Luận văn Thạc sĩ Luật hiến pháp và Luật hành chính: Quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
NGÔ THỊ THU HÀ

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGÔ THỊ THU HÀ

NGÀNH LUẬT HIẾN PHÁP VÀ HÀNH CHÍNH

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHỊNG, CHỐNG MA TÚY TỪ THỰC TIỄN
THỊ XÃ BN HỒ, TỈNH ĐĂK LĂK

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

ĐỢT 1 NĂM 2019

Đăk Lăk, 2021


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGÔ THỊ THU HÀ

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHỊNG, CHỐNG MA TÚY TỪ THỰC TIỄN
THỊ XÃ BN HỒ, TỈNH ĐẮK LẮK

Ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính
Mã số:

8.38.01.02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
GS.TS. VÕ KHÁNH VINH

Đăk Lăk, 2021

Đăk Lăk, 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng
tôi và được sự hướng dẫn khoa học của GS.TS Võ Khánh Vinh. Các số liệu sử
dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công bố theo đúng quy
định. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn do tôi tự tìm hiểu, phân tích một cách
trung thực, khách quan và phù hợp với thực tiễn của Việt Nam. Các kết quả này
chưa từng được công bố trong bất kỳ nghiên cứu nào khác. Tôi xin cam đoan và
chịu trách nhiệm về nội dung luận văn của mình.

Tác giả

Ngơ Thị Thu Hà


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................................................... 1
Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
PHÒNG CHỐNG MA TÚY ................................................................................................. 6
1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy ..... 6
1.2. Mục đích, nguyên tắc, nội dung quản lý nhà nước về phịng, chống ma túy ..... 10
1.3. Các hình thức quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy .................................... 18

1.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy ...... 22
Tiểu kết chương 1 .................................................................................................................. 29
Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ PHỊNG, CHỐNG MA
TÚY TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BN HỒ, TỈNH ĐẮK LẮK ................................. 30
2.1. Thực trạng tệ nạn ma túy trên địa bàn thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk ............. 30
2.2. Thực trạng quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn thị xã Buôn
Hồ, tỉnh Đắk Lắk ................................................................................................................... 36
2.3. Những hạn chế, nguyên nhân và kết quả đạt được trong công tác quản lý nhà
nước về phòng, chống ma túy ............................................................................................. 47
Tiểu kết chương 2 .................................................................................................................. 51
Chương 3 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ
NƯỚC VỀ PHÒNG, CHỐNG MA TÚY TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BUÔN HỒ,
TỈNH ĐẮK LẮK................................................................................................................... 53
3.1. Dự báo tình hình ma túy ở thị xã Bn Hồ, tỉnh Đắk Lắk ................................... 53
3.2. Định hướng, quan điểm, chủ trương phòng, chống ma túy trên địa bàn thị xã
Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk ........................................................................................................ 59
3.3. Các giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa
bàn thị xã thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk ......................................................................... 61
Tiểu kết chương 3 .................................................................................................................. 74
KẾT LUẬN ............................................................................................................................ 76
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................... 78


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CAND

: Công an nhân dân

HĐND

: Hội đồng nhân dân.

UBND

: Uỷ ban nhân dân.

XHCN

: Xã hội chủ nghĩa

CNXH

: Chủ nghĩa xã hội


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Số liệu đối tượng đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc – Nguồn Công an
thị xã Buôn Hồ.
Bảng 2.2. Số liệu các vụ án đã khởi tố – Nguồn Công an thị xã Buôn Hồ.
Bảng 2.3. Số liệu các buổi tuyên truyền, mitting – Nguồn Công an thị xã Buôn Hồ.


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tình hình hoạt động của các loại tội phạm ở trên thế giới nói chung và ở Việt
Nam có chiều hướng gia tăng. Theo đó tội phạm về ma túy ở nước ta cũng gia tăng
và diễn biến hết sức phức tạp. Tội phạm ma túy gắn kết với tội phạm rửa tiền, bn
bán vũ khí, bn bán người,… gây ra những hậu quả nghiêm trọng về kinh tế, bất
ổn về an ninh chính trị và trật tự an tồn xã hội. Tình trạng người nghiện và sử dụng
đồng thời nhiều loại chất ma túy ngày càng phổ biến. Tình trạng lợi dụng các quán

bar, vũ trường, nhà nghỉ để mua bán, sử dụng trái phép chất ma túy tổng hợp ở các
thành phố lớn. Hiện tượng trẻ vị thành niên, học sinh, sinh viên sử dụng các chất
gây nghiện, ma túy như Cỏ mỹ, nước vui, bóng cười tại các tụ điểm vui chơi như:
Bar, karaoke, vũ trường dưới hình thức tiệc sinh nhật, lễ hội âm nhạc, giải trí tiếp
tục diễn ra cũng khá phức tạp, khó kiểm sốt và gây bức xúc, lo lắng trong nhân
dân. Song một số quy định của Luật Phòng, chống ma túy và các văn bản quy định
chi tiết hướng dẫn thi hành không đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với quy định
của một số luật được Quốc hội thông qua sau thời điểm Luật Phịng, chống ma túy
có hiệu lực, như Luật Phịng, chống HIV/AIDS, Luật Xử lý vi phạm hành chính…
Vì vậy, đấu tranh phòng, chống ma túy là một trong những nhiệm vụ quan trọng
hàng đầu không chỉ của mỗi quốc gia, dân tộc mà còn là nhiệm vụ cao cả của cộng
đồng quốc tế. Nhận thức được ý nghĩa quan trọng của công tác này, những năm qua
Đảng và Nhà nước ta đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách pháp luật về phòng,
chống ma tuý. Đối với địa bàn thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk đã và đang đẩy mạnh
cơng tác phịng, chống và kiểm sốt tội phạm và tệ nạn ma túy, qua đó góp phần
thực hiện tốt cơng tác quản lý nhà nước về phịng, chống ma túy trên địa bàn thị xã
Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk. Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý nhà
nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn vẫn còn một số hạn, chế, tồn tại. Để có
phương hướng và giải pháp hồn thiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy
trong điều kiện hiện nay trên thị xã Bn Hồ, tỉnh Đắk Lắk. Chính vì vậy, tác giả

