(Sáng kiến kinh nghiệm) một số biện pháp xây dựng tập thể vững mạnh ở lớp 10a9 trường THPT lê lai

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT LÊ LAI

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG TẬP THỂ
VỮNG MẠNH Ở LỚP 10A9 TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG LÊ LAI

Người thực hiện: Nguyễn Thị Mai
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực: Cơng tác Chủ nhiệm

THANH HỐ NĂM 2019


Mục lục
STT Nội dung
1
I. Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
2. Mục đích nghiên cứu
3. Đối tượng nghiên cứu
4. Phương pháp nghiên cứu
2
II. Nội dung
1. Cơ sở lí luận của vấn đề
2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
3. Các giải pháp đã tổ chức thực hiện
4. Hiệu quả

3
III. Kết luận

Trang
1
1
2
2
2
2
2
3
5
16
17


I. Mở đầu
1. Lí do chọn đề tài
Nhiệm vụ chính trị quan trọng của nhà trường phổ thông là giáo dục học
sinh phát triển toàn diện nhằm đáp ứng yêu cầu mà Đảng ta đã đặt ra là xây
dựng con người mới có sự phát triển cao về trí tuệ, có đạo đức, cường tráng về
thể chất và phong phú về tâm hồn.
Công tác chủ nhiệm lớp là một vấn đề không mới nhưng luôn được yêu
cầu đổi mới cho phù hợp với sự phát triển. Giáo viên chủ nhiệm có vai trị rất
quan trọng đến sự phát triển nhân cách học sinh và các phong trào hoạt động của
một tập thể lớp. Để có một tập thể vững mạnh, điển hình tiên tiến là điều mong
ước của nhiều thầy cô giáo làm công tác chủ nhiệm. Nhưng điều này thật khó
khăn! Chúng ta ai cũng biết rằng mỗi tập thể học sinh là mỗi mảnh ghép trong
một bức tranh toàn cảnh của tập thể lớn nhà trường. Mỗi tập thể lớp có một

khơng gian, một sắc màu riêng, có những thế mạnh, những điểm yếu khác nhau
nhưng đều chịu tác động bởi mục tiêu giáo dục chung của nhà trường. Tập thể
học sinh có vững mạnh hay khơng cịn phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhưng yếu tố
ảnh hưởng lớn nhất vẫn là vai trò của giáo viên chủ nhiệm.
Theo quy định, giáo viên chủ nhiệm là một chức danh được đặt ra để
phục vụ công tác đào tạo và quản lý học sinh. Giáo viên chủ nhiệm lớp là người
thay mặt hiệu trưởng quản lý, tổ chức, giáo dục học sinh trong một lớp và chịu
trách nhiệm trước ban giám hiệu, trước hội đồng giáo dục nhà trường về chất
lượng giáo dục của lớp mình phụ trách.
Thế nhưng, sự nghiệp giáo dục hiện nay tuy được tiến hành trong điều
kiện có nhiều thuận lợi nhưng cũng gặp khơng ít khó khăn và thách thức. Chẳng
hạn: Sự phát triển của công nghệ thông tin, của nền kinh tế thị trường, …làm cho
nền kinh tế phát triển, cuộc sống văn minh, hiện đại hơn nhưng kéo theo vào đó là
các mặt tiêu cực như: những trò chơi điện tử, những nội dung hấp dẫn để rồi nhiều
em vì mải chơi, mải xem mà quên nhiệm vụ học tập hay có những việc làm, hành
động bắt chước trên phim ảnh. Về phía phụ huynh học sinh do mải lo kiếm tiền mà
thiếu quan tâm đến việc giáo dục các em, chỉ phó mặc cho nhà trường. Đó là chưa
kể, sự suy thoái về đạo đức của một phận trong xã hội để các em bắt chước, …
Như vậy, chúng ta cần phải làm gì để quá trình giáo dục tiến hành một thuận lợi và

1


có hiệu quả. Theo tơi nghĩ là trước hết phải xây dựng lớp học thành một tập thể
thực sự đoàn kết, tích cực, chủ động trong mọi hoạt động, mang tính chất giáo dục
tồn diện, phát huy năng tự quản, tự giác của học sinh dưới sự chỉ đạo thống nhất
về công tác chủ nhiệm của nhà trường.
Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp và là một giáo viên trực tiếp
giảng dạy, bản thân tôi thấy rằng: để giáo dục một tập thể lớp vững mạnh có nhiều
đối tượng đi vào nề nếp hoạt động chung không phải là một việc làm đơn giản. Đặc

biệt là sự hình thành phẩm chất đạo đức của học sinh không phải ngày một, ngày
hai có được mà phải trải qua một thời gian hay cả một quá trình lâu dài rèn luyện.
Cho nên để đảm nhận cơng việc này địi hỏi người giáo viên chủ nhiệm lớp phải
thật sự kiên trì, sáng tạo, chịu khó và phải tốn nhiều thời gian cơng sức thì mới làm
được và mới mang lại hiệu quả cao. Chính vì những lí do trên mà năm học 2018 2019, tôi quyết định chọn đề tài “Một số biện pháp xây dựng tập thể vững mạnh
ở lớp 10A9 trường THPT Lê Lai” để nghiên cứu và thực hiện nhằm xây dựng
tập thể lớp vững mạnh.
2. Mục đích nghiên cứu
- Tìm ra những giải pháp hợp lí trong công tác chủ nhiệm gắn liền với
việc dạy học của mình.
- Góp phần xây dựng tập thể lớp vững mạnh.
3. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh lớp 10A9 trường THPT Lê Lai năm học 2018 - 2019.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
II. Nội dung
1. Cơ sở lí luận của vấn đề
Xây dựng tập thể lớp vững mạnh là yêu cầu giáo dục bắt buộc của tất cả
các trường trung học phổ thơng, đó cũng là nhiệm vụ quan trọng của giáo viên
chủ nhiệm. Một tập thể lớp vững mạnh sẽ là động lực thúc đẩy mọi hoạt động
khác nhất là hoạt động học tập của nhà trường. Bên cạnh đó khi giáo viên làm
2


tốt cơng tác chủ nhiệm và có phương pháp tốt thì sẽ tạo điều kiện và có thời gian
để bồi

dưỡng

và

hồn

thành

tốt

chun

mơn

của

mình.

Đối với học sinh THPT, lứa tuổi mà ở đó đặc điểm sinh lí khá phát triển,
trí tuệ biến đổi cả về chất và lượng. Các em biết quan sát nhạy bén và cảm nhận
tinh tế, tư duy trừu tượng ở mức cao. Nhưng lại rất dễ thay đổi tính nết, dễ sa
ngã, bị lôi kéo, lứa tuổi đang và muốn tự khẳng định mình trước mọi người.
Để làm tốt cơng tác chủ nhiệm, trước hết giáo viên chủ nhiệm phải nắm rõ
nhiệm vụ của mình trong điều lệ phổ thơng. Vì GVCN có một vị trí quan trọng
trong việc giáo dục đạo đức học sinh, tạo điểm nhấn góp một phần trong phong
trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực. Do đó, GVCN là một
trong những nhân tố thúc đẩy quá trình hình thành nhân cách của học sinh, mang
lại một phần kết quả rèn luyện đạo đức, học tập của các em.
Học sinh cần được trau dồi tư tưởng vững vàng, có nghị lực vượt khó

trong học tập và đời sống, mà các em cịn đóng vai trò quan trọng trong chất
lượng, tỷ lệ thi trung học phô thông của nhà trường, tỷ lệ HS đỗ đại học, cao
đẳng.Vì vậy, việc quản lí giáo dục học sinh không phải là dễ, hơn nữa hầu hết
GVCN là kiêm nhiệm chưa qua lớp bồi dưỡng về nghiệp vụ làm GVCN, làm
việc với những kinh nghiệm sau nhiều năm làm cơng tác chủ nhiệm.
Muốn đạt được mục đích này, giáo viên chủ nhiệm lớp phải tận tụy với
nhiệm vụ được giao, phải có kế hoạch cụ thể trong cơng tác chủ nhiệm lớp nhằm
hỗ trợ cho học sinh có ý thức phấn đấu trong học tập, rèn luyện hạnh kiểm để trở
thành học sinh có năng lực tồn diện nhằm xây dựng tập thể lớp vững mạnh.
2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
2.1. Đặc điểm tình hình:
Năm học 2018 - 2019, tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công chủ
nhiệm và giảng dạy lớp 10A9 Trường THPT Lê Lai. Lớp có 41 học sinh, trong đó
có 28 em nam và 13 em nữ.
2.2. Những thuận lợi và khó khăn:
a. Thuận lợi:
- Đa số học sinh của lớp ngoan, lễ phép với thầy cô, biết vâng lời cha mẹ.
Tích cực tham gia hoạt động, các phong trào do nhà trường, Đoàn trường, lớp tổ
chức.
3


- Đầu năm học nhà trường phối hợp với tổ chức Đồn đã có nội quy rõ ràng
cho học sinh thực hiện. Hàng tuần, hàng tháng có nhận xét cụ thể, rõ ràng và xếp
loại thi đua cho các lớp. Từ đó để các em nắm được những gì mình đã làm tốt,
những gì cần phải khắc phục.
- Cơ sở vật chất của nhà trường tương đối đầy đủ, tạo điều kiện thuận lợi cho
việc dạy và học của giáo viên và học sinh.
- Được sự quan tâm, giúp đỡ của Ban giám hiệu, các cấp chính quyền và sự
phối hợp chặt chẽ của một bộ phận phụ huynh học sinh với giáo viên chủ nhiệm

trong quá trình giáo dục.
b. Khó khăn:
- Sĩ số học sinh của lớp tương đối đơng, trong đó số lượng học sinh nam
nhiều hơn số học sinh nữ; học sinh của lớp gồm nhiều xã khác nhau (Nguyệt Ấn,
Vân Am, Minh Tiến, Lam Sơn, Minh Sơn...) không thuận lợi cho việc đi đến
trường do đường xá xơi, khó khăn, đó cũng là điều kiện để các em dễ chia bè phái,
mất đoàn kết.
- Học sinh trong lớp có nhiều đối tượng, nhiều hồn cảnh khác nhau: 9 em
gia đình thuộc diện 135, 7 em gia đình thuộc hộ nghèo; 5 em thuộc hộ cận nghèo.
Có em bố mẹ đi làm ăn xa: Quý, Sơn, Nga, Hải…; bố mẹ li thân, li dị: Linh,
Tuyến, Anh...Đó là chưa kể đến nhiều phụ huynh thiếu quan tâm đến việc học tập
và rèn luyện của con cái mà chỉ lo kiếm tiền còn việc học tập và rèn luyện của con
cái phó mặc cho nhà trường. Chính vì vậy mà ảnh hưởng khơng nhỏ đến tâm lí
cũng như chất lượng giáo dục của các em.
- Đa số các em xuất phát từ nông dân, đời sống kinh tế gia đình cịn khó
khăn, việc đầu tư cho con em trong quá trình học tập và quan tâm đến việc giáo dục
các em còn nhiều hạn chế. Mặt khác, hiện nay, sự phát triển của cơng nghệ thơng
tin tuy có nhiều mặt tích cực nhưng bên cạnh đó lại nảy sinh các mặt tiêu cực như:
các em vì xem tivi nhiều mà quên mất việc học tập hoặc chỉ học cho qua để có thời
gian xem; máy tính, các qn Internet là nơi để các em chơi các trò chơi điện tử.
Nhiều em mải chơi mà quên cả việc học tập và chưa kể đến việc nhiều em để có
tiền chơi đã sinh ra ăn cắp, ăn trộm, …
Với những thực trạng trên, việc xây dựng một tập thể lớp vững mạnh, có nề
nếp, có phong trào học tập tốt địi hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải có kinh
nghiệm, có bản lĩnh, có “nghệ thuật”. Bên cạnh đó, người giáo viên phải có tấm
4


lòng bao dung, nhân hậu, yêu thương học sinh như con em của chính mình. Vì vậy,
việc đưa ra một số biện pháp nhằm giúp các em có nề nếp, có phong trào học tập

tốt là rất cần thiết.
Từ những thuận lợi và khó khăn trên, sau khi nhận lớp chủ nhiệm tôi đã
mạnh dạn nghiên cứu và áp dụng một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp
mà bản thân đúc rút từ nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp nhằm xây dựng một
tập thể lớp thực sự có có nề nếp, đồn kết và có phong trào học tập tốt, một tập thể
lớp vững mạnh.
3. Các giải pháp đã tổ chức thực hiện
3.1. Nắm vững đặc điểm, tình hình lớp
Đối tượng giáo dục của giáo viên nói riêng và nhà trường nói chung là học
sinh. Người giáo viên muốn nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục của lớp
mình thì phải có biện pháp cụ thể phù hợp với lứa tuổi, với đặc điểm tâm sinh lí,
nhân cách của học sinh trong lớp. Vì vậy, khi nhận phân công của Ban giám hiệu
về lớp được chủ nhiệm trong năm học. Trước hết tôi tiến hành tìm hiểu hồn cảnh,
đặc điểm tâm sinh lí, nhân cách, về ưu điểm, hạn chế của từng học sinh thông qua
các biện pháp sau:
- Nắm bắt được tình hình chung của lớp, tình hình của các đối tượng học
sinh trong lớp (học lực của từng học sinh, học sinh cá biệt, học sinh có hồn cảnh
đặc biệt, hồn cảnh khó khăn,…)
- Trao đổi, trò chuyện trực tiếp hoặc gián tiếp với học sinh thông qua các
buổi sinh hoạt tập thể, hoạt đơng ngoại khố hoặc trong các giờ ra chơi.
- Tổ chức tốt cuộc họp phụ huynh học sinh đầu năm học để vừa phổ biến cho
phụ huynh về yêu cầu, nhiệm vụ năm học, kế hoạch của nhà trường, của lớp; vừa
để cập nhật những thông tin cần thiết của học sinh lớp mình về : Hồn cảnh kinh tế
của gia đình hiện tại, số điện thoại để liên lạc thường xuyên, cá tính của học sinh, ý
thức học tập ở nhà, sở thích của các em, ….
Từ việc nắm bắt được các thông tin như trên tôi đã xây dựng cho mình kế
hoạch chủ nhiệm cụ thể và có phương pháp giáo dục phù hợp nhằm nâng cao hiệu
quả giáo dục học sinh lớp mình.
SƠ YẾU LÍ LỊCH HỌC SINH
1. Họ và tên học sinh:……………….…………………… Giới tính: ..................

2. Ngày …. tháng…. năm sinh……

Dân tô ̣c:…..…..

