân là người dân tộc Mường nên việc tiếp xúc, gần gũi để nắm bắt tâm lí học
sinh dễ dàng, dễ hịa đồng với học sinh.
2.2. Những khó khăn:
2

Đoạn “Tự học” theo cách hiểu ...nghĩa là tự mình ở trang 2 đên “của bản thân ở trang 3” tác giả tham khảo từ
TLTK số [2]
3
Đoạn “Non sơng Việt Nam....các em” trích Thư Bác Hồ gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên tháng 9 năm
1945. tác giả tham khảo từ TLTK số [4]

3


- Có nhiều em có hồn cảnh đặc biệt khó khăn. Các em ở rải rác khắp các xã
trên địa bàn huyện khi về trường học tập còn rất nhiều bỡ ngỡ. Là học sinh lớp 6,7
nên việc tiếp thu kiến thức, làm quen với phương pháp học tập mới, mơi trường
mới có nhiều khó khăn.
- Việc tiếp cận, tìm hiểu hồn cảnh gia đình học sinh có nhiều khó khăn,
thiếu thông tin (đối với học sinh lớp 6 mới vào trường).
- Nhận thức về tự học và chấp hành đúng các qui định tự học của từng học
sinh trong lớp chưa đầy đủ, đa số chưa nhận thức được đúng yêu cầu tự học, mặc
dù quản lý tốt, học sinh biểu hiện nghiêm túc điều đó chưa nói lên được chất lượng
học tập.
- Nhiều học sinh ý thức học tập chưa cao, cịn ham chơi hơn ham học, chưa
có phương pháp học tập mới cịn quen với thói quen thích học thì học, khơng thích
học thì chơi. Trên lớp chưa chú ý lắng nghe thầy cô giảng bài, thỉnh thoảng nói tục,
chửi thề bằng tiếng dân tộc… (nhằm để thầy cô giáo không biết); không tự giác
nhận lỗi khi mắc lỗi mà thường che giấu… Vì vậy việc tự học ở các em cịn mang
tính thụ động, học sinh có chuẩn bị bài cho ngày mai nhưng chưa thật sự tích cực
chủ động tự học để nâng cao kiến thức và kỹ năng tự học, chưa đủ để thực hiện
yêu cầu tự học, như là phương pháp tự học, phương pháp đọc sách, giải quyết các
bài tập, các câu hỏi…
- Tính tự quản của học sinh về tự học cịn yếu, trơng chờ sự hướng dẫn, điều
hành của giáo viên, hoặc do áp lực từ bên ngoài nên chưa tạo ra được ý thức tự
giác trong học tập. Học sinh hiểu yêu cầu tự học nhưng thực hiện chưa đáp ứng
yêu cầu chung của tập thể và cá nhân.
- Một số phụ huynh vì điều kiện cư trú ở vùng cao khó khăn nên thiếu thơng
tin về kiến thức xã hội, kiến thức nuôi dạy con, chưa tự giác chủ động phối hợp với
nhà trường hoặc giáo viên chủ nhiệm trong việc quản lí con em. Một số phụ huynh

chưa thực sự quan tâm đến việc học tập, rèn luyện của con em vì hồn cảnh kinh tế
gia đình khó khăn, đi làm ăn ở xa, phó mặc việc quản lí, giáo dục con em cho nhà
trường.
2.3. Nguyên nhân:
* Về phía giáo viên:
- Việc tiếp cận, tìm hiểu hồn cảnh gia đình học sinh có nhiều khó khăn,
thiếu thơng tin, vì các em là con em dân tộc từ nhiều xã vùng cao trong huyện
được tuyển vào học tại nhà trường.
- Thiếu thời gian, vì giáo viên chủ nhiệm đều được phân cơng kiêm nhiệm,
phải hồn thành số tiết dạy văn hóa/tuần theo quy định, ơn tập đội tuyển học sinh
giỏi các cấp và kiêm nhiệm công tác khác khi nhà trường phân cơng.
- Chưa tìm ra biện pháp hữu hiệu để quản lí, hướng dẫn giờ tự học có hiệu
quả.
- Một số giáo viên chủ nhiệm khơng phải là người dân tộc thiểu số nên việc
nắm bắt tâm lí, nguyện vọng, gần gũi với học sinh cịn hạn chế nên gặp khơng ít
khó khăn trong cơng tác chủ nhiệm dẫn đến kết quả thi đua chung của các lớp chưa
đều giữa các tuần, tháng; vẫn cịn tình trạng học sinh chưa học bài cũ, làm bài tập
và chuẩn bị bài trước khi đến lớp...
- Việc định hướng về hoạt động tự học cho học sinh của một số giáo viên
chủ nhiệm và giáo viên bộ mơn cịn hạn chế, chưa chú trọng vào việc giám sát hoạt
4


động tự học của mơn học mình phụ trách để nâng cao chất lượng dạy học, việc
kiểm tra đánh giá chất lượng học sinh chưa chủ động, sáng tạo, chưa có biện pháp
thúc đẩy q trình tự học.
* Về phía học sinh:
- Nhận thức về tự học và chấp hành đúng các qui định của từng học sinh
chưa đầy đủ, đa số chưa nhận thức được đúng yêu cầu tự học, mặc dù quản lý tốt,
học sinh biểu hiện nghiêm túc điều đó chưa nói lên được chất lượng học tập.

- Các em cịn mang tính thụ động trong học tập. Tuy nhiên việc học sinh có
chuẩn bị bài cho ngày mai nhưng chưa thật sự tích cực chủ động tự học để nâng
cao kiến thức và kỹ năng tự học, chưa đủ để thực hiện yêu cầu tự học, như là
phương pháp tự học, đọc sách, giải quyết các bài tập, các câu hỏi…
- Năng lực tự đánh giá, tự khẳng định cịn yếu, trình độ tiếp thu bài không
đồng đều, đa số chỉ nhận thức chung, chưa cụ thể hóa thành quyết tâm tự học, cịn
bị động, lúng túng trong cách tiến hành tự học, tức là chưa có kế hoạch và phương
pháp tự học tốt .
Kết quả
Hạnh kiểm
Học lực

Thi đua

Kết quả học tập của học sinh trước khi áp dụng sáng kiến:
Lớp 6B - Năm học 2014-2015
Xếp loại
Số lượng
Tỉ lệ
Tốt
20
74.1 %
Khá
7
25.9 %
Giỏi
1
3.7 %
Khá
10

37%
Trung bình
14
51.9 %
Yếu
2
7.4 %
Lớp xếp thứ 6/8 lớp của trường
Giải KK Hội thi Văn nghệ 20/11
Đạt 2 giải KK văn hóa cấp huyện, 01 giải KK chứ đẹp cấp huyện.

Nhìn chung, kết quả trên đạt thấp hơn chỉ tiêu đề ra đầu năm học của lớp và
nhà trường.
3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
Kết quả học tập của cả trường, thương hiệu của nhà trường được xây dựng
và giữ gìn không phải do một, hai cá nhân cán bộ giáo viên mà là toàn thể cán bộ
giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường qua các thế hệ. Công tác chủ nhiệm
nói chung muốn thành cơng, hoạt động của người thầy phải mang tính nghệ thuật,
phải có tính sáng tạo, khéo léo với từng học sinh, từng hoàn cảnh, phong cách giáo
viên khi trình bày một vấn đề phải có tính khoa học và sư phạm tạo được sự thu
hút và thuyết phục. Muốn có học sinh ngoan ngỗn, có tinh thần học tập thì trước
hết người giáo viên phải đưa tập thể lớp mình thành một lớp tiên tiến, một chi đội
vững mạnh, một tập gồm những thành viên giàu lòng nhân ái, biết yêu thương,
giúp đỡ lẫn nhau, có tinh thần tự học, tự quản tốt. Qua q trình làm cơng tác chủ
nhiệm và giảng dạy bản thân tôi đã áp dụng một số biện pháp trong công tác chủ
nhiệm mà đặc biệt là biện pháp quản lí, hướng dẫn giờ tự học của học sinh lớp chủ
nhiệm như sau:
3.1. Điều tra nắm bắt hoàn cảnh của từng học sinh ngay từ đầu năm học.
- Trước hết tôi khảo sát đối tượng thông qua hồ sơ học bạ, qua phụ huynh
(đối với lớp 6 khi tiếp nhận lớp), qua giáo viên chủ nhiệm cũ và qua học sinh trong

lớp. Ghi chép số liệu cần thiết vào sổ tay để ghi nhớ. Thuộc, nhớ tên, nơi cư trú của
học sinh.
5


 - Sau đó tôi thực hiện công tác điều tra thơng qua phiếu khảo sát (phụ lục1)
mục đích là để nắm được đầy đủ thông tin về học sinh trong lớp. Tôi phát cho mỗi
học sinh một phiếu để các em điền thông tin về lý lịch, ghi rõ họ tên, địa chỉ, nghề
nghiệp của cha mẹ, hoàn cảnh sống của gia đình, gia đình có mấy anh chị em đã đi
làm hay đang học tập. Đồng thời điều tra nắm chất lượng học tập và hạnh kiểm ở
năm trước (đối với lớp 6 căn cứ vào kết quả điểm tuyển sinh đầu vào)... Vì vậy, tơi
đã nắm bắt tình hình cụ thể ngay từ đầu năm để kịp thời tìm ra giải pháp. Việc làm
này giúp tơi hiểu rõ hơn hồn cảnh của từng em, nhằm có biện pháp giáo dục thích
hợp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục.
Qua phiếu này tôi dễ dàng nắm bắt thông tin về học sinh của năm học trước
và bám vào kết quả khảo sát đầu năm học tôi tiến hành phân loại đối tượng để đưa
vào sổ kế hoạch công tác chủ nhiệm, cụ thể: Học sinh giỏi, khá, trung bình, yếu về
học tập, sở trường về mơn học, học sinh có hồn cảnh đặc biệt khó khăn, học sinh
cá biệt về đạo đức, học sinh có những năng lực đặc biệt…
- Đới với đới tượng học sinh có học lực yếu, cá biệt về đạo đức, tơi tiến hành
tìm hiểu rõ nguyên nhân và tìm các biện pháp hợp lí nhất để tác đợng. Dùng
phương pháp tác động tình cảm, nghiêm khắc đối với học sinh nhưng không cứng
nhắc. Tuyệt đối không sử dụng phương pháp trách phạt, chú ý gần gũi các em và
thường xuyên nhắc nhở động viên khen chê kịp thời. Đối với em có hồn cảnh đặc
biệt khó khăn, tơi tìm hiểu để có biện pháp giúp đỡ, động viên tinh thần học tập
của các em. Việc tìm hiểu nắm bắt về sở trường mơn học của học sinh là khâu rất
quan trọng bởi vì đây là nhân tố cho cán sự môn học, giúp giáo viên chủ nhiệm rất
nhiều trong việc quản lí giờ tự học có hiệu quả...
3.2. Xây dựng đợi ngũ cán bộ nịng cốt - Đội ngũ tự quản giúp việc đắc lực cho
giáo viên chủ nhiệm.

Là trường Nội trú, mọi hoạt động học tập, vui chơi, sinh hoạt ăn, ở đều tập
trung tại trường nên công tác tự quản của lớp là rất cần thiết và quan trọng. Giáo
viên chủ nhiệm nào xây dựng được đội ngũ ban cán sự lớp tự quan tốt là một việc
làm góp phần làm nên thành quả thi đua lớn của lớp chủ nhiệm. Xây dựng đội ngũ
tự quản là nền tảng cho công tác chủ nhiệm và cũng là một việc làm quan trọng và
khó khăn đối với giáo viên chủ nhiệm. Yêu cầu đầu tiên giáo viên chủ nhiệm cần
xác định được tiêu chuẩn của cán bộ lớp có ý thức tổ chức kỷ luật tốt; có khả năng
gương mẫu; tính tình thẳng thắn, giám đấu tranh, giám phê bình; năng nổ hoạt
động và sẵn sàng hoạt động; có khả năng học tập tốt: từ khá trở lên; được tập thể
lớp tín nhiệm.
Vì vậy, để lớp được đi vào nề nếp sớm thì ngay từ đầu năm học, tôi đã xây
dựng một đội ngũ cán bộ tự quản của lớp là những em có học lực khá trở lên, đầy
đủ uy tín, gương mẫu do chính các em bầu ra. Sau đó tơi phân công cụ thể với
trách nhiệm rõ ràng, người nào việc đó.
Ngồi chức năng và nhiệm chung của ban cán sự lớp đã phân công từ đầu
năm học, tôi cũng tiến hành phân công nhiệm vụ cụ thể cho những cán sự lớp trong
các giờ tự học để giờ tự học đạt kết quả cao. Ban cán sự lớp tự quản lí, hướng dẫn
giờ tự học gồm: Lớp trưởng, lớp phó học tập, lớp phó lao động, lớp phó văn thể,
lớp phó đời sơng, các tổ trưởng, nhóm trưởng và cán sự môn học. Nhiệm vụ cụ thể:
- Lớp trưởng: Quản lí, điều hành các hoạt động chung của lớp; điểm danh và
ghi sĩ số của lớp vào đầu giờ để báo cáo với giáo viên trực; giữ trật tự lớp trong
6


suốt q trình tự học, nếu có gì bất thường sảy ra với lớp lớp trong giờ tự học phải
báo ngay với giáo viên trực hoặc ban quản sinh và bảo vệ; đề nghị giáo viên chủ
nhiệm tuyên dương, phê bình cá nhân trong các hoạt động tự học.
- Lớp phó học tập: Tổ chức lớp học tự học theo thời khóa biểu và thời gian
biểu, cùng với cán sự môn học hướng dẫn, giúp đỡ các bạn học yếu học bài, chuẩn
bị bài, làm bài tập; điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong

buổi học. Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
Quản lí hoạt động học tập tổ 1.
- Lớp phó lao động: Phân cơng theo dõi các tổ làm vệ sinh lớp học và chịu
trách nhiệm tắt quạt, tắt điện khi ra khỏi lớp; phối hợp cùng lớp trưởng và lớp phó
học tập quản lí giờ tự học của lớp. Quản lí hoạt động học tập tổ 2.
- Lớp phó văn thể: Phối hợp cùng với lớp trưởng và lớp phó học tập cùng
quản lí lớp học. Quản lí hoạt động học tập tổ 3.
- Lớp phó đời sống: Phối hợp cùng với lớp trưởng và lớp phó học tập cùng
quản lí lớp học. Quản lí hoạt động học tập tổ 4.
- Tổ trưởng: Điều hành các hoạt động của tổ: Nhắc nhở đội viên của tổ lên
lớp học đúng giờ quy định. Kiểm tra các loại sách vở, bài tập, đồ dùng học tập vào
trước buổi học tránh tình trạng cứ vào giờ học lại quên sách vở... Kiểm tra, nhắc
nhở việc học bài cũ, làm bài tập và chuẩn bị bài của các thành viên trong tổ.
- Nhóm trưởng: Kiểm tra, nhắc nhở các thành viên trong nhóm học bài cũ,
làm bài tập và chuẩn bị bài mới cho ngày mai đến lớp. Tổng hợp những vướng
mắc trong quá trình tự học của nhóm mình đề xuất với lớp trưởng, lớp phó học tập,
cán sự mơn học cùng tìm ra biện pháp giải quyết.
- Cán sự môn học: Ban cán sự môn học phối hợp cùng với lớp trưởng và lớp
phó học tập cùng quản lí lớp học. Giải quyết những vấn đề vướng mắc, vấn đề khó
trong các mơn học mà các bạn gặp phải thuộc mơn học mình phụ trách.
Trong đội ngũ cán sự lớp, tôi lựa chọn ra một cán bộ có uy tín nhất với bạn
bè (cả học tập và hoạt động phong trào), tốt nhất là lớp trưởng, em này chính là
người quản lý, điều hành các hoạt động của lớp khi khơng có giáo viên chủ nhiệm
ở đó. Ngồi đội ngũ cán bộ lớp tơi xây dựng nhóm những học sinh thân tín, đội
ngũ này sẽ cung cấp cho tôi những thông tin mà cán bộ lớp có thể khơng báo cáo,
tuy nhiên giáo viên chủ nhiệm phải tuyệt đối giữ bí mật đội ngũ này trước lớp.
Để duy trì ổn định trong giờ tự học, ngồi lực lượng nịng cốt là cán bộ lớp,
tơi phối kết hợp giáo viên trực buổi chiều, buổi tối, giáo viên trực tuần, những học
sinh tin cậy (không hẳn là cán bộ lớp) để nắm bắt thông tin trong lớp và xử lý kịp
thời những học sinh gây rối trong giờ tự học, việc làm này luôn đưa đến hiệu quả

rất cao vì học sinh hiểu rằng mặc dù giáo viên chủ nhiệm khơng cần xuất hiện ở
lớp nhưng vẫn có thể biết mọi chuyển xảy ra trong lớp vì thế các em ln phải có ý
thức giữ gìn, thực hiện quy định đã đề ra ở mọi nơi, mọi lúc mà khơng loay hoay
với việc tìm quy luật giáo viên chủ nhiệm xuất hiện ở lớp để đối phó.
3.3. Tăng cường giáo dục nhận thức về tự học, hình thành phương pháp tự
học của học sinh để xây dựng bầu khơng khí học tập tích cực trong lớp.
Từ đầu năm học khi nhận lớp chủ nhiệm, tơi đã rà sốt tồn bộ số học sinh
của lớp mình, điều tra nắm bắt hồn cảnh gia đình từng học sinh… Căn cứ kết quả
học tập ở lớp 6 để phân loại học sinh về khả năng tiếp thu kiến thức, ý thức rèn
7


luyện đạo đức. Giám sát chặt chẽ, động viên khích lệ kịp thời những học sinh có
thành tích trong học tập, rèn luyện; phê bình, xử lý những học sinh chậm tiến.
Giúp học sinh nhận thức đúng về tự học, có ý thức vươn lên, hướng tới thái
độ học tập tích cực: Sự nghiêm túc, trách nhiệm, tính khiêm tốn, nhạy cảm, tính
độc lập… Học sinh là chủ thể thực hiện, các em cần được tuyên truyền và hiểu biết
đầy đủ vai trò, ý nghĩa của hoạt động tự học. Thơng qua các giờ học, hoạt động
ngồi giáo dục giờ lên lớp, phong trào thi đua giúp các em có được nhận thức đầy
đủ và thay đổi tác phong học tập; hình thành thói quen học tập tích cực, hiệu quả.
Giúp học sinh có kỹ năng tự học phù hợp với khả năng thơng qua hình thành
phương pháp tự học. Khơi dậy tinh thần tự chủ về trí tuệ, tự chủ về đạo đức, thái
độ học tập tốt, có phương pháp và kỹ năng tự học tạo nên khơng khí tự học trong
toàn trường. Cụ thể:
- Ngay từ đầu năm học tất cả học sinh trong lớp đều được học Điều lệ trường
học (phần nhiệm vụ của học sinh – được ghi chép đầy đủ vào vở), Quy chế tổ chức
và hoạt động của trường phổ thông dân tộc nội trú (phần nhiệm vụ của học sinh),
mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo của nhà trường, các nội quy, quy định, yêu cầu
học tập, sinh hoạt nội trú.
- Làm cho hoạt động tự học là hoạt động có tổ chức của nhà trường được

học sinh thừa nhận, việc thừa nhận khơng chỉ trong nhận thức mà cịn thể hiện
bằng hành động cụ thể trong viêc cố gắng khắc phục những yếu kém trong học tập,
nỗ lực chiếm lĩnh kiến thức tốt hơn, thể hiện sự khao khát được học để tự khẳng
định mình. Tổ chức tuyên truyền, vận động giáo dục học sinh về ý nghĩa tự học
thông qua các tiết sinh hoạt 15 phút đầu giờ, sinh hoạt lớp cuối tuần và lồng ghép
vào các tiết hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp... tác động đến việc hình thành
động cơ thái độ tự học.
- Trang bị những kỹ năng sống, giúp học sinh hòa đồng trong tổ chức tự học
của nhà trường, của lớp và cá nhân tự học có phương pháp: Tổ chức các hoạt động
giáo dục kỹ năng sống cho học sinh vào các tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp như
kỹ năng tự tổ chức, lập kế hoạch, điều hành quá trình tự học, thích nghi với điều
kiện của nhà trường và lớp học để tạo nên năng lực tự học và phương pháp tự học;
phối hợp với giáo viên bộ môn để hướng dẫn phương pháp học tập bộ môn và định
hướng cách tự học bộ mơn ngay trong đầu năm học.
Ngồi ra cần tổ chức tốt những hoạt động giáo dục đời sống nội trú; Văn hóa
văn nghệ, thể dục thể thao, thẩm mỹ… cân đối với hoạt động dạy học làm cho học
sinh không bị áp lực khép vào khuôn phép tự học.
3.4. Bồi dưỡng một số kĩ năng, phương pháp tự học và phát huy tính tự giác,
khả năng tự quản của học sinh.
3.4.1. Một số kĩ năng tự học: [4]
Kỹ năng tự học là khả năng thực hiện một hệ thống các thao tác tự tổ chức,
tự điều khiển hoạt động tự học trên cơ sở vận dụng các kinh nghiệm có liên quan
đến hoạt động đó. Để hoạt động tự học có hiệu quả thì học sinh cần phải có một số
kĩ năng cơ bản sau:
* Kỹ năng định hướng
Trước tiên, để quá trình tự học diễn ra thành công người học cần thiết lập cơ
sở định hướng của hành động. Đó là hệ thống định hướng và chỉ dẫn mà chủ thể có
4

Mục 3.4.1 đoạn từ “ Kỹ năng tự học cho đến hết trang 8 và từ “Trước tiên...hết trang 9 tác giả tham khảo từ TLTK

số [1]

8


thể sử dụng nó để thực hiện một hành động xác định nào đó. Nó có chức năng
nhận thức đối tượng, vạch kế hoạch, kiểm tra và điều chỉnh hành động theo kế
hoạch.  Để có được cơ sở định hướng, người học phải trả lời được các câu hỏi:
- Học nhằm mục đích gì? Học vì u thích mơn học, vì trách nhiệm với gia
đình và xã hội, hay vì để được khen, được đánh giá cao. Thái độ học tập ra sao?
Học với tinh thần, thái độ nghiêm túc hay hời hợt qua loa… Học như thế nào?
Người học nên chọn phương pháp nào là phù hợp với bản thân.
* Kỹ năng lập kế hoạch học tập
Mọi việc sẽ dễ dàng hơn nếu người học xác định được mục tiêu, nội dung và
phương pháp học. Muốn vậy, người học phải xây dựng được kế hoạch học tập.
Trên cơ sở bộ khung đã được thiết lập đó, người học có thể tiếp cận và chiếm lĩnh
tri thức một cách dễ dàng. Trong quá trình lập kế hoạch người học phải chú ý một
số điểm sau:
- Thứ nhất, người học phải xác định tính hướng đích của kế hoạch. Đó có
thể là kế hoạch ngắn hạn, dài hạn, thậm chí kế hoạch cho từng môn, từng phần. Kế
hoạch phải được tạo lập thật rõ ràng, nhất quán cho từng thời điểm, từng giai đoạn
cụ thể sao cho phù hợp với điều kiện, hồn cảnh của mình.
- Thứ hai, khi lập kế hoạch, người học phải chọn đúng trọng tâm, cần xác
định được cái gì là quan trọng để ưu tiên tác động trực tiếp và dành thời gian cơng
sức cho nó.
* Kỹ năng thực hiện kế hoạch: Muốn thực hiện thành cơng kế hoạch mình
đã tạo lập, người học cần có một số kỹ năng sau:
- Tiếp cận thông tin: lựa chọn và chủ động tiếp nhận thông tin từ nhiều
nguồn khác nhau và từ những hoạt động đã được xác định như đọc sách, nghe
giảng, xem truyền hình, tra cứu từ Internet, làm thí nghiệm… Trong hoạt động này

rất cần có sự tỉnh táo để chọn lọc thông tin một cách thông minh và linh hoạt.
- Xử lí thơng tin: việc xử lí thơng tin trong q trình tự học khơng bao giờ
diễn ra trong vơ thức mà cần có sự gia cơng, xử lí mới có thể sử dụng được. Q
trình này có thể được tiến hành thơng qua các kỹ năng ghi chép, phân tích, đánh
giá, tóm lược, tổng hợp, so sánh…
- Vận dụng tri thức, thông tin: thể hiện qua việc vận dụng thông tin tri thức
khoa học để giải quyết các vấn đề liên quan như thực hành bài tập, thảo luận, xử lí
các tình huống, viết bài thu hoạch…
 
- Trao đổi, phổ biến thơng tin: việc trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ thông tin
tri thức thơng qua các hình thức: thảo luận, thuyết trình, tranh luận… là cơng việc
cuối cùng của q trình tiếp nhận tri thức.
* Kỹ năng tự kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm:
Khi người học tự đánh giá được kết quả học tập của mình, người học sẽ tự
đánh giá được năng lực học tập của bản thân, hiểu được cái gì mình làm được, cái
gì mình chưa làm được để từ đó có hướng phát huy hoặc khắc phục. Để có kỹ năng
tự kiểm tra, đánh giá, học sinh cần:
- Tự trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa bằng cách xác định yêu cầu của câu
hỏi, dự kiến câu trả lời, tái hiện các kiến thức liên quan, tập trình bày câu trả lời
trước nhóm hoặc trước lớp để tìm ra chỗ sai từ đó khắc phục.
- Tự đặt câu hỏi để tự mình giải quyết hoặc thảo luận cùng bạn bè.
9


- Làm các bài tập của thầy cô giao cho, hoặc các bài tập bản thân tự tìm
kiếm sau đó tự mình kiểm tra đáp án để rút kinh nghiệm…
3.4.2. Một số phương pháp tự học:
Đối với học sinh trường Dân tộc nội trú việc định hình phương pháp tự học
mang một ý nghĩa rất quan trọng bởi vì các em ăn ở, sinh hoạt tại trường, thiếu sự
nhắc nhở, giám sát, hướng dẫn học tập hàng ngày của bố mẹ... Vì vậy người giáo

viên phải hướng dẫn các em cách tự học, cách nắm bắt kiến thức một cách hiệu
quả, khoa học. Tôi đã hướng dẫn học sinh tự học theo một số phương pháp sau:
* Tự học qua sách giáo khoa: Tôi đã hướng dẫn cho học sinh về phương
pháp học tập phù hợp với đặc trưng của từng mơn học. Để làm được điều đó tơi
ln phối hợp với các giáo viên bộ môn để nắm được phương pháp học tập của
từng mơn học.
Ví dụ đối với môn Ngữ văn, căn cứ vào khả năng của học sinh, tơi thiết kế
nhiệm vụ cho nhóm học tập, cho cán sự môn học học và từng cá nhân học sinh,
nêu rõ địa chỉ cụ thể để học sinh tìm kiếm thông tin. Làm được việc này tốc độ
hoạt động trên lớp sẽ nhanh hơn, giáo viên có thêm thời gian giải đáp những thắc
mắc, đưa ra những tình huống giúp học sinh hiểu rõ hơn nội dung của bài. Cụ thể:
Về phần Văn bản tôi hướng dẫn học sinh đọc trước bài văn, bài thơ sẽ học, xem
trước các chú thích, thử trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa, chuẩn bị kĩ bài
trước khi đến lớp. Chuẩn bị một số câu hỏi để hỏi thầy cô… Về mơn Tốn, phải
suy nghĩ, tìm tịi cách giải các bài tập của phần lí thuyết vừa học, đọc trước bài sắp
học và tự mình tìm hiểu, nâng cao kiến thức.
* Tự học khi làm bài tập: Tôi đã hướng dẫn học sinh tự mình làm lấy bài
tập, khơng sao chép, không nhờ người khác giải giúp. Tuy nhiên, khi gặp bài tập
khó, có thể nhờ bố mẹ, thầy cơ, bạn bè… chỉ dẫn cách thức hoặc hướng giải của
từng bài.
* Tự học theo sách tham khảo: Tôi đã hướng dẫn học sinh tìm hiểu thêm
những kiến thức mới có liên quan đến bài học, hoặc những phương pháp tiếp cận
bài văn, bài toán… của những sách tham khảo tốt. Tuyệt đối khơng nên chép
những bài giải sẵn để đối phó với thầy, cơ rồi sau đó khơng hiểu bản chất của vấn
đề.
* Tự học trong phịng thí nghiệm: Tơi phối hợp với giáo viên bộ môn Lý,
Địa, Công nghệ, hướng dẫn học sinh tự chuẩn bị bài vở và những dụng cụ cần thiết
để làm thí nghiệm, từ đó rút ra những kết luận, những bài học bổ ích.
* Tự học trong cuộc sống: Tôi đã hướng dẫn học sinh có thói quen quan sát
thực tế của cuộc sống xảy ra hằng ngày xung quanh mình, thơng qua các buổi sinh

hoạt, tham quan, các công tác xã hội… để nâng cao vốn sống.
* Tự học còn là rèn luyện cho mình kĩ năng học thuộc lịng những phần ghi
nhớ, những kiến thức cơ bản và các dạng bài tập… trong sách giáo khoa: Trong
quá trình học tập, khối lượng kiến thức cần nhớ rất nhiều. Vì thế, tơi đã hướng dẫn
cho học sinh kĩ năng học thuộc lòng. Bài thơ đầu có thể học cả giờ mới thuộc,
nhưng đến bài thơ thứ mười thì thời gian học sẽ rút ngắn hơn nhiều. Mơn Tốn
cũng vậy, phải học thuộc và hiểu kĩ các định lí, cơng thức, các dạng tốn… thì lúc
làm bài mới giải đúng, giải nhanh. Bên cạnh kĩ năng học thuộc, học sinh cịn phải
rèn cho mình khả năng nhớ lâu, nhớ chính xác những kiến thức đã học và ý thức tự
giác tìm hiểu, bổ sung để không ngừng nâng cao kiến thức.
10


3.4.3. Phát huy tính tự giác, khả năng tự quản của học sinh:
Với học sinh Dân tộc nội trú, điều này vô cùng cần thiết. Để xây dựng và
phát huy tính tự giác, khả năng tự quản của học sinh lớp 6, 7 yêu cầu giáo viên chủ
nhiệm khi mới nhận lớp phải thường xuyên đến lớp vào các giờ tự học sớm hơn để
hướng dẫn, giúp đỡ học sinh phương pháp học tập. Để rèn cho học sinh tính tổ
chức kỷ luật, phải giúp các em nhận thức đúng vấn đề, trên cơ sở đó các em sẽ
thực hiện một cách tự giác. Giáo viên chủ nhiệm cần bồi dưỡng cho các em có ý
thức trách nhiệm cao đối với lớp, phục vụ tập thể lớp, biết phê bình và tự phê bình.
Bồi dưỡng cho các em có phương pháp quản lý lớp, đặc biệt là quản lí các giờ tự
học.
Mỗi tháng tổ chức họp một lần để tổng kết rút kinh nghiệm, giao kế hoạch
nhiệm vụ tháng tới, lập sổ theo dõi. Mỗi tuần giao ban một lần vào thứ 6 để thứ 7
có số liệu sinh hoạt lớp và có biện pháp khen, chê kịp thời.
3.5. Nâng cao nhận thức và ý thức tự giác của học sinh trong giờ tự học:
Quản lí hoạt động tự học của học sinh là một việc rất khó khăn, phụ thuộc
rất nhiều vào tính tích cực tự giác học tập của học sinh trong lớp. Sử dụng tốt môi
trường nội trú tạo điều kiện tốt cho học sinh học tập trong các giờ tự học của mỗi

ngày theo thời gian biểu. Nâng cao khâu quản lí nhằm nâng cao chất lượng tự học.
Để đạt kết quả cao trong giờ học chính khóa thì ý thức tự giác trong các giờ
tự học là rất cần thiết. Vì vậy để nâng cao hiệu quả giờ tự học tôi áp dụng một số
bước như sau:
3.5.1. Giáo dục thái độ nghiêm túc, tự giác trong giờ tự học:
Thông thường, ở các trường phổ thông khác sau các giờ học trên lớp, học
sinh về nhà và thực hiện giờ tự học tại gia đình. Mỗi học sinh đều có một góc học
tập yên tĩnh, của riêng mình. Ở trường nội trú, học sinh thực hiện các giờ tự học tại
lớp. Mỗi chỗ ngồi của một học sinh được coi như một góc học tập. Góc học tập ấy
dù nhỏ nhưng các em phải làm sao cho thật gọn gàng, ngăn nắp, yên tĩnh. Làm
được điều đó sẽ giúp cho các em có được sự tập trung, học và làm bài tập hiệu quả
hơn. Ngược lại, nếu góc học tập khơng n tĩnh (lớp ồn, một vài bạn làm việc
riêng, nói chuyện, tự ý ra khỏi chỗ…), không ngăn nắp, gọn gàng (sách vở, đồ
dùng học tập để trên bàn, ghế, xung quanh chỗ ngồi của bản thân bừa bộn) là sẽ
làm ảnh hưởng đến hiệu quả tự học của các bạn học sinh khác. Chính vì vậy, bước
vào giờ tự học với thái độ nghiêm túc, tự giác là một trong những biện pháp giúp
các em có các giờ tự học hiệu quả. Bên cạnh sự tự giác của mỗi thành viên trong
lớp việc tổ chức tốt công tác tự quản của cán bộ lớp ở các giờ tự học cũng là một
trong những yếu tố góp phần giúp cho tập thể lớp có những giờ tự học nghiêm túc,
hiệu quả góp phần nâng cao chất lượng học tập của các em.
3.5.2. Hướng dẫn học sinh xác định được cách học phù hợp với từng bộ
mơn:
Dựa vào thời khóa biểu của lớp, mỗi học sinh phải phân loại, xác định được
cách học phù hợp với đặc trưng từng bộ mơn:
+ Mơn học nào có số lượng bài tập ít, chỉ cần học thuộc bài như Lịch sử,
Giáo dục cơng dân, Âm nhạc, Cơng nghệ,… thì dành thời gian ít hơn. Có thể lên
kế hoạch học thuộc bài cũ trước một ngày, tiếp thu bài trên lớp phải thật tập trung
để có thể thuộc bài ngay tại lớp, giảm bớt thời gian trong các giờ tự học.
11

+ Đối với các mơn học có số lượng bài tập nhiều hơn: Tốn, Ngữ văn, Tiếng
Anh, Vật lý, Hóa học,… thì dành thời gian nhiều hơn, trước khi làm bài tập phải
xem lại lý  thuyết, nắm vững các kĩ năng, kiến thức cơ bản rồi mới tiến hành chọn
giải bài tập từ dễ đến khó. Ưu tiên lựa chọn những mơn thuộc sở trường của mình
làm trước để tạo lâm lý thoải mái, tự tin rồi đến các môn học khác.
+ Khi học bài, áp dụng cách học thông dụng nhất là nhìn vào vở đọc thầm
bằng mắt từ 2-3 lần. Sau đó, khơng nhìn vào vở mà tự đọc nhẩm trong đầu hoặc
viết ra giấy nháp những kiến thức vừa học 1-2 lần, đối chiếu với vở ghi để xác định
mức độ thuộc bài. Nếu vẫn chưa thuộc thì tiếp tục làm lại lần 2 cho đến khi thuộc
bài mới thơi.
+ Với những phần học, mơn học có dung lượng kiến thức dài hoặc khó nhớ
thì có thể tách ra từng đoạn nhỏ để học nhưng phải chú ý tuyệt đối tránh kiểu xé
vụn các đơn vị kiến thức mà khơng có sự liên kết cho hồn chỉnh từng phần.
           Ngoài giờ tự học theo kế hoạch được sắp xếp trên lớp theo thời khóa biểu
mỗi học sinh cịn phải biết tranh thủ thời gian để tự học tại khu nội trú vào các buổi
sáng sớm, ở thư viện, trên các phương tiện thông tin đại chúng khác: tivi, sách,
báo, Internet… trong các giờ nghỉ giải lao, ngày nghỉ (chiều thứ Bảy, ngày Chủ
nhật) để nâng cao sự hiểu biết của bản thân. Gặp gỡ, trao đổi với các bạn học sinh
có nhiều thành tích trong học tập, học tốt các bộ môn về kinh nghiệm học tập, giải
quyết các bài tập khó…
3.5.3. Phân cơng cán sự bộ mơn đối với 9 môn cơ bản:
Trên cơ sở tham khảo kết quả học tập và rèn luyện của năm học trước và
tham mưu với giáo viên bộ môn giáo viên chủ nhiệm lựa chọn đội ngũ cán sự môn
học. Yêu cầu các em phải là học sinh học giỏi môn học mà mình phụ trách. Trên
cơ sở đó năm học 2015-2016 cán sự môn học của lớp 7B gồm các em sau:
TT
1
2
3

4
5
6
7
8
9

Họ và tên
Tốn
Vật lí
Sinh học
Ngữ văn
Lịch sử
Địa lí
Giáo dục công dân
Tiếng Anh
Công nghệ

Phụ trách môn học
Hồ Xuân Thái
Hà Minh Trường
Quách Ngọc Anh
Quách Thị Hương
Trương Thị Tâm
Bùi Thị Trang
Bùi Thị Khánh Ly
Trịnh Phương Anh
Vũ Thị Phước

Ghi chú

Đội ngũ cán sự môn học phải nắm chắc nội dung, yêu cầu học tập của mơn
mình phụ trách để nhắc nhở các bạn trong lớp làm bài, làm các bài tập và chuẩn bị
bài mới theo yêu cầu định hướng của giáo viên bộ mơn. Ngồi ra cán sự bộ mơn
cịn chịu trách nhiệm ghi chép những vướng mắc, băn khoăn của các bạn trong lớp
về mơn học mình phụ trách để báo cáo, trao đổi với giáo viên bộ mơn sau đó về
giải đáp cho các bạn trong lớp (nếu có thể) hoặc nhờ giáo viên bộ môn giải đáp
giúp.
Cuối giờ tự học buổi tối, cán sự bộ môn phối hợp với lớp trưởng, các
lớp phó và nhóm trưởng các nhóm học tập để kiểm tra nội dung học bài, làm bài
tập và chuẩn bị bài của các bạn trong nhóm cũng như cả lớp.
3.5.4. Lập thời gian biểu cho từng ngày (vào các giờ tự học buổi chiều, buổi
tối trong tuần):
12


Tơi căn cứ vào thời khóa biểu buổi sáng, buổi chiều để lập thời gian biểu
cho những ngày không học thêm buổi 2 vào buổi chiều và các buổi tối trong tuần
để phân công nhiệm vụ cho cán sự lớp và cán sự môn học.
Thời gian biểu lập nên tương ứng với thời gian biểu của buổi học ngày hôm
sau và có sự thay đổi, bổ sung phù hợp với thời khóa biểu nhà trường. Việc lập
thời gian biểu cụ thể như vậy có nhiều ưu điểm là cùng lúc các em trong lớp đều
học cùng một môn thì có thể cùng trao đổi để tìm ra phương án giải bài tập hay,
nhanh và kiểm tra chéo nhau về việc làm bài tập cũng như học bài. Mặt khác, việc
yêu cầu các em học theo thời gian biểu cũng giúp cho giáo viên có thể kểm soát
được một cách dễ dàng tình trạng một số học sinh làm việc riêng trong giờ tự học.
Tuy nhiên tôi cũng thường xuyên nhắc nhở các em tránh trường hợp sao chép bài
của nhau vì có những học sinh lười học, lười làm bài tập nên sẽ tranh thủ lúc các
bạn làm mà chép bài tập các bạn để rồi không hiểu gì dù là có đủ bài tập cô giao
(Thời gian biểu - phần phụ lục 2).

Quy định và yêu cầu lớp thể hiện nội dung tự học từng buổi học, mỗi cá
nhân xác định được nội dung tự học và biết sắp xếp trình tự thực hiện.
3.5.5. Chia nhóm nhỏ trong học tập [5]
Thời gian học chủ yếu tập trung tự học trên lớp vào các buổi tối từ tối chủ
nhật đến tối thứ sáu hàng tuần và các buổi chiều không có tiết dạy của thầy (dạy
thêm buổi 2) thì học sinh tự quản, tự học cá nhân hoặc theo nhóm tại lớp.
Để thuận lợi cho việc kiểm tra và giám sát các học sinh học tập một cách
hiệu quả, tôi chia lớp thành 10 nhóm nhỏ, mỗi nhóm cử một trưởng nhóm giúp
việc cho cán sự mơn học cũng như lớp phó học tập.
- Chia nhóm học tập: mỗi nhóm từ 2 đến 3 học sinh, mỗi nhóm ngồi một
bàn. Trong nhóm cử một nhóm trưởng, nhóm trưởng phải là học sinh có ý thức tự
giác học tập tốt, là học sinh khá giỏi, có đạo đức tốt.
- Sau khi thành lập nhóm tơi giao nhiệm vụ cho nhóm trưởng. Nhóm trưởng
chịu trách nhiệm quản lí nhóm mình trong các giờ tự học như kiểm tra, nhắc nhở,
hướng dẫn các thành viên nhóm mình học bài cũ, chuẩn bị bài, làm bài tập trước
khi đến lớp.
- Hướng dẫn các nhóm tự học theo thời gian biểu đã quy định và sự điều
hành của lớp trưởng và lớp phó học tập. Ví dụ: Thời khóa biểu thứ 2 đầu tuần có
các mơn: Ngữ văn, Tiếng Anh, Tốn thì buổi tối chủ nhật lớp trưởng hoặc lớp phó
học tập sẽ yêu cầu các nhóm sẽ làm bài tập, chuẩn bị bài Ngữ văn trước, sau đó
đến Tiếng Anh, Tốn. Có nghĩa là làm bài tập chuẩn bị bài mơn nào thì tất cả mọi
thành viên trong lớp cùng làm. Có như vậy mới tránh được việc thiếu hoặc không
làm bài tập trước khi đến lớp. Mặt khác khi cùng làm nếu gặp bài khó, phần khó
hiểu thì cán sự mơn học sẽ giải đáp thắc mắc cho nhiều bạn,... làm như vậy hiệu
quả học tập sẽ rất cao.
- Quy định trách nhiệm cho từng nhóm: Khi quy trách nhiệm cho từng nhóm
các em sẽ có tinh thần tự giác học tập cao hơn và các em sợ mình sẽ bị liên đới
hoặc làm ảnh hưởng đến bạn trong nhóm, hoặc nếu khơng nhắc bạn làm bài tập thì
mình sẽ bị nhắc nhở giống bạn,... Ví dụ: trong nhóm có một bạn khơng thuộc bài
hoặc khơng làm bài tập... thì cả nhóm đều phải chịu trách nhiệm chung. Có như

vậy mới giáo dục được ý thức tự giác học tập của các em.
5

Mục 3.5.5: tác giả tham khảo nguyên văn từ TLTK số [3]. Các đoạn còn lại do tác gỉa tự viết.

13


Cuối giờ tự học của mỗi buổi và vào giờ truy bài buổi sáng, nhóm trưởng sẽ
chịu trách nhiệm phối hợp với cán sự mơn học và lớp phó học tập kiểm tra lại việc
học bài, làm bài tập và chuẩn bị bài của các bạn trong lớp. Hoặc có thể linh hoạt,
lớp phó học tập sẽ nắm bắt tình hình học tập của các thành viên trong lớp thơng
qua sự báo cáo của nhóm trưởng.
3.5.6. Lập sơ đồ lớp học giờ tự học:
Việc học sinh tự học buổi tối khơng thể áp dụng sơ đồ lớp học chính khóa
được bởi vì việc sắp xếp chỗ ngồi cịn phụ thuộc vào đặc điểm, học lực của học
sinh trong lớp. Để giờ tự học có hiệu quả, khi chia nhóm tơi chú ý phân loại đối
tượng học sinh. Học sinh học trung bình, yếu xếp chỗ ngồi cạnh học sinh khá giỏi
mà mục đích chính của tơi là để giám sát, nhắc nhở, giúp đỡ, động viên nhau cùng
học tập có hiệu quả. Ở giờ tự học khơng có thầy cơ giáo trên lớp mà các em phải tự
giác học tập, tự quản nhau, vì vậy giáo viên chủ nhiệm cần sắp xếp chỗ ngồi cho
học sinh dựa vào sơ đồ, đảm bảo tính phù hợp với đối tượng học sinh, cân đối học
sinh khá giỏi đối với các môn học (Sơ đồ lớp học giờ tự học, năm học 2015-2016 –
Phụ lục 3). [6]
3.6. Lập kế hoạch tổ chức hoạt động tự học của tập thể lớp và kế hoạch tự học
của cá nhân. Phát huy tính tự chủ của học sinh trong việc thực hiện kế hoạch
tự học.
* Lập kế hoạch cụ thể cho các giờ tự học trên lớp:
Đây là một việc làm cần thiết, nếu khơng có kế hoạch thì khơng thể làm chủ
được thời gian. Mỗi học sinh, tùy theo khả năng học tập của bản thân mà tự xây

dựng cho mình một kế hoạch học tập phù hợp. Kế hoạch đó có thể thay đổi khi cần
nhưng điều quan trọng là phải tuân thủ kế hoạch đã đề ra.
Trước khi bước vào một giờ, một buổi tự học, học sinh cần xác định rõ mình
phải hồn thành được cơng việc gì (ơn bài, học bài hay làm bài tập)? Thuộc mơn
học nào? Trình tự tiến hành của giờ tự học là: ôn bài, làm bài tập, học bài, chuẩn bị
bài theo thời khóa biểu hơm sau.
- Hướng dẫn cách tổ chức tự học và kỹ năng lập kế hoạch cho học sinh trong
lớp, cần phải hướng dẫn tỉ mỉ vì các em chưa có kĩ năng tự quản. Phân công trách
nhiệm kiểm tra cho từng cán bộ lớp và cán sự mơn học. Có kế hoạch kiểm tra việc
thực hiện kế hoạch giúp học sinh điều chỉnh cho phù hợp với yêu cầu tự học.
- Hướng dẫn học sinh thảo luận và lập kế hoạch trên cơ sở kết quả học tập
của năm học trước, phân tích mặt mạnh mặt yếu trong học tập từng mơn, đặt ra chỉ
tiêu phấn đấu vươn lên, từ đó có kế hoạch tự học đúng với khả năng mỗi học sinh.
- Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm phân loại học sinh, phân cơng đơi bạn học
tập, trên cơ sở đó phân công hướng dẫn cán sự lớp làm kế hoạch tự học hằng tuần,
cụ thể cho mỗi buổi tự học.
- Giáo viên chủ nhiệm phối hợp với giáo viên bộ mơn đánh giá chất lượng
học sinh từng tháng để có định hướng điều chỉnh kế hoạch tự học, thống nhất biện
pháp giáo dục những học sinh có ý thức kỷ luật kém, học yếu.
- Bồi dưỡng năng lực quản lý theo kế hoạch cho cán sự lớp, tác động tích
cực vai trò tự quản của lớp trong tổ chức tự học có kế hoạch.
* Phát huy tính tự chủ của học sinh trong việc thực hiện kế hoạch tự học.
6

Sơ đồ lớp học giờ tự học tác giả tham khảo từ TLTK số [3].

14


Để phát huy được tính tự chủ của học sinh trong việc thức hiện kế hoạch tự

học, giáo viên chủ nhiệm phải xây dựng được ý thức tự quản ở chính bản thân các
em: Tự quản trong nề nếp học tập, trong các hoạt động của lớp của trường, ý thức
yêu thương quan tâm giúp đỡ lẫn nhau như người thân trong gia đình, xem trường
học là ngơi nhà thứ hai của mình, mà ở đó thầy cơ giáo như mẹ hiền, bạn bè như
anh em để cùng nhau chia sẻ, cùng nhau thực hiện tốt việc học tập và hoạt động
phong trào hoạt động của lớp của trường đề ra… Nâng cao trách nhiệm quản lý lớp
theo tính tự chủ và sự tự tin của cán sự lớp trong điều hành lớp tự học. Tổ chức
đánh giá việc thực hiện kế hoạch tự học của lớp hàng tháng, rút kinh nghiệm và
điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp với yêu cầu dạy học.
- Chỉ đạo ban cán sự lớp và các tổ thực hiện tốt việc đánh giá rút kinh
nghiệm thực hiên kế hoạch mỗi tháng. Làm cho học sinh biết tự đánh giá mình,
đánh giá được hạn chế của lớp, của bạn.
- Giáo viên chủ nhiệm thu thập thông tin, quản lý thông tin về thi đua tự học,
công khai đánh giá điểm mạnh điểm yếu của lớp, từng tổ, từng cá nhân trong tuần,
trong tháng, từng học kỳ giúp cho học sinh có sự điều chỉnh kế hoạch tự học, lấy
thi đua để kích thích mỗi học sinh để có kế hoạch học tốt hơn.
3.7. Xây dựng kế hoạch quản lý nội dung tự học, tạo điều kiện thuận lợi để
học sinh cải tiến phương pháp tự học cho phù hợp với trình độ của mình.
3.7.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động tự học và tự kiểm tra đánh giá:
Tổ chức tốt hoạt động tự học một cách hiệu quả, cần phải có một kế hoạch
hợp lí, khoa học. Việc xây dựng kế hoạch cần được truyền đạt tất cả học sinh và
học sinh cũng cần phải vạch ra kế hoạch cho mình để rồi thực hiện một cách khoa
học và hiệu quả.
Kế hoạch tự học của học sinh phải thực tế và linh hoạt, không thể lập một kế
hoạch mà trong đó mỗi hoạt động đều quy định thời gian cụ thể chi tiết. Vì như
vậy, chúng ta có thể gặp những tình huống bất ngờ và kế hoạch bị phá vỡ. Do đó,
kế hoạch học tập của học sinh không phải là cứng nhắc, mà là một kim chỉ nam,
một phương hướng có thể điều chỉnh khi điều kiện thay đổi để học sinh hành động
nhằm sử dụng quỹ thời gian một cách hợp lý và hiệu quả, sao cho kế hoạch đó phải
ở trong tầm với, phù hợp với điều kiện của mình, có như vậy các em mới làm chủ

được quỹ thời gian, không bị động trước nhiều nguồn tư liệu cần phải đọc và các
cơng việc phải hồn thành theo u cầu và sự hướng dẫn của giáo viên.[7]
Để quá trình thực hiện hoạt động tự học đạt được mục tiêu, kế hoạch đề ra.
Việc hướng dẫn cho các em nội dung và hình thức tự học là rất cần thiết. Trên cơ
sở đó giáo viên chủ nhiệm giao nhiệm vụ học tập, tư vấn cách học tập hiệu quả,
giúp đỡ các em phát huy đầy đủ vai trò chủ thể, tự giác tích cực trong tự học.
Việc xây dựng kế hoạch hoạt động tự học và tự kiểm tra đánh giá hoạt động
tự học chính là điều kiện kiên quyết, định hướng cho cả q trình hoạt động tự học
chính là điều kiện kiên quyết, định hướng cho cả quá trình thực hiện. Đồng thời
việc xây dựng kế hoạch cũng chính là dự kiến, thước đo, tầm nhìn cho tổ chức thực
hiện hoạt động.
Hoạt động tự học được diễn ra theo đúng kế hoạch đề ra nhưng cần phải có
cơng tác kiểm tra, đánh giá. Việc kiểm tra, đánh giá phải được thực hiện thường
xuyên, liên tục; thông tin về kết quả kiểm tra sẽ giúp cho giáo viên và học sinh
7

Mục 3.7.1 đoan “Kế hoạch tự học...của giáo viên” tác giả tham khảo từ TLTK sô [1] , các đoạn còn lại do tác giả
tự viết.

15


phát huy, điều chỉnh hoặc thay đổi quá trình thực hiện, nhằm thực hiện có kết qủa
tốt nhất cho kế hoạch và hiệu quả cho hoạt động tự học.
3.7.2. Xây dựng phương pháp quản lí lớp:
Giáo viên chủ nhiệm với vai trị là người quản lí trực tiếp hoạt động tự học
của học sinh, cần tổ chức quản lí các hoạt động, các phong trào thi đua của lớp.
Xây dựng tập thể lớp thành tập thể biết học hỏi, thúc đẩy từng cá nhân học sinh
thực được tự học bằng khả năng của bản thân và đạthiệu quả như mong đợi.
Giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn là người tổ chức, điều khiển,

hướng dẫn, kiểm tra việc tự học của học sinh trong lớp; học sinh phải biết tự tổ
chức, tự điều khiển, tự lực trong việc học tập của mình. Giữa giáo viên và học sinh
phải có sự hợp tác nhịp nhàng trong quá trình học để có biện pháp giúp đỡ các em
học tập phù hợp.
Phối hợp với giáo viên bộ môn để nắm bắt về việc hướng dẫn và giao nhiệm
vụ học tập ở nhà cho học sinh, kiểm tra đánh giá việc hướng dẫn phương pháp cho
học sinh của giáo viên bộ mơn có sát với từng đối tượng khơng. Bởi vì bên cạnh
dạy kiến thức môn học theo quy định của chuẩn kiến thức kĩ năng, cần thực hiện
hướng dẫn, tư vấn và giao nhiệm vụ học tập cho các em. Đồng thời giúp các em tự
tin và tìm được sự hứng khởi trong học tập.
3.7.3. Xây dựng sơ đồ tự quản của lớp dưới sự giám sát của giáo viên chủ
nhiệm:
GVCN
Lớp trưởng
Lớp phó HT
Tổ trưởng tổ 1

Lớp phó VT
Tổ trưởng tổ 2

Lớp phó LĐ

Lớp phó ĐS

Tổ trưởng tổ 3

Tổ trưởng tổ 4

3.7.4. Xây dựng tiêu chí xếp loại thi đua:
Để lớp học đi vào nề nếp, ổn định. Tôi cùng Ban cán sự lớp xây dựng một

bản tiêu chí xếp loại thi đua chi tiết, đưa ra các thang điểm cộng, trừ phù hợp, để
các thành viên trong lớp có thể thi đua một học tập cách lành mạnh. Sau khi tôi và
Ban cán sự lớp thống nhất tiêu chí thi đua. Trong tiết sinh hoạt lớp, lớp trưởng tiến
hành lấy ý kiến tập thể để điều chỉnh cho hợp lí và người đưa ra quyết định cuối
cùng là giáo viên chủ nhiệm. Khi cả lớp thống nhất tiêu chí, thang điểm, tơi cho tổ
chức thực hiện. Mỗi tổ trưởng có một cuốn Sổ theo dõi thi đua dựa trên cơ sở các
tiêu chí đã thống nhất để thao dõi, đánh giá các thành viên trong tổ. Cuối tuần, vào
tiết sinh hoạt lớp, các tổ trưởng lên báo cáo trên bảng điểm của các thành viên
trong tổ và xếp loại hạnh kiểm (bảng tiêu chí xếp loại thi đua ở phần phụ lục 4).
3.8. Công tác tham mưu với Ban giám hiệu, phối hợp với Ban quản sinh, Giáo
viên trực tuần, Liên đội để quản lý, kiểm tra hoạt động tự học của học sinh).
3.8.1. Biện pháp phối hợp:

16


Bên cạnh các biện pháp trên thì công tác phối kết hợp là một trong những
biện pháp rất quan trọng để góp phần tạo nên nề nếp chung của lớp chủ nhiệm. Vì
vậy ngay từ đầu năm tơi ln chú trọng tới công tác này:
- Tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường để xây dựng kế hoạch và giải
quyết những khó khăn, vướng mắc của lớp trong q trình thực hiện.
- Phối hợp với giáo viên bộ môn để nắm bắt tình hình học tập của học sinh.
cùng với giáo viên bộ môn hướng dẫn phương pháp học tập môn học cho học sinh,
đặc biệt là đối tượng học sinh yếu. định hướng giải quyết một số nội dung khó, ổn
định kỷ luật trật tự lớp trong q trình tự học. Giáo viên chủ nhiệm theo dõi đánh
giá và có biện pháp điều chỉnh.
- Phối hợp với quản sinh, giáo viên trực buổi tối, Đội viên cờ đỏ của Liên đội
để nắm bắt sĩ số, tìm hiểu nguyên nhân học sinh nghỉ học trong các giờ tự học, xác
minh tại kí túc xá…, quản lý nề nếp, xử lý các trường hợp vi phạm và các vấn đề
bất thường, kiểm tra việc thực hiện nội dung tự học và việc thực hiện tự học của

học sinh để có biện pháp điều chỉnh, giáo dục kịp thời. Bởi vì có những học sinh
rất lười học nên thường giả vờ mệt, ốm để ở trên phòng.
- Phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh các xã và cha mẹ học sinh để
cùng giáo dục học sinh. Công tác phối hợp này, tôi thực hiện tốt với một số phụ
huynh học sinh, tuy nhiên với một số phụ huynh khác trong lớp thì gặp nhiều khó
khăn do phần lớn phụ huynh ở xa trung tâm, ít liên hệ với nhà trường. Bên cạnh
đó, còn có không ít phụ huynh rất ít hoặc không quan tâm tới tình hình học tập và
rèn luyện của con, khoán trắng cho giáo viên chủ nhiệm và nhà trường.
Ngoài ra tôi còn chú ý tới việc gặp gỡ, thăm hỏi tình hình của lớp chủ nhiệm
thông qua những học sinh của các lớp khác như các em ở lớp cùng cấp hoặc lớp
cấp trên và lớp dưới mà ở cùng thôn, xã với các em học sinh lớp chủ nhiệm của
mình. Bằng cách này giáo viên chủ nhiệm có thể nắm bắt một cách tổng thể, bao
quát và khách quan hơn về học sinh để từ đó có biện pháp phù hợp với từng em.
Nhờ đó những biện pháp, cách thức xử lí học sinh vi phạm của giáo viên đối với
các em cũng sẽ hiệu quả hơn.
3.8.2. Kiểm tra kế hoạch, đánh giá giờ tự học của lớp:
* Kiểm tra kế hoạch:
Kiểm tra thực hiện kế hoạch là bước rất quan trọng trong kế hoạch chủ
nhiệm lớp. Nó thể hiện tính thực tiễn của bản kế hoạch. Việc kiểm tra phải diễn ra
thường xuyên theo đúng kế hoạch tuần, tháng, học kì. Kiểm tra thường xuyên giúp
giáo viên chủ nhiệm phát hiện những bất cập trong quá trình thực hiện và kịp thời
uốn nắn điều chỉnh, bổ sung cho bản kế hoạch đầy đủ hơn. Có như vậy kế hoạch
chủ nhiệm mới đảm bảo những mục tiêu giáo dục của nhà trường.
Kế hoạch kiểm tra đánh giá hoạt động tự học, kế hoạch phải phù hợp với
yêu cầu dạy học và đặc điểm học sinh nội trú. Giáo viên chủ nhiệm phối hợp với
ban quản sinh, giáo viên trực buổi chiều, buổi tối vừa hướng dẫn học sinh tự học
vừa kiểm tra việc thực hiện kế hoạch đối với học sinh yếu để giúp các em tự học có
kết quả đồng thời khuyến khích những học sinh khá giỏi tự học tốt hơn nữa.
Tham khảo ý kiến tham mưu của các thầy cô giáo, ban quản sinh, khảo sát về các
nội dung kiểm tra, đánh giá khách quan chức năng quản lý của cán sự lớp học.

Giáo viên chủ nhiệm thông qua công tác kiểm tra tác động tích cực đến học sinh
giúp các em có điều kiện thực hiện kế hoạch và hồn thành nội dung tự học.
17


 

* Đánh giá:
Đây là bước quan trọng, không thể thiếu, là khâu cuối cùng trong việc thực
hiện kế hoạch, là thước đo giá trị khoa học và thực tiễn kế hoạch chủ nhiệm của
tập thể lớp. Vì vậy trong quá trình đánh giá cần chi tiết, khách quan, thấy rõ những
việc đã làm được và những việc chưa làm được, đồng thời tìm hiểu rõ nguyên nhân
và hướng khắc phục.
Đánh giá rút kinh nghiệm để có những tác động tích cực hơn, giúp từng
thành viên làm đúng chức năng của mình. Giáo viên chủ nhiệm có trách nhiệm
hướng dẫn học sinh có kế hoạch hồn thành các u cầu học tập trong từng buổi
học, điều chỉnh cách tự học của lớp, tác động tích cực đến học sinh yếu kém.
Việc kiểm tra, đánh giá hoạt động tự học của học sinh nhằm giúp cho giáo
viên chủ nhiệm nắm chắc chất lượng học tập của học sinh trong lớp để từ đó điều
chỉnh, nhiệm vụ, nội dung học tập, thay đổi phương pháp, cách thức quản lí cho
phù hợp. Đồng thời khích lệ động viên học sinh học tập, phát hiện những phương
pháp học tập mới để nhân rộng ra các lớp khác. Mặt khác việc kiểm tra, đánh giá
hoạt động tự học của học sinh cịn duy trì kỉ cương, nề nếp học tập, đảm bảo giờ
nào việc nấy, nâng cao vai trò tự quản của lớp.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.
4.1. Đối với các hoạt động giáo dục học sinh:
Năm học 2015-2016, Tập thể lớp 7B đạt kết quả như sau (Phụ lục 5).
Kết quả

Xếp loại
Số lượng
Tỉ lệ
Tốt
25
92,6 %
Hạnh kiểm
Khá
02
7,4 %
Trung bình
0
0
Giỏi
05
18,5 %
Học lực
Khá
19
70,4 %
Trung bình
3
11,1 %
Yếu
0
0
- Lớp xếp thứ 1/8 lớp của trường(Lớp Tiên tiến xuất sắc).
- Giải nhì Hội thi văn nghệ chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11.
- Giải ba giao lưu TDTT chào mừng ngày thành lập Quân đội nhân dân 22/12.
Thi đua

- Giải nhì Hội thi nét đẹp Đội viên và giao lưu câu lạc bộ Tiếng Anh.
- Đạt 5 giải văn hóa cấp huyện: 01 giải nhì, 01 giải 3 và 3 giải khuyến khích.
- Đạt 5 giải viết chữ đẹp cấp huyện, 01 giải nhì bóng chuyền nam cấp huyện.

4.2. Đối với bản thân:
Có điều kiện nghiên cứu, tham khảo tài liệu, bồi dưỡng thêm kiến thức về
nhiệm vụ, vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong cơng tác giáo dục học sinh nói
chung và cơng tác hướng dẫn học sinh lớp chủ nhiệm tự học nói riêng góp phần
nâng cao hiệu quả giáo dục trong nhà trường.
4.3. Đối với đồng nghiệp và nhà trường:
Kết quả học tập và rèn luyện của học sinh chủ yếu phụ thuộc vào ý thức tự
học, tự quản hàng ngày. Qua thực tế tôi thấy lớp nào giáo viên chủ nhiệm quản lí,
hướng dẫn giờ tự học, tự quản tốt lớp đó kết quả học tập và rèn luyện rất cao.
Từ việc áp dụng tại lớp chủ nhiệm, những giải pháp này có thể áp dụng cho
tất cả các khối lớp trong nhà trường đặc biệt đối với các trường Dân tộc nội trú.
III. Kết luận và kiến nghị đề xuất:
1. Kết luận:
18


Quản lí học sinh nói chung, quản lí, hướng dẫn giờ tự học của học sinh ở
trườg Dân tộc nội trú Thạch Thành nói riêng là việc làm thường xuyên của Ban
giám hiệu và giáo viên chủ nhiệm. Việc quản lí, hướng dẫn giờ tự học của học
sinh lớp chủ nhiệm có ý nghĩa vơ cùng quan trọng trong việc giáo dục tồn diện
cho học sinh. Tự học khơng chỉ nhằm nâng cao chất lượng học tập mà còn hướng
đến giáo dục phẩm chất đạo đức cho học sinh, thông qua phương pháp học tập để
rèn luyện đức tính làm người.
Qua quá trình nghiên cứu và thực nghiệm của bản thân, tôi luôn nỗ lực, tâm
huyết và trăn trở nhằm đưa ra phương pháp quản lí lớp chủ nhiệm phù hợp với đối
tượng học sinh để đạt được kết quả cao nhất. Trong năm học 2015-2016, bản thân

và lớp tôi chủ nhiệm ln ln hồn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
2. Kiến nghị:
Sở GD&ĐT cần tổ chức các buổi hoạt động về chuyên đề giáo viên chủ
nhiệm, trong đó bàn về việc đưa ra những phương pháp quản lí, hướng dẫn giờ tự
học cho học sinh các trường Dân tộc Nội trú có hiệu quả. Tham mưu với cấp trên
tăng số tiết đối với giáo viên chủ nhiệm ở các trường Dân tộc nội trú.
Trên đây là những suy nghĩ và việc làm cụ thể của bản thân trong công tác
chủ nhiệm. Đây là những kinh nghiệm của cá nhân nên không tránh khỏi những
nhược điểm nhất định. Rất mong nhận được sự góp ý kiến hội đồng khoa học và
các đồng nghiệp để công tác chủ nhiệm của tơi ngày càng hồn thiện, góp phần
nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục tồn diện cho học sinh.
Tơi xin chân thành cảm ơn.
XÁC NHẬN
CỦA HIỆU TRƯỞNG

Thạch Thành, ngày 10 tháng 04 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của bản thân,
không sao chép nội dung của người khác.
Người viết

Bùi Thị Hảo

19