1


chọn đề tài “Quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn thị xã Buôn Hồ,
tỉnh Đắk Lắk” để nghiên cứu và viết luận văn thạc sĩ chuyên ngành.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Quá trình nghiên cứu liên quan đến đề tài này, tác giả thấy gần đây có một số
cơng trình và đề tài như sau:
- Đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước “Luận cứ khoa học cho những

giải pháp nâng cao hiệu quả phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm về ma túy” của
Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Phùng Hồng, Tạp chí CAND và Đại tá Vũ Hùng Vương,
Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy năm 2001. Đề tài tập trung đi sâu, phân
tích làm rõ thực trạng cơng tác đấu tranh phịng, chống tội phạm về ma túy, nguyên
nhân của những tồn tại, hạn chế, từ đó phân tích làm rõ những luận cứ khoa học
cho các giải pháp mà tác giả nghiên cứu và đưa ra.
- Cơng trình “Một số vấn đề về xây dựng thế trận phòng, chống tội phạm về
ma túy của lực lượng Cảnh sát Điều tra Tội phạm về ma túy” của Đại tá Vũ Hùng
Vương, Nhà xuất bản CAND, Hà Nội, năm 2000. Cơng trình đã trình bày cơ sở
khoa học để xây dựng thế trận phòng, chống tội phạm về ma túy của lực lượng
Công an nhân dân, đưa ra khái niệm về thế trận phòng chống tội phạm ma túy, cơ
sở lý luận để xây dựng thế trận phòng, chống tội phạm ma túy của lực lượng Công
an nhân dân.
- Cuốn sách “Tội phạm về ma túy, thực trạng, nguyên nhân và các giải pháp
phòng ngừa” của Tiến sỹ Vũ Quang Vinh, Nhà xuất bản Thanh niên, Hà Nội năm
2005.
- Đề tài luận văn thạc sĩ “Quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa
bàn tỉnh Phú Yên” của tác giả Nguyễn Thị Mai Anh.
Tuy nhiên, qua nghiên cứu, khảo sát thì ở địa bàn tỉnh Đắk Lăk chưa có một
cơng trình khoa học nào nghiên cứu một cách tồn diện, có hệ thống cơng tác quản
lý nhà nước về phòng, chống ma túy.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu

2


Trên cơ sở nghiên cứu lý luận quản lý nhà nước về phịng, chống ma túy, phân
tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn thị
xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk, đề xuất những phương hướng và giải pháp hoàn thiện

quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để phân phân tích, đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phòng, chống ma
túy trên địa bàn thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk và đề ra phương hướng và giải pháp
hoàn thiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn, luận văn tập
trung giải quyết các vấn đề:
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận của quản lý nhà nước về phòng, chống
ma túy.
- Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy tại thị xã
Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk
- Đề ra phương hướng, giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về phòng,
chống ma túy tại thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Lĩnh vực quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy là rất rộng. Vì vậy, Luận
văn tập trung nghiên cứu nội dung, hình thức và phương pháp quản lý nhà nước về
phịng, chống ma túy của các cơ quan có chức năng, có thẩm quyền và những yếu
tố tác động đến quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy ở thị xã Buôn Hồ, tỉnh
Đắk Lắk.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Những vấn đề lý luận và thực tiễn trong việc quản lý Nhà
nước về phòng chống ma túy.
- Phạm vi không gian: Thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk.
- Phạm vi thời gian: Từ năm 2017 đến năm 2020.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận

3

Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phép biện chứng duy vật của Chủ nghĩa
Mác - Lê Nin và tư tưởng Hồ Chí Minh; lý luận khoa học luật, khoa học điều tra
hình sự, tâm lý và tội phạm học; các quan điểm đường lối chính sách của Đảng,
Nhà nước về đấu tranh phòng, chống ma túy.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn được tiến hành trên cơ sở sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên
cứu cụ thể sau đây:
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Nghiên cứu tài liệu, sách, các tạp chí,
các thơng tin khoa học về kết quả nghiên cứu có liên quan đến đề tài đã được công
bố trên các ấn phẩm và các báo cáo khoa học; các văn bản chủ yếu về chủ trương,
chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước về đổi mới công tác đấu tranh đối với tệ
nạn ma túy và quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy để tiếp thu có chọn lọc các
thành quả nghiên cứu trước đó về những vấn đề có liên quan đến đề tài.
- Phương pháp thống kê: Sử dụng các số liệu thống kê thu thập được và trong
các báo cáo.
- Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp: Phân tích, tổng hợp những dữ
liệu thu thập được làm cơ sở lý luận cho nghiên cứu đề tài luận văn, từ đó xây dựng
cách tiếp cận tồn diện, khách quan những nội dung nghiên cứu; Khảo sát và phân
tích tài liệu thu thập được nhằm phát hiện những vấn đề trong phịng, chống ma túy
để tìm giải pháp hồn thiện quản lý nhà nước đối với tệ nạn này trên địa bàn thị xã
Buôn Hồ, tỉnh Đăk Lắk.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Nghiên cứu của luận văn có ý nghĩa quan trọng đối với xây dựng cơ chế,
chính sách, lựa chọn phương thức quản lý phù hợp nhằm hoàn thiện quản lý nhà
nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đăk Lắk trong thời
kỳ mới
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Trên cơ sở tổng hợp, hệ thống hóa các văn bản pháp luật về phòng, chống ma

4


túy và các số liệu nghiên cứu từ thực tiễn, luận văn chỉ ra những ưu điểm, bất cập,
hạn chế của quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy và những nguyên nhân làm
hạn chế trong lĩnh vực này để đề xuất các giải pháp phù hợp.
7. Kết cấu của luận văn
Luận văn gồm phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo; nội dung
của luận văn được kết cấu thành 3 chương như sau:
Chương 1: Những vấn đề lý luận của quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy.
Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy trên địa bàn
thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về
phòng, chống ma túy từ thực tiễn thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk.

5


Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC VỀ PHÒNG CHỐNG MA TÚY
1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của quản lý nhà nước về phòng, chống
ma túy
1.1.1. Khái niệm quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy
Theo gốc Hán - Việt ma túy có nghĩa là “ làm mê mẩn”. Chất ma túy lúc đầu
dùng để chỉ các chất có tác dụng gây ngủ, gây mê, sau này khi khoa học phát triển
con người tổng hợp được các chất tự nhiên có khả năng gây nghiện thì chất ma túy
được hiểu là những chất có tính gây nghiện, có khả năng bị lạm dụng. Hay ma túy
là một chất được dẫn xuất từ moocphin, khi hút hay uống hoặc tiêm người ta cảm
giác thấy thần kinh tê liệt, lạm dụng sẽ rất nguy hiểm.

Theo quan điểm của tổ chức Y tế thế giới (WHO) ma túy là bất cứ chất nào
khi đưa vào cơ thể con người có tác dụng làm thay đổi một số chức năng của cơ thể.
Hiện nay theo quan điểm của Liên Hợp Quốc ma túy là những chất có nguồn gốc tự
nhiên hoặc tổng hợp. Khi xâm nhập vào cơ thể con người có tác dụng làm thay đổi
ý thức và trí tuệ, làm cho con người lệ thuộc vào nó. Theo tinh thần của các Cơng
ước thì chất ma túy gồm có các chất gây nghiện và chất hướng thần, ở nước ta gọi
chung là các chất này là chất ma túy hoặc ngắn gọn hơn nữa là ma túy.
Ngày 27/6/1985, Quốc Hội Việt Nam thơng qua Bộ luật hình sự đầu tiên của
nước Cộng hòa XHCN Việt Nam trong đó chỉ có một điều luật trực tiếp quy định
đối tượng tác động của tội phạm là ma túy, đó là Điều 203 “tội tổ chức dùng chất
ma túy” [19]. Và lần đầu tiên khái niệm chất ma túy được Luật Phòng chống ma túy
2000 quy định, chất ma túy là các chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định
trong các danh mục do Chính phủ ban hành. Từ các quy định của Liên Hợp Quốc và
pháp luật Việt Nam chúng ta có thể hiểu ma túy là các chất có nguổn gốc tự nhiên
hoặc tổng hợp, khi được đưa vào cơ thể con người nó có tác dụng làm thay đổi
trạng thái ý thức và sinh lý của con người. Nếu lạm dụng ma túy con người sẽ lệ
thuộc vào nó. Khi đó gây tổn thương và nguy hại cho người sử dụng và cộng đồng.

6


Như vậy qua đó ta có thể thấy được đặc tính nguy hiểm của chất ma túy và
chất hướng thần thể hiện ở khả năng gây nghiện cho người sử dụng các chất này.
Con người chỉ cần sử dụng một vài lần chất ma túy hoặc chất hướng thần sẽ có nhu
cầu được cung cấp thường xuyên và với liều lượng ngày càng cao hơn. Sự lệ thuộc
ngày càng lớn vào chất ma túy hoặc hướng thần chính là tác hại gây nghiện của chất
ma túy, chất hướng thần đối với người dùng các chất đó. Để thỏa mãn cơn nghiện
vốn đòi hỏi số lần dùng và số liều dùng ngày càng cao họ có thể làm bất cử điều gì
kể cả phạm tội để có tiền mua ma túy thỏa mãn cơn nghiện.
Nhà nước là chủ thể độc quyền và thống nhất quản lí chất ma túy là loại chất

gây nghiện nguy hiểm với những quy định rất nghiêm ngặt. Điều I Nghị định số
67/2001/NĐ-CP, ngày 01/10/2001 đã quy định: “Các chất ma tuý rất độc, tuyệt đối
cấm sử dụng; việc sử dụng các chất này trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu
khoa học, điều tra tội phạm theo quy định đặc biệt của cơ quan có thẩm quyền” [7].
Vi phạm các quy dịnh về chế độ quản lí các chất ma túy khơng chỉ gây khó khăn
cho việc kiểm sốt chất ma túy của Nhà nước mà cịn góp phần tạo ra một lớp người
nghiện, qua đó đe dọa đến an tồn, trật tự cơng cộng, sức khỏe và sự phát triển lành
mạnh của nòi giống cũng như ảnh hưởng xấu đến nhiều mặt của đời sống xã hội.
Do tác hại lâu dài và nhiều mặt của hành vi vi phạm chế dộ quản lý chất ma túy như
vậy nên mọi hành vi vi phạm các quy định về chế độ quản lý chất ma túy đều bị xử
lý theo quy định.
1.1.2. Đặc điểm quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy
Quản lý nhà nước xuất hiện cùng với sự xuất hiện của Nhà nước. Quản lý nhà
nước thay đổi phụ thuộc vào chế độ chính trị, trình độ phát triển kinh tế - xã hội của
mỗi quốc gia qua các giai đoạn lịch sử. Ngày nay quản lý nhà nước bao gồm hoạt
động lập pháp của cơ quan lập pháp, hoạt động hành pháp của Chính phủ và hoạt
động tư pháp của cơ quan tư pháp. Có thể hiểu quản lý nhà nước là một dạng quản
lý xã hội đặc biệt, mang tính quyền lực nhà nước và sử dụng pháp luật nhà nước để
điều chỉnh các hành vi của con người trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội do

7


các cơ quan trong bộ máy nhà nước thực hiện, nhằm thỏa mãn nhu cầu hợp pháp
của con người, duy trì sự ổn định và phát triển của xã hội.
Quản lý nhà nước là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh bằng quyền lực Nhà
nước đối với các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người để duy trì trật
tự và đảm bảo sự phát triển của xã hội theo một định hướng thống nhất. Quản lý nhà
nước về đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy là hoạt động chấp hành và điều
hành của các cơ quan nhà nước hoặc các tổ chức xã hội do nhà nước ủy quyền,

được tiến hành trên cơ sở pháp luật, để thi hành pháp luật nhằm thực hiện các chức
năng quản lý nhà nước trong lĩnh vực phòng, chống tội phạm ma túy.
Quản lý Nhà nước Việt Nam về phịng, chống ma túy có những đặc điểm chủ
yếu sau:
- Quản lý hành chính nhà nước về phịng, chống ma túy mang tính quyền lực
nhà nước. Các chủ thể phải nghiêm chỉnh chấp hành, nếu có vi phạm sẽ bị xử lý
theo quy định của pháp luật.
- Quản lý hành chính nhà nước về phịng, chống ma túy có mục tiêu chiến
lược, có chương trình, kế hoạch để thực hiện mục tiêu.
- Quản lý hành chính nhà nước về phịng, chống ma túy có tính chủ động, sáng
tạo và linh hoạt.
- Quản lý hành chính nhà nước về phịng, chống ma túy có tính liên tục, tương
đối ổn định và thích ứng.
- Quản lý hành chính nhà nước về phịng, chống ma túy có tính chun mơn
hóa và nghề nghiệp cao.
- Quản lý hành chính nhà nước về phịng, chống ma túy có tính hệ thống thứ
bậc chặt chẽ.
- Quản lý hành chính nhà nước về phịng, chống ma túy ở nước ta khơng có sự
tách biệt tuyệt đối giữa người quản lý và người bị quản lý.
- Quản lý hành chính nhà nước về phịng, chống ma túy khơng vì lợi nhuận.

8


- Quản lý hành chính nhà nước về phịng, chống ma túy mang tính nhân
đạo. Quản lý nhà nước về phịng, chống ma túy là hoạt động khơng thể thiếu của bất
kỳ quốc gia nào, với tình hình kinh tế và hội nhập hiện nay.
- Quản lý hành chính nhà nước về phịng, chống ma túy mang tính quyết định
trong việc thực hiện thành công các kế hoạch phát triển của cả đất nước.
1.1.3. Vai trò quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy

Quản lý nhà nước về phòng, chống tội phạm ma túy là một nhiệm vụ trọng
yếu trong quản lý nhà nước về trật tự an toàn xã hội. Quản lý nhà nước về đấu tranh
phòng, chống tội phạm ma túy, như đã phân tích, là một bộ phận trong quản lý nhà
nước về an ninh, trật tự, vì vậy, mục đích của cơng tác này cũng phải được định
hướng và nhằm góp phần thực hiện mục đích chung. Theo đó, mục đích cuối cùng
của quản lý nhà nước về đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy là bảo vệ vững
chắc nền an ninh trật tự của Tổ quốc, bảo đảm sự ổn định và bình yên của xã hội,
thực hiện thắng lợi mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước
mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Mục tiêu cụ thể của quản lý nhà nước
về đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy là nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ bảo
vệ an toàn các cơ quan nhà nước, các tổ chức, bảo vệ trật tự pháp luật và các kỷ
cương xã hội, đấu tranh có hiệu quả đối với tình trạng phạm tội, với các vi phạm
pháp luật và các loại tệ nạn xã hội, giữ cho xã hội ln ln ở trong trạng thái bình
n, trật tự, nề nếp, kỷ cương... Thực tiễn chứng minh rằng, nếu như quản lý trên
lĩnh vực an ninh chính trị nhằm đảm bảo thực hiện nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ
quốc Việt Nam, bảo vệ chế độ chính trị, bảo vệ nhà nước XHCN, kịp thời phát hiện
và dập tắt mọi âm mưu, hoạt động của các thế lực thù địch chống phá CNXH,
chống phá cách mạng Việt Nam, thì quản lý nhà nước về đấu tranh phịng, chống tội
phạm, bảo đảm trật tự an toàn xã hội giành ưu tiên cho mục tiêu đảm bảo cho các
quá trình xã hội, các hoạt động trong đời sống xã hội, đời sống cá nhân trong cộng
đồng...được diễn ra một cách bình thường, an tồn... trên cơ sở tơn trọng và tuân thủ
các quy định của pháp luật và các quy tắc của lối sống, đạo đức XHCN. Giữa an
ninh quốc gia và trật tự an tồn xã hội có mối quan hệ mật thiết, gắn bó với nhau.

9


An ninh quốc gia được bảo vệ vững chắc mới tạo điều kiện cơ bản thuận lợi để
bảo vệ tốt trật tự an toàn xã hội. Ngược lại, trật tự an tồn xã hội được giữ vững sẽ
góp phần tích cực vào việc bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, tăng cường lòng

tin của quần chúng vào Đảng, nhà nước, vào chế độ XHCN. Cần nhấn mạnh rằng:
Nếu tình hình trật tự an tồn xã hội diễn biến phức tạp, nghiêm trọng kéo dài,
khơng kiểm sốt được sẽ gây ảnh hưởng rất xấu, thậm chí chuyển hóa thành vấn
đề chống đối chính trị, điều đó rõ ràng tác động tiêu cực đến an ninh quốc gia. Do
đó, vai trị quản lý nhà nước về đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy có ý
nghĩa đặc biệt quan trọng đối với đảm bảo an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an tồn
xã hội của đất nước.
1.2. Mục đích, ngun tắc, nội dung quản lý nhà nước về phòng, chống
ma túy
1.2.1. Mục đích của quản lý nhà nước về phịng, chống ma túy
Mục đích Đảng Cộng sản Việt Nam là người lãnh đạo trực tiếp, toàn diện,
tuyệt đối sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự an tồn xã hội, vì vậy,
Nghị quyết của Đảng là định hướng cho việc xác định mục đích cơng tác quản lý
nhà nước trên mọi lĩnh vực trong giai đoạn hiện nay, trong đó có quản lý nhà nước
về đấu tranh phịng, chống tội phạm nói chung và tội phạm ma túy nói riêng. Cụ
thể, trong các lĩnh vực chủ yếu của đời sống, công tác quản lý nhà nước về đấu
tranh phòng, chống ma túy và tệ nạn ma túy hiện nay có mục đích như sau:
Về chính trị: Giữ vững sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự vững
chắc của chế độ chính trị XHCN và tăng cường hiệu lực quản lý của nhà nước đối
với lĩnh vực đấu tranh phòng, chống ma túy;
Về kinh tế - xã hội: Đảm bảo sự ổn định và phát triển các thành phần kinh tế xã hội theo định hướng XHCN, phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh với những hoạt
động tội phạm và những vi phạm pháp luật trên lĩnh vực kinh tế.
Về tư tưởng văn hóa: Bảo vệ chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
cùng những giá trị trong truyền thống và bản sắc dân tộc, phát hiện kịp thời và có

10


những biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh với hoạt động tội phạm, tệ nạn
xã hội và những vi phạm pháp luật trên lĩnh vực này.

Về đối ngoại: Góp phần tích cực trong thực hiện chính sách đối ngoại độc lập,
tự chủ, hịa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan
hệ, chủ động và tích cực hội nhập, hợp tác quốc tế, tơn trọng độc lập, chủ quyền và
tồn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng, cùng
có lợi của Đảng, củng cố và nâng cao vị thế của Việt Nam trên thế giới.
Về an ninh, quốc phòng: Xây dựng vững chắc nền an ninh nhân dân và thế
trận an ninh nhân dân gắn với nền quốc phịng tồn dân và thế trận quốc phịng toàn
dân. Xây dựng lực lượng CAND và Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy tinh
nhuệ, từng bước hiện đại; ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực
lượng; đảm bảo số lượng hợp lý, có sức chiến đấu cao, hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Nguyên tắc Đảng lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối, trực tiếp, đây là nguyên tắc cơ
bản nhất, quan trọng nhất, chủ đạo và chi phối các nguyên tắc khác. Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã khẳng định, đấu tranh bảo vệ an ninh trật tự là nhiệm vụ nặng nề, gian
khổ, âm thầm, nhưng rất quan trọng, quan hệ trực tiếp đến vận mệnh của tồn dân,
đến sự mất cịn của dân tộc. Một sự nghiệp như vậy phải đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt
đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng. Nếu thoát ly đường lối chính trị của Đảng thì
khơng đạt được kết quả. Trong Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương
Đảng tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng đã chỉ rõ: “Bảo đảm sự
lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội nhân dân và
CAND; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về quốc phòng, an ninh” [Đảng Cộng
sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ XI. Nxb Chính trị quốc
gia. Hà Nội - 2011, tr. 235]. Tại Đại hội lần thứ XII, Đảng Cộng sản Việt Nam
khẳng định: "Tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự
quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với Quân đội nhân dân, CAND và
sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc" [Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ XII. Văn phòng Trung ương Đảng. Hà Nội 2016, tr. 150].
Trong q trình lãnh đạo cơng tác quản lý nhà nước về đấu tranh phòng, chống ma

11

túy, các cấp ủy Đảng cần phân định rõ chức năng lãnh đạo của mình với chức năng
quản lý của cơ quan nhà nước, không được biến các tổ chức Đảng thành các cơ
quan hành chính, bao biện làm thay, nhưng cũng khơng khốn trắng cho chính
quyền, cho các cơ quan chun mơn. Đảng lãnh đạo bằng đường lối, chính sách,
bằng công tác cán bộ và công tác tổ chức, bằng công tác vận động quần chúng và
công tác giám sát, kiểm tra hoạt động quản lý nhà nước trên lĩnh vực này.
1.2.2. Nguyên tắc của quản lý nhà nước về phịng, chống ma túy
Q trình quản lý nhà nước về đấu tranh phòng, chống ma túy đòi hỏi các chủ
thể phải dựa trên cơ sở hệ thống văn bản pháp luật nhà nước. Pháp luật thể chế hóa
đường lối, chủ trương của Đảng, thể hiện ý chí của nhân dân. Do vậy, tăng cường
pháp chế trong quản lý nhà nước về đấu tranh phòng, chống ma túy là hết sức quan
trọng và là nguyên tắc bắt buộc. Trong hoạt động quản lý, không cho phép các chủ
thể thực hiện một cách chủ quan, tùy tiện mà phải làm theo đúng pháp luật. Dựa vào
pháp luật, cơ quan nhà nước mới có thể tiến hành giải quyết những vụ việc phức tạp
xảy ra, phát hiện và xử lý người có hành vi phạm tội, vi phạm pháp luật một cách
chính xác, nghiêm minh.
Nguyên tắc pháp chế XHCN trong quản lý nhà nước về đấu tranh phòng,
chống ma túy đòi hỏi quá trình xây dựng các văn bản pháp luật về đấu tranh phòng,
chống ma túy phải kịp thời, thống nhất và ổn định tương đối, đáp ứng được yêu cầu
của công tác bảo vệ an ninh trật tự đặt ra. Mặt khác, ngun tắc này cũng địi hỏi
cần phải hồn chỉnh hệ thống pháp luật, tổ chức tuyên truyền phổ biến, giáo dục ý
thức pháp luật cho công dân, phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm minh các hành vi vi
phạm pháp luật.
Nguyên tắc kết hợp quản lý theo ngành và theo lãnh thổ. Đây là một nguyên
tắc rất cần thiết và mang tính tất yếu khách quan xuất phát từ đặc điểm quản lý Nhà
nước về đấu tranh phịng, chống tội phạm ma túy, từ mơ hình tổ chức và thực tiễn
hoạt động quản lý nhà nước về đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy của lực
lượng CAND. Ở Trung ương, Bộ Công an thực hiện chức năng quản lý nhà nước về
đấu tranh phòng, chống ma túy trên phạm vi cả nước. Ngoài việc xây dựng các

12


chiến lược, kế hoạch quản lý tầm vĩ mô, các lực lượng thuộc Bộ Cơng an cịn phải
trực tiếp tiến hành các hoạt động quản lý, đấu tranh phòng, chống các thế lực thù
địch, hoạt động tội phạm, những hành vi vi phạm pháp luật. Công an các cấp được
tổ chức theo nguyên tắc song trùng trực thuộc: vừa chịu sự lãnh đạo của các cấp ủy
Đảng, chính quyền cùng cấp, vừa chịu sự chỉ đạo về chuyên môn nghiệp vụ của
Cơng an cấp trên. Xuất phát từ tính chất, đặc điểm, đặc trưng về chuyên môn nghiệp
vụ của công tác Công an, cũng như từ nguyên tắc song trùng, nên trong quản lý nhà
nước về đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy cần phải quán triệt nguyên tắc kết
hợp quản lý theo ngành kết hợp với quản lý theo lãnh thổ, trong đó quản lý theo
ngành là chủ yếu.
1.2.3. Nội dung quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy
Khái niệm “quản lý” là một hoạt động có từ lâu đời trong xã hội. Nói đến hoạt
động quản lý trong xã hội là trực tiếp đề cập đến sự tác động, chỉ huy, điểu khiển
các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người phát triển phù hợp với quy
luật, đạt tới mục đích đề ra và đúng với ý chí của chủ thể quản lý. Quản lý là sự tác
động có mục đích của chủ thể quản lý đối với đối tượng quản lý bằng các phương
pháp nhất định nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra của nhà quản lý. Chủ thể quản lý là
những cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền; đối tượng quản lý là các quá trình
xã hội và hành vi của con người có liên quan. Trong hoạt động quản lý xã hội, có
rất nhiều chủ thể tham gia: các đảng phái chính trị, nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội, các hội nghề nghiệp,...trong đó nhà nước giữ vai trị quan trọng. Nhà nước là
trung tâm của hệ thống chính trị, là cơng cụ quan trọng nhất để quản lý xã hội, bảo
đảm trật tự xã hội và thúc đẩy xã hội phát triển. Quản lý nhà nước là một dạng của
quản lý xã hội nhưng là dạng quản lý xã hội đặc biệt, xuất hiện và tồn tại cùng với
sự xuất hiện và tồn tại của nhà nước. Đó chính là hoạt động quản lý gắn liền với hệ
thống các cơ quan thực thi quyền lực nhà nước - bộ phận quan trọng của quyền lực
chính trị trong xã hội, có tính chất cưỡng chế đơn phương đối với xã hội. Trong

hoạt động quản lý xã hội, có rất nhiều chủ thể tham gia: Đảng phái chính trị, nhà
nước, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội nghề nghiệp...trong đó nhà nước giữ vai

13


trò quan trọng. Quản lý nhà nước được hiểu trước hết là hoạt động của các cơ quan
nhà nước thực thi quyền lực nhà nước. Bằng quyền lực nhà nước đối với các quá
trình xã hội và hành vi hoạt động của con người, quản lý nhà nước tác động có tổ
chức, điều chỉnh để duy trì trật tự cũng như đảm bảo sự phát triển công dân, của xã
hội theo một định hướng thống nhất. Trên cơ sở pháp luật, quản lý nhà nước về đấu
tranh phòng, chống ma túy là hoạt động chấp hành và điều hành của các cơ quan
tiến hành tố tụng, UBND các cấp hoặc các tổ chức xã hội được nhà nước ủy quyền
để thực thi pháp luật hoặc tiến hành các biện pháp phịng, chống tệ nạn ma túy trong
tồn xã hội đảm bảo thực hiện chức năng quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.
Quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy là nhiệm vụ của tồn đảng, tồn dân,
trong đó nhà nước được giao nhiệm vụ trọng yếu trong công tác đấu tranh phịng,
chống ma túy góp phần quản lý nhà nước về trật tự an toàn xã hội được đảm bảo.
Nội dung quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy bao gồm:
Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, chủ trương, chính sách, kế hoạch
về phịng, chống ma túy. Theo đó, Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về
phịng, chống ma túy. Bộ Cơng an chịu trách nhiệm trước Chính phủ chủ trì phối
hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ thực hiện việc thống
nhất quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy. Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan
thuộc Chính phủ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm thực
hiện và phối hợp với các cơ quan hữu quan trong phòng, chống ma túy. UBND các
cấp thực hiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy tại địa phương mình, tăng
cường sự lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật.
Thường xuyên tổ chức phòng, chống ma túy trên địa bàn. Tăng cường công atc1
quản lý việc cai nghiện ma túy tại các cơ sở cai nghiện bắt buộc, tạo việc làm ổn

định để người sau cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng.
Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về phòng,
chống ma túy, sửa đổi, bổ sung, công bố danh mục chất ma túy, tiền chất, thuốc gây
nghiện, thuốc hướng thần. Bộ cơng an chủ trì việc ban hành và tổ chức thực hiện
quy chế quản lý chất ma túy và tiền chất phục vụ đấu tranh chống tội phạm về ma

14


túy; Cấp, thu hồi giấy phép hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy. Quyết định
thành lập, giải thể cơ sở cai nghiện ma túy bắt buộc. Cấp, thu hồi giấy phép hoạt
động của các cơ sở khác về cai nghiện ma túy. Tổ chức và quản lý việc cai nghiện
ma túy và hòa nhập cộng đồng cho người đã cai nghiện ma túy.
Tổ chức đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy. Bộ cơng an chủ trì phối
hợp với các cơ quan nhà nước hữu quan trong việc đấu tranh phòng, chống tội phạm
về ma túy; tổ chức tiếp nhận và xử lý thông tin về tội phạm ma túy; tổ chức lực
lượng điều tra các tội phạm về ma túy, hướng dẫn các cơ quan khác tiến hành điều
tra ban đầu các tội phạm này theo quy định của pháp luật; Phối hợp với Bộ Lao
động - Thương binh và Xã hội chỉ đạo việc lập hồ sơ và tổ chức đưa người nghiện
ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, giữ gìn an ninh, trật tự tại các cơ sở cai
nghiện, kiểm tra hoạt động cai nghiện ma túy tại cộng đồng và trong các cơ sở cai
nghiện. Bộ quốc phòng phối hợp với cơ quan hữu quan của nước khác để phát hiện,
ngăn chặn các hành vi mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy, tiền chất, thuốc
gây nghiện, thuốc hướng thần qua biên giới. Bộ Tài chính có trách nhiệm chủ trì
phối hợp với bộ, ngành, chính quyền địa phương xây dựng dự tốn kinh phí phịng,
chống ma túy trình cấp có thẩm quyền phê duyệt và triển khai thực hiện theo quy
định của pháp luật.
Tổ chức bộ máy, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về phòng, chống ma túy và tội
phạm về ma túy: Trước yêu cầu đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chuyên
trách phòng, chống ma túy, Đảng, nhà nước ta cần xác định mục tiêu đào tạo cán bộ

làm cơng tác phịng, chống, ma túy khơng chỉ giỏi về chun mơn, nghiệp vụ mà
cịn vững về lập trường tư tưởng, bản lĩnh chiến đấu; quan tâm làm tốt công tác giáo
dục, định hướng nghề nghiệp cho học viên chuyên ngành, chú trọng đào tạo kỹ
năng điều tra theo hướng tăng cường thời lượng học tập các môn chuyên ngành; cần
tiếp tục phối hợp với các đơn vị địa phương, các lực lượng trực tiếp đấu tranh với
tội phạm về ma túy để giao lưu, trao đổi kinh nghiệm và gắn nhiệm vụ đào tạo với
thực tiễn cơng tác đấu tranh phịng, chống tội phạm về ma túy; đào tạo, bồi dưỡng
lực lượng chuyên trách phịng, chống ma túy, kịp thời bổ sung hàng nghìn cán bộ có

15


trình độ cao trên mặt trận phịng, chống ma túy khơng chỉ cho ngành Cơng an mà
cịn cho các lực lượng khác như: Biên phòng, Hải quan, Cảnh sát biển, y tế, các cơ
quan tư pháp. Nội dung, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng luôn được quan tâm điều
chỉnh, bổ sung, cập nhật, chú trọng gắn đào tạo lý luận với thực tiễn chiến đấu của
lực lượng phòng, chống ma túy cũng như cơng tác xét xử trong tình hình mới.
Thực hiện thống kê nhà nước về phòng, chống ma túy: Bộ công an thực hiện
thống kê nhà nước về phịng, chống ma túy; quản lý thơng tin về các tội phạm về
ma túy; Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội có trách nhiệm thống kê, đánh giá
tình hình cai nghiện ma túy, quản lý sau cai nghiện và giải quyết các vấn đề xã hội
sau cai nghiện.
Tổ chức nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học và cơng nghệ về phịng,
chống ma túy: Trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 các đối tượng
triệt để lợi dụng tài nguyên, không gian mạng để phạm tội về ma túy. Do vậy, khoa
học và công nghệ phải theo kịp sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0
để đấu tranh, ngăn chặn tội phạm ma túy lợi dụng hoạt động. Trước diễn biến phức
tạp của tình hình tội phạm ma túy, thủ đoạn hoạt động của tội phạm ma túy ngày
càng manh động, liều lĩnh, sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng khi bị phát hiện,
truy bắt. Việc sử dụng các phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ, cơng cụ hỗ trợ hiện đại

và bố trí đầu tư trang bị vũ khí, phương tiện, thiết bị kỹ thuật góp phần thực hiện vai
trị nịng cốt, chủ trì trong cơng tác đấu tranh phịng, chống tội phạm; đầu tư trang
thiết bị cho Bộ y tế để kịp thời phát hiện chất ma túy, tiền chất ma túy mới đưa vào
danh mục chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần của nhà nước.
Trong lĩnh vực điều trị và cai nghiện ma túy, với sự hỗ trợ của Cơ quan quản lý điều
trị các chất gây nghiện và sức khỏe tâm thần (SAMHSA) thuộc Bộ Y tế Mỹ, Trung
tâm chuyển giao công nghệ điều trị nghiện chất đã từng bước được thiết lập và đi
vào hoạt động tại Đại học Y Hà Nội, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh và
Đại học Lao động - Xã hội, góp phần đào tạo và cung cấp những kiến thức mới nhất
của quốc tế trong lĩnh vực điều trị nghiện chất cho các cán bộ y tế và cán bộ xã hội
làm cơng tác này. Ngồi ra, trên cơ sở hợp tác giữa Việt Nam với các nước và cộng

16


đồng quốc tế, các cơ quan chức năng Việt Nam cịn cử nhiều lượt cán bộ tham gia
các khóa đào tạo, tập huấn nghiệp vụ phòng, chống ma túy tại nước ngồi, qua đó
học tập, giao lưu và trao đổi kinh nghiệm trong công tác này. Tuy nhiên, so với thực
tế, cơng tác đào tạo lực lượng phịng, chống ma túy chưa đáp ứng yêu cầu.
Tổ chức tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống ma túy: Bộ Giáo dục và Đào
tạo có trách nhiệm ban hành và tổ chức thực hiện chương trình giáo dục phịng,
chống ma túy; xây dựng, tổ chức thực hiện các dự án giáo dục phòng, chống ma túy
trong nhà trường, các cơ sở giáo dục khác; Bộ Thơng tin và Truyền thơng, Bộ Văn
hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan hữu quan
thực hiện hoạt động thông tin, tun truyền, giáo dục về cơng tác phịng, chống ma
túy. Bộ Nơng nghiệp và Phát triển nơng thơn có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với
Ủy ban Dân tộc và các cơ quan, tổ chức hữu quan khác tuyên truyền, giáo dục, tổ
chức xóa bỏ cây có chứa chất ma túy; thực hiện chương trình trợ giúp chuyển
hướng sản xuất có hiệu quả, ổn định đời sống của nhân dân.
Hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy được thực hiện thông qua công tác

phối hợp phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống ma
túy theo quy định của pháp luật Việt Nam và của nước có liên quan. Ký kết các
Điều ước quốc tế đa phương và song phương về phòng, chống tình trạng nghiện ma
túy, tội phạm ma túy và các hành vi trái phép khác về ma túy. Phối hợp tổ chức hội
nghị, hội thảo về các vấn đề liên quan trong cơng tác phịng, chống ma túy và xử lý
tội phạm về ma túy liên quan đến cá nhân, tổ chức nước ngoài ở Việt Nam, cá nhân,
tổ chức Việt Nam ở nước ngoài. Hỗ trợ lẫn nhau về cơ sở vật chất, công nghệ, tăng
cường năng lực pháp luật trong hoạt động phòng, chống ma túy. Bộ Quốc phịng có
trách nhiệm xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch phòng, chống ma túy ở khu
vực biên giới trên đất liền, khu vực biên giới trên biển, vùng tiếp giáp lãnh hải,
vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa. Bộ y tế thực hiện hợp tác quốc tế về kiểm
soát, thu hồi giấy phép nhập khẩu, xuất khẩu thuốc gây nghiện, tiền chất, thuốc
hướng thần sử dụng trong lĩnh vực y tế, phân tích, kiểm nghiệm và nghiên cứu khoa

