Xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở quận hải châu thành phố đà nẵng hiện nay

Bộ giáo dục v đo tạo

bộ văn hoá - thông tin

Trờng đại học văn hoá h nội

TÔN THấT HIệP TRAI

XÂY DựNG ĐờI SốNG VĂN HóA CƠ Sở
ở QUậN HảI CHÂU
THNH PHố Đ NẵNG HIệN NAY

PHụ LụC LUậN VĂN

Hà nội - 2007


Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài :
- Nghị quyết lần thứ 5 Ban chấp hành Trung ơng Đảng (Khoá VIII) đà xác
định việc tổ chức thực hiện phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời
sống văn hóa ở cơ sở là một giải pháp quan trọng để xây dựng và phát triển
nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Qua hơn 8 năm cùng
với cả nớc, phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa cơ
sở ở quận Hải Châu, TP Đà Nẵng đà đi vào cuộc sống, có nhiều bớc phát
triển mới, tác động mạnh mẽ và ảnh hởng sâu rộng tới đời sống xà hội, góp
phần ổn định chính trị, trật tự an toàn xà hội, đồng thời thúc đẩy kinh tế phát
triển và tạo ra môi trờng xà hội ngày càng trong sạch, lành mạnh.
- Song ở mỗi thời kỳ khác nhau trong quá trình lịch sử phát triển đất nớc,
công tác xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở chứa đựng những nội dung
phong phó kh¸c nhau của mỗi vïng miền, đồng thời tng địa phơng lại có

những cách thức thể hiện, vận dụng sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tế ở
mỗi địa phơng.
Hải Châu là một quận trung tâm của thành phố Đà Nẵng, một địa bàn có
hàng trăm sự kiện lịch sử trong quá trình đấu tranh vì sự nghiệp giải phóng dân
tộc, đồng thơì nơi đây cũng là điểm sáng về truyền thống văn hoá của thành phố
Đà Nẵng với nhiều di tích văn hoá cấp quốc gia. Đây cũng là nền tảng để thành
phố tập trung đầu t từ cơ sở hạ tầng đến các thiết chế văn hoá và thờng xuyên
quan tâm đến việc nâng cao đời sống trong nhân dân. Đặc biệt là trên lĩnh vực
văn hoá tinh thần, thành phố đà xây dựng nhiều mô hình văn hoá tiêu biểu, tạo
nếp sống văn hoá, văn minh đô thị. Song song với việc xây dựng đơì sống văn
hoá ở cơ sở, quận đà triển khai lồng ghép thực hiện: Chơng trình thành phố 5
Không và chơng trình 3 Có của T.P Đà Nẵng.
* 5 Không : Không có hộ đói, Không có ngời lang thang xin ăn, Không có
ngời mù chữ, Không có ngời nghiện ma tuý trong cộng đồng và Không có
giết ngời để c−íp cđa.
* 3 Cã: Cã nhµ ë, Cã viƯc lµm, Có nếp sống văn hoá, văn minh đô thị.
Việc triển khai nghiêm túc chơng trình này đà góp phần rất lớn đến việc
xây dựng đời sống văn hoá cơ sở của quận nói riêng và thành phố nói chung.
Tuy nhiên, qua quá trình tổ chức thực hiện, đến nay vẫn còn nhiều vớng
mắc cần phải nghiên cứu để tìm ra những giải pháp mới nhằm nâng cao hiệu
quả việc xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở một cách thuyết phục hơn.
Vì vậy, việc đi sâu nghiên cứu đề tài xây dựng đời sống văn hoá cơ sở ở
quận Hải Châu, Thành phố Đà Nẵng là một đề tài ý nghĩa lý luận và thực tiễn
hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu:


- Vấn đề xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở là một trong những vấn đề đợc
nhiều nhà nghiên cứu quan tâm rất sớm và đà có nhiều công trình rất giá trị.
- Đào Duy Anh trong cuốn Việt Nam Văn hoá sử cơng, Nxb Văn hoá Thông Tin, (tái bản 2002), đà cho thấy lịch sử nguồn gốc và các giai đoạn

hình thành nên nền văn hoá Việt Nam là nền tảng cho quá trình nghiên cứu.
- GS.TS Hoàng Vinh đà viết cuốn sách Mấy vấn đề lý luận và thực tiễn xây
dựng văn hoá ở nớc ta hiện nay, Nhà xuất bản: VHTT - (1999), nhấn mạnh
vai trò của việc tổ chức xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở, bớc đầu của sự
nghiệp xây dựng nền văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, đa văn hoá
thâm nhập vào cuộc sống hàng ngày của nhân dân.
- Các giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc và vận hành của chúng trong
đời sèng x· héi nh− phong tơc tËp qu¸n: c−íi xin, tang ma và một số t liệu
và niên đại lịch sử của một số sự kiện văn hoá đợc đề cập trong cuốn:
Những bài giảng về văn hoá Nhà xuất bản VHTT - Trờng Đại học Văn
hoá Hà Nội - năm 1993 - Sửa chế bản- Đoàn Văn Chúc.
- Tập thể nhiều tác giả đà biên soạn: Hỏi và đáp Phong trào TDĐKXD
ĐSVH ( 2001), Nhà xuất bản Công ty in và văn hoá phẩm Hà Nội.
Ngoài ra, còn nhiều bài nghiên cứu, bài báo đợc đăng trên các tạp chí gần
đây. Tiêu biểu là bài của đồng chí Lê DoÃn Hợp, Uỷ viên Trung ơng Đảng,
Bộ trởng bộ VHTT Đẩy mạnh xây dựng và nâng cao chất lợng đời sống
văn hóa cơ sở, Tạp chí XDĐSVH số 59,ngày 28/5/2007, và bài của Phạm
Phúc Duyên - Phòng XDĐSVH - Cục VHTTCS XÃ hội hóa trong xây dựng
gia đinh văn hóa, trên trang Web - Cục VHTTCS.
Bên cạnh các công trình nghiên cứu trên, gần đây đà có một số luận văn cao
học đề cập đến xây dựng MTVH và đời sống văn hóa ở cơ sở nh :
- Luận văn Thạc sĩ văn hóa học của tác giả Trần Thị Ngọc. Khóa (20012004) Xây dựng môi trờng văn hóa ở quận Đống Đa, Hà Nội
- Luận văn Thạc sĩ văn hóa học của tác giả Lý Thị Thuý Hạnh. Khóa (20012004)Xây dựng làng VH ở huyện Hoài Đức, tỉnh Hà Tây hiện nay.
-Luận văn Thạc sĩ văn hóa học của tác giả Trơng Bá Trạng. Khóa (20012004) Xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở huyện Thoại Sơn , tỉnh An Giang
trong thời kỳ CNH-HĐH .
-Luận văn thạc sĩ Văn hóa học của tác giả Nguyễn Thị Thu Hiền. Khóa
(2003-2006) Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nớc về văn hóa trên địa bàn
quận Đống Đa Hà Nội
- Luận văn Thạc sĩ văn hóa học của tác giả Lê Nh Hải. Khóa ( 2003-2006)
Xây dựng môi trờng văn hóa ở quận Ngô Quyền, Tp Hải Phòng trong sự

nghiệp CNH, HĐH đất nớc.
- Nhiều công trình khác đà nghiên cứu về thành phố Đà Nẵng nh: Đà
Nẵng xây dựng và phát triển đời sống văn hoá; Chơng trình thành phố 5


không 3 có; Văn hóa Đà Nẵng hội nhập và phát triển là những công
trình có nhiều đóng góp trong việc làm rõ vai trò, vị trí xây dựng đời sống
văn hoá ở cơ sở thành phố Đà Nẵng hiện nay. Tuy nhiên, cho đến nay cha
có công trình nào trực tiếp nghiên cú về đề tài này. Vì vậy đề tài Xây dựng
đời sống văn hoá cơ sở ở quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng hin nay là
đề tài hoàn toàn mới, không trùng lập với một công trình nào đà đợc công
bố.
3. Mục tiêu nghiên cứu:
- Trên cơ sở nhận thức sâu sắc toàn diện và hệ thống hóa các vấn đề lý luận của
việc xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở, luận văn làm sáng tỏ vai trò của việc
xây dựng đời sống văn hoá cơ sở đối với sự phát triển của quận Hải Châu- thành
phố Đà Nẵng hiện nay.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở quận Hải
Châu, thành phố Đà Nẵng. Qua đó đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao
chất lợng hiệu quả của việc xây dựng đời sống văn hoá cơ sở ở Quận Hải
Châu, thành phố Đà Nẵng trong thời gian tới.
4. Phơng pháp nghiên cứu
- Luận văn dựa trên cơ sở phơng pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử, vận dụng đờng lối chính sách của Đảng và Nhà
nớc ta về xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân
tộc vào công tác xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở.
- Luận văn sử dụng phơng pháp khảo sát điền dÃ, kết hợp các phơng pháp
nh: tổng hợp, phân tích, thống kê, so sánh, điều tra xà hội học để giải quyết
các nhiệm vụ do đề tài đặt ra.

5. Đối tợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài:
Văn hoá là khái niệm rất rộng, đa dạng và phong phú. Vậy để việc nghiên
cứu đợc tập trung và đạt kết quả tốt, luận văn xin giới hạn việc khảo sát ở
lĩnh vực văn hoá tinh thần, chủ yếu là xây dựng ĐSVH gắn liền với nếp sống,
cách sống, phong tục tập quán, sinh hoạt giải trí và tổ chức hoạt động văn
hoá cộng đồng ở tổ dân phố và các c quan, n v trc thuc quận là chủ
yếu. Về không gian đợc giới hạn trong địa bàn quận Hải Châu, Đà Nẵng.
6. Những đóng góp của đề tài.
- Luận văn hệ thống hóa và làm rõ một số vấn đề lý luận về xây dựng đời
sống văn hóa trong giai đoạn đổi mới hiện nay nói chung và xây dựng đời
sống văn hóa cơ sở ở quận Hải Châu, TP Đà Nẵng nói riêng.
- Luận văn khảo sát, phân tích và đánh giá có hệ thống thực trạng
XDĐSVH cơ sở ở quận Hải Châu, Tp. Đà Nẵng hiện nay và đề xuất giải
pháp góp phần nâng cao hiệu quả của việc xây dựng đời sống văn hoá ở địa
phơng này trong thời gian sắp tới.
- Kết quả của đề tài sẽ góp phần đẩy mạnh sự nghiệp văn hoá của quận Hải
Châu trớc mắt từ nay cho đến năm 2010 và những năm tiếp theo.
7. Bố cục của luận văn:
Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục ảnh,
luận văn đợc viết thành 3 chơng:
Chơng 1: Vai trò của việc XDĐSVH ở thành ph Đà Nng hin nay.
Chơng 2: Thực trạng tình hình XDĐSVH cơ sở ở quận Hải Châu TPĐN.
Chơng 3: Phơng hớng, nhiệm vụ và các giải pháp nhằm nâng cao hiệu
quả công tác xây dựng đời sống văn hoá cơ sở ở quận Hải Châu thành phố
Đà N½ng.


Chơng 1:
vai trò của việc xây dựng đời sống văn hóa ở thành phố đà nẵng hiện nay.

Nghị quyết Trung ơng 5 (khóa VIII) là văn kiện quan trọng, mang tính
chiến lợc về phát triển văn hoá Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nớc. Cùng với cả nớc, thành phố Đà Nẵng đà tích cực triển khai
nghị quyết này trong hoạt động thực tiễn. Thành phố Đà Nẵng sau hơn 10 năm
chia tách từ tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, và đà thực sự trở thành một đơn vị
hành chính trực thuộc Trung ơng.
Trong Báo cáo kiểm điểm 5 năm thực hiện Nghị quyết Trung ơng 5
(khóa VIII) Về xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt nam tiên tiến đậm đà,
bản sắc dân tộc , Thành ủy Đà Nẵng đà nghiêm túc nhìn nhận trong quá trình
đổi mới đó, Đà Nẵng không những tập trung phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở
hạ tầng, mà đà chú ý phát triển văn hoá. Đảng bộ thành phố đà xác định vai trò
của văn hoá có tác động tích cực trên mọi lĩnh vực, văn hoá vừa có ý nghĩa là
nền tảng tinh thần của xà hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy phát
triển kinh tế-xà hội của Thành phố. Do đó, ngay từ năm 1998 Đảng bộ Thành
phố Đà Nẵng đà đề ra chơng trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ơng
5 ( khóa VIII). Cụ thể là:
- Xác định Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ơng lần thứ 5 (khoá
VIII) là sự thể hiện tập trung đờng lối văn hoá của Đảng, là t tởng chỉ đạo
toàn bộ các hoạt động văn hoá ở nớc ta. Thành ủy yêu cầu các ngành, các cấp, trớc
hết là các cấp uỷ Đảng cần thấu hiểu thâu suốt 5 quan điểm cơ bản, 10 nhiệm vụ cụ
thể, 4 giải pháp lớn nhằm giải quyết các công việc, các hiện tợng, phức tạp đa dạng
trong thực tiễn đời sống văn hoá, các hoạt động sáng tạo văn hoá, lÃnh đạo, quản lý
văn hoá.
- Quán triệt phơng hớng chiến lợc đà nêu trong Nghị quyết, Đảng bộ và
chính quyền các cấp cần tập trung thực hiện những nhiệm vụ cấp bách để tạo ra
sự chuyển biến mạnh mẽ về t tởng, đạo đức, lối sống và đời sống văn hóa xÃ
hội, đặc biệt là vận động nhân dân tham gia phong trào thi đua yêu nớc và cuộc


vận động: Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở từng cơ quan, đơn

vị và ở mỗi địa phơng cơ sở.
Đây là một sự nghiệp lâu dài, đòi hỏi ý chí kiên cờng, quyết tâm cao, và
sự tự giác của mỗi cán bộ, Đảng viên và từng ngời dân của Thành phố Đà Nẵng
hiện tại.
1.1. Một số đặc điểm của Thành phố Đà Nẵng trong thời kỳ công nghiệp
hóa, hiện đại hoá.
Trong Hội thảo khoa học Văn hóa Đà Nẵng, hội nhập và phát triển ,
đợc tổ chức vào tháng 12 năm 2006 tại thành phố Đà Nẵng. PGS.TS Nguyễn
Tri Nguyên - Phó viện trởng viện VHTT đà nhấn mạnh Đà Nẵng - Trung tâm
văn hóa công nghiệp và đô thị hiện đại, rõ nét là trong thập kỷ gần đây Đà nẵng
đà thu nhiều thành tựu nổi bật về các mặt KT-XH và văn hóa. Bộ mặt đô thị của
Đà Nẵng thay đổi rất nhanh chóng, và thật đáng khâm phục : Đờng phố mở
rộng, bắt thêm cây cầu Sông Hàn tráng lệ, những con đờng ven biển lộng gió,
một số công trình văn hóa mới đang mọc lên. Đà Nẵng còn nổi danh với phong
trào 5 không nhằm xây dựng môi trờng văn hóa lành mạnh.
Tuy nhiên, với t cách là một thành phố Cảng biển lớn và sớm phát triển
công nghiệp, quá trình hình thành thị trờng văn hóa, giao lu văn hóa quốc tế
và giao lu văn hóa nông thôn, thành thị đang diễn ra ở Đà Nẵng với tốc độ
nhanh, Trong bối cảnh đó, sự phát triển mạnh đô thị hiện nay đang thúc đẩy Đà
Nẵng hình thành một trung tâm đô thị lớn theo hớng phát triển đô thị kiểu mới(
trung tâm, cảng biển, công nghiệp, thơng mại và dịch vụ) chứ không phải đô
thị trớc đây( trung tâm hành chính). Những yếu tố truyền thống và những yếu
tố hiện đại, các yếu tố nội sinh lẫn yếu tố ngoại sinh, đang tạo ra những đang
xen cọ xát giữa cái cũ cái mới, chính là nguyên nhân làm cho đời sống văn hóa
Đà Nẵng, vừa có những nét tích cực và còn cả những nét tiêu cực. Do đó, cùng
với sự phát triển kinh tế, Đà Nẵng cũng đang phải đối mặt với nhiều mặt khó
khăn về kinh tế xà hội và vẫn còn một số vấn đề bức xúc và cấp thiết trong đời
sống văn hóa của ngời dân Đà Nẵng nói chung và công nhân ë trong khu c«ng