Tôn giáo:……..............
5


3. - Địa chỉ thường trú: ...........................................................................................
- Số điê ̣n thoại của gia đình:…….................................................….......….
4. - Họ, tên cha: ………………...Nghề nghiê ̣p:……..…Số điện thoại:……...…..
- Họ, tên mẹ: ………………….Nghề nghiê ̣p:…….....Số điện thoại:……......
5. Số anh……….. chị……….….. em………….. trong gia đinh.
6. Điều kiê ̣n kinh tế gia đình:………...............................................................…...
7. - Xếp loại của năm học 2017 - 2018:
- Học lực:…………….Hạnh kiểm:…........................................................…….
8. Năng khiếu:……………………….. Sở thích:…….....…….....………...…….
9. Các bạn thân hiê ̣n nay:………............................................................................
10. Chỉ tiêu phấn đấu của em trong năm học này:
……………………………...........................................………….....……...……
……………………………...........................................………….....……...……
11. Em có ý kiến, đề nghị gì với GVCN và nhà trường:
................................................................................................................................
……………………………...........................................………….....……...……
12. PHHS có đề nghị gì với nhà trường và GVCN ?
………………….....………………………………………….....………….……
………………….....………………………………………….....………….……
………………….....………………………………………….....………….……
..........................................................................................................................
3.2. Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm cụ thể, rõ ràng

Kế hoạch chủ nhiệm là bước thiết kế lộ trình thực hiện nội dung giáo dục
mang tính khoa học, giúp cho giáo viên chủ nhiệm lớp tiến hành tổ chức, giáo dục
học sinh một cách chủ động, có mục đích rõ ràng. Vì vậy, trên cơ sở nắm bắt tình
hình học sinh và sự chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường, căn cứ vào kế hoạch,
quy định nề nếp của nhà trường và của Đoàn trường đề ra. Cụ thể:

6


NỘI QUY LỚP 10A9
TT

ĐIỂM

NỘI DUNG

(tối đa)
5
10

1
2

Đi học chậm: - 5 điểm
Vắng học: Khơng lí do: - 10 điểm/ Có lí do:- 5 điểm
Điểm miệng và các bài kiểm tra

3

Điểm 10: + 10 điểm/Điểm 9: + 9 điểm/ Điểm 8: + 8 điểm

40

4
5
6

Điểm 1: - 10 điểm/ Điểm 2: - 9 điểm/ Điểm 3: - 8 điểm
Không làm bài tập ở nhà, mỗi lần vi phạm trừ 2 điểm
Xung phong phát biểu xây dựng bài, mỗi lần cộng 1 điểm
Thực hiện nội quy nhà trường, mỗi lần vi phạm trừ 2 điểm
Tham gia các phong trào thi đua, các cuô ̣c thi tìm hiểu, các

10
10
10

7

cơng tác của Đồn, cơng tác trực tuần...mỗi lần vi phạm trừ

10

8

5 điểm.
Chấp hành các quy định về an tồn giao thơng, an ninh trâ ̣t
tự… mỗi lần vi phạm trừ 5 điểm
Tổng

5
100

*Xếp loại hàng tuần:
+ Loại Tốt (A): 80 điểm trở lên.
+ Loại Khá (B): 79 điểm đến 60 điểm.
+ Loại Trung bình (C): 59 điểm đến 30 điểm.
+ Loại Yếu (D): dưới 30 điểm.
Những quy định này được ghi trong các quyển sổ theo dõi của các em cán
sự lớp để các em tiện theo dõi.
SỔ THEO DÕI TỔ VIÊN
Tuần: 1
Học tập
Đạo đức

STT

Họ và
tên

Phát
Soạn
biểu
Đi
bài,
Chuẩn
Bỏ
xây
học
làm

bị bài
giờ
dựng
chậm
bài
bài

Ý
C ác
Vô lễ,
Xếp
thức
vi
đánh
trong
phạm loại
nhau
hoạt
khác
động

1
2
3
4

7


Bên cạnh những quy định chung đó, hàng tuần, hàng tháng, căn cứ vào kế

hoạch của nhà trường, của Đoàn trường, tôi cũng lên kế hoạch cụ thể, rõ ràng cho
lớp và được tổng kết, đánh giá vào cuối mỗi tuần, mỗi tháng, mỗi học kì để biết
được những mặt đã làm được, chưa làm được rồi tìm ra nguyên nhân và cách
khắc phục.
Tổng kết, đánh Nguyên nhân
Tuần, giá (mặt được,
tháng chưa được)

Cách
khắc phục

Ghi chú

3.3. Xây dựng lớp học tự quản tốt
Xây dựng lớp học tự quản là một hoạt động mà giáo viên chủ nhiệm biến
q trình quản lí giáo dục của giáo viên thành quá trình tự giáo dục, tự quản lí
của học sinh.
Xây dựng lớp học tự quản nhằm:
- Phát huy ý thức tổ chức kỉ luật, ý thức tự giác, tính năng động của mỗi
cá nhân trong tập thể.
- Phát huy sức mạnh tập thể và sức mạnh cá nhân nhằm thực hiện tốt mục
tiêu, nhiệm vụ giáo dục đã đặt ra.
- Xây dựng và hình thành cho học sinh kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp, ý
thức làm chủ tập thể của học sinh. Đáp ứng nhu cầu tâm sinh lý lứa tuổi và sở
thích cá nhân.
- Tiết kiệm về mặt thời gian cho giáo viên nhưng vẫn thu được hiệu quả
giáo dục cao.
Muốn xây dựng lớp học tự quản tốt thì cần phải:
a. Xây dựng ban cán sự lớp vững mạnh:
Biết phát hiện, bồi dưỡng những học sinh có năng lực tốt để tuyển chọn

làm lớp trưởng và ban cán sự lớp. Những em được chọn làm lớp trưởng thực sự
phải là những học sinh học khá trở lên, có ý thức trách nhiệm cao, có năng lực tổ
chức và có khả năng vận động quần chúng. Lớp trưởng được xem như con chim
đầu đàn, tổ chức, động viên, lôi kéo các thành viên khác trong lớp thực hiện tốt
8


nhiệm vụ giáo dục đặt ra. Cần bồi dưỡng năng lực tự quản cho học sinh, phải có
sự hướng dẫn, giúp đở của GVCN để các em biết cách giải quyết những công
việc tự quản từ đơn giản đến phức tạp. Khơng được khốn trắng tồn bộ cơng
tác tự quản cho học sinh.
Đề cao năng lực của lớp trưởng và ban cán sự lớp, tin tưởng vào khả năng
hoạt động của các em. Nếu không, sẽ làm cho các em bị động, lúng túng trong
công việc.
b. Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp
Để các em phát huy hết năng lực của mình trên từng cương vị thì GVCN
cần có sự phân cơng rõ ràng nhiệm vụ cho từng chức danh.
- Lớp trưởng: Là người chịu trách nhiệm trước giáo viên chủ nhiệm về
toàn bộ hoạt động của lớp, điều hành, quản lý toàn bộ các hoạt động của lớp và
từng thành viên trong lớp:
+ Theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm chỉnh nội quy, quy
định về học tập và sinh hoạt của nhà trường. Xây dựng và thực hiện nề nếp tự
quản đối với các thành viên trong tập thể.
+ Tổ chức, động viên giúp đỡ những học sinh gặp khó khăn trong học tập,
rèn luyện đạo đức.
+ Chịu sự điều hành, quản lý của trực tiếp của giáo viên chủ nhiệm lớp.
+ Chủ trì các cuộc họp lớp để đánh giá kết quả học tập, rèn luyện, bình
xét thi đua, đề nghị thi đua khen thưởng đối với tập thể và cá nhân trong lớp.
- Lớp phó: Là người giúp việc cho lớp trưởng, thay mặt lớp trưởng khi
lớp trưởng vắng mặt:

+ Cùng với lớp trưởng đôn đốc các bạn học và làm bài đầy đủ trước khi
đến lớp, đi học đúng giờ, đảm bảo học tập nghiêm túc.
+ Ðiểm danh, ghi sổ đầu bài đầy đủ, kịp thời.
+ Tổng hợp danh sách các bạn không học bài, làm bài từ các tổ trưởng,
những bạn điểm khá - giỏi báo cáo giáo viên chủ nhiệm.
+ Cùng lớp trưởng báo cáo kịp thời những phát sinh (nếu có) trong q
trình tổ chức học tập với giáo viên chủ nhiệm, ban giám hiệu, các đoàn thể …
- Lớp phó Văn - Thể - Mỹ:
+ Làm cơng tác về văn hố - văn nghệ, thể dục - thể thao.
+ Theo dõi tình hình thực hiện các buổi học thể dục.
9


+ Chuẩn bị các bài hát hoặc tiết mục văn nghệ cho những giờ sinh hoạt,
các đợt thi đua chào mừng các ngày lễ, tết.
+ Báo cáo cho lớp trưởng những thành viên khơng nghiêm túc, tích cực.
- Lớp phó lao động:
+ Theo dõi việc thực hiện các buổi lao động do nhà trường phân công về sĩ số,
chuẩn bị dụng cụ lao động và tinh thần tự giác, tích cực của các thành viên trong lớp,
theo dõi việc trực nhật hàng ngày.
+ Tổng hợp tình hình theo dõi cho lớp trưởng vào cuối tuần.
- Các tổ trưởng:
+ Cùng với lớp trưởng, lớp phó đơn đốc các bạn học và làm bài đầy đủ
trước khi đến lớp, đi học đúng giờ, đảm bảo học tập nghiêm túc.
+ Kiểm tra việc làm bài tập của các tổ viên trong tổ, theo dõi tình hình
học tập của các thành viên trong các giờ học và báo cáo với lớp phó tổng hợp.
Mỗi thành viên trong ban cán sự lớp đều phải có một cuốn sổ ghi chép
cẩn thận các hoạt động do mình phụ trách. Cuối tuần GVCN có kiểm tra, theo
dõi, đánh giá.
3.4. Xây dựng nề nếp học tập nghiêm túc

Tiết học, buổi học chỉ thực sự có hiệu quả khi các em học tập nghiêm túc, tự
giác, tích cực. Vì vậy, ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng cho các em thói quen
học tập nghiêm túc, tự giác, tích cực bằng cách: Trong q trình giáo viên nói hay
giảng bài, học sinh khơng được nói leo mà phải giữ trật tự để nghe. Muốn phát biểu
xây dựng bài, hay có ý kiến gì thì phải giơ tay, khi giáo viên cho phép nói thì mới
được nói hoặc phát biểu. Nếu em nào nói chuyện hay làm việc riêng thì bạn ngồi
bên cạnh hoặc cán sự lớp ngồi gần đó phải nhắc nhở bạn. Nếu vẫn khơng nghe thì
ghi vào sổ theo dõi thi đua hàng tuần của tổ để trừ điểm thi đua.
3.5. Xây dựng phong trào thi đua học tập lành mạnh
Căn cứ vào đặc điểm tình hình lớp, tơi đã lập ra tiêu chí thi đua, mục tiêu
cụ thể, các giải pháp thực hiện rồi công bố trước lớp, được các em nhất trí, tơi
thơng qua và xin ý kiến phụ huynh tại cuộc họp phụ huynh đầu năm. Sau đó,
thống nhất đưa ra cho tập thể lớp thực hiện, lấy đó làm cơ sở để xếp loại thi đua.
Đồng thời, có sự điều chỉnh, thay đổi, bổ sung kịp thời tùy theo tình hình thực
hiện nội quy, nề nếp và ý thức rèn luyện của học sinh, đề ra định mức khen
thưởng và kỉ luật kịp thời.
10


Tiêu chí thi Mục tiêu cụ Giải
STT đua
thể
hiện
1
2
3
4

pháp

thực

Ghi chú

Tổ chức các hình thức thi đua theo tuần, theo tháng. Mỗi tháng tổ chức
một hình thức thi đua khác nhau nhằm khuyến khích học tập, phẩm chất, năng
lực của học sinh.
Khuyến khích cha mẹ học sinh tham gia đánh giá, giáo viên thường
xuyên nhận xét bằng lời nói trực tiếp hoặc viết vào phiếu nhận xét, vào vở của
học sinh về những kết quả đã làm được hoặc chưa làm được; mức độ hiểu biết
và năng lực vận dụng kiến thức; mức độ thành thạo các thao tác, kĩ năng cần
thiết, phù hợp với yêu cầu của bài học hoạt động của học sinh. Học sinh tự đánh
giá ngay trong quá trình hoặc sau khi thực hiện từng nhiệm vụ học tập, hoạt
động giáo dục khác, báo cáo kết quả với giáo viên; Học sinh tham gia nhận xét,
góp ý bạn, nhóm bạn ngay trong q trình thực hiện các nhiệm vụ học tập môn
học, hoạt động giáo dục; thảo luận, hướng dẫn, giúp đỡ bạn hoàn thành nhiệm
vụ. Cha mẹ học sinh được khuyến khích phối hợp với giáo viên và nhà trường
động viên, giúp đỡ học sinh học tập, rèn luyện; được giáo viên hướng dẫn cách
thức quan sát, động viên các hoạt động của học sinh hoặc cùng học sinh tham
gia các hoạt động; trao đổi với giáo viên các nhận xét, đánh giá học sinh bằng
các hình thức phù hợp, thuận tiện như lời nói, nhắn tin, viết thư... Chính với
những hoạt động trên, các em ln nhận ngay được những khuyết điểm của
mình để khắc phục hoặc nhận ra được thế mạnh cần phát huy, phấn đấu vươn
lên trong học tập cũng như các hoạt động tập thể.

11


Thi đua tháng 9/2018

Thi đua tháng 10/2018
3.6. Công tác giáo dục học sinh cá biệt
Có nhiều quan điểm khác nhau khi nói về học sinh được coi là cá biệt.
Tuy nhiên, có thể nhận thấy rằng học sinh cá biệt là những học sinh có sự bất
thường về đặc điểm tính cách, thiếu động cơ học tập đúng đắn, thường hay vi
phạm nội quy một cách có tính hệ thống...
12


Thực tế ở tập thể nào cũng có học sinh cá biệt. Tuy số học sinh này không
nhiều nhưng đây là lực cản lớn nhất cho phong trào thi đua của lớp và gây khó
khăn cho cơng tác chủ nhiệm.
Giáo dục một học sinh cá biệt trở thành một học sinh ngoan, một học trị
giỏi cần có sự tác động của nhiều phía nhưng quan trọng nhất là sự tác động của
giáo viên chủ nhiệm. Đó là:
Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu về học sinh cá biệt, như hồn cảnh gia
đình, quan hệ bạn bè, sở thích cá nhân. Thậm chí cần tìm hiểu kĩ về q khứ,
ngun nhân làm cho học sinh đó trở thành cá biệt. Sự tìm hiểu này có thể thơng
qua lý lịch học sinh, qua gia đình, bạn bè trong lớp.
Giáo viên chủ nhiệm cần trao đổi riêng với học sinh cá biệt về những
khuyết điểm đã gây nên. Thông thường, các em cá biệt không nhận thức được về
việc làm sai trái của mình và hay đưa ra những lý lẽ để biện minh. Cần phải
phân tích cho học sinh thấy được những điều sai trái đó một cách khách quan
chứ khơng được áp đặt hay đe dọa. Sự trao đổi này diễn ra một cách dân chủ,
trong bầu khơng khí nhẹ nhàng, cởi mở.
Giáo viên chủ nhiệm biết cách cảm hóa các em cá biệt trở thành học sinh
ngoan, học giỏi. Để làm được điều này cần thường động viên, thuyết phục các
em từ bỏ những thói hư, tật xấu trong học tập và rèn luyện, giúp cho học sinh
xây dựng động cơ, mục tiêu phấn đấu của mình. Bằng sự thân thiện, gần gũi,
thái độ quan tâm của giáo viên chủ nhiệm sẽ là động lực lớn cho các em lấy lại

niềm tin.
Giáo viên chủ nhiệm vận động các em trong lớp giúp đỡ những học sinh
cá biệt về mọi mặt, như tạo sự bình đẳng khơng phân biệt đối xử, tình tương
thân tương ái trong cuộc sống, trao đổi kiến thức trong học tập...Tạo dư luận tập
thể tốt để cảm hóa học sinh cá biệt trở thành thành viên tốt của lớp đồng thời
tạo điều kiện cho các em tham gia vào các hoạt động tập thể nhằm xóa đi những
mặc cảm cá nhân và giúp cho học sinh cá biệt thể hiện được những tài năng của
mình để càng làm tăng thêm niềm tin và uy tín trước tập thể.
13


Việc giáo dục học sinh cá biệt là cả một q trình chứ khơng phải ngày
một, ngày hai mà được. Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm khơng được phép chủ quan,
nóng vội.

GVCN gặp gỡ, trao đổi với học sinh cá biệt
3.7. Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh
Đặc điểm của học sinh là thích sinh hoạt tập thể và thích tham gia các trò
chơi vui nhộn . Mỗi khi tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể và tham gia các trò
chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi mà học”. Từ đó, kiến thức và
kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách nhẹ nhàng, tự nhiên,
14


khơng gây căng thẳng, gị bó đối với các em. Ngoài ra, tổ chức sinh hoạt tập thể và
vui chơi cịn giúp các em phát triển và hồn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu
và tài năng sáng tạo, đồng thời là sợi dây gắn kết tình cảm bạn bè. Các hoạt động
sinh hoạt tập thể và một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ, tôi thường tổ chức trong
buổi sinh hoạt 15 phút và sinh hoạt cuối tuần. Cụ thể là: Tổ chức cho các em múa
hát tập thể, diễn hài, diễn kịch hay chơi các trò chơi như: làm theo tơi nói chứ

khơng làm theo tơi làm, thi giải các câu đố vui...
Nhờ thường xuyên tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể và các trò chơi
cho cả lớp nên các em trở nên tự tin, năng động và sáng tạo hơn. Và điều quan
trọng là tôi đã thực sự xây dựng được một môi trường “học tập thân thiện- học
sinh tích cực”; sĩ số của lớp tôi luôn đảm bảo, chất lượng học tập và rèn luyện của
học sinh ngày càng nâng cao, các em ngày càng trở nên thân thiện, đồn kết, gắn
bó với nhau hơn.
3.8. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà
trường
Để xây dựng tập thể lớp vững mạnh, có hiệu quả thì giáo viên chủ nhiệm
phải phối hợp chặt chẽ với các tổ chức Đoàn, Nhà trường, gia đình, ph ụ huynh học
sinh, …Bởi vì nhà trường, gia đình và xã hội có vai trị giáo dục khác nhau đối với
sự hình thành và phát triển phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống của học sinh.
Trong các mối quan hệ đó thì nhà trường được xem là trung tâm, chủ động, định
hướng trong việc phối hợp với gia đình và xã hội. Nhà trường là mơi trường giáo
dục tồn diện nhất, là cơ quan nhà nước thực hiện chức năng giáo dục chuyên
nghiệp nên nhà trường là lực lượng giáo dục có hiệu quả nhất, hội tụ đủ những yếu
tố cần thiết để có thể huy động sức mạnh giáo dục từ phía gia đình và xã hội. Cụ
thể:
- Đối với học sinh nghèo, có hồn cảnh đặc biệt khó khăn, tơi phối hợp với
Hội cha mẹ học sinh để giúp đỡ các em về vật chất như: áo quần, sách vở và động
viên các em để các em có tinh thần vượt khó trong học tập.
- Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên liên lạc, trao đổi với phụ huynh về
tình hình học tập của các em trong nhà trường (qua sổ liên lạc, điện thoại, liên lạc
trực tiếp…). Nếu thấy em nào thường xuyên vi phạm nề nếp thì tơi đến nhà của em
đó để nắm tình hình một cách chính xác nhất chứ không ngồi chờ phụ huynh học
sinh đến rồi mới phản ánh ý kiến, khi thấy sự việc là cần thiết.
15

- Tổ chức họp phụ huynh 3 lần/năm: Đầu năm học, cuối học kì I, và tổng
kết cuối năm để phụ huynh nắm bắt được tình hình học tập và rèn luyện của con
em mình, Từ đó cùng với phụ huynh chung tay giáo dục các em.
- Đề nghị Ban giám hiệu tuyên dương, khen thưởng khi thấy em nào có
thành tích nổi bật: Có nhiều tiến bộ trong học tập và rèn luyện, đạt kết quả cao
trong các phong trào thi đua do nhà trường hoặc Đoàn trường phát động,…
4. Hiệu quả
Bằng việc thực hiện những biện pháp trên, năm học 2018 - 2019 lớp 10A9 đã đạt được
những kết quả như sau:

STT

Đối tượng học sinh

Số lượng

1
2

Học sinh thực hiện tốt nội quy của lớp, của trường
Học sinh thường xuyên vi phạm nội quy trường, lớp

41/ 41 HS
0/41 HS

Sĩ số 41

Giữa học kì I
Học kì II
Giữa học kì II

Học kì II
Cả năm
Sĩ số 41

Hạnh kiểm
Tốt
15
17
18
26
39

Khá
11

TB
10

Yếu
5

12

8

3

16

5

2

10

3

2

2

0

0

Học lực

Giỏi
Khá
TB
Học kì I
4
13
24
16
19
Học kì II
6
Năm học 2018 - 2019, lớp tôi được ban giám
thưởng:

- Học kì I: Lớp đạt danh hiệu tập thể xuất sắc.
- Học kì II: Lớp đạt danh hiệu tập thể xuất sắc.

Yếu
0
0

hiệu nhà trường khen

16


Học sinh giỏi và học sinh tiên tiến lớp 10A9
III. Kết luận
Để xây dựng một tập thể học sinh vững mạnh cần giải quyết tốt mối quan
hệ giữa cá nhân và tập thể, giữa cái chung và cái riêng. Một tập thể học sinh
vững mạnh khi khơng có cá nhân yếu. Đó là tập thể có tinh thần đồn kết tốt, có
tổ chức và kỷ luật nghiêm minh tạo điều kiện cho mỗi cá nhân tự điều chỉnh thái
độ hành vi của mình trên tinh thần “Mình vì mọi người và mọi người vì mỗi
người”. Do đó, mục đích xây dựng tập thể học sinh vững mạnh là nhằm giáo dục
mỗi học sinh thành con ngoan, trò giỏi, trở thành những cơng dân có ích cho đất
nước.
Và để đạt được điều đó, giáo viên chủ nhiệm cần có lịng nhiệt tình, năng
động sáng tạo nhất là thực sự yêu mến quan tâm đến học sinh như chính con em
mình. Đúng như ơng cha ta đã nói: “Trồng cây gì thu được quả đó.” Người giáo
viên cần phải nắm và am hiểu sự phát triển tâm sinh lí của học sinh để có biện
pháp giáo dục khơng phải là khn mẫu, mỗi con người đều có hồn cảnh, có
tâm sự, có tình cảm, tính tình khác nhau cho nên việc am hiểu các em và tìm
biện pháp giáo dục thích hợp quả là khơng đơn giản. Đây chính là yếu tố quyết
định sự thành cơng của cơng tác chủ nhiệm vì: “Để cung cấp cho người học một

17


hạt nhỏ hào quang kiến thức thì người thầy giáo phải cố gắng một biển cả ánh
sáng.”
Trên đây là một số biện pháp của tôi nhằm xây dựng một tập thể lớp
vững mạnh. Tơi rất mong nhận được sự góp ý q báu của các thầy cơ để ngày
càng hồn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 25 tháng 5 năm 2019
Tơi xin cam đoan đây là sáng kiến của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác.

Nguyễn Thị Mai

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Điều lệ: Trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thơng và trường phổ
thơng có nhiều cấp học (Ban hành kèm theo Quyết định số: 07/2007/QĐBGDĐT ngày 02/4/2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo).
2. Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục - Hà Nội 1996 - PTS. Phạm Viết
Vượng.
3. Tài liệu trên mạng internet.
4. Nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng, NXB Đại học quốc gia Hà Nội

2011.
5. Tâm lí học đại cương - Hà Nội 1995 - PGS. Nguyễn Quang Uẩn (chủ biên).
6. Thông tư 58 v/v hướng dẫn đánh giá, xếp loại học sinh - Bộ GD & ĐT.
7. MODULE TH 7: Xây dựng môi trường học tập thân thiện.
8. Luật giáo dục.

19


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Mai
Chức vụ và đơn vị công tác: Trường THPT Lê Lai - Ngọc Lặc - Thanh Hóa

TT
1.

Cấp đánh giá Kết quả
xếp loại
đánh giá
Tên đề tài SKKN
(Ngành GD cấp xếp loại
huyện/tỉnh;
(A,
B,
Tỉnh...)
hoặc C)
Vai trò của giáo viên chủ Tỉnh

C

Năm học
đánh giá
xếp loại
2015

nhiệm lớp trong công tác
giáo dục học sinh cá biệt tại
trường THPT Lê Lai.
Một số biện pháp khắc phục Tỉnh

2.

C

2016

C

2017

C

2018

tình trạng học sinh bỏ học ở
lớp 11B3 tại trường THPT
Lê Lai.
Vai trò của giáo viên chủ Tỉnh

3.

nhiệm trong cơng tác quản lí
học sinh ở trọ tại lớp 12B3
trường THPT Lê Lai.
Một số biện pháp giáo dục Tỉnh
4.

đạo đức học sinh ở lớp 10B5
trường THPT Lê Lai.
----------------------------------------------------