Tài liệu Jorma Ollila và Nokia Đưa thế giới đến gần nhau - phần 2 ppt

A THẽậ GII ẽậN GấèN NHAU
2322
JORMA OLLILA & NOKIA
Chỷỳng 1.

I
T
HEO
N
IẽèM
T
IN
C
UA
C
HẹNH
M
ềNH
Haọy mang Internet vaõo tuỏi aỏo cuóa tỷõng ngỷỳõi.
Jorma OllilaJorma Ollila
Jorma OllilaJorma Ollila
Jorma Ollila
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
2524
JORMA OLLILA & NOKIA
GIA NHÊÅP VÛÅC THÙÈM NOKIA
Nùm 1998, Business Week hỗi Jorma Ollila vïì sûå
kiïån ưng àûúåc chổn lâm CEO cho Nokia – mưåt têåp
àoân cưìng kïình vúái 11 ngânh kinh doanh, àang
bïn búâ vûåc phấ sẫn.
Stephen Baker: Lâm thïë nâo ưng àûúåc chổn vâo

võ trđ hâng àêìu nùm 1992?
Jorma Ollila: Tưi àậ rêët ngẩc nhiïn khi àûúåc àïì
bẩt vâo võ trđ àố. Tưi àậ khưng chín bõ gò cẫ.
Stephen Baker: Vêåy thò ưng àậ lâm gò àêìu tiïn?
Jorma Ollila: Khi àố, tưi àậ vâ àang àiïìu hânh
viïåc sẫn xët (tẩi cưng ty con) àiïån thoẩi di àưång.
Nhûäng kiïën thûác kinh doanh àậ gip tưi tûå tin nối
rùçng chng tưi sệ àûa cưng ty trúã thânh doanh
nghiïåp viïỵn thưng. Tưi àậ ài àïën kïët lån, thêåm chđ
côn kïët lån cẫ trûúác khi àûúåc àïì bẩt rùçng, khi
chng ta lâm àng, thò chng ta cố thïí trúã thânh
mưåt tay chúi lúán. Tưi nhúá, tưi àậ nối sệ lâm àiïìu
nây vúái hưåi àưìng quẫn trõ, mưåt khi tưi trúã thânh
CEO. Vâ tưi nhòn thêëy nhiïìu gûúng mùåt trong sưë
hổ tỗ ra rêët cûúng quët (àưìng vúái tûúãng àố).
Ollila àậ gia nhêåp Nokia ba nùm trûúác àố, sau
khi tûâ bỗ võ trđ cao úã ngên hâng Citibank ca M
tẩi Phêìn Lan.
Thấng 9.1984, CEO àưìng thúâi lâ ch tõch hưåi
àưìng quẫn trõ Nokia, ngâi Kari Kairamo múâi nhâ
tâi chđnh Jorma Ollila ca Citibank tham dûå mưåt
cåc hổp ca cưng ty.
Vâi thấng sau, Ollila quët àõnh rt khỗi nhâ tâi
chđnh khưíng lưì Citibank ca phûúng Têy vâo nùm
1985 àïí gia nhêåp Nokia – mưåt cưng ty nưåi àõa. Sau
ba nùm tham gia lậnh àẩo Citibank tẩi Phêìn Lan
vúái vai trô thânh viïn hưåi àưìng quẫn trõ, cưång vúái
thúâi k úã Ln Àưn, Ollila àậ lâm viïåc cho Citibank
tưíng cưång gêìn 8 nùm. Gêìn trổn mưåt thêåp niïn, thúâi
gian quấ à àïí Ollila biïët cấch thûác ca thõ trûúâng

phûúng Têy.
ÚÃ Nokia, ưng chó giûä vai trô phố ch tõch mưåt bưå
phêån vïì quan hïå qëc tïë. Nïëu phẫi so bò danh
vổng vâ àõa võ thò rộ râng ưng àậ chổn phđa kếm
hún – mưåt cưng ty nưåi àõa. Dûúâng nhû chûa bao giúâ
ưng giẫi thđch cho sûå lûåa chổn nây, mưåt lûåa chổn
àậ lâm cho võ thïë qëc tïë ca cấ nhên ưng giẫm
búát. Chó cố thïí àoấn rùçng, ưng àậ chổn Nokia vò
àún giẫn rùçng àố lâ mưåt phêìn àêët nûúác ca ưng.
Lc nây, Nokia cố àïën 11 phên nhấnh àûúåc tưí
chûác thânh mưåt khưëi dưìn sûác vâo bưën lơnh vûåc
cưng nghiïåp: àiïån tûã; dêy cấp vâ thiïët bõ viïỵn
thưng; giêëy, nùng lûúång vâ hốa chêët; cao su vâ vêåt
liïåu sân nhâ.
Sau mưåt nùm lâm quan hïå qëc tïë, Ollila àûúåc
bưí nhiïåm võ trđ phố ch tõch tâi chđnh cao cêëp,
nùm 1986.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
2726
JORMA OLLILA & NOKIA
Lc nây, Nokia bùỉt àêìu cố thïm lơnh vûåc mấy
tđnh, mấy nhùỉn tin, àưì àiïån gia dng vâ àiïån thoẩi
di àưång thïë hïå sú khai nhêët. Nhâ lậnh àẩo Nokia,
Kairamo – ngûúâi mâ àïën têån ngây nay vêỵn cố mưåt
võ trđ àûúåc kđnh trổng trong lông ngûúâi Phêìn Lan
– àậ lâm viïåc cêåt lûåc nhû thïí ưng khưng chõu àûúåc
tû thïë nhỗ nhoi ca àêët nûúác ưng lc bêëy giúâ. Àïí
àẩt àûúåc con àûúâng àiïån tûã vâ àiïån thoẩi khấ múái
mễ, ưng thûåc hiïån liïn tc nhûäng cåc mua vâ bấn
cấc cưng ty, sất nhêåp vâ liïn minh.

Kairamo cng liïn doanh vúái mưåt cưng ty nhỗ
ca Phêìn Lan chùèng tiïëng tùm gò lâ Mobira chun
vïì sẫn xët ti-vi. Nùm 1979, Nokia vâ Mobira bùỉt
tay liïn doanh sẫn xët àiïån thoẩi di àưång – thư
sú, nùång 5kg dng trong xe húi.
Àêy chđnh lâ k ngun àiïån tûã ca Nokia. Àiïån
thoẩi di àưång vêỵn sú khai vâ đt àûúåc ch trong
têåp àoân. Tuy nhiïn, ngay vúái hâng àiïån tûã nhû
ti-vi chùèng hẩn, thõ trûúâng ca Nokia vêỵn chûa ra
khỗi Têy Êu, chûa phẫi lâ tiïëng nối hâng àêìu ca
chêu Êu.
Nhòn chung, Nokia khi àố lâ mưåt têåp àoân cưìng
kïình vúái 11 phên nhấnh, cố khúãi sùỉc úã cấc phên
nhấnh àiïån thoẩi, cấp vâ viïỵn thưng. Ollila gia
nhêåp Nokia vâ rúâi xa lơnh vûåc tâi chđnh àïí ph
trấch cưng viïåc quan hïå qëc tïë – núi mâ ưng àậ
tranh lån vâ cho rùçng khố khùn ca têåp àoân
àang nùçm úã àố.
Song, chûa àêìy mưåt nùm sau, tûác nùm 1986,
Ollila àûúåc bưí nhiïåm trúã lẩi lậnh àõa tâi chđnh quen
thåc, vúái vai trô giấm àưëc tâi chđnh ca Nokia -
lơnh vûåc rêët cêìn thiïët àưëi vúái Nokia lc nây. Nối rêët
cêìn thiïët lâ búãi vò, lc nây hai cưí àưng lúán nhêët
ca Nokia lâ hai ngên hâng nhâ nûúác hâng àêìu
Phêìn Lan, SYP vâ KOP, cng vúái cưng ty bẫo hiïím
lúán nhêët Phêìn Lan lâ Pohjola àang kiïím soất têåp
àoân vúái 40% tưíng sưë cưí phêìn. Mong mën ca cấc
cưí àưng nây khưng phẫi lc nâo cng àưìng thån
vúái chiïën lûúåc tấi trổng têm ca ban giấm àưëc.
Kairamo mën giẫm cấc lûåc cẫn trïn cûãa ngộ múã

ra chêu Êu ca Nokia. Àố lâ cưng viïåc thûåc sûå
khố bïn trong hưåi àưìng quẫn trõ. Nokia cêìn mưåt
ngûúâi biïët cấch, rêët biïët cấch vâ à tinh tûúâng àïí
vûúåt qua tònh thïë àố.
Jorma Ollila lâ lûåa chổn tưët nhêët vâo lc àố ca
Kairamo. Nhûäng nùm thấng du hổc vâ lâm thụ
trong nghïì tâi chđnh cao cêëp ca Ollila cố dõp thi
thưë.
Ollila àậ nhanh chống mang vïì cho Nokia ngìn
vưën 800 triïåu fim (àún võ tiïìn tïå ca Phêìn Lan),
bùçng cấch phất hânh cưí phiïëu trïn sân giao dõch
chûáng khoấn chûá khưng vay tûâ chđnh ngên hâng
nâo. Bâi toấn quët àõnh ca Kairamo àậ àûúåc giẫi.
Tấc giẫ ca àấp ấn àố lc nây àậ lâ mưåt ngûúâi giâ
dùån kinh nghiïåm vâ tûâng trẫi trong cåc sưëng, àố
lâ nùm 1988 vâ Ollila úã tíi 38. Viïåc lâm nây cố
hai giấ trõ lúán. Mưåt lâ, nố àẫm bẫo ngìn vưën àïí
Nokia thûåc hiïån nhûäng thûúng v mua lẩi Standard
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
2928
JORMA OLLILA & NOKIA
Elektrik Lorentz, Ericsson Data vâ Oceanic. Cẫ ba
cưng ty nây gip Nokia thûåc hiïån cåc bânh
trûúáng trong lơnh vûåc àiïån tûã vâ viïỵn thưng. Hai lâ,
ngìn vưën ca Nokia gêìn nhû lâ tùng gêëp àưi, búãi
trûúác khi Ollila àem vïì 800 triïåu fim, thò vâo nùm
1987 tưíng sưë vưën cưí phêìn trong Nokia cng chó
àẩt 1 tó fim. Ba lâ, lêìn àêìu tiïn Nokia xët hiïån
thânh cưng trïn sân giao dõch qëc tïë bao gưìm
Stockholm ca Thy Àiïín, New York ca M, Ln

Àưn ca Anh, Paris ca Phấp vâ sân giao dõch
chûáng khoấn Frankfurt ca Àûác. Nghơa lâ Nokia cố
mùåt tẩi nhûäng trung têm huy àưång vưën sêìm ët
nhêët ca thïë giúái tû bẫn. Cêìn nhúá lẩi mưåt cht àïí
thêëy rộ giấ trõ ca viïåc nây, lâ khi àố Nokia chûa
cố tiïëng tùm gò.
Lâm thïë nâo àïí bấn cưí phiïëu trïn chúå chûáng
khoấn thïë giúái? Khêíu hiïåu àûúåc dng cho chiïën
dõch nây lâ “Hậy trúã thânh mưåt ngûúâi súã hûäu chêu
Êu”. Chiïën dõch ca Ollila bùçng cấch bấn “súã hûäu
chêu Êu” rộ râng àậ àem lẩi hiïåu quẫ. Hiïåu quẫ
nhiïìu mùåt, tûâ thõ trûúâng àïën nưåi bưå cưng ty. Mưåt
cưng, àưi ba viïåc, nhêët lâ àẩt àûúåc niïìm tin ca
nhên viïn – nhûäng ngûúâi Phêìn Lan bùỉt àêìu khao
khất cố mưåt võ thïë cao hún trong mùỉt qëc tïë, do
Kairamo khúi gúåi.
Giûäa lc vûâa huy hoâng nhúâ vúái têìm tay àïën têån
M, Nokia lẩi phẫi nhêån mưåt àôn àau àúán: Ch
tõch kiïm CEO Kari Kairamo tûå sất tẩi nhâ riïng.
Àố lâ thấng 12.1988. Phêìn Lan im lòm trong tuët
rúi. Nhûäng con phưë Espoo trùỉng xốa. Tr súã Nokia
nùçm bïn mùåt võnh àống bùng. Cấi chïët ca võ ch
tõch tâi nùng nây dûúâng nhû khưng gêy nhiïìu
ngẩc nhiïn trong cưng ty vò nhû bẩn bê ưng àậ
thêëy trûúác àố ưng rúi vâo tònh trẩng cùng thùèng.
Nhûng àïën têån hưm nay, ngun nhên khiïën ưng
tûå kïët thc àúâi mònh vêỵn lâ mưåt bđ êín. Ngûúâi ta chó
cố thïí àoấn rùçng, ngûúâi k sû lêm nghiïåp nây àậ
têåp trung quấ mûác àïí àêíy mưåt tưí húåp kinh doanh
kïình câng vïì phđa trûúác, vúái mưåt têìm nhòn rêët xa,

àêìy khất vổng nhûng lẩi phẫi thûåc hiïån nố trong
bưëi cẫnh khng hoẫng nhiïn liïåu dêìu lûãa nống
nhû cấi phông sauna. Nokia khưng thïí ài nhanh
vâ mẩnh hún nhû ưng mën.
Jorma Ollila lc nây múái úã tíi 38, chûáng kiïën
sûå ra ài bi thẫm ca mưåt võ sïëp tâi nùng. Kinh
doanh rộ râng khưng àún thìn lâ chuån kiïëm
tiïìn, nố rộ nết nhû lông u nûúác vêåy. Dûúâng nhû,
àïí ài nhanh trïn con àûúâng xa, hoâi bậo vâ têìm
nhòn thưi chûa à, Nokia cêìn mưåt ngûúâi à khẫ
nùng àïí lêo lấi nố. Nokia vúái nhûäng c rúi nhanh
trong lơnh vûåc àiïån tûã vâ cấc ngânh cưng nghiïåp
nùång theo truìn thưëng khấc àậ khiïën cho cưng ty
rúi vâo cẫnh núå nêìn. Mưåt cưng ty bõ núå ngêåp àêìu
trïn thõ trûúâng chûáng khoấn chđnh lâ nguy cú bõ
ngûúâi khấc mua, bõ thưn tđnh.
Ngay sau cấi chïët ca Kairamo, Simo S. Vuorileto
trúã thânh ngûúâi kïë nhiïåm vâo ma xn nùm
1989. Ưng nây, tiïëp bûúác ngûúâi tiïìn nhiïåm xêëu sưë
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
3130
JORMA OLLILA & NOKIA
bùçng cấch lâm gổn têåp àoân lẩi chó côn 6 nhốm
lơnh vûåc, thay vò 11. Àố lâ àiïån tûã, dûä liïåu, àiïån
thoẩi di àưång, viïỵn thưng, dêy cấp vúái thiïët bõ vâ
cưng nghiïåp cú bẫn. Ưng tiïëp tc ài theo con
àûúâng ca ngûúâi ài trûúác lâ têåp trung vâo cưng
nghïå cao, loẩi bỗ ngânh cao su, giêëy, gưỵ sân khỗi
Nokia. Vâ ưng tiïëp tc qëc tïë hốa Nokia mẩnh
hún nûäa bùçng cấch àêíy mẩnh vưën mẩo hiïím vúái

nhiïìu cưng ty, chùèng hẩn nhû Tandy ca M vâ
Matra ca Phấp – cẫ hai àẩi gia nây cng àưìng
àïí Nokia sẫn xët àiïån thoẩi di àưång cho hai thõ
trûúâng M vâ Phấp. Cng trong nùm 1989, Ollila
àûúåc bưí nhiïåm vâo chûác v khấc cao hún: Phố
ch tõch hưåi àưìng quẫn trõ.
Ngây Vuorileto nhêåm chûác lâ ma xn êëm ấp
nhûng nhûäng bûúác ài tiïëp theo ca ưng vêỵn chó
àem lẩi mưåt ma àưng dâi ẫm àẩm trong kinh
doanh. Lậi rông ca Nokia tiïëp tc “àiïu tân”
trong sët nùm 1989 vâ tiïëp tc “rúi lẫ tẫ” nhû lấ
phong ma thu trong nùm sau àố. Nokia vâng a.
Têìm nhòn ca nhâ lậnh àẩo Kairamo àậ àûa
Nokia thânh cưng vïì phđa Têy Êu, vúái dâi ra Bùỉc
M vâ duy trò thõ trûúâng Liïn Xư nhûng kïët quẫ lẩi
ngûúåc lẩi vâ cëi cng lâ cấi chïët bđ êín. Cố vễ nhû
Nokia quấ ưm àưìm trong mưåt tònh thïë nhû vêåy. Têët
cẫ trưån lẩi vúái nhau nhû mưåt múá bông bong, vâ, nố
chúâ àúåi mưåt ai àố khưng chó nhòn xa trưng rưång
mâ nhêët àõnh phẫi à khẫ nùng gúä mưëi tú bông
bong.
OLLILA CHẨM VÂO ÀIÏÅN THOẨI DI ÀƯÅNG
Jorma Ollila miïu tẫ vúái phống viïn ca Business
Week (10.8.1998) nhûäng linh cẫm ca mònh vïì
tûúng lai:
“Hậy tûúãng tûúång, têët cẫ thưng tin trïn thïë giúái
bao gưìm tiïëng nối ca con ngûúâi, hònh ẫnh, phim,
êm nhẩc, tin tûác vâ mổi thûá cố trïn Internet – têët
cẫ àïìu cố thïí cố àûúåc trong mưåt thiïët bõ cúä nhỗ.”
Nokia àậ chinh phc toân cêìu vúái trđ tûúãng

tûúång àố ca mưåt doanh nhên chûa nưíi tiïëng. Àố
cng lâ khất vổng ca con ngûúâi trong cấch thûác
giao tiïëp vúái nhau.
Cho àïën àêìu thêåp niïn 90, nïìn kinh tïë Phêìn Lan
vêỵn ò ẩch. Kairamo àậ chïët bđ êín vúái sûå nghiïåp lúán
nhûng chûa thânh. Têåp àoân Nokia thò àang chïët
dêìn.
Mưåt ngây ma xn nùm 1990, Vuorilehto gổi
cho Ollila àïí hỗi rùçng, nhâ tâi chđnh ca Nokia cố
mën chõu trấch nhiïåm lậnh àẩo Nokia Moblie
Phone hay khưng?
Ollila trẫ lúâi qua àiïån thoẩi: “Ưng xem, àố khưng
phẫi lâ nhiïåm v dïỵ dâng nhûng tưi nghơ lâ tưi sệ
lâm viïåc àố. Àûúåc àêëy!”. Vâ Ollila “sệ lâm viïåc àố”
chó thưng qua mưåt cåc thûúng lûúång trïn àiïån
thoẩi nhû vêåy mâ thưi.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
3332
JORMA OLLILA & NOKIA
Mưåt ngây nùm 1991, khi nhâ tâi chđnh Ollila –
ngûúâi tûâng thânh cưng lúán trong sët tấm nùm úã
Citibank – àang loay hoay úã xûúãng sẫn xët àiïån
thoẩi, tiïëp tc chûáng kiïën mưåt vûåc thùèm tâi chđnh
khi têåp àoân lưỵ àïën mûác k lc, 102 triïåu àưla M.
Giûäa lc àố, Jorma Ollila àûúåc Vuorilehto gổi lïn
tûâ xûúãng àiïån thoẩi vúái chó mưåt lúâi thấch àưë khùỉc
nghiïåt:
“Anh chó cố sấu thấng àïí trẫ lúâi nïn bấn hay
giûä lẩi cưng viïåc lâm ùn ca mùåt hâng àiïån thoẩi
di àưång.”

