Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng anh tại trường đại học ngô quyền

UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT

ĐẶNG XUÂN TÙNG

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
TIẾNG ANH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÔ QUYỀN

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SỸ

BÌNH DƯƠNG – 2018


UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT

ĐẶNG XUÂN TÙNG

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
TIẾNG ANH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÔ QUYỀN

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SỸ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS NGUYỄN ĐỨC LỘC

BÌNH DƯƠNG – 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu do tôi thực hiện. Mọi nguồn
thông tin tham khảo trong luận văn đều được trích dẫn nguồn gốc rõ ràng.
Các số liệu và kết luận nghiên cứu trình bày trong luận văn chưa từng được
công bố ở các nghiên cứu khác.
Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Học viên

Đặng Xuân Tùng


LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, tơi xin được bày tỏ lịng biết ơn chân thành của mình tới thầy
PGS. TS. Nguyễn Đức Lộc, người khơng chỉ tận tình chỉ bảo, hướng dẫn giúp đỡ,
động viên tơi hồn thành luận văn này, mà cịn chỉ dạy cho tơi biết phương pháp
nghiên cứu khoa học hiện đại, tác phong làm việc chuyên nghiệp, nghiêm túc và
lối sống giản dị, chan hòa với mọi người.
Tôi cũng chân thành cảm ơn các thầy cô đã giảng dạy tôi trong thời gian
học Cao học Quản lý Giáo dục khóa 1 tại trường ĐH Thủ Dầu Một, mỗi thầy cô
đều là những tấm gương sáng về giảng dạy và nghiên cứu khoa học.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới thầy, cơ Phịng Sau ĐH – ĐH Thủ Dầu Một,
các anh chị trong lớp CH15QL01 – những người đã giúp đỡ tơi trong suốt q trình
học tập cũng như thực hiện luận văn này
Tôi xin chân thành cảm ơn.


TÓM TẮT

Đề tài nghiên cứu trong luận văn được xây dựng trên cơ sở lí luận về quản
lý, nội dung quản lý hoạt động dạy học và đòi hỏi thực tiễn đối với nhiệm vụ giáo
dục đào tạo của trường đại học Ngô Quyền trong giai đoạn hiện nay.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: trên cơ sở nhận diện, phân tích thực trạng
chất lượng hoạt động dạy học và quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại
trường đại học Ngô Quyền để đưa ra các biện pháp quản lý hoạt động dạy học có
tính khả thi cao, giúp nâng cao chất lượng dạy học môn tiếng Anh nói riêng, chất
lượng giáo dục trong tồn trường nói chung
Phương pháp nghiên cứu: Để tiến hành thực hiện đề tài, tác giả sử dụng các
phương pháp nghiên cứu lý luận, nghiên cứu hồ sơ làm cơ sở lí luận thực hiện đề
tài. Bên cạnh đó, tác giả cũng sử dụng phương pháp nghiên cứu thực tiễn thông
qua quan sát, điều tra bằng bảng hỏi, kết hợp sử dụng phương pháp thống kê mô
tả, thống kê suy diễn để làm sáng tỏ thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn
tiếng Anh tại Nhà trường.
Kết quả nghiên cứu: Công tác quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại
trường đại học Ngơ Quyền đã có những nét nổi bật phù hợp với yêu cầu đào tạo
của Nhà trường. Tuy nhiên, học viên vẫn chưa đánh giá được tầm quan trọng của
việc học tiếng Anh, mục tiêu học tập chưa đúng đắn. Công tác quản lý hoạt động
dạy học môn tiếng Anh cịn nhiều bất cập, đặc biệt, cơng tác quản lý kết quả dạy
học của GV và HV chưa đánh giá một cách tồn diện trình độ của HV. Qua phân
tích thực trạng, luận văn đưa ra biện pháp quản lý chất lượng dạy học môn tiếng
Anh và khảo sát về tính cần thiết và khả thi của từng biện pháp.
Tóm lại, cơng tác quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường đại
học Ngô Quyền đảm bảo sát với thực tế giảng dạy tại Nhà trường. Tuy nhiên để
nâng cao chất lượng hoạt động dạy học môn tiếng Anh, Nhà trường cần đầu tư hơn
nữa cho đào tạo, phát triển GV tiếng Anh và hiện đại hóa TBDH, nhằm phát huy
tối đa mọi nguồn lực nâng cao chất lượng giáo dục dào tạo của Nhà trường.


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
TÓM TẮT
MỤC LỤC
CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
MỞ ĐẦU ................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu ..........................................................................................2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ...................................................................3
4. Nhiệm vụ nghiên cứu .........................................................................................3
5. Giả thuyết nghiên cứu ........................................................................................3
6. Phạm vị nghiên cứu ............................................................................................3
7. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................4
8. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................... 6
9. Cấu trúc luận văn ............................................................................................... 6
CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
TIẾNG ANH TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHƠNG CHUN NGỮ. .....7
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề .......................................................... 7
1.2. Các khái niệm cơ bản của luận văn ............................................................... 13
1.3. Đặc điểm dạy học tiếng Anh tại trường đại học không chuyên ngữ............. 17
1.4. Đặc điểm dạy học tiếng Anh trong trường đại học quân sự. ........................ 22
1.5. Nội dung quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh trong trường đại học ......... 25
CHƯƠNG 2 : THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
TIẾNG ANH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÔ QUYỀN ................................ 32
2.1. Tổng quan về trường đại học Ngô Quyền ..................................................... 32
2.1.1. Sơ lược khái quát về nhà trường ......................................................... 32
2.1.2. Bộ môn Ngoại ngữ của Nhà trường.................................................... 34

2.2. Thực trạng học tiếng Anh của học viên đào tạo sĩ quan phân đội đại học tại
trường đại học Ngơ Quyền .............................................................................. 36
2.2.1. Trình độ tiếng Anh đầu vào của học viên ........................................... 36
2.2.2. Thái độ và mục đích học tiếng Anh .................................................... 37
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền .. 39
2.3.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu, chương trình, nội dung dạy học tiếng
Anh................................................................................................................ 40
2.3.2. Thực trạng thực hiện phương pháp, hình thức dạy học ...................... 46
2.3.3. Kết quả dạy học môn tiếng Anh. ........................................................ 54
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường đại học Ngô
Quyền. .............................................................................................................. 57
2.4.1. Thực trạng quản lý hoạt động dạy tiếng Anh của giảng viên ............. 57
2.4.2. Thực trạng quản lý hoạt động học tiếng Anh của học viên ................ 60
2.4.3. Thực trạng quản lý các điều kiện đảm bảo chất lượng dạy học tiếng Anh
...................................................................................................................... 67
2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh tại trường
ĐH Ngô Quyền ................................................................................................ 69
2.5.1. Ưu điểm .............................................................................................. 69
2.5.2. Hạn chế ............................................................................................... 70
2.5.3. Nguyên nhân hạn chế.......................................................................... 72
CHƯƠNG 3 : MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
TIẾNG ANH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÔ QUYỀN ................................ 75
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ....................................................................... 75
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu ..................................................... 75
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học..................................................... 75
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ..................................................... 76
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ........................................................ 76
3.2. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động giảng dạy môn tiếng Anh tại trường Đại
học Ngô Quyền ................................................................................................ 76

3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên, học
viên về dạy học tiếng Anh trong giai đoạn hiện nay .................................... 76
3.2.2. Biện pháp 2: Đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên tiếng Anh phù
hợp với yêu cầu đào tạo của Nhà trường ...................................................... 80
3.2.3. Biện pháp 3: Đẩy mạnh quản lý hoạt động dạy tiếng Anh của giảng viên
đáp ứng yêu cầu đổi mới của xã hội. ............................................................ 81
3.2.4. Biện pháp 4: Đẩy mạnh quản lý hoạt động học tiếng Anh, nâng cao khả
năng thực hành của học viên......................................................................... 87
3.2.5. Biện pháp 5: Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học tiếng
Anh................................................................................................................ 90
3.2.6. Biện pháp 6: Đảm bảo tốt các điều kiện phục vụ cho dạy học tiếng Anh
...................................................................................................................... 92
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp được đề xuất .............................................. 94
3.4. Khảo sát tính khả thi và tính cần thiết của các biện pháp ............................. 95
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................................. 99
1. Kết luận ............................................................................................................ 99
2. Kiến nghị .......................................................................................................... 99
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 102
PHỤ LỤC 1 ........................................................................................................ 106
PHỤ LỤC 2 ........................................................................................................ 109
PHỤ LỤC 3 ........................................................................................................ 112
PHỤ LỤC 4 ........................................................................................................ 113


CÁC CHỮ VIẾT TẮT
VIẾT TẮT

THUẬT NGỮ TIẾNG VIỆT

BMNN

Bộ môn Ngoại ngữ

CBQL

Cán bộ quản lý

CSVC

Cơ sở vật chất

CTMH

Chương trình mơn học

CTQL

Cơng tác quản lý

ĐH

Đại học

ĐVHT

Đơn vị học trình

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

GV

Giảng viên

HĐD

Hoạt động dạy

HĐDH

Hoạt động dạy học

HĐGD

Hoạt động giáo dục

HĐH

Hoạt động học

HĐKH

Hội đồng khoa học

HV

Học viên

KHCB

Khoa học cơ bản

KHQS

Khoa học quân sự

KT&BĐCLGD

Khảo thí và Bảo đảm chất lượng giáo dục

PPDH

Phương pháp dạy học

PTDH

Phương tiện dạy học

QTDH

Quá trình dạy học

QL

Quản lý

SV

Sinh viên

TACN

Tiếng Anh chuyên ngành

TATQ

Tiếng Anh tổng quát

TBDH

Thiết bị dạy học

TNKQ

Trắc nghiệm khách quan


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Đội ngũ giảng viên Bộ mơn Ngoại ngữ ............................................... 34
Bảng 2.2: Mục đích học tiếng Anh của HV chia theo mức độ cần thiết.............. 38
Bảng 2.3: Các học phần chương trình tiếng Anh tổng quát ................................. 40
Bảng 2.4: Ý kiến đánh giá của HV về chương trình và giáo trình TATQ ........... 41
Bảng 2.5: Ý kiến của HV về thời gian bố trí học phần TACN phân chia theo nội
dung kiến thức ..................................................................................................... 44
Bảng 2.6: Ý kiến HV về phương pháp tự học phân chia theo thời gian học ....... 49
Bảng 2.7: Kết quả môn tiếng Anh của học viên ................................................. 54
Bảng 2.8: Kết quả môn học phân theo chuyên ngành .......................................... 56

Bảng 2.9: Kết quả mơn học phân theo trình độ đầu vào ...................................... 57
Bảng 2.10: Hình thức kiểm tra phân theo mức độ nội dung ................................ 65
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Trình độ tiếng Anh đầu vào của học viên........................................ 37
Biểu đồ 2.2: Ý kiến đánh giá của học viên về giáo trình TACN ......................... 46
Biểu đồ 2.3: Khó khăn của học viên khi tự học ................................................... 51
Biểu đồ 2.4: Khó khăn của HV khi học trên lớp .................................................. 52
Biểu đồ 2.5: Ý kiến của học viên về việc phân chia lớp học ............................... 53
Biểu đồ 2.6: Ý kiến của HV về thông tin GV cung cấp trước khi dạy ................ 62
Biểu đồ 2.7: Ý kiến của HV về nội dung GV kiểm tra bài cũ ............................. 63
Biểu đồ 2.8: Thông tin GV cung cấp cho HV trước khi kiểm tra, đánh giá ........ 66
Biểu đồ 2.9: Tình hình phát triển đội ngũ giảng viên tiếng Anh ......................... 67
Biểu đồ 3.1. Khảo sát về tính cần thiết của các biện pháp đề xuất ...................... 95
Biểu đồ 3.2. Khảo sát về tính khả thi của các biện pháp đề xuất ......................... 96


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trước những biến đổi, xu thế phát triển hiện nay, khơng chỉ có Việt Nam mà
rất nhiều nước trên thế giới đã thực hiện việc đổi mới nội dung, chương trình,
PPDH để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh
tế, xã hội của đất nước. Trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực thì đào tạo
ngoại ngữ được coi là vấn đề quan trọng nhằm tạo ra lực lượng lao động có trình
độ chun mơn, có kỹ năng lao động, kiến thức ngoại ngữ và thái độ nghề nghiệp
phù hợp yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội, đáp ứng sự biến đổi cơ cấu lao động,
nhu cầu chuyển dịch cơ cấu lao động, hội nhập quốc tế. Nghị quyết Đại hội lần thứ
XI của Đảng nhấn mạnh: “Đổi mới mạnh mẽ nội dung, chương trình, phương pháp
dạy và học ở tất cả các cấp học, bậc học... Mở rộng và nâng cao chất lượng đào tạo
ngoại ngữ” [11, tr.131 -132].
Qn đội cũng khơng nằm ngồi xu thế hội nhập quốc tế. Vì vậy, việc nâng

cao trình độ ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng cho HV đào tạo sĩ quan
trong các Nhà trường trong quân đội là điều vô cùng quan trọng, trang bị công cụ
hội nhập cần thiết cho đội ngũ sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam tương lai.
Thực hiện Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày 4/11/2013 của Hội nghị Trung
ương 8 (khóa XI) về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo, Chiến lược phát
triển giáo dục và đào tạo trong Quân đội giai đoạn 2011-2020, Quyết định số
1400/QĐ-TTg ngày 30/8/2008 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Dạy
và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020 và Đề án
“Đào tạo, bồi dưỡng ngoại ngữ trong quân đội giai đoạn 2015-2020 và những năm
tiếp theo” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 547/QĐ-TTg
ngày 25/4/2015. Công tác dạy và học Ngoại ngữ của các Nhà trường Quân đội đã
có nhiều cố gắng, đạt được kết quả nhất định, HV đã nắm được những kiến thức
cơ bản về ngoại ngữ, làm cơ sở để phục vụ công tác chuyên môn sau khi tốt nghiệp
ra trường. Tuy vậy đứng trước yêu cầu hiện đại hóa Quân đội, tăng cường hợp tác
và tham gia thực hiện nhiệm vụ quốc tế, “coi hội nhập quốc tế và đối ngoại về quốc
phòng là một định hướng chiến lược, và phải nhận thức đây là kế sách bảo vệ Tổ

1


quốc từ xa”. Theo Trung tướng, GS.TS Trần Hữu Phúc, Cục trưởng Cục Nhà
trường, công tác dạy và học ngoại ngữ vẫn còn bộc lộ một số hạn chế, bất cập.
Trong đó, chất lượng dạy và học ngoại ngữ chưa đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ
của Quân đội trong tình hình mới; chương trình, tài liệu dạy và học chưa gắn với
chuyên môn, chuyên ngành; người học chưa nhận thức đúng vai trò quan trọng của
ngoại ngữ; đội ngũ GV còn thiếu, chưa đổi mới phương pháp dạy và học; công tác
lãnh đạo, chỉ đạo của các trường chưa quyết liệt. [3].
Trường ĐH Ngô Quyền là một ngôi trường với lịch sử hơn 60 năm, có nhiệm
vụ chính là đào tạo Sĩ quan chuyên ngành Chỉ huy Công binh cho Quân đội nhân
dân Việt Nam. Tiếng Anh là Ngoại ngữ duy nhất đang được giảng dạy trong trường

theo khung chương trình của Bộ GD&ĐT cho đối tượng SV ĐH không chuyên
ngữ. Là một môn học cơ bản và bắt buộc, tuy nhiên, trong QL và thực hiện nhiệm
vụ dạy học môn tiếng Anh, một số GV và HV chưa nhận thức đầy đủ vai trị, tầm
quan trọng của mơn ngoại ngữ đối với hoạt động nghề nghiệp sau này của HV, dẫn
đến trong dạy học ngoại ngữ, chưa tích cực bổ sung, cập nhật kiến thức để nâng
cao chất lượng dạy học, làm cho sản phẩm đào tạo có mặt còn yếu, chưa được xã
hội đánh giá cao. CTQL dạy học môn tiếng Anh của cơ quan chức năng và một số
CBQL chưa thật chặt chẽ và khoa học, xác định nội dung chương trình, mục tiêu
đào tạo của cả môn học và cụ thể của từng học phần chưa rõ ràng; QL quá trình
giảng dạy, kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HV có nội dung còn đơn giản.
Một trong những nguyên nhân cơ bản của hiện tượng trên là Nhà trường chưa
có biện pháp hữu hiệu trong việc QL HĐDH môn tiếng Anh. Về mặt lý luận, hiện
tại chưa có đề tài nghiên cứu khoa học nào về công tác quản lý hoạt động dạy học
mơn tiếng Anh tại trường đại học Ngơ Quyền.
Từ đó, tôi chọn: “Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại
trường đại học Ngô Quyền” làm đề tài cho luận văn của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở hệ thống hóa cơ sở lý luận, nhận diện, phân tích đánh giá thực
trạng HĐDH và QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền, luận văn
đề xuất một số biện pháp QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền

2


nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động giáo dục đào tạo tại trường đại học.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền

4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận về dạy học tiếng Anh, QL HĐDH môn tiếng
Anh cho SV ở các trường ĐH khơng chun ngữ
Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng dạy học môn tiếng Anh và QL
HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền.
Đề xuất biện pháp QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền
5. Giả thuyết nghiên cứu
QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền đã đạt được những kết
quả nhất định, nhưng vẫn còn tồn tại một số bất cập trong CTQL HĐD của GV,
HĐH của HV và QL các điều kiện đảm bảo cho QTDH. Nếu trong quá trình QL
HĐDH môn tiếng Anh, Khoa KHCB, BMNN và các cơ quan chức năng làm tốt
công tác giáo dục nhận thức cho cán bộ, HV về tầm quan trọng của việc dạy và
học tiếng Anh trong thời đại mới; QL tốt việc thực hiện mục tiêu, nội dung CTMH,
sát với thực tế và các chuyên ngành đào tạo; phát huy sức mạnh tổng hợp của các
tổ chức trong Nhà trường, tạo phong trào học tập tiếng Anh sâu rộng; phát huy vai
trị tích cực, chủ động của HV; đảm bảo tốt các điều kiện về vật chất và tinh thần
cho QTDH tiếng Anh tại Nhà trường; thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả dạy
và học môn tiếng Anh sát với mục tiêu, nội dung CTMH đã xây dựng thì kết quả
dạy học môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền sẽ được nâng lên, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của Nhà trường.
6. Phạm vị nghiên cứu
6.1. Phạm vi nội dung nghiên cứu
Đề tài giới hạn trong nghiên cứu QL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH
Ngô Quyền của trưởng BMNN, khoa KHCB phòng Đào tạo, ban KT & BĐCLGD,