nghiệp nói riêng mà chúng ta cần nhìn thấy trớc và tìm cho nó những giải pháp
có tính khả thi.
Vấn đề đặt ra ở đây là cần phải xây dựng cơ sở văn hóa và xà hội sao cho
tơng xứng với vai trò qui mô phát triển của Đà Nẵng. Đó là bài toán khó về sự
kết hợp giữa sự tăng trởng kinh tế nóng và sự phát triển có tính bền vững, có
nghĩa là kết hợp giữa sự nâng cao mức sống và nâng cao chất lợng sống của
ngời lao động.
Điều đó có nghĩa là Đà Nẵng đà và đang thiết thực biến văn hóa thành
động lực và mục tiêu cho sự phát triển kinh tế xà hội vững bền, xứng đáng với
niềm tin và trọng trách mà Đảng và nhà nớc trao cho: xây dựng và phát triển
Đà Nẵng thành một trung tâm động lực phát triển KT-XH ở miền Trung.
Từ ngày 01/01/1997 đến nay, thành phố Đà Nẵng có một diện mạo
mới, là Thành phố trực thuộc Trung ơng, rồi đô thị loại I cấp quốc gia,
tiếp đến là Nghị quyết 33 của Bộ chính trị định hớng xây dựng và phát
triển thành phố Đà Nẵng là thành phố động lực cho cả khu vực miền Trung
và Tây Nguyên trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nớc. Để
làm đợc điều đó, đòi hỏi phải có bớc đột phá trên tất cả các lĩnh vực:
Kinh tế, văn hoá, xà hội, an ninh, quốc phòng, những vấn đề đó đà và đang
trở thành hiện thực. Hiện nay, Đà Nẵng đà có Trung tâm Tài chính tín
dụng, là Trung tâm kinh tế trọng điểm cho cả vùng, miền và cả khu vực; có
làng Đại học trong nớc và quốc tế, Trung tâm TDTT thành tích cao,Trung
tâm văn hóa Đà Nẵng, làng nghề truyền thống, những sản phẩm thủ công
mỹ nghệ đặc sắc...Thành phố cũng đang xây dựng và phát triển văn hóa
cho phù hợp và theo kịp với tiến độ của sự phát triển kinh tế để Đà Nẵng
trở thành Trung tâm kinh tế văn hoá lớn của cả khu vực miền Trung-Tây


nguyên, gắn kết chặt chẽ hơn nữa với các trung tâm văn hóa đà trở thành
di sản nổi tiếng của thế giới là : Cố đô Huế, phố cổ Hội An và Thánh địa
Mỹ Sơn, làm nổi rõ vai trò của Thành phố Đà Nẵng trong quần thể văn hóa

miền Trung và Tây nguyên hiện nay.
Hơn 20 năm đổi mới vừa qua là một quá trình phấn đấu tích cực đồng thời
cũng trải qua không ít khó khăn, đây là mét thư th¸ch rÊt lín nh−ng cịng hÕt søc
vÏ vang của cách mạng Việt Nam, là giai đoạn chuyển tiếp ®Ỉc biƯt, ®−a ®Êt
n−íc chun sang thêi kú míi, thêi kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá
theo định hớng xà hội chủ nghĩa.
Trong lĩnh vực văn hóa, Hội nghị lần thứ X Ban chấp hành Trung ơng
Đảng khóa IX trên cơ sở đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết Trung ơng 5 (
khóa VIII) , hội nghị chỉ ra nguyên nhân của những yếu kém và xác định rõ
mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm và các giải pháp chủ yếu để tiếp tục xây dựng và
phát triển văn hóa trong thời kỳ mới. Hội nghị khẳng định : Việc tiếp tục đẩy
mạnh thực hiện nghị quyết là một nhân tố quyết định để nâng cao chất lợng
cuộc sống của nhân dân ta, làm cho nền tảng tinh thần của chế độ ta, của xà hội
nớc ta ngày càng vững chắc, tiến bộ, phong phú, góp phần giữ vững độc lập
thống nhất, định hớng xà hội chủ nghĩa và thúc đẩy nhanh quá trình phát triển
đất nớc.
Thành phố Đà Nẵng là một trong những địa phơng có nhiều tiềm năng
để phát triển, nhất là trong thời kỳ mở cửa và hội nhập giao lu văn hóa quốc tế,
Đà Nẵng đà xác định đợc vai trò vị trí của mình trong giai đoạn là ra sức phấn
đấu xây dựng Đà Nẵng trở thành một thành phố công nghiệp có cơ sở vật chất,
kỹ thuật hiện đại, cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ sản xuất phát triển mạnh mẽ,
phù hợp với trình độ phát triển của lực lợng sản xuất, đời sống vật chất và tinh
thần đợc nâng cao, quốc phòng an ninh vững chắc, thực hiện mục tiêu : Dân
giàu, nớc mạnh, xà hội công bằng dân chủ, văn minh


Sự nghiệp đổi mới mà Đà Nẵng tiến hành là xem trọng nguồn nhân lực để
phát huy thế mạnh của nhân tố con ngời, chăm lo giải quyết việc làm cho ngời
lao động, nâng cao dân trí, đáp ứng nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao
của nhân dân, cũng cố khả năng bảo vệ an ninh quốc phòng, bảo vệ vững chắc

độc lập, thống nhất toàn vẹn lÃnh thổ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Đây là chủ trơng chiến lợc rất quan trọng của thành phố, là nhiệm vụ
trọng tâm xuyên suốt thời kỳ quá độ lên CNXH, là con đờng tất yếu thoát khỏi
nghèo, lạc hậu, giữ gìn ổn định chính trị xà hội, ra sức xây dựng và phát triển
nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Hiện nay diện mạo của thành phố Đà Nẵng ở lĩnh vực văn hóa du lịch
đợc xem là điểm dừng chân lý thú, thân thiện, an toàn và hấp dẫn, từ những
thành công trong chơng trình thành phố 5 không và đang triển khai chơng
trình 3 có đà trở thành thơng hiệu của thành phố Đà Nẵng. Bên cạnh đó biển
Đà Nẵng đợc một tạp chí nớc ngoài xếp hạng là một trong sáu bờ biển đẹp,
quyến rũ nhất hành tinh, thành phố Đà Nẵng là một trong những thành phố đẹp
của Châu á, bản thân Đà Nẵng lại nằm giữa lòng các di sản văn hóa thế giới nh
: Cố Đô Huế, Đô thị Cổ Hội An, và Thánh địa Mỹ Sơn.
Cũng trong hội thảo khoa học : Văn hóa Đà Nẵng hội nhập và phát
triển; nhiều nhà nghiên cứu ở lĩnh vực văn hóa đà nhận định : Đà Nẵng đà thực
sự đổi mới trên các lĩnh vực rất nhanh chóng, quá trình đô thị hóa đà diễn ra
hằng ngày, do vậy sự phát triển kinh tế xà hội của Đà Nẵng ngày nay đòi hỏi
phải đa văn hóa vào mọi lĩnh vực của đời sống xà hội, xem văn hóa là nền tảng
của sự phát triển, đồng thời cũng phải thấy cần định hớng để xây dựng cho Đà
Nẵng mang những nét đặt thù về văn hóa để đảm bảo không bị đứt đoạn với quá
khứ, đồng thời cũng không bị hơt hÈng víi t−¬ng lai.
- NhËn xÐt cđa PGS.TS Tr−¬ng Quốc Bình ( Giám đốc bảo tàng Mỹ Thuật
Việt Nam - Uỷ viên Hội đồng di sản văn hóa quốc gia) rất đúng là: thực tiễn
những năm qua cũng chứng minh rằng, các di sản văn hóa của Việt Nam nói
chung và của Đà Nẵng nói riêng đà và đang trở thành những tài nguyên du lịch
đặc biệt thu hút sự quan tâm của nhân dân cả nớc và du khách quốc tế. Đà


Nẵng không chỉ là tâm điểm có mối liên hệ hữu cơ với các di sản thế giới đÃ
đợc công nhận tại miền Trung, mà còn có không ít những danh lam thắng cảnh

và đồng thời là những khu di tích lịch sử nổi tiếng nh Hải Vân Thiên Đệ nhất
Hùng quan, khu di tích danh thắng Ngũ Hành Sơn, khu du lịch sinh thái Bà Nà,
và gắn liền với con Sông Hàn nổi tiếng :
Quê ta có giải sông Hàn
Có hòn Non Nớc, có hang Sơn Trà
Có thể khẳng định rằng, các di tích lịch sử văn hóa và các thắng cảnh thiên
nhiên của Đà Nẵng, các di sản kiến trúc đô thị qua các thời kỳ, vừa là niềm tự
hào của nhân dân Đà NÃng nói riêng và cả nớc nói chung, vừa tạo nên sự hấp
dẫn mến mộ của nhiều du khách nớc ngoài từ mäi miỊn cđa thÕ giíi.
- Theo PGS. TS Ngun Tri Nguyên, có thể nói nhân tố đầu tiên quyết
định văn hóa của Đà Nẵng chính là nơi tiếp xúc của văn hóa biển. Do đó Đà
Nẵng cần phải đa cách nhìn công nghiệp hiện đại vào việc xử lý môi trờng
ven biển và biển và phải mở rộng không gian hợp tác ra nhiều vùng.
Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nớc, đà làm xuất hiện tại Đà
Nẵng một số khu công nghiệp thì trớc tình trạng đó, việc xây dựng đời sống
văn hóa và triển khai mô hình tổ chức quản lý nhà nớc về VHTT thông qua các
thiết chế văn hóa cho nhóm c dân của khu công nghiệp là một giải pháp và là
một việc hết sức cấp bách.
- GS.TS Phạm Đức Dơng ( Nguyên Viện Trởng Viện nghiên cứu Đông
Nam á) trong bài : Đà Nẵng hôm qua và hôm nay cho rằng : Đà Nẵng trong
vận hội mới, lại một lần nữa trở thành cầu nối quan trọng trên hành lang phát
triển Xuyên á. Đây là một vị thế mới, bởi vì khái niệm hành lang phát triển đợc
nh là tổng thể các hệ thống giao thông ( vận tải và viễn thông), hệ thống trao
đổi thơng mại, đầu t nớc ngoài, chuyển giao công nghệ, dòng chảy thông
tin...), nối liền các trung tâm phát triển có mối quan hệ lẫn nhau trên các lĩnh
vực. Trên đờng hành lang Xuyên á đầy triển vọng này sẽ có một luồng trao đổi
văn hóa ngày càng nhộn nhịp và trở thành con đờng hành lang hiện đại.


- GS Hoàng Chơng ( Giám đốc Trung tâm bảo tồn và phát huy nghệ

thuật dân tộc) trong bài: Nghĩ về nghệ thuật dân tộc ở Đà nẵng trong xu thế
hội nhập và phát triển đà nhận định : Đà Nẵng cũng giống nh Hà Nội và thành
phố Hồ Chí minh, tuy không phải là cái nôi sản sinh ra các loại nghệ thuật dân
và bác học nh Tuồng ( hát bội), chèo, cải lơng, bài chòi... nhng lại là nơi quy
tụ, sàng lọc, tinh tuyển, cũng nh nuôi dỡng và phát triển các loại hình nghệ
thuật, đặc biệt là nghệ thuật tuồng. Tuồng ở Đà Nẵng từ xa đà nổi tiếng vì biết
thu hút các tài năng khắp cả miền Trung để rồi lan tỏa ra Huế và đi xa hơn nữa,
ra tới Hà Nội và các tỉnh miền Châu thổ Sông Hồng. Hiện nay các đội tuồng ở
Đông Anh ( Hà Nội), Thạch Thất ( Hà Tây), ở Hải Dơng, Vĩnh Phúc... và đoàn
tuồng Thanh Quảng ( nay là đoàn tuồng Thanh Hóa) đều là con đẻ gần xa của
đoàn tuồng Liên Khu V, mang phong cách Quảng Nam - Đà Nẵng. Nói nh vậy,
để thấy nghệ thuật dân tộc ở Đà Nẵng, vừa gắn liền biểu diễn tuồng với du lịch
là một việc làm hết sức cần thiết mà không phải nhà hát tuồng nào cũng làm
đợc trong điều kiện mới của đất nớc. Bên cạnh đó, những ngời hoạt động
tuồng ở Đà Nẵng còn quan tâm cả việc giáo dục truyền thống thị hiếu, thẩm mỹ,
nghệ thuật cho thế hệ trẻ qua màn ảnh nhỏ và trong học đờng.
Nhà hát tuồng Nguyễn Hiễn Dĩnh, đà phục vụ khách nớc ngoài về dự
Hội nghị APEC tại Đà Nẵng vào đầu tháng 9/2006. Đà Nẵng vẫn giữ đợc nghệ
thuật tuồng truyền thống. Có khán giả nớc ngoài đà nói rằng : ban đầu tôi
không có ý nghĩa là đi xem, nhng sau lại đi và bất ngờ là đợc tiếp xúc với loại
hình nghệ thuật rất lạ, rất hay, rất Phơng Đông và cũng rất Việt Nam. Những
lời khen, lời đánh giá nh thế của ngời phơng Tây khẳng định rằng, nghệ
thuật tuồng truyền thống, vốn quý của dân tộc, cần bảo tồn và phát huy nó đúng
mức, không vì tác động của cơ chế thị trờng, không vì hội nhập mà làm thay
hình đổi dạng nó Biến vừng ra ngô nh Bác Hồ đà dạy.
Chính vì thế, hiện nay có hai luồng t tởng trái ngợc nhau, luồng thứ
nhất vui mừng trớc xu thế héi nhËp, hå hëi chê ®ãn ViƯt Nam gia nhËp WTO
để phát triển kinh doanh và làm giàu. Ngợc lại, cùng không ít ngời băng
khoăn lo lắng trớc những xu thế hội nhập mà nổi băng khoăn lớn nhất ở đây là

vấn đề truyền thống, vẫn đề bản sắc văn hóa dân tộc sẽ có nguy cơ bị mờ nhạt,
vấn đề thị hiếu thẫm mỹ và lối sống của thế hệ trẻ sẽ bị chi phối, bị khủng hoảng
ở mức khôn lờng. Đây là vấn dề cần nghiên cứu kịp thời khi Việt Nam gia nhập
WTO.
Với Đà Nẵng là thành phố anh hùng có truyền thống đấu tranh chống
ngoại xâm qua nhiều thế kỷ; ngay cả khi còn mang tên Cửa Hàn, rồi Tourane và
Thái Phiên, Đà Nẵng vẫn giữ đợc truyền thống văn hóa dân tộc. Một thành phố
nh thế trong giai đoạn đất nớc hiện nay không thể mang tính độc đáo về văn
hóa nghệ thuật. Phát huy đợc một đặc điểm quê hơng và tính khoa học nghệ
thuật dân tộc, nhất định Đà Nẵng sẽ phát triển tốt và nhanh trong xu thế hội
nhập, nếu Đà Nẵng củng cố đợc nội lực thật mạnh, đồng thời biết quy tụ tài
năng, biết chiêu hiền đÃi sĩ và biết xây dựng những pháo đài văn hóa thật kiên
cố, cụ thể là xây dựng một đời sống văn hóa thật phong phú trên nền văn hóa
dân tộc [51, tr. 69-71]
Để thực hiện thắng lợi mục tiêu của sự nghiệp đổi mới đòi hỏi toàn Đảng, toàn
dân, toàn quân thành phố phải nỗ lực phấn đấu trên mọi lĩnh vực: kinh tế, chính
trị, văn hóa, xà hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, xây dựng Đảng, xây dựng
chính quyền.
Đà Nẵng đà tập trung triển khai xây dựng đời sống văn hoá cơ sở trở
thành yêu cầu vừa cấp thiết vừa lâu dài nhằm phát huy sức mạnh của tất cả các
tầng lớp nhân dân thành phố, huy động mọi nguồn lực bên trong và bên ngoài để
xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở nói riêng, xây dựng và phát triển nền văn hoá
Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc nói chung. Chơng trình hành động
của thành phố Đà Nẵng đề ra 9 nhiệm vụ trọng tâm sau:
1- Xây dựng con ngời Đà Nẵng theo những đức tính tiêu biểu của con
ngời Việt Nam. Phát huy truyền thống Trung dũng kiên cờng trong đấu
tranh cách mạng và truyền thống cần cù lao động, hiếu học, ý chí vơn lên dám
nghĩ dám làm trong công cuộc đổi mới, vì mục tiêu Dân giàu nóc mạnh, xÃ
hội, công bằng, dân chủ, văn minh.

2- Xây dựng môi trờng văn hoá lành mạnh, nếp sống văn minh đô thị
phù hợp với thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Phát huy tác dụng của các
điển hình văn hoá, nhân rộng và làm lành mạnh các quan hệ cộng đồng từ trong
gia đình ra ngoài xà hội. Coi trọng việc xây dựng gia dình văn hoá và các mối
quan hệ giữa gia đình - nhà trờng -xà hội.
3- Bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị các di sản văn hoá trên địa bàn thành
phố. Khai thác giá trị của các di sản văn hoá phục vụ công tác giáo dục truyền
thống, góp phần thiết thực vào việc phát triển kinh tế xà hội, làm tăng vẻ đẹp và
sức hấp dẫn của thành phố.
4- Từng bớc quy hoạch đầu t xây dựng một số công trình văn hoá trọng
điểm của thành phố, bằng nhiều nguồn vốn, tập trung hình thành các Trung tâm
văn hóa, cụm văn hoá - thể thao, khu vui chơi ở các quận huyện, phờng, xÃ.
Tích cực đầu t triển khai dự án khu công viên văn hóa, trớc mắt trong giai
đoạn 2006-2010 để phù hợp với quy hoạch chung hiện nay.
5- Nâng cao đời sống văn hoá của nhân dân và chất lợng các hoạt động
văn hoá, nghệ thuật, thu hẹp dần khoảng cách hởng thụ văn hóa giữa trung tâm
thành phố và các vùng nông thôn, các xà miền núi, ven biển, giữa các tầng lớp
nhân dân trong thành phố. Phân công trách nhiệm cụ thể cho các cơ quan chức
năng nhằm làm tốt việc mở rộng giao lu, hợp tác quốc tế về văn hóa, VHNT,
làm tốt việc giới thiệu văn hóa Đà Nẵng với bạn bè trong, ngoài nớc. Ngăn
chặn ảnh hởng xấu cuả các sản phẩm phi văn hóa, đồi trụy, phản động.
6- Phát triển sự nghiệp văn học, nghệ thuật, báo chí, xuất bản, phát thanh
truyền hình; phối hợp và huy động năng lực của các báo, đài Trung ơng tại địa
phơng, phục vụ tốt cho nhiệm vụ chính trị, t tởng, phát triển kinh tế, văn hoá,
xà hội ở thành phố.
7- Phát triển sự nghiệp giáo dục-đào tạo, khoa học công nghệ. Tiếp tục
lÃnh đạo thực hiện tốt Nghị quyết Trung ơng 2 và chơng trình hành động cuả
Thành ủy. Tăng cờng công tác giáo dục lý tởng chính trị, lòng yêu nớc, yêu

chủ nghĩa xà hội, ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ công dân, phẩm chất đạo đức, lối
sống lành mạnh cho các tầng lớp nhân dân, đặc biệt cho thanh thiếu niên. Chú


trọng giáo dục pháp luật và tinh thần Sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp
luật . Đẩy mạnh công tác nghiên cứu ứng dụng KHCN để đa các thành tựu
văn hóa tiên tiến vào đời sống đi đôi với nghiên cứu khoa học xà hội và nhân
văn; tìm phơng thức thích hợp để giáo dục, phát huy lòng yêu nớc, những đức
tính tiêu biểu cho con ngời Đà Nẵng.
8- Tăng cờng sự lÃnh đạo của các cấp uỷ Đảng, kiện toàn bộ máy quản
lý Nhà nớc về văn hoá để thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng, phát triển sự nghiệp
văn hoá. Chú trọng đến việc tiêu chuẩn hóa cán bộ văn hoá theo hớng dẫn cuả
Bộ văn hóa -Thông tin và Ban Tổ chức cán bộ Chính phủ trên cơ sở quy hoạch
cán bộ cuả thành phố; ổn định cán bộ chuyên trách ở xÃ, phờng; hình thành đội
ngũ cán bộ phụ trách xây dựng đời sống văn hoá ở các đoàn thể, lực lợng vũ
trang và các cơ quan, đơn vị. Có chế độ, chính sách khuyến khích dể phát huy
năng lực và trách nhiệm cuả đội ngũ cán bộ văn hoá.
9- Phát động phong trào thi đua yêu nớc, và phong trào : Toàn dân
đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá, bằng nhiều hình thức phong phú, đẩy
mạnh công tác tuyên truyền giáo dơc lµm chun biÕn nhËn thøc trong
toµn x· héi, tr−íc hết là trong các cấp ủy Đảng, đảng viên, cán bộ viên chức
các cơ quan nhà nớc, các đoàn thể xà hội về sự cần thiết, cấp bách cuả sự
nghiệp xây dựng, phát triển văn hóa trong thơì kỳ mới. Trên cơ sở đó huy
động mọi lực lợng của nhân dân và các cơ quan, đoàn thể, lực lợng vũ
trang tham gia phong trµo ng−êi tèt, ng n−íc nhí ngn, đền ơn đáp
nghĩa, xóa đói giảm nghèo, xây dựng gia đình văn hóa, khu dân c, tổ dân
phố văn hóa, cơ quan, đơn vị , trờng học, doanh trại quân đội văn hóa.
1.2. Nội dung của việc xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở.
Xây dựng đời sống văn hoá cơ sở, có nghĩa là xây dựng đời sống vật chất
và tinh thần theo định hớng dân giàu, nớc mạnh, xà hội công bằng dân chủ,

