Các bài thí nghiệm trong chương trình vật lý lớp 6 7 THCS

ĈҤI HӐ&Ĉ¬1
ҸNG
75Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ҤI HӐ&6Ѭ3+
ҤM
KHOA VҰT LÝ
----------------

KHÏA LUҰN TӔT NGHIӊ3Ĉ
ҤI HӐC
NG¬1+6Ѭ3+
ҤM VҰT LÝ
Ĉ͉WjL
:

&È&%¬,7+Ë1*+,ӊ07521*&+ѬѪ1*
/Ӟ37+&6
1JѭӡLKѭӟQJGүQ
1JX\ӉQ1KұW4XDQJ
1JѭӡLWKӵFKLӋQ
ĈӛThӏLӝFĈ
ӭc

Ĉj1
̽ng, thi
ng 5/2013
1


MӨC LӨC

MӢĈҪU......................................................................................................... 8
1. Lêdo chӑ
Qÿ
Ӆtj
i .........................................................................................................8
2. MөFÿ
t
ch nghiên cӭu ...................................................................................................8
3. NhiӋ
m vөvjphҥ
m vi nghiên cӭu..............................................................................10
a. NhiӋ
m vөnghiên cӭu .................................................................................................10
b. Phҥ
m vi nghiên cӭu ...................................................................................................10
3KѭѫQJSK
i
p nghiên cӭu ...........................................................................................10
D
3KѭѫQJSK
i
Sÿ
ӑ
c tj
i liӋ
u ...........................................................................................10
E
3KѭѫQJSK
i
p thӵc nghiӋ

m: .......................................................................................11
5. Cҩ
u tr~c cӫ
a luұ
QYăQ
................................................................................................11
NӜI DUNG ................................................................................................... 12
&+ѬѪ1*,&Ѫ6
ӢLéLUҰN CӪA THËNGHIӊM TRONG DҤY HӐC VҰT Lé12
1.1 Khi
i niӋ
m thtnghiӋ
m Vұ
t lê...................................................................................12
Ĉ
һ
FÿL
Ӈ
m cӫa thtnghiӋ
m Vұ
t lê.............................................................................12
1.3. Ci
c chӭFQăQJF
ӫ
a thtnghiӋ
m Vұ
t lê.....................................................................13
1.3.1. ChӭFQăQJF
ӫ
a thí nghiӋ

PWKHRTXDQÿL
Ӈ
m lý luұ
n nhұ
n thӭc ............................13
1.3.1.1. Thí nghiӋ
POjSKѭѫQJWL
Ӌ
n cӫa viӋ
c thu nhұ
n tri thӭc......................................13
2


1.3.1.2. Thí nghiӋ
POjSKѭѫQJWL
Ӌ
Qÿ
ӇkiӇ
PWUDWtQKÿ~QJÿ
ҳ
n cӫa tri thӭc ÿmWKXÿѭ
ӧc
.......................................................................................................................................13
1.3.1.3. Thí nghiӋ
POjSKѭѫQJWL
Ӌ
n cӫa viӋ
c vұ
n dө

ng tri thӭFÿmWKXÿѭ
ӧc vào thӵc
tiӉ
n .................................................................................................................................13
1.3.1.4. Thí nghiӋ
m là mӝt bӝphұ
n cӫDFiFSKѭѫQJSKiSQK
ұ
n thӭc vұ
t lý .................14
1.3.2. ChӭFQăQJF
ӫ
a thí nghiӋ
PWKHRTXDQÿL
Ӈ
m lý luұ
n dҥ
y hӑc ................................14
1.3.2.1. Thí nghiӋ
Pÿѭ
ӧc sӱdөng ӣtҩ
t cҧFiFJLDLÿR
ҥ
n khác nhau cӫa q trình dҥ
y
hӑ
c .................................................................................................................................14
1.3.2.2. Thí nghiӋ
POjSKѭѫQJWL
Ӌ

n góp phҫ
n phát triӇ
n nhân cách tồn diӋ
n cӫ
a hӑ
c
sinh.................................................................................................................................15
1.3.2.3. Thí nghiӋ
POjSKѭѫQJWL
Ӌ
n góp phҫ
n quan trӑng vào viӋ
c giáo dө
c ................15
1.3.2.4. Thí nghiӋ
POjSKѭѫQJWL
Ӌ
n kích thích hӭng thú hӑc tұ
p cӫ
a hӑc sinh .............16
1.3.2.5. Thí nghiӋ
POjSKѭѫQJWL
Ӌ
n tәchӭc các hình thӭc hoҥ
Wÿ
ӝng cӫa hӑc sinh ......16
1.3.2.6. Thí nghiӋ
m vұ
t lý góp phҫ
QOjPÿѫQJL

ҧ
n hố các hiӋ
QWѭ
ӧng và q trình vұ
t
lý ....................................................................................................................................16
1.4. Ci
c loҥ
i thtnghiӋ
Pÿѭ
ӧc sӱdөng trong dҥ
y hӑ
c Vұ
t lê........................................17
1.4.1. Thí nghiӋ
m biӇ
u diӉ
n ...........................................................................................17
1.4.2. Thí nghiӋ
m thӵc hj
nh ..........................................................................................18
1.5. Nhӳng yêu cҫ
u vӅmһ
t kƭthuұ
t vjSKѭѫQJSK
i
p dҥ
y hӑ
Fÿ
ӕi vӟi viӋ

c sӱdө
ng tht
nghiӋ
m trong dҥ
y hӑ
c Vұ
t lêvjci
FEѭ
ӟc tiӃ
n hj
nh thtnghiӋ
m ...................................18
1.5.1. Nhӳng yêu cҫ
u vӅviӋ
c sӱdөng thtnghiӋ
m ........................................................18
3


1.5.1.1. Nhӳng yêu cҫ
XFKXQJÿ
ӕ
i vӟi viӋ
c sӱdөng thí nghiӋ
m ...................................18
1.5.1.2. Nhӳng yêu cҫ
Xÿ
ӕi vӟi thí nghiӋ
m biӇ
u diӉ

n ...................................................18
1.5.1.3. Nhӳng yêu cҫ
Xÿ
ӕi vӟi thí nghiӋ
m trӵc diӋ
n ....................................................19
1.5.1.4. Nhӳng yêu cҫ
Xÿ
ӕi vӟi thí nghiӋ
m thӵc hành ..................................................20
1.5.2. Ci
FEѭ
ӟc tiӃ
n hj
nh thtnghi
m ............................................................................21
&+1*,,&6
LộTHUYT VơTIN TRẻ
NH THậNGHIM ......................22
2.1. Ci
c bj
i thtnghi
m thc hj
nh .................................................................................22
2.1.1. Lӟp 6 ....................................................................................................................22
Bj
i 1: XÈ&Ĉ
ӎ
NH KHӔ,/Ѭ
ӦNG RIÊNG CӪA SӒI (Bài 12 SGK trang 39) ...........22

Bj
LĈ21+,
ӊ7Ĉ
Ӝ(Bài 23 SGK trang 72) .............................................................24
2.1.2. Lӟp 7 ....................................................................................................................28
Bj
i 3: XÈ&Ĉ
ӎ
NH THӎ75Ѭ
ӠNG CӪ$*ѬѪ1*3+
ҶNG - VӀҦNH CӪA VҰT
48$*ѬѪ1*3+
ҶNG (Bài 6 SGK trang 18) ............................................................28
Bj
LĈ2&Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ӜDĐ1*Ĉ,
ӊN V¬HIӊ8Ĉ,
ӊN THӂĈӔI VӞ,Ĉ2
ҤN
MҤCH NӔI TIӂP (Bài 27 SGK trang 76) ....................................................................30
Bj
LĈ2+,
ӊ8Ĉ,
ӊN THӂV¬&Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ӜDĐ1*Ĉ,
ӊ1Ĉ
ӔI VӞ,Ĉ2
ҤN

