Nâng cao sự hài lòng của giảng viên các trường đại học ngoài công lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CƠNG NGHỆ TP. HCM

---------------------------

NGUYỄN XN THẮNG

NÂNG CAO SỰ HÀI LỊNG CỦA GIẢNG VIÊN
CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGỒI CƠNG LẬP
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã ngành: 60 34 01 02

TP. HỒ CHÍ MINH, tháng...../2012


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CƠNG NGHỆ TP. HCM

---------------------------

NGUYỄN XN THẮNG

NÂNG CAO SỰ HÀI LỊNG CỦA GIẢNG VIÊN
CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGỒI CƠNG LẬP
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh

Mã ngành: 60 34 01 02

HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRƯƠNG QUANG DŨNG


CƠNG TRÌNH ĐƯỢC HỒN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM
Cán bộ hướng dẫn khoa học : TS. TRƯƠNG QUANG DŨNG
(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ ký)

Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Kỹ thuật Công nghệ TP. HCM
ngày 01 tháng 02 năm 2013
Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm:
(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ)
1. ……………………………………………………………
2. ……………………………………………………………
3. ……………………………………………………………
4. ……………………………………………………………
5. ……………………………………………………………
Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận văn và Khoa quản lý chuyên ngành
sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có).

Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV


TRƯỜNG ĐH KỸ THUẬT CƠNG NGHỆ TP. HCM

CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

PHÒNG QLKH - ĐTSĐH

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

TP. HCM, ngày …. tháng …. năm 2012

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ
Họ tên học viên: NGUYỄN XUÂN THẮNG

Giới tính: Nam

Ngày, tháng, năm sinh: ngày 06, tháng 11, năm 1983

Nơi sinh: Bình Định

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh

MSHV: 1184011170

I- TÊN ĐỀ TÀI:
Nâng cao sự hài lòng của giảng viên các trường đại học ngồi cơng lập trên địa
bàn thành phố Hồ Chí Minh.
II- NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:
- Nhiệm vụ:
+ Hệ thống hóa các vấn đề liên quan đến sự hài lòng.
+ Đánh giá thực trạng về sự hài lòng của giảng viên các trường đại học ngồi
cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
+ Đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao sự hài lịng của giảng viên các trường
đại học ngồi cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
+ Đưa ra một số kiến nghị với các cơ quan có liên quan.
- Nội dung của đề tài được chia làm 3 chương:

+ Chương 1: Cơ sở lý luận về sự hài lòng.
+ Chương 2: Thực trạng về sự hài lịng của giảng viên các trường đại học ngồi
cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
+ Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao sự hài lòng của giảng viên các
trường đại học ngồi cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
Hạn chế của đề tài là chưa nghiên cứu với lượng mẫu lớn, chưa nghiên cứu tất cả
các trường và chưa phát hiện hết những nhân tố tác động đến sự hài lòng của giảng
viên các trường đại học ngồi cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.


III- NGÀY GIAO NHIỆM VỤ: ngày…. tháng…… năm 2012.
IV- NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: ngày …. tháng …… năm 201….
V- CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: TS. TRƯƠNG QUANG DŨNG
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH

(Họ tên và chữ ký)

(Họ tên và chữ ký)


i

LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai cơng bố trong bất kỳ
cơng trình nào khác.
Tơi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã

được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Học viên thực hiện Luận văn
Ký và ghi rõ họ tên)

NGUYỄN XUÂN THẮNG


ii

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin cảm ơn những người đã hướng dẫn và giúp đỡ tác giả trong quá trình thực
hiện luận văn này.
Trước hết là thầy TS. Trương Quang Dũng đã tận tình hướng dẫn và giúp tơi hiểu
ra được nhiều vấn đề, thầy đã kiên nhẫn đọc và sửa những bản thảo, thầy luôn theo sát
giúp tôi để tôi có thể hồn thành luận văn này.
Tơi xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và quý thầy cô giảng viên đã giúp
tôi trả lời bảng câu hỏi khảo sát, làm nguồn dữ liệu cho việc tìm ra thực trạng và đưa
giải pháp nhằm giúp các trường đại học ngồi cơng lập thu hút giảng viên và có chiến
lược phát triển trong tương lai.
Cảm ơn mọi người đã luôn bên tơi để tơi có thể hồn thành luận văn này.
NGUYỄN XUÂN THẮNG


iii

TĨM TẮT
Luận văn tốt nghiệp “Nâng cao sự hài lịng của giảng viên các trường đại học
ngồi cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh” được thực hiện trong bối cảnh
nền kinh tế đang gặp nhiều khó khăn và điều kiện cạnh tranh gay gắt giữa các trường

như hiện nay.
Đề tài được thực hiện dựa trên 06 trường: đại học Kỹ thuật Công nghệ Tp.HCM,
Đại học Hoa Sen, Đại học Văn Lang, Đại học Văn Hiến, Đại học Hồng Bàng, Đại
học Cơng nghệ Sài Gịn.
Luận văn bao gồm ba vấn đề cốt lõi. Thứ nhất, đề tài nghiên cứu sử dụng lý thuyết
chất lượng dịch vụ, mơ hình chất lượng dịch vụ SERVQUAL của (Parasuraman,
1988). Từ mơ hình chất lượng dịch vụ SERVQUAL chúng tôi đã điều chỉnh mơ hình
cho phù hợp với nghiên cứu về sự hài lịng của giảng viên các trường đại học ngồi
cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Thứ hai, qua phân tích dữ liệu điều tra
từ các trường đại học ngồi cơng lập trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh, nghiên cứu đã cho
thấy Lãnh đạo, Điều kiện làm việc, Chương trình đào tạo, Nghiên cứu khoa học, Thu
nhập, Đồng nghiệp và Cơ hội đào tạo thăng tiến tác động mạnh đến sự hài lòng của
giảng viên. Thứ ba, từ thực trạng của các trường đại học ngồi cơng lập đã được phân
tích ở trên, đề tài đã đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao sự hài lịng của giảng viên
các trường đại học ngồi cơng lập tại Tp. Hồ Chí Minh như sau: Một là, về lãnh đạo
nhà trường, đây là nhân tố quan trọng nhất và cần được quan tâm nhiều nhất với đội
ngũ ban lãnh đạo xứng đáng, đủ tầm và đủ tâm để dễ làm giảng viên được hài lòng
nhất, đồng thời đưa ra chiến lược thu hút giảng viên và phát triển trường trong tương
lai. Hai là, về điều kiện làm việc nhà trường cần tạo điều kiện làm việc tốt nhất cho
giảng viên để họ có thể n tâm và cơng tác tốt nhất. Ba là, chương trình đào tạo
chương trình đào tạo cần hợp lý, phù hợp với thực tế để giảng viên có thể giảng dạy
được hiệu quả hơn đồng thời nhận được sự hài lịng từ phía giảng viên. Bốn là, sự hài
lịng về cơng tác nghiên cứu khoa học tại trường, trước tiên nhà trường cần tạo điều


iv

kiện cho giảng viên trong công tác nghiên cứu khoa học về kinh phí, tạo điều kiện cho
những người trẻ tham gia nghiên cứu khoa học với nguồn kinh phí hợp lý. Năm là, cần
xem xét và khuyến khích nâng thu nhập cho giảng viên, đảm bảo cuộc sống và tương

xứng với năng lực cũng như thời gian công sức bỏ ra để GV được yên tâm công tác
hơn. Sáu là, về đồng nghiệp, nhà trường cần tạo điều kiệncần duy trì, tạo điều kiện
cho những buổi họp mặt, gặp gỡ định kỳ, thường xuyên tổ chức sinh hoạt, tổ chức
hội thảo chun mơn hay ngồi chun mơn để giảng viên của trường có dịp gặp
mặt, trao đổi, hiểu về nhau hơn, tạo sự gắn kết trong nội bộ đơn vị khoa cũng như
trong toàn trường. Bảy là, về cơ hội đào tạo thăng tiến nhà trường cần tạo điều kiện
cho GV được nâng cao trình độ và nhà trường cần công khai, minh bạch và công bằng
cơ hội thăng tiến cho GV có năng lực thực sự và đặc biệt quan tâm đào tạo, bồi dưỡng
và phát triển lực lượng GV trẻ có tiềm năng.


v

ABSTRACT

The thesis "Enhancing teacher’s satisfaction at non-public universities in Ho Chi
Minh City" is done under the context of the difficult economy and competitive
conditions among the current universities.
This thesis is conducted under 6 universities such as: Ho Chi Minh City University
of Technology, Hoa Sen University, Van Lang University, Van Hien University,
Hong Bang University, Saigon Technology University.
This thesis consists of three core issues. First, the research used theory of service
quality, service quality model SERVQUAL (Parasuraman, 1988). From this model
service quality SERVQUAL, the author adjusted the model to suit the research on
teacher’s satisfaction at non-public universities in Ho Chi Minh City. Second, by
analyzing survey data from the non-public universities in Ho Chi Minh City, the
research has shown the leadership, working conditions, training programs, scientific
research, income, colleagues and training opportunities to promote a strong impact
on the teacher’s satisfaction. Third, from the fact of non-public universities as the
above analysis, the research has taken a number of measures to improve the

teacher’s satisfaction at non-public universities in Ho Chi Minh as following: First,
to the school leaders, this is the most important factor and should be most
concerned, the management team should be capable, qualified both in career and
behavior to satisfy the teacher’s demands, and meanwhile they must have suitable
strategies to attract talented teachers to develop the university in the future. Second,
the university should create the best working conditions for teachers so that they can
be assured and best work. Third, training programs need reasonable, consistent and
practical so that teachers can teach more effectively and feel more satisfied. Fourth,
the satisfaction of scientific research at the school, the school first should assist the
teachers in scientific research funds, this enables young teachers to participate in
research with a reasonable budget. Fifth, the university should consider and raise


vi

the teacher’s income to ensure comfortable life to compensate their time and effort
in teaching. Sixth, to the colleagues, the university need create, maintain good
relationships and have more opportunity for the periodically meeting, organized
activities, professional workshops, exchange and learn each other, hold internal
relationship seminars about career as well as social activities. Seventh, to the
opportunity of promotion, the school should encourage the teachers to improve and
enhance their education background and should announce all opportunities of
promotion widely to be fair to all teachers. Finally, the university should nurture
and develop the young teachers.


vii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN............................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii
TÓM TẮT ................................................................................................................. iii
ABSTRACT ................................................................................................................v
MỤC LỤC ................................................................................................................ vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................x
DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ xi
DANH MỤC CÁC HÌNH ........................................................................................ xii
CHƯƠNG MỞ ĐẦU ..................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1
2. Tình hình nghiên cứu đề tài ............................................................................2
3. Ý nghĩa khoa học của đề tài ............................................................................3
4. Mục tiêu của đề tài ..........................................................................................4
5. Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu............................................4
6. Phương pháp nghiên cứu: ...............................................................................5
7. Kết cấu của đề tài nghiên cứu .........................................................................5
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ HÀI LỊNG ...............................................7
1.1. Khái niệm về sự hài lịng của giảng viên ở các trường đại học ngồi cơng
lập
7
1.2. Lý thuyết về sự hài lòng ..............................................................................8
1.2.1. Thuyết nhu cầu cấp bậc của Maslow (1943)..............................................8
1.2.2. Thuyết E.R.G của Alderfer (1969).............................................................9
1.2.3. Thuyết thành tựu của Mc. Clelland (1998) ..............................................10
1.2.4. Thuyết hai nhân tố của Herzberg (1959)..................................................11
1.2.5. Thuyết công bằng của Adam (1963) ........................................................12
1.2.6. Thuyết hy vọng của Vroom......................................................................12
1.2.7. Mơ hình động cơ thúc đẩy của Porter và Lawler .....................................13
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của giảng viên các trường đại học
ngồi cơng lập .......................................................................................................14
1.3.1. Khái niệm về giảng viên các trường đại học ngồi cơng lập ...................14

1.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của giảng viên các trường đại học
ngồi cơng lập .......................................................................................................15
1.3.2.1. Điều kiện làm việc: ........................................................................15
1.3.2.2. Chương trình đào tạo .....................................................................15
1.3.2.3. Nghiên cứu khoa học .....................................................................16
1.3.2.4. Thu nhập ........................................................................................16
1.3.2.5. Lãnh đạo ........................................................................................16
1.3.2.6. Đồng nghiệp...................................................................................17
1.3.2.7. Cơ hội đào tạo thăng tiến ...............................................................17
1.3.3. Mơ hình nghiên cứu đề nghị ....................................................................18


viii

1.3.4. Tầm quan trọng của sự hài lòng của giảng viên đối với chất lượng đào tạo
ở các trường đại học ngồi cơng lập .....................................................................19
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG SỰ HÀI LỊNG CỦA GIẢNG VIÊN CÁC
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGỒI CƠNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ
CHÍ MINH ................................................................................................................24
2.1. Tổng quan về các trường đại học ngồi cơng lập trên địa bàn thành phố
Hồ Chí Minh .........................................................................................................24
2.2. Thực trạng sự hài lịng của giảng viên các trường đại học ngồi cơng lập
trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.....................................................................25
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ..................................................................................26
2.2.1.1. Nghiên cứu định tính .....................................................................26
2.2.1.2. Nghiên cứu định lượng ..................................................................27
2.2.1.3. Thiết kế bảng câu hỏi .....................................................................28
2.2.2. Mô tả cơ sở dữ liệu thu thập.....................................................................29
2.2.3. Mô tả mẫu.................................................................................................29
2.2.3.1. Sự hài lòng của mẫu ......................................................................29

2.2.3.2. Điều kiện làm việc .........................................................................30
2.2.3.3. Chương trình đào tạo .....................................................................31
2.2.3.4. Nghiên cứu khoa học .....................................................................32
2.2.3.5. Thu nhập ........................................................................................33
2.2.3.6. Lãnh đạo ........................................................................................34
2.2.3.7. Đồng nghiệp...................................................................................35
2.2.3.8. Cơ hội đào tạo và thăng tiến ..........................................................36
2.2.4. Kiểm định thang đo ..................................................................................37
2.2.4.1. Phân tích nhân tố (EFA) ................................................................38
2.2.4.2. Phân tích độ tin cậy (Cronbach’s Alpha).......................................42
2.2.5. Phân tích hồi quy tuyến tính.....................................................................46
2.2.5.1. Ma trận hệ số tương quan giữa các biến ........................................48
2.2.5.2. Xây dựng phương trình hồi quy tuyến tính ...................................49
2.2.5.3. Đánh giá độ phù hợp của mơ hình và kiểm định sự phù hợp của
mơ hình 51
2.2.5.4. Sự hài lịng của giảng viên theo trình độ học vấn .........................52
2.2.5.5. Sự hài lịng của giảng viên theo thời gian cơng tác .......................53
2.3. Đánh giá chung sự hài lòng của giảng viên các trường đại học ngồi cơng
lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh ...............................................................54
2.3.1. Các yếu tố làm cho các giảng viên trường đại học ngồi cơng lập trên địa
bàn thành phố Hồ Chí Minh hài lịng ...................................................................55
2.3.2. Các yếu tố làm cho giảng viên các trường đại học ngồi cơng lập trên địa
bàn thành phố Hồ Chí Minh chưa hài lòng...........................................................57
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO SỰ HÀI LỊNG CỦA GIẢNG
VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGỒI CƠNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH ................................................................................................65
3.1. Định hướng phát triển các trường đại học ngồi cơng lập thời gian tới ...65


ix

3.2. Quan điểm nâng cao sự hài lòng của giảng viên ở các trường đại học
ngồi cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh ............................................68
3.3. Một số giải pháp nâng cao sự hài lòng của giảng viên các trường đại học
ngồi cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. ...........................................70
3.3.1. Lãnh đạo ...................................................................................................70
3.3.2. Điều kiện làm việc ...................................................................................72
3.3.3. Chương trình đào tạo................................................................................73
3.3.4. Nghiên cứu khoa học................................................................................73
3.3.5. Thu nhập ...................................................................................................74
3.3.6. Đồng nghiệp .............................................................................................75
3.3.7. Cơ hội đào tạo thăng tiến .........................................................................76
3.4. Kiến nghị: ..................................................................................................77
3.5. Hạn chế của đề tài – Kiến nghị nghiên cứu sau ........................................78
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................79
PHỤ LỤC


x

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

ĐH:

Đại học

NCL:

ngồi cơng lập

ĐH NCL:

đại học ngồi cơng lập

GV:

Giảng viên

NCKH:

nghiên cứu khoa học


xi

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Mơ tả sự hài lịng chung của giảng viên về trường .................................. 30
Bảng 2.2. Mô tả sự hài lòng của giảng viên về điều kiện làm việc tại trường .......... 31
Bảng 2.3. Mô tả sự hài lịng của giảng viên về chương trình đào tạo....................... 32
Bảng 2.4. Mơ tả sự hài lịng của giảng viên về nghiên cứu khoa học ...................... 33
Bảng 2.5 Mô tả sự hài lòng của giảng viên về thu nhập ........................................... 34
Bảng 2.6. Sự hài lòng của giảng viên về lãnh đạo .................................................... 35
Bảng 2.7. Sự hài lòng của giảng viên về đồng nghiệp .............................................. 36
Bảng 2.8. Sự hài lòng của giảng viên về cơ hội đào tạo và thăng tiến ..................... 37
Bảng 2.9. Kết quả phân tích nhân tố lần 2 ................................................................ 39
Bảng 2.10. Kết quả phân tích sự hài lòng chung của giảng viên về trường ............. 42
Bảng 2.11. Tổng hợp Cronbach’s alpha của các thang đo ........................................ 42
Bảng 2.12. Kết quả phân tích Pearson về các nhân tố tác động đến sự hài lịng ...... 48
Bảng 2.13. Mơ hình tóm tắt sử dụng phương pháp Enter ......................................... 49
Bảng 2.14. Kết quả hồi quy tuyến tính theo phương pháp Enter .............................. 50

Bảng 2.15. Bảng thống kê mô tả sự hài lịng chung về trường theo trình độ học vấn ... 53
Bảng 2.16. Kết quả One-Way ANOVA kiểm định sự hài lịng chung về trường theo
trình độ học vấn.............................................................................................................. 53

Bảng 2.17. Bảng thống kê mơ tả sự hài lịng chung về trường theo thời gian công
tác .............................................................................................................................. 53
Bảng 2.18. Kết quả One-Way ANOVA kiểm định sự hài lòng chung về trường theo

thời gian công tác ...................................................................................................... 54
Bảng 2.19. Thống kê sự hài lòng chung của giảng viên về trường của mẫu ............ 55
Bảng 2.20. Kiểm định sự hài lòng chung của giảng viên về trường của mẫu .......... 56
Bảng 2.21. Bảng thống kê giá trị trung bình của nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng
của giảng viên ........................................................................................................... 57
Bảng 2.22. Bảng mã hóa những nhân tố tác động đến sự hài lòng giảng viên ......... 61


xii

DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1. Tháp nhu cầu cấp bậc của Maslow ............................................................. 8
Hình 1.2: Mơ hình động cơ thúc đẩy của Porter và Lawler ...................................... 14
Hình 1.3: Mơ hình nghiên cứu .................................................................................. 18
Hình 2.1: Mơ hình nghiên cứu điều chỉnh ................................................................ 47
Hình 2.2: Mơ hình các nhân tố tác động đến sự hài lòng của giảng viên ................. 54


1

CHƯƠNG MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

Trong quá trình hội nhập quốc tế, phát triển của nền kinh tế tri thức như hiện nay
và chủ trương xã hội hóa giáo dục của đất nước và sự phát triển khá mạnh của các
trường đại học ngồi cơng lập. Chỉ trong vịng 5 năm (2006-2011) cả nước có từ
139 trường ĐH (trong đó: 109 trường ĐH Cơng lập và 30 trường ĐH NCL) tăng lên
163 trường (trong đó: 113 trường ĐH Công lập và 50 trường ĐH NCL), như vậy,
trường ĐH cơng lập tăng 4 trường cịn ĐH NCL tăng 20 trường, theo số liệu thống
kê của báo tuổi trẻ online [11], tính đến ngày 31 tháng 5 năm 2012, cả nước có 204
trường ĐH, trong đó có tới 55 trường ĐH NCL, riêng thành phố Hồ Chí Minh có
đến 12 trường. Nên nhu cầu về GV ngày một nhiều. Trong khi đội ngũ giảng viên
hiện nay còn thiếu. Đặc biệt, các trường ĐH phải đáp ứng được tiêu chuẩn của Bộ
giáo dục và đào tạo về số lượng GV trên sinh viên là 1 GV/25 sinh viên. Đây là con
số không dễ để đạt được, đã thế GV luôn ưu tiên cho các trường đại học công lập và
họ giảng dạy thỉnh giảng tại cơ sở giáo dục khác, nhất là các trường NCL. Nguyên
nhân nào lại xảy ra tình trạng trên? Và mức độ hài lòng của GV về các trường ĐH
NCL?
Ngoài ra, đội ngũ GV là yếu tố có thể coi là quan trọng nhất đối với một trường
học, vì vậy, làm thế nào để có thể có được đội ngũ GV đảm bảo cả về số lượng lẫn
chất lượng là yếu tố sống còn của các trường NCL. Trong khi các trường ĐH NCL
làm việc còn theo kiểu gia đình. Vì vậy, để trả lời được vấn đề này cần có một hệ
thống các giải pháp. Trong đó, các giải pháp về nâng cao mức độ hài lòng của GV
là các giải pháp then chốt nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đại học. Thêm vào
đó, các trường đại học ngồi cơng lập chỉ quan tâm đến lợi nhuận còn việc nâng cao
chất lượng giảng dạy chưa được chú trọng đúng mức. Và giảng viên ở môi trường
đại học công lập được bảo vệ tốt nhất


2

Xuất phát từ những phân tích trên, chúng tơi thực hiện đề tài nghiên cứu:
“Nâng cao sự hài lòng của giảng viên các trường đại học ngồi cơng lập trên địa

bàn thành phố Hồ Chí Minh”.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Vấn đề nghiên cứu sự hài lòng của khách hàng về chất lượng dịch vụ đã được
nhiều tác giả nghiên cứu trên nhiều lĩnh vực, trong lĩnh vực giáo dục cũng có nhiều
tác giả nghiên cứu. Nhưng hầu hết nghiên cứu về sự hài lòng của sinh viên về chất
lượng giáo dục của các trường Đại học, về khảo sát các yếu tố tác động lên sự thỏa
mãn công việc của GV.
(Nguyễn Chua, 2004), đã nghiên cứu đánh giá chất lượng giáo dục Đại học theo
nhiều quan điểm khác nhau: sinh viên, phụ huynh, GV và người sử dụng lao động.
Kết quả cho thấy trong hầu hết các thành phần của thang đo SERVQUAL, đối
tượng sinh viên, phụ huynh và người sử dụng lao động đều kỳ vọng cao hơn những
gì họ nhận được. Riêng đối với GV, sự khác biệt giữa cảm nhận và kỳ vọng xuất
hiện ở thành phần phương tiện hữu hình và sự đảm bảo. Kích thước mẫu của nghiên
cứu này là khơng lớn lắm: sinh viên – 35 người, Phụ huynh – 27 người, GV – 10
người, người sử dụng lao động – 12, (trích theo Nguyễn Thành Long, 2006).
Đề tài “Khảo sát các yếu tố tác động lên sự thỏa mãn công việc của giảng viên
tại TPHCM” của (Nguyễn Thị Thu Thủy, 2011), kết quả đề tài cho thấy cả năm
nhân tố đồng nghiệp, thu nhập, đặc điểm công việc, lãnh đạo, cơ hội đào tạo và
thăng tiến và điều kiện làm việc đều tác động đến sự hài lòng của GV.
Sự khác biệt của đề tài với những đề tài đã nghiên cứu trước là chúng tơi xây
dựng mơ hình nghiên cứu và xem những nhân tố sau tác động mạnh đến sự hài lịng
của giảng viên các trường đại học ngồi công lập trên địa bàn TPHCM: 1 – Điều
kiện làm việc; 2 – Chương trình đào tạo; 3 – Nghiên cứu khoa học; 4 – Thu nhập; 5
– Lãnh đạo; 6 – Đồng nghiệp; 7 – Cơ hội đào tạo và thăng tiến. Như vậy, điểm mới
của mơ hình đề tài là nghiên cứu trên giảng viên chỉ ở các trường đại học ngoài


3

cơng lập; các nhân tố chương trình đào tạo và nghiên cứu khoa học đã được tác giả

đưa vào mô hình để nghiên cứu.
Bởi lẽ, tác giả cho rằng Chương trình đào tạo sẽ tác động đến sự hài lịng của
giảng viên. Vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến cơng tác giảng dạy của giảng viên và
giảng viên rất cần một chương trình đào tạo phù hợp với ngành đào tạo, phù hợp và
đáp ứng được với tình hình kinh tế - xã hội như hiện nay.
Với công tác nghiên cứu khoa học tại trường, tác giả cho đây cũng là nhân tố hết
sức quan trọng tác động đến sự hài lịng của giảng viên. Bởi lẽ ngồi cơng tác giảng
dạy, giảng viên còn phải đảm bảo nhiệm vụ bắt buộc thứ hai là nghiên cứu khoa
học. Từ đó cơng tác giảng dạy mới thật sự hiệu quả, thiết thực và ý nghĩa hơn với
GV. Cho dù giảng dạy có chất lượng tốt đến mấy nhưng công tác nghiên cứu khoa
học chưa được chú trọng đúng mức thì GV cũng khơng thấy hài lịng. Nhưng đối
với những tác giả trước lại không quan tâm đến nhân tố này.
Như vậy, điểm mới của đề tài là chỉ nghiên cứu trên đối tượng đó là GV ở các
trường đại học ngồi cơng lập trên địa bàn TPHCM, đồng thời đưa vào mô hình
phân tích hai nhân tố: Chương trình đào tạo và nghiên cứu khoa học mà những
tác giả nghiên cứu trước chưa xem xét đến.
3. Ý nghĩa khoa học của đề tài
 Đề tài nghiên cứu xác định các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của GV
một cách đầy đủ và chính xác hơn. Hệ thống hóa các vấn đề liên quan đến sự hài
lịng. Để từ đó các trường đại học ngồi cơng lập tại thành phố Hồ Chí Minh sẽ có
những bước chuyển thích hợp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và giúp cho GV
luôn cảm thấy hài lòng khi giảng dạy tại trường.
 Với việc phân tích các nhân tố liên quan đến sự hài lòng của GV, nhà trường
sẽ hiểu rõ hơn về nhu cầu của GV cũng như chất lượng dịch vụ đào tạo ở nhà
trường hiện tại.