Jorma Ollila chó mêët bưën thấng àïí àûa ra cêu trẫ
lúâi:
“Chng ta sệ khưng bấn cưng viïåc kinh doanh
nây cho ai cẫ.”
Àïën nay, khưng nghi ngúâ gò nûäa vò thûåc tïë sau
àố àậ chûáng minh, cêu nối nây àậ lâm nïn sưë
phêån ca Nokia.
Nhûng mưåt àúåt bùng giấ múái lẩi trân àïën trïn xûá
súã sauna. Àố lâ cåc khng hoẫng dêỵn àïën tan rậ
Liïn Xư, kếo theo lâ nhûäng thay àưíi chđnh trõ úã
Àưng Êu vâ biïën àưång tẩi nûúác Àûác, àêìu nhûäng
nùm 1990. Cåc khng hoẫng lúán nhêët sau chiïën
tranh lẩnh nây àậ lâm cho thõ trûúâng giưëng nhû
àúåt bùng hâ ph sët thêåp niïn cëi cng ca thïë
k XX. Phêìn Lan vâ cấc nûúác Bùỉc Êu bõ kểt trong
thõ trûúâng suy thoấi àố. Niïìm hy vổng ca Phêìn
Lan vâo Nokia vïì mư hònh àưíi múái vûâa lốe lïn àậ
gùåp ngay thûã thấch.
Àố lâ bûác tranh lẩnh ngùỉt vâo àêìu thêåp niïn 90
ca thïë k XX.
Àiïìu gò àậ xẫy ra cho Phêìn Lan vâ Nokia? Khúãi
àêìu, sûå tan rậ ca Liïn Xư àậ lâm kinh tïë Phêìn Lan
mêët gêìn 1/3 tưíng kim ngẩch xët khêíu – chđnh
xấc lâ 25%. Àiïìu nây cố nghơa lâ hâng loẩt nhâ mấy
ngûng trïå, hâng chêët àưëng trong kho chûa bấn kõp
vúái hïå thưëng thûúng mẩi bõ giấn àoẩn. Búãi vò Nokia
lâ mưåt phêìn ca nïìn kinh tïë Phêìn Lan thïë nïn àïën
lûúåt nố bõ àúåt bùng giấ bao ph. Nokia chïånh
choẩng trong hưë sêu tâi chđnh, núå nêìn.
Àêy lâ lc Ollila cố thïí nhòn thêëy, cûá trong 100

ngûúâi thò cố 13 ngûúâi mêët viïåc. Con sưë c thïí hún
sệ cho thêëy tưëc àưå thêët nghiïåp tùng àïën chống mùåt:
Àêìu nùm 1990, khi Ollila bûúác vâo xûúãng àiïån
thoẩi sưë ngûúâi mêët viïåc úã nûúác nây lâ 3%, chó bưën
nùm sau thưi con sưë thêët nghiïåp lâ 16% - gêëp nùm
lêìn. Vâ tưíng sẫn phêím cẫ nûúác lâm ra st xëng
6%. Trïn website ca Bưå Ngoẩi giao Phêìn Lan, cấc
tấc giẫ Tommi Melender vâ Eljas Repo
(*)
viïët vïì thúâi
k nây: Tưíng thu nhêåp qëc dên giẫm st, sưë
lûúång cưng ty tun bưë phấ sẫn àẩt mûác k lc vâ
toân bưå hïå thưëng ngên hâng rúi vâo tònh trẩng
khng hoẫng. Vâ rùçng “àố lâ cåc suy thoấi àùåc
biïåt nghiïm trổng trong lõch sûã thïë giúái cưng
nghiïåp hốa”. Mùåc d, nhiïìu cưng ty àûa nïìn
thûúng mẩi ca mònh vïì phđa têy – tûác thõ trûúâng
________________
* Repo lâ tưíng biïn têåp ca túâ Arvopaperi, tẩp chđ hâng àêìu ca Phêìn
Lan dânh cho cấc nhâ àêìu tû chûáng khoấn.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
3534
JORMA OLLILA & NOKIA
tû bẫn vâ tònh hònh cố àúä hún. Trong sưë àố cố
Nokia, vúái chđnh thõ trûúâng àiïån thoẩi di àưång.
Ngûúâi Phêìn Lan vâ ngûúâi ca Nokia giưëng nhû
vûâa tûâ phông sauna quấ nống ca khng hoẫng
dêìu lûãa lao thùèng xëng cấi hưì bùng giấ ca
khng hoẫng múái. Khưng cố mưåt khoẫng nghó nâo
àïí thđch nghi. Niïìm tin vïì doanh nghiïåp vûún lïn

têìm qëc tïë dïỵ dâng lung lay.
Giưëng nhû cấch ca ngûúâi lđnh àûúåc hën luån
àïí lao thùèng xëng hưì bùng giấ mâ vêỵn sinh tưìn,
Ollila lao thùèng vâo lậnh àõa mâ “tưi khưng phẫi lâ
chun gia k thåt”. Fortune 1.5.2000 cho biïët,
khi Ollila tiïëp quẫn cưng ty con bế nhỗ chun vïì
àiïån thoẩi, nố àang rïåu rậ. Chó chûa àêìy mưåt giúâ
sau khi nhêån nhiïåm v múái, Ollila àậ rúâi tưíng
hânh dinh àïí àïën thùèng cưng xûúãng tẩi thõ trêën
Salo. Viïåc àêìu tiïn lâ ưng lùỉng nghe nhên viïn nối.
Sûå xëng cêëp ca toân têåp àoân vâ bêìu khưng khđ
ẫm àẩm ca nïìn kinh tïë àê nùång lïn nhên viïn.
Ngay lêåp tûác, võ giấm àưëc múái toanh nhêån thêëy àố
lâ vêën àïì then chưët. Cưng viïåc àêìu tiïn ca ưng lâ
thưíi vâo mưåt lìng sinh khđ múái. Nhên viïn nhêån
thêëy võ giấm àưëc 39 tíi ca hổ cố phong cấch rêët
khấc nhûäng nhâ quẫn trõ Phêìn Lan. Ưng cố cấi vễ
nhể nhâng lõch lậm, mâ Justin Fox ca Fortune gổi
lâ vễ sang trổng ca vng trung Biïín Bùỉc, tấc
phong hûúáng ngoẩi vâ khưng cố vễ gò lâ Phêìn Lan
khiïën ưng khưng giưëng cấc àưìng nghiïåp trong têåp
àoân. Nhûng nhên viïn ngẩc nhiïn vò ưng khưng
cố vễ gò lâ ẫm àẩm nhû sûå ẫm àẩm vêy quanh nïìn
kinh tïë mâ ngûúåc lẩi, ưng thưíi vâo bưå phêån nghiïn
cûáu mưåt lìng khưng khđ múái, vúái quët àõnh “hậy
lao vâo hïå tiïu chín k thåt sưë vûâa ra àúâi tẩi
chêu Êu, gổi lâ GSM”. Mưåt cấch thûác mẩnh mệ nhû
vêåy lâm nhiïìu nhên viïn thoất khỗi vông r vâ
tin vâo tûúng lai. Fortune gổi àố lâ “dêëu êën nghïì
nghiïåp” ca Ollila. Côn bẫn thên ưng, ngûúâi nùỉm

trong tay nhûäng têëm bùçng danh giấ lẩi nối rùçng:
“Nokia lâ trûúâng àẩi hổc ca tưi”. Mûúâi nùm sau,
ngûúâi ta sệ chûáng kiïën cêu nối nây ca ưng cẫ
trong nghơa àen ca nố – khi Ollila àûúåc trao hai
bùçng tiïën sơ danh dûå tẩi Helsinki.
Nhû chng ta cố thïí nhúá vïì thúâi gian trûúác, àiïån
thoẩi di àưång khưng phẫi lâ ûu tiïn sưë mưåt trong
chiïën lûúåc àùåt trổng têm ca Kairamo. Àố lâ k
ngun trổng têm àiïån tûã vâ àiïån thoẩi di àưång
chó lâ mưåt trong têët cẫ mổi thûá àa dẩng hốa mâ
thưi. Lc nây Koski lâ ngûúâi àûáng àêìu cưng ty con
chun vïì àiïån thoẩi di àưång.
Àiïån thoẩi thúâi bêëy giúâ chùỉc chùỉn khưng giưëng
nhû ngây nay. Nghơa lâ, thïë giúái chûa cố nhûäng hïå
thưëng k thåt nïìn tẫng nhû GSM hay CDMA nhû
bêy giúâ. Trong nhiïìu nùm, xûúãng sẫn xët àiïån
thoẩi di àưång ca Nokia chó lâm ra nhûäng dông
àiïån thoẩi cố thõ trûúâng nhỗ. Tuåt nhiïn khưng cố
chiïën lûúåc sẫn phêím àưìng loẩt hâng chc ngân
nhû ngûúâi khưíng lưì Motorola.
* * *
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
3736
JORMA OLLILA & NOKIA
Vâo thấng 4.1987, Nokia cố mưåt sûå kiïån phi
thûúâng, khi Mikhail Gorbachev (Tưíng thưëng Liïn
Xư) thûåc hiïån cåc gổi àiïån thoẩi dng Nokia tẩi
Helsinki. Cåc àiïån thoẩi “spontaneous” àậ lưi
cën cưång àưìng toân cêìu ch àiïån thoẩi cêìm tay
múái nhêët ca Nokia. Thûåc ra, hoẩt àưång nây àûúåc

soẩn lẩi búãi Nokia. Stefan Widomski, giấm àưëc
thûúng mẩi ca Nokia vúái liïn bang Soviet, cố hai
mấy cêìm tay, mưåt cấi dûå phông, vâ mưåt cấi nưëi kïët
àùåc biïåt àûúåc dûång lïn gêìn àố, nïëu nhû mưåt trong
nhûäng cấi àiïån thoẩi mêët tđn hiïåu trûúác khi nố úã
trong tay Gorbachev, nhûng thûåc tïë nố àậ diïỵn ra
rêët tưët. Gorbachev àậ nối chuån vúái Bưå trûúãng
truìn thưng Xư viïët Glinka úã Moscow.
Vâ nhû vêåy, trong thúâi k àêìu ca àiïån thoẩi di
àưång Nokia, cố lệ chûa cố nhiïìu dêëu hiïåu àïí Nokia
cố thïí ài xa hún trong sûá mïånh kïët nưëi con ngûúâi.
Mùåt khấc, cấc dêëu hiïåu khúãi sùỉc tûâ chiïën lûúåc àiïån
tûã cng gốp phêìn lâm múâ cấc tiïìm nùng ca àiïån
thoẩi di àưång. Vâ, cố hâng tấ l do àïí thêëy vò sao
àiïån thoẩi di àưång khưng àûúåc têåp trung tẩi Nokia,
tûâ tđnh phûác tẩp ca cêëu trc súã hûäu, tđnh bêëp
bïnh ca thõ trûúâng qëc tïë trong àiïìu kiïån chiïën
tranh lẩnh – nhû Ollila àậ viïët trong lån vùn
chđnh trõ ca mònh. Nhûäng “lng cng nưåi bưå”
cng tham gia vâo bûác tranh chung.
Trong nhiïìu nùm cẫ CEO Kairamo vâ Koski, ph
trấch phên nhấnh Mobile Phone, àïìu àưìng vúái
nhau rùçng àiïån thoẩi di àưång lâ khưng cố mưåt
tûúng lai chùỉc chùỉn.
Nùm 1987, cưng ty con vïì àiïån thoẩi di àưång
thua lưỵ.
Mưåt nùm sau, nùm 1988, Koski qua àúâi trïn mưåt
chuën bay cưng cấn do bõ xët huët nậo. Vâ
ngay sau àố vâi thấng Kairamo cng ra ài.
Hưåi àưìng quẫn trõ múái vâ ban lậnh àẩo tiïëp theo

tiïëp tc xấc àõnh cưng ty Nokia Mobile Phone vêỵn
chó lâ cưng c lêëp lưỵ hưíng thõ trûúâng mâ thưi. Ngay
cẫ khi àûúåc chổn vúái mưåt vai diïỵn ph nhû vêåy, nố
cng cêìn chûáng tỗ lâ phẫi lâm ùn àûúåc cấi àậ.
Ollila àậ àûúåc Vuorilehto gổi àïí hoân têët àiïìu kiïån
cho mưåt vai ph. Phûúng ấn bấn cưng ty con nây
àậ cố. Vâ chó cêìn Ollila khưng vûúåt qua àûúåc,
phûúng ấn sệ àûúåc thûåc thi ngay.
Mổi thûá vêỵn lâ cấi hưì bùng giấ suy thoấi. Nố
nguy hiïím àïën mûác nhû thïë nây: Khưng thïí tòm
thêëy bêët cûá ai mën mua lẩi cấi mẫng kinh doanh
àiïån tûã ca cưng ty – nố àậ lâm tiïu tan mêët gêìn
mưåt tó àưla chó trong nùm nùm, 1988 àïën 1993.
Chùèng nhâ àêìu tû hay tâi phiïåt nâo côn mën
mua cấi cc núå cẫ tó àư. Giấo sû Martti Haikio, nhâ
viïët sûã hiïån àẩi ca Phêìn Lan, tấc giẫ cën sấch
àêìu tiïn vïì lõch sûã hậng Nokia (xët bẫn nùm
2001) - Nokia - The Inside Story, àấnh giấ: “Nùm
1991 chđnh lâ “thúâi gian khố khùn nhêët, mùåt hâng
àiïån tûã gia dng thua lưỵ nùång vâ “hïå thưëng tâi
chđnh liïn ngânh ca cưng ty bõ tï liïåt”. Vâ, àiïìu
tưìi tïå nhêët lâ “cấc nhâ súã hûäu àậ nghơ àïën chuån
bấn cưng ty.”