Tài liệu Phương pháp giao việc trong phân môn Tự Nhiên Xã Hội ppt

Phương pháp giao việc trong phân môn
Tự Nhiên Xã Hội

LỜI MỞ ĐẦU

Hiện nay, để tiếp cận với nền tri thức mới và ứng dụng thành công những thành
tựu của khoa học trên thế giới thì các nước nói chung và Việt Nam nói riêng đòi hỏi phải
có cuộc đổi mới trong hệ thống giáo dục về mục tiêu, nội dung và phương pháp. Chúng ta
cần đào tạo ra một đội ngũ nhân lực vừa hồng vừa chuyên. Không chỉ giỏi về tri thức
khoa học mà còn phải am hiểu những tri thức về xã hội. Môn học Tự nhiên xã hội trong
nhà trường Tiểu học hiện nay giữ vị trí vai trò quan trọng trong việc hình thành tri thức
này.
Thế nhưng hiện nay có nhiều giáo viên chưa thật sự hiểu hết ý nghĩa của việc đổi
mới phương pháp dạy học các môn học nói chung cũng như môn Tự nhiên xã hội nói
riêng nên chưa thật sự quyết tâm từ bỏ thói quen dạy theo kiểu truyền đạt qua sách vở,
theo lối học thụ động.
Có rất nhiều phương pháp dạy học giúp các em chủ động tiếp thu kiến thức nhưng
nổi bật lên trong đó là phương pháp giao việc. Đây là phương pháp giúp các em tự tìm tòi
kiến thức, tự phát hiện và nêu thắc mắc trước khi bước vào tiết học. Giáo viên chỉ là
người hỗ trợ giúp các em kết luận lại và định hướng cho các em đâu là kiến thức đúng.
Phương pháp này rất tích cực và mang nhiều ưu điểm.
A. Cấu trúc chương trình môn học:
Bao gồm 3 chủ đề:
- Chủ đề “Con người và sức khỏe”: học sinh được học về cơ thể người và các
cơ quan trong cơ thể, cách giữ vệ sinh than thể, cách ăn ở, nghỉ ngơi, vui chơi điều độ và
an toàn, phòng tránh một số bệnh tật.
- Chủ đề “Xã hội”: học sinh được học về các thành viên, các hoạt động và
các mối quan hệ trong gia đình, trong trường học, cộng đồng và điều kiện sống ở xã hội,
các hoạt động sinh sống của nhân dân, một số cơ sở hành chính, y tế, giáo dục…Cách giữ
vệ sinh nhà ở, lớp học, trường học , nơi công cộng: cách giữ an toàn cho bản thân và
người khác trong môi trường sinh hoạt và học tập khác nhau.

- Chủ đề “Tự nhiên”: học sinh được học về đặc điểm cấu tạo, môi trường
sống của động thực vật phổ biến: ích lợi và tác hại của chúng đối với đời sống và sức
khỏe con người, một số hiện tượng tự nhiên, sơ lược về mặt trời, ….
Với những chủ đề của môn học trên, tôi thiết nghĩ làm thế nào để các em tiếp cận
kiến thức một cách chủ động nhất và những kiến thức này thật sự là của các em, không
máy móc, không gò bó. Và tự bản thân cấu trúc của chương trình cũng đã có mục đích
giúp cho các em khám phá những kiến thức đơn giản thân thuộc với cuộc sống của mình.
Chính vì thế, tôi nghĩ với vị trí là một giáo viên trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn tôi sẽ tận
dụng vốn sống của các em để từ đó tạo nền tảng giúp các em khám phá ra những kiến
thức tưởng chừng như xa lạ nhưng lại vô cùng thân thuộc với chính các em. Qua đó,
chính bản thân các em cũng lại khám phá ra mình, chủ động học tập, chủ động tiếp nhận
kiến thức của môn học.
Đó chính là lý do tôi tâm đắc khi lựa chọn phương pháp giao việc trong phân môn
Tự Nhiên Xã Hội.
B. Phương pháp giao việc:
1. Thế nào là phương pháp giao việc?
Là phương pháp lôi cuốn học sinh vào các hoạt động đa dạng với những công việc
cụ thể, với những nghĩa vụ xã hội nhất định. Qua đó, học sinh sẽ có điều kiện để thể hiện
những kinh nghiệm vốn có của mình hình thành được những hành vi phù hợp với công
việc được giao, thu nhận kiến thức phù hợp.
2. Cách tiến hành:
 Lựa chọn bài dạy phù hợp với phương pháp giao việc.
 Xây dựng kế hoạch:
Căn cứ vào mục tiêu của bài , điều kiện, phương tiện dạy học cũng như đặc điểm,
trình độ nhận thức của học sinh trong lớp và kinh nghiệm của bản thân mà GV sẽ lập ra
hệ thống câu hỏi và phân chia công việc cho từng nhóm(cá nhân)
Ví dụ: Bài “ Cây gỗ”:
Để đảm bảo mục tiêu bài học giáo viên cần giao việc theo 4 nhóm với các câu
hỏi như sau:
Nhóm 1: Hãy quan sát và tìm hiểu xem những cây có thân lớn thường được trồng

ở đâu?
Nhóm 2: Những cây có thân to ấy có những bộ phận nào? Có giống với những bộ
phận của cây rau và cây hoa không?
Nhóm 3: Hãy hỏi những người thân trong gia đình những cây có thân to ấy tên là
gì? Tìm thêm hình ảnh (nếu có)
Nhóm 4: Những cây có thân to thường có ích lợi gì? Làm được những vật dụng
nào?