4

 Trên cơ sở nghiên cứu sự hài lòng của GV về trường ở các trường ĐH NCL

trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, tác giả sẽ đề xuất một số giải pháp nhằm nâng
cao sự hài lòng của GV.
 Nghiên cứu cũng góp phần phục vụ cho chiến lược thu hút GV, phát triển
các trường ĐH NCL trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
4. Mục tiêu của đề tài
 Mục tiêu tổng quát:
Nghiên cứu sự hài lòng của GV các trường đại học ngồi cơng lập trên địa bàn
thành phố Hồ Chí Minh, nhằm nâng cao sự hài lịng của GV về trường, từ đó giúp
trường đại học ngồi cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh ngày một nâng
cao chất lượng và phát triển bền vững hơn, nâng cao chất lượng giáo dục đại học
đất nước, góp phần vào sự nghiệp cơng nghiệp hóa hiện đại hóa.
 Mục tiêu chi tiết:
- Hệ thống hóa các vấn đề liên quan đến sự hài lòng.
- Đánh giá thực trạng về sự hài lòng của GV các trường đại học ngồi cơng lập
trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
- Đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao sự hài lịng của GV trường đại học
ngồi cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
- Đưa ra một số kiến nghị với các cơ quan có liên quan.
5. Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu
 Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu là sự hài lòng của GV về trường và các yếu tố ảnh
hưởng đến sự hài lịng của GV để tìm ra mơ hình ảnh hưởng đến sự hài lịng của
GV các trường đại học ngồi cơng lập và đưa ra giải pháp nhằm nâng cao sự hài
lòng của GV giúp các trường trong việc thu hút GV và phát triển trong tương lai.
 Phạm vi nghiên cứu:
Phạm vi nội dung: Đề tài chú trọng những yếu tố tác động đến sự hài lịng
GV, từ đó xây dựng mơ hình liên quan, sau khi phân tích dữ liệu cho biết những


5

nhân tố nào tác động và quyết định đến sự hài lòng, đưa ra những giải pháp khắc
phục và nâng cao sự hài lòng của GV ở các trường ĐH NCL lập trên địa bàn Tp. Hồ
Chí Minh.
Phạm vi khơng gian: Các trường ĐH NCL trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh.

6. Phương pháp nghiên cứu:
 Duy vật biện chứng
 Phỏng vấn chuyên sâu
 Phân tích định lượng
 Phân tích hồi quy
 Tổng hợp, khái quát hóa
Nghiên cứu được thực hiện qua các giai đoạn: nghiên cứu sơ bộ; nghiên cứu
chính thức. Nghiên cứu sơ bộ được thực hiện thơng qua phương pháp định tính. Kỹ
thuật thảo luận nhóm được sử dụng trong nghiên cứu sơ bộ để điều chỉnh cách đo
lường các khái niệm cho phù hợp với trường. Nghiên cứu chính thức được thực hiện
bằng phương pháp nghiên cứu định lượng, thực hiện bằng cách gửi bảng câu hỏi
điều tra đến từng GV ở các trường đại học NCL, hướng dẫn gợi ý để họ điền vào
bảng câu hỏi, sau đó sẽ thu lại bảng câu hỏi để tiến hành phân tích. Mẫu điều tra
trong nghiên cứu chính thức được thực hiện bằng điều tra với các GV hiện đang
giảng dạy tại các trường ĐH NCL trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Kích thước
mẫu 247 GV.
Việc kiểm định thang đo và mơ hình lý thuyết cùng với các giả thuyết đề ra bằng
hệ số tin cậy Cronbach Alpha, phân tích nhân tố, phân tích tương quan, hồi quy,
v.v… dựa trên kết quả xử lý số liệu thống kê SPSS 16.0.
Đề tài nghiên cứu dựa trên số liệu từ năm 2007 đến nay. Đặc biệt là số liệu trong
thời gian khảo sát GV.
7. Kết cấu của đề tài nghiên cứu
Nội dung của đề tài được chia làm 3 chương:
-

Chương 1: Cơ sở lý luận về sự hài lòng.


6

-

Chương 2: Thực trạng về sự hài lòng của giảng viên các trường đại học ngồi
cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.

-

Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao sự hài lòng của giảng viên các
trường đại học ngồi cơng lập trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.


7

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ HÀI LÒNG
1.1. Khái niệm về sự hài lòng của giảng viên ở các trường đại học ngồi cơng
lập
Sự hài lịng là kết quả của nhu cầu được thỏa mãn do sự động viên mang lại.
Theo nghiên cứu của Smith P.C Kendal & Hulin C.L (1996), sự hài lịng với cơng
việc là thái độ ảnh hưởng, ghi nhận của giảng viên về các khía cạnh khác nhau trong
cơng việc. Leung & Clegg (2001) cho rằng sự hài lịng về cơng việc và động cơ
nghề nghiệp có quan hệ gần gũi với nhau. Sự hài lịng về cơng việc được tác động
bởi các yếu tố bên trong và bên ngoài. Các yếu tố bên ngồi như mức lương, sự tơn
trọng xã hội, chính sách công ty, điều kiện làm việc. Các yếu tố bên trong như cơ
hội phát triển, công việc thử thách và có ý nghĩa, thành tựu và sự cơng nhận.

Về các yếu tố tác động đến sự hài lòng của giảng viên, Dickson (1973) kết
luận tiền bạc không phải là động cơ duy nhất của giảng viên và hành vi của giảng
viên được liên kết đến thái độ của họ. Cụ thể hơn, Brislin, et al.(2005) cho rằng đối
với người lao động, cảm giác đạt thành tựu với sự công nhận nghề nghiệp, lương và
giá trị công bằng là rất quan trọng.
Tuy nhiên, khơng phải tối đa hóa mọi yếu tố động viên của tổ chức đối với
người lao động đều có tác động tích cực đến sự hài lịng. Herzberg (1959) đưa ra lý
thuyết hai yếu tố, chia các yếu tố động viên thành hai nhóm:
Nhóm yếu tố động lực, có thể đem đến sự hài lịng tích cực, như sự thành đạt
trong cơng việc, sự thừa nhận thành tích, bản thân công việc, sự thăng tiến, các quy
định về trách nhiệm và chức năng trong công việc. Đây là những yếu tố nội tại và
nếu không được thỏa mãn thì người lao động sẽ mất đi động lực.
Nhóm yếu tố duy trì như tiền lương, an tồn cơng việc, sự giám sát hướng
dẫn trong công việc, điều kiện vật chất mang đến sự hài lịng khơng tích cực, mặc
dù thiếu chúng thì giảng viên khơng thể hài lịng. Đây cịn gọi là nhóm yếu tố phịng
ngừa, là yếu tố cần thiết để ngăn sự bất mãn trong công việc.


8

Ngồi ra, người lao động cịn quan tâm đến tính công bằng khi so sánh với
các giảng viên khác. Adams (1965) đưa ra thuyết công bằng, cho rằng giảng viên
đấu tranh vì tính cơng bằng giữa họ với các giảng viên khác. Tỷ lệ đóng góp và
những kết quả nhận được của họ so với những giảng viên khác phải cơng bằng.
Như vậy, giảng viên hài lịng khi các nhu cầu của họ được thỏa mãn, trong
sự công bằng với các giảng viên khác. Sự hài lịng có thể ảnh hưởng đến động cơ
làm việc của giảng viên, trong đó giảng viên hài lịng khơng chỉ vì các phần thưởng
vật chất, mà bao gồm rất nhiều yếu tố, có những yếu tố động viên tinh thần tích cực,
có yếu tố chỉ có tác dụng duy trì. Vì vậy, nhà quản trị cần phải thấu hiểu những nhu
cầu cần được thỏa mãn của giảng viên và tính chất của từng yếu tố động viên để có

thể mang lại sự hài lịng cao nhất cho giảng viên.
1.2. Lý thuyết về sự hài lòng
1.2.1. Thuyết nhu cầu cấp bậc của Maslow (1943)
Theo Maslow (1943), nhu cầu con người được phân loại theo năm nhóm, sắp
xếp theo thứ bậc tăng dần gồm các nhu cầu: vật chất – sinh lý, an toàn, xã hội, được
tơn trọng và tự thể hiện:

Hình 1.1. Tháp nhu cầu cấp bậc của Maslow