văn minh. Đảng ta đà coi trọng và đặt đúng vị trí công tác xây dựng đời sống
văn hoá ở cơ sở là một bộ phận quan trọng trong toàn bộ sự nghiệp xây dựng và
phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Ngay từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V, Đảng ta đà xác định: Một
nhiệm vụ của Cách mạng t tởng và văn hoá là đa văn hóa thâm nhập vào
cuộc sống hàng ngày của nhân dân. Đặc biệt chú trọng xây dựng đời sống văn
hoá ở cơ sở, đảm bảo nhà máy, công trờng, nông trờng, lâm trờng, mỗi đơn
vị lực lợng vũ trang, công an nhân dân, mỗi cơ quan, trờng học, bệnh viện,
cửa hàng, mỗi hợp tác xÃ, xà phờng, ấp đều có đời sống văn hoá .
Nghị quyết Trung ơng 5 (khoá VIII) khẳng định: đặt trọng tâm vào
nhiệm vụ xây dựng t tởng đạo đức lối sống và đời sống văn hóa lành mạnh
trong xà hội. Tạo ra ở các đơn vị cơ sở nh: (Gia đình, làng, bản, xÃ, phờng,
khu tập thể, cơ quan, xí nghiệp, công trờng, trờng học, đơn vị quân đội,) các
vùng dân c (đô thị, nông thôn, miền núi,..) có đời sống văn hóa lành mạnh, đáp
ứng những nhu cầu và không ngừng tăng lên của các tầng lớp nhân dân.
Đặc biệt, vừa qua Kết luận của Hội nghị Trung ơng X đà cụ thể hóa 10
nhiệm vụ và 4 nhóm giải pháp lớn đà nêu trong Nghị quyết Trung ơng 5 ( khóa
VIII), xác định phải tiếp tục đổi mới phơng thức lÃnh đạo Đảng và sự quản lý
của Nhà nớc trong lĩnh vực văn hóa, đẩy mạnh hơn nữa phong trào Toàn dân
đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân c, gắn chặt với cuộc vận động
học tập đạo đức lối sống, t tởng Hồ Chí Minh; kết hợp chặt chẽ nhiệm vụ xây
dựng văn hóa với nhiệm vụ phát triển kinh tế và xây dựng Đảng, tập trung xây
dựng và hoàn thiện con ngời Việt Nam xà hội chủ nghĩa, xây dựng môi trờng
văn hóa, phát triển văn hóa, bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa, đầu t
nguồn lực và phơng tiện cho hoạt động văn hóa.
Hiện nay nhu cầu văn hoá của nhân dân rất phong phú, vì vậy các hoạt
động văn hoá ở cơ sở cũng phải phong phú, đa dạng. Do đó, để có tổ chức thực
hiện đợc các hoạt động cụ thể, thiết thực, nội dung của việc xây dựng đời sống

văn hoá ở cơ sở hiƯn nay cÇn chó ý mét sè lÜnh vùc sau:
1. Xây dựng gia đình văn hóa : ( gồm 4 tiªu chuÈn )


+ Gia đình ấm no, hòa thuận, tiến bộ và hạnh phúc.
- Có kế hoạch phát triển kinh tế gia đình, làm giàu hợp pháp.
- Vợ chồng bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau.
- Bố mẹ có trách nhiệm nuôi con khỏe, dạy con ngoan, đối xử công
bằng với các con.
- Ngời lớn (Ông, bà, cha mẹ, anh chị) sống mẫu mực.
- Con cháu hiếu thảo, chăm ngoan, lễ phép, làm tròn bổn phận chăm sóc
chu đáo ông bà, cha mẹ và những ngời thân.
- Chăm lo rèn luyện sức khỏe và phòng bệnh.
+ Thực hiện tốt nghĩa vụ công dân:
- Không vi phạm pháp luật, chấp hành đầy đủ quyền và nghĩa vụ của
công dân.
- Không có ngời mắc vào các tệ nạn xà hội.
- Không có ngời trong độ tuổi đi học mà không đợc đi học.
- Giữ gìn vệ sinh môi trờng và bảo vệ cảnh quan, di tích, di sản văn hóa
và lịch sử của làng xóm, khối phố.
- Đảm bảo trật tự, an toàn xà hội và tham gia phòng chống tội phạm, tiêu
cực, TNXH...
+ Thực hiện kế hoạch hóa gia đình:
- Có kế hoạch trong sinh đẻ, trong lao động, mỗi cặp vợ chồng chỉ nên
sinh từ 1 đến 2 con.
- Có kế hoạch tiêu dùng hợp lý, tiết kiệm.
+ Đoàn kết tơng trợ trong cộng đồng dân c:
- Cùng nhau xây dựng cuộc sống mới ở khu dân c.
- Đoàn kết giúp đỡ nhau trong lúc khó khăn, hoạn nạn, giúp đỡ ngời
nghèo và những gia đình neo đơn.

- Tích cực tham gia hoạt động xà hội từ thiện do địa phơng tổ chức.
- Tham gia hòa giải các mối quan hệ bất đồng với ý thức xây dựng.
- Tham gia đầy đủ các sinh hoạt, hội họp của thôn xóm, tổ dân phố.
2. Xây dựng khu dân c, tổ dân phố văn hãa ( gåm 6 néi dung).


- Đoàn kết giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, làm giàu chính đáng và xóa
đói, giảm nghèo.
- Đoàn kết phát huy truyền thống tơng thân, tơng ái, hoạt động nhân
đạo và đền ơn đáp nghĩa.
- Đoàn kết phát huy dân chủ, giữ vững kỷ cơng, mọi ngời sống và làm
việc theo pháp luật và quy ớc cộng đồng.
- Đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, giữ gìn và phát huy bản chất văn
hóa dân tộc và thuần phong mỹ tục trong nhân dân.
- Đoàn kết chăm lo sự nghiệp giáo dục, nâng cao dân trí và thực hiện tốt
chơng trình chăm lo sức khỏe ban đầu cho mọi ngời.
- Đoàn kết xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh, gắn bó với nhân dân.
3. Xây dựng nếp sống văn hóa - văn minh:
- Tập trung xây dựng các hành vi ứng xử văn hóa - văn minh và chống
các hành vi thiếu văn hóa, vi phạm nếp sống VH-VM; làm cho mọi ngời,
mọi cộng đồng dân c, mọi cơ quan đơn vị trờng học... có nếp sống tôn
trọng pháp luật, tôn trọng quy định, quy ớc của cộng đồng.
- Đẩy mạnh việc xây dựng gơng Ngời tốt, việc tốt theo đức tính tiêu
biểu của ngời Việt Nam.
- Xây dựng và thực hiện nếp sống văn minh, lành mạnh trong việc cới,
việc tang, lễ hội.... và các sinh hoạt khác ở cộng đồng và nơi công cộng.
1.3. Vai trò xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở đối với sự phát triển của thành
phố Đà Nẵng.
Đại hội đại biểu lần thứ XIX cuả Đảng bộ thành phố Đà Nẵng đà chỉ
rõ: "Tập trung giải quyết các vấn đề xà hội, nâng cao chất lợng xây dựng

đời sống văn hoá ở cơ sở, xây dựng môi trờng văn hoá, môi trờng xà hội
thật sự lành mạnh để xứng đáng là thành phố trực thuộc Trung ơng."


