Nghiên cứu sự phân bố và khả năng cố định đạm của vi khuẩn đất trong vùng rễ cỏ vetiver vetiverria zizanioides l ở một số địa phương tại tỉnh quảng nam

ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG
v

75Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ҤI HӐ&6Ѭ
PHҤM
KHOA SINH ±0Ð,75Ѭ
ӠNG

HỒNG THӎNHUNG

NGHIÊN CӬU SӴ PHÂN BӔ
VÀ KHҦ1Ă1*&
Ӕ Ĉӎ
1+Ĉ
ҤM CӪA VI
KHUҬ1Ĉ
ҨT TRONG VÙNG RӈCӒ VETIVER

(Vetiverria zizanioides L.) ӢMӜT SӔ
Ĉӎ
$3+ѬѪ1*7
ҤI Tӌ
NH QUҦNG NAM

Ĉj1
ҹng ±1ăP
5

ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG
75Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ҤI HӐ&6Ѭ3+
ҤM
KHOA SINH ±0Ð,75Ѭ
ӠNG

HỒNG THӎNHUNG

NGHIÊN CӬU SӴ PHÂN BӔ
VÀ KHҦ1Ă1*&
Ӕ Ĉӎ
1+Ĉ
ҤM CӪA VI
KHUҬ1Ĉ
ҨT TRONG VÙNG RӈCӒ VETIVER
(Vetiverria zizanioides L.) ӢMӜT SӔ
Ĉӎ
$3+ѬѪ1*7
ҤI Tӌ
NH QUҦNG NAM

1JjQK6ѭSK
ҥ
m sinh hӑ
c

NJѭ
ӡLKѭ
ӟng dүQ76Ĉ
ӛThu Hà

Ĉj1
ҹng ±1ăP


/Ӡ,&$0Ĉ2$1

7{L[LQFDPÿRDQÿk\OjF{QJWUuQK
ͱu cͯ
a riêng tơi.
Các s͙li͏
u, k͇
t qu̫trong khóa lu̵n là trung th͹c, khách quan, nghiêm
W~FYjFK˱DW
ͳQJÿ˱
ͫc ai công b͙trong b̭
t kǤcông trình nào khác. N͇
u có gì
sai sót, tơi xin ch͓
u hồn tồn trách nhi͏
m.

Tác giҧkhóa luұn

Hồng ThӏNhung

LӠI CҦ0Ѫ1
Em xin trân tr͕
ng bày t͗lòng bi͇
W˯QVkXV
̷Fÿ
͇
QF{JLiRK˱
ͣng d̳
n TS.
Ĉ͟7KX+jÿmW
̵
QWuQKK˱
ͣng d̳
n và truy͉
Qÿ
̩t nhi͉
u ki͇
n thͱc, kinh nghi͏
m
quý báu trong q trình th͹c hi͏
n khóa lu̵
n.

Em xin chân thành c̫P˯QWK
̯y cơ khoa Sinh ±0{LWU˱
ͥng ±Ĉ̩i h͕F6˱
Ph̩m ± Ĉ̩
i h͕
FĈj1

̽QJÿmW
̵n tình gi̫
ng d̩y, truy͉
Qÿ
̩t ki͇
n thͱc cho em
WURQJQăPK
͕c.

Cu͙i cùng, em xin g͵i lͥi c̫P˯Qÿ
͇
QJLDÿuQKE
̩
QEqÿmOX{Q
ͩ,
ÿ͡
ng viên em trong su͙
t thͥi gian làm khóa lu̵
n.
Xin chân thành c̫P˯Q

Hồng Th͓Nhung


MӨC LӨC
LӠ,&$0Ĉ2$1
.....................................................................................................
LӠI CҦ0Ѫ1
...........................................................................................................
MӨC LӨC .................................................................................................................

DANH MӨC CÁC TӮ VIӂT TҲT .........................................................................
DANH MӨC CÁC BҦNG .......................................................................................
DANH MӨC CÁC HÌNH VӀĈ
ӖTHӎ.......................................................................
MӢĈҪU .................................................................. Error! Bookmark not defined.
1. TÍNH CҨP THIӂT CӪ$Ĉ
ӄTÀI ........................ Error! Bookmark not defined.
2. MӨC TIÊU NGHIÊN CӬU: ................................ Error! Bookmark not defined.
é1*+Ƭ$.+2$+
ӐC CӪ$Ĉ
ӄTÀI: ............... Error! Bookmark not defined.
&+ѬѪ1*7
ӘNG QUAN TÀI LIӊU................ Error! Bookmark not defined.
1.1. TӘNG QUAN VӄVI SINH VҰ7Ĉ
ҨT ........ Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Sӵphân bӕcӫa vi sinh vұ
WWURQJÿ
ҩ
t và vai trò cӫa vi sinh vұ
Wÿ
ҩ
t. Error!
Bookmark not defined.
1.1.2. Mӕ
i quan hӋgiӳDÿ
ҩ
t ±vi sinh vұ
t ±cây trӗ
ng ..... Error! Bookmark not
defined.

1.2. Q TRÌNH CӔĈӎ
1+1,7Ѫ3+Ỉ17
ӰVÀ VI KHUҬN CӔĈӎ
1+Ĉ
ҤM
............................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.1. 6ѫOѭ
ӧc vӅQLWѫYjYDLWUzF
ӫ
a quá trình cӕÿ
ӏ
QKQLWѫ
. .. Error! Bookmark
not defined.
1.2.2&ѫFK
Ӄcӫa quá trình cӕÿ
ӏ
QKQLWѫSKkQW
ӱ............ Error! Bookmark not
defined.
1.2.3. Vi khuҭ
n cӕÿӏ
QKQLWѫV
ӕng tӵdo ............ Error! Bookmark not defined.
*,Ӟ,7+,ӊ86Ѫ/ѬӦ&9ӄ&
ӒVETIVER . Error! Bookmark not defined.
1.3.1. Phân loҥ
i .................................................. Error! Bookmark not defined.
Ĉ
һ

FÿL
Ӈ
m sinh hӑ
c ................................... Error! Bookmark not defined.
Ĉ
һ
c tính sinh thái .................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.4. Vi khuҭ
n trong vùng rӉcӓvetiver .......... Error! Bookmark not defined.
1.2.5. Lӧi ích tӯcӓvetiver ................................ Error! Bookmark not defined.
&+ѬѪ1*Ĉ
Ӕ,7Ѭ
Ӧ1*9¬3+ѬѪ1*3+È3
............ Error! Bookmark not
defined.


Ĉ
Ӕ,7Ѭ
ӦNG NGHIÊN CӬU ....................... Error! Bookmark not defined.
2.2. NӜI DUNG NGHIÊN CӬU .......................... Error! Bookmark not defined.
Ĉ
ӎ
$Ĉ,
ӆM, THӠI GIAN VÀ PHҤM VI NGHIÊN CӬU . Error! Bookmark
not defined.
Ĉ
ӏ
DÿL
Ӈ

m nghiên cӭu ............................... Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Thӡi gian nghiên cӭu .............................. Error! Bookmark not defined.
2.3.3. Phҥ
m vi nghiên cӭu ................................. Error! Bookmark not defined.
2.4. 3+ѬѪ1*3+È31*+,Ç1&
ӬU.................. Error! Bookmark not defined.
3KѭѫQJSKiSWKXP
ү
u ngồi thӵFÿ
ӏ
a...... Error! Bookmark not defined.
2.4.2. 3KѭѫQJSKiS
nghiên cӭu trong phịng thí nghiӋ
m Error! Bookmark not
defined.
3KѭѫQJSKiS[
ӱlí sӕliӋ
u ....................... Error! Bookmark not defined.
&+ѬѪ1*.
ӂT QUҦVÀ BIӊN LUҰN ........... Error! Bookmark not defined.
3.1. SӴPHÂN BӔCӪA CÁC CHӪNG VI KHUҬN 7521*Ĉ
ҨT CĨ TRӖNG
VÀ KHƠNG TRӖNG CӒVETIVER ӢMӜT SӔĈӎ
$3+ѬѪ1*7
ҤI Tӌ
NH
QUҦNG NAM ...................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Sӵphân bӕcӫa các chӫ
ng vi khuҭ
QWURQJÿ

