Đề xuất một số giải pháp nâng cao thu nhập của người dân dựa vào hoạt động du lịch sinh thái tại khu danh thắng tây thiên xã đại đình huyện tam đảo tỉnh vĩnh phúc

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP
KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG VÀ MƠI TRƯỜNG
-------------------------

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ X́T MỢT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO THU NHẬP CỦA NGƯỜI DÂN
DỰA VÀO HOẠT ĐỘNG DU LỊCH SINH THÁI TẠI KHU DANH THẮNG
TÂY THIÊN, XÃ ĐẠI ĐÌNH, HUYỆN TAM ĐẢO, TỈNH VĨNH PHÚC
NGÀNH : QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN (C)
MÃ SỐ : 310

Giáo viên hướng dẫn

: TS. Bùi Xuân Dũng

Sinh viên thực hiện

: Nguyễn Mỹ Linh

Mã sinh viên

: 1353100759

Lớp

: 58D - QLTNTN (C)

Khóa học

: 2013 - 2017

Hà Nội, 2017
1


LỜI CẢM

N

-

H Nộ ,
Sinh viên

N
2

M Linh


M CL C
....................................................................................................... 1
.................................... 2
..................................................................... 2
...................... 3
.......................................................................................... 3
........................................................................................... 4
.................................................................................... 4
............................................................................................ 5
................................................................................................. 5
............................................................... 5

..... 5
........ 5
................... 7
.............................................. 7
....................................................................................... 7
....................................................................................... 8
......................................................... 8
................................................................. 8
.............................................................. 11
..................... 12
Ụ

Ố

ƯỢNG, NỘI DUNG,

ƯƠ

Á

NGHIÊN C U .................................................................................................... 14
........................................................................................................ 14
......................................................................................... 14
.......................................................................................... 14
2.

................................................................................. 14
.................................................................................... 14
.............................................................................. 14
3

................................................................................................. 15

.............................................. 15
...... 17

.............................................................. 19

......... 20
-

Ộ

.................................................................................................................... 22
........................................................................................ 22
............................. 26
......................................... 31
Ả

Ả

................................ 33

Thiên. ................................................................................................................... 33

Thiên. ................................................................................................................... 33
...... 39
4.3
............................................................................ 42

4.4

................................ 50

4.5
.................................................................................. 51
4.6
.............................. 53
4.6

............................................................................ 53

4


4.6
.............................................................................................................. 55
............................................. 58
........................................................................................................ 58
i: ......................................................................................................... 60
.......................................................................................................... 60
Ả
Ụ

5


DANH M C CÁC ẢNG

.................................. 25

.................. 52

6


DANH M C CÁC I U Đ

- 2016 ..... 39
- 2016 .................. 40

................................................................................................. 42
................ 43

.............................................................................................. 44

.................................................................................................... 45

.................................................................................................... 46
....................... 47
....................... 48
................ 49
................................ 49
.................... 50
................................................................................................................. 51

gia. ....................................................................................................................... 52

7

DANH M C CÁC HÌNH

....................................................................... 16
............... 22
............. 33

............................................................................................................... 34
Thiên ............................................................................. 35
....................................................................................... 35
.............................................................................. 36
...................................................... 36
........................................................................... 37
............................................................. 38
.......................................................................... 38

8


TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM
KHOA QUẢN L TÀI NGUYÊN RỪNG VÀ MÔI TRƯỜNG
T M TẮT KH A LUẬN
I T
II S
ng.

.

Thiên.
-

-

-T
-

-

9


Đ T VẤN ĐỀ
Du l ch sinh thái là lo i hình du l ch d a vào thiên nhiên
a g n v i giáo d c

ng

cho n l c b o t n và phát tri n

b n v ng v i s tham gia tích c c c a c

ng

-

-

-

“

-

n

1

.


C ươ

: T NG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN C U

C
Hi n nay có r t nhi

du l ch sinh thái. Tuy cách

di

u có nh

m gi ng nhau trong vi c

làm n i b t b n ch t c a lo i hình du l ch này: Ch có du l ch d a vào t nhiên,
c qu n lý b n v ng, h tr b o t n và có giáo d c mơi

ng m

c mơ

t là
u, có m t khái ni

bao hàm c

du l ch thiên nhiên l n du l ch v

hóa, do nhà b o v

iM

“Du lịch sinh thái là du lịch đến những khu
vực tự nhiên cịn ít bị thay đổi với những mục đích đặc biệt: nghiên cứu, tham
quan vớí ý thức trân trọng thế giới hoang dã và những giá trị văn hóa được
khám phá”
c p
trách nhi m c

ng

“Du lịch sinh thái được phân biệt với các loại

hình du lịch thiên nhiên khác về mức độ giáo dục cao đối với môi trường và sinh
thái, thông qua những hướng dẫn viên có nghiệp vụ lành nghề. Du lịch sinh thái
tạo ra mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên hoang dã đã cùng với ý thức
giáo dục để biến bản thân khách du lịch thành những người đi đầu trong công
tác bảo vệ môi trường. Phát triển du lịch sinh thái sẽ làm giảm thiểu tác động
của khách du lịch đến văn hóa và mơi trường đảm bảo cho địa phương được
hưởng nguồn lợi tài chính do du lịch mang lại và chú trọng đến những đóng góp

tài chính cho việc bảo tồn thiên nhiên”.
i v i các t ch c qu c t

ph i

du l ch sinh thái qu c t

c s d ng khá ph bi

“Du lịch sinh thái là việc đi lại của có trách nhiệm tới các khu vực thiên nhiên
mà bảo tồn được môi trường và cải thiện được phúc lợi cho người dân địa
phương”.

2


Lu t Du l ch Vi

là hình

thức du lịch dựa vào thiên nhiên, gắn với bản sắc văn hóa địa phương với sự
tham gia của cộng đồng nhằm phát triển bền vững

.

T ng c c Du l ch Vi

v

“Du lịch sinh thái là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hóa

bản địa, gắn với giáo dục mơi trường có đóng góp cho nỗ lực bảo tồn và phát
triển bền vững với sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương”.
a: “Du

Hay m t d ng m r ng khác c

lịch văn hóa là hình thức du lịch dựa vào bản sắc văn hóa dân tộc với sự tham
gia của cộng đồng nhắm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống”.
C

ộ

Du l ch sinh thái là m t hình th c du l ch di n ra trong khu v c t nhiên
c bi t là trong các khu v c
k t h p tìm hi u b n s
v
trình qu

cb ov

ng xung quanh nó) và

- xã h i c

n

ẩy m t h sinh thái b n v ng thông qua m t quá
ng có s tham gia c a t t c các bên liên quan.

y cộng đồng làm trung tâm

3


hát triển inh tế địa phương

Du l

t trong nh ng thành ph n quan tr ng nh t c a du

l ch d a vào c

ng t

ch s , kh o c h c, là y u t thu hút

khách ch y u c a c

v du l ch d

g m khám phá các di tích kh o c h
nghi m cu c s

a

hóa bao

m tơn giáo n i ti ng hay tr i

i m t ngôi làng dân t c thi u s .

ẩ

n

là m t hình th c du l ch t i các khu v c nông nghi p
i nông lâm k t h p, trang tr i th
trang tr

ng v

c và các

c chuẩn b ph c v cho khách du l ch. Khách du l ch

xem ho c tham gia vào th c ti n s n xu t nông nghi

c v i d ng c

c a nhà nông ho c thu ho ch mùa mà không làm

n h sinh thái

ho

su t c
M t s n phẩm m

nhà.
c bi t là ngh

các trang tr i h

khách có th tìm hi u thêm v thiên nhiên và h c t
không dùng thu c tr sâu

4

pháp canh tác


Du l ch b

a

ân t

bào dân t c thi u s ho
l ch, n

c

i dân b

n m t lo i du l

ng

a tham gia tr c ti p vào ho

ng du

n có c a h chính là y u t chính thu hút khách du l ch.

hách du l ch chia s các ho
trong cu c s ng thôn b n, và các làng
ho

c l i ích kinh t t các

ng du l ch. Dân làng cung c p các d ch v
chính chính là các

khách

l

ng

, nhà tr cho khách ngh

m kinh doanh du l

ng ngôi nhà làng, cùng v i m

du l ch có th ch n nhà ngh , các nhà ngh này

c ho

ng b i m t h p tác

xã, làng, ho c cá nhân, cung c p cho du khách
mái cho c h

i
ch nhà.

Ngh thu t và s n xu t th cơng m ngh
dài. Nó khơng ph i là m t hình th

t l ch s lâu

c l p c a du l ch, mà chính là m t thành

ph n c a các lo i hình khác nhau c a du l ch. Du l ch không ch mang l
kinh doanh t

i

p th công m ngh c a khu v c,

doanh s bán hàng c a hàng th cơng m ngh
tìm hi u thêm v di s

a
thu

c ah .
M

ộ

ươ

ộ

T i m i vùng sinh thái, m i quan h gi a c
c thi t l p t
ngu
ai h t, chính h
kh
sách, chi

i dân t

d ng

n s ng ho c k sinh nhai c
c nh ng hi u bi t t kinh nghi m th c ti n, hồn tồn có
c xây d ng quy ho ch, tham gia vào vi c xây d ng nh ng chính
c phát tri n du l ch sinh thái t
5


i v i các ho
nhân l

ng c a du l ch, c

. Nh

n

ng d

c ch n s

c du khách tin c y b i v n ki n th c b n
trong chính n
v

u. Nh ng ho

ch

…

, cung c

nhân l c t c
thi

t ch th

it

u kinh t ,

c làm cho h , giúp hồn

i s ng. Chính h s

tham gia b o v

i quân ch l c tr c ti p

ng t i khu v

ng này còn tr c ti p

nh c nh khách, ch d n, tuyên truy n ho c cung c p nh ng thông tin k p th i
…

n u có nh ng vi ph

n nâng cao hi u qu qu n lý.

C

i cung c p các dịch vụ ph c v du l ch ban

uc a

. Có th nói

v v i thiên nhiên ch y u di n ra

t
hình hi m tr

ng khu v

a

n kém cho công tác xây d

h t ng và

ng cung ng d ch v du l ch. Vì v y khách du
l

ng d

i các làng, b n,

thôn....
C

i s ng c a h cung c p nguồn tài nguyên du

lịch h u hình và vơ hình phong phú. Các phong t c t p quán, l h i, l i s ng,
ki n trúc nhà

a các c

ng có s

l ch. C

là nh

i am hi

nguyên c a mình nh t nên n
hiệu quả cho ho

i v i khách du
u ki

o, h s là nguồn nhân lực tích cực và

ng du l ch.

i s ng c a

g n li n v

thác nên n u nh n th

c vai trò c a

m du l

c khai

iv ic

ng, h

s là lực lượng bảo vệ tốt nh t nguồn tài nguyên du lịch địa phương m t cách

b nv
tiêu c c c

ng th i, h

có ph n ng nhanh nh t v i nh ng bi

ng.

6

i


1
ẩ

T

ộ

ư

-

- mơi

ề mặt inh tế

ề mặt văn hóa xã hội

ề mặt môi trường

7


ẩ
Du l ch t p trung gây nên s quá t
cs
t

h t ng hi

n, nhiên li u, x lý ch t th

c thi t k và quy ho ch l

thua l ho c d

n vi

Du l ch
ph bi n

h

u và m c s d ng th p s gây
b t h p lý.

ng tiêu c

- xã h i b

nên khá

nhi u qu c gia. S phát tri n du l ch quá m c gây

s ng truy n th ng c

nl i

ng không ph i

t t

ẩ
N

t lâu ho

ng du l

c hình thành và phát tri n

là hình th
Bu i

u du l

hi m

lồi

i di chuy
i các ho

ng bn bán, truy n giáo ho c thám

t m i.
Trong nh ng th p kỷ g

u n y sinh nh ng
ng c
quan tâm nhi
thiên nhiên.

ch trên th gi i phát tri n r ng rãi và b t
ng tiêu c

– xã h i và môi

n kinh t

c ti p nh n khách du l ch. Vì th , các nhà nghiên c u du l ch
n vi

c bi t

n

ng

n hình cho các nghiên c u này là các tác gi : Kreng Lindberg và

Dolnal E – Hawkins

ng d n l p quy ho ch và b o t n
8


”
các tác gi này

hay Budowsk (1976), Buckley và Pannel (1990),

v i các nghiên c u c

n th ng nh t là c n có

m t lo i hình du l ch nh y c m và có trách nhi m v

du l ch

sinh thái.
Du l ch sinh thái b

u th p th p kỷ

80 trên th gi i. Nh ng nhà nghiên c

n hình v

là Ceballos – Lascurain (1987)

v c này

u tiên v du l ch sinh thái

Du l ch sinh thái là du l

n nh ng khu v c t nhiên ít b ơ nhi m

ho c ít b xáo tr n v i nh ng m

c bi t: nghiên c u, trân tr ng và

ng ngo n phong c nh và gi
bi u th

ng - th c v

quá kh và hi n t

ng

c khám phá trong nh ng khu v c

này”
ch sinh thái là du
l ch

m c

ng t i nh ng khu v c nh y c m và nguy

cb ov v i

m gây ra ít tác h i và v i quy mô nh nh t

”
”
ho

”

9


an.
”

”

-

Khái ni m, b n ch t c a du l ch sinh thái, các l i ích và nh ng v
sinh trong phát tri n du l ch do
t nhiên, trong khu c
nhi u

n y

c qu n lý th n tr

ng

c là nh ng v

c quan tâm

ng th i nh ng nghiên c u v phát tri n du l ch sinh thái
c Châu Á –

các qu c gia

a các tác gi

Foster, Buckle, Dowling, Gunn, Ceballo – Lascurain, Linberg và Hawkins, và
các t ch c qu c t IUCN, WTO (1992); Tourism Concern (1998) là nh ng tài

10


li u b ích trong nghiên c u du l ch sinh thái và v n d ng vào th c ti n
mô qu

quy

v c c th .
Ở Vi t Nam hi n nay, q trình cơng nghi p hóa, hi

i hóa, tồn

c u hóa, h i nh p kinh t qu c t di n ra m nh m . Du l ch cùng v
phát tri n m nh m
trong

c ta m

t khách, không ch
ẩy ngành du l ch tr thành m t

c mà c qu c t

ngành kinh t

n, mang l i nhi u l i ích v kinh t - xã h i và môi

Do v y, vi c nghiên c u v du l ch, ti
c

ng.

a du l

o các nhà khoa h c, các c p chính quy n, trung tâm nghiên c u.
c s

th c

c n thi

cv

hàng

m quan tr ng c a v

, các nhà khoa h

uc

C

u là m t s

trên, nh n

a lý chuyên nghi p

ng cơng trình nghiên c u có giá tr

ng Duy L i, Lê Thông, Nguy n Minh Tu (1991)
”

th du l ch Vi

2)

ng h th ng ch

ho ch t ng th du l ch Vi t Nam 1995 –

Tu (1997)

s

T ch c lãnh

” Hay Vi n nghiên c u phát tri n du l ch

tiêu phân vùng du l ch Vi
(1994)

Tu n

a lý du l

”; Nguy n Minh

”;

n C nh (1994)

ch du l ch qu c gia và vùng –
c

”

u cơng trình khác, t p trung nghiên c u v lí lu n th c ti n v i quy

mô và ph m vi lãnh th khác nhau.
Trong nh

ng c a du l

t nhiên và xã h

i quan tâm l n c a nhi u nhà nghiên c u

Ph
”

ng

ng du l ch
nC

ch t ng th du l ch Vi t Nam v i chi n
”

c t ng th qu

n Ng c Khánh, Ph m

Hoàng H i và Ph

ng cho

phát tri n du l ch Qu
ng trong ho

Vi t

”

u này cho th y s

ng du l ch ngày càng tr nên b c thi t.
11

n môi


Bên c

u nh

th

pc nv

môi

u lu n án ti n
du l

n t nhiên và sinh thái

ng Duy L i (1993

u ki n t nhiên và
”

tài nguyên thiên nhiên huy

n Tr n C u (1993)
”

u ki n t nhiên và tài nguyên du l ch bi n Vi
(1996)

m Quang Anh

u trúc sinh thái c nh quan ng d

l ch xanh

ng t ch c du

”

Vi t N

n ra h i th

ng chi

”

gia v phát tri n du l ch sinh thái t i Vi

c qu c

c t ch c v i s ph i h p

c a T ng c c du l ch Vi t Nam, IUCN, UNEP, ESCAP v i s tài tr c a t
ch c SIDA, r t nhi u tham lu

ng kinh nghi m và th c hi n

phát tri n du l ch sinh thái

nhi

vi c xây d ng nhi u chi

c qu c gia v phát tri n du l ch sinh thái Vi t Nam.

M ig

t qu h i th

,

b ích cho

H i ngh khoa h c:

n du l ch sinh thái trong các khu b o t n”
i di n c

Long c a Vi

o

c Trung B
c bi

ng b ng sông C u

s tham gia c a các gi

thành ph Toulouse và Pau C ng hòa

n du l ch sinh thái r t phát

tri n.
y, xét trên t ng th , các cơng trình nghiên c u v du l ch, du
l ch

ng th c ti n, du l ch sinh thái cho th

m t

c du l ch m i, góp ph n b o v t

y là

ng, nh m phát

tri n m t n n du l ch b n v ng, không ch bó h p trong ph m vi m t lãnh th ,

mà còn là m t qu c gia và c th gi

n t i và phát tri n nó.

N

D
Trong nh

T

T

n th y giá tr to l n c a khu danh th ng

Tây Thiên nên các nhà nghiên c

u th i gian nghiên c u

.

12


Tháng 7/1999 UBND t

ch c h i th o khoa h c v di

tích - danh th ng Tây Thiên, có 21 b n báo cáo khoa h c có giá tr . Tháng
10/1999 S VHTT&TT t

tb nt

- Danh

th ng Tây Thiên - Kỷ y u h i th o khoa h ”
Bên c

t nhi u bài báo vi t v Tây Thiên và có c m t s

tài khóa lu n t t nghi
m hi u ho

n khu danh th
”

ng du l ch c a t

p-

tài
a tác gi Nguy n Phan
ih

Tuy nhiên h u h t các bài báo và khóa lu n này m i ch d ng l i
gi i thi

m du l ch h p d n, gi i thi u khái quát v c

c a núi r

13

i.
m c
p


C ươ

: M C TIÊU, ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG, PHƯ NG PHÁP
NGHIÊN C U

M
2.1.

2.1.
Thiên.
-

Đ

ư
-

Nộ
Thiên.
-

P ươ

14


o
o
( /> />
-

ối tượng ph ng v n

Thiên.
- hương pháp ph ng v n
- ội dung ph ng v n
Thiên.
o

iện trạng hách du lịch

o Tổng doanh thu của hu Danh thắng
o

ác v n đề c n tồn tại của hu Danh thắng Tây Thiên.

- Thời gian ph ng v n




(2

15


- ối tượng

-

H

-

Sơ

ộ

- hương pháp ph ng v n:
- Thời gian ph ng v n
+ ối với các hộ án hàng
+ ối với các hộ inh doanh dịch vụ ăn uống nhà ngh

+

-

ối với các hộ dân hác làm nông nghiệp lâm nghiệp

ội dung ph ng v n

16