Nghị quyết 33 của Bộ chính trị định hớng xây dựng và phát triển
thành phố Đà Nẵng trở thành một trong những đô thị lớn của cả nớc là
thành phố động lực cho cả khu vực miền Trung và Tây Nguyên trong thời
kỳ CNH, HĐH đất nớc. Nhận thức đợc trách nhiệm to lớn đó, Đại hội
Đảng bộ thành phố lần thứ XIX ( 2005-2010 ) khẳng định trong thời gian
tới thành phố phải phát triển toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế, khoa học,
công nghệ, văn hoá, xà hội, sớm trở thành một Đà Nẵng giàu đẹp, văn
minh, hiện đại.
Hiện nay Đà Nẵng đang trên đà phát triển kinh tế, cải thiện đời sống
vật chất và tinh thần cho nhân dân thành phố. Đà Nẵng cũng xác định rõ
việc xây dựng môi trờng văn hoá sẽ là động lực thúc đẩy kinh tế phát
triển, đồng thời góp phần ổn định chính trị, kiên trì mục tiêu độc lập dân
tộc và CNXH, giữ vững định hớng XHCN. Môi trờng văn hoá cuả thành
phố Đà Nẵng đợc xây dựng từ các phong trào: TDĐKXDĐSVH, VSMT,
An toàn giao thông, phòng chống tội phạm ...trong những năm gần đây hết
sức rõ nét. Tất cả ngời dân thành phố Đà Nẵng đều phải thực hiện tốt
quyền lợi và trách nhiệm của ngời công dân, giữ vững phơng châm: Đà
Nẵng luôn tiên phong trong sự nghiệp đổi mới, thật sự là chủ nhân của
thành phè lo¹i 1 cÊp qc gia.
Trong thêi kú më cưa, hội nhập và giao lu văn hoá quốc tế, Đà Nẵng
xác định cho mình nhiệm vụ là cần cởi mở, giao l−u, häc hái, tiÕp thu nh÷ng


giá trị văn hoá mới để làm cho văn hoá Đà Nẵng đẹp hơn. Song cũng cơng
quyết chống các biểu hiện lai căng, phản động, đồi trụy trong văn hoá, giữ
gìn văn hóa truyền thống của đất Quảng, giữ gìn vẻ đẹp của Đà Nẵng đợc

xem là Thợng Hải cuả Việt Nam. Vì vậy, xây dựng đời sống văn hóa để trở
thành môi trờng chung là đòi hỏi khách quan để Đà Nẵng phát triển bền
vững.
1.3.1. Tác động của việc xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở tạo nên sự ổn
định chính trị xà hội.
Mục tiêu và phơng hớng tổng quát 5 năm ( 2006-2010) của Đại hội
X nêu ra là: Nâng cao năng lực lÃnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát
huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, huy
động và sử dụng tốt mọi nguồn lực cho CNH-HĐH đất nớc, phát triển văn
hóa; thực hiện tiến bộ công bằng xà hội; tăng cờng quốc phòng và an
ninh; mở rộng quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập kinh tế
quốc tế; giữ vững ổn định chính trị xà hội; sớm đa nớc ta ra khỏi tình
trạng kém phát triển, tạo nền tảng để đến năm 2020 nớc ta cơ bản trở
thành một nớc công nghiệp theo hớng hiện đại [ 20, tr. 23 ].
Trên quan điểm đó, thành phố Đà Nẵng đà và đang tập trung xây dựng
phát triển cơ sở hạ tầng, kinh tế kỹ thuật và văn hóa xà hội một cách đồng bộ ,
vừa chăm lo phát triển kinh tế vừa phát triển văn hóa, cải thiện đời sống vật chất
và tinh thần cho nhân dân, nhằm tiến tới xây dựng một thành phố thật sự ổn định
về mặt t tởng, chính trị trong toàn dân. Bên cạnh đó phải chú trọng đến việc
thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở và xây dựng đời sống văn hoá trớc hết là


công khai minh bạch, tiếp đến là phải tạo ra môi trờng văn hóa lành mạnh, phát
huy tinh thần trách nhiệm nghĩa vụ và quyền lợi của mọi công dân trong xây
dựng, cũng cố và bảo vệ bộ máy chính quyền các cấp trong sạch. Đảm bảo tự
do, dân chủ trớc pháp luật, tạo điều kiện để nhân dân tham gia giám sát các
hoạt động của cơ quan nhà nớc với phơng châm Dân biết, dân bàn, dân làm,
dân kiểm tra gắn liền với cải cách hành chính, góp phần tạo ra một phong cách
làm việc mới của bộ máy nhà nớc thực sự của dân, do dân, vì dân. Đây chính là
mục tiêu cho sự ổn định chính trị, giữ vững định hớng XHCN trong quá trình

phát triển của thành phố.
- Xây dựng đời sống văn hoá lành mạnh góp phần đấu tranh đẩy lùi những
tiêu cực xà hội, tệ nạn xà hội.
Trong quá trình phát triển kinh tế thị trờng và đẩy mạnh CNH, HĐH đất
nớc, những thành tựu kinh tế đạt đợc đà góp phần nâng cao đời sống vật chất
và tinh thần của nhân dân. Bên cạnh những hoạt động văn hoá lành mạnh lành
mạnh ®ã, trong thêi kú võa qua ®· xt hiƯn nhiỊu yếu tố phản văn hoá, những
tiêu cực xà hội và TNXH. Những yếu tố này ngày càng có xu hớng lan rộng,
nảy sinh ra sự suy thoái về lối sống và đạo đức xà hội. Đó là tình trạng tham
nhũng, cửa quyền, tham ô, lÃng phí, vi phạm luật pháp, trốn thuế, buôn lậu,
chiếm dụng tài sản công cộng, tình trạng xa hoa, lÃng phí gây rối mất trật tự nơi
công cộng, tình trạng mê tín, dị đoan, ma tuý, mại dâm.v.v....

Vì

vậy, xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở chính là điều kiện ổn định trật tự xà hội,
mở rộng các hình thức tự quản và giáo dục cộng đồng, cùng nhau chống lại các
phản văn hoá, các tiêu cực xà hội và TNXH, đồng thời chống lại âm mu diễn
biến hoà bình của các thế lực phản động quốc tế trên lĩnh vực t tởng văn hoá,
đảm bảo an ninh, trật tự và an toàn xà hội, bảo vệ và xây dựng môi trờng tinh
thần lành mạnh.
1.3.2. Tác động của vịêc xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở đối với sự phát
triển kinh tế-xà hội.
Trong thời kỳ đổi mới hiện nay, Đảng ta đà chỉ rõ mối quan hệ biện
chứng giữa văn hóa và kinh tế trong quá trình xây dựng và phát triển đất n−íc.


Đảng ta đà xác định văn hoá vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy kinh tế xÃ
hội phát triển. Nh vậy hai yếu tố này không thể tách rời nhau và cùng hớng
đến mục tiêu phát triển bền vững.

Vừa qua Bộ chính trị đà ban hành Nghị quyết về xây dựng và phát triển
thành phố Đà Nẵng trong thời kỳ Công nghiệp hoá, hiện đại hoá.Trong đó, Bộ
Chính trị đà khẳng định vị trí của Tp Đà Nẵng đối với khu vực và cả nớc; đồng
thời yêu cầu Đà Nẵng phải nỗ lực phấn đấu thành một trong những địa phơng
đi đầu trong sự nghiệp CNH, HĐH và trở thành một thành phố công nghiệp
trớc năm 2020, trong đó văn hoá có vai trò hết sức to lớn.
Đại hội X của Đảng đà xác định mục tiêu, nhiệm vụ để phát triển kinh tế,
văn hóa, xà hội 5 năm 2006-2010 là Đẩy nhanh tốc độ tăng trởng kinh tế, đạt
đợc bớc chuyển biến quan trọng về nâng cao hiệu quả và tính bền vững của sự
phát triển, sớm đa nớc ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, cải thiện rõ rệt đời
sống vật chất, văn hóa tinh thần của nhân dân. Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện
đại hóa và phát triển kinh tế tri thức, tạo nền tảng để đa nớc ta cơ bản trở
thành một nớc công nghiệp theo hớng hiện đại vào năm 2020. Giữ vững ổn
định chính trị và trật tự, an toàn xà hội. Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền,
toàn vẹn lÃnh thổ và an ninh quốc gia, nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu
vực và trên trờng quốc tế. [ ĐCSVN, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ X. Nxb CTQG, Hà Nội 2006. Trang 185]
Đại hội X cũng nêu rõ Đẩy mạnh việc thực hiện nhiệm vụ phát triển văn
hóa đà đợc xác định trong chiến lợc phát triển kinh tế - xà hội đến năm 2010
là làm cho văn hóa thấm sâu vào từng khu dân c, từng gia đình, từng ngời,
hoàn thiện hệ giá trị mới của con ngời Việt Nam, kế thừa các giá trị truyền
thống của dân tộc và tiếp thu tinh hoa văn hóa của loài ngời, tăng sức đề kháng
chống văn hóa đồi trụy, độc hại, nâng cao tính văn hóa trong mọi hoạt động kinh
tế, chính trị, xà hội và sinh hoạt của nhân dân.
Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đáp
ứng yêu cầu phát triển của xà hội và con ngời trong điều kiện đẩy mạnh CNH,
HĐH và hội nhập kinh tế quốc tế. Bảo đảm sự gắn kết giữa nhiệm vụ phát triển


là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt với phát triển văn hóa, nền tảng tinh

thần của xà hội, đặc biệt coi trọng nâng cao văn hóa trong lÃnh đạo và quản lý,
văn hóa trong kinh doanh và văn hóa nhân cách của thanh niên, thiếu niên,
chống những hiện tợng phản văn hóa, phi văn hóa. [ĐCSVN, văn kiện ĐH
Đảng toàn quốc lần thứ X. Nxb Chính trị quốc gia. Hà Nội 2006. trang 212214].
Từ định hớng trên, Đảng bộ và nhân dân thành phố Đà Nẵng càng
nhận thức rõ hơn về tác động của việc xây dựng đời sống văn hóa trong thời
kỳ hiện nay để tiếp tục phát triển kinh tế xà hội tạo cơ sở cho việc thực hiện
thắng lợi mục tiêu của sự nghiệp đổi mới.
- Xây dựng ĐSVH cơ sở có vai trò thúc đẩy kinh tế Đà Nẵng phát
triển.
Xác định kinh tế là cơ sở hạ tầng của xà hội. Kinh tế của Đà Nẵng
gần đây có nhiều phát triển. Thế nhng vẫn còn nhiều nguyên nhân khách
quan và chủ quan đang gặp những khó khăn nh: sản xuất cha đáp ứng
đủ nhu cầu tiêu dùng của xà hội, khối lợng và cơ cấu tổng sản lợng cha
cao và không cân đối so với nhu cầu hiện nay. Thực trạng tình hình kinh tế
đó đang đòi hỏi Đà Nẵng phải có bớc chuyển cơ bản, cải tiến phong cách
lÃnh đạo và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh tế. Song không phải tập
trung tuyệt đối cho kinh tế mà xem nhẹ hoặc tạm hoÃn hay buông lõng việc
xây dựng và phát triển văn hoá. Việc xây dựng đời sống văn hoá tốt đẹp ở
thành phố Đà Nẵng là nhằm vào mục tiêu xây dựng con ngời, bởi con
ngời là chủ thể cuả quá trình làm ra sản phẩm. Trình độ tri thức của


ngời lao động, kinh nghiệm, kỹ năng và trình độ khoa học cuả họ; năng
lực và phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, ý thức công dân có ý nghĩa
quyết định trong việc sử dụng các nguồn lực khác để phát triển kinh tế. Vì
vậy, xây dựng nguồn nhân lực với chất lợng cao là mục tiêu hàng đầu của
sự nghiệp giáo dục- đào tạo ở thành phố Đà Nẵng. Sự hình thành và phát
triển nguồn nhân lực này lại phụ thuộc vào sự nỗ lực của giáo dục trong gia
đình, trong nhà trờng và xà hội, phụ thuộc vào môi trờng văn hoá cuả

thành phố hiện có. Mặt khác, khi kinh tế không gắn với văn hoá, với con
ngời, hoặc nó hoàn toàn xa lạ với truyền thống văn hoá, coi nhẹ việc xây
dựng môi trờng văn hoá thì nó sẽ bị kìm hÃm.
Trong thời kỳ đổi mới hiện nay, Đảng bộ và nhân dân thành phố Đà
Nẵng càng ý thức rõ hơn về vai trò văn hoá trong việc định hớng phát
triển kinh tế - xà hội, Đà Nẵng không thể tách rời những giá trị truyền
thống văn hoá vốn có cuả đất Quảng. Vấn đề đặt ra đối với Đà Nẵng là hiện
nay đang nằm giữa lòng của những di sản thế giới phải biết phát huy những
tiềm năng vốn có cuả mình để biến nó thành sức mạnh vật chất, thành năng
lợng tinh thần, thành phẩm chất và năng lực của mỗi ngời dân để đóng
góp cho công cuộc đổi mới của thành phố nói riêng và đất nớc nói chung.
Đó chính là tinh thần tiên phong trong sự nghiệp đổi mới của ngời dân Đà
Nẵng. Khi sự phát triển kinh tế đợc đặt trên một nền tảng văn hoá thì các
giá trị văn hoá truyền thống đó sẽ trở thành động lực mạnh mẽ cuả sự tăng


trởng kinh tế. Sự phát triển kinh tế tạo ra tiền đề vật chất để xây dựng
MTVH. Tuy nhiên điều kiện vật chất cũng chỉ là nền tảng để xây dựng chứ
không có ý nghià quyết định mà sự quyết định này là do các quan hệ ứng
xử của con ngời trong cộng đồng xà hội đó tạo nên.Thực tế đà chứng minh
một số nớc t bản trên thế giới kinh tế phát triển nhng đời sống văn hoá
lại rối loạn, làm tha hoá con ngời. Vì vậy, xây dựng văn hoá không chờ
kinh tế phát triển, mà phải tiến hành từng bớc và đồng bộ với từng giai
đoạn khác nhau của quá trình phát triển kinh tế, đồng thời xây dựng đời
sống văn hoá lành mạnh và tốt đẹp chính là chúng ta đang hớng tới chất
lợng trình độ của một nền văn hoá mới.
- Xây dựng đời sống văn hoá cơ sở góp phần xây dựng lối sống mới ở
thành phố Đà Nẵng.
Thời gian gần đây cũng nh hiện nay, mục tiêu phấn đấu của nhân
dân thành phố Đà Nẵng là từng bớc thực hiện làm chủ xà hội, làm chủ

thiên nhiên, làm chủ bản thân, mọi ngời cùng nhau làm việc và chiến đấu
cho sự phát triển cđa céng ®ång x· héi ®Ĩ cã mét cc sèng ấm no, lành
mạnh , bình đẳng và hạnh phúc.
Trong xây dùng lèi sèng míi XHCN víi c¸c thc tÝnh cđa nã khi
chóng ta ch−a cã mét c¬ së kinh tÕ tơng ứng, mức sống vật chất cha cao
thì những định hớng giá trị của con ngời, đời sống tinh thần của con
ngời, nhân tố chủ quan của lối sống đóng vai trò rất lớn. Xây dựng đời