Tài liệu Kỹ thuật vẽ sơn dầu cổ điển docx

29

Ph*n l:n các )èn dây tóc cho ánh sáng “5m” (nhi'u vàng và )B), trong kho;ng 2800 –
3300 K. "8 l-c ánh sáng vàng và )B, ng%(i ta th%(ng ph< lên bóng )èn m=t l:p
neodymium. K.t qu; là, tuy các bóng có nhi3t )= màu kho;ng 2800 K, nh%ng nh( có l:p
l-c bKng neodymium, ánh sáng tBa ra l6i g*n v:i bóng không có l:p l-c có nhi3t )= màu
kho;ng 5000 K hoIc cao h$n. Nh% v,y )8 có ánh sáng tr/ng hi3u qu; g*n nh% ánh sáng
ban ngày nên ch-n nguCn sáng (bóng )èn) có CRI tM 90 trQ lên và nhi3t )= màu trong
kho;ng 5000 - 6000 K.



Hãng Panasonic s;n xu5t )èn huHnh quang Pa-Look Premier
L
FCL gCm 3 lo6i: (a)
phát ánh sáng tr/ng 5m (màu )èn dây tóc) (vB h=p bóng )èn có in màu da cam), (b)
phát ánh sáng tr/ng t9 nhiên (natural light) (vB h=p )èn in màu lGc), (c) phát ánh
tr/ng l6nh (cool) (vB h=p bóng )èn in màu tím).



(a) tr/ng 5m " " " (b) tr/ng sáng t9 nhiên " " " (c) tr/ng l6nh

Bóng có nhi'u hình d6ng và kích c4 khác nhau, tu7i th- 13000 gi(, và )= sáng
sau 13000 gi( chJ gi;m )i 20%. Bóng hình vòng tròn (xem hình bên d%:i) có các
c4 9 ()%(ng kính ngoài 12 cm), 15 (17 cm), 20 (20.5 cm), 30 (22.5 cm), 32 (29.9
cm), 40 (37.3 cm). Thông th%(ng )8 tránh ánh sáng b0 rung và ti.t ki3m di3n tích,
có th8 dùng nguCn sáng gCm 2 bóng )èn hình tròn lCng vào nhau, ví dG c4 30 và
32. Các bóng cho ánh sáng t9 nhiên (tr/ng) lo6i này FCL30ENW/28HL (c4 30) và
FCL32ENW/30HL (c4 32) có nhi3t )= màu 5200 K.

IV) K! thu"t v# s$n d%u cC -i4n

Tri1t lA h*i hPa t= th1 kQ 17 [Vicente Carducho (1576 – 1638)]:
Ba giai )o6n phát tri8n c<a ho6 s?:
• Chép tranh
• Sáng t6o
• Hoàn h;o


30
1)
K! thu"t Flemish (Flamand)


“ Fi(u 7. T.t c& h*i viên b$t bu*c ph&i dùng màu ch.t l?@ng cao >: v',
và không >?@c v' trên b.t c, th, gì khác ngoài ván gI sKi t+t >ã >?@c
ph%i th"t khô, mIi màu >(u ph&i >?@c v' lót trên n(n hai l)p.”

"i'u l3 n#m 1546 c<a h=i ho6 s? thành ph> ´s-Hertogenbosch (Hà Lan)


- Th%(ng v2 lên gO, ph< gesso tr/ng, )áng gi5y ráp ).n nhVn bóng nh%
kính;
- Can hình ho6 lên dùng carton )Gc lO hoIc gi5y can ph< b=t than Q mIt trái,
sau )ó hãm bKng tempera hoIc màu n%:c;

- Ph< varnish (hoIc m=t l:p tempera trNng loãng và trong) lên toàn b=
(imprimatura). Màu c<a imprimatura (th%(ng có s/c 5m: màu da, vàng )5t,
nâu, hoIc )ôi khi xám) quy.t )0nh hòa s/c ch< )6o c<a bNc tranh, d! t6o
hài hòa. "8 khô;
- V2 lót )$n s/c (monochrome), th%(ng bKng tempera trNng. B/t )*u bKng
láng các bóng t>i bKng màu trong. Sau )ó ).n các vùng r=ng giAa sáng
và t>í dùng màu bán trong và bán )Gc. NhAng chO sáng nh5t v2 sau cùng,
bao gi( cDng bKng màu )Gc, và dày. Càng sáng thì càng dày.
- BNc lót khi hoàn thành trông t9a nh% phù )iêu sepia. "8 khô
- Ph< m=t l:p láng hoà tr/ng loãng lên trên. "8 khô
- "i l6i các kh>i cho rõ. "8 khô.
- Láng màu cGc b=, sau )ó lên màu bKng s$n d*u v:i các )= trong và )Gc
khác nhau.



Hubert và Jan van Eyck, “Ghent altarpiece” (1432) (trích )o6n)

Có th8 th5y rõ l:p v2 lót trên 2 bNc giAa trong 4 bNc liên hoàn trích tM b= tranh
bàn th( Q Ghent do anh em Van Eyck v2.


31
V2 lót )$n s/c trong ti.ng P )%&c g-i là verdaccio (phát âm: ver-)A-chi-ô), b/t
nguCn tM k+ thu,t v2 fresco (tranh bích ho6). Verdaccio th%(ng )%&c v2 v:i màu
)en mars pha v:i vàng ochre, )%&c m=t hoà s/c ph$n ph:t màu lGc xám hoIc
ng; vàng. (Verde ti.ng P là màu lGc). Có th8 th5y verdaccio trong nhi'u fresco Q
P, ví dG ph*n n'n trong các bích ho6 t6i Sistine chapel do Michelangelo v2.

Michelangelo, Vòm tr*n Sistine (trích )o6n) (1508 – 1512), Vatican

V2 lót trong ti.ng Pháp còn )%&c g-i là grisaille (phát âm: gri-zay), chJ lo6i tranh
v2 hoàn toàn bKng )$n s/c, có bóng màu xám (gris) hoIc nâu.



Jean-Auguste-Dominique Ingres (1780 – 1867)
Trái: Odalisque v2 bKng grisaille (kho;ng 1824 ~ 1834), 83.2 x 109.2 cm;
Ph;i: Odalisque l:n (1814), 91 x 162 cm, b;o tàng Louvre

K? thu(t c9a Jan Vermeer


Jan Vermeer sinh n#m 1632 t6i Delft – m=t thành ph> nhB nay thu=c Hà Lan,
mà dân s> vào n#m 1600 là kho;ng 17,500 ng%(i. ME ông không bi.t chA, còn
b> ông là m=t ng%(i buôn tranh. Khi Vermeer lên 3 tu7i thì Rembrandt )ã là m=t
ho6 s? 29 tu7i danh ti.ng t6i Amsterdam. Khi Vermeer lên 6 tu7i, Frans Hals )ã
b/t )*u v2 bKng k+ thu,t tr9c ti.p. Khi ông 12 tu7i (1644) và còn ch%a h-c v2 (3
n#m sau, và kéo dài 6 n#m), Diego Velasquez )ã là ho6 s? c<a tri'u )ình Tây
Ban Nha. BNc ho6 )*u tiên c<a Vermeer chúng ta bi.t ngày nay )%&c v2 n#m
1655 khi ông 23 tu7i. D%(ng nh% b> cGc, )' tài c<a ông không khác m5y so v:i
các ho6 s? ti'n b>i hay )%$ng th(i xN Flander nh% Ter Borch (1617 – 1681),
Gabriel Metsu (1629 – 1667), Pieter de Hooch (1629 – 1684), hay Frans van
Mieris (1635 – 1681) – song ông )ã lo6i tính cách “dân t=c” c<a ông – tính cách
Hà Lan - ra khBi tranh, mà chJ t,p trung vào hoà s/c và ánh sáng. Ngay tM khi

32
b/t )*u s9 nghi3p c<a mình, ông )ã chNng tB là ng%(i có kh; n#ng )ánh giá l6i

các %:c l3 trong h=i ho6 qua kinh nghi3m c<a riêng ông. Ta c;m th5y tình yêu
)Ic bi3t c<a ông )7i v:i nhAng ng%(i và v,t ông v2. Th. gi:i trong tranh
Vermeer hi3n ra hoàn h;o h$n th. gi:i th9c. Ông v2 r5t ít, mOi n#m không quá 2
bNc tranh. Ông m5t n#m 43 tu7i (1675). Trong toàn b= s9 nghi3p 20 n#m sáng
t6o c<a mình, ông chJ v2 35 bNc tranh. Sinh th(i, ông chJ )%&c xem là m=t ho6 s?
tJnh lT, có mNc thành công trung bình.

Jan Vermeer b0 quên lãng g*n m=t th. kF, cho ).n khi )%&c nhà phê bình Pháp
Étienne Joseph Théophile Thoré hay Thoré Bürger (1807 – 1869) tái phát hi3n.
Trong m=t bài vi.t )#ng trên Gazette des Beaux Arts n#m 1866, k.t qu; c<a 20
n#m nghiên cNu, Théophile Thoré gán 66 bNc tranh cho Vermeer. Ngày nay
Vermeer )%&c coi là m=t trong các ho6 s? v? )6i nh5t c<a th(i hoàng kim Hà Lan
(t.k. 17).

Palette c9a Vermeer [7]:



xanh tr(i (azurite)
)B yên chi (carmine)
)B thiên th;o (madder lake) (4)
)B son (vermillion) (3)
ochre )B (red ochre)
vàng chì-thi.c (lead-tin yellow)
vàng ochre (yellow ochre) (2)


l
Gc )5t (green earth) (5)
chàm (indigo)

xanh bi8n thSm (ultramarine)
nâu )en s>ng (raw umber) (6)
)en than (charcoal black)
)en ngà voi, x%$ng (ivory black) (7)
tr/ng chì (lead white) (1)




Chi ti&t k? thu(t c9a Vermeer:
(i) Impasto


“Cô gái >Pc th? bên cDa sR” (1657 – 1659) 83 x 64.5 cm, Dresden

33

V2 impasto là )/p (hay trát) m=t l:p màu )Gc dày. Impasto th%(ng )%&c dùng )8
nh5n các chO quan tr-ng, n7i lên, vì l:p màu dày d! gây chú @ so v:i n'n mBng
xung quanh, )Ic bi3t là các chO )%&c chi.u sáng m6nh. Trong bNc tranh “Cô gái >Pc
th? bên cDa sR” Vermeer )ã v2 impasto r5t dày ph*n trán c<a cô gái, làm n7i c;m
giác da th0t ph;n chi.u ánh sáng. C7 áo tr/ng cDng )%&c v2 impasto bKng nhAng
v3t bút vòng cung. Ph*n sáng c<a áo vàng cDng )%&c v2 )/p bKng tr/ng chì tr=n v:i
vàng chì - thi.c - thN vàng r9c r4 nh5t dùng trong th. kF 17. Cái giBi c<a Vermeer Q
)ây là l>i v2 )/p và cách dùng màu c<a ông )ã làm cô gái trQ thành trung tâm c<a
s9 chú @ mIc dù hình cô ta khá nhB so v:i toàn b= khung c;nh.

(ii) Dùng lapis lazuli (ultramarine) >$t ti(n

TM trái: “Ng?Ei >àn bà v)i bình n?)c” (1664 – 1665) 45.7 x 40.6 cm (New York Metropolitan Museum
of Art; trích )o6n; )á lapis lazuli

Nh% )ã th5y Q trên, b;ng màu c<a Vermeer, cDng nh% c<a nhi'u ho6 s? th(i ông, r5t
h6n ch., chJ gCm 10 – 12 màu. Song khác v:i )a s> chJ dùng màu lam azurite rT ti'n,
Vermeer )ã dùng ultramarine thN thi3t làm tM )á lapis lazuli, cho màu xanh n%:c
bi8n r5t sâu và trong. "ó là màu t>i nh5t sau màu )en trên b;ng màu c<a Vermeer.
Khi hòa v:i tr/ng chì, ultramarine c<a lapis lazuli cho hoà s/c r5t r9c r4 ngay c; khi
pha nh6t nh5t. Ngày nay ultramarine thN thi3t tM lapis lazuli không )%&c s;n xu5t
nAa, mà )%&c thay bQi ultramarine t7ng h&p. Trong bNc tranh “Ng?Ei >àn bà v)i
bình n?)c” Vermeer )ã s1 dGng r5t nhi'u ultramarine ()8 v2 c1a kính, áo, bóng trên
t%(ng, bóng c<a các v,t có màu tr/ng d%:i ánh sáng ban ngày m6nh, bóng trên
kh#n tr;i bàn v.v.) Ngay tM bu7i )*u s9 nghi3p, Vermeer )ã phát hi3n ra rKng
ultramarine thN thi3t, khi hoà v:i tr/ng chì, than x%$ng, và nâu )5t s>ng (raw umber),
cho m=t )= ph;n quang r5t )Ic bi3t d%:i ánh sáng ban ngày mà không thN màu lam
nào khác có th8 thay th. )%&c. Phát hi3n c<a Vermeer trong cách pha màu lam vào
bóng t>i )ã )%&c các ho6 s? tr%(ng phái 5n t%&ng áp dGng r=ng rãi nhi'u n#m v'
sau nhKm t6o ra hi3u qu; ánh sáng ban ngày tràn tr'.

(iii) Láng