Tài liệu Chương 15: Chi tiết máy ghép ppt

Chi ti t máy

Ch

TS Phan T n Tùng

ng 15

CHI TI T MÁY GHÉP

1. Khái ni m chung
•

M i ghép có th tháo

c ho c khơng tháo

c

•

Ghép 2 ho c nhi u chi ti t v i nhau, truy n mômen và l c

2. M i ghép then và then hoa
2.1 M i ghép then
Công d ng: truy n mômen xo n cho m i ghép tr c v i bành r ng, bánh
ai, bành xích, bánh vít ….
Phân lo i:
•

Then ghép l ng: then b ng, then bán nguy t, then d n h

•

ng

Then ghép c ng: then ma sát, then vát, then ti p tuy n
c i m:

•

K tc u

n gi n, d tháo l p, giá thành th p

•

Do làm rãnh trên tr c n n gây t p trung

ng su t, làm y u tr c

1


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

2.1.1 Then b ng (then ghép l ng)
• truy n mơmen xo n, khơng
truy n l c d c tr c

• m t làm vi c là 2 m t bên
• có th dùng 2 then (cách nhau
1800) hay 3 then (1200)
• ch n then theo tiêu chu n theo
ng kính tr c

2


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

Tiêu chu n then b ng

3


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

Tính then b ng
• D ng h ng: c t và d p
• Ch tiêu tính:

d

d

c

c

• Cơng th c:
Ki m tra

ng su t d p

F
d

2T
d t2 l

t2 l

d

V i l là chi u dài ph n ti p xúc c a then
Chi u dài ph n ti p xúc c a then

l

2T
d t2

d

ng su t c t

c

F
b l

2T
b d l

Chi u dài ph n ti p xúc c a then
c

Ch n l l n nh t trong 2 giá tr trên

l

2T
b d

c
4


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

2.1.1 Then bán nguy t (then ghép l ng)
• truy n mơmen xo n, khơng
truy n l c d c tr c
• m t làm vi c là 2 m t bên

• ch n then theo tiêu chu n theo
ng kính tr c
• th

ng s

d ng cho tr c hình cơn

Tính then bán nguy t gi ng then b ng
2.1.3 Then vát (then ghép c ng)
• truy n mơmen xo n và l c d c tr c
• làm vi c m t trên và d

i

• ch n then theo k tr c
• ph i dùng l c ép ( óng) vào
• th

ng l p

u tr c

5


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

Tính then vát
• D ng h ng: d p m t trên (d
• Ch tiêu tính:

d

i)

d

• Cơng th c:
Ph n l c trên b m t ti p xúc phân b theo
hình tam giác
Cân b ng mômen xo n

Fn b
6

T

Ki m tra

d

f

Fn d

Fn

6T
b 6f d

ng su t d p

Fn
0 .5 b l

12T
l b (b 6 f d )

d

V i l là chi u dài ph n ti p xúc c a then
6


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

2.1.4 Then ti p tuy n (then ghép c ng)

7


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

2.2 M i ghép then hoa

8


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

Công d ng: truy n mơmen xo n
c i m:
ng tâm cao

•

•Truy n mơmen xo n l n
•Ch u
•

c va

p và t i tr ng

ng

b n mõi cao

•Ch t o ph c t p
•Có th di chuy n chi ti t d c tr c
Phân lo i:

•Then hoa ch

nh t

•Then hoa tam giác
•Then hoa thân khai
9


Chi ti t máy

Các ki u
•

TS Phan T n Tùng

nh tâm

nh tâm theo

ng kính trong d:

ng tâm cao

• nh tâm theo
ng kính ngồi D:
ng tâm cao, th
khi khơng nhi t luy n sau khi gia cơng then
• nh tâm theo b r ng b: truy n mômen xo n l n, th
t c th p

ng s

d ng

ng dùng khi v n

10


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

Tính then hoa
•D ng h ng: d p b m t bên
•Ch tiêu tính:

d

d

•Cơng th c tính:
ng su t d p
d

2T
dm l h Z

d

Then hoa bi

11


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

2.3 M i ghép hàn
2.3.1 Khái ni m chung
Công d ng: là m i ghép không tháo
nhau.

c, dùng ghép hai chi ti t v i

Phân lo i:
• Hàn i n (hàn h quang), hàn h i, hàn ti p xúc, hàn plasma,hàn laser
• Hàn ch ng, hàn giáp m i, hàn ch
• Hàn ti p xúc i m, hàn ti p xúc

T, hàn góc
ng

• Hàn ch c, hàn ch c kín

12

Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

13


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

2.3.2 M i hàn ch ng
M i hàn ch u l c F
Ti t di n nguy hi m là ti t di n
phân giác c a m i hàn
ng su t ti p

'

F
0 .7 k l

'

M i hàn ch u mômen

'

6M
0 .7 k l 2

'

14


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

M i hàn ch u l c F và mômen M

'

F
0 .7 k l

6M
0 .7 k l 2

'

2.2.3 M i hàn giáp m i
M i hàn ch u l c F
Xem nh là 1chi ti t nguyên, nh ng
do nh h ng c a nhi t
nên
vùng lân c n m i hàn c tính bi gi m
do ó ta s d ng ng su t ti p cho
'

phép
ng su t pháp
k

F
l

'k

15


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

M i hàn ch u mômen M

6M
l2

F

'k

M i hàn ch u l c F và mômen M

F
l

6M
l2

'k

2.2.5 M i hàn ch

T

M i hàn ch u l c F
k

F
l

'k

16


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

M i hàn ch u mômen M
F

6M
l2

'k

M i hàn ch u l c F và mômen M

F
l

6M
l2

'k

17


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

6. M i ghép ren
6.1 Khái ni m
•

Là m i ghép có th tháo

•

Thơng th

•

Ren k p ch t s d ng ren 1

c

ng là ren tam giác
um i

c i m
•

C ut o

n gi n

•

S c b n cao

•

D tháo l p

•

Giá thành th p do
c s n xu t hàng lo t

•

S c b n mõi kém

18


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

Các bi n pháp phòng l ng

19


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

20


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

6.2 Thông s hình h c
•

ng kính

nh ren d (tiêu chu n b ng 17.2 trang 562)

•

ng kính chân ren d1 (b ng 17.7 trang 581)

•

ng kính trung bình d2 (b ng 17.7 trang 581) d 2

•

B

c ren p (b ng 17.2 trang 562)

•

S m i ren Z1 (ren k p ch t Z1 = 1)

•

B

•

Góc nâng ren

•

d d1
2

Các thơng s nh
ng kính u
bu lông, chi u cao u bu lông,
chi u cao ai c ã
c tiêu chu n
qui nh theo quan i m s c b n u

c xo n c

pz

tan

Z1 p
pz
d2

21


Chi ti t máy

6.3 V t li u và

TS Phan T n Tùng

ng su t cho phép

6.3.1 V t li u
•

V t li u ch t o bu lơng là thép carbon th ng, thép carbon ch t
l ng t t hay thép h p kim> tiêu chu n qui nh c p b n (Grade) nh
b ng sau.
b

ch

22


Chi ti t máy

6.3.2
•

•

TS Phan T n Tùng

ng su t cho phép

ng su t kéo

ch

k

[s]: h s an toàn

s
1.5 ~ 4 : thép carbon t i tr ng t nh
2.5 ~ 5 : thép h p kim t i tr ng t nh
6.5 ~ 10: thép carbon t i tr ng thay
5 ~ 7.5 : thép h p kim t i tr ng thay

•

i

ng su t ti p

0 .4

t i tr ng t nh

ch

0.2 0 .3
•

i

t i tr ng thay

ch

i

ng su t d p
d
d

0 .8

i v i thép

ch

0 .4 0 . 5

b

i v i gang
23


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

6.4 Lý thuy t kh p vít
Mơmen ma sát trên b m t ren

Tr

V d 2 tan

2

' (Nmm)

V: l c xi t (N)
’: góc ma sát t

ng

ng

' arctan f '

i v i ren k p ch t f’ = 1.15 f

24


Chi ti t máy

TS Phan T n Tùng

6.5 Tính m i ghép bu lông

n

6.5.1 M i ghép l ng ch u l c d c tr c
D ng h ng: kéo
Ch tiêu tính:

t
k

chân ren

[

k]

Cơng th c tính:
ng su t kéo

k

ng kính chân ren

F
d12
4
d1

k

4F
k

Tra b ng 17.7 và 17.2

tìm bu lơng tiêu chu n

25