 Hỗ trợ - Kiểm tra:
Trong quá trình học sinh thực hiện nhiệm vụ của nhóm mình GV cần hỗ trợ gợi ý
giúp các em tìm kiếm thông tin và kiểm tra tiến độ thực hiện của các nhóm. Đồng thời
cũng giúp đỡ các nhóm gặp khó khăn trong quá trình thu nhận thong tin của mình.
 Tiến hành tiết dạy:
Trong từng hoạt động,các nhóm sẽ lần lượt trình bày sản phẩm hay thông tin thu
thập được theo điều khiển của GV. Những phần kiến thức học sinh trình bày sẽ là phần
mở đầu cho một hoạt động hoặc sẽ là phần đúc kết kiến thức của hoạt động đó. GV sẽ là
người nhận xét và đúc kết kiến thức của hoạt động.
 Nhận xét – lưu ý – tuyên dương.
3. Ưu – nhược điểm của phương pháp:
 Ưu điểm:
 Học sinh chủ động tìm ra kiến thức.
 Các em không chỉ sử dụng vốn sống của bản thân mà trong
quá trình tham gia đi tìm kiếm thông tin giúp các em tự gây dựng thêm vốn
sống cho mình.
 Giáo viên tránh được lối truyền đạt thụ động, không gây hứng
thú cho học sinh.
 Tạo được mối liên kết cũng như có sự phối họp giữa gia đình
và nhà trường trong quá trinh giáo dục các em.
 Gây cho học sinh sự đam mê, sự khám phá.
 Rèn kĩ năng chủ động trong việc nắm bắt kiến thức và giúp

cho các em khắc sâu kiến thức hơn.


 Nhược điểm:
- Đối tượng học sinh còn nhỏ nên trong quá trình tìm tòi kiến thức cần có sự
hỗ trợ của gia đình.
- Các em dễ tìm hiểu lan man, không đúng trọng tâm yêu cầu.
- Trình bày chưa logic, mang tính chất liệt kê.
- Dễ dẫn đến việc phân công quá sức với học sinh.
- Phải tiến hành thực hiện kéo dài trong một thời gian nhất định.

4. Giải pháp:
a. Cần có sự trao đổi trực tiếp với phụ huynh trong các buổi
họp để có sự hỗ trợ, chia sẻ từ họ trong việc thực hiện phương pháp này:
Ngay trong buổi họp đầu năm, tôi đã có sự chia sẻ các phương pháp học tập đặc
trưng của từng môn học. Thông qua buổi họp, tôi cũng nói rõ mục đích và ý nghĩa của
việc giao việc cho các em. Từ đó, phụ huynh nhìn nhận thấy được ưu điểm và có sự hỗ
trợ nhất định trong suốt năm học. Khi đó phụ huynh cũng giúp tôi định hướng cho các em
thu thập thông tin chính xác hơn, tránh sai mục tiêu của tiết học.
b. Cần xây dựng kế hoạch giảng dạy cụ thể, chi tiết trong việc
phân công nhiệm vụ cho từng nhóm:
Đây là bước chuẩn bị quan trọng nhất. Tôi đã luôn cân nhắc thật kĩ khi giao việc
cho từng cá nhân. Phải cân nhắc lựa chọn bài sao cho phù hợp. Không phải bài học nào
cũng có thể áp dụng phương pháp này. Và lúc này đòi hỏi bản thân tôi phải có sự hiểu
biết về đặc tính và hoàn cảnh của học sinh để tránh gây lúng túng cho học sinh và bản
thân phụ huynh.
c. Giúp học sinh trong quá trình tìm tòi kiến thức. Phải kiểm
tra thường xuyên tiến độ làm việc từng nhóm. Định hướng cho các em
tìm kiếm đúng trọng tâm kiến thức
Giáo viên cần trao đổi thường xuyên với các nhóm để có thể hỗ trợ cho các em.

Đồng thời từ đó gợi ý sâu hơn giúp các em hiểu rõ hơn khi trình bày trước lớp.
 Đối với những bài như “Cuộc sống xung quanh”:
GV cần thường xuyên hỏi thăm trao đổi và giúp đỡ cho học sinh, tránh tình trạng
học sinh chỉ tìm hiểu một số nơi các em thích đến mà không chú ý đến những gì bé thấy
trên đường làm cho phần thu thập thông tin không phù hợp, không phong phú.
 Đối với bài: “Con cá”:
Để quan sát cá bơi và thở như thế nào GV cần hướng dẫn cho học sinh chú ý đến
bộ phận đầu cá. Gợi ý cho các em ra hồ cá ở vườn trường, hoặc ở nhà mình. Tránh để
học sinh quan sát cá bơi mà không nắm được kiến thực cần nắm.
d. Yêu cầu các nhóm trình bày thử cho giáo viên sau khi hoàn
thành. GV sẽ gợi ý giúp các em trình bày lưu loát hơn: