Hai công cụ lãnh đạo thông qua xung đột
Thuật lãnh đạo là một trong những yếu tố quan trọng nhất
của người quản lý. Cuốn sách “Lãnh đạo thông qua xung
đột” của Rob Goffi và Gareth Jones đã mô tả những công cụ
chính cho phép một cá nhân trở thành một lãnh đạo chân
chính và biết chuyển hóa xung đột thành cơ hội.
Bài viết này trình bày hai công cụ
đầu tiên của việc lãnh đạo thông qua
các xung đột: tầm nhìn tổng quan và
tư duy hệ thống.
Công cụ 1. Tầm nhìn tổng quan
Mâu thuẫn phát sinh và ngay lập tức làm bạn mệt mỏi. Bạn
không thể kiểm soát nó, không có thể né tránh nó, nhưng chắc
chắn bạn đang phải đối mặt với nó. Cần phải làm gì bây giờ?
Không gì cả. Hoàn toàn không gì cả.
Cho đến khi bạn chưa thấy có bạo lực hoặc một mối đe dọa thực
sự, thì chưa cần phải sử dụng bất cứ một hành động nào. Ta chỉ
việc giám sát nó. Nếu như vẫn còn chưa có một hành động vũ
lực nào đe dọa bạn hoặc ai đó, thì tốt nhất là quan sát mọi việc
thật kỹ rồi mới nhảy vào trận.
Tầm nhìn bao quát yêu cầu bạn phải tiếp nhận tất cả các bên
xung đột bằng trái tim và tâm hồn, đồng thời không được quên sự
phức tạp của tình hình. “Bao quát” là “điều kiện cần để hiểu một
cách tổng thể”. Ở đây, chúng tôi sẽ sử dụng thuật ngữ “tầm nhìn
tổng quan” với nghĩa là “điều gì đó cần thiết để chuyển đổi toàn
bộ”.
Nhà lãnh đạo giải quyết xung đột, hiểu rằng mặc dù phải trả giá,
cũng không có ý nhảy xổ vào “chàng trai xấu xí” gặp đầu tiên trên
đường. Các nhà lãnh đạo này không làm căng thẳng xung đột
bằng bạo lực, không sử dụng nó chỉ duy nhất cho mục đích riêng.
Với vai trò của mình, người trung gian cần chắc chắn rằng, trước
khi đưa ra giải pháp, họ đã làm mọi thứ có thể để thấy được một
khung cảnh lớn hơn.
Hai bên xung đột có thể xây dựng một bức tường ngang qua
vườn cây ăn quả và chia nó ra nhiều phần khác nhau. Tuy nhiên,
cây trái cũng chỉ là một, rễ cây nằm cả phía bên này lẫn bên kia,
con ong cùng thụ phấn như nhau cho các bông hoa của cả hai
phía, còn lá cây cũng chỉ nhận được cùng một ánh nắng mặt trời.
Không quan trọng là bức tường cao đến đâu và vững chắc thế
nào, có bao nhiêu lính đang canh giữ, có bao nhiêu dây thép gai
quấn xung quanh nó hoặc là có hào sâu chạy dọc theo bờ
tường, thì bức tường này cũng không phải là tận cùng của thế
giới. Nó chỉ thể hiện sự hạn chế tầm suy nghĩ của chúng ta.
Tầm nhìn bao quát yêu cầu phải đưa ra nghi vấn cho bất kỳ
đường ranh giới nào đang bao quanh giữa “chúng ta” và “những
người khác”. Có rất nhiều kiểu ranh giới, nó có thể được tạo ra
bởi các yếu tố tự nhiên (bờ sông, rừng rậm, màu da, v.v.) hoặc
bởi yếu tố con người (người theo thiên chúa giáo đối lập với
người theo phái đa thần hoặc người theo đạo hồi đối lập với
người vô thần). Tầm nhìn bao quát cho phép chúng ta không dồn
bất cứ điều gì từ đường ranh giới vào chân tường, mặt khác, nó
cho phép chúng ta biết được về những mối quan hệ tồn tại giữa
chúng ta.
Công cụ 2. Tư duy hệ thống
Khi trong đầu chúng ta chỉ vừa xuất hiện ý định để tìm hiểu toàn
bộ bản chất của xung đột, chúng ta thường bắt đầu bằng việc tư
duy một cách hệ thống: cố gắng để xác định số lượng tối đa các
yếu tố quan trọng của tình huống xung đột và sự hiểu biết về các
mối quan hệ giữa chúng. Ở phần dưới đây, chúng ta có thể thấy
nhiều nhà lãnh đạo đã đối phó với xung đột bằng cách đặt ra rất
nhiều câu hỏi cho phép tư duy một cách hệ thống hơn.
“Tại sao công ty ta lại thường xuyên rắc rối bởi các cuộc xung
đột? – Giám đốc công ty Hunter Tielin hỏi Tôi có thể làm gì để
các bộ phận riêng biệt làm việc được với nhau và công ty tăng
được hiệu quả kinh doanh?”
“Hệ thống chính trị và xã hội đang được chế độ A-pác-thai ủng hộ
tại Nam Phi là cái gì? – Nelson Mandela hỏi. Làm thế nào để tôi,
người đại diện cho chủng tộc da đen, có thể thay đổi chế độ để
giải phóng cho cả người da đen lẫn người da trắng?”
“Cái gì đang tồn tại trong hệ thống đô thị Boston cản trở một cách
hệ thống việc xây dựng nhà ở?- Wiliam Edgerli hỏi – Làm thế nào