Tài liệu Kỹ thuật vẽ sơn dầu quan trọng thế nào? docx

1







Nguy!n "ình "#ng





S$ l%&c v'
k! thu"t v# s$n d%u

2





M&c l&c

trang
L(i nói )*u 3

I) K+ thu,t quan tr-ng nh% th. nào? 4

II) Tóm t/t l0ch s1 k+ thu,t v2 s$n d*u 5

III) V,t li3u v2 s$n d*u 14
1) V,t li3u )4 14
2) Màu 17
3) Dung môi, ch5t t6o màng, ch5t trung gian, d*u bóng 24
4) Bút lông 26
5) Quy )0nh v' an toàn 27
6) Ánh sáng trong studio 28

IV) K+ thu,t v2 s$n d*u c7 )i8n 29
1) K+ thu,t Flemish 30
K! thu"t c#a Jan Vermeer 31
2) K+ thu,t Venetian 36
3) K+ thu,t v2 tr9c ti.p 37
4) "7i m:i nh( Rembrandt 37
3 nguyên t$c c% b&n c#a k! thu"t v' nhi(u l)p 37
M*t s+ công th,c pha d-u v' 38

V) Tôi v2 nh% th. nào? 40

L(i k.t 44
Tài li3u tham kh;o 45

3
L!i nói "#u

Nh,n l(i m(i c<a Ban M+ thu,t Hi3n )6i (Ban MTH"), ngày 8/1/2009 tôi )ã nói
chuy3n v:i sinh viên m+ thu,t, m=t s> ho6 s?, nhà l@ lu,n phê bình m+ thu,t,
phóng viên m=t s> t( báo, và nhAng ng%(i quan tâm v' k+ thu,t v2 s$n d*u t6i
"6i h-c M+ thu,t ("HMT) 42 Y.t Kiêu – Hà N=i. Bu7i nói chuy3n )ã thu hút khá
)ông ng%(i nghe. Sau khi nói chuy3n, tôi còn )%&c tr; l(i nhi'u câu hBi.

Theo yêu c*u c<a nhi'u ng%(i quan tâm, tôi )ã biên so6n bài nói chuy3n c<a tôi
thành d6ng v#n vi.t d%:i )ây cho d! )-c, )Cng th(i b7 sung m=t s> chi ti.t, cDng
nh% tr; l(i k+ h$n m=t s> câu hBi mà, do th(i gian eo hEp, tôi )ã không làm )%&c
t6i bu7i nói chuy3n.

Thâu tóm chi ti.t v' toàn b= k+ thu,t v2 s$n d*u trong 5 – 10 th. kF, l6i còn
thòng thêm cái )uôi c<a h$n 30 n#m kinh nghi3m b;n thân, là m=t )i'u không
th8 làm )%&c trong vòng 2 – 3 ti.ng )Cng hC cDng nh% trên vài chGc trang vi.t.

Vi3c này )òi hBi m=t khóa gi;ng vài h-c kH k.t h&p l@ thuy.t v:i th9c hành, nh%
)ã và )ang )%&c ti.n hành t6i các )6i h-c m+ thu,t c<a các n%:c phát tri8n, và
c*n biên so6n m=t cu>n sách dày hoIc giáo trình tJ mJ. Vì th., t6i bu7i nói chuy3n
cDng nh% trong bài vi.t này, tôi chJ có th8 )i l%:t qua ph*n l0ch s1 v:i m=t s>
danh ho6 tiêu bi8u nhKm minh ho6 cho vi3c phát tri8n k+ thu,t s$n d*u, nh5n
m=t s> chi ti.t v' ho6 phLm, nêu tóm t/t 3 k+ thu,t v2 s$n d*u c7 )i8n chính.
Cu>i cùng, )8 khBi quên mình, tôi gi:i thi3u vài nét v' k+ thu,t v2 s$n d*u c<a
b;n thân.

Ch/c ch/n bài vi.t không tránh khBi thi.u sót. Vì v,y, tôi hy v-ng nh,n )%&c góp
@ tM phía )=c gi; )8 có th8 )%a vào nhAng b7 sung và/hoIc s1a chAa c*n thi.t,
v:i mGc )ích duy nh5t là giúp ích cho t5t c; nhAng ai quan tâm t:i k+ thu,t v2
s$n d*u, )8 h- có th8 dùng bài vi.t này nh% m=t trong nhAng nguCn tham kh;o
hay tra cNu.