ҩ
t không trӗ
ng cӓvetiver tҥ
i
tӍ
nh Quҧ
ng Nam ................................................ Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Sӵphân bӕcӫa các chӫ
ng vi khuҭ
QWURQJÿ
ҩ
t trӗ
ng cӓvetiver ӣmӝ
t sӕ
ÿӏ
DSKѭѫQJW
ҥ
i tӍ
nh Quҧ
ng Nam ........................ Error! Bookmark not defined.
3.2. SӔ/Ѭ
ӦNG VI KHUҬN 7521*Ĉ
ҨT TRӖNG CӒVETIVER ӢCÁC
KHOҦNG CÁCH GҪN RӈVÀ XA RӈCӒVETIVER TҤI CÁC KHU VӴC
NGHIÊN CӬU CӪA Tӌ
NH QUҦNG NAM ........ Error! Bookmark not defined.
3.3. TUYӆN CHӐN CÁC CHӪNG VI KHUҬN AZOTOBACTER CÓ KHҦ
1Ă1*&
ӔĈӎ
1+Ĉ

ҤM TR21*Ĉ
ҨT TRӖNG CӒVETIVER TҤI Tӌ
NH
QUҦNG NAM ...................................................... Error! Bookmark not defined.
6ѫWX\
Ӈ
n các chӫ
ng vi khuҭ
n Azotobacter có khҧQăQJF
ӕÿ
ӏ
QKÿ
ҥ
m ..... Error!
Bookmark not defined.
3.3.2. TuyӇ
n chӑ
n các chӫ
ng vi khuҭ
n Azotobacter có khҧQăQJF
ӕÿӏ
QKÿ
ҥ
m
........................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3Ĉ
һ
FÿL
Ӈ
m ni cҩ

y và hình thái cӫa chӫng vi khuҭ
n VKN1 và VKN3
tuyӇ
n chӑ
n ......................................................... Error! Bookmark not defined.


KӂT LUҰN VÀ KIӂN NGHӎ................................ Error! Bookmark not defined.
1. KӂT LUҰN ....................................................... Error! Bookmark not defined.
2. KIӂN NGHӎ...................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MC 7ơ,/,87+$0.+2
............... Error! Bookmark not defined.
PHLCôôôôôôôôôôôôôôôôôôôôôôôôôôôôô

'$1+0&&+9,777
CFU

&RORQ\)RPLQJ8QLWQY
hỡnh thnh khu
n lҥ
c)

cs

: CӝQJVӵ

MT

0{LWUѭ
ӡng

KL

: Khuҭ
n lҥ
c

*ÿ

JDPÿ
ҩ
t

NXB

1Kj[XҩWEҧQ

QN

: Quҧ
ng Nam

TB

: TӃbào

TS

: Tәng sӕ

VK

: Vi khuҭ
n

VKHK

: Vi khuҭ
n hiӃ
u khí

VSV

9LVLQKYұW


DANH MӨC CÁC BҦNG

SӕhiӋ
u
bҧng

Tên bҧng

Trang

3.1

SӕOѭ
ӧng vi khuҭ

n WURQJÿ
ҩ
t không trӗ
ng cӓvetiver tҥ
i
tӍ
nh QN (tháng 5/2014)

21

3.2

SӕOѭ
ӧng vi khuҭ
n WURQJÿ
ҩ
t không trӗ
ng cӓvetiver tҥ
i
tӍ
nh QN (tháng 10/2014)

22

3.3

SӕOѭ
ӧng vi khuҭ
n WURQJÿ
ҩ

t trӗng cӓvetiver tҥ
i tӍ
nh QN
(tháng 5/2014)

25

3.4

SӕOѭ
ӧng vi khuҭ
n WURQJÿ
ҩ
t trӗng cӓvetiver tҥ
i tӍ
nh QN
(tháng 10/2014)

26

3.5

So sánh sӕOѭ
ӧng các chӫng vi khuҭ
QWURQJÿ
ҩ
t trӗng và
không trӗng cӓvetiver ӣtӍ
nh QN

29

3.6

SӕOѭ
ӧng vi khuҭ
n WURQJÿ
ҩ
t trӗng cӓvetiver ӣcác
khoҧ
ng cách gҫ
n rӉvà xa rӉcӓvetiver tҥ
i mӝt sӕÿ
ӏ
a
SKѭѫQJF
ӫ
a tӍ
nh QN

33

3.7

SӕOѭ
ӧng các chӫ
ng vi khuҭ
n Azotobacter có khҧQăQJ
cӕÿ
ӏ

QKÿ
ҥ
PWURQJÿ
ҩ
t trӗng và không trӗ
ng cӓvetiver ӣ
35
mӝt sӕÿ
ӏ
DSKѭѫQJW
ҥ
i tӍ
nh QN

3.8

Hàm Oѭ
ӧng NH4+ trong dӏ
ch nuôi cҩ
y cӫa các chӫ
ng vi

36


khuҭ
n Azotobacter phân lұ
Sÿѭ
ӧc tӯmү
Xÿ

ҩ
t trӗng cӓ
vetiver tҥ
i tӍ
nh Quҧ
ng Nam
3.9

TӍlӋchӫ
ng VK Azotobacter có hoҥ
t tính cӕÿ
ӏ
QKÿ
ҥ
m (%)

37

3.10

Ĉһ
FÿL
Ӈ
m ni cҩ
y và hình thái cӫa các chӫ
ng vi khuҭ
n
VKN1 và VKN3 tuyӇ
n chӑ
n

40


DANH MӨC CÁC HÌNH VӀĈ
Ӗ THӎ
6ӕKLӋX
hình vӁ
3.1

3.2

3.3

3.4

3.5

3.6

Tên hình vӁ

Mӝ
t sӕchӫ
ng vi khuҭ
n phân lұ
p tӯÿҩ
t trӗng cӓvetiver ӣ
mӝt sӕÿ
ӏ

DSKѭѫQJW
ҥ
i tӍ
nh QN
Mӝ
t sӕchӫ
ng vi khuҭ
n phân lұ
p tӯÿҩ
t không trӗng cӓ
vetiver ӣmӝt sӕÿ
ӏ
DSKѭѫQJW
ҥ
i tӍ
nh QN

Trang

30

31

Hình ҧ
nh khuҭ
n lҥ
c mӝt sӕchi vi khuҭ
n hay gһ
SWURQJÿ
ҩ

t
32
trӗ
ng cӓvetiver ӣmӝt sӕÿ
ӏ
DSKѭѫQJW
ҥ
i tӍ
nh QN
TӍlӋchӫ
ng vi khuҭ
n Azotobacter có hoҥ
t tính cӕÿ
ӏ
nh
ÿҥ
m (%)

37

Hình ҧ
nh phҧ
n ӭng màu cӫa 19 chӫ
QJ9.VѫWX\ӇQY
ӟi
38
thuӕc thӱNessler
+uQKҧQK
19 chӫng VK Azotobacter ÿѭ
ӧc phân lұ

p tӯÿҩ
t
trӗ
ng cӓvetiver tҥ
i tӍ
nh QN

39

3.7

Hình ҧ
nh ӕng giӕng và khuҭ
n lҥ
c chӫ
ng VKN1

41

3.8

Hình ҧ
nh ӕng giӕng và khuҭ
n lҥ
c chӫ
ng VKN3

41

1

MӢĈҪU
1. TÍNH CҨP THIӂT CӪ$Ĉ
ӄTÀI

Ĉҩ
t là nguӗ
n tài ngun vơ cùng quý giá. 1yWKDPJLDÿLӅ

WUuQKVLQKÿӏDKyDWRjQFҫXYjOjQ
ӵc hiӋ
n các quá trình biӃ
n ÿә
i, phân

hӫy phӃthҧ
i khống, chҩ
t hӳXFѫ

OӑF[ӱOtFiFFKҩWJk\
KLӉP
Ĉ
ӕi vӟi mӝt
Qѭ
ӟc nơng nghiӋ
SQKѭ9L
Ӌ
t Nam thì vai trị cӫ
Dÿ

