Biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên tiếng anh các trường THCS huyện thăng bình tỉnh quảng nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

NGUYỄN THANH TÙNG

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI DƢỠNG
CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN TIẾNG ANH
CÁC TRƢỜNG THCS HUYỆN THĂNG BÌNH
TỈNH QUẢNG NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

Đà Nẵng - Năm 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

NGUYỄN THANH TÙNG

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI DƢỠNG
CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN TIẾNG ANH
CÁC TRƢỜNG THCS HUYỆN THĂNG BÌNH
TỈNH QUẢNG NAM

Chuyên ngành
Mã số

: Quản lý giáo dục
: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN QUANG GIAO

Đà Nẵng - Năm 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng
được ai công bố trong bất cứ cơng trình nào.
Tác giả luận văn

Nguyễn Thanh Tùng


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................... 3
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ........................................................ 3
4. Phạm vi nghiên cứu................................................................................. 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................. 4
6. Giả thuyết khoa học ................................................................................ 4
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................ 5
8. Cấu trúc của luận văn .............................................................................. 6
9. Tổng quan tài liệu nghiên cứu................................................................. 6
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI
DƢỠNG CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN TIẾNG ANH TRUNG
HỌC CƠ SỞ .................................................................................................... 7

1.1. TỔNG QUAN NHỮNG NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI .... 7
1.2. CÁC KHÁI NIỆM CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI .............................................. 10
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục ............................................................... 10
1.2.2. Bồi dƣỡng, bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên .......................... 14
1.2.3. Quản lý bồi dƣỡng chun mơn cho giáo viên ............................... 16
1.3. CƠNG TÁC BỒI DƢỠNG CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN
TIẾNG ANH TRUNG HỌC CƠ SỞ .............................................................. 18
1.3.1. Đặc điểm của bồi dƣỡng chuyên môn đối với đội ngũ giáo viên
trung học cơ sở ................................................................................................ 18
1.3.2. Đặc điểm của giáo viên tiếng Anh trung học cơ sở ........................ 20
1.3.3. Nội dung và hình thức bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên
tiếng Anh trung học cơ sở ............................................................................... 21


1.3.4. Yêu cầu chuyên môn đối với đội ngũ giáo viên tiếng Anh trung
học cơ sở trong giai đoạn hiện nay ................................................................. 24
1.4. NỘI DUNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI DƢỠNG CHUYÊN MÔN
CHO GIÁO VIÊN TIẾNG ANH TRUNG HỌC CƠ SỞ ............................... 28
1.4.1. Mục tiêu quản lý công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên
tiếng Anh trung học cơ sở ............................................................................... 28
1.4.2. Nội dung quản lý công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên
tiếng Anh trung học cơ sở ............................................................................... 30
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1.................................................................................. 36
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI DƢỠNG
CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CÁC TRƢỜNG
THCS HUYỆN THĂNG BÌNH TỈNH QUẢNG NAM.............................. 37
2.1. KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI, GIÁO DỤC
HUYỆN THĂNG BÌNH, TỈNH QUẢNG NAM ........................................... 37
2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục huyện Thăng Bình, tỉnh
Quảng Nam ..................................................................................................... 37

2.1.2. Tình hình giáo dục trung học cơ sở huyện Thăng Bình, tỉnh
Quảng Nam ..................................................................................................... 39
2.2. KHÁI QUÁT VỀ QUÁ TRÌNH KHẢO SÁT ......................................... 43
2.2.1. Mục đích khảo sát ........................................................................... 43
2.2.2. Nội dung khảo sát ........................................................................... 43
2.2.3. Đối tƣợng, địa bàn khảo sát ............................................................ 43
2.2.4. Phƣơng pháp và tiến trình khảo sát ................................................. 43
2.2.5. Xử lý số liệu và viết báo cáo kết quả khảo sát ................................ 44
2.3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC BỒI DƢỠNG CHUYÊN MÔN CHO
GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN THĂNG BÌNH, TỈNH QUẢNG NAM ........................................... 44


2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên tiếng Anh
về công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên các trƣờng trung học cơ
sở ................................................................................................................... 44
2.3.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở
huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam tham gia bồi dƣỡng chuyên môn............. 46
2.3.3. Đánh giá hiệu quả công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên
tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam . 49
2.4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI DƢỠNG CHUYÊN
MÔN CHO GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC
CƠ SỞ HUYỆN THĂNG BÌNH, TỈNH QUẢNG NAM ............................... 52
2.4.1. Thực trạng kế hoạch hóa cơng tác bồi dƣỡng chuyên môn cho
giáo viên tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở huyện Thăng Bình, tỉnh
Quảng Nam ..................................................................................................... 52
2.4.2. Thực trạng tổ chức bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên tiếng
Anh các trƣờng trung học cơ sở huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam .......... 55
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo
viên tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng

Nam ................................................................................................................. 57
2.4.4. Thực trạng kiểm tra - đánh giá kết quả bồi dƣỡng chuyên môn
cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở huyện Thăng Bình,
tỉnh Quảng Nam .............................................................................................. 59
2.5. ĐÁNH GIÁ CHUNG THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI
DƢỠNG CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CÁC
TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN THĂNG BÌNH, TỈNH
QUẢNG NAM ................................................................................................ 61
2.5.1. Mặt mạnh ........................................................................................ 61
2.5.2. Hạn chế............................................................................................ 63


2.5.3. Thời cơ ............................................................................................ 64
2.5.4. Thách thức....................................................................................... 65
2.5.5. Đánh giá chung ............................................................................... 66
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2.................................................................................. 67
CHƢƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI DƢỠNG
CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CÁC TRƢỜNG
THCS HUYỆN THĂNG BÌNH TỈNH QUẢNG NAM.............................. 68
3.1. CÁC NGUYÊN TẮC ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP ...................................... 68
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ................................................. 68
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ .................................................. 68
3.1.3 Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ..................................................... 69
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và tồn diện ............................. 70
3.1.5. Ngun tắc đảm bảo tính hiệu quả.................................................. 70
3.2. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI DƢỠNG CHUYÊN
MÔN CHO GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC
CƠ SỞ HUYỆN THĂNG BÌNH, TỈNH QUẢNG NAM .............................. 71
3.2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về công tác
bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở 71

3.2.2. Xây dựng kế hoạch công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo
viên tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở phù hợp, khả thi .......................... 74
3.2.3. Đổi mới hình thức tổ chức và cải tiến nội dung bồi dƣỡng
chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở ................. 77
3.2.4. Đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác bồi
dƣỡng chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở ...... 82
3.2.5. Tăng cƣờng công tác kiểm tra - đánh giá kết quả bồi dƣỡng
chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở ................. 85


3.2.6. Tăng cƣờng quản lý công tác tự bồi dƣỡng chuyên môn của giáo
viên tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở ..................................................... 89
3.3. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC BIỆN PHÁP ............................................. 92
3.4. KHẢO NGHIỆM TÍNH CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA
CÁC BIỆN PHÁP ........................................................................................... 93
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm.................................................................... 93
3.4.2. Quá trình khảo nghiệm.................................................................... 94
3.4.3. Kết quả khảo nghiệm ...................................................................... 95
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3.................................................................................. 99
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 101
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 105
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (bản sao)
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Ký hiệu các từ viết tắt

Nội dung đầy đủ

BD

Bồi dƣỡng

BDCM

Bồi dƣỡng chuyên môn

BDGV

Bồi dƣỡng giáo viên

BDTX

Bồi dƣỡng thƣờng xuyên

CB

Cán bộ

CBQL

Cán bộ quản lý

CSVC

Cơ sở vật chất

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

KNLNN

Khung năng lực ngoại ngữ

KT - ĐG

Kiểm tra - Đánh giá

NXB

Nhà xuất bản

PPDH

Phƣơng pháp dạy học

QL

Quản lý

QLGD

Quản lý giáo dục

TBC

Trung bình chung

THCS

Trung học cơ sở

UBND

Ủy ban nhân dân


DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu

Tên bảng

bảng
2.1.

2.2.

2.3.

2.4.

Mạng lƣới trƣờng, lớp huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng
Nam năm học 2014 – 2015
Tổng hợp số lớp và học sinh THCS huyện Thăng Bình,
tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2012 - 2015
Kết quả học tập của học sinh THCS huyện Thăng Bình,
tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2012 - 2015
Tỉ lệ học sinh lên lớp, tốt nghiệp THCS huyện Thăng
Bình, tỉnh Quảng Nam

Trang

39

40

42

42

Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của công tác
2.5.

BDCM cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS

45

huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam
2.6.

2.7.

2.8.

2.9.

2.10.

Đánh giá hiệu quả công tác BDCM cho GV tiếng Anh
THCS
Thực trạng kế hoạch hố cơng tác bồi dƣỡng chun
mơn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS
Thực trạng tổ chức BDCM cho giáo viên tiếng Anh các
trƣờng THCS
Thực trạng chỉ đạo công tác BDCM cho GV tiếng Anh
THCS
Thực trạng kiểm tra- đánh giá kết quả BDCM cho giáo
viên tiếng Anh THCS

50

53

55

58

60

Số hiệu
bảng

Tên bảng

Trang

Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp
3.1.

quản lý công tác BDCM cho GV tiếng Anh các trƣờng

95

THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam
Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp
3.2.

quản lý công tác BDCM GV tiếng Anh các trƣờng
THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam

97


DANH MỤC CÁC HÌNH
Số hiệu

Tên hình

hình

2.1.
2.2.

