Quản lý công tác tự đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục ở các trường THCS huyện vũng liêm tỉnh vĩnh long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

Ề

ẢN
N

C N

Ể

C C

N

CẦN

C ỰĐ N

ĐỊN

C Ấ

Ƣ N

C

ỈN

N

Ƣ N
ỆN

D C
N

N

Chuyên ngành

: Quản lý Giáo dục

Mã số

: 60.14.01.14

LUẬN ĂN

ẠC

D C HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN QUANG GIAO

Đà Nẵng - Năm 2016


C

Đ

N

Các số liệu trong luận văn là hoàn toàn trung thực, trích dẫn có nguồn
gốc rõ ràng. Các đánh giá, kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai
cơng bố trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu khoa học nào khác.

Tác giả luận văn

Ề

N

CẦN


C
M

C

ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................. 5
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ...................................................... 5
4. Giả thuyết khoa học .............................................................................. 5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................ 6
6. Phạm vi nghiên cứu............................................................................... 6
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................... 6

8. Cấu trúc luận văn .................................................................................. 7

C ƢƠN

1. CƠ
N

GIÁ
N

ẬN
Ể

ỌC CƠ

ĐỊN

C Ấ

Ề

ẢN
Ƣ N

C N
D C

C TỰ Đ N
Ƣ N

..................................................................................... 9

1.1. TỔNG QUAN NHỮNG NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI .... 9
1.2. CÁC KHÁI NIỆM C

N CