Sáng tạo mẫu logo hiệu quả
Trên thực tế, trong tổng thể một hệ thống nhận diện thương hiệu thực sự hiệu
quả thì mẫu logo chỉ là một phần của tập hợp các yếu tố cốt lõi cần thiết để tạo
dựng nên hình ảnh thương hiệu mạnh trong tâm trí khách hàng. Đối với Kodak
chẳng hạn, màu vàng thương hiệu của họ có lẽ còn có giá trị nhận biết nhiều hơn
so với mẫu logo.
Đối với một số nhà xuất bản, như tờ “Nhật báo Phố Wall” (The Wall Street Jourmal) thì
mẫu format định dạng mà họ sử dụng có lẽ còn ghi dấu ấn trong tâm trí mọi người hơn
cả logo trên măng-séc báo. Đối với Marlboro, hình ảnh chàng cao bồi phong trần in
đậm trong trí nhớ của chúng ta hơn là mẫu logo mà họ sử dụng, mặc dù hình ảnh
quảng cáo này thậm chí còn
không hiển thị trên bao thuốc,
dù nó được dùng từ rất lâu.
Tuy nhiên, đối với hầu hết
thương hiệu, mẫu logo là yếu
tố cốt lõi của hệ thống nhận
diện thương hiệu, và khi nghĩ đến thương hiệu thì thường người ta nghĩ đến mẫu logo
đầu tiên. Rõ ràng, logo là yếu tố nhận diện thương hiệu lâu đời nhất, khởi nguồn của
mẫu logo có từ khi những chiếc bình gốm đầu tiên xuất hiện, với những nét vẽ được
đánh dấu riêng trên đất sét mềm để xác định người làm ra sản phẩm gốm đó. Ngày
nay, mẫu logo cũng quan trọng không kém, và tất nhiên bạn cần phải đăng ký nhãn
hiệu cho logo tại bất kỳ quốc gia nào mà bạn sẽ sử dụng mẫu logo đó.
Tôi nhận thấy sẽ rất hữu ích khi so sánh mẫu logo trong tương quan với những kiến
thức hình học mà chúng ta được biết từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Coi như toàn
bộ hệ thống bản sắc nhận diện thương hiệu là một hình không gian ba chiều, trong đó
có chứa các mặt phẳng, đường thẳng và tiếp điểm, khi đó hình dung tốt nhất về mẫu
logo là nó sẽ tương ứng với một điểm. Không giống như hầu hết các yếu tố bản sắc
nhận diện thương hiệu khác, mẫu logo là một yếu tố không thể chia cắt. Nó tồn tại như
một yếu tố đơn nhất, hàm chứa sức mạnh riêng.
Không một yếu tố nào khác trong hệ thống bản sắc nhận diện thương hiệu của doanh
nghiệp lại được sử dụng nhất quán như mẫu logo, được thể hiện trên rất nhiều loại
hình phương tiện truyền thông khác nhau, được chế bản với nhiều công nghệ in ấn
khác nhau và với nhiều kích cỡ khác nhau. Gần đây, chuỗi nhà hàng ăn nhanh KFC đã
giật tít lớn trên các báo khi họ tạo hình mẫu logo thương hiệu trên một diện tích đất
rộng 8.000 m2 tại khu sa mạc miền Tây nước Mỹ để có thể hiển thị được trên những
tấm hình chụp từ vệ tinh.
Do những yêu cầu về hình nền, kích cỡ, phương pháp in ấn và chế bản có thể sử dụng
cho mẫu logo rất đa dạng, cùng với rất nhiều yếu tố sắp đặt và bố trí hình ảnh đồ họa
cho mẫu logo, do vậy mỗi mẫu logo lại đặt ra những thử thách sáng tạo riêng cho các
nhà thiết kế. Có lẽ, việc thiết kế logo đòi hỏi tài nghệ và những kỹ năng riêng độc đáo,
khác với những mảng khác trong lĩnh vực thiết kế đồ họa. Tôi nghĩ, điều này có liên
quan đến yêu cầu về tính đơn giản. Câu châm ngôn truyền thống trong ngành thiết kế
“càng đơn giản càng tốt” (less is more) là câu nói đúng nhất khi dùng để mô tả việc thiết
kế logo.
Có thể, bạn sẽ cho rằng, với công nghệ in ấn hiện đại ngày nay thì việc in ấn và chế
bản mẫu thiết kế logo sẽ trở nên đơn giản hơn. Song thực tế lại trái ngược hẳn. Ví dụ,
các nhà thiết kế trong công ty của tôi giờ đây có thể sử dụng kỹ thuật chuyển màu khi
thiết kế, điều mà nhiều năm trước đây tôi không bao giờ cân nhắc dùng đến, bởi vì rất
khó có thể tạo được mẫu logo chuyển màu thật chuẩn khi vẽ bằng tay.
Ngày nay, kỹ thuật chuyển tông màu hay các hiệu ứng đồ họa khác đều có thể dễ dàng
thực hiện được bằng các phần mềm ứng dụng vi tính khác nhau. Mặc dù giờ đây,
chúng ta có thể tạo ra được những hiệu ứng hình ảnh như vậy song một số phương
pháp in ấn vẫn không thể đảm bảo việc chế bản được thực hiện chuẩn, chẳng hạn như
khi in lưới hay in rập khuôn nóng.
Trong trường hợp đó, cần tạo ra những phiên bản phái sinh của mẫu logo mà không có
độ chuyển tông màu để đảm bảo rằng, logo không những in ấn tốt với các công nghệ in
ấn hạn chế, mà còn phải duy trì được tính nhất quán về hình ảnh thể hiện với những
phiên bản logo có chuyển màu. Như vậy, thương hiệu mới duy trì được diện mạo nhất
quán xuyên suốt tất cả các phương tiện truyền thông.
Trên đây là một số yêu cầu đặc thù mang tính kỹ thuật mà nhà thiết kế phải đối mặt khi
sáng tạo mẫu logo. Tuy nhiên, khó khăn nhất khi thiết kế logo là việc sáng tạo các yếu
tố hình ảnh quan trọng nhất sẽ đại diện cho thương hiệu, nhằm truyền tải thông
điệp phù hợp với các mục tiêu chiến lược của bạn.
Một mẫu logo dù có đẹp đến mấy mà không thể hiện được những mục tiêu này, thì rốt
cục sẽ làm suy giảm tính hiệu quả trong hoạt truyền thông thương hiệu trong suốt quá
trình nhiều năm mà mẫu logo có thể được sử dụng.
Trước tiên, mẫu logo có thể là một biểu tượng thuần túy hay biểu tượng kết hợp bởi
những chữ cái hay chỉ là những chữ cái được thiết kế độc đáo đứng đơn lẻ. Biểu tượng
“Nét mác” của Nike là một ví dụ tốt cho dạng biểu tượng thuần túy. Đó là một biểu
tượng hình ảnh hoàn toàn, không có sự hiện diện nào của tên thương hiệu, song vẫn
đại diện cho thương hiệu. Nếu bạn không có hàng triệu “đô la” như Nike để sử dụng
hàng năm nhằm bảo đảm rằng, mẫu biểu tượng đơn lẻ của họ gắn kết về mặt liên
tưởng với thương hiệu, thì bạn có thể bỏ qua phương án này.
Đối với kiểu logo thứ hai, những biểu tượng giống như biểu tượng Nike vẫn được sử
dụng, tuy nhiên chúng luôn đi kèm với các chữ cái thể hiện tên thương hiệu. Mẫu logo
của Vietnam Airlines, Mitsubishi và Shell Oil là những ví dụ cụ thể cho nhóm này. Kiểu
kết cấu logo này có lịch sử rất lâu đời, từ thời kỳ của các kiểu huy hiệu ở châu Âu.
Thông thường, khi đã sử dụng một mẫu biểu tượng độc đáo, thì các chữ cái thể hiện
tên thương hiệu sẽ không quá độc đáo, để tránh giành sự chú ý với mẫu biểu tượng.
Một hướng tiếp cận hiện đại
hơn với việc thiết kế mẫu
logo là chỉ sử dụng thiết kế
độc đáo cho các mẫu chữ
cái của tên thương hiệu để
thể hiện chính thương hiệu,
như một số mẫu logo mà
chúng tôi đã từng thực hiện
là mũ bảo hiểm Protec và
sữa đậu nành VinaSoy.
Dạng logo này chưa thực sự
phổ biến ở Việt Nam, tuy
nhiên theo quan điểm của tôi
thì nên sử dụng kiểu logo
này, vì nó vừa đóng vai trò là
tên thương hiệu, vừa là hình
ảnh thể hiện thương hiệu,
giúp tên thương hiệu dễ nhớ
hơn.
Đó là lợi thế rất lớn trong bất kỳ trường hợp nào, đặc biệt là nếu bạn có ý định cạnh
tranh với những thương hiệu đã có chỗ đứng trên thị trường. Bất kỳ kiểu logo nào trong
ba dạng logo kể trên đều có thể được phân loại theo một hình thức khác mà tôi sử
dụng, nhằm hiểu rõ tính hiệu quả mà một logo có khả năng thể hiện, và kiểu logo này
cũng bao gồm ba loại logo khác nhau.
Loại đầu tiên là logo dựa trên ý tưởng của một hình ảnh ẩn dụ. Bạn thử nghĩ xem
những ý nghĩa ẩn dụ tác động hiệu quả về mặt ngôn ngữ thế nào thì bạn cũng có thể
thấy được giá trị của việc thể hiện các ý nghĩa ẩn dụ trong ngôn ngữ hình ảnh của mẫu
thiết kế logo. Để được gọi là hình ảnh ẩn dụ và để đánh thức được sự liên tưởng
phong phú tiềm ẩn trong tâm trí bạn, hình ảnh ẩn dụ phải đại diện cho thứ gì đó trong
thế giới vật chất. Vài ví dụ cho thể loại này gồm hình ảnh con hổ của Tiger Beer, vương
miện bánh Kinh Đô, hay một trong những thiết kế của chúng tôi là hình ảnh mặt trời
trong mẫu logo của Ngân hàng Đông Á.
Một kiểu logo khác nữa cũng có khả năng đánh thức những điều tồn tại trong tâm trí
bạn, song theo cách kém rành mạch hơn, bởi nó sử dụng những hình thù trừu tượng
để khơi gợi cảm xúc. Nếu điều này nghe có vẻ quá mơ hồ và không thực thì bạn có thể
dựa trên cả thế kỷ phát triển nghệ thuật vừa qua để biện luận cho nó, bởi thực tế có
đến hàng ngàn bức vẽ trừu tượng có khả năng khơi gợi những phản ứng cảm xúc khác
nhau và chúng được treo trên tường tại khắp nơi trên thế giới, trong đó có nhiều tác
phẩm tại Việt Nam.
Loại logo cuối cùng tôi gọi là “thiết kế đẹp”. Nó có thể bao gồm mẫu logo hàm chứa ý
nghĩa ẩn dụ, mẫu logo trừu tượng hoặc mẫu logo chỉ đơn thuần gây được thiện cảm
nhất định về mặt thẩm mỹ, mà hoàn toàn không liên hệ gì tới các nét tính cách thương
hiệu đã được thiết lập trước đó.
Những mẫu thiết kế như vậy thậm chí có thể giành được các giải thưởng sáng tạo, tuy