www.khoabang.com.vn Luyện thi trên mạng
__________________________________________________________
Trn V n Thỏi - Tr ng PTTH Chu Vn An
Hớng dẫn giải bài tập
Bài 1:
+ Luỹ thừa bậc 3 hai vế rồi thế vào phơng trình nh ví dụ (2) của phơng
pháp luỹ thừa. Sau đó luỹ thừa bậc 3 hai vế ta đợc phơng trình:
x
3
+ 31x - 1830 = 0 x = 30; -61
Bài 2: Câu a: Bình phơng hai vế hai lần ta đợc bất phơng trình
3x
2
- 28 > 0 x >
3
28
Câu b: - Đa bất phơng trình về dạng
( )
( )
10x2
x231
1x4
2
2
+<
+
+
- Trục căn ở vế trái
3x23 <+
-
3x
2
3
<
x
-1
Câu c: Chuyển vế biến thành nhân tử
(2x
2
- x - 3)(
x
3
- 2) > 0 mà
x
3
> 2
x > log
2
3
2
Bất phơng trình
(2x
2
- x - 3)(x - log
2
3
2) > 0
>
2
3
x
2logx0
2
3
Câu d: + Đặt
t
x2
1
x =+
theo bất đẳng thức côsi
t
2
và t
2
= x +
1
x4
1
+
khi đó bất phơng trình trở thành 2t
2
- 5t + 2 > 0
2t>
t > 2
2
x2
1
x >+
giải ra đợc 0 < x <
2
2
3
hoặc
x2
2
3
<+
Bài 3: Câu a: đặt t =
11x
2
+
bất phơng trình trở thành
+ 2t
2
- (4x - 1)t + (2x - 1) = 0
www.khoabang.com.vn Luyện thi trên mạng
__________________________________________________________
Trn V n Thỏi - Tr ng PTTH Chu Vn An
+ Giải ra đợc t =
2
1
loại; t = 2x - 1
1x
2
+
= 2x - 1 giải ra đợc x =
3
4
.
Câu b: + Đặt
t1x2
3
=
phơng trình trở thành hệ
()
=
=+
xt2tx
t21x
33
3
()
=+
=
=
++
+
=+
>
01x2x
tx
02t
4
3
2
t
xtx
t21x
3
0
2
2
3
x = 1 hoặc x =
2
51
Bài 4: + Giải bằng phơng pháp cần và đủ hoặc
+ Đặt
()()
x6x4 +
= t
điều kiện 0
t
5
Bất phơng trình có dạng: f(t) = t
2
+ t - (m + 24)
0
t: 0
t
5
()
()
6m
05f
00f
Bài 5: - Theo yêu cầu của bài toán ta cần: y = x +
0mx1
2
với
x
[-1, 1]
- Đặt x = sin
2
,
2
y = sin
+ cos
m với
2
,
2
2ymax
2
,
2
=
m
m
2
+ Vậy VT
VP
VT = VP khi x = 1 - x
x =
2
1
+ Kết luận vậy phơng trình có 1 nghiệm duy nhất x =
2
1
khi m=
28
4
+
.
Đ Vấn đề 1:
www.khoabang.com.vn Luyện thi trên mạng
__________________________________________________________
Trn V n Thỏi - Tr ng PTTH Chu Vn An
Các phơng pháp thờng dùng khi giải phơng trình - bất phơng trình vô tỉ
(tiếp theo)
6. Phơng pháp hàm số (bảng biến thiên - đồ thị)
a. Ví dụ 1: Biện luận theo m số nghiệm của phơng trình
x + m = m
1x
2
+
(1)
Giải:
+ (1)
m =
1x
mx
2
+
+
(2)
+ Đặt y
1
=
1x
mx
2
+
+
và y
2
= m
- Ta có tập xác định của y
1
là D
y1
= R
- Sự biến thiên của y
1
: y'
1
=
()
0
x1
mx1
3
2
=
+
x =
()
0m
m
1
-
1
1x
mx
lim
2
x
=
+
+
. Ta có các bảng biến thiên của hàm y
1
nh sau:
- Nếu m = 0
x
-
+
y' +
y
1
-1
1
www.khoabang.com.vn Luyện thi trên mạng
__________________________________________________________
Trn V n Thỏi - Tr ng PTTH Chu Vn An
- Nếu m < 0
x
-
m
1
+
y' - 0 +
y
1
-1
-
1m
2
+
1
- Nếu m > 0
x
-
m
1
+
y' + 0 -
y
1
-1
1m
2
+
1
+ Biện luận: nhìn vào các bảng biến thiên ta có
- Nếu m = 0 2 đồ thị y
1
cắt y
2
tại một điểm có x = 0
phơng trình có 1
nghiệm x = 0.
- Nếu m < 0
-
1m
2
+
< m
nếu -1
m < 0 2 đồ thị cắt tại 1 điểm
phơng trình có 1 nghiệm x = 0.
Còn nếu m < -1 2 đồ thị cắt tại 2 điểm trong đó có 1 nghiệm x = 0.
- Nếu m > 0
1m
2
+
> m do đó:
+ Nếu 0 < m
1
phơng trình có 1 nghiệm x = 0
+ Nếu m > 1
phơng trình có 2 nghiệm trong đó có 1 nghiệm x=0
Kết luận:
+ Nếu
m
1 thì phơng trình có 1 nghiệm duy nhất x = 0
+ Nếu
m
> 1 phơng trình có 2 nghiệm trong đó có 1 nghiệm x=0
b. Ví dụ 2: cho phơng trình
4
44
23x24xm2x24x
+++++
= 6 (1).
Biện luận theo m số nghiệm của phơng trình (1).
Giải:
www.khoabang.com.vn Luyện thi trên mạng
__________________________________________________________
Trn V n Thỏi - Tr ng PTTH Chu Vn An
+ Đặt
44
m2x24x
++
= t
0
Ta biện luận phơng trình sau:
x
4
+ 24x + 2m = 16
f(x) = x
4
+ 24x = 16 - 2m
+ Xét f'(x) = 4x
3
+ 24 = 0
x = -2 có bảng biến thiên sau:
x
-
-2
+
y' - 0 +
y
1
+
-32
+
+ Dựa vào bảng biến thiên ta có số nghiệm của phơng trình bằng số giao của
f(x) = x
4
+ 24x với y = 16 - 2m.
* Nếu 16 - 2m < -32
m > 24 phơng trình vô nghiệm
* Nếu 16 - 2m = 32
m > 24 phơng trình vô nghiệm
* Nếu 16 - 2m > -32
m < 24 phơng trình có 2 nghiệm
7. Phơng pháp cần và đủ
a. Ví dụ 1: Tìm m để phơng trình:
mx1xx1x
44
=+++
(1) có
nghiệm duy nhất.
Giải: * Điều kiện cần: nhận thấy nếu x =
là nghiệm của (1) thì x = 1 -
cũng là nghiệm của (1). Vậy (1) nếu có nghiệm duy nhất thì trớc hết phải có
= 1
-
=
2
1
Thay vào phơng trình (1) có:
m = 2
2
1
2
2
1
4
+
=
28
4
+
(a)
* Điều kiện đủ: giả sử m =
28
4
+
lúc đó (1) có dạng
28x1xx1x
4
44
+=+++
- Theo bất đẳng thức Bunhiacopski cho 2 bộ số ta có:
()
2x1x2x1x =++
dầu "=" khi x = 1 - x
()
4
44
822x1x2x1x
=++
dầu "=" khi x =1-x