Tài liệu Cái giá phải trả cho sự cẩu thả trong lãnh đạo doc

Cái giá phải trả cho sự cẩu thả trong lãnh đạo
Tác giả: Michael Watkins (HBP)

Trong bất kỳ hệ thống quản trị hợp lý nào của các thể chế, sơ suất sẽ bị xử phạt.
Vậy tại sao lãnh đạo các tập đoàn lớn dường như dễ thoát sự trừng phạt cho hành vi
cẩu thả? Tại sao Tony Hayward, người đứng đầu tập đoàn BP, có thể công khai
thừa nhận rằng "lẽ ra" công ty phải làm nhiều hơn để chuẩn bị cho trường hợp
khẩn cấp rỏ rỉ sâu dưới nước mà vẫn giữ được công việc của mình?
Đây chính là công ty mới đây trong tháng 3/2010 tự gọi mình là công ty khoan dò nước
sâu hàng đầu. Đó cũng là công ty bị nghi vấn rất nhiều về đảm bảo an toàn, được minh
họa bằng vụ nổ nhà máy lọc dầu Texas City năm 2005, và vụ rò rỉ đường ống Prudhoe
Bay năm 2006. Vậy tại sao vị trí của những người đứng đầu trong công ty không hề suy
suyển?
Thế là, chừng nào chúng ta không buộc được các lãnh đạo kinh doanh vào một tiêu chuẩn
phù hợp về trách nhiệm, chúng ta còn phải đối mặt với những tai họa kiểu như vậy.
Người đứng đầu các công ty hiếm chịu trách nhiệm cá nhân về các hành vi cẩu thả của tổ
chức mình. BP và các nhà thầu của mình đã gây ra ít nhất là hàng trăm triệu đôla thiệt hại
đến Vịnh Mexico. Giám đốc điều hành của công ty thừa nhận đáng lẽ công ty phải làm
nhiều hơn, đồng nghĩa với việc thừa nhận sự cẩu thả. Nhưng tồi tệ nhất rất có thể xảy ra
đối với Hayward là ông ta sẽ mất việc và ra đi... cùng với khoản tiền lớn để giảm đau. Và
khả năng khác là ông ta vẫn giữ được công việc của mình!
Làm thế nào buộc các nhà lãnh đạo doanh nghiệp chịu trách nhiệm về sự cẩu thả của họ?
Chúng ta nên bắt đầu bằng cách xác định một tiêu chuẩn về trách nhiệm. Cẩu thả là
"hành động đáng khiển trách vì nó không đạt được những điều mà một người biết điều sẽ
làm để bảo vệ (người khác) khỏi những nguy cơ thiệt hại có thể dự báo được". Đó là một
tiêu chuẩn thẳng thắn. Nếu bạn không làm những gì một "người biết điều" sẽ làm và có
người bị thương, bạn có thể bị kiện và phải trả tiền phạt. Đối với các lãnh đạo doanh
nghiệp, điều này có nghĩa là tạo ra một tiêu chuẩn về những "lãnh đạo biết điều".

Nếu BP là chuyên gia về khoan dò nước sâu, nếu họ đã có kinh nghiệm từ trước về các
vụ rò rỉ dầu dưới mặt nước rất nghiêm trọng ở Vịnh Mexico và nhiều nơi khác, họ phải

dự báo được các vấn đề tương tự có thể xảy ra và các lãnh đạo công ty đã không làm
những gì mà một "người biết điều" sẽ làm để ngăn chặn những vấn đề này.
Khi đã thiết lập được tiêu chuẩn về trách nhiệm, chúng ta cần hai yếu tố bổ sung: các
hình phạt và một cách phán xét công bằng. Vế đầu tiên có thể được giải quyết bằng
những điều khoản quy định cụ thể giao kết hợp đồng bồi thường liên quan đến sự cẩu thả
trong điều hành. "Nếu bạn được xác định là đã cẩu thả trong vai trò lãnh đạo, bạn sẽ
phải từ bỏ một số hoặc tất cả các khoản bạn dược trả". Các yếu tố dự báo tốt nhất về
những gì mọi người làm được là những gì họ không được khuyến khích làm. Nếu không
có hình phạt cho sự cẩu thả của lãnh đạo, chúng ta đang khuyến khích sự cẩu thả của lãnh
đạo.
Cuối cùng, chúng ta cần một cách phán xét công bằng về sự cẩu thả. Điều này không thể
thực hiện được một cách đáng tin cậy với Hội đồng quản trị hoặc các bên có lợi ích liên
quan. Câu trả lời sẽ là tạo ra một bồi thẩm đoàn thực hiện việc phán xét, bao gồm cả
những nhà điều hành đã nghỉ hưu có uy tín cao.
Điều này có dễ thực hiện? Tất nhiên là không. Nó đòi hỏi rất nhiều tư duy và thiết kế cẩn
thận. Nhưng nếu chúng ta không chuyển đổi về cơ bản cách các công ty ưu đãi các giám
đốc điều hành của họ, chúng ta sẽ còn gặp lại những vấn đề tương tự.
- Bài viết của Michael Watkins trên Harvard Business Publishing -
Đại An dịch
Tuan Vietnam