Trình độ đào tạo đội ngũ giáo viên tiếng Anh THCS
Độ tuổi GV tiếng Anh THCS ở huyện Thăng Bình,
tỉnh Quảng Nam

Trang
47
47

Kết quả khảo sát năng lực GV tiếng Anh THCS ở
2.3.

huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam theo khung năng
lực ngoại ngữ chung Châu Âu

49


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nghị quyết 29-NQ/TƢ của Ban chấp hành Đảng cộng sản Việt Nam đặt
ra vấn đề đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục, trong đó mục tiêu quan
trọng là phát triển đội ngũ giáo viên. Vai trò của giáo viên tiếp tục đƣợc
khẳng định nhƣ mục tiêu Nghị quyết đã đề ra. Điều 72 Luật Giáo dục năm
2005 đã nêu rõ nhiệm vụ của nhà giáo là: "không ngừng học tập, rèn luyện để
nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, đổi

mới phƣơng pháp giảng dạy, nêu gƣơng tốt cho ngƣời học". Để đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục hiện nay, việc bồi dƣỡng chuyên mơn cho giáo viên nói
chung và bồi dƣỡng chun mơn cho giáo viên tiếng Anh nói riêng là việc
làm hết sức quan trọng và cần thiết, là khâu quyết định sự thành cơng trong
chƣơng trình đổi mới giáo dục phổ thơng đã đƣợc Quốc hội thơng qua.
Trong tiến trình hội nhập và thực hiện cơng cuộc cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nƣớc, dạy và học ngoại ngữ trở thành một nhiệm vụ cấp thiết đối
với giáo dục của Việt Nam. Ngoại ngữ đƣợc xếp vào một trong những lĩnh
vực ƣu tiên, một mũi nhọn đột phá trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội,
khoa học - công nghệ trong thời đại ngày nay.
Trong các ngoại ngữ trên thế giới hiện nay, tiếng Anh là ngôn ngữ phổ
biến nhất, do hầu hết các giao dịch trên thế giới đều sử dụng tiếng Anh. Vì
vậy, rất nhiều quốc gia trên thế giới qui định tiếng Anh là môn học bắt buộc
trong chƣơng trình giáo dục.
Ngày 30 tháng 9 năm 2008, Thủ tƣớng Chính phủ ban hành Quyết định
số 1400/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án "Dạy và học ngoại ngữ trong hệ
thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 - 2020" với mục tiêu chung là: Đổi
mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân,


2

triển khai chƣơng trình dạy và học ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ đào
tạo, nhằm đến năm 2015 đạt đƣợc một bƣớc tiến rõ rệt về trình độ, năng lực
sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân lực, nhất là đối với một số lĩnh vực ƣu
tiên; đến năm 2020 đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng
và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập, tự tin trong giao tiếp,
học tập, làm việc trong môi trƣờng hội nhập, đa ngơn ngữ, đa văn hóa; biến
ngoại ngữ trở thành thế mạnh của ngƣời dân Việt Nam, phục vụ sự nghiệp
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc [8].

Hiện nay, đối với các cơ sở giáo dục và đào tạo nói chung và các trƣờng
Trung học cơ sở nói riêng, tiếng Anh đóng vai trị quan trọng trong việc nâng
cao và mở rộng kiến thức, tƣ duy, tầm hiểu biết cho học sinh. Chính vì vậy,
quan tâm đầu tƣ việc dạy và học tiếng Anh hiện nay đang là vấn đề nhận đƣợc
sự quan tâm của cả học sinh, phụ huynh và xã hội. Cùng với các môn học và
hoạt động giáo dục khác, tiếng Anh góp phần hình thành và phát triển nhân
cách của học sinh, giúp cho việc thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện ở các
trƣờng phổ thông. Nhân tố quan trọng ảnh hƣởng đến chất lƣợng dạy và học
môn tiếng Anh ở trƣờng THCS là đội ngũ giáo viên tiếng Anh.
Trong thời gian qua, việc dạy và học tiếng Anh các trƣờng THCS đã đạt
đƣợc những thành quả nhất định, chất lƣợng dạy và học tiếng Anh đã đƣợc
cải thiện hơn so với trƣớc đây, nhiều học sinh đã đạt giải cao trong các kỳ thi
Olympic tiếng Anh. Tuy nhiên vẫn còn một số bất cập nhƣ học sinh chủ yếu
học ngữ pháp để nhằm mục đích kiểm tra học kỳ và thi học sinh giỏi, khả
năng giao tiếp tiếng Anh của học sinh còn hạn chế. Nguyên nhân chính của
thực trạng trên là do chất lƣợng đội ngũ giáo viên tiếng Anh chƣa đáp ứng
đƣợc yêu cầu theo khung năng lực trình độ ngoại ngữ chung Châu Âu; Công
tác đào tạo, bồi dƣỡng giáo viên tiếng Anh đạt chuẩn, trên chuẩn còn nặng về
số lƣợng chƣa quan tâm nhiều đến chất lƣợng; nhận thức của giáo viên chƣa


3

đúng về mục tiêu của Đề án "Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục
quốc dân giai đoạn 2008 - 2020" của Chính phủ [8].
Đối với huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam trong những năm qua,
phịng Giáo dục và Đào tạo và các trƣờng THCS luôn quan tâm đến công tác
BDCM cho GV tiếng Anh THCS nhằm nâng cao chất lƣợng bộ môn tiếng
Anh trên địa bàn Huyện và đã đạt đƣợc những kết quả nhất định. Tuy nhiên,
trên thực tế hiện nay, trình độ chun mơn, năng lực giảng dạy của GV tiếng

Anh các trƣờng THCS của Huyện chƣa đồng đều, còn nhiều hạn chế và
khoảng cách khá xa so với chuẩn ngoại ngữ theo khung năng lực trình độ
ngoại ngữ chung Châu Âu. Vì vậy, vấn đề BDCM, nâng cao năng lực sƣ
phạm, kỹ năng thực hành tiếng cho GV tiếng Anh các trƣờng THCS là nhiệm
vụ quan trọng của ngành GD&ĐT, là yêu cầu vô cùng cấp thiết đồng thời là
giải pháp đột phá trong việc nâng cao chất lƣợng dạy học tiếng Anh các
trƣờng THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam hiện nay.
Xuất phát từ các lý do nêu trên, tôi chọn đề tài “Biện pháp quản lý công
tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trường THCS
huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam” để nghiên cứu.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý, quản lý giáo dục, quản lý công
tác BDCM cho giáo viên tiếng Anh THCS, tiến hành đánh giá thực trạng quản lý
công tác BDCM cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình,
tỉnh Quảng Nam hiện nay, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý công tác BDCM
cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng
THCS.


4

3.2. Đối tƣợng nghiên cứu
Biện pháp quản lý công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên tiếng
Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
4. Phạm vi nghiên cứu
- Luận văn tập trung nghiên cứu quản lý của phịng GD&ĐT đối với
cơng tác bồi dƣỡng chun mơn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS

huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
- Luận văn sử dụng số liệu thống kê công tác BDCM cho GV tiếng Anh
các trƣờng THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2012-2015.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý, quản lý giáo dục, quản lý công tác
bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS.
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý cơng tác BDCM cho giáo viên
tiếng Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam hiện nay.
- Đề xuất các biện pháp quản lý công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho
giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
6. Giả thuyết khoa học
Công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng
THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam trong thời gian qua đã đạt đƣợc
những kết quả nhất định, góp phần nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên
tiếng Anh các trƣờng THCS của Huyện. Tuy nhiên, đa phần năng lực chuyên
môn của giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS của Huyện còn nhiều hạn chế
và chƣa đạt chuẩn theo khung năng lực trình độ ngoại ngữ chung Châu Âu.
Nếu áp dụng đồng bộ các biện pháp quản lý công tác BDCM cho GV
tiếng Anh các trƣờng THCS một cách phù hợp và khả thi thì năng lực chun
mơn của GV tiếng Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng
Nam sẽ đƣợc nâng cao, đáp ứng yêu cầu theo KNLNN chung Châu Âu.


5

7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận
Bao gồm phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, phân loại tài liệu để xây
dựng cơ sở lý luận về quản lý, quản lý giáo dục, quản lý công tác bồi dƣỡng
chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS.

7.2. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn
a. Điều tra khảo sát
Xây dựng phiếu hỏi để thu thập ý kiến của các đối tƣợng khảo sát (cán
bộ quản lý, giáo viên tiếng Anh) về thực trạng quản lý công tác bồi dƣỡng
chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình,
tỉnh Quảng Nam hiện nay.
b. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
Nghiên cứu các Nghị quyết, chiến lƣợc phát triển, báo cáo tổng kết công
tác bồi dƣỡng chuyên môn cho GV tiếng Anh các trƣờng THCS huyện Thăng
Bình, tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2012 - 2015. Đồng thời nghiên cứu nội
dung, chƣơng trình, tài liệu bồi dƣỡng, báo cáo viên tham gia bồi dƣỡng.
c. Phương pháp phỏng vấn
Tiến hành trao đổi với giáo viên tiếng Anh THCS để tìm hiểu những
thuận lợi, khó khăn của họ trong q trình tham gia bồi dƣỡng chun mơn,
đồng thời những đánh giá của họ về thực trạng quản lý công tác bồi dƣỡng
chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình,
tỉnh Quảng Nam hiện nay nhằm thu thập những thông tin cần thiết bổ sung
cho phƣơng pháp điều tra khảo sát.
d. Phương pháp chuyên gia
Tiến hành trƣng cầu ý kiến chuyên gia và các nhà quản lý về tính cấp
thiết, tính khả thi của các biện pháp quản lý công tác bồi dƣỡng chuyên môn
cho GV tiếng Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.


