Tài liệu Táo bón và thuốc chữa ppt

Táo bón và thuốc chữa

Có người gọi táo bón là căn bệnh của thời đại vì nó khá phổ biến hiện nay
và gặp ở mọi lứa tuổi.
Ở Mỹ, qua một cuộc điều tra thấy ít nhất có khoảng 4,5 triệu người Mỹ bị
ảnh hưởng dài ngày của bệnh này, trong đó hơn 2 triệu người đi khám bác sĩ và
hàng năm chi phí táo bón hết 750 triệu đô la tiền thuốc.
Ở ta, có tài liệu nên gần 30% dân số mắc bệnh táo bón. Có người nói xã hội
càng công nghiệp hóa, dùng nhiều loại thức ăn ăn liền, làm việc trí óc là chính, ít
vận động nên số người bị táo bón càng nhiều.
Thế nào được gọi là táo bón? Đây là hiện tượng cơ thể thải quá chậm trễ
các chất cặn bã qua đường tiêu hóa, với thời gian 3 ngày/1lần, lượng phân dưới
35g/ngày phân khô cứng với hàm lượng nước không đủ 78%.
Nguyên nhân gây táo bón: Có ý kiến phân thành 2 loại
Nguyên nhân thực thể
Các nguyên nhân gây táo bón ngoài ống tiêu hóa: Do các bệnh nội tiết, một
số bệnh lý thần kinh (Parkinson), tăng canxi máu, các bệnh toàn thân (suy giáp
trạng), do dùng một số thuốc có thể gây triệu chứng táo bón (thuốc ngủ, thuốc hạ
huyết áp, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống dị ứng, thuốc chứa nhiều tanin,
thuốc ngừa opium, thuốc kháng acid có muối nhôm và Calci).
Táo bón có thể xảy ra ở các đối tượng: Phụ nữ có thai (do sự biến đổi hoóc
môn làm ảnh hưởng cơ trơn, khiến cho nhu động ruột giảm và do thai phát triển
làm cho sự lưu thông của ruột bị hạn chế), người có bệnh nằm lâu một chỗ.
Các nguyên nhân gây táo bón tại ống tiêu hóa: Gồm các bệnh lý ở đường
tiêu hóa như rối loạn co thắt đại tràng, rối loạn chức năng đại trực tràng, bệnh đại
tràng chức năng, rối loạn chức năng vận chuyển của ruột (còn gọi là hội chứng
ruột dễ kích thích).
Nguyên nhân chức năng
Sai lầm trong chế độ ăn uống: Ăn ít chất bã (chất xơ), ăn đồ cay nóng, ít
uống nước hoặc chỉ uống trà đặc, cà phê.
Mất phản xạ đi tiêu: Thói quen nhịn đi đại tiện do bận, do sợ nhà vệ sinh

công (trường học, cơ quan) không sạch... dẫn tới phân di chuyển vào trực tràng sẽ
tích tụ lại ở đó thành một khối, cơ thể không còn thói quen báo hiệu chuyện cần đi
tiêu.
Sinh hoạt ít vận động (các nhân viên văn phòng, người làm việc tĩnh tại).
Rối loạn tinh thần: Táo bón thường xảy ra tình trạng mất thăng bằng tinh
thần, sau một stress trong cuộc sống. Có nhận xét những người tính nóng nảy
thường dễ bị táo bón.
Tác hại của táo bón
Mặc dù táo bón không phải là một bệnh lý gây tử vong nhưng nhiều phiền
phức, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống.
Táo bón thường làm tốn thời gian trong nhà vệ sinh. Có người tranh thủ đọc
sách báo khi đi đại tiện để tiết kiệm thời gian, nhưng vô tình làm mất tập trung vào
việc chính, khiến việc đi tiêu bị chi phối.
Táo bón nếu không điều trị kịp thời dễ dẫn đến táo bón mãn tính hay đọng
lại thành những cục phân lớn, có thể gây ra tắc ruột, nhất là đối với người lớn tuổi
hay trẻ em.
Táo bón có thể gây ra các biến chứng khá trầm trọng như trĩ, hậu môn, sa
trực tràng do phải rặn mạnh mỗi khi đi đại tiện. Khi bị các hiện tượng trên, đi
ngoài bị đau nên bệnh nhân ngại đi, do đó, lại càng táo bón hơn, tạo thành một cái
vòng luẩn quẩn.
Khi cố rặn cũng làm tăng áp lực máu (biểu hiện mặt đỏ), nên rất nguy hiểm
cho người cao huyết áp, người bị bệnh tim mạch (dễ bị đột quỵ khi đi tiểu). Táo
bón lâu ngày có thể gây nên ung thư trực tràng. Có lời khuyên khi có một trong
các dấu hiệu sau, cần đến khám bệnh tại các chuyên khoa tiêu hóa nhất là đối với
những người trên 40 tuổi:
Táo bón kéo dài
Màu sắc phân thay đổi (thường có máu và chất nhầy trong phân, máu có thể
đỏ tươi nhưng thường là lờ lờ máu cá. Dấu hiệu có máu trong phân dù chỉ thoảng
qua hay kéo dài đều có vấn đề phải quan tâm).
Kèm theo táo bón là đau bụng, đầy bụng, chướng hơi. Toàn trạng thường

sút kém, giảm cảm giác ăn ngon miệng, gây sút cân hoặc có sốt nhẹ kéo dài.
Các biện pháp xử lý
Tìm hiểu nguyên nhân gây táo bón để chữa trị (theo một bác sĩ chuyên khoa
tiêu hóa thì có tới 41% chẩn đoán không gây ra nguyên nhân).
Thay đổi chế độ ăn: Ăn nhiều chất xơ, chất bã (200g - 300g/lần/ngày). Ăn
các thứ nhuận tràng: Rau đay, rau mồng tơi, khoai lang, bí đỏ, mướp, uống nhiều
nước (từ 1 - 1,5l), đặc biệt là các loại nước hoa quả và nước khoáng có kali, chất
rất cần cho sự vận động của ống tiêu hóa. Tránh ăn gia vị nóng, uống trà hoặc cà
phê đặc.
Có chế độ tập thể dục thường xuyên, cường độ tùy theo tuổi và tình trạng
sức khỏe, luyện tập thói quen đi đại tiện vào giờ nhất định trong ngày. Hạn chế
stress...
Dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Chỉ nên dùng thuốc trong
thời gian ngắn vào giai đoạn bắt đầu điều trị. Giai đoạn sau là tập luyện và có chế
độ ăn uống hợp lý vì tất cả thuốc điều trị táo bón đều có ảnh hưởng không tốt, nếu
dùng kéo dài, dễ gây lệ thuộc thuốc.
Các thuốc dùng trong chữa táo bón
Đó là các loại thuốc nhuận tràng tác dụng đẩy mạnh sự đào thải phân, ngoài
việc chữa táo bón, còn dùng để tháo hết phân khỏi ruột, trước khi làm một số xét
nghiệm như nội soi, X quang hay trước khi phẫu thuật