Những điều có thể bạn
chưa biết về cơn bão
Các cơn bão ngoài đại dương thường vô
cùng hung hãn nhưng khi vào đất liền lại
nhanh chóng suy yếu và tan đi. Điều gì
đã xảy ra với chúng?
Các cơn bão ra đời như thế nào?
Bão thường xảy ra trên đại dương
khoảng từ vĩ tuyến thứ 5 đến 20 của mỗi
bán cầu, hình thành ở các vùng đại
dương nhiệt đới nơi có nước ấm do hiện
tượng thiên nhiên này cần một dòng
nước nóng tối thiểu là 26 độ và có bề dày
từ mặt nước tới ít nhất 50 m dưới nuớc.
Nước nóng tạo nên tình trạng bốc hơi
mạnh, bay lên cao tạo thành những đám
mây cô đặc chứa mưa giông. Ở tầng trên
của lớp đối lưu, khối khí ẩm này toả ra và
bắt đầu xoay theo quán tính hình thành từ
chiều quay của Trái Đất. Vận tốc quay sẽ
ngày càng tăng dần, những đám mây đầy
hơi nước cũng lớn dần, chúng cần phải
tăng tốc xoay tròn do sự tản ra khi gặp
tầng bình lưu ở độ cao 16km. Một cơn
lốc bắt đầu nhen nhóm hình thành.
Cơn bão khủng khiếp Katrina năm 2005.
Ảnh: gisuser.com.
Khi tốc độ gió lên đến 119 km/h, cơn lốc
thực sự trở thành bão với một vùng khí
có áp suất cực thấp hình thành ở trung
tâm dòng xoáy, gọi là mắt bão, hút toàn
bộ không khí ẩm tại đó lên cao, bổ sung
lượng hơi nước và hình thành nên những
đám mây ngày càng to và mưa không
ngớt.
Mặt biển càng ấm, lượng nước bốc hơi
càng nhiều thì lượng không khí ẩm bổ
sung cho dòng xoáy càng nhiều và vì thế
gió cũng tăng tốc. Vì vậy có thể nói,
lượng nước bốc hơi chính là năng lượng
của các cơn bão. Năng lượng này đôi khi
đạt đến mức tương đương 5 quả bom hạt
nhân/giây.
Khi bão gặp một dòng nước lạnh hơn
hoặc cập vào đất liền, nó sẽ giảm cường
độ vì thiếu khí nóng bốc hơi. Vì vậy các
cơn bão khi đi vào đất liền thường suy
yếu và tan biến.
10 điều có thể bạn chưa biết về bão
1. Trong tiếng Anh, bão được gọi là
"hurricane", được xem như cách đọc lái
tên của vị thần hung dữ của người thổ
dân Nam Mỹ "Hurracana". Ở phương
Đông, người Trung Quốc cổ gọi bão là
"Đại phong" (gió lớn), sau này các nhà
khoa học phương Tây theo đó dùng từ
"typhoon" để chỉ các cơn bão trên Thái
Bình Dương ngày nay. Bão ở Ấn Độ
Dương và trên Vịnh Bengal được gọi là
"cyclone" (vòng xoáy), ở Úc gọi là "willy
willy".
Bản đồ tên gọi bão tại các khu vực khác
nhau trên thế giới.