6

7.3. Nhóm các phƣơng pháp xử lý thơng tin
- Sử dụng một số cơng thức tốn học áp dụng trong nghiên cứu giáo dục.
Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng với mục đích xử lý các kết quả điều tra, phân
tích kết quả nghiên cứu, đồng thời để đánh giá mức độ tin cậy của phƣơng

pháp điều tra, phƣơng pháp thử nghiệm.
- Sử dụng bảng và hình để minh họa.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo, phụ lục, nội dung luận văn gồm 3 chƣơng.
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho
giáo viên tiếng Anh trung học cơ sở.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo
viên tiếng Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
Chƣơng 3: Biện pháp quản lý công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo
viên tiếng Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
9. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Trong q trình nghiên cứu, tơi đã tham khảo và sử dụng các tài liệu
chính để hồn thành luận văn của mình nhƣ: Lê Quang Sơn (2004), Phƣơng
pháp luận nghiên cứu khoa học, Chuyên đề đào tạo thạc sĩ quản lý giáo dục,
Trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Đà Nẵng; Thông tƣ số 31/TT-BGDĐT
ngày 8 tháng 8 năm 2011 của Bộ GD&ĐT về việc Ban hành Chƣơng trình bồi
dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên trung học cơ sở; Quyết định số 1400/QĐ-TTg
ngày 30 tháng 9 năm 2008, của Thủ tƣớng Chính phủ về việc ban hành phê
duyệt Đề án "Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai
đoạn 2008 - 2020"; Chỉ thị về nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục mầm non,
giáo dục phổ thông, giáo dục thƣờng xuyên từ năm học 2012 - 2013 đến năm
học 2015 - 2016 và một số tài liệu khác liên quan đến đề tài để nghiên cứu.


7

CHƢƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC BỒI DƢỠNG

CHUYÊN MÔN CHO GIÁO VIÊN TIẾNG ANH
TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. TỔNG QUAN NHỮNG NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
Ở các nƣớc trên thế giới, các cơng trình nghiên cứu của M.M.
Rubinsten, P.M. Phoribốc, N.V. Cudơmina, P.M. Gonôbôlin... đã đề cập và
khẳng định vai trò, phẩm chất năng lực và những đặc điểm lao động của
ngƣời giáo viên. Trong cuốn sách của tác giả N.L. Bônđurep viết về “chuẩn bị
cho sinh viên làm công tác giáo dục ở trƣờng phổ thơng”, tác giả đề cập đến
vai trị kỹ năng sƣ phạm đối với nghề dạy học, trong đó đặc biệt nhấn mạnh
“những kỹ năng đó chỉ đƣợc hình thành và củng cố trong hoạt động thực tiễn
của ngƣời thầy giáo” và theo tác giả những yêu cầu chuyên môn của ngƣời
thầy giáo là khơng phải chỉ có những kiến thức phong phú mà cịn phải có
những kỹ năng cần thiết đế tổ chức và thực hành công tác giáo dục. Muốn làm
tốt cơng tác giáo dục cần phải có những kỹ năng giáo dục và thời gian.
Tác giả Jacques Nimie trong tác phẩm “Giáo viên rèn luyện tâm lý” đã
khẳng định việc đào tạo tâm lý giáo viên không chỉ thực hiện ở các trƣờng sƣ
phạm là đủ mà trong cuộc sống nghề nghiệp sau này ngƣời giáo viên phải
ln ln tự rèn luyện mình.
Michell Develey trong tác phẩm “Một số vấn đề đào tạo giáo viên” có
đề cập đến vấn đề đào tạo giáo viên bao gồm nhiều nội dung nhƣ: quan niệm,
nội dung, phƣơng thức đào tạo, tính chất và bản sắc nghề nghiệp… đó là một
cuốn sách góp phần đổi mới cơng tác BDCM cho giáo viên.
Hai tác giả Bernhard Muszynsky và Nguyễn Thị Phƣơng Hoa trong tác
phẩm “Con đƣờng nâng cao chất lƣợng và cải cách các cơ sở đào tạo giáo


8

viên” [3] đã đề cập đến bộ chuẩn cho các trƣờng cao đẳng sƣ phạm trong đó
có những tiêu chuẩn chƣơng trình đào tạo và các hoạt động dạy học, chất

lƣợng sinh viên sau tốt nghiệp của trƣờng và nội dung này có liên quan đến
bồi dƣỡng thƣờng xuyên ở các trƣờng cao đẳng sƣ phạm.
Trong lịch sử phát triển của xã hội, vai trò của ngƣời thầy giáo đƣợc
ghi nhận nhƣ một công đức lớn. Sự phát triển của xã hội nói chung và của
giáo dục nói riêng địi hỏi ở ngƣời thầy phải đƣợc học tập, đƣợc bồi dƣỡng
thƣờng xuyên và nhận thức sâu sắc rằng muốn cống hiến đƣợc nhiều hơn cho
giáo dục, cho xã hội thì phải biết tích lũy tri thức, muốn tích lũy tri thức thì
phải thƣờng xuyên rèn luyện, bồi dƣỡng và học tập suốt đời.
Trong suốt các giai đoạn phát triển kinh tế xã hội ở nƣớc ta, vấn đề bồi
dƣỡng cán bộ ln ln đƣợc chú trọng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Bồi
dƣỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần
thiết”. Ngay sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Ngƣời đã quan tâm xây
dựng một nền giáo dục toàn dân, chú trọng xây dựng đội ngũ giáo viên, từng
bƣớc đủ về số lƣợng và đảm bảo chất lƣợng để phục vụ sự nghiệp giáo dục,
sự nghiệp cách mạng của Đảng.
Hoạt động đào tạo, bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên luôn là vấn đề
nhận đƣợc sự quan tâm của nhiều nhà khoa học và các cá nhân trong và ngoài
nƣớc nghiên cứu. Nhìn chung, các nƣớc trên thế giới đều có hệ thống BDCM
cho giáo viên từ trung ƣơng đến địa phƣơng. Hình thức BDCM cho giáo viên
tùy thuộc vào điều kiện của từng quốc gia, với việc xây dựng quy trình phù
hợp, từng bƣớc nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên.
Ngày 8 tháng 8 năm 2011, Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tƣ số 31 về
việc Ban hành Chƣơng trình bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên trung học cơ
sở và đã đƣợc các cấp quản lý giáo dục và giáo viên THCS thực hiện hết sức
linh hoạt, đa dạng, phong phú [6]. Để có một đội ngũ giáo viên vừa đủ mạnh,


9

vừa đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục nhƣ hiện nay, vấn đề đào tạo và

BDCM cho giáo viên là hết sức cần thiết và quan trọng, đồng thời đƣợc xem
là giải pháp đột phá để nâng cao chất lƣợng giáo dục. Những yêu cầu về
chuyên môn của giáo viên khơng chỉ là kiến thức mà cịn là những kỹ năng
cần thiết để tổ chức và thực hành công tác giáo dục. Trong dạy học ngoại ngữ
nói chung và dạy học tiếng Anh cấp THCS nói riêng, rèn luyện kỹ năng ngôn
ngữ thƣờng xuyên, lâu dài là không thể thiếu đối với cả GV và HS khi học
ngoại ngữ. Bƣớc sang thế kỷ 21 với nền kinh tế tri thức và yêu cầu ngày càng
cao của xã hội đối với giáo dục, việc nghiên cứu công tác BDCM cho giáo
viên tiếng Anh THCS ngày càng đƣợc coi trọng.
Việc nghiên cứu về vấn đề bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên đã có
nhiều cơng trình, đề tài trong cả nƣớc. Công tác đào tạo đƣợc tiến hành hết
sức đa dạng, linh hoạt, phong phú bao gồm: Đào tạo mới, đào tạo nâng chuẩn,
bồi dƣỡng thƣờng xuyên theo chu kỳ, bồi dƣỡng thay sách giáo khoa,...
Năm 1994, Bộ GD&ĐT đã lƣu hành nội dung bộ tập “Bài giảng bồi
dƣỡng chuyên môn trung học cơ sở”. Đây là tập bài giảng đề cập đến nhiều
nội dung khác nhau trong việc dạy học THCS nhƣ: Các vấn đề quản lý giáo
dục THCS, các vấn đề về tâm lý giáo dục, các vấn đề về kỹ năng dạy học.
Đến nay đã có nhiều bài báo của các nhà nghiên cứu giáo dục về bồi
dƣỡng chuyên môn và quản lý bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên nói
chung và giáo viên tiếng Anh nói riêng nhƣ: Biện pháp tăng cƣờng bồi dƣỡng
chuyên môn cho giáo viên tiếng Anh các trƣờng trung học cơ sở hiện nay của
các tác giả: Nguyễn Quang Giao, Trần Công Thành trên Tạp chí Khoa học
giáo dục (2013); Thực trạng đội ngũ giáo viên tiếng Anh các trƣờng THCS
huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau của tác giả Võ Quốc Hải (2015);…
Nhiều tác giả đã nghiên cứu các đề tài về thực trạng BDCM ở các địa
phƣơng cụ thể nhƣ: Công tác BDCM THCS ở Hà Nội của tác giả Phùng


10

Thành Kỷ (1998); Biện pháp quản lý hoạt động BDGV tiếng Anh ở trƣờng
trung học phổ thông tỉnh Quảng Ninh của tác giả Vũ Văn Hoa (2004); Những
biện pháp quản lý công tác BDGV tiếng Anh THCS của tác giả Hồ Kim Ái
(2005); Biện pháp quản lý hoạt động BDCM cho giáo viên tiếng Anh ở các
trƣờng THPT của thị xã Phú Thọ của tác giả Đỗ Thị Nga (2010);...
Tuy đã có nhiều cơng trình nghiên cứu các biện pháp quản lý công tác
bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên THCS nói chung và giáo viên tiếng Anh
THCS nói riêng, nhƣng đến nay vẫn chƣa có cơng trình nào đi sâu nghiên cứu
các biện pháp quản lý công tác bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên tiếng
Anh các trƣờng THCS huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
1.2. CÁC KHÁI NIỆM CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục
a. Quản lý
Khái niệm “quản lý” là khái niệm rất chung, tổng qt. Nó dùng cho cả
q trình quản lý xã hội, quản lý giới vô sinh cũng nhƣ quản lý giới sinh vật.
Dƣới các góc độ tiếp cận khác nhau có nhiều quan niệm khác nhau về quản lý.
Theo Từ điển giáo dục học, quản lý là hoạt động hay tác động có định
hƣớng có chủ định của chủ thể quản lý (ngƣời quản lý) đến khách thể quản lý
(ngƣời bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt
đƣợc mục đích của tổ chức [17].
Ở góc độ kinh tế, quản lý là biết đƣợc chính xác điều bạn muốn ngƣời
khác làm và sau đó thấy đƣợc rằng họ đã hồn thành cơng việc một cách tốt
đẹp và rẻ nhất.
Dƣới góc độ chính trị - xã hội và góc độ hành động, “quản lý là hoạt
động có ý thức để chỉ huy, điều khiển các quá trình xã hội và hành vi hoạt
động của con ngƣời nhằm đạt đến mục tiêu đúng ý chí của ngƣời quản lý và
phù hợp với quy luật khách quan” [29].


11

Ngồi ra, cịn một số quan niệm khác về quản lý nhƣ:
- “Quản lý là những tác động có định hƣớng, có kế hoạch của chủ thể
quản lý đến đối tƣợng bị quản lý trong tổ chức để vận hành tổ chức, nhằm đạt
mục đích nhất định” [19].
- “Quản lý là sự phối hợp nỗ lực của nhiều ngƣời, sao cho mục tiêu của
từng cá nhân biến thành những thành tựu của xã hội” [19].
Nhƣ vậy, có thể khái quát “Quản lý là một quá trình tác động gây ảnh
hƣởng của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm đạt đƣợc mục tiêu
chung” [28].
Trong quá trình quản lý đã có nhiều hệ thống phân loại chức năng quản
lý, song có thể khái quát lại thành các chức năng cơ bản là:
- Kế hoạch hóa: Là chức năng khởi đầu, là tiền đề, là điều kiện của mọi
quá trình quản lý. Kế hoạch là bản thiết kế, trong đó xác định mục đích, mục
tiêu đối với tƣơng lai của tổ chức và xác định con đƣờng, biện pháp, cách
thức để đạt đƣợc mục tiêu, mục đích đó. Có ba nội dung chủ yếu của nội dung
kế hoạch hoá:
+ Xác định, hình thành các mục tiêu phát triển của tổ chức, của hoạt
động và các mục tiêu của quản lý tƣơng thích;
+ Xác định chƣơng trình hành động, các biện pháp cần thiết để đạt đƣợc
các các mục tiêu của quản lý và các mục tiêu phát triển của tổ chức;
+ Xác định và phân phối các nguồn lực, các điều kiện cần thiết.
- Tổ chức: Là quá trình hình thành các quan hệ và cấu trúc các quan hệ
giữa các thành viên, giữa các bộ phận trong một tổ chức nhằm tạo cơ chế đảm
bảo sự phối hợp, điều phối tốt các nguồn lực, các điều kiện cho việc thực hiện
thành cơng kế hoạch, chƣơng trình hành động và nhờ đó mà đạt đƣợc mục
tiêu tổng thể của tổ chức.
Q trình tổ chức sẽ lơi cuốn việc hình thành, xây dựng các bộ phận

12

cùng các cơng việc của chúng và sau đó là vấn đề nhân sự, gồm việc xác định
và nhóm gộp các hoạt động, giao phó quyền hành của ngƣời quản lý và tạo ra
sự phối hợp thực hiện mục tiêu của tổ chức một cách khoa học, có hiệu quả.
- Chỉ đạo: Sau khi kế hoạch đã đƣợc lập, cơ cấu bộ máy đã hình thành,
nhân sự đã đƣợc tuyển dụng thì phải có q trình tác động chỉ đạo. Chỉ đạo
bao hàm cả việc liên kết các thành viên và động viên họ hoàn thành nhiệm vụ.
- Kiểm tra: Là chức năng của quản lý nhằm đánh giá, phát hiện và điều
chỉnh kịp thời giúp cho hệ quản lý vận hành tối ƣu, đạt mục tiêu đề ra. Kiểm tra
là nhằm xác định kết quả thực tế so với yêu cầu tiến độ và chất lƣợng vạch ra
trong kế hoạch, phát hiện những sai lệch, đề ra những biện pháp uốn nắn điều
chỉnh kịp thời. Kiểm tra không chỉ là giai đoạn cuối cùng của chu trình quản lý,
mà luôn cần thiết trong suốt từ đầu đến cuối quá trình thực thi kế hoạch.
Ngồi bốn chức năng cơ bản, truyền thống nói trên, nghiên cứu q
trình quản lý trong điều kiện xã hội thông tin, gần đây nhiều công trình đã đƣa
thơng tin quản lý nhƣ là một chức năng khơng thể thiếu. Q trình quản lý
thƣờng diễn ra theo một chu kỳ gọi là chu trình quản lý.
Từ những định nghĩa trên, có thể hiểu một cách khái quát về quản lý nhƣ
sau: Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hƣớng đích của chủ thể quản lý tới
đối tƣợng quản lý trong một tổ chức, thông qua công cụ và phƣơng pháp quản
lý nhằm làm cho tổ chức đó vận hành hợp qui luật và đạt mục tiêu đề ra.
b. Quản lý giáo dục
Quản lý giáo dục là quản lý một lĩnh vực xã hội. Lĩnh vực này ngày càng
thâm nhập vào mọi mặt của đời sống. Nó là cái hiện hữu vơ hình trong mọi
sản phẩm vật chất và tinh thần. QLGD cho thấy điển hình nhất về quản lý con
ngƣời, quản lý sự hình thành và phát triển nhân cách. Sự hình thành và phát
triển nhân cách đƣa ra cái gốc để có dân trí, nhân lực và nhân tài.
Quản lý giáo dục theo nghĩa tổng quát là hoạt động điều hành, phối hợp

13

các lực lƣợng xã hội nhằm đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển xã hội.
Ngày nay, với sứ mệnh phát triển giáo dục thƣờng xuyên, công tác giáo dục
không chỉ giới hạn ở thế hệ trẻ mà còn cho mọi ngƣời; tuy nhiên trọng tâm
vẫn là giáo dục thế hệ trẻ cho nên QLGD đƣợc hiểu là sự điều hành hệ thống
giáo dục quốc dân, các trƣờng trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Tác giả Trần Kiểm cho rằng: “QLGD là tác động có hệ thống, có kế
hoạch, có ý thức và hƣớng đích của chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau
nhằm mục đích đảm bảo sự hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ trên cơ sở
nhận thức và vận dụng những quy luật chung của xã hội cũng nhƣ các quy
luật của QLGD, sự phát triển tâm lý, thể lực của trẻ em.” [19].
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang, quản lí giáo dục là hệ thống những
tác động có mục đích có kế hoạch, hợp qui luật của chủ thể quản lí nhằm làm
cho hệ vận hành theo đƣờng lối và nguyên lí giáo dục của Đảng, thực hiện
đƣợc các tính chất của nhà trƣờng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam mà mục
điểm hội tụ là quá trình dạy học. Giáo dục thế hệ trẻ, đƣa hệ giáo dục tới mục
tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất [23].
Từ những khái niệm nêu trên đƣa đến cách hiểu chung nhất: Quản lý
giáo dục là quá trình vận dụng nguyên lý, khái niệm, phƣơng pháp chung nhất
của khoa học quản lý vào lĩnh vực giáo dục. Quản lý giáo dục là sự tác động
có chủ đích của chủ thể quản lý đến đối tƣợng quản lý trong lĩnh vực giáo dục
nhằm đạt mục tiêu xác định.
Trong giai đoạn hiện nay nhiều sự thay đổi đang diễn ra trong giáo dục
nói chung, ở nhà trƣờng nói riêng. Đó là thay đổi về tƣ duy giáo dục, mục tiêu
giáo dục, nội dung chƣơng trình giáo dục và phƣơng pháp giảng dạy... việc
thay sách giáo khoa và đổi mới phƣơng pháp giảng dạy theo hƣớng lấy ngƣời
học làm trung tâm, phát huy tính tích cực của học học sinh theo tinh thần
Nghị quyết 40/2000/QH10 địi hỏi ngƣời thầy phải khơng ngừng học hỏi nâng