17


học; Bộ Công Thương thực hiện hợp tác quốc tế về kiểm sốt tiền chất sử dụng
trong lĩnh vực cơng nghiệp.
Kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định về quản lý các hoạt động hợp
pháp liên quan đến ma túy; phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh chống tệ nạn ma
túy; cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện; nghiên cứu khoa học, huấn luyện
nghiệp vụ phòng, chống ma túy; Xử lý các vi phạm hành chính theo quy định của
pháp luật và yêu cầu cơ quan điều tra khởi tố, điều tra các hành vi có dấu hiệu của
tội phạm về ma túy.
1.3. Các hình thức quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy
1.3.1. Tuyên truyền pháp luật về phòng, chống ma túy
Tập trung tuyên truyền sâu rộng tới mọi tầng lớp nhân dân về tác hại của ma
túy đối với người sử dụng, đối với mỗi gia đình, cộng đồng và tồn thể xã hội; lưu ý
tới tác hại và hậu quả đặc biệt nguy hiểm gây ra bởi một số loại ma túy mới xuất

hiện trong thời gian qua; kết hợp với tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách
và quy định của Chính phủ về cơng tác cai nghiện ma túy nhằm tạo sự chuyển biến
mạnh mẽ về nhận thức cho cộng đồng và nêu cao tinh thần trách nhiệm của các cấp
ủy, chính quyền, các ngành và các tổ chức chính trị, xã hội, huy động sự tham gia
của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp cùng chung tay thực hiện cơng tác đấu tranh
phịng, chống ma túy.
Duy trì các hình thức, mơ hình tun truyền sẵn có và phát triển, xây dựng
mới các chương trình, kế hoạch… tuyên truyền theo hướng chuyên sâu, đa dạng về
hình thức, phong phú về nội dung, bảo đảm phù hợp nguồn lực và từng nhóm đối
tượng cụ thể để nâng cao nhận thức, cảnh báo người dân, nhất là nhóm đối tượng có
nguy cơ cao, giáo viên, học sinh, sinh viên và trẻ em vị thành niên về hiểm họa ma
túy, tác hại sử dụng ma túy.
Xây dựng chương trình, kế hoạch, tổ chức phát động phong trào "Tồn dân
tham gia phịng, chống ma túy" gắn với cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây
dựng nông thôn mới, đô thị văn minh", phong trào "Toàn dân tham gia bảo vệ an
ninh Tổ quốc", triển khai quyết liệt, có hiệu quả dự án “Nâng cao hiệu quả công tác

18


phòng, chống ma túy tại xã, phường, thị trấn” và các phong trào thi đua khác nhằm
kiềm chế, làm giảm số xã, phường có tệ nạn ma túy.
Tổ chức truyền thông sâu rộng, thường xuyên, liên tục thông qua các phương
tiện truyền thơng sẵn có kết hợp với ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tăng
cường, mở rộng và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục
pháp luật về phịng, chống, kiểm sốt ma túy, các kỹ năng nhận biết chất ma túy,
phòng ngừa tệ nạn ma túy tại cộng đồng với từng nhóm đối tượng cụ thể, trọng tâm
là học sinh, công nhân, người lao động, các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều
kiện… và các viên chức, đồn viên cơng đồn ở các cơ quan, đồn thể.
Lồng ghép, kết hợp tun truyền thơng qua các phương tiện truyền thông đại

chúng với tuyên truyền trực tiếp, gặp gỡ, vận động, cảm hóa…, trong đó, chú ý vai
trị của các tổ chức, cá nhân có uy tín, ảnh hưởng, các hoạt động văn nghệ, thể thao
sinh động, các hội thi, hội thảo mang thông điệp dự phòng, giảm tác hại tệ nạn ma
túy, sử dụng và nghiện ma túy; đồng thời đẩy mạnh phong trào toàn dân tham gia
phát hiện, tố giác, cung cấp nguồn tin các đối tượng, điểm, tụ điểm, ổ, nhóm, mua
bán, vận chuyển, tàng trữ và sử dụng trái phép chất ma túy.
1.3.2. Triển khai đồng bộ các biện pháp; phối hợp với các cơ quan chức năng
và các lực lượng chuyên trách đấu tranh phòng, chống tội phạm và tệ nạn về ma túy
Việc ban hành kế hoạch nhằm triển khai đồng bộ các biện pháp; phối hợp với
liên ngành tư pháp và các lực lượng chuyên trách đấu tranh phòng, chống tội phạm
và tệ nạn về ma túy; thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của từng ngành, tăng cường
trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc thực hiện các giải pháp nhằm kiềm
chế, ngăn chặn tệ nạn ma túy trong đời sống, xã hội; xử lý nghiêm các vụ việc về
ma túy, từng bước xóa bỏ các đường dây, tụ điểm sản xuất, mua bán, vận chuyển,
tàng trữ và sử dụng trái phép chất ma túy; phát huy tinh thần, trách nhiệm của mỗi
công chức, viên chức, người lao động trong từng ngành, đối với công tác phịng,
chống ma túy, góp phần làm giảm tội phạm nói chung và tội phạm ma túy nói riêng;
bảo đảm thực hiện đạt và vượt chỉ tiêu, nhiệm vụ trong các chỉ thị, nghị quyết của

19