Tài liệu Jorma Ollila và Nokia Đưa thế giới đến gần nhau - phần 3 pdf

ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
6362
JORMA OLLILA & NOKIA
lâ Thy Àiïín – cng lâ nhâ àư hưå Phêìn Lan trong
mưåt thúâi gian dâi ca quấ khûá - àậ cố tïn tíi
toân cêìu. Àố lâ Ericsson.
Vïì sau, sûã dng slide trong cấc bíi thuët trònh
trúã thânh mưåt àôi hỗi cố tđnh ngun tùỉc trong cấc
cåc hổp nhỗ hay lúán ca cưng ty. Nố àûúåc thiïët
kïë sao cho mổi ngûúâi cố thïí thưng sët, mưåt cấch
chđnh xấc, tưëc àưå nhanh vâ lûu trûä àïí tham khẫo
àûúåc.
Mùåt khấc, Ollila chó ra, lêìn àêìu tiïn, cú hưåi àïí
Nokia ài tiïn phong lâ xu hûúáng Liïn minh ca
chêu Êu trong chđnh trõ vâ thûúng mẩi – àiïìu mâ
thúâi sinh viïn trai trễ ưng tûâng chó trđch hiïåp àõnh
thûúng mẩi tûå do chêu Êu. Xu hûúáng nây sệ múã
ra mưåt thõ trûúâng thưng sët vâ cho phếp phất
triïín nhanh chống. Nhûng lâm thïë nâo àïí àẩt
àûúåc mc tiïu nây? Àố lâ nhûäng dêëu hiïåu chó ra
khuynh hûúáng liïn minh cưng nghïå gổi lâ GSM.
Cho d lc nây GSM chûa hoân thiïån vïì cưng
nghïå vâ chûa cố gò lâ mưåt liïn minh chùỉc chùỉn.
Nhûng chùỉc chùỉn nố sệ khưng lâm quay ngûúåc
bấnh xe lõch sûã. Khấn giẫ àûúåc thuët phc nhû
cấc nhâ “sất hẩch” àậ àûúåc thuët phc.
Nhûng cng cố ưng ch khưng thđch mc tiïu
“sệ” vâ “nïëu” nây. Àố lâ àẩi diïån ngên hâng KOP,
cng súã hûäu Nokia. Chó mưåt thấng sau bíi trònh
bây ca Ollila, KOP bấn toân bưå cưí phêìn ca mònh
trong Nokia. Mưåt sưë tònh hònh qëc tïë lc nây àậ

gip quan àiïím ca Ollila trúã nïn hêëp dêỵn. Àố lâ,
sệ chùèng thïí khai thấc gò lêu dâi tûâ thõ trûúâng khu
vûåc búãi vò chiïën tranh lẩnh àang hưìi cao àiïím,
trong àố Liïn Xư lâ thõ trûúâng ch ëu àưëi vúái nïìn
xët khêíu ca Phêìn Lan. Vâ nhûäng suy thoấi ca
toân bưå nïìn kinh tïë àậ lưå diïån. Nhiïìu ngûúâi thêët
nghiïåp vâ mêët viïåc lâm lâ chuån nhòn thêëy rộ
àûúåc. Nhu cêìu vûún ra khỗi khu vûåc, thêåm chđ
khỗi chêu Êu vâ nhùỉm àïën toân cêìu lâ con àûúâng
phất triïín bïìn vûäng, cho Phêìn Lan.
Khất vổng àố khưng ẫo tûúãng, cố cú súã nhûng
àôi hỗi dêën thên vâ trẫ giấ.
Chđnh Ollila àậ thuët phc thïm rùçng, chđnh xu
hûúáng liïn minh cưng nghïå GSM cho phếp cố àûúåc
lúåi thïë tiïn phong, lâ cấch duy nhêët àïí vûúåt khỗi
lc àõa chêu Êu, àïí ph khùỉp toân cêìu. Vâ theo
ưng, thûåc tïë àậ chûáng minh mưåt cấch khoa hổc
rùçng, àố lâ mư hònh, lâ cấch thûác àậ gip nhiïìu
cưng ty nhỗ ca cấc nûúác nhỗ trúã thânh têåp àoân
toân cêìu. Cố lệ, khi àố, khưng ai trong sưë cûã tổa
khưng nhúá àïën Ericsson ca Thy Àiïín. Lâ mưåt
ngûúâi tưn trổng giấo dc, nhû Business Week nhêån
xết, ưng àậ àûa ra cấc bùçng chûáng thûåc tïë hún lâ
l thuët sng. Vâ àố lâ cấch ưng àậ thânh cưng
trong thuët phc vïì mưåt àiïìu xa lẩ. Tûúng lai cố
vễ nhû àậ gêìn hún trong khấn phông ca tr súã
Nokia.
Cấc nhâ nghiïn cûáu sau nây, Dan Stienbock
chùèng hẩn, àậ gổi àố lâ lûåa chổn duy nhêët ca
Ollila. Côn bấo chđ, trong àố cố Fortune, àậ gổi àố

ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
6564
JORMA OLLILA & NOKIA
lâ nhiïåm v “make or break” mâ ban quẫn trõ àậ
trao vâo tay Ollila. Hóåc thânh cưng trïn toân thïë
giúái vúái GSM hóåc khưng lâ gò cẫ.
Cam kïët giûäa hổ: Nïëu Ollila tỗ ra thêët bẩi, ban
quẫn trõ sệ can thiïåp. B lẩi, Ollila cêìn à toân
quìn khi àiïìu hânh. Àố lâ cam kïët gêìn nhû duy
nhêët ca hai bïn.
Mưåt cam kïët nhû vêåy, cố vễ nhû rêët bònh thûúâng
vúái bêët cûá CEO nâo, thêåt ra àậ tẩo ra àiïìu kiïån
khấc biïåt cho Ollila so vúái cấc thïë hïå tiïìn nhiïåm
trong lõch sûã dâi ca Nokia. Ollila dûúâng nhû àậ
nhòn thêëy vư sưë bâi hổc tûâ quấ khûá quẫn trõ ca
têåp àoân núi mâ cấc loẩi sûác mẩnh thûúâng tỗ ra
xung àưåt vúái nhau. Vđ d gêìn nhêët lâ nhûäng cún
“àau àêìu” ca tâi nùng Kairoma.
Cam kïët nây cho phếp Ollila thûåc hiïån chuën
bay bùçng phi thuìn cho c ra 133 tíi theo kiïíu
“khấc biïåt hay lâ chïët”. Ollila àậ àôi hỗi mưåt loẩi
v khđ quẫn l theo cấch ca mưåt sơ quan chó huy:
têåp trung à quìn lûåc àiïìu hânh.
Ollila àậ cố à quìn lûåc. Nhûng thêåt th võ khi
sau nây ưng diïỵn tẫ rùçng ưng àậ khưng lâm gò cẫ
mâ úã àêy nhûäng quët àõnh sệ thåc vïì nhûäng
ngûúâi hiïíu biïët nhêët.
*
* *
Ngûúâi ta thûúâng nối: “chúâ cú hưåi àïën” hay “chưåp

lêëy thúâi cú”. Hóåc ngûúâi Trung Hoa nối: “Th chêu
àậi thưë” – ưm gưëc cêy mâ chúâ hûúãng lúåi tûâ viïåc con
thỗ àêm àêìu vâo gưëc cêy àố. Ollila khưng chúâ cú
hưåi chẩy àïën cng khưng tiïëu lêm túái mûác àúåi cú
hưåi àêm sêìm vâo mònh vâ cûá thïë ưm nố vïì nhâ.
Trấi lẩi, trong mưåt tònh hëng mâ ngổn lûãa àậ
àûúåc nhốm lïn, Ollila àậ ba chên bưën cùèng mâ tûå
chẩy vïì phđa cú hưåi. Cú hưåi àố lâ cưng nghïå GSM.
Vêën àïì húi dâi dông mưåt cht. Chng ta àânh
phẫi sú lûúåc vïì con àûúâng cưng nghïå dêỵn àïën
quët àõnh àêìy ch quan ca Ollila.
Trûúác tiïn, GSM lâ mưåt thânh tûåu ca liïn minh
chđnh trõ vâ kinh tïë ca chêu Êu, sau àố múái lâ
vêën àïì cưng nghïå.
Nhûäng nùm 1980, chêu Êu àêíy mẩnh quấ trònh
liïn minh àïí tẩo ra thõ trûúâng chung sau àố, vâ
cëi cng lâ cưång àưìng chung EU nhû bêy giúâ. Àố
lâ xu hûúáng mâ Ollila cho rùçng sệ thânh hiïån thûåc.
Chêu Êu cêìn tòm ra phûúng thûác têåp húåp àïí trúã
thânh àưëi trổng ca ngûúâi M trong nhu cêìu cên
bùçng thïë giúái. Lõch sûã cho thêëy, sau khi Liïn Xư
sp àưí, chêu Êu trúã thânh mưåt àưëi trổng nhû vêåy,
trấnh cho thïë giúái tònh trẩng àún cûåc.
Ollila, vưën lâ mưåt nhâ chđnh trõ, mën nùỉm cú
hưåi hònh thânh liïn minh àïí thûåc hiïån chiïën lûúåc
qëc tïë hốa Nokia.
Trong xu hûúáng liïn minh, dêỵn àïën dng chung
àưìng tiïìn vâ hâng loẩt chđnh sấch chung khấc,
chêu Êu nhêët àõnh phẫi tđnh àïën vêën àïì chín
chung cho àiïån thoẩi di àưång. Cấc bân lån vïì

GSM trúã nïn sưi àưång trong sët thúâi gian nây.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
6766
JORMA OLLILA & NOKIA
Trûúác khi cố lúåi thïë lâ thânh viïn EU, Nokia dûúái
sûå lậnh àẩo ca Ollila, vúái cấc chđnh sấch àưíi múái
ca Phêìn Lan, àậ xêm nhêåp chêu Êu trong viïỵn
thưng di àưång GSM. Nùm 1980, ngûúâi chêu Êu àậ
gùåp nhau trong hưåi nghõ bân vïì Quẫn trõ Bûu
chđnh Viïỵn thưng ca chêu lc vâ hổ quët àõnh
GSM lâ tiïu chín dng chung. Hưåi nghõ nây gổi
lâ CEPT. Cam kïët àậ nùçm trïn giêëy nhûng thûåc tïë
thò chûa cố thõ trûúâng. Nhiïìu núi lậng qụn. Hai
nùm sau, nhốm Bùỉc Êu, trong àố cố Phêìn Lan vúái
tiïëng tùm ca Mobira, vâ Hâ Lan hêm nống quët
àõnh bùçng àïì xët lêåp nhốm di àưång àùåc biïåt –
Group Special Mobile. Chđnh nhốm nây àậ tẩo ra
mưåt chûúng quan trổng khi viïët ra cấc chi tiïët cho
quët àõnh trûúác àố. Khi Ollila côn mẫi lo cấc vêën
àïì tâi chđnh cho Nokia vâ Kairamo côn ch têm
vâo àiïån tûã thò Viïån Tiïu chín Viïỵn thưng chêu
Êu ra àúâi vâo nùm 1989. Viïån nây tiïu chín hốa
GSM c thïí vúái dẫi bùng têìn 900/1800/
1900MHz, sûã dng cưng nghïå TDMA (àa truy cêåp
phên chia thúâi gian).
Nùm 1991, têët cẫ cấc qëc gia chêu Êu cưng
nhêån GSM vúái giêëc mú cố hai tó ngûúâi trïn thïë giúái
dng nố vâo nùm 2010. Ngûúâi M khưng lâm theo
cấch nây mâ, nhû thối quen ca hổ, àïí thõ trûúâng
tûå àõnh àoẩt hïå tiïu chín nâo àố bùçng cẩnh tranh

lânh mẩnh. Nhêåt Bẫn dng hïå riïng trong nûúác.
Nhêån àõnh nhû vêåy cố thïí khiïën nhiïìu ngûúâi cho
rùçng “ngoa ngưn”. Nhûng sệ khưng nối quấ cht
nâo, nïëu biïët rùçng Motorola dêỵn àêìu thïë giúái khi
àố vêỵn ng n trïn chiïën thùỉng analog. Ch ra
Nokia àậ dng lúåi thïë ca phi thuìn GSM k
thåt sưë àïí thùỉng sai lêìm analog ca (cấc) ch thỗ.
Ng ngưn hiïån àẩi àûúåc viïët tiïëp trong thò hiïån tẩi.
Ollila àậ chó bùçng trûåc giấc, nối nhû Business
Week, mâ tiïën lïn phđa trûúác. Nhûng thêåt ra, Ollila
cố lệ àậ cố nhûäng “nghiïn cûáu” riïng ca mònh
bùçng sûå nhẩy cẫm ca mưåt sơ quan chó huy, nhâ
hoẩt àưång chđnh trõ vâ mưåt doanh nhên qëc tïë.
Cố thïí hònh dung rùçng, nïëu thiïëu mưåt trong nhûäng
phêím chêët àố, Ollila khố mâ cố àûúåc hònh ẫnh
mưåt CEO bïì ngoâi lc nâo cng àiïìm tơnh, lõch lậm
nhû àûúåc bấo chđ mư tẫ. Bẩn chó cố thïí àiïìm tơnh
khi biïët rộ mổi chuån sệ ài vïì àêu.
Thûá hai, Ollila mën lâ ngûúâi àêìu tiïn nùỉm lêëy
cú hưåi GSM vúái tû cấch mưåt cưng nghïå, cho phếp
cố mưåt ngânh kinh doanh múái. Àố gêìn nhû lâ con
àûúâng duy nhêët àïí úã võ thïë tiïn phong. Vâ phẫi
lâm ngay múái kõp. Kễ ëu thò cêìn phẫi chẩy trûúác.
Vâ khi Ollila, lêìn àêìu tiïn, bûúác chên vâo xûúãng
àiïån thoẩi úã Solo nùm 1990, ưng àậ truìn hy
vổng cho nhên viïn úã àêy vïì viïỵn cẫnh GSM, sau
khi lùỉng nghe hổ trònh bây nguån vổng, suy nghơ
vïì tònh trẩng tt dưëc ca têåp àoân. Giûäa khi giấ cưí
phiïëu ca têåp àoân tt xëng chó côn 10%, Ollila
vúái vai trô giấm àưëc cưng ty con vïì àiïån thoẩi di

àưång àậ “àưët nống” cấc nhâ nghiïn cûáu úã phông
R&D bùçng chiïën dõch chín bõ tiïën vâo GSM.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
6968
JORMA OLLILA & NOKIA
KHAI THẤC MỔI NGÌN LÛÅC SÙÉN CỐ
Àố cng lâ bûúác ài àêìu tiïn ca ưng: ƯÍn àõnh
cưng ty, xưëc lẩi tinh thêìn trûúác khi lưi kếo mổi
ngûúâi vâo chuën bay hoâi bậo.
Ollila lâm gò trûúác tiïn? Ưng àïí mùỉt túái ngìn
lûåc nâo trûúác hïët?
Nhûäng ngây àêìu Ollila ngưìi vâo chiïëc ghïë àiïìu
hânh, ngoâi trúâi thò nùỉng êëm àêìu xn, ưng cố thïí
nhòn thêëy nhûäng rûâng phong nêíy lưåc, chẩy mưåt
vông cong núi con sưng àưí ra biïín. Phđa bïn nây
lâ búâ biïín sống vưỵ thay cho nhûäng lúáp bùng àưng
cûáng mùåt biïín ca ma àưng. Nhûäng con thuìn
àậ thoẫi mấi chẩy ài chẩy lẩi trïn mùåt biïín. Bïn
trong Nokia cng nống nhûng chiïëc ghïë ca ưng
nống theo mưåt àưëng núå nêìn, sau lûng lâ búâ vûåc
hóåc àûúåc hóåc mêët. Ngûúâi ta biïët Ollila lâ mêỵu
ngûúâi thđch suy nghơ mưåt mònh, bïn tấch câ phï
bưëc khối quen thåc ca ngûúâi Phêìn Lan xûá lẩnh.
Nhûng nhûäng ngây nây, àïí lâm cho Nokia cố thïí
àêm chưìi nẫy lưåc nhû rûâng cêy ngoâi kia, ưng thđch
bân bẩc vúái ai àố. Ngûúâi àố lâ OPK – biïåt danh
ca Olli Pekka Kallasvuo. Nhên vêåt nây sau àố gùỉn
vúái ưng nhû hònh vúái bống vâ lâ ngûúâi kïë nhiïåm
ưng.
“Cẫ hai chng tưi àang cưë vẩch ra nhûäng cưng

viïåc cêìn lâm”, Ollila nhúá lẩi. “Cưë” lâ mưåt tûâ khưng
nïn bõ bỗ qua vò trong sûå nghiïåp lûâng lêỵy ca
mònh, Ollila àậ àđnh chđnh ài àđnh chđnh lẩi nhûäng
hiïíu nhêìm rùçng, ưng cố trûúác mưåt kïë hoẩch vâ mổi
thûá dïỵ dâng diïỵn ra nhû vêåy.
“Àûâng tûúãng chng tưi biïët trûúác mổi chuån”,
Ollila cng nhiïìu lêìn nối nhû vêåy vúái cấc nhâ bấo.
Khưng cố gò khiïën cho bẩn àổc giẫm niïìm tin vâo
nhûäng phất biïíu cố tđnh quan niïåm sưëng nây ca
ưng. Búãi lệ, bònh thûúâng ưng thđch “tû duy chun
nghiïåp” trong n tơnh. Nhûng giúâ àêy ưng cêìn cưë
mâ nậo cưng têåp thïí vúái Kallasvuo, ngûúâi gia nhêåp
Nokia trûúác ưng cẫ chc nùm, khúãi àêìu vúái vai trô
låt sû. Ch àïì ưng chổn lâ tâi chđnh.
Ollila nhúá lẩi nhûäng gò nhêån ra cng Kallasvuo:
“Chng tưi àang cố nhûäng cưí àưng Phêìn Lan
bìn rêìu, nhûäng cưí àưng nûúác ngoâi khưng vui.
Àiïìu duy nhêët bẩn cố thïí lâm lâ xêy dûång mưåt
nïìn tẫng cho cưí phiïëu mẩnh”. Nïìn tẫng àố lâ gò
vâ xêy bùçng cấch nâo? Vúái tấm nùm “àấnh thụ”
cho têåp àoân tâi chđnh hâng àêìu thïë giúái, ưng cố
dõp thûã thấch súã hổc ca mònh.
Ngên hâng KOP quët àõnh rt khỗi Nokia sau
bíi thuët trònh nhêåm chûác ca Ollila, khoẫng
mưåt thấng. Àố lâ mưåt tin xêëu cho cưng chng mua
cưí phiïëu trïn thõ trûúâng. Nhûng Ollila biïën nố
thânh lúåi thïë. Viïåc bấn 8,5% cưí phiïëu ca KOP àậ
àem vïì cho Nokia, vưën àang kiïåt qụå tâi chđnh, mưåt
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
7170

JORMA OLLILA & NOKIA
ngìn vưën 542 triïåu fim. Nhûng têët cẫ nhûäng gò
Ollila cẫm thêëy thoẫi mấi lâ khưng côn phẫi bêån
têm àïën mêu thỵn ca nhûäng ưng ch cố mong
mën trấi ngûúåc – l do tûâng lâ chđnh ëu lâm suy
ëu khẫ nùng àiïìu hânh ca têåp àoân. CEO múái,
dưìn sûác têåp trung vâo kinh doanh vâ ưín àõnh bưå
mấy cưng ty. Trûúác khi thûåc hiïån cåc tấi cêëu trc,
CEO Ollila mën ưín àõnh cưng ty trûúác.
Àưång lûåc tûâ khng hoẫng – tinh thêìn Sisu
Nïëu Ollila khưng cố àûúåc sûå àưìng lông ca cấc
cưí àưng thò ưng khố mâ hoân têët cưng cåc tưí
chûác lẩi cêëu trc têåp àoân. Cú súã àïí tin àiïìu nây
lâ Kairamo mùåc d rêët tâi nùng nhûng khưng thïí
vûúåt qua nhûäng àôi hôi ca cấc ch súã hûäu cố
mong mën trấi ngûúåc nhau.
Giúâ àêy, dêëu hiïåu ca cåc khng hoẫng thõ
trûúâng Xư viïët àang lưå dêìn qua bống mêy chiïën
tranh lẩnh leo thang. Ngûúâi Phêìn Lan bõ kểt úã
giûäa. Hổ lo êu 25% lûúång hâng xët qua Liïn Xư
sệ ài vïì àêu, trong khi hổ khưng thåc hùèn vïì Têy
Êu. Vâ hổ chûa sùén sâng cho bêët cûá khuynh
hûúáng nâo, tuy cố nhiïìu mong àúåi úã quấ trònh
hònh thânh Liïn minh chêu Êu.
Nhûng vâo thấng 8.1992, nûãa nùm sau nhêån
chûác, Ollila lẩi tiïëp tc gêy sưëc trong hưåi thẫo vïì
chiïën lûúåc cho tûúng lai ca têåp àoân chó bùçng
bưën chûä:

Têåp trung


Toân cêìu

Àõnh hûúáng viïỵn thưng

Vâ Gia tùng giấ trõ cho cưng ty
Hâng chc ngân nhên viïn hiïíu “têåp trung” cố
nghơa lâ cấc phên nhấnh ca cưng ty sệ “bõ” thu
gổn lẩi. Nhiïìu ngûúâi sệ phẫi “chõu” cẩnh tranh
bùçng tay nghïì àïí khưng bõ cùỉt cưng viïåc. “Toân
cêìu” lâ chuån cấc nhâ lậnh àẩo hiïíu rộ, côn nhên
viïn thò ngẩc nhiïn vò têm trẩng chấn nẫn àang
ngûå trõ. “Cố ùn” vâ “trẫ núå nêìn” àậ lâ àiïìu khố
hëng gò ài xêm lêën thïë giúái. Mưåt bêìu khưng khđ
nhû vêåy liïåu cố thïí bân àïën “gia tùng giấ trõ cho
cưng ty”?. Chó cố “àõnh hûúáng viïỵn thưng” lâ niïìm
hy vổng ca nhiïìu nhên cưng vò “àõnh hûúáng” cố
nghơa lâ “têåp trung” thưi chûá chûa àïën nưỵi gẩch
bỗ hoân toân mổi phên nhấnh trïn sú àưì tưí chûác
têåp àoân, chûa mêët nhiïìu chưỵ lâm. Nhûng cng
chđnh viïỵn thưng vâ chuån toân cêìu tẩo khđ thïë
cho nhên viïn. Búãi lệ, hâng ngân “lđnh c” ca “sơ
quan” Ollila úã Solo trong cấc phên xûúãng vâ
phông nghiïn cûáu ln biïët rùçng nhâ lậnh àẩo ca
hổ ch trổng hâng àêìu lâ viïåc lùỉng nghe. Hổ hiïíu
ưng vâ chõu sûå “àưët chấy” bùçng nhiïåt huët khi úã
quanh ưng. “Lùỉng nghe nhên viïn” vïì sau lâ mưåt
trong nhûäng hoẩt àưång hâng nùm mâ Nokia tiïën
hânh vúái tïn gổi àûúåc viïët bùçng tiïëng Anh: “Listen-
ing to you”. Chng ta sệ bân sau vïì nghïå thåt

ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
7372
JORMA OLLILA & NOKIA
lậnh àẩo, côn bêy giúâ àậ àïën lc trúã lẩi cåc tấi
cêëu trc àang hưìi cam go.
Sûã dng thåt “hậy àïí sûå rưëi loẩn ngûå trõ”, Ollila
têån dng cấc hiïåu ûáng ca khng hoẫng thõ trûúâng
truìn thưëng Xư viïët àïí chó ra rùçng, àố lâ cú hưåi
vâng àïí chuín àưíi. Hóåc nùỉm lêëy hóåc khưng bao
giúâ cố àûúåc àïí toân cêìu hốa. ÚÃ àêy, cêìn mưåt cấi
nhòn bònh tơnh vò Ollila khưng bỗ rúi thõ trûúâng
truën thưëng nhûng àố khưng phẫi lâ toân cêìu.
Trong khi Phêìn Lan chûa cố bêët cûá cưng ty toân
cêìu nâo. Àiïìu nây lâm cho ngûúâi Phêìn Lan, nhêët
lâ cấc nhên viïn úã xûúãng àiïån thoẩi di àưång, bõ
“chẩm tûå ấi”. Phêìn Lan bõ bỗ lẩi àùçng sau trong
viïåc tẩo ra tïn tíi qëc tïë so vúái Thy Àiïín lấng
giïìng. Lâ nhâ chđnh trõ, Ollila dûúâng nhû biïët cấch
khúi dêåy sûác mẩnh dên tưåc trong mưỵi mưåt nhên
viïn. Búãi vò ưng biïët trong bêët cûá ngûúâi Phêìn Lan
nâo cng cố mưåt sisu.
Sisu lâ mưåt khấi niïåm hún lâ mưåt tûâ. Cấc nhâ bấo
dng tiïëng Anh khi gùåp khấi niïåm nây cng rêët
khố chuín ngûä tûâ nây khi l giẫi àưång lûåc ca
Nokia. Cấch tưët nhêët lâ nghe mưåt trđ thûác Phêìn
Lan cùỉt nghơa. Mưåt lêìn nûäa lẩi nhúâ cêåy àïën Tommi
Melender vâ Eljias Repo, trong bâi viïët Phêìn Lan
– nïìn kinh tïë thõnh vûúång gan lò trûúác suy thoấi,
àùng trïn website Bưå Ngoẩi giao nûúác nây, phiïn
bẫn tiïëng Anh: “Hën luån viïn khc cưn cêìu

trûúåt tuët Raimo Summanen, ngûúâi tûâng lâ tuín
th àưåi bống qëc gia Phêìn Lan – àưåi bống lêìn
àêìu tiïn vâ duy nhêët cho àïën nay ca Phêìn Lan
àoẩt giẫi vư àõch thïë giúái – nhêån xết rùçng: Ngûúâi
Phêìn Lan ln lâm tưët nhêët vâo nhûäng lc hổ bõ
båc phẫi chiïën àêëu chưëng lẩi hoân cẫnh cam go
nhêët, khố khùn nhêët”. Nhêåt xết ca nhâ vư àõch
bống àấ thïë giúái Summanen khưng hoân toân lâ
sấo rưỵng, nố chûáa àûång nhêån thûác sêu sùỉc vïì quấ
khûá dên tưåc. Nhûäng ai tûâng biïët àïën tấc phêím
ca nhâ vùn nưíi tiïëng khùỉp àêët nûúác, Vaino Linna,
hay tûâng biïët àïën lõch sûã cấc cåc chiïën tranh ca
Phêìn Lan, àïìu nhêån thêëy rùçng khi tònh thïë câng
khố khùn, ngûúâi Phêìn Lan câng gan lò”. Tommi
Melender vâ Eljias Repo viïët tiïëp: “Tđnh cấch tiïu
biïíu cho cẫ dên tưåc lâ sisu – ngoan cûúâng – vêỵn
ln àûúåc ca ngúåi trong vùn hổc ca hổ”.
Sisu ca ngûúâi Phêìn Lan chđnh lâ tinh thêìn dên
tưåc qåt cûúâng vâ uín chuín.
Vâ khi tung ra chûä “toân cêìu” ưng àậ tûâng hổc
àûúåc kinh nghiïåm thânh cưng ca cấc nhâ tiïn
phong Nhêåt Bẫn sau Thïë chiïën Thûá hai. Phêìn Lan
khưng phẫi lâ mưåt àưëng tro tân nhû Nhêåt sau
chiïën tranh vâ àố lâ mưåt thûã thấch vò khi khưng bõ
dưìn vâo àûúâng cng ngûúâi ta khưng khấm phấ ra
sûác mẩnh vơ àẩi côn tiïìm êín. Ollila sệ lâm gò? Lệ
dơ nhiïn ưng khưng mën vâ vơnh viïỵn khưng thïí
dưìn ai vâo chưỵ bûác bấch, vêåy thò, thêåt khố hún khi
phẫi chó cho ai àố thêëy sûác mẩnh tiïìm êín ca hổ
mưåt khi côn dïỵ thúã. Chđnh vò vêåy, Ollila cêìn cho

mổi ngûúâi biïët rùçng Nokia àang úã tònh thïë bûác
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
7574
JORMA OLLILA & NOKIA
bấch phấ sẫn. Vâ lân sống ngêìm khng hoẫng lâ
dêëu hiïåu àấng súå. Vâ Sisu sệ xët hiïån.
Nùm 1992, ưng “cẫnh bấo” bùçng mc tiïu sưë hai
“toân cêìu” vâ bûúác sang nùm sau, 1993, Liïn Xư
sp àưí. Phêìn Lan mêët thõ trûúâng chiïën lûúåc. Nokia
mêët 40% thõ trûúâng hâng xët khêíu. Lêìn àêìu tiïn
ngûúâi Phêìn Lan nïëm trẫi t lïå thêët nghiïåp vâ mêët
viïåc lâm ngêët ngûúãng úã con sưë 16%. Nhên viïn têåp
àoân bùỉt àêìu cẫm nhêån àûúåc khất khao tûâ nhâ
lậnh àẩo múái ca mònh, khi trẫi nghiïåm tònh thïë
àang diïỵn ra.
Nhên viïn Nokia thêëm thđa nưỵi lo ca CEO múái
vâ ban lậnh àẩo àang ng hưå ưng. Àố lâ khưng
côn con àûúâng nâo khấc lâ phẫi têåp trung. Trong
mưåt tai nẩn thò câng têåp trung cao, cú may sưëng
sốt ca bẩn câng cao. Khưng côn con àûúâng nâo
khấc hún àõnh hûúáng viïỵn thưng, búãi vò mêët thõ
trûúâng Xư viïët cố nghơa lâ giêëy vâ gưỵ àânh xïëp
àưëng trong kho, lâ nhâ mấy cao su vâ cấp phẫi
trm mïìn. Nïìn àiïån tûã thò cûåa qåy mậi cng chó
úã quanh qín khu vûåc vâ chùèng cố tïn tíi nâo
gip ngûúâi Phêìn Lan ngêíng cao àêìu vâ àem thu
nhêåp vïì nhiïìu cho tûâng gia àònh.
Con àûúâng duy nhêët lâ viïỵn thưng, trong àố cưët
lội lâ àiïån thoẩi di àưång – àang ùn nïn lâm ra
nhêët. Tuy chûa lâ gò nhûng lâ “têët cẫ nhûäng gò

chng ta côn lẩi vâ tưët nhêët”. Chûa cố con àûúâng
nâo sấng tỗ cho àiïån thoẩi di àưång nhûng nố lâ
thûá duy nhêët cố thïí bấn àûúåc cho toân thïë giúái, búãi
nố cố khẫ nùng kïët nưëi con ngûúâi trïn toân hânh
tinh.
Hún 40.000 nhên viïn Nokia thêëm thđa khất
vổng toân cêìu – mưåt cú hưåi sệ khố mâ lêåp lẩi lêìn
nûäa. Vúái tun bưë “hậy toân cêìu” ngay trong cấi hưì
bùng giấ khng hoẫng thõ trûúâng vâ ngay sau
khng hoẫng dêìu lûãa côn chûa ngåi, Ollila àậ
“kđch àưång” thânh cưng tinh thêìn Sisu trong mưỵi
nhên viïn Phêìn Lan.
Ollila àậ sûã dng Sisu nhû mưåt dẩng tâi ngun
chiïën lûúåc, nhû cấch ca ngûúâi Nhêåt sau chiïën
tranh thïë giúái thûá hai. Ngây nay ai cng biïët, nïëu
thiïëu mưåt àưång lûåc mẩnh mệ, khưng khúi dêåy àûúåc
tinh thêìn dên tưåc thò thêåt khố lâm nïn chuån toân
cêìu hốa.
Nhûng Sisu cng khưng hùèn lâ mưåt hâo khđ hay
tinh thêìn dên tưåc mâ thưi. Nố gêìn nhû lâ mưåt triïët
l hay quy tùỉc ûáng xûã. Steven Silberman ca
Wired Magazine àậ cưë gùỉng l giẫi àiïìu nây trong
chun àïì Just say Nokia, 7.9.1999: “Cën tiïíu
thuët hêåu chiïën cố tấc àưång lúán àưëi vúái têm hưìn
ngûúâi Phêìn Lan lâ cën Ngûúâi lđnh vư danh ca
Vaino Linna, xët bẫn nùm 1954. Linna àậ vệ nïn
mưåt bûác chên dung phûác tẩp ca tđnh cấch qëc
gia bùçng cấch mư tẫ cåc sưëng ca mưåt nhốm
chiïën sơ Phêìn Lan trong Chiïën tranh thïë giúái thûá
hai. Mưåt trong sưë hổ - ngûúâi hng – nhêët àõnh

khưng nghe theo nhûäng mïånh lïånh vư l ca viïn
tûúáng chó huy àưåc àoấn”.
ÀÛA THÏË GIÚÁI ÀÏËN GÊÌN NHAU
7776
JORMA OLLILA & NOKIA
Wired viïët tiïëp: Risto Linturi, mưåt nhâ nghiïn cûáu
quan trổng ca Nokia nối rùçng àiïìu àố – ngûúâi
lđnh trong tiïíu thuët khưng nghe mïånh lïånh vư l
– cố nghơa lâ (úã Phêìn Lan) bẩn nïn nối cho sïëp biïët
rùçng bẩn nghơ gò vïì ưng êëy. Anssi Vanjoki, phố
ch tõch Nokia àưìng : “Chng tưi àậ tûâng quan
liïu vâ coi trổng quìn thïë. Quan liïu khưng thûåc
tiïỵn vò nố cố thïí kòm hậm tâi nùng vâ k nùng.
Quan trổng hún cẫ lâ ngûúâi Phêìn Lan rêët thûåc
tiïỵn. Khưng cố chuån súå sïëp úã Nokia”.
Nhûng tinh thêìn lâ àưång lûåc khố nhêån diïån mâ
lẩi chống tân. Cho nïn, ngay lêåp tûác, ngûúâi ta phẫi
lâm cấi gò àố tiïëp theo àïí ni dûúäng nố. Àố chó
cố thïí lâ mưåt hiïån thûåc àểp àệ, thay vò mưåt thêët
vổng múái.
Trïn bïì mùåt ca lúáp bùng mùåt hưì khng hoẫng,
Ollila àậ nhốm lïn ngổn lûãa dïỵ tùỉt vâ nối nhû
ngûúâi Viïåt Nam thêåt mong manh.
Ollila sệ phẫi àem “quy tùỉc” Sisu vâo trong vùn
hốa doanh nghiïåp àïí mûu cêìu thânh cưng.
Thúâi ca nhûäng “Ngûúâi Phêìn Lan thûåc tiïỵn”
Khố mâ giẫi thđch thânh cưng ca Nokia nïëu
khưng tđnh àïën quấ trònh múã cûãa ca Phêìn Lan.
Phêìn lúán cấc nghiïn cûáu, d tiïëp cêån tûâ gốc àưå
nâo, cng nhêån thêëy huìn thoẩi toân cêìu, chđnh

xấc lâ thưëng lơnh thõ trûúâng toân cêìu, ca Nokia àậ
bùỉt àêìu tûâ nhûäng chđnh sấch múã cûãa thõ trûúâng
ca Phêìn Lan. Àố chđnh lâ bùçng chûáng “ngûúâi
Phêìn Lan thûåc tiïỵn” nhû Vanjoki àậ nối. Tûâ àố,
àiïìu kiïån àậ hònh thânh à àïí Ollila àûa Nokia
cêët cấnh vúái GSM. Cố mưåt vêën àïì úã àêy, àố lâ sau
khi bõ nhưët trong lưìng lêu ngây, khi àûúåc múã cûãa
thò khưng phẫi con chim nâo cng dấm sưí lưìng
bay xa. Ollila àậ dấm dêỵn dùỉt Nokia trong nhûäng
chuën bay rưång khùỉp nùm chêu bưën bïí.
Nùm 1990, Phêìn Lan tham gia Hiïåp ûúác Thûúng
mẩi Tûå do chêu Êu, tẩo àiïìu kiïån cho ngìn vưën
qëc tïë àưí vâo. Ollila àûa Nokia àïën cấc thõ trûúâng
chûáng khoấn qëc tïë. Phêìn Lan cng liïn tc àûa
ra nhûäng chđnh sấch nhùçm thđch nghi vúái xu
hûúáng chêu Êu liïn minh lẩi bùçng mưåt thõ trûúâng
chung. Àố lâ cûãa ngộ thïë giúái gêìn Phêìn Lan nhêët.
Trong àố, viïåc bấn sẫn phêím viïỵn thưng àûúåc
khuën khđch. Vâ búãi vò viïỵn thưng, vïì bẫn chêët k
thåt, lâ vêën àïì mẩng lûúái vâ cấc hïå tiïu chín.
Thïë nïn, àố lâ mưåt cú hưåi “sưí lưìng bay xa” cho
Nokia. Bưëi cẫnh thêåt ra khưng dïỵ dâng vâ thiïëu
sùén sâng lâm ngûúâi thiïëu quët têm dïỵ bỗ cåc.
Búãi vò, cho àïën têån nùm 1995, tûác ba nùm sau
Ollila àiïìu hânh Nokia, Phêìn Lan múái chđnh thûác
trúã thânh thânh viïn ca EU, vúái 56,9% ngûúâi Phêìn
Lan bỗ phiïëu thån vâo thấng 10.1994. Ollila vâ
Nokia à kiïn nhêỵn vâ ch àưång bûúác ài trong
tònh thïë nhû vêåy.