ҩ
t lҥ
i càng quan trӑ
ng.
HiӋ
n nay, nhҵ
m thӵc hiӋ
Qÿ
ӏ
QKKѭ
ӟng phát triӇ
n nӅ
n kinh tӃә
Qÿ
ӏ
nh,
bӅ
n vӳQJWKXÿѭ
ӧFQăQJVX
ҩ
t nông nghiӋ
p cao nhҩ
t mà không gây hҥ
Lÿ
Ӄ
n hӋ
VLQKWKiLYjP{LWUѭ
ӡng ÿҩ
WFRQQJѭ
ӡi không ngӯng nӛlӵc hҥ

n chӃsӱdө
ng
phân bón hóa hӑc mӝt cách tӕ
LÿD&
ҧ
i thiӋ
QYjOjPWăQJÿ
ӝphì nhiêu cӫDÿ
ҩ
t
bҵ
QJ SKѭѫQJӑF
SKiS
ÿm
YjVLQK
ÿDQJ
ÿѭ
ӧc các nhà
K khoa hӑ
c quan tâm,

nghiên cӭu nhiӅ
XKѫQ

0ӝWWKjQKSKҫQTXDQWUӑQJJ
ҫQOjPWăQJÿ
ӝmàu

mӥ
FӫDÿҩWÿyOjNKXKӋYLVLQKYұW

969
ÿҩW>@
7KӡLJLDQTXD
ÿmFyUҩW

QKLӅXQJKLrQFӭXYӅ
969QyLFKXQJYjKӋ969ÿҩW

FKӫQJ969PӟLFyKRҥWWtQKVLQKK
ӑ
FPҥQKQKҵPӭQJGөQ
JYjRWKӵF

VҧQ[XҩWJySSKҫQWKӵFKLӋQPӝWQӅQ
sҥ
ch và
EӅQYӳQJ
Cӓvetiver cịn gӑ
i là cӓKѭѫQJEjLWKX
ӝc hӑPoaceae có nguӗ
n gӕc tӯ
ҨQĈ
ӝÿѭ
ӧc trӗ
ng trên khҳ
p thӃgiӟLÿ
һ
c biӋ
t là Haiti, ҨQĈ
ӝYjÿ

ҧ
o Java.
Cӓvetiver có sӭc sӕng mҥ
nh mӁ
, thích nghi rӝ
ng vӟLFiFÿL
Ӆ
u kiӋ
n khí hұ
u và

thәQKѭ
ӥng cӫa vùng nhiӋ
Wÿ
ӟi, dӉnhân giӕQJtWÿzLK
ӓ
LF{QJFKăPV
. Khi
mӑc nó chӍchiӃ
m mӝt khoҧ
ng khơng gian tӕ
i thiӇ
u và hồn tồn khơng có
tiӅ
PQăQJWU
ӣthành cӓdҥ
i.

Trên thӃgiӟi, nhiӅ
u nghiên cӭX ÿmҩ

yFKR
ngồi khҧ
WK
QăQJ WtFK
kim loҥ
i nһ
ng, xӱOtQѭ
ӟc thҧ
i, hay chӕ
ng xói mịn, rӱa trơi, cӓvetiver cịn có
khҧQăQJF
ҧ
i tҥ
RYjOjPWăQJÿ
ӝphì nhiêu cӫDÿ
ҩ
t. Vұ
y VSV vӟi khҧQăQJ


2

tham gia chuyӇ
n hóa mӝt sӕchҩ
t QKѭF
ӕÿӏ
QKÿ
ҥ
m, chuyӇ
n hóa lân khó tan,

phân giҧ
L[HQOXOR]D«FyYDLWUzJuWURQJ
ҧQăQJF
ҧ
i tҥ
Rÿ
ҩ
t cӫa cӓvetiver.
Mһ
t khác, tҥ
i ViӋ
t Nam, các nhà khoa hӑc chӍmӟi tұ
p trung nghiên cӭu
vai trò cӫa cӓvetiver trong xӱlí ơ nhiӉ
m kim loҥ
i nһ
ng và chӕ
ng rӱDWU{Lÿ
ҩ
t.
CKѭDFyWi
c giҧnào nghiên cӭu sӵÿDG
ҥ
ng, hoҥ
t tính sinh hӑc cӫa các chӫ
ng
VSV trong vùng rӉcӓvetiver ÿӇlàm rõ vai trò cӫa chúng trong viӋ
c cҧ
i thiӋ

n
ÿӝphì nhiêu cӫ
Dÿ
ҩ
t.
Xuҩ
t phát tӯnhӳQJ ӣ
Fѫ
khoa V
hӑc trên, chúng tôi tiӃ
n hành nghiên
cӭXÿ
Ӆtài: ³1JKLrQF
ͱu s͹phân b͙và kh̫QăQJF
͙ÿ
͓
QKÿ
̩
m cͯa vi khu̱
n

ÿ̭
t trong vùng r͍c͗vetiver (Vetiverria zizanioides L.) ͧm͡
t s͙ÿ͓
DSK˱˯QJ
t̩
i t͑
nh Qu̫
QJ1DP´
2. MӨC TIÊU NGHIÊN CӬU:

Nghiên cӭu sӵphân bӕvà khҧQăQJ
ӕÿӏ
QK
Fҥ
mÿ
cӫa các chӫ
ng vi

khuҭ
Qÿ
ҩ
t trong vùng có trӗng và không trӗng cӓvetiver ӣmӝt sӕÿ
ӏ
DSKѭѫQJ
tҥ
i tӍ
nh Quҧ
QJ 1DP
ӣkhoa
/j
hӑ
F
Fѫ
Ӈÿ
chӭ
V
ng minh sӵÿD
ҥ
ngGcӫa vi
khuҭ

Qÿ
ҩ
t trong vùng rӉcӓvetiver và vai trò cӫa chúng trong viӋ
c cҧ
i thiӋ
n
ÿӝphì nhiêu cӫ
Dÿ
ҩ
t.
é1*+Ƭ$.+2$+
ӐC CӪ$Ĉ
ӄTÀI:
- Cung cҩ
p mӝt sӕdӳliӋ
X EDQ
ҫ
u vӅsӵ
ÿphân bӕcӫa vi khuҭ
Q
ҩ
tÿ
trong vùng rӉcӓvetiver.
- Phân lұ
S YjӇ
nVѫ
các chӫ
WX\
ng vi khuҭ
Q WURQJ

ҩ
t trӗ
YQJ
ng cӓ
ÿ
vetiver có khҧQăQJ
ӕÿӏ
QK
Fҥ
mÿ
mҥ
nh. Tӯÿy
Ӆxuҩ
ÿ
t ӭng dө
ng trӗ
ng cӓ
YHWLYHUÿ
Ӈcҧ
i thiӋ
Qÿ
ӝphì nhiêu cӫDÿ
ҩ
t trӗng.
- HiӇ
u thêm vӅcác loҥ
i vi khuҭ
n trên hӋrӉcӓvHWLYHU
һ
c biӋ

t là ÿ
vi
khuҭ
n cӕÿӏ
QKÿ
ҥ
m, vӅsӵhiӋ
n diӋ
n cӫa chúng, tác dөng cӫDFK~QJÿ
ӕ
i vӟi cӓ
vetiver và vӟLP{LWUѭ
ӡQJÿ
ҩ
t. TiӃ
p cұ
n thêm mӝt khía cҥ
nh mӟi vӅkhҧQăQJ
cӫa cӓvetiver, khҧQăQJOjPJLjXÿ
ҥ
PFKRÿ
ҩ
t.


3

&+ѬѪ1*7
ӘNG QUAN TÀI LIӊU
1.1. TӘNG QUAN VӄVI SINH VҰ7Ĉ

ҨT
1.1.1. Sӵphân bӕcӫa vi sinh vұWWURQJÿ
ҩt và vai trò cӫa vi sinh vұt
ÿҩt
DĈ
̭WOjP{LWU˱
ͥng s͙ng t͙
t nh̭
t cho vi sinh v̵t
Ĉҩ
WOjQѫLFѭWU~F
ӫDFRQQJѭ
ӡi và hҫ
u hӃ
WFiFORjLÿ
ӝng vұ
t, thӵc vұ
t
hay VSV. Riêng vӟL 969
ҩ
W Oj
ÿ ӡ
P{L
ng rҩ
t thích
WUѭ
hӧS
Ӈÿ
chúng sinh
WUѭ

ӣng và phát triӇ
n cҧvӅthành phҫ
Q FNJQJ
ӕOѭ
QKѭ
ӧng so vӟ
V
i các mơi

WUѭ
ӡng khác. SӣGƭQKѭY
ұ
\YuWURQJÿ
ҩ
t có mӝt khӕLOѭ
ӧng lӟn chҩ
t hӳXFѫOj

nguӗn thӭF ăQ FKR FiF
ӏGѭ
ӥQJQKѭQKyP
QKyP 969 G ӹ969
các
SK

hӧp chҩ
t các bon hӳXFѫQKyP969SKkQKX
ӹcác hӧp chҩ
WQLWѫK
ӳXFѫ

Các chҩ
WY{FѫFyWURQJÿ
ҩ
WFNJQJOjQJX
ӗ
QGLQKGѭ
ӥng cho các nhóm VSV tӵ
Gѭ
ӥng, chҷ
ng hҥ
n các nhóm VSV phân huӹchҩ
t v{FѫFKX\
Ӈ
n hố các hӧp
chҩ
t S, P, Fe... Các chҩ
WGLQKGѭ
ӥng không nhӳng tұ
p trung nhiӅ
u ӣtҫ
QJÿ
ҩ
t
mһ
t mà còn phân tán xuӕ
ng các tҫ
QJÿ
ҩ
WVkX'Rÿy
ӣcác tҫ

QJÿ
ҩ
t khác nhau,
sӵphân bӕcӫD969FNJQJFyV
ӵkhác nhau phөthuӝFYjRKjPOѭ
ӧng các chҩ
t
dinh dѭӥng có ӣtҫ
QJÿ
ҩ
Wÿy
[17]. Bên cҥ
QKÿy
nhiӋ
tÿ
ӝYjÿ
ӝҭ
m WURQJÿ
ҩ
t
FNJQJ
thích hӧp cho VLQK
ӣng WUѭ
và phát triӇ
n cӫa nhiӅ
u loҥ
i sinh vұ
t nói
FKXQJYj969ÿ
ҩ

t nói riêng [10].
b. Phân b͙WKHRÿ
̿FÿL
͋
m và tính ch̭
t cͯDÿ
̭t

&iFORҥLÿҩWNKiFQKDXFyÿLӅXNL
GLQKGѭӥQJÿӝҭP

S+NKiFQKDX%ӣLYұ\VӵSKkQEӕFӫD
VSV FNJQJNKiFQKDX7
thҩ
y
thành phҫ
n và sӕOѭ
ӧng VSV WKD\ÿ
ә
i tùy tính chҩ
Wÿ
ҩ
tĈ
ҩ
t tӕ
WKjPOѭ
ӧng
chҩ
WGLQKGѭ
ӥQJFDRÿL

Ӆ
u kiӋ
QP{LWUѭ
ӡng sӕ
ng thuұ
n lӧi thì sӕOѭ
ӧng VSV

tә
ng sӕcao. ӢÿҩWWѫL[ӕSNK{QJNKtOѭXW
ѭXWKӃFiFORjL
VSV
KLӃXNKtSKiWWULӇQPҥQK
. 1Jѭ
ӧc lҥ
Lÿ
ҩ
t càng xҩ
u, bҥ
c


4

màu, NӃWFҩXFKһWNK{FҵQKD\EӏFKXD
GLQKGѭ
ӥng thҩ
p khiӃ
n cho các
ÿL

Ӆ
u kiӋ
QP{LWUѭ
ӡng sӕ
ng kém chҩ
WOѭ
ӧng thì sӵcó mһ
t cӫa VSV là rҩ
t ít [6].

Ngồi ra, ÿӏDKuQK
khác nhau FNJQJFKRVӕOѭӧQJ969N
ҩWYQJ

ÿӗQJEҵQJFyVӕOѭӧQJ
VSV FDRKѫQ
WUXQJGXPLӅQQ~LYj
[2].
F3KkQE͙WKHRFk\WU͛QJ
Ĉӕi vӟi tҩ
t cҧcác loҥ
i cây trӗng, vùng rӉlà vùng VSV phát triӇ
n mҥ
nh
KѫQVRY
ӟi vùng khơng có rӉvì rӉFk\OjPFKRÿ
ҩ
t thống khí, giӳÿѭ
ӧFÿ
ӝ

ҭ
PYjWKѭ
ӡng xun tiӃ
t chҩ
t hӳXFѫOjPQJX
ӗ
QGLQKGѭ
ӥng cho VSV. Khơng

nhӳng vұ
y, trong q trình sӕ
ng, rӉcӫa mӛi loҥ
LFk\NKiFQKDXW
ӡng tiӃ
t ra

các hӧp chҩ
t khác nhau. Khi chӃ
WÿLP
ӛi loҥ
LFk\FNJQJSKkQK
ӫy thành các

chҩ
t khác nhau. Thành phҫ
n và sӕOѭ
ӧng các chҩ
WÿyNKiFQKDXW
ӝc vào
tӯng loҥ

i cây. 'RÿyV
ӕOѭ
ӧng và thành phҫ
n VSV vùng rӉlà khác nhau và

ÿһ
F WUѭQJ
ӛi loҥ
FKR
i cây. &Kҷ
P
QJ KҥQ
lúa QJ{ UDX WKX K~

ÿӏQKÿҥPVӕQJ
WӵGRQKѭ
Azotobacter. 7URQJNKLÿy
Fk\KӑÿұXWKX

9. Fӕ ÿӏQKÿҥP VӕQJ
Rhizobium QKѭQJ
FӝQJVLQKQKѭ
YQJUӉ
FKq OҥLW
K~WQKLӅXQҩP
[9].
1.1.2. Mӕi quan hӋgiӳDÿ
ҩt ±vi sinh vұt ±cây trӗng
a. M͙
i quan h͏giͷDÿ

̭
t và vi sinh v̵
Wÿ
̭
t
Ĉҩ
t có kӃ
t cҩ
u tӯnhӳng hҥ
t nhӓliên kӃ
t vӟi nhau gӑLOjNHRÿ
ҩ
W1Jѭ
ӡi
WDÿmWuPUDYDLWUzWU
ӵc tiӃ
p cӫa VSV trong viӋ
c tҥ
o thành kӃ
t cҩ
Xÿ
ҩ
t. Hoҥ
t

ÿӝ
ng cӫ
a VSV, nhҩ
t là nhóm hiӃ
X NKt ÿm KuQK

it humic.
WKjQK
Các
Q
muӕi cӫa axit humic tác dө
ng vӟi ion canxi tҥ
o thành mӝt chҩ
t dҿ
o gҳ
n kӃ
t
nhӳng hҥ
Wÿ
ҩ
t vӟi nhau. Trong quá trình phân giҧ
i chҩ
t hӳXFѫQ
ҩ
m mӕc và
xҥkhuҭ
n phát triӇ
n thành mӝt hӋkhuҭ
n ty khá lӟQWURQJÿ
ҩ
t. Khi nҩ
m mӕc và
xҥkhuҭ
n chӃ
WÿL
VK phân giҧ

i chúng tҥ
o thành các chҩ
t dҿ
o có khҧQăQJN
Ӄ
t
dính các hҥ
Wÿ
ҩ
t vӟi nhau. Bҧ
n thân VK khi chӃ
WÿLYjW
ӵphân huӹFNJQJW
ҥ
o
thành các chҩ
t kӃ
t dính. Ngồi ra lӟp dӏ
ch nhày bao quanh các VK có vӓ


5

QKj\FNJQJFyNK
ҧQăQJN
Ӄ
t dính các hҥ
Wÿ
ҩ
t vӟi nhau.

7KrPYjRÿyV
ӵhình thành và phân giҧ
LPQÿ
Ӆ
XGR969ÿyQJ

tích cӵc. Các biӋ
QSKiSFDQKWiFQKѭFj\E
ӯa, xӟL[iREyQSKkQ
Ӆ
uҧ
nh

Kѭ
ӣng trӵc tiӃ
Sÿ
Ӄ
Q969YjTXDÿy
ҧ
QKKѭ
ӣQJÿ
Ӄ
QKjPOѭ
ӧQJPQWURQJ
ҩ
t.

Khi xӟi lӟSÿ
ҩ

WFDQKWiFQKѭQJNK{QJO
ұ
t mһ
t, sӕOѭ
ӧQJ969FNJQJQKѭ
ӡng
ÿӝhoҥ
Wÿ
ӝ
QJFyWăQJOrQQKѭQJNK{QJQKL
Ӆ
u bҵ
ng xӟLÿ
ҩ
t có lұ
t mһ
t hoһ
c cày
sâu. Tuy nhiên khơng phҧ
L
ҩ
W
ÿ QjR FNJQJ
ұ
WWKHR
ÿy
ӕ
i vӟL
ҩ
ÿ

tTXL
ÿ
úng
OX
ngұ
p, qui luұ
t trên thӇhiӋ
Q U} KѫQӣ
7URQJ
ÿҩ
t cát nhҽkhơ
NKLÿy
hҥ
n thì
viӋ
c xӟi xáo khơng hӧp lý lҥ
i làm giҧ
POѭ
ӧng VSV [10].
b. M͙
i quan h͏giͷa vi sinh v̵Wÿ
̭
t và cây tr͛ng
Vi sinh vұ
t sӕ
ng trong vùng rӉcó quan hӋmұ
t thiӃ
t vӟi cây trӗng.
Chúng tiӃ
t ra các vitamin, chҩ

WVLQKWUѭ
ӣng có lӧLÿ
ӕ
i vӟi cây trӗng và cung
cҩ
p chҩ
WGLQKGѭ
ӥng cho cây qua quá trình phân giҧ
i mùn bã hӳXFѫ
Nhӳng
vi sinh vұ
t cӕ ÿӏ
QK QLWѫ
Azotobacter,
QKѭ
Rhizobium, Clostridium

pasteurianum, thanh tҧ
o và nҩ
PKjQJQăPOjPJLjXFKR
ҩ
t mӝWOѭ
ӧQJQLWѫ
mà cây trӗng u cҫ
u. Hoҥ
W
ӝ
ng
ÿcӫa quҫ
n thӇVSV cịn oxy hóa các hӧp

chҩ
t có hҥ
i cho cây trӗng, biӃ
n nhӳng chҩ
t có hҥ
i này thành nhӳng sҧ
n phҭ
m
khác, hoһ
c có lӧi cho cây trӗng.
Bên cҥ
QKÿyQK
ӳng chҩ
t tiӃ
t cӫa rӉcó ҧ
QKKѭ
ӣng quan trӑQJÿ
Ӄ
n VSV

vùng rӉ
. Vi sinh vұ
t sӱdө
ng chҩ
t tiӃ
t cӫa cây làm chҩ
t dinh Gѭ
ӥQJ'Rÿy
trên bӅmһ
t và lӟSÿ

ҩ
t nҵ
m sát rӉchӭa nhiӅ
u chҩ
WGLQKGѭ
ӥng, tұ
p trung sӕ
Oѭ
ӧng lӟn VSV. Càng xa rӉsӕOѭ
ӧng VSV càng giҧ
PÿL
[24].
Thành phҫ
n và sӕOѭ
ӧng VSV vùng rӉphөthuӝc vào loҥ
i cây và thӡi kì

phát triӇ
n cӫ
DFk\6ӕOѭӧQJ9.
Azotobacter
FyQKLӅXNKLFk\

ÿҥW FӵF ÿҥL ӣ JLDL ÿRҥQ O~D. OjP
VSV
ÿzQ

phân giҧ
i xenluloza có rҩ
WtWNKLO~DFzQQRQQKѭQJ

ҩ
t nhiӅ
u.


6

Trong vùng rӉcây trӗng, ngồi sӵcó mһ
t nhӳng nhóm VSV có ích,
cịn có VSV ӭc chӃsӵVLQKWUѭ
ӣng cӫa cây, gây bӋ
nh cho cây và tàn phá mùa
màng nghiêm trӑngĈyOjP
ӕi quan hӋkí sinh cӫ
a VSV trên thӵc vұ
t. Nhóm
VSV gây bӋ
nh cho cây thuӝc loҥ
i dӏGѭ
ӥng, sӕng nhӡvào chҩ
t hӳXFѫ
ӫa
F
thӵc vұ
WÿDQJV
ӕng.
1.2. QUÁ TRÌNH CӔ Ĉӎ
1+ 1,7Ѫ 3+Ỉ1
Ӱ VÀ VI 7
KHUҬN CӔ

Ĉӎ
1+Ĉ
ҤM
1.2.1. 6ѫOѭ
ӧc vӅQLWѫYjYDLWUzF
ӫa q trình cӕÿӏ
QKQLWѫ
.
1LWѫOjQJX\rQW
ӕGLQKGѭ
ӥng quan trӑ
ng khơng thӇthiӃ
Xÿ
ӕ
i vӟi cây
trӗ
ng và cҧVSV. Nguӗ
n dӵtrӳQLWѫӵ
WURQJ
nhiên rҩ
t lӟn,W
chӍtính riêng
trong khí quyӇ
QQLWѫFKL
Ӄ
m khoҧ
ng 78,16% thӇtích [4]. 1KѭQJW
ҩ
t cҧnguӗ
n

QLWѫ WUrQ
ӗQJ
Ӆ

khơng
Fk\
tӵÿ
WU
ӗ
QJ KyD
ӧc mà phҧ
ÿѭ
i nhӡVSV. Trong

q trình cӕÿӏ
QK QLWѫ WK{QJ
ҥ
W
ӝng
ÿsӕng
TXD
cӫD FiF
969
ӣKR
cácQLWѫ
dҥ
QJNKiFQKDXÿѭ
ӧc chuyӇ
n hóa thành dҥ
ng dӉWLrXÿ

Ӈcây trӗng có thӇsӱ
dө
ng [1].
+jQJQăPFk\WU
ӗ
ng lҩ
\ÿLW
ӯÿҩ
WKjQJWUăPWUL
Ӌ
u tҩ
QQLWѫ%
ҵ
ng cách
EyQSKkQFRQQJѭ
ӡi trҧlҥ
LFKRÿ
ҩ
Wÿѭ
ӧc khoҧ
QJOѭ
ӧng thiӃ
u hөt cịn lҥ
i
Fѫ
ҧ
Q
Eӧ
ÿѭ
c bәsung bҵ

QJ QLWѫ
ҥ
W
ӝ
ng
GR
ÿsӕ
ng KR
cӫa VSV. Vì vұ
y, viӋ
c
nghiên cӭu sӱdө
ng nguӗQÿ
ҥ
m sinh hӑ
FQj\ÿѭ
ӧc xem là mӝt giҧ
i pháp vô
cùng quan trӑ
ng trong sҧ
n xuҩ
t nông nghiӋ
p.
1.2.2&ѫFK
Ӄcӫa quá trình cӕÿӏ
QKQLWѫSKkQW
ӱ
&ѫFK
Ӄcӫa quá trình cӕÿ
ӏ

QKQLWѫ
ÿmÿѭ
ӧc Vinogratskii và nhiӅ
u nhà
khoa hӑ
c ngiên cӭu ӣtӃbào VSV cӕÿӏ
QKQLWѫ
7URQJÿy969Y
ӟi sӵtrӧgiúp
cӫDQLWURJHQD]DÿmSKiY
ӥliên kӃ
t 3 cӫ
a phân tӱQLWѫP
ӝt cách dӉdàng ngay

WURQJÿL
Ӆ
u kiӋ
QWKѭ
ӡng vӅnhiӋ
Wÿ
ӝvà áp suҩ
t. Quá trình cӕÿӏ
QKQLWѫSKk
ӱlà
q trình khӱN2 thành NH3 có sӵxúc tác cӫa enzym nitrogenaza khi có mһ
t
cӫa ATP [9].

7

Nitrogenaza
N2 + 8H + 8e + 16Mg.ATP + 16O
2NH3+H2 + 16Mg.ADP + 16P
+

-

2[H]
1

2[H]

!1Ł1
HN = NH

2[H]
H2N ±NH2

Diimit

ATP

2NH3

Hydrazin

ATP

ATP

1.2.3. Vi khuҭn cӕÿӏ
QKQLWѫV
ӕng tӵdo
NhiӅ
u lồi VSV có khҧQăQJF
ӕÿ
ӏ
QKQLWѫSKkQW
ӱ. Chúng bao gӗm 3
nhóm chính: nhóm vi khuҭ
n cӕÿ
ӏ
QKQLWѫV
ӕ
ng cӝng sinh, nhóm vi khuҭ
n cӕ

ÿӏ
QKQLWѫV
ӕ
ng tӵdo và nhóm vi khuҭ
n lam cӕÿ
ӏ
QKQLWѫ
Ӣÿk\FK~QJW
Ӎ
nghiên cӭu nhóm VKHK cӕÿӏ
QKQLWѫV

ӕng tӵGRWURQJÿ
ҩ
t.
* Vi khuҭn Azotobacter

1ăP  QKj
BeijerinckEiF
ÿm SKkQ
KӑFWӯ
OұS
PӝW
ÿҩW
ÿѭӧF
ORjL

VK FyNKҧQăQJFӕÿӏQKQLWѫSKkQWӱ
Azotobacter chrococcum.

Azotobacter Fy KuQK FҫX Oj YL NKXҭQ JU

.tFKWKѭӟF7%GDRÿӝQJWӯ
- 5,5 PPNKXҭQOҥFPjXWU

QKҫ\.KLJLjNKXҭQOҥFFyPjXYjQ
JOөFKRһFQkXVүP
, FyPjQJQKҫ\

hình. 7ӃEjRNKLFzQQRQFyWLrQPDRI
ODJHOOXP
FyNKҧQ

QKӡ

WLrPPDR.KLJLjWӃEjRWKѭӡQJÿѭӧ

[iF.KLJһSÿLӅXNLӋQWKXұQOӧLQ
WӃEjR

PӟL
9LNKXҭQ
AzotobacteUWKtFKӭQJӣQKLӋWÿӝ
- 300&ÿӝҭP
- 60%

và pH = 7,2 - 8,2, VRQJFK~QJFyWKӇSKiWWULӇQ
- 9,0.
Azotobacter ÿ
ӗng hố tӕt các loҥ
Lӡ
ÿѭ
QJ ÿѫQ
ӡng Yj
kép, cӭ
ÿѭ
tiêu
tӕ
QJUDPÿѭ
ӡng glucoza nó có khҧQăQJÿ
ӗ
QJKRiÿѭ
ӧc 8 ±18 mg, 15 ±20

mg N2. Ngồi ra Azotobacter cịn có khҧQăQJWL
Ӄ
t ra mӝt sӕvitamin nhóm B


8

QKѭ%%P
ӝt sӕaxit hӳXFѫQKѭD[LWQLFRWLPLF
các chҩ
t kháng sinh thuӝc nhóm anixonyixin.
7URQJ ÿҩW
SKә
ELӃQ
WKѭӡQJ
QKӳQJ
AzotobacterORjL
sau: Azotobacter
chrococum, Azotobacter acidum, Azotobacter araxii, Azotobacter gracias...
* Vi khuҭn Beijerinskii
1ăPQKjEiFK
ӑ
c Ҩn Ĉӝ6WDFNHÿmSKkQO
ұ
Sÿѭ
ӧc VK có khҧ
QăQJF
ӕÿ
ӏ
QKQLWѫ

ӣruӝ
QJO~DQѭ
ӟc{QJÿ
һ
t tên là Beijerinskii.

Beijerinskii có hình cҫ
u, bҫ
u dө
c hoһ
FKuQKTXHNtFKW
ӟc tӃbào dao
ÿӝ
ng tӯ0,5 - 4,5 Pm. Mӝt sӕloҥ
i có khҧQăQJ
ӝ
ngGL
nhӡtiên
ÿ mao.
Beijerinskii là vi khuҭ
n gram âm, khơng sinh bào tӯ, hiӃ
u khí. Khuҭ
n lҥ
c
nhҫ
y, lӗi, khơng màu hoһ
c nâu tӕ
i, khi già không tҥ
o nang xác.
Vi khuҭ

n Beijerinskii VLQKWUѭ
ӣng và phát triӇ
n ӣÿ
ӝҭ
m 70 - 80% và
nhiӋ
Wÿ
ӝtӯ25 - 28oC. Chúng có tính chӕ
ng chӏ
u cao vӟi axit, có thӇphát triӇ
n
ÿѭ
ӧc ӣP{L
ӡngWUѭ
pH = 3,0. Phân bӕrӝ
ng, nhҩ
t là ӣvùng nhiӋ
Wÿ
ӟi và Á
nhiӋ
Wÿ
ӟi.

Vi khuҭ
n Beijerinskii có khҧQăQJÿ
ӗ
ng hố tӕt các loҥ
Lÿѭ
ӡQJÿѫQ
ÿѭ

ӡng kép. Chúng có khҧQăQJF
ӕÿӏ
QKÿѭ
ӧc 5 ±10 mg N2 tӯJDPÿѭ
ӡng
glucoza.
* Vi khuҭn Clostridium
Vi khuҭ
n Clostridium ÿѭ
ӧc phát hiӋ
n tӯQăPE
ӣi mӝt nhà bác hӑc
Nga. Chúng là trӵc khuҭ
n Gram (+), sinh bào tӱNtFKWKѭ
ӟc tӃEjRGDRÿ
ӝ
ng
0,7 - 2,5 Pm. Khuҭ
n lҥ
c cӫa VK Clostridium có màu trҳ
QJÿ
өc, lӗ
i và nhҫ
y.
&K~QJVLQKWUѭ
ӣng và phát triӇ
n ӣpH = 4,5 - ÿ
ӝҭ
m 60 - 80%. Khi sӱ
dө

QJJDPÿѭ
ӡQJÿ
ӗQJKRiÿѭ
ӧc 5 - 12 mg N2.
Ta có thӇgһ
p VK Clostridium nhiӅ
u trong ruӝ
QJO~DQѭ
ӟc, tiêu biӇ
u là
Cl. butyricum, Cl. pectinovorum, Cl. gracis«

1JRjL UD
ҩ
t cịn có
WURQJ
các vi khuҭ
ÿ
n cӕÿӏ
QK QLWѫ NKiF


9

Pseudomonas azotogensis, Azotomona insolita, Chromaticum sp...
1.3*,Ӟ,7+,ӊ86Ѫ/ѬӦ&9ӄ&
ӒVETIVER
1.3.1. Phân loҥi
Vetiverria zizanioides L. là loài thӵc vұ
t thuӝc lӟp Liliopsida, bӝ

Poales, hӑPoaceae và giӕ
ng Vetiverria [24].

Ӣ 9LӋW 1DP WURQJ TX\ӇQNXB
³7rQ
Nông Fk\

QJKLӋS 
HWLYHU
JKL QKұQ
ÿѭӧF
Fӓ
JӑL
Y Oj Fӓ Kѭ

ODXFyWrQNKRDKӑFOj
Vetiverria zizanioides /*LӕQJFӓQj\ÿ
ӣ7KiL%uQKÿӇVҧQ[XҩWGҫXWKѫP
Ĉ
һFÿL
Ӈ
m sinh hӑc
Cӓvetiver có thӇmӑc cao tӟi 1,5 m và tҥ
o thành các bөi cây rӝng gҫ
n
QKѭ
vұ
y. Thân cây cao, các lá dài, mӓng và cӭng. Tӯgӕc rӉmӑc ra rҩ
t nhiӅ
u

chӗi ӣFiFKѭ
ӟng. Phҫ
n thân trên không phân nhánh, phҫ
QGѭ
ӟLÿ
ҿnhánh rҩ
t
mҥ
nh. Cӓvetiver có phiӃ
QOiWѭѫQJÿ
ӕi cӭng, hҽ
p, dài khoҧ
ng 45 -100 cm,
rӝng khoҧ
ng 6-12 mm, dӑc theo rìa lá FyUăQJFѭDEpQ
, tán lá phҫ
n lӟn nҵ
mӣ
phҫ
n gӕc. Các bҽlá phӫlên nhau, ép sát và xӃ
p úp vào nhau tҥ
o thành mӝt

rào cҧ
QFѫK
ӑc, mұ
Wÿ
ӝdày trên bӅmһ
Wÿ
ҩ

t, sӁrҩ
t hiӋ
u quҧtrong viӋ
FQJăQ
chһ
n sӵmҩ
WGLQKGѭ
ӥQJYj[yLPzQÿ
ҩ
t.
RӉlà phҫ
n hӳu dө
ng và quan trӑng nhҩ
WĈDV
ӕcӓdҥ
i có rӉdҥ
ng sӧi,
trҧ
i dài ra tӯphҫ
n thân cӓtrên mһ
Wÿ
ҩ
t và cһ
PYjRÿ
ҩ
WWKHRKѭ
ӟng ngang, cịn
rӉcһ
Pÿ
ӭQJYjRÿ

ҩ
t khơng mӑFVkX1Jѭ
ӧc lҥ
i, cӓvetiver khơng bị lan, thân
rӉÿDQ[HQQKDXYjFyWK
Ӈphát triӇ
n rҩ
WQKDQK'RÿyK
Ӌthӕ
ng rӉcӓvetiver
khơng mӑc trҧ
i rӝ
ng mà lҥ
i cҳ
m thҷ
QJÿ
ӭQJVkXYjRWURQJÿ
ҩ
t, kӇcҧrӉchính,
rӉthӭcҩ
p hoһ
c rӉdҥ
ng sӧi. RӉcó dҥ
ng chùm khơng mӑc trҧ
i rӝng mà lҥ
i

cҳ
m thҷ
QJÿ

ӭng sâu 3 - 4 m, rӝQJÿ
Ӄ
QPVDXKDLQăP
ӗng. RӉcӫa lồi
Vetiverria zizanioides có chӭa tinh dҫ
u, chҩ
WOѭ
ӧng tӕt nhҩ
t 18 tháng sau khi
trӗ
ng vӟLOѭ
ӧng tinh dҫ
u 2 - 2,5% trӑ
QJOѭ
ӧng khô.


10

Lồi Vetiverria zizanioides ÿѭӧFGQJSKәELӃQYu

WҥR KҥWQKkQ JLӕQJFKӫ \ӃX EҵQJSK

trjQODQQKѭPӝWORҥLFӓGҥLNKiF&ӓ
tính, màu tía ánh nâu.

&ӓYHWLYHU
FyTXDQKӋKӑKjQJJҫQJNJLY
khác QKѭ
sҧ(Cymbopogon citratus, C. nardus, C. winterianus, C. martinii).

Ĉ
һc tính sinh thái
Cӓvetiver khá dӉtrӗng, dӉsӕ
ng, chӏ
u hҥ
n tӕt, ít bӏsâu bӋ
nh, thҩ
m
Qѭ
ӟc và giӳQѭ
ӟc. Nó vӯDѭDNK{Y
ӯDѭDQѭ
ӟc, trӗ
QJÿѭ
ӧc ӣbҩ
t kǤloҥ
Lÿ
ҩ
t
nào, không kӇÿ
ӝmàu mӥ. Cӓÿѭ
ӧc nhân giӕ
ng bҵ
ng cөm rӉ
, cành giâm. Cây
mӑc thành bөi hay khóm lӟn.

Cӓvetiver mӑc tӕt nhҩ
t ӣÿ
ҩ

W FiW VkX WX\Ӈ
QKLrQ
n

ÿѭ
ӧc ӣphҫ
n lӟn các loҥ
Lÿ
ҩ
t. Cӓvetiver có khҧQăQJWKtFKQJKL
ӝng ӣnhiӅ
u
vùng sinh thái khác nhau, phát triӇ
Qÿѭ
ӧc ӣnhӳQJYQJÿ
ҩ
WWѭѫQJÿ
ӕi khҳ
c
nghiӋ
t và WKѭ
ӡng ÿѭ
ӧc trӗ
ng vӟi mөc ÿtFKFK
ӕng xói mịn và sҥ
t lӣÿҩ
Wÿ
Ӈbҧ
o
vӋÿ

ҩ
WÿDL
Mһ
c dù nó có nguӗn gӕ
c tӯҨQĈ
ӝQKѭQJWKHRQKL
Ӆ
u tài liӋ
u, cӓvetiver

hiӋ
Qÿѭ
ӧc trӗ
ng nhiӅ
u ӣvùng nhiӋ
Wÿ
ӟi và cұ
n nhiӋ
Wÿ
ӟLQKѭFKkX3
Ӌ
t
ÿӟi (Ethiopia, Nigeria...), châu Á (Trung Quӕc, ҨQĈ
ӝ, Malaysia, Indonesia,
Philippines, Thái Lan...), châu Úc, Trung và Nam Mӻ(Colombia...).
* Khí h̵
u
Cӓvetiver phát triӇ
Qÿѭ
ӧc ӣmӭc nhiӋ

Wÿ
ӝtrung bình là 18 - 25°C. Cӓ
vetiver có sӭc chӏ
Xÿ
ӵQJÿ
ӕ
i vӟi sӵbiӃ
Qÿ
ӝ
ng khí hұ
u cӵc kǤlӟQQKѭK
ҥ
n
KiQNpRGjLONJ
lө
t, ngұ
p úng. KhҧQăQJFK
ӏ
u ngұ
S~QJNpRGjLÿ
Ӄ
n 45 ngày ӣ
luӗ
QJQѭ
ӟc sâu 0,6 - 0,8 m và chӏ
Xÿѭ
ӧFELrQÿ
ӝnhiӋ
t tӯ-10°C ÿӃ
n 48°C.

/˱
ͫQJP˱D
Yjÿ
̱͡
m


11

Cӓvetiver phát triӇ
n tӕ
t ӣÿL
Ӆ
u kiӋ
nҭ
m hoһ
c ngұ
SQѭ
ӟc hoàn toàn trên

3 tháng, cҫ
QOѭ
ӧQJPѭDNKR
ҧ
ng PPQKѭQJWUrQ
. Thông WKѭ
ӡng

cӓvetiver cҫ
n mӝt mùa ҭ

Pѭ
ӟt ít nhҩ
WWKiQJOêWѭ
ӣng nhҩ
WOjFyPѭD
tháng.
7X\ QKLrQ FK~QJ
ӣng tӕ
t ӣFNJQJ
ÿL
Ӆ
u kiӋ
n khô
VLQK
hҥ
n nhӡhӋ
WUѭ
thӕ
ng rӉÿkP
VkXYjRÿ
ҩ
t nên cӓvetiver có thӇchӏ
Xÿ
ӵQJÿѭ
ӧc khơ hҥ
n và
trên các triӅ
n dӕc.
* Ánh sáng

Cӓvetiver là loҥ
i cây C4 nên chúng thích hӧS WURQJӧ
YQJ
ng
F

ánh sáng cao. Loài này phát triӇ
n yӃ
XGѭ
ӟLEyQJUkPNKLEyQ
ӧc bӓ
ÿLWKuF
ӓsӁphөc hӗ
LVLQKWUѭ
ӣng rҩ
t nhanh.
1.3.4. Vi khuҭn trong vùng rӉcӓvetiver
Vi khuҭ
n và nҩ
m là nhӳQJ969ÿ
ҩ
t tiêu biӇ
u phát triӇ
n quanh hӋrӉcӓ
vetiver rҩ
t nhiӅ
u. Vi khuҭ
n xâm nhұ
p vào mһ
t trên rӉ

, tҥ
o thành nhӳQJÿѭ
ӡng
dү
n truyӅ
QGLQKGѭ
ӥng nӕ
Lÿ
ҩ
t và cây, rӉtiӃ
t ra polysaccharit là chҩ
t hӳXFѫ
hồ tan giúp cho sӵchuyӇ
n hố sinh hӑc cӫD
ҩ
tÿ
và sӵthích nghi cӫ
a cây
[22]. Vi khuҭ
n gҳ
n liӅ
n vӟi rӉcӓvetiver là các VK cӕÿ
ӏ
QKÿ
ҥ
m, VK hoà tan
lân, các nҩ
m rӉvà các vi khuҭ
n phân giҧ
i xenluloza... Các chӫ

ng VK này sҧ
n
xuҩ
t chҩ
WGLQKGѭ
ӥng cho sӵVLQKWUѭ
ӣng, phát triӇ
n và WK~Fÿ
ҭ
y các hormon
VLQKWUѭ
ӣng thӵc vұ
WWiFÿ
ӝng trӵc tiӃ
p lên cӓvetiver [3].
Riêng vi khuҭ
n cӕÿӏ
QKÿ
ҥ
m hiӋ
n diӋ
n ӣbӅmһ
t rӉ
, trong các gian bào
hoһ
c trong các tӃbào rӉÿmFK
Ӄ
t. Các VK này có vai trị quan trӑ
ng trong viӋ
c

cung cҩ
Sÿ
ҥ
m cho cӓvetiver, sҧ
n xuҩ
t enzym chuyӇ
Q KRi
ӵdo
QLWѫ
thành
W
QLWѫӑF
VLQK
ӟ
Gѭ
i dҥ
ng K
N - ammonia cho cây hҩ
p thө. Trong vùng rӉcӓ
YHWLYHU
ӡng gһ
p nhӳ
WKѭ
ng loài VK cӕ ÿ
ӏ
QK
ҥ
P
ÿ QKѭ
Azospirillum,

Aiotobacter, Acetobacter alicaligen, Beijerinckia, Enterobacter, Klebsiella
và Pseudomonas.


12

1.2.5. Lӧi ích tӯcӓvetiver

* CҧLWҥRÿҩW
, kLӇPVRiW[yLPzQ
và KҩSWKөNLPORҥLQ

.K{QJJLӕQJQKѭSKҫQOӟQFiFORjL
Fӓ

vetiver FҳPWKҷQJ
VkX[XӕQJOzQJÿҩW
FyWiFGөQJFKӕQJ

+ӋUӉFӓFz
QFyWiFÿӝQJÿӋPUҩWWӕWOjP

WăQJKLӋXTXҧJLӳQѭӟFQJҫP7URQJ
³1JKLrQFӭXÿDGҥQJV

ÿҩWӣYQJUӉFӓYHWLYHUWURQJÿҩWQ

FKӍ UDUҵQJFӓ YHWLYHU
ӑQJ WURQJ
Fy YDLWUzT

YLӋF EҧR

VRiW[yLPzQ7UӗQJFӓYHWLYHUFzQF

PһQ
JLӳÿӝҭPÿҩWQJăQQJӯDVӵ[kPQK
[24].
%rQFҥQKÿy
, cӓYHWLYHUFzQOjPWăQJÿ
ӝphì nhiêu cӫDÿ
ҩ
t mӝt cách tӵ
nhiên nhӡtác dө
ng giӳҭ
PFKRÿ
ҩ
t. RӉvà thân cӓmӑFGj\ÿ
һ
c góp phҫ
n giӳ
ÿҩ
t, mùn... khơng bӏrӱa trôi. Khi chӃ
WFK~QJÿѭ
ӧc vùi lҩ
SYjRÿ
ҩ
t, phân hӫy

thành chҩ
t hӳXFѫOjPFKRÿ

ҩ
t trӣQrQWѫL[
ӕ
SWKRiQJKѫQYj
ӥKѫQ
'RÿyF
ҧ
i thiӋ
Qÿѭ
ӧFÿ
һ
FWtQKFѫK
ӑc cӫDÿ
ҩ
t [8].
TҥL7UXQJ4XӕF
QJKLrQFӭXFӫD
Bo Huang và cs FKRWKҩ\
VӱGөQJ
Fӓ

YHWLYHU QKѭ PӝW
Fy
KjQJ
WKӇ UjR
FKӕQJ
Yj
EҧR
FҧL
[yL

YӋ
WKLӋ
PzQ

WUѭӡQJ ÿҩW WUrQ
Bo Huang
VѭӡQ
và cs FNJQJ
Q~L
WLӃQ
GӕF
KjQK V

VѭӡQQ~LNK{QJWUӗQJFӓYHWLYHU.ӃW
XҧFKRWKҩ\QKLӅXVѭ
PҥQKYjGLӉQUDVҥWOӣÿҩW
[20].

1JRjLUDFӓ
vetiver FzQJL~SEҧRYӋFiFF{QJ

EӝV{QJKӗ
, WKXӹÿLӋQNK{QJEӏEӗLOҩSFK
mùa trêQGLӋQUӝQJ
[12].

.K{QJQKӳQJYұ
y, QKLӅXQѭӟFWUrQWKӃJLӟL

6ƭ %ӗ ĈjR 1KD ĈDQ

ÿm
QJKLrQ
0ҥFK 7UXQJ
FӭX Yj
4Xӕ
V

YHWLYHUÿӇJLҧPWKLӇX{QKLӉPP{LWU
FKRNӃWTXҧWӕW


13

ĈӃ
n nay, vӅvҩ
Qÿ
ӅDQWRjQÿ
ӕi vӟLP{LWUѭ
ӡQJQJѭ
ӡLWDFKѭDWK
ҩ
yҧ
nh

Kѭ
ӣng nghӏ
ch nào trong viӋ
c sӱdөng công nghӋcӓYHWLYHUFNJQJQK
phҧ
n ӭng phөQjRWiFÿ

ӝ
ng xҩ
Xÿ
Ӄ
QFRQQJѭ
ӡi và hӋsinh thái.
/ӧLtFKNLQKWӃ

&ӓ
vetiver ÿѭӧFWUӗQJFKӫ\ӃXÿӇFKѭQJF
WLQKGҫX
WKѫPWӯUӉY

OѭӧQJWUrQWRjQWKӃJLӟLNKRҧQJ
*LiEiQWLQKGҫX

WKӃ JLӟL NKi FDR NKRҧQJ  86'NJ

2005). Tinh GҫX YHWLYHU
ÿѭӧF Vӱ GөQJQJjQK
UҩW QKLӅX
F{QJWU
Q

GѭӧF
OLӋXQKѭVҧQ[XҩW
[jSKzQJWKѫPQѭӟFWKѫP
PӻSKҭP«

%rQ FҥQKÿyWLQK GҫX YHWLYHU Oj

WKXӕFSKiWKDLWUӏPөQWUӭQJFiWU

NLQK«7LQKGҫXYHWLYHUFzQNtF
KWKtFKKѭQJSKҩQEӗL
WUQJSKDWUjWKѭJLmQWLQKWKҫQ«
Ngồi ra, cӓYHWLYHU
ӧc tұ
nFzQ
dөng nhiӅ
ÿѭ
u trong sinh hoҥ
t và sҧ
n
xuҩ
t. Lá cӓvetiver dùng lӧp mái nhà, làm dây thӯng, chiӃ
u, nón, giӓxách và
thӭF ăQ FKR
ThânJLD
và lá cӓV~F
vetiver có thӇdùng rҧ
i lên lӟS
ҩ
tÿ
mһ
t
TXDQKWiQFk\ÿ
Ӈgiӳҭ
m và diӋ
t cӓdҥ

i, hay làm vұ
t liӋ
u nuôi trӗng nҩ
PUѫP

vұ
t liӋ
u nhӗ
i nӋ
m, làm chә
i quét hay cây cҧ
QK WUDQJӡn,
WUt
trong WURQ
nhà...