Nhân )ây, tôi mu>n c;m $n Ban M+ thu,t Hi3n )6i, cG th8 là bà Bùi Nh% H%$ng
và ông Ph6m Trung, )ã m(i tôi nói chuy3n, và c;m $n "HMT Hà N=i )ã )Nng ra
t7 chNc bu7i nói chuy3n này. Tôi cDng c;m $n ho6 s? Lê Huy Ti.p, ho6 s? VD
Huyên, và các thính gi; khác mà tôi không bi.t tên vì nhAng nh,n xét qu@ giá và
nhAng câu hBi sâu s/c )ã giúp tôi hoàn thi3n bài vi.t d%:i )ây. Tôi )a t6 t5t c;
các thính gi; )ã l/ng nghe tôi nói chuy3n tM )*u ).n cu>i trong su>t g*n 3 gi(
)Cng hC hCm 8/1/2009 t6i "HMT Hà N=i, mIc dù nhi'u ng%(i hôm )ó )ã ph;i
)Nng nghe vì không có )< gh. ngCi trong h=i tr%(ng.



Nguy!n "ình "#ng


Tokyo, 16/1/2009

4
I) K! thu"t quan tr'ng nh( th) nào?

S2 là m=t sai l*m khi nói rKng s$n d*u là “ch.t li/u c#a n(n dân ch#” )8 rCi “ai
c0ng bi1t v' mà không nh.t thi1t thành ho2 s3”. "úng, không ai c5m b6n dùng bút
lông hay dao v2 bôi màu s$n d*u lên toile (c<a b6n). Nh%ng )i'u )ó không có
ngh?a là b6n bi.t v2 s$n d*u. CDng v,y, dùng ngón tay gõ, th,m chí cùi tay n3n
lên phim )àn piano )8 phát thành ti.ng, th,m chí thành m=t giai )i3u nào )ó
không có ngh?a là b6n bi.t ch$i )àn, và cái thN âm thanh phát ra )ó không ph;i
bao gi( cDng là âm nh6c.

Có l2 chúng ta không nên quên rKng, trong l0ch s1 - theo Aristotle (384-322 TCN)
- tM “ngh3 thu,t” (ars ti.ng Latin, 45678 [tekhne] ti.ng Hy L6p) v>n )%&c dùng )8
chJ nhAng ho6t )=ng c<a con ng%(i d9a trên các quy t/c và ki.n thNc. Th9c s9,
trong th(i C7 )6i (t.k. 6 TCN – t.k. 4) và Trung c7 ( t.k. 5 – t.k. 15) ng%(i ta chia
ngh3 thu,t làm 7 ngành ngh3 thu,t t9 do: Trivium (tam khoa): V#n ph6m, Hùng
bi3n, Logic, và Quadrivium (tN khoa): S> h-c, Hình h-c, Thiên v#n, và Âm nh6c
(lúc )ó là môn duy nh5t c<a m+ thu,t). H=i h-a và )iêu kh/c lúc )ó chJ )%&c coi
là ngh' th< công. D*n d*n các ho6 s? và nhà )iêu kh/c xu5t chúng )%&c ng%4ng
m= nh% nhAng ng%(i r5t giBi quy t/c và k+ thu,t )8 có th8 )0nh hình hOn mang,
t6o nên s;n phLm có giá tr0 thLm m+ tM s9 hOn lo6n. T:i kho;ng n#m 1500 các

nhà nhân v#n PhGc h%ng t6i P )ã thành công trong cu=c )5u tranh )%a h=i h-a,
)iêu kh/c và ki.n trúc thành các môn c<a ngh3 thu,t t9 do.

Dùng s$n )8 v2 nh% th. nào là )i'u r5t quan tr-ng )>i v:i ho6 s?, liên quan ).n
vi3c t6o ra m=t hi3n th9c bKng tranh. "i'u này có th8 sánh ngang k+ thu,t ch6y
ngón tay, dùng c7 tay, c$ th8 )8 làm phát ra âm thanh )>i v:i m=t ngh3 s? piano,
hay toán h-c và k+ thu,t l,p ch%$ng trình )>i v:i nhà v,t l@ l@ thuy.t, bQi thi.u
nó m-i c;m xúc, tr9c c;m c<a ngh3 s? hay nhà khoa h-c s2 chJ dMng Q mNc
nghi3p d%, èo u=t, không m5y giá tr0. Tính t9 do trong bi:u hi/n ch; tr< thành
ngh/ thu"t ch=ng nào c&m xúc >?@c ch1 ng9 b<i ki1n th,c, lA trí và kinh nghi/m.

ChRng nhAng các ho6 s? mà các nhà l@ lu,n phê bình m+ thu,t, hay t5t c; nhAng
ai vi.t v' h=i h-a nh% các nhà báo cDng c*n bi.t v' k+ thu,t v2 s$n d*u, cho dù
Q mNc phi th9c hành. Lí do th,t )$n gi;n: N.u không hi8u k+ thu,t v2 s$n d*u
thì không th8 khen )úng hoIc chê )úng m=t bNc tranh s$n d*u cDng nh% tác gi;
c<a nó )%&c.

Ng%(i ta th%(ng cho rKng các )6i danh ho6 bao gi( cDng hay v' m-i ph%$ng
di3n trong ngh'. "ó là m=t s9 nh*m lSn. Các thiên tài cDng tMng m/c lOi. Thí dG
)i8n hình là Leonardo da Vinci:



Leonardo da Vinci (1452 ! 1519) ”BAa t>i cu>i cùng” (1495 ! 1498), 460 x 880 cm,
Nhà th( Santa Maria delle Grazie, Milan

5

BNc “BBa t+i cu+i cùng” (Il Cenacolo hay l’Ultima Cena), hBng ngay sau khi v2
xong, vì )6i danh ho6 PhGc H%ng… không hi8u k+ thu,t v2 tranh bích ho6. Ông

)ã dùng tempera (màu tr=n lòng )B trNng gà) v2 bNc “Cenacolo” lên t%(ng )á
)%&c ph< bKng gesso, mastic và h/c ín, khi.n tác phLm b0 hBng r5t nhanh.



Peter Paul Rubens, b;n chép l6i (n#m 1603) (Louvre) d9a theo m=t phiên bàn kh/c n#m 1558
c<a Lorenzo Zacchia: Nhóm c%:p c( trong “Tr,n )ánh Q Anghiari” c<a Leonardo da Vinci (1505)

Sau th5t b6i này, ông rút kinh nghi3m. L*n này ông dùng s$n d*u v2 bNc “Tr"n
>ánh < Anghiari” lên t%(ng. Ông )ã th1 nghi3m v2 l:p lót bKng encaustic – màu
tr=n v:i sáp ong - mà ông )-c )%&c trong bách khoa toàn th% “LCch sD t9 nhiên”
c<a Pliny (vi.t n#m 77) [Xem [1]: Book 35, Chapter 41]. Theo k+ thu,t này, l:p lót
sáp ong ph;i )%&c h$ nóng )8 màu ph< phía trên có th8 d! dàng hoà v:i nhau.
Leonardo )ã cho )It m=t lò than g*n bNc t%(ng, song sNc nóng làm sáp ong
ch;y ra, r:t xu>ng sàn cùng v:i màu. Th5t v-ng, ông bB dQ bNc bích ho6.
Leonardo d%(ng nh% )ã bB qua c;nh báo c<a Pliny rKng encaustic là thN không
dùng )8 v2 lên n'n Lm (t%(ng) )%&c [Xem [1]: Book 35, Chapter 31(7)], trong khi
)ó tr(i l6i m%a to trong ngày )*u tiên khi Leonardo v2 màu lên l:p lót. Vì v,y,
sinh viên h=i h-a c*n quên cái “mác” thiên tài )i, mà c*n hi8u cIn k2 các v5n )'
cG th8 có tính ch5t th9c hành trong ngh'.

II) Tóm t*t l+ch s, k! thu"t v# s$n d%u



Chân dung )8 táng trên xác %:p (98 – 117), encaustic trên gO