Tài liệu Nuôi gà trong gia đình Tài liệu song ngữ tiếng HMông doc

Cục khuyến nông và
khuyến lâm
Cucx cxuêz kôngz haz
cxuêz jôngz lôngx
(MARD)
Dự án tăng cờng khả
năng t vấn cấp bộ
Juv anr chuôz thaz pênhr
xuv kra txix bôv
(MRDP)
Nuôi gà
trong gia đình
Zuskeizhâurchuôzzis
Tài liệu song ngữ tiếng h/mông
dùng cho các tỉnh miền núi phía bắc
Thịt gà, trứng gà là thức ăn ngon và bổ dỡng.
Grax keiz, kei keiz zaos zăngv naox kangz haz pur.
Nếu nuôi đợc nhiều gà có thể đem bán gà và trứng sẽ nâng cao thu
nhập
Zaos zus tâu keiz ntâu na muôx têx chaox keiz haz keiz môngl muôs
zuôr txax.
Nuôi gà nh thế nào - zus keiz xuk lê chăng?
- Cần chọn mua những con gà to hoặc gà con giống tốt, khoẻ mạnh.
Zuôr xeir muôs têx tul lux lak sik keiz maol ôngz jông, chuk jông.
- Bạn chỉ có trứng từ những con gà mái.
Tangz muôx kei txix têx tul pux keiz
- Nuôi gà trống cùng với 4-5 gà mái thì những quả trứng có thể ấp nở
con

Zus iz stul keiz thaz 4-5 tul pux keiz, kei keiz cxax tâu lâur, puôs cxax
đâus nhuôs keiz

- Nếu gà mái ấp những quả trứng có trống, thì sau 21 ngày sẽ nở thành
gà con.
Zaos pux keiz puôs jês kei tâ lâur na pur 21 hnuz chouv đâus nhuôs
keiz.
Nuôi gà nh thế nào - zus keiz xuk lê chăng?
- Muốn cho gà chóng lớn, đẻ nhiều trứng cần cho gà các loại thức ăn
sau:
Xăngr zus keiz hluz sei, ntêl kei ntâu zuôr tru keiz naox têx zăngv krâur
chêx nar:
- Ngô nghiền
(Tâus paur haz tsis paoz cuk)
- Gạo nghiền, cám gạo và khô lạc
nghiền
Hmôngz tsis njaz, xuô maol haz
lôngx xôngz juv maol
- Sắn, khoai nghiền
Kaok, ntông, kaok laz juv uô
môngr
- Rau xanh
Jâuz njuôz
- Xơng cá, vỏ trứng, xác cua ốc
nghiền hay đập nát
Cxăng njêl, flâuz kei, har, kux tuôr
juv maol
Cho gà uống nớc sạch
Tru keiz hâuk đêx hur
- Khi thả ngoài vờn gà sẽ tự kiếm thêm mối, sâu bọ, giun, các loại cỏ
lá và chất khoáng

Thâuk tsao keiz ndis laos vangx tsêr keiz chiv chir nrar cangz, njâuv,

chăngz haz têx zăngv jâuz đraox, tsis jêz naox
Nuôi gà nh thế nào - zus keiz xuk lê chăng?
- Những thứ đặt trong chuồng gà đẻ: sào cho gà đậu, ổ rơm, máng ăn,
máng uống...
Têx zăngv tsao hâur guôx keiz ntêl kei: langs shôngz tru kez tsouk, jêl
nhangz tr keiz ntêl kei, đangz krâur keiz, đêx hâuk...
- Làm chuồng cho gà nơi cao ráo, giữ vệ sinh để tránh dịch bệnh và
chống rắn, cáo, chuột diều hâu gây hại.
Uô guôx (chôngx) tru keiz zuôr uô tru ntouv qou saz kruôr, jur jông vêv
xinhz cha thix phăngx keiz maoz haz thix phăngx năngz, pilk, nangl,
lax, đăngr, uô hav.
- Cần tiềm phòng định kỳ 1 năm 2 lần để phòng các bệnh tụ huyết
trùng, bệnh đậu, gà dù...
Zuôr ntâuk tsênhz yôx phăngx maox tru keiz iz shông 2 jas cha phăngx
têx zăngvmaoz tru kei...
- Những con gà ốm xù lông, xoã cánh, mắt nhắm, chân lạnh, phân lỏng
có màu trắng xanh.
Têx tul keiz maoz mak xuz paoz, buôz tik, kraor muôs kê nti, cu tou
txal, hou kuôr đouz txuôv njuôz lêl.
- Nhốt riêng , cho uống thuốc, không đem ra chợ bán.
Cou ndeiv iz kraor, tru hâuk đêx, tsi têk chaox môngl touv caz muôl
.
Một số giống gà - têx nôngz keiz
Gà M98 với tuổi giết thịt 3-3,5 tháng. Trọng lợng 2,1 - 2,3kg (con
trống); 1,7 - 1,8kg (con mái).
Keiz M98 txus six tuô naox 3-3,5 luz kli. Nhangr muôx 2,1-2,3 cir
(lâur keiz); 1,7 - 1,8cir (gâx keiz).
Gà TL98 với tuổi giết thịt 3-3,5 tháng. Trọng lợng đạt 2,0 - 2,1kg (con
trống); 1,7 - 1,8 kg (con mái).
Keiz TL98 txus six tuô naox 3-3,5luz kli. Nhangr muôx 2,0-2,1 cir

(lâur keiz); 1,7 - 1,8cir (gâx keiz).
- Gà Lơng Phợng yêu cầu dinh dỡng không cao, thích nghi tốt, xuất
chuồng 65 ngày tuổi, trọng lợng 1,5 đến 1,6kg.
Keiz Luongk Phuongv tsi zuôr zaoz qoux pur shuz ntâu, zungx ziv zus,
hluz tar muôs nhaos thâuk purd 65 hnuz nhangr muôx1,5 65 hnuz,
nhangr muôx 1,5 txuo 1,6cir.