3


ban KHQS trên cơ sở thực hiện các nội dung quản lý: QL HĐD của GV, QL HĐH
của HV, và QL các điều kiện đảm bảo chất lượng dạy học môn tiếng Anh trong

Nhà trường.
6.2. Phạm vi thời gian nghiên cứu
Đề tài khảo sát thực trạng công tác QL HĐDH môn tiếng Anh từ thời điểm
Nhà trường bắt đầu đổi mới giáo trình giảng dạy các học phần tiếng Anh (từ năm
2014 tới nay)
6.3. Phạm vi đối tượng khảo sát
Đề tài nghiên cứu tập trung khảo sát các đối tượng sau: Trưởng phịng và các
phó trưởng phịng Đào tạo, Trưởng Ban KT&BĐCLGD, các thành viên Hội đồng
Khoa học Khoa KHCB, Giảng viên BMNN, CBQL HV, HV sĩ quan phân đội bậc
ĐH trường ĐH Ngô Quyền
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Tác giả sử dụng các phương pháp tổng hợp, phân tích, phân loại, hệ thống
hóa, khái quát hóa các tài tài liệu lý luận, văn bản, Chỉ thị Nghị quyết của Đảng và
Nhà nước, các tư tưởng của các tác giả trong các luận văn thạc sĩ về quản lý giáo
dục, các bài báo khoa học có liên quan tới CTQL HĐDH nói chung, dạy học mơn
tiếng Anh nói riêng để xây dựng cơ sở lý luận cho luận văn
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp nghiên cứu hồ sơ quản lý: Tác giả thu thập các văn bản kế
hoạch có liên quan tới CTQL HĐDH môn tiếng Anh, các văn bản chỉ đạo, kiểm
tra, báo cáo sơ, tổng kết, biên bản rút kinh nghiệm chuyên môn của BMNN, Ban
KT&KĐCL, Hội đồng Khoa học Khoa KHCB làm cở sở làm rõ thực trạng HĐDH
và CTQL HĐDH môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền.
- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Tác giả tiến hành thu thập thông tin
bằng phiếu hỏi đối với đối tượng là HV đào tạo sĩ quan phân đội trình độ ĐH nhằm
tăng tính đầy đủ và khách quan của luận văn. Tác giả đã tiến hành khảo sát 170
phiếu định lượng, qua phân tích sàng lọc một số phiếu trả lời không đẩy đủ và
không đúng với nội dung câu hỏi cịn lại 165 phiếu. Với tiêu chí là đối tượng đào

4

tạo bậc ĐH mang tính chất đặc trưng của Nhà trường, đã học xong tồn bộ chương
trình tiếng Anh đổi mới (từ năm 2014), tác giả đã tiến hành khảo sát tồn bộ HV
khóa 22 đào tạo sĩ quan bậc ĐH của trường ĐH Ngô Quyền ở 4 chuyên ngành:
Công trình, Vượt Sơng, Xe- Máy và Cầu đường. Qua khảo sát tác giả muốn làm
rõ hơn về việc học tiếng Anh của HV thơng qua tìm hiểu về đánh giá của HV với
chương trình học, ý thức, thái độ và mục đích của HV với mơn học, tìm hiểu về
những khó khăn của HV khi học tập trên lớp cũng như tự học ở nhà, qua đó tìm
hiểu mong muốn của HV khi học môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền.
- Phương pháp phỏng vấn sâu: Để thu thập thông tin từ những đối tượng
nghiên cứu, tác giả đã tiến hành các cuộc phỏng vấn có chủ đích. Tác giả tiến hành
phỏng vấn đối tượng là GV tiếng Anh đang giảng dạy tại BMNN, trường ĐH Ngơ
Quyền để tìm hiểu về thực trạng việc thực hiện chương trình giảng dạy, phương
pháp và hình thức giảng dạy, những khó khăn trong việc giảng dạy, đổi mới PPDH,
và đánh giá kết quả học tập của HV, qua đó cũng tìm hiểu ý kiến của GV về CTQL
HĐDH tại Nhà trường trên cương vị là người thực hiện nhiệm vụ và quan sát. Tác
giả cũng tiến hành các chủ thể QL là trưởng BMNN, trưởng khoa KHCB, trưởng
phòng Đào tạo, Ban KHQS, ban KT&BĐCLGD, tiểu đồn trưởng tiểu đồn 4 để
tìm hiểu về thực trạng QL chương trình, nề nếp dạy học, công tác kiểm tra đánh
giá, phát triển đội ngũ GV tiếng Anh và các điều kiện bảo đảm cho việc dạy và
học mơn tiếng Anh tại nhà trường. Ngồi ra, trong quá trình điều tra thực trạng tác
giả cũng kết hợp phương pháp nghiên cứu quan sát thông qua HHGD trên lớp, trò
chuyện phỏng vấn HV để làm rõ hơn một số vấn đề trong phiếu khảo sát.
7.3. Phương pháp xử lý dữ liệu thu thập
- Đối với dữ liệu định lượng: Tác giả sử dụng các phương pháp thống kê mô
tả đối với mẫu khảo sát với sự hỗ trợ của phần mềm Microssoft Word và Excel,
thực hiện các phép kiểm định Chi – Square với phần mềm SPSS để kiểm định mối
liên hệ giữa đặc điểm nhân khẩu mẫu khảo sát và kết quả dạy học môn tiếng Anh.
- Đối với dữ liệu định tính: Các cuộc phỏng vấn được ghi chép, phân tích,

trích lọc theo các nhóm chủ đề, kết hợp với dữ liệu định lượng để làm sáng tỏ thực
trạng nghiên cứu.

5


8. Ý nghĩa của đề tài
8.1. Về mặt lý luận
Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần bổ sung về mặt lý luận đối với
CTQL HĐDH môn tiếng Anh cho SV các trường ĐH khơng chun ngữ nói chung,
HV các trường ĐH quân sự nói riêng, ở Việt Nam hiện nay.
8.2. Về mặt thực tiễn
Kết quả nghiên cứu sẽ làm rõ thực trạng CTQL HĐDH môn tiếng Anh tại
trường ĐH Ngô Quyền. Dựa trên nội dung số liệu sau khi phân tích, đề tài sẽ đề
xuất một số biện pháp QL nhằm nâng cao chất lượng HĐDH môn tiếng Anh tại
Nhà trường
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn
gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại các
trường đại học không chuyên ngữ.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường
đại học Ngô Quyền.
Chương 3: Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh tại
trường đại học Ngô Quyền.

6


CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN

TIẾNG ANH TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHƠNG CHUN NGỮ.
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu về quản lý giáo dục, đào tạo và quản lý
dạy học nói chung
Bàn về vấn đề quản lý giáo dục đào tạo ở các cơ sở giáo dục nói chung, ở
các trường đại học, cao đẳng nói riêng đã được nhiều nhà khoa học quan tâm
nghiên cứu, với những cách tiếp cận vấn đề khác nhau. Các nghiên cứu về quản lý
không chỉ đề cập đến quản lý nội dung chương trình, quản lý phương pháp giảng
dạy, mà còn phải chú trọng đến nhiều yếu tố khác, vì chúng có mối liên hệ tương
hỗ với nhau.
Tác giả Ngô Quý Ty và Lê Văn Chung (theo [42], tr.18) nghiên cứu đề tài:
“Một số vấn đề chung về quản lý giáo dục, đào tạo trong quân đội” và đề tài: “Nâng
cao chất lượng quản lý giáo dục - đào tạo trong các học viện, trường sĩ quan quân
đội đáp ứng yêu cầu mới” của tác giả Vũ Quang Lộc (2005) (chủ nhiệm đề tài) [19].
Nội dung của các đề tài nghiên cứu đã tập trung khái qt, làm rõ vị trí, vai trị,
bản chất, chức năng, nguyên tắc, phương pháp và công cụ quản lý giáo dục, đào
tạo và quản lý trường học. Đồng thời tập trung luận giải những vấn đề về quản lý
học viên và hệ thống các biện pháp quản lý hoạt động học tập của học viên ở một
số học viện, nhà trường trong quân đội và đề ra các giải pháp trong đánh giá hoạt
động học tập của học viên. Đây là những nội dung có giá trị giúp tác giả tiếp cận
cách thức quản lý giáo dục, đào tạo, quản lý hoạt động học tập của học viên đang
được đào tạo ở nhà trường quân đội.
Tác giả Nguyễn Văn Tuấn (2013) [42] lại đề cập tới việc quản lý các hoạt
động học tập của học viên quân đội nói chung với đề tài “Quản lý hoạt động học
tập của học viên Trường Trung cấp 24 Biên phòng hiện nay”. Trong đề tài tác giả
đã đưa ra một số yếu tố ảnh hưởng tới việc học tập của học viên quân sự tại trường
trung cấp Biên phòng 24 và đưa ra những biện pháp trong quản lý hoạt động học
tập tại trường. Những yếu tố này phần nào có đặc điểm tương đồng với những khó
khăn của học viên tại trường đại học Ngô Quyền, là cơ sở để tác giả tham khảo

7


trong việc đưa ra biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường
đại học Ngô Quyền.
Tuy nhiên, các đề tài luận văn chủ yếu tập trung nghiên cứu quản lý quá
trình giảng dạy, hoạt động giảng dạy nói chung và ở các trường đại học, cao đẳng
cụ thể, chưa có tác giả nào nghiên cứu, xem xét, giải quyết vấn đề về quản lý dạy
học tiếng Anh cho học viên quân sự tại trường đại học ngô Quyền.
Cùng với các đề tài, luận văn thạc sĩ, còn nhiều bài báo khoa học viết về
dạy học, quản lý dạy học, đổi mới phương pháp học tập cũng như vai trò của các
tổ chức, lực lượng trong quản lý hoạt động học tập của học viên ở nhà trường quân
đội như: tác giả Nguyễn Ngọc Phú (1990), với bài báo “Dân chủ hóa dạy và học
các mơn khoa học xã hội và nhân văn trong các nhà trường quân sự” [31], đã đề
xuất biện pháp, đưa ra những kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy của
giảng viên và học tập của học viên, cũng như quản lý dạy học, phát huy vai trò các
tổ chức, lực lượng trong việc quản lý chất lượng học tập của sinh viên ở nhà trường
quân đội.
Các tác giả Karen Seashore Louis, Kenneth Leithwood, Kyla L. Wahlstrom
và Stephen E. Anderson [46], với nghiên cứu “Learning from Leadership:
Investigating the Links to Improved Student Learning” đã đưa ra một cái nhìn mới
mẻ về việc lãnh đạo và quản lý dạy học trong trường học, đó chính là sự hợp tác
của tất cả các bộ phận trong nhà trường, tạo mối liên kết chặt chẽ giữa người quản
lý, giảng viên và người học trong tất cả các khâu của của việc tổ chức dạy học.
Phân quyền và chun mơn hóa cao giữa các lực lượng trong nhà trường nhưng
đều có quyền tham gia vào mọi hoạt động quản lý. Quan điểm trong báo cáo của
các tác giả trên giúp tác giả luận văn có một các nhìn mới trong việc định hướng
các biện pháp quản lý hoạt động dạy học tại trường đại học Ngơ Quyền.
1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu về dạy và học ngoại ngữ và quản lý dạy
học ngoại ngữ

Đối với vấn đề về dạy học ngoại ngữ, quản lý dạy học ngoại ngữ, tác giả
Catherine Cheehy Skeffington, trong bài viết “Giúp học sinh sử dụng tiếng Anh

8


trong lớp học”1 đã nêu ra vì sao học sinh gặp khó khăn khi nói tiếng Anh trong lớp
và đưa ra một số gợi ý để vượt qua khó khăn đó. Theo người viết, những khó khăn
mà người học gặp phải là khả năng ghi nhớ một cách lâu dài, việc sử dụng từ ngữ
chính xác, khơng biết cách dùng từ và sự hạn chế về từ vựng làm cho người học
khơng tự tin khi nói. Thêm vào đó, người học chịu áp lực về việc không theo kịp
bạn bè, thiếu động lực học tập và khơng có đủ sự hỗ trợ cần thiết. Tác giả đã đưa
ra một số phương pháp kích thích khả năng nói trong lớp của người học, chẳng
hạn như, cần tạo cho người học một mục tiêu học tập rõ ràng, có những biện pháp
giúp người học tự tin vào khả năng của mình khi nói và đặt ra cho người học những
mục tiêu cụ thể trong học tập. [45]
Tác giả Dương Thị Hoàng Oanh (2011) với đề tài “Kiểm tra đánh giá kĩ năng
nói tiếng Anh cấp đại học” [27] đã nhấn mạnh vào mục đích của việc dạy học tiếng
Anh chính là các kĩ năng sản xuất đầu ra (Nói và Viết), trong đó nhấn mạnh kĩ
năng nói, giao tiếp. Tác giả đã đưa ra thực trạng trình độ kĩ năng nói tiếng Anh của
sinh viên Việt Nam nói chung và chỉ ra một số nguyên nhân, trong đó có nguyên
nhân do thói quen học của từng cá nhân và trọng tâm giảng dạy của nền giáo dục
nước ta. Tác giả đã đưa ra giải pháp để cải thiện kĩ năng nói tiếng Anh là đưa
KTĐG bằng hình thức nói vào chương trình dạy ngay từ đầu theo chuẩn và kiểm
tra một cách có hệ thống và đúng tiêu chuẩn theo yêu cầu quốc tế.
Bên cạnh đó, vấn đề quản lý hoạt động dạy học ở các học viện, trường đại
học, cao đẳng, đã có nhiều đề tài, luận văn thạc sỹ chuyên ngành quản lý giáo dục
nghiên cứu, như: Nguyễn Đức Thạch (2012), với đề tài nghiên cứu “Biện pháp
quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh tại trường trung cấp Cảnh sát nhân dân
1” [34] đã tập trung luận giải, làm rõ tầm quan trọng của quản lý giáo dục, đào tạo,

quản lý hoạt động dạy của giảng viên, hoạt động học của sinh viên theo cách tiếp
cận của từng chuyên ngành. Qua đó đề cập một số biện pháp quản lý hoạt động
dạy học môn tiếng Anh tại trường trung cấp Cảnh sát nhân dân 1.
Tác giả Đỗ Thị Bích Thuận (2013) [39] với đề tài thạc sĩ quản lý giáo dục

1

Nguyên văn tiếng Anh: Getting teenagers talking

9


“Biện pháp quản lý chất lượng hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường Cao
đẳng Thương mại Đà Nẵng” đã nhẫn mạnh vào quản lý chất lượng của công tác
quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh theo các nội dung quản lý như quản lý
chất lượng dạy, quản lý chất lượng học và các điều kiện bảo đảm. Luận văn đã đưa
ra một cách nhìn mới trong công tác quản lý chất lượng dạy học khi không nhấn
mạnh vào các quy trình thuộc các mơ hình quản lý mà nhìn nhận theo vai trị của
người quản lý thực hiện các chức năng quản lý.
Tóm lại, các cơng trình nghiên cứu tuy khác nhau về đối tượng, nhiệm vụ,
phạm vi nghiên cứu, song các tác giả đã tập trung phân tích, làm rõ vị trí, vai trị
tầm quan trọng của hoạt động dạy và hoạt động học tập, nâng cao hiệu quả hoạt
động dạy học, đánh giá thực trạng dạy học, quản lý dạy học; đề xuất các biện pháp
nhằm nâng cao chất lượng dạy học của giảng viên và sinh viên trong quá trình đào
tạo ở nhà trường; trong đó quản lý dạy học được đề cập đến như là một giải pháp,
một khâu quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở các trường đại
học, cao đẳng nói chung, các nhà trường trong quân đội nói riêng. Kết quả nghiên
cứu của các đề tài, cơng trình trên là cơ sở trực tiếp để tác giả kế thừa và phát triển
vấn đề nghiên cứu quản lý dạy học ngoại ngữ cho học viên dưới góc độ của khoa
học quản lý giáo dục.

Cùng với các đề tài, luận văn, cịn có các bài báo khoa học viết về dạy học
ngoại ngữ, quản lý dạy học ngoại ngữ như:
Tác giả Lê Văn Canh (1998) [9], trong bài viết “Lựa chọn phương pháp giảng
dạy ngoại ngữ theo hướng nào?” đã chỉ rõ người dạy giữ vai trị trung tâm trong
q trình tìm kiếm những chiến lược dạy hiệu quả,… người dạy vừa là người
nghiên cứu, người đưa ra các giả thuyết, tái hiện có phê phán các giả thuyết đó
trong q trình giảng dạy thơng qua quá trình quan sát và tìm hiểu lớp học. Thay
vì đi tìm một phương pháp tối ưu trong giảng dạy, người dạy cần quan tâm hơn
đến người học và môi trường dạy và học để xây dựng cho mình một phương pháp
dạy ngày càng trở nên thích hợp giúp cho hoạt động dạy trở nên có hiệu quả hơn.
Tác giả Trịnh Văn Minh (2005) [22], với bài báo: “Dạy - học ngoại ngữ trong
cơ chế thị trường”, nhấn mạnh vào vai trò của việc học ngoại ngữ trong thời đại

10


ngày nay. Tác giả khẳng định ngoại ngữ không chỉ là phương tiện giao tiếp, mà
còn là phương tiện nâng cao dân trí, mở rộng vốn văn hóa chung, điều kiện cần
cho giao lưu và hội nhập quốc tế. Chính vì vậy việc học ngoại ngữ là vơ cùng quan
trọng, đặc biệt là học tiếng Anh, ngôn ngữ được sử dụng phổ biến trong các hoạt
động giao dịch quốc tế. Muốn có một lực lượng lao động sẵn sàng tham gia tích
cực vào mọi hoạt động giao lưu kinh thế trong cơ chế thị trường, việc giảng dạy
tiếng Anh nói riêng và ngoại ngự nói chung trong các trường đại học là việc làm
cấp thiết.
Bài viết “Dạy ngoại ngữ không chuyên ở bậc đại học” của ThS. Lê Văn Ân,
Trường CĐSP Quảng Trị, đăng trên Tạp chí Giáo dục số 133 (kỳ 1- 3/2006) [1] đã
nêu lên sự ảnh hưởng của trình độ tiếng Anh đầu và kết quả học tập môn tiếng Anh
của sinh viên. Tác giả cho rằng những bất cập về phương pháp dạy ngoại ngữ, thái
độ học tập của sinh viên, trình độ ngoại ngữ chênh lệch của học sinh từ các cấp
trung học cơ sở, trung học phổ thông là những nguyên nhân dẫn đến khả năng sử

dụng tiếng Anh để giao tiếp của sinh viên còn kém.
Tác giả Hồ Minh Thu (2012) [37] , báo cáo khoa học “Làm thế nào để cải
thiện kĩ năng nói tiếng Anh cho sinh viên”. Theo thống kê của Hồ Minh Thu
(Trường ĐH Ngoại ngữ - ĐH Đà Nẵng) thì hai trường ĐH Bách khoa và ĐH Kinh
tế là nơi có số lượng sinh viên học tiếng Anh đông nhất so với các trường thành
viên khác của ĐH Đà Nẵng. Hai trường này có khoảng 70% sinh viên đã được học
tiếng Anh 7 năm trở lên, 26% sinh viên đã học tiếng Anh hệ 3 năm; chỉ có khoảng
4% sinh viên chưa biết tiếng Anh. Trong số những sinh viên đã biết tiếng Anh thì
số sinh viên đã có chứng chỉ tiếng Anh ở các trình độ A, B, C, đạt 30 - 40%. Tuy
nhiên, các cuộc khảo sát tiếng Anh đầu năm đối với sinh viên hai trường ĐH Bách
khoa và ĐH Kinh tế hai năm trở lại đây cho thấy một thực trạng là lượng kiến thức
sinh viên tích lũy được khơng tương xứng với thời lượng tiếng Anh mà sinh viên
đã được học ở phổ thông hay ở các trung tâm ngoại ngữ. Lỗ hổng kiến thức của
sinh viên là tương đối lớn (ngoại trừ một số ít sinh viên khoảng 32% có kiến thức
tiếng Anh vững vàng), các kỹ năng ngôn ngữ của sinh viên còn rất hạn chế, đặc
biệt là các kỹ năng nghe và nói: khả năng nghe và để nắm bắt thông tin của phần

11


lớn sinh viên là dưới mức trung bình; nhiều sinh viên thậm chí khơng hiểu được
cả những khẩu lệnh đơn giản và thông thường của giáo viên, đại bộ phận sinh viên
(67%) khơng có thói quen hoặc khơng thể giao tiếp với nhau bằng tiếng Anh. Đồng
thời cũng nêu lên thực trạng của sinh viên tại trường theo động cơ, thái độ và chiến
lược học tập của sinh viên, qua đó đưa ra một số kiến nghị với sinh viên, giáo viên
và nhà trường để nâng cao khả năng nói tiếng Anh cho sinh viên.
Nghiên cứu trên đối tượng là sinh viên không chuyên ngữ ngành kinh tế,
nhưng những thống kê ở trên cho thấy phần nào đặc điểm của sinh viên khơng
chun ngữ nói chung, học viên ĐH Ngơ Quyền nói riêng.
Tác giả Nguyễn Thị Hồng (2014) [47], trường ĐH Giáo dục, ĐH RMIT,

Melbourne, Australia có bài viết “ Những yếu tố ảnh hưởng tới việc dạy học tiếng
Anh cho sinh viên” với mục đích tìm hiểu những yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả
của việc dạy và học tiếng Anh của sinh viên không chuyên ngữ tại Việt Nam thông
qua các hoạt động thực hành trên lớp học. Nghiên cứ được tiến hành khảo sát tại
ĐH Công nghệ HUTEC, Hồ Chí Minh. “Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra một số yếu
tố ảnh hưởng tới chất lượng dạy học tiếng Anh như: phong cách dạy không lôi
cuốn, không đủ thời gian cho các hoạt động thực hành, phương pháp dạy thiên về
ngữ pháp, quản lý thời gian không hợp lý, hướng dẫn không rõ ràng; lớp học đông,
khả năng tổ chức lớp học của GV còn hạn chế; trình độ sinh viên khơng đồng đều,
việc chuẩn bị bải chưa chu đáo; khả năng sử dụng học cụ và cơng nghệ dạy hoc
của GV cịn hạn chế; và SV khơng tự tin trong các hoạt động nói trên lớp.”2
Qua tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề, các nghiên cứu được các tác
giả đầu tư nghiêm túc, công phu, nghiên cứu về kỹ năng sử dụng tiếng Anh của
người học; Từ đó, phân tích và đưa ra một số giải pháp, phương pháp giảng dạy
nhằm nâng cao hiệu quả của việc dạy và học tiếng Anh hiện nay. Tuy nhiên, nội

Nguyên văn tiếng Anh: Factors Affecting English Language Teaching and Learning in Higher Education:
“…The study’s findings show that many factors hinder the quality of English teaching and learning:
uninteresting teaching style; insufficient time for communicative activities; grammar-driven teaching;
unreasonable time-management; unclear instructions; large class sizes; teachers’ limited ability in
classroom organization; unequal students’ English levels; inadequate lesson preparation; teachers’ limited
use of teaching aids and technology; and students’ lack of confidence in using oral English in class
activities.”
2

12


dung về QL HĐDH môn tiếng Anh chưa được thống nhất giữa các tác giả. Bên
cạnh đó, thực tế dạy và học ở mỗi trường đều khác nhau như môi trường giảng

dạy, trình độ người dạy, trình độ người học, giáo trình giảng dạy và CSVC nên
biện pháp QL cụ thể cũng khác nhau. Hiện nay, chưa có đề tài, bài viết nào đề cập
đến vấn đề quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh tại trường ĐH Ngô Quyền
1.2. Các khái niệm cơ bản của luận văn
1.2.1. Dạy học và dạy học tiếng Anh
1.2.1.1. Dạy học
Dạy học là quá trình tập hợp những hành động liên tiếp, thâm nhập vào nhau
của người dạy và người học dưới sự hướng dẫn của người dạy làm cho người học
nắm vững hệ thống tri thức khoa học, phát triển năng lực nhận thức, năng lực hành
động, hình thành thế giới quan và nhân sinh quan đúng đắn. [14, tr. 31]
Quá trình dạy học là sự thống nhất biện chứng của hai yếu tố cơ bản trong
quá trình dạy học – hoạt động dạy và hoạt động học. [29, tr. 134]
Hoạt động dạy: Là tổ chức, điều khiển tối ưu quá trình học sinh lĩnh hội kiến
thức, hoàn thiện và phát triển nhân cách học sinh. Vai trò chủ đạo của hoạt động
dạy được biểu hiện ra với ý nghĩa là tổ chức và điều khiển sự học tập của học sinh
giúp cho họ nắm được kiến thức, hình thành kỹ năng, thái độ... Hoạt động dạy tuân
theo chương trình quy định.
Hoạt động học: Là quá trình tự điều khiển tối ưu sự chiếm lĩnh khái niệm
khoa học, bằng cách đó hình thành cấu trúc tâm lý mới, phát triển nhân cách toàn
diện. Nội dung của HĐH bao gồm toàn bộ hệ thống khái niệm của các môn học,
bằng phương pháp đặc trưng của mơn học, của khoa học đó đối với phương pháp
nhận thức, phương pháp chiếm lĩnh khoa học để biến kiến thức của nhân loại thành
học vấn của chính bản thân
Dạy và học là hai hoạt động tác động và phối hợp với nhau, nếu thiếu một
trong hai hoạt động thì q trình dạy học khơng diễn ra. Chẳng hạn nếu thiếu HĐD
của giáo viên thì quá trình chuyển thành q trình tự học của người học, Cịn thiếu
HĐH của người học thì hoạt động dạy khơng diễn ra, do đó khơng diễn ra q trình
dạy học. Q trình dạy và học liên hệ mật thiết với nhau, diễn ra đồng thời và phối

13

hợp chặt chẽ tạo nên sự cộng hưởng của hoạt động dạy và hoạt động học, từ đó sẽ
tạo nên hiệu quả cho quá trình dạy học. [29, tr. 135]
QTDH là một quá trình dưới sự lãnh đạo, tổ chức, điều khiển của người
GV, người học tự giác, tích cực, chủ động tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động nhận
thức – học tập của mình nhằm thực hiện những nhiệm vụ dạy học. [29, tr. 139]
Giáo trình Giáo dục học quân sự: “DH là một bộ phận của quá trình sư phạm
quân sự tổng thể, là sự phối hợp thống nhất giữa hoạt động của người dạy và hoạt
động của người học nhằm trang bị kiến thức, kỹ xảo, kỹ năng, phát triển khả năng
sáng tạo, phát triển các phẩm chất nhân cách cần thiết cho quân nhân” [36, tr. 9]
Từ những quan niệm về dạy học được trình bày ở trên, tác giá cho rằng: “Dạy
học là một bộ phận của quá trình sư phạm, là sự phối hợp thống nhất giữa hoạt
động của người dạy và hoạt động của người học nhằm truyền thụ và lĩnh hội những
tri thức khoa học, kỹ năng, kỹ xảo nghề nghiệp, phát triển khả năng tư duy sáng
tạo, giáo dục những phẩm chất nhân cách cần thiết cho người học”.
1.2.1.2. Dạy học tiếng Anh
Ngoại ngữ, theo cách hiểu thông thường là tiếng nước ngồi. Hiện nay, Việt
Nam, khơng có khái niệm ngôn ngữ thứ hai như ở các nước Pháp, Đức, Anh. Ở
Việt Nam, ngoại ngữ chủ yếu được dạy ở các cấp học, bậc học chủ yếu là tiếng
Anh, Trung Quốc, tiếng Pháp, tiếng Nhật, tiếng Hàn Quốc, tiếng Tây Ban Nha.
Theo ý 3, điều 7 Luật Giáo dục năm 2005 (sửa đổi bổ sung 2009), quy định
ngôn ngữ dùng trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác; dạy và học tiếng nói, chữ
viết của dân tộc thiểu số; dạy ngoại ngữ, như sau: “Ngoại ngữ quy định trong
chương trình giáo dục là ngơn ngữ được sử dụng phổ biến trong giao dịch quốc tế.
Việc tổ chức dạy ngoại ngữ trong nhà trường cũng như các cơ sở giáo dục khác
cần bảo đảm để người học được học liên tục và có hiệu quả” [33, tr.36].
Từ những cách tiếp cận về hoạt động dạy học và ngoại ngữ ngoại ngữ, tác
giả cho rằng: “Hoạt động dạy học môn tiếng Anh là quá trình tác động qua lại
giữa giảng viên tiếng Anh và người học nhằm truyền thụ và lĩnh hội kiến thức mơn

tiếng Anh, hình thành kỹ năng, kỹ xảo về ngoại ngữ chuyên môn, để thực hiện
nhiệm vụ tại trường và sau khi tốt nghiệp ra trường”

14


1.2.2. Quản lý và quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh
1.2.2.1. Quản lý
Trong bộ Tư bản K. Marx đã viết: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay
lao động chung nào tiến hành trên qui mô tương đối lớn, thì ít nhiều cũng cần đến
một sự chỉ đạo để điều hòa những hoạt động cá nhân và thực hiện chức năng chung
phát sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ thể sản xuất ... Một người chơi vĩ cầm thì
tự điều khiển lấy mình, cịn một dàn nhạc thì cần phải có nhạc trưởng” [21, tr.3]
Marry Parker Follet đưa ra định nghĩa khá nổi tiếng về quản lý được trích
dẫn khá nhiều là “nghệ thuật hồn thành cơng việc thơng qua người khác”. Một
định nghĩa khác được chấp nhận rộng rãi là “ Quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh
đạo và sử dụng mọi nguồn lực sẵn có của tổ chức để đạt được những mục tiêu của
tổ chức (Stoner, 1995) [18,tr. 12]
Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc “Quản lý là quá trình
đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng tối ưu các chức năng kế hoạch
hoá, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra” [10, tr. 21]
Như vậy, Quản lý chính là q trình tác động của chủ thể quản lý vào các đối
tượng quản lý để đạt được mục tiêu của tổ chức bằng cách tận dụng mọi nguồn lực
và vận dụng các chức năng lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, và kiểm tra.
Người quản lý thực hiện rất nhiều hoạt động. Những hoạt động này có thể
khác nhau tùy theo tổ chức, hay theo cấp bậc của người quản lý. Tuy nhiên, có một
số nhiệm vụ cơ bản, phổ biến cho mọi nhà quản lý ở tất cả các tổ chức. Người ta
gọi những nhiệm vụ chung nhất này là chức năng quản lý. Tuy theo cách phân chia
mà ta có thể có số lượng các chức năng khác nhau. Cho tới nay, nhiều chun gia
quản lý nhất trí cho rằng có bốn chức năng quản lý cơ bản: Lập kế hoạch là việc

ra các quyết định, tổ chức (bố trí về nhân sự), lãnh đạo/ điều phối (chỉ đạo) (chức
năng thúc đẩy và động viên), kiểm tra. [18, tr. 17-18]
1.2.2.2. Quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh
Từ những khái niệm về “dạy học” và “quản lý”. Tác giả cho rằng, quản lý
hoạt động dạy học là công việc rất phức tạp liên quan đến nhiều vấn đề và yếu tố
như: mục tiêu, nội dung dạy học, giảng viên, sinh viên, phương pháp, phương tiện

15