MҤCH SONG SONG (Bài 28 SGK trang 79) ..............................................................34
2.2. Ci
c thtnghiӋ
m biӇ
u diӉ
n ........................................................................................38
2.2.1. Lӟp 6 ....................................................................................................................38

4


Bj
LĈ27+
ӆTË
CH CӪA CHҨT LӒNG V¬CӪA VҰT RҲN KHƠNG THҨM
1Ѭ
ӞC (Bài 3 SGK trang 12) ........................................................................................38
Bj
i 7: KHҦO SÈT KHӔ,/Ѭ
ӦNG CӪA VҰT BҴNG RÔ - BeC ±VAN.................40
(Bài 5 SGK trang 18) .....................................................................................................40
Bj
i 8: KHҦO SÈT LӴC (Bài 6 SGK trang 21)............................................................41
Bj
i 9: KHҦO SÈT KӂT QUҦTÈC DӨNG CӪA LӴC (Bài 7 SGK trang 24) ..........43
Bj
i 10: KHҦO SÈT TRӐNG LӴC (Bài 8 SGK trang 27) ...........................................45
Bj
i 11: XÈ&Ĉ
ӎ

NH LӴ&Ĉ
¬N HӖI (Bài 9 SGK trang 30) ........................................47

Bj
i 12: XÈ&Ĉ
ӎ
1+&Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ӜCӪA LӴC KeO VҰ7/Ç17+(23+ѬѪ1*
THҶ1*Ĉ
ӬNG (Bài 13 SGK trang 41) .......................................................................49
Bj
i 13: XÈ&Ĉ
ӎ
1+&Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ӜCӪA LӴC KeO VҰ775Ѭ
ӦT TRÊN MҺT
PHҶNG NGHIÊNG (Bài 14 SGK trang 44) .................................................................50
Bj
i 14: XÈ&Ĉ
ӎ
1+&Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ӜCӪA LӴC KeO VҰT KHI DƠ1*Ĉ
ĐN BҬY (Bài
15 SGK trang 47) ...........................................................................................................52
Bj
i 16: XÈ&Ĉ
ӎ

1+&Ѭ
Ӡ1*Ĉ
ӜCӪA LӴC KeO VҰT KHI DÔNG RÑNG RӐC
ĈӜNG (Bài 16 SGK trang 51) ......................................................................................56
Bj
i 17: KHҦO SÈT SӴNӢVỴNHIӊT CӪA CHҨT RҲN (Bài 18 SGK trang 58)...58
Bj
i 18: KHҦO SÈT SӴNӢVỴNHIӊT CӪA CHҨT LӒNG ( Bài 19 SGK trang 60)
.......................................................................................................................................59
Bj
i 19: KHҦO SÈT LӴC XUҨT HIӊN TRONG SӴCO GI­N VỴNHIӊT (Bài 21
SGK trang 65) ................................................................................................................61
5


Bj
i 20: KHҦO SÈ7%Ă1*.
eP (Bài 21 SGK trang 65) ............................................62
Bj
i 21: KHҦO SÈT SӴNÏNG CHҦY V¬SӴĈÐ1*Ĉ
ҺC (Bài 24 SGK trang 75)
.......................................................................................................................................64
Bj
i 23: XÈ&Ĉ
ӎ
NH CÈC HIӊ17Ѭ
ӦNG CӪA SӴSÔI (Bài 28 SGK trang 85) .......71
2.2.2. Lӟp 7 ....................................................................................................................74
Bj
i 24: KHҦO SÈT NGUӖN SÈNG - VҰT TӴPHÈT SÈNG (Bài 1 SGK trang 4) 74

Bj
i 25: KHҦO SÈT SӴTRUYӄN CӪA TIA SÈNG (Bài 2 SGK trang 6) ................75
Bj
i 26: KHҦO SÈT CHÔM TIA - CHÔM SÈNG SONG SONG - CHÔM SÈNG
HӜI TӨ- CHÔM SÈNG PHÂN KỴ(Bài 2 SGK trang 7) ............................................77
Bj
i 27: KHҦO SÈT BÏNG TӔI V¬NӲA BÏNG TӔI (Bài 3 SGK trang 9) ............79
Bj
i 28: XÈ&Ĉ
ӎ
NH GÏC PHҦN XҤ(Bài 4 SGK trang 12) .......................................81
Bj
i 29: XÈ&Ĉ
ӎ
NH ҦNH CӪA MӜT VҰT TҤO BӢ,*ѬѪ1*3+
ҶNG (Bài 5 SGK
trang 15) .........................................................................................................................83
Bj
i 30: KHҦO SÈT ҦNH CӪA MӜT VҰT TҤO BӢ,*ѬѪ1*&
ҪU LӖI (Bài 7
SGK trang 20) ................................................................................................................84
Bj
i 32: XÈ&Ĉ
ӎ
1+Ĉ
ӜCAO CӪA ÂM (Bài 11 SGK trang 31) ................................87
Bj
i 33: XÈ&Ĉ
ӎ
1+Ĉ

ӜTO CӪA ÂM (Bài 12 SGK trang 34) ...................................91
Bj
i 34: KHҦO SÈ70Ð,75Ѭ
ӠNG TRUYӄN ÂM (Bài 13 SGK trang 37) .............92
&+ѬѪ1*,,,.
ӂT QUҦTHËNGHIӊM.....................................................................95
2.1. Ci
c bj
i thtnghiӋ
m thӵc hj
nh .................................................................................95
6


2.1.1. Lӟp 6 ....................................................................................................................95
2.1.2. Lӟp 7 ....................................................................................................................97
2.2. Ci
c thtnghiӋ
m biӇ
u diӉ
n ......................................................................................102
2.2.1. Lӟp 6 ..................................................................................................................102
2.2.2. Lӟp 7 ..................................................................................................................112
KӂT LUҰN ................................................................................................. 118
T¬I LIӊU THAM KHҦO .............................................................................. 118

7


MЉ0ϬU

1. L›ƴ
do ch‘ኇ
¯
‡ቹ
tƒư
i

1KѭFK~QJWDÿ
mbiӃ
t, toj
n thӃgiӟi nyi chung vjÿҩ
WQѭ
ӟc ta nyLULrQJÿm
ӟc
sang thӃkӹXXI cùng vӟi sӵphát triӇ
Q QKѭ
NJbm
o cӫ
Ya khoa hӑ
F Nƭ
ұ
t vàWKX
công
nghӋ
7Uѭ
ӟc bӕi cҧ
nh thӃgiӟLÿDQJWL
Ӄ
n gҫ
Qÿ

Ӄ
n mӝ
t nӅ
n kinh tӃtrong phҥ
m vi tồn

cҫ
u, sӵphát triӇ
n bùng nәcӫ
a cơng nghӋthơng tin thuViӋ
W 1DP FNJQJ WUrQ
triӇ
n và xem giáo dө
c là công cөmҥ
nh nhҩ
Wÿ
Ӈtheo kӏ
p vӟLFiFQѭ
ӟc phát triӇ
n trên
thӃgiӟi. ViӋ
c xi
Fÿ
ӏ
nh mөFÿ
t
ch gii
o dөc hiӋ
n nay không chӍdӯng lҥ
i ӣviӋ

c truyӅ
n
lҥ
i cho hӑc sinh nhӳng kiӃ
n thӭc, kƭQăQJOR
j
LQJѭ
ӡLÿ
mtt
ch lNJy mjcz
Qÿ
һ
c biӋ
t quan
WkPÿ
Ӄ
n viӋ
c bӗLGѭ
ӥng kƭQăQJWѭGX\V
i
ng tҥ
RQăQJO
ӵc thӵc hj
nh vjQăQJO
ӵc giҧ
i
quyӃ
t vҩ
Qÿ
Ӆ

.
VL ljmӝ
t môn khoa hӑ
c thӵc nghiӋ
m, nhӳng hiӋ
QWѭ
ӧng quan si
Wÿѭ
ӧc tӯTN
mjr~
t ra nhӳng kӃ
t luұ
n vӅmӝWÿѫQY
ӏkiӃ
n thӭc vjthông qua viӋ
c kiӇ
m chӭng lҥ
i thu
nhӳng kӃ
t quҧÿ
ycht
nh ljnhӳng khi
i niӋ
Pÿ
ӏ
nh luұ
t hay quy tҳ
c VL1KѭY
ұ
y, thӵc

nghiӋ
m giӳvai trzquyӃ
t ÿӏ
nh trong nghiên cӭu VL nên viӋ
c sӱdөng TNVL trong qui
tru
nh dҥ
y hӑ
c ljrҩ
t cҫ
n thiӃ
t vjljnhiӋ
m vөquan trӑng cӫa GV VL.
Lj
m ci
c TNVL cyti
c dө
ng to lӟn trong viӋ
c phi
t triӇ
n nhұ
n thӭc cӫ
a HS,
không nhӳng gi~p ci
c HS quen dҫ
n vӟLSKѭѫQJSK
i
p nghiên cӭu khoa hӑc, rq
n luyӋ
n

kƭQăQJWK
ӵc hj
nh vjthi
Lÿ
ӝӭng xӱtrong thӵc hj
nh mjczn gi~p cho quitru
nh lƭ
nh
hӝ
i kiӃ
n thӭc cӫ
a HS diӉ
n ra mӝ
t ci
ch chӫÿӝng, phi
t huy tt
QKQăQJÿ
ӝng, si
ng tҥ
o,
gi~
p quitru
nh nhұ
n thӭc r}rj
QJKѫQY
Ӆbҧ
n chҩ
t cӫa ci
c hiӋ
QWѭ

ӧng VL.
ĈӇcythӇnҳ
m vӳng ci
c thao ti
c thӵc hj
nh, hu
nh thj
nh ci
c kƭQăQJN
ƭxҧ
o trong
khi tiӃ
n hj
nh TNW{Lÿ
mtiӃ
n hj
nh nghiên cӭu vjthӵc hj
nh ci
c bj
i TN trong cKѭѫ
ng
tru
nh dҥ
y hӑ
c TN ӣlӟSWKHRFKѭѫQJWU
u
nh cӫa BӝGii
o dөc vjĈj
o tҥ
o ban hj

nh.
Ĉyljnhӳng lêdo tôi chӑ
Q
Ӆÿ
tj
i luұ
Q YăQ
ӕt nghiӋ
W
p: ³Cic bj
i thtnghiӋ
m trong
FKѭѫQJWU
u
nh Vұt lêlӟp 6,7 THCS ´
2. M—ኇ
…¯
Çƴ
ch nghiên cዛuƴ
Khai thi
c, nghiên cӭXKѭ
ӟng dү
n HS sӱdө
ng ci
c bӝdө
ng cөTN ÿ
ӇtiӃ
n hj
nh:
8

Lӟp 6:
- ĈRWK
Ӈtt
ch cӫ
a chҩ
t lӓng vjvұ
t rҳ
n không thҩ
PQѭ
ӟc.
- Khҧ
o si
WÿRNK
ӕLOѭ
ӧng cӫa vұ
t bҵ
ng cân Rô - bp
c - van.
- Khҧ
o si
t lӵc.
- Khҧ
o si
t kӃ
t quҧti
c dө
ng cӫ
a lӵc.

- Khҧ
o si
t trӑ
ng lӵc.
- Xi
Fÿ
ӏ
nh lӵFÿ
j
n hӗ
i cӫ
a lzxo.
- Xi
Fÿ
ӏ
nh khӕLOѭ
ӧng riêng cӫ
a sӓ
i.
- Xi
Fÿ
ӏ
QKFѭ
ӡQJÿ
ӝcӫa lӵc kp
o vұ
WOrQSKѭѫQJWK
ҷ
QJÿ
ӭng.

- Xi
Fÿ
ӏ
QKFѭ
ӡQJÿ
ӝcӫa lӵc kp
o vұ
WWUѭ
ӧt trên mһ
t phҷ
ng nghiêng.
- Xi
Fÿ
ӏ
QKFѭ
ӡQJÿ
ӝcӫa lӵc kp
o vұ
t khi dQJÿ
zn bҭ
y.
- Xi
Fÿ
ӏ
QKFѭ
ӡQJÿ
ӝcӫa lӵc kp
o vұ
t khi dng rzng rӑc cӕÿ
ӏ

nh.
- Xi
Fÿ
ӏ
QKFѭ
ӡQJÿ
ӝcӫa lӵc kp
o vұ
t khi dng rzng rӑFÿ
ӝng.
- Khҧ
o si
t sӵnӣvunhiӋ
t cӫa chҩ
t rҳ
n.
- Khҧ
o si
t sӵnӣvunhiӋ
t cӫa chҩ
t lӓng.
- Khҧ
o si
t lӵc xuҩ
t hiӋ
n trong sӵco gim
n vunhiӋ
t.
- Khҧ
o si

WEăQJN
p
p.
- ĈRQKL
Ӌ
Wÿ
ӝ.
- Khҧ
o si
t sӵny
ng chҧ
y vjsӵÿ{QJÿ
һ
c.
- Khҧ
o si
t sӵED\KѫL
vjsӵQJѭQJW
ө.
- Xi
Fÿ
ӏ
nh ci
c hiӋ
QWѭ
ӧng cӫ
a sӵsôi.
Lӟp 7:
- Khҧ
o si

t nguӗ
n si
ng - vұ
t tӵphi
t si
ng.
- Khҧ
o si
t sӵtruyӅ
ni
nh si
ng.
- Khҧ
o si
t tia si
ng - chm si
ng song song - chm si
ng hӝi tө- chm si
ng phân kǤ
.
- Khҧ
o si
t by
ng tӕi vjnӳa byng tӕi.
- Xi
Fÿ
ӏ
nh gy
c phҧ
n xҥ

.
- Xi
Fÿ
ӏ
nh ҧ
nh cӫa vұ
t tҥ
o bӣLJѭѫQJSK
ҷ
ng.
- Xi
Fÿ
ӏ
nh thӏWUѭ
ӡng cӫDJѭѫQJSK
ҷ
ng - vӁҧ
nh cӫ
a vұ
WTXDJѭѫQJSK
ҷ
ng.
9


- Khҧ
o si
tҧ
nh cӫ
a mӝt vұ

t tҥ
o bӣLJѭѫQJF
ҫ
u lӗ
i.
- Khҧ
o si
t nguӗ
n âm.
- Xi
Fÿ
ӏ
QKÿ
ӝcao cӫa âm.
- Xi
Fÿ
ӏ
QKÿ
ӝto cӫ
a âm.
- Khҧ
o si
WP{LWUѭ
ӡng truyӅ
n âm.
- ĈRFѭ
ӡQJÿ
ӝdz
QJÿL
Ӌ

n vjhiӋ
XÿL
Ӌ
n thӃvӟLÿR
ҥ
n mҥ
ch nӕ
i tiӃ
p.
- ĈRKL
Ӌ
XÿL
Ӌ
n thӃvjFѭ
ӡQJÿ
ӝdzQJÿL
Ӌ
n ÿӕ
i vӟLÿR
ҥ
n mҥ
ch song song.
3. Nhi‡Ƹኇ
m v—ኇ
vƒư
phƒኇ
m vi nghiên cዛuƴ
a. Nhi‡Ƹኇ
m v—ኇ
nghiên cዛuƴ

- &ѫV
ӣlêluұ
n cӫa ci
c TNVL trong dҥ
y hӑc VL.
- Xây dӵng ci
c bj
i TN, lҩ
y sӕliӋ
u mү
u cӫa ci
c bj
i TN.
- Phân tt
ch, xӱltci
c kӃ
t quҧWKXÿѭ
ӧc. TӯÿyÿѭDUDQK
ӳng nhұ
n xp
t vjkinh nghiӋ
m
ÿӇcythӇKѭ
ӟng dү
n HS làm TN mӝt ci
ch cyhiӋ
u quҧ
.
b. Phƒኇ
m vi nghiên cዛuƴ

Trong luұ
QYăQ
, tôi chӍkiӇ
m nghiӋ
m lҥ
i ci
c kiӃ
n thӭFWURQJFKѭѫQJ
tru
nh dҥ
y
hӑ
c VL 6, 7. Tӯÿyr~t ra nhӳng nhұ
n xp
t vjci
FEѭ
ӟFKѭ
ӟng dү
n HS tiӃ
n hj
nh TN.
ͶǤŠዛዓ‰’Š
ƒƴ
p nghiên cዛuƴ
ƒȌŠዛዓ‰’Š
ƒƴ
’¯
‘ኇ
c tƒư

i li ‡Ƹኇ
u
3KѭѫQJSK
i
Sÿ
ӑc tj
i liӋ
u ljSKѭѫQJSK
i
p tu
m tzi thu thұ
p thông tin cҫ
n thiӃ
t.
Ĉk\O
jSKѭѫQJSK
i
p không thӇthiӃ
u khi nghiên cӭu ci
Fÿ
Ӆtj
i khoa hӑF7{Lÿ
mthu
thұ
p vjÿӑ
c tj
i liӋ
u sau:
1. Si
ch gii

o khoa VL 6, 7 ±Nhà xuҩ
t bҧ
n gii
o dөc.
2. Chuҭ
n kiӃ
n thӭc kƭQăQJO
ӟp 6, 7.

10


„ȌŠዛዓ‰’Š
ƒƴ
p thዛcኇnghi‡Ƹኇ
m:
TiӃ
n hj
nh ci
c thtnghiӋ
m ӣWUѭ
ӡQJĈ
ҥ
i hӑ
F6ѭ3K
ҥ
m, tӯkӃ
t quҧthtnghiӋ
m kӃ
t

hӧp vӟi quitru
nh quan si
t r~t ra nhӳng kӃ
t luұ
n vjkinh nghiӋ
m trong quitru
nh giҧ
ng
dҥ
y.
5. Cƒቷ
u tr—ƴ
c c—ት
a luƒƸኇ
˜£
- Luұ
QYăQF
y3 phҫ
n:
+ Phҫ
n mӣÿҫ
u:
Lêdo chӑ
Qÿ
Ӆtj
i.
Mө
Fÿ
t
ch nghiên cӭu.

NhiӋ
m vөvjphҥ
m vi nghiên cӭu.
3KѭѫQJSK
i
p nghiên cӭu.
+ Phҫ
n nӝ
i dung:
&KѭѫQJ,&ѫ
sӣlêluұ
n cӫa TN trong dҥ
y hӑc Vұ
t lê6, 7.
&KѭѫQJ,,&
ӣsӣlêthuyӃ
t vjtiӃ
n tru
nh TN.
ChѭѫQJ,,,.
Ӄ
t quҧTN.
- Phҫ
n kӃ
t luұ
n.

11

Nƹኇ
I DUNG
ክእ

ǣእ
እቶ
LƵ
LUƹኇ
N Cቶ
A TH
Ƶ
NGHIM
ƹኇ
TRONG D
YኇHኇ
C Vƹኇ
T LƵ
1.1 Khƒƴ
i ni‡Ƹኇ
m thÇƴ
nghi‡Ƹኇ
m VƒƸኇ
t l›ƴ
TNVL là sӵWiFÿ
ӝ
ng có chӫÿ
ӏ
nh, có hӋthӕng cӫDFRQQJѭ
ӡLYjRÿ
ӕLWѭ

ӧng cӫ
a

hiӋ
n thӵc khách quan. Thông qua sӵSKkQWtFKFiFÿL
Ӆ
u kiӋ
QPjWURQJÿyÿm
Ӊ
n ra sӵ
WiFÿ
ӝ
ng và các kӃ
t quҧcӫ
a sӵWiFÿ
ӝng, ta có thӇthu nhұ
Qÿѭ
ӧc tri thӭc mӟi.
1.2. 0ƒǍኇ
…¯‹
‡ቻ
m c—ት
a thÇƴ
nghi‡Ƹኇ
m VƒƸኇ
t l›ƴ
- &iFÿL
Ӆ
u kiӋ
n cӫa TNVL phҧ

Lÿѭ
ӧc lӵa chӑ
QYjÿѭ
ӧc thiӃ
t lұ
p có chӫÿ
ӏ
nh sao cho
thơng qua TN, có thӇtrҧlӡi câu hӓLÿ
һ
t ra, có thӇkiӇ
PWUDÿѭ
ӧc giҧthuyӃ
t hoһ
c hӋquҧ
suy ra tӯgiҧthuyӃ
t. Mӛi TN có ba yӃ
u tӕcҩ
u thành cҫ
Qÿѭ
ӧF[iFÿ
ӏ
QKU}ÿ
ӕLWѭ
ӧng

cҫ
n nghiên cӭX SKѭѫQJ
Ӌ
Q Jk\

WL
ӝQJ
WiF
OrQ
ӕL
ÿ
ӧng
Wѭ
ÿ
cҫ
n nghiên cӭX Yj SKѭѫQ
tiӋ
QTXDQViWÿRÿ
ҥ
Fÿ
Ӈthu nhұ
n các kӃ
t quҧcӫ
a sӵWiFÿ
ӝng.
- &iFÿL
Ӆ
u kiӋ
n cӫa TN có thӇlàm biӃ
Qÿ
әLÿѭ
ӧFÿ
Ӈta có thӇnghiên cӭu sӵphөthuӝ
c
giӳDKDLÿ

ҥ
LOѭ
ӧQJWURQJNKLFiFÿ
ҥ
LOѭ
ӧQJNKiFÿѭ
ӧc giӳNK{QJÿ
ә
i.
- &iFÿL
Ӆ
u kiӋ
n TN phҧ
Lÿѭ
ӧc khӕ
ng chӃ
, kiӇ
PVRiWÿ~QJQKѭG
ӵÿ
ӏ
nh nhӡsӱdөng các
thiӃ
t bӏTN Fyÿ
ӝchính xác ӣmӭFÿ
ӝcҫ
n thiӃ
t, nhӡsӵSKkQWtFKWKѭ
ӡng xuyên các yӃ
u

tӕcӫ
a ÿӕ
LWѭ
ӧng cҫ
n nghiên cӭu, làm giҧ
m tӕLÿDFiF
ҧ
QKKѭ
ӣng cӫa nhiӉ
XQJKƭD
loҥ
i bӓtӕ
LÿDP
ӝt sӕÿL
Ӆ
u kiӋ
Qÿ
Ӈkhơng làm xuҩ
t hiӋ
n các tính chҩ
t, các mӕi quan hӋ
NK{QJÿѭ
ӧc quan tâm).
- Ĉһ
FÿL
Ӈ
m quan trӑng nhҩ
t cӫa TN là tính có thӇTXDQViWÿѭ
ӧc sӵWKD\ÿ
әi cӫ

Dÿ
ҥ
i
Oѭ
ӧQJQjRÿyGRV
ӵbiӃ
Qÿ
ә
i cӫDFiFÿ
ҥ
LOѭ
ӧQJNKiFĈL
Ӆ
XQj\ÿ
ҥ
Wÿѭ
ӧc nhӡcác giác
quan cӫDFRQQJѭ
ӡi và sӵhӛtrӧcӫ
DFiFSKѭѫQJWL
Ӌ
QTXDQViWÿRÿ
ҥ
c.
- Có thӇlһ
p lҥ
Lÿѭ
ӧc TNĈL
Ӆ
u nj

y cynghƭ
a là vӟi các thiӃ
t bӏTNFiFÿL
Ӆ
u kiӋ
n TN
QKѭ
nhau thì khi bӕtrí lҥ
i hӋTN, tiӃ
n hành lҥ
i TN, hiӋ
QWѭ
ӧng, quá trình VL phҧ
i diӉ
n
ra trong TN giӕQJQKѭ
ӣci
c lҫ
n TN WUѭ
ӟc.

12


1.3. Cƒƴ
c chዛ…£‰…
ƴ
—ት
a thÇƴ
nghi‡Ƹኇ

m VƒƸኇ
t l›ƴ
1.3.1. Ch
с…£‰…
пa thí nghiЮ
–Š‡‘“—ƒ¯‹
Ь
m lý luСn nhСn thсc
1.3.1.1. Thí nghi ЪŽ’Šмд‰–‹
Ъn cлa viЪc thu nh Нn tri th нc
- Vai trò cӫa TN WURQJFiFJLDLÿR
ҥ
n cӫ
a quá trình nhұ
n thӭc phөthuӝc vào vӕ
n hiӇ
u
biӃ
t cӫ
DFRQQJѭ
ӡi vӅÿӕ
LWѭ
ӧng cҫ
n nghiên cӭu. Khi nhұ
n thӭc cӫ
a HS vӅÿ
ӕLWѭ
ӧng
quá ít ӓ
i thì TN ÿѭ

ӧc sӱdөQJÿ
Ӈthu nhұ
n nhӳng kiӃ
n thӭFEDQÿ
ҫ
u. Muӕ
n có nhӳng
kiӃ
n thӭFÿ
ҫ
u tiên vӅÿӕ
LWѭ
ӧng cҫ
n nghiên cӭu, cҫ
n phҧ
i biӃ
Wÿ
һ
t ra nhӳng câu hӓ
i vӟi
ÿӕ
LWѭ
ӧng. ViӋ
FWuPFiFKÿ
һ
t câu hӓi (thiӃ
t kӃSKѭѫQJiQ71
), tiӃ
n hành TN và xӱlý

các kӃ
t quҧquan sátÿRÿ
ҥ
FVDXÿyFKtQKOjTXiWUuQK
ҧlӡi cho câu hӓ
Lÿm
ÿһ
WUD1KѭY
ұ
y TN ÿѭ
ӧc sӱdөQJQKѭOjN
ҿphân tích hiӋ
n thӵc khách quan và thơng
qua q trình thiӃ
t lұ
p nó mӝt cách chӫTXDQÿ
Ӈthu nhұ
n tri thӭc khách quan.

- Ӣ JLDLÿR
ҥ
Qÿ
ҫ
u cӫa quá trình nhұ
n thӭc mӝ
t hiӋ
QWѭ
ӧng, q trình VL QjRÿyN
HS FKѭDFyKR
һ

c có hiӇ
u biӃ
t ít ӓi vӅhiӋ
QWѭ
ӧng q trình VL cҫ
n nghiên cӭu thì TN
ÿѭ
ӧFGQJÿ
Ӈcung cҩ
p cho HS nhӳng dӳliӋ
u cҧ
m tính vӅhiӋ
QWѭ
ӧng, q trình.
1.3.1.2. Thí nghi ЪŽ’Šмд‰–‹
Ъ¯
Шki Ш–”ƒ–ÀŠ¯ï‰¯
Оn cлa tri th н…¯ 
–Š—¯м
йc
Trong dҥ
y hӑc VL ӣphәthơng có mӝ
t sӕkiӃ
n thӭFÿѭ
ӧc rút ra bҵ
ng các suy

luұ
n lôgic chһ
t chӁtӯcác kiӃ

n thӭFÿmEL
Ӄ
t. Nên tiӃ
n hành TN ÿӇkiӇ
PWUDWtQK

ÿҳ
n cӫ
a chúng. Trong nhiӅ
XWUѭ
ӡng hӧp, kӃ
t quҧcӫa TN phӫnhұ
QWtQKÿ~QJÿ
ҳ
n cӫa
tri thӭFÿmEL
Ӄ
WÿzLK
ӓi chúng ta phҧ
LÿѭDUDFiFJL
ҧthuyӃ
t khoa hӑc mӟi và lҥ
i kiӇ
m
tra nó ӣcác TN khác. Nhӡvұ
y, chúng ta sӁWKXÿѭ
ӧc nhӳng tri thӭc có tính khái qt
KѫQEDRKjPFiFWULWK
ӭFÿmEL
Ӄ

WWUѭ
ӟFÿyQKѭOjQK
ӳQJWUѭ
ӡng hӧSULrQJWUѭ
ӡng hӧp
giӟi hҥ
n.
1.3.1.3. Thí nghi ЪŽ’Šмд‰–‹
Ъn cлa viЪc vНn dкng tri th н…¯ –Š—¯м
йc
vào thсc tiЩn
- &K~QJWDWKѭ
ӡng gһ
p nhiӅ
XNKyNKăQWURQJYL
Ӌ
c vұ
n dөng các tri thӭc lý thuyӃ
t vào
viӋ
c thiӃ
t kӃ
, chӃtҥ
o các thiӃ
t bӏkӻthuұ
t do tính trӯXWѭ
ӧng cӫa tri thӭc cҫ
n sӱdө
ng,
tính phӭc tҥ

p chi phӕ
i bӣi nhiӅ
X
ӏ
nh
ÿluұ
t cӫa các thiӃ
t bӏcҫ
n chӃtҥ
o hoһ
c nguyên
13


nhân kinh tӃhay OêGRDQWRjQ.KLÿy71
ÿѭ
ӧc sӱdөQJQKѭOjSKѭѫQJW
Ӌ
n tҥ
RFѫV
ӣ
cho sӵvұ
n dөng các tri thӭFWKXÿѭ
ӧc vào thӵc tiӉ
n.
- 7URQJFKѭѫQJWUuQK9/
ӣphәWK{QJÿ
Ӆcұ
Sÿ
Ӄ

n mӝt loҥ
t các ӭng dө
ng cӫ
a VL trong
ÿӡi sӕng và sҧ
n xuҩ
t. ViӋ
c tiӃ
n hành các TN tҥ
RFѫV
ӣcho HS hiӇ
Xÿѭ
ӧc các ӭng dө
ng
cӫ
a nhӳng kiӃ
n thӭF ÿm
ӧc hӑ
ÿѭ
c trong thӵc tiӉ
Q 4XD ÿy
thҩ
\
FKR
ӧ
ÿѭ
c sӵvұ
+6
n
dө

ng trong thӵc tiӉ
n cӫ
a các kiӃ
n thӭc VL và nó là bҵ
ng chӭng sӵÿ~QJÿ
ҳ
n cӫ
a các
kiӃ
n thӭc VL.
1.3.1.4. Thí nghi Ъm là mгt bгphНn cлƒ…ž…’Šмд‰’Šž’Š
Нn th нc vНt lý
- &iFSKѭѫQJSKiSQK
ұ
n thӭFÿѭ
ӧc dùng phәbiӃ
n trong viӋ
c hình thành nhӳng kiӃ
n
thӭFFѫE
ҧ
n VL ӣWUѭ
ӡng phәWK{QJOjSKѭѫQJSKiSWK
ӵc nghiӋ
PYjSKѭѫQJ
pháp mô
KuQK7URQJÿy71
ÿyQJYDLWUzTXDQWU
ӑ
ng ӣcҧKDLSKѭѫQJSKiSQK

ұ
n thӭc này.
- 7URQJSKѭѫQJSKiSWK
ӵc nghiӋ
m, TN ÿyQJYDLWUzTXDQWU
ӑ
ng ӣJLDLÿR
ҥ
Qÿ
ҫ
u (thu
nhұ
n các thông tin vӅÿӕ
LWѭ
ӧng cҫ
n nghiên cӭX
YjJLDLÿR
ҥ
n cuӕi (xây dӵng và thӵc
hiӋ
QFiFSKѭѫQJiQÿ
ӇkiӇ
PWUDWtQKÿ~QJÿ
ҳ
n cӫa hӋquҧÿmU~WUD

- 7URQJSKѭѫQJSKiSP{KuQK
ӣJLDLÿR
ҥ
Qÿ

ҫ
u các thông tin vӅÿӕ
LWѭ
ӧng gӕ
Fÿѭ
ӧc
thu thұ
p nhӡTN. Thông qua TN ta tìm ra các thuӝc tính, các mӕi quan hӋbҧ
n chҩ
t cӫ
a
ÿӕ
LWѭ
ӧng gӕFĈ
Ӈtӯÿy[k\G
ӵQJÿѭ
ӧc mơ hình phҧ
n ánh các mӕi quan hӋchính mà
ta quan tâm. Khi thao tác vӟLP{KuQKÿ
ӕi vӟi mơ hình vұ
t chҩ
t, phҧ
i tiӃ
n hành các TN
thӵc vӟi nó. Ӣ JLDL
ҥ
n cuӕ
ÿR
i, tiӃ
n hành TN trên vұ

t gӕF
ӕi chiӃ
ÿ u các kӃ
t quҧthu
ÿѭ
ӧc tӯmơ hình vӟi các kӃ
t quҧthu trӵc tiӃ
p trên vұ
t gӕ
c. TӯÿyWDNL
Ӈ
PWUDÿѭ
ӧc tính
ÿ~QJÿ
ҳ
n cӫa mơ hình và rút ra giӟi hҥ
n áp dөng cӫa mơ hình.
1.3.2. Ch
с…£‰…
пa thí nghiЮ
–Š‡‘“—ƒ¯‹
Ь
m lý luСn dЛy hбc
1.3.2.1. Thí nghi Ъ¯м
йc sпdкng зtЙt cИ…ž…‰‹ƒ‹¯‘
Зn khác nhau cлa quá
trình d Зy hЭc
- TNVL cythӇÿѭ
ӧc sӱdөng trong tҩ
t cҧJLDLÿR

ҥ
n khi
c nhau cӫa tiӃ
n tru
nh dҥ
y hӑ
c
QKѭ
Ĉ
Ӆxuҩ
t vҩ
Qÿ
Ӆcҫ
n nghiên cӭu.
+ Hình thành kiӃ
n thӭc, kӻQăQJP
ӟi.
14


+ Cӫng cӕkiӃ
n thӭc, kӻQăQJWKXÿѭ
ӧc.
+ KiӇ
PWUDÿiQKJLiNL
Ӄ
n thӭc, kӻQăQJF
ӫa HS.
1.3.2.2. Thí nghi ЪŽ’Šмд‰–‹
Ъn góp phКn phát tri Шn nhân cách tồn di Ъn

cлa hЭc sinh
- ViӋ
c sӱdө
ng TN trong dҥ
y hӑc VL góp phҫ
n quan trӑng vào viӋ
c hoj
n thiӋ
n nhӳng
phҭ
m chҩ
t vjQăQJO
ӵc cӫa HS.
+ TN OjSKѭѫQJWL
Ӌ
n nhҵ
m gyp phҫ
n nâng cao chҩ
WOѭ
ӧng kiӃ
n thӭc và rèn luyӋ
n kӻ
QăQJN
ӻxҧ
o vӅVL cho HS.
+ NhӡTN, HS cythӇhiӇ
X VkX
ҧ
n KѫQ
chҩ

t VL cӫ
Ea ci
c hiӋ
Qӧ
Wѭ
QJ
ӏ
nh luұ
ÿt, qui
tru
nh,«
ÿѭ
ӧc nghiên cӭu vjGRÿ
ycykhҧQăQJY
ұ
n dөng kiӃ
n thӭc vj
o thӵc tiӉ
n cӫ
a
HS sӁlinh hoҥ
t vjhiӋ
u quҧKѫQ
+ TruyӅ
n thөcho HS nhӳng kiӃ
n thӭF Fѫ
ҧ
n ljmӝ
E t nhiӋ
m vөquan trӑ

ng cӫ
a hoҥ
t
ÿӝ
ng dҥ
y hӑFĈ
Ӈlj
Pÿѭ
ӧFÿL
Ӆ
Xÿ
y, GV cҫ
n nhұ
n thӭc r}viӋ
c xây dӵng cho HS mӝ
t

tiӅ
m lӵc, mӝt bҧ
n lƭ
nh, thӇhiӋ
n phong ci
ch suy nghƭ
, WKDRWiFWѭGX\Y
LӋFÿ
Ӈ

KӑWLӃSFұQYӟLFiFYҩQÿӅFӫDWKӵFWLӉ
71EҧQWKkQ+6
FҫQSKҧLWѭ

FDRPӟLFyWKӇNKiPSKi
UDÿѭӧFQKӳQJÿLӅXFҫQQJKLrQ
FKRWKҩ\W

Gҥ\KӑF9/
ÿӕLYӟLFiFE
jLJLҧQJFyVӱGөQJ71WKu+
OƭQKKӝLNLӃQWK
UӝQJKѫQ

YjQKDQKKѫQ+6
TXDQViWYjÿѭDUDQKӳQJGӵÿRiQ

ÿӝQJQKұQWKӭ
FFӫD+6
VӁÿѭӧFWtFKFӵFYjWѭGX\Fӫ
KѫQ

1.3.2.3. 7KtQJKLӋPOjSKѭѫQJWLӋQJySSKҫQTX
NƭWKXұWWәQJKӧSFKRKӑFVLQK

Thơng TXDYLӋFWLӃQKjQK71+6
FyFѫKӝLWURQJYLӋFUq

WKӵF
KjQKJySSKҫQWKLӃWWKӵFYjRYLӋFJLi
NƭWKXұWWәQJKӧSFK
cịn là

ÿLӅXNLӋQÿӇ+6
UqQOX\ӋQQKӳQJSKҭPFKҩWFӫDQJѭ

WKұQNLrQWUuWUXQJWKӵF;pWWUrQ

pKӫ QKұQ YDL
ÿӕL
WUz
YӟL
FӫD
YLӋF
71
NKpR
UqQ
OpR
OX\ӋQ
WD\
Vӵ
+RҥW
FKkQ

ÿӝQJGҥ\KӑFNK{QJFKӍGӯQJOҥ
LӣFKӛWUX\ӅQWKөFKR+6
QKӳQJNLӃQWKӭF

FѫEҧQÿѫQWKXҫQPjÿLӅXNK{QJNpPSKҫQ
SKҧLWҥR
15

ÿLӅXNLӋQFKR
HS WLӃSFұQYӟLKRҥWÿӝQJWKӵFWLӉQ

WKkQ Kӑ 7URQJ
 ÿӕL
Gҥ\
QKӳQJ
YӟL
KӑF
EjL
9/ JLҧQJ
FҫQ
Fy
SKҧL
LӃW
71 W
E

KѭӟQJ
YjR
+6 FKR
YLӋF
Kӑ Wӵ
WLӃQ
Fy QKѭ
KjQK
Yұ\
71 NLӃQ WKӭ

ÿѭӧFVӁ YӳQJ

X\ӋQ
YjQJ
ÿѭӧFFKR
KѫQ UqQ
FiF
O
HP Vӵ NKp

TXDQViWWLQKWӃWӍPӍKѫQYjFKtQK[iF
WKӵFWLӉ
FӫD+6
VӁÿѭӧFQkQJFDR

1.3.2.4. 7KtQJKLӋPOjSKѭѫQJWLӋQNtFKWKtFK

TN OjSKѭѫQJWL
ӋQJk\KӭQJWK~Oj\ӃXWӕNtF
PzKDPKLӇX

FӫD+6
KӑFWұSWӯÿyWҥR
tính WtFKFӵFYjViQJWҥRKѫQWUR

&KtQKQKӡ71YjWK{QJTXD71Pjӣÿy
tӵWD\WLӃQKjQKFi
FiFHP

WKӵ
FKLӋQFiFWKDRWiF71
PӝWFiF

KWKXҫQWKөFNKѫLGұ\ӣF

NKiPSKiUDQKӳQJÿLӅX
QKӳQJÿLӅXEtҭQWӯ71
YjFDRKѫQ
PӟL
OjKuQ

QKӳQ
JêWѭӣQJFKRQKӳQJ71
PӟLĈyFNJQJFKtQKOjQKӳQJ
TXiWUuQKKRҥW
ÿӝQJQKұQWKӭFFӫD71
ÿѭӧFWtFKFӵFKѫQ

Thơng qua TNQKӡYjRVӵWұSWUXQJFK~êT
QWѭӧQJFy

WҥRFKR+6
VӵKDPWKtFKWuPKLӇXQKӳQJÿһFWt

ÿDQJTXDQ
ViW.KLJLiFTXDQFӫD+6EӏWiFÿӝ
SKҧLWѭGX\FD
Rÿӝ
WӯVӵ

TXDQViW71FK~êNƭ71
ÿӇFyQKӳQJNӃWOXұQQKӳQJQ

1.3.2.5. 7KtQJKLӋPOjSKѭѫQJWLӋQWәFKӭFFiF

TN OjSKѭѫQJWLӋQWәFKӭFFiFKuQKWKӭ

JySSKҫQEӗLGѭӥQJFiF
SKҭPFKҩWÿҥRÿӭFFӫD+64XD
SKҧLOjPY

WӵOӵFKRһFSKӕLKӧSWұSWKӇQKӡÿyFy
ÿӗQJWUiFKQKLӋP
WURQJF{QJYLӋFFӫDFiFHP

1.3.2.6. 7KtQJKLӋPYұWOêJySSKҫQOjPÿѫQJ
YұWOê

TNVL JySSKҫQÿѫQJLҧQKRiKLӋQWѭӧQJ

cho WѭGX\WUӯXWѭӧQJFӫD+6JL~SFKR+6
WѭGX\WUrQQKӳQJÿӕL
WѭӧQJFөWKӇ

KLӋQWѭӧQJYjTXiWUuQKÿDQJGLӉQUDWU

UDY{FQJSKӭFWҥSFyPӕLTXDQKӋFKҵ
16


O~FSKkQELӋWQKӳQJWtQKFKҩWÿһFWUѭQJ
FNJQJQKѭNK

WKӇFQJPӝWO~FSKkQELӋWÿѭӧFҧQKKѭӣQ
Chính

QKӡ719/
ÿmJySSKҫQOjPÿѫQJLҧQKRiFiFKL

FҫQQJKLrQFӭXFӫDWӯQJ
KLӋQWѭӧQJYjTXiWUuQK9/
giúp cho HS GӉTXDQV
iWGӉWK
G}LYjGӉWLӃSWKXEjL
1.4. Cƒƴ
c loƒኇ
i thÇƴ
nghi‡Ƹኇ
¯ዛ
ዓcኇsዛት
d—ኇ
ng trong dƒኇ
y h‘ኇ
c VƒƸኇ
t l›ƴ
Dӵa vj
o hoҥ
Wÿ
ӝ
ng cӫa GV vjHS, cythӇphân TNVL thj
nh hai loҥ
i: TN biӇ
u

diӉ
n vjTN thӵc hj
nh.
1.4.1. Thí nghi
Ю
m biЬ
u diЭ
n
- TN biӇ
u diӉ
n là TN ÿѭ
ӧc GV tiӃ
n hành ӣtrên lӟp, trong các giӡhӑc nghiên cӭu kiӃ
n
thӭc mӟi và có thӇӣcác giӡhӑ
c cӫ
ng cӕkiӃ
n thӭc cӫ
a HS.
- &ăQF
ӭvào mө
FÿtFKF
ӫ
a lý luұ
n dҥ
y hӑc cӫa TN biӇ
u diӉ
n trong quá trình nhân thӭc
cӫ
a HS, có thӇchia TN biӇ

u diӉ
n thành các loҥ
i sau:
+ TN mӣÿҫ
u: Là nhӳng TN ÿѭ
ӧc d
QJÿ
Ӈÿһ
t vҩ
Qÿ
Ӆÿӏ
nKKѭ
ӟng bj
i hӑc. TN mӣÿ
ҫ
u
ÿz
i hӓ
i phҧ
i hӃ
t sӭc ngҳ
n gӑn vjcho kӃ
t quҧngay.
+ TN nghiên cӭu hiӋ
QWѭ
ӧng mӟi: Là TN ÿѭ
ӧc tiӃ
n hj
nh trong khi nghiên cӭu bj
i mӟi.

TN nghiên cӭu hiӋ
QWѭ
ӧng mӟi bao gӗm:
x

TN nghiên cӭu khҧ
o sát ( hay TN kiӇ
m chӭng): là TN nhҵ
m cung cҩ
p

các cӭliӋ
u thӵc nghiӋ
Pÿ
ӇkiӇ
PWUDWtQKÿ~QJÿ
ҳ
n cӫa giҧthuyӃ
t tӯÿy[k\
dӵng kiӃ
n thӭc mӟi.
x

TN nghiên cӭu minh hӑ
a: là TN nhҵ
m kiӇ
m chӭng lҥ
i kiӃ
n thӭFÿmÿѭ
ӧc

xây dӵng bҵ
QJFRQÿѭ
ӡng lý thuyӃ
t, dӵa trên nhӳng phép suy luұ
n lôgic chһ
t
chӁ
.
+ TN cӫng cӕ: Là nhӳng TN ÿѭ
ӧc dQJÿ
Ӈcӫng cӕbj
i hӑc. CNJQJQKѭ71P
ӣÿҫ
u, TN
cӫ
ng cӕcNJ
ng phҧ
i hӃ
t sӭc ngҳ
n gӑn vjcho kӃ
t quҧngay.

17


1.4.2. Thí nghi
Ю
m thхc hnh
TN thӵc hành là thí nghiӋ

m do HS tӵtiӃ
n hành trên lӟp (trong phịng thí
nghiӋ
m), ngồi lӟSQJRjLQKjWUѭ
ӡng, ӣQKjGѭ
ӟi sӵKѭ
ӟng dү
n cӫa GV.
Có thӇchia TN thӵc hành thành 3 loҥ
LQKѭVDX
x TN trӵc diӋ
n: Do HS thӵc hiӋ
n trong quá trình hình thành kiӃ
n thӭc mӟi.
x TN thӵc hành: là TN do HS thӵc hiӋ
n trên lӟp (trong phịng thí nghiӋ
m) theo tài
liӋ
Xÿmÿѭ
ӧc in sҹ
Qÿѭ
ӧc thӵc hiӋ
n sau khi hӑc xong mӝt bài, mӝWFKѭѫQJ
, hay
mӝt phҫ
n cӫ
DFKѭѫQJWUuQK
x TN và quan sát vұ
t lý ӣnhà: Là TN do HS tiӃ
n hành ӣQKj WURQJ

Ӆ
u kiӋ
n
ÿL
khơng có sӵJL~Sÿ
ӥ, kiӇ
m tra trӵc tiӃ
p cӫa GV.
1.5. Nhዛng
ǁ yêu cƒቹ
u v‡ቹ
mƒǍኇ
t kÇǁ
thuƒƸኇ
t vƒư
’Šዛዓ‰’Š
ƒƴ
p dƒኇ
y h‘ኇ
…¯
‘ቷ
i vዓiƴ
vi‡Ƹኇ
c sዛት
d—ኇ
ng
thÇƴ
nghi‡Ƹኇ
m trong dƒኇ
y h‘ኇ

c VƒƸኇ
t l›ƴ
vƒư
cƒƴ
…„ዛ
ዓcƴti‡ቷ
n hƒư
nh thÇƴ
nghi‡Ƹኇ
m
1.5.1. Nhфng yêu cОu vЫviЮ
c sуdоng thÀ
nghiЮ
m
1.5.1.1. Nhрng yêu cК—…Š—‰¯
Яi vеi vi Ъc sпdкng thí nghi Ъm
- Phҧ
Lÿ
ҧ
m bҧ
o cho HS ý thӭFÿѭ
ӧc sӵcҫ
n thiӃ
t và hiӇ
u rõ mө
FÿtFKF
ӫa TN.
- ;iFÿ
ӏ
nh rõ các dөng cөcҫ

n sӱdөQJVѫÿ
ӗbӕtrí, tiӃ
n trình TN.

- Ĉҧ
m bҧ
o cho HS ý thӭFÿѭ
ӧc rõ ràng và tham gia tích cӵc vào tҩ
t cҧFiFJLDLÿ
ҥ
n
cӫ
a TN.
- ThӱnghiӋ
m kӻOѭ
ӥng mӛi TN WUѭ
ӟc giӡhӑFÿ
ҧ
m bҧ
o TN phҧ
i thành công.
- ViӋ
c sӱdө
ng dөng cөvà tiӃ
n hành TN phҧ
i tuân theo các quy tҳ
c an tồn.
1.5.1.2. Nhрng u cК—¯
Яi vеi thí nghi Ъm bi Шu di Щn
a. Các yêu cҫ

u trong viӋ
Fÿ
һt kӃhoҥch thí nghiӋ
m
- ;iFÿ
ӏ
nh chính xác mөFÿtFKF
ӫ
a TN cҫ
n phҧ
i tiӃ
n hành vjchӭFQăQJO
êluұ
n dҥ
y
hӑ
c cӫ
a ny
.
- ;iFÿ
ӏ
nh các nhiӋ
m vөmà HS cҫ
n phҧ
i hoàn thành trong viӋ
c chuҭ
n bӏTN, tiӃ
n hành
TN, và xӱlý kӃ
t quҧTN.

18


- TӯmөFÿ
t
ch TN, lӵa chӑ
QSKѭѫQJiQ71
ÿӇÿҧ
m bҧ
o tt
nh trӵc quan, tt
nh oan toj
n,
tt
nh hiӋ
u quҧvjÿҧ
m bҧ
o vӅthӡi gian.
b. Các yêu cҫ
u trong viӋ
c chuҭn bӏthí nghiӋ
m
- Tu
m hiӇ
u kƭWtQKQăQJF
ӫa các dөng cөTN ÿmÿѭ
ӧc lӵa chӑn và sӱdө
ng thành thҥ
o

chúng.
- KiӇ
m tra sӵhoҥ
W
ӝng
ÿcӫa các dөng cөWUѭ
ӟc giӡhӑc và thӱnghiӋ
m lҥ
i các thí
nghiӋ
m tiӃ
n hành, kӏ
p thӡi thay thӃnhӳng bӝphұ
n hӓng hyc nӃ
u cy
.
c. Các yêu cҫu trong viӋ
c bӕtrí thí nghiӋ
m
- Bӕtrí thí nghiӋ
m phҧ
Lÿ
ҧ
m bҧ
o cho hӑc sinh trong lӟp hӑFÿ
Ӆ
u nhìn rõ mӑi dө
ng cө
,
ÿӝlӋ

ch kim chӍcӫa các dө
ng cөÿRKL
Ӌ
QWѭ
ӧng vұ
t lý xҧ
y ra,...
- Thí nghiӋ
m nên bӕtrí gҫ
n bҧ
QJÿ
Ӈcó thӇvӯa tiӃ
n hành thí nghiӋ
m vӯa phân tích cho
hӑ
c sinh và vӁhình, viӃ
WFiFÿL
Ӆ
u kiӋ
n, hiӋ
QWѭ
ӧng, sӕliӋ
u, ... lên bҧ
ng.
d. Các yêu cҫ
u trong viӋ
c tiӃ
n hành thí nghiӋ
m
- Trong quá trình tiӃ

n hành TN cҫ
QÿtQKKѭ
ӟng cho HS ÿkXOjWU
ӑQJÿL
Ӈ
m cҫ
n tұ
p trung
quan sát.
- Ĉӕi vӟi TN ÿ
ӏ
QKOѭ
ӧng phҧ
i lұ
p bҧ
ng ghi các giitrӏEDQÿ
ҫ
u và giá trӏÿRWUѭ
ӟc khi

tiӃ
Q KjQK
Ӈcho71
HS xi
ÿ
F
ӏ
QK
ÿ ӧcÿѭ
mu

nh cҫ
n nhӳng lj
m gu
 OjP
Ӄnào?
QKѭ WK
- Trong quá trình tiӃ
n hành TN NK{QJ
ӧc che
ÿѭ
khuҩ
t tҫ
m quan sát cӫ
a HS.

- TN cҫ
n lһ
p lҥ
i nhiӅ
u lҫ
Qÿ
ӇWKXÿѭ
ӧc kӃ
t quҧFKtQK[iFWX\QKLrQ
ҧ
i chú ý
ÿҧ
m bҧ
RFiFÿL
Ӆ

u kiӋ
QEDQÿ
ҫ
u mà TN phҧ
i thӓDPmQFNJQJQKѭWK
ӡi gian làm TN.
e. Các yêu cҫu trong viӋ
c xӱlý kӃ
t quҧthí nghiӋ
m

- 9LӋF
WKXQKұQFiFVӕOLӋX71
SKҧLWUXQJWKӵFFyWKӇNKi

- ĈӕLYӟLFiF71
ÿӏQKWtQKFҫQFK~êFiFÿLӅXNLӋ
OXұQFKһWFKӁ
UDNӃWOXұQ

- ĈӕLYӟLFiF71
ÿӏQKOѭӧQJFҫQOұSEҧQJVӕOLӋX
SKkQWtFKYj[ӱOê
VӕYӁÿӗWKӏTXDÿyU~WUDNӃWOXұQ
1.5.1.3. Nhрng yêu cК—¯
Яi vеi thí nghi Ъm tr сc diЪn
a. Các yêu cҫ
u trong viӋ
c lӵa chӑn thí nghiӋ
m trӵc diӋ

Qÿ
Ӈsӱdөng trong dҥ
y hӑ
c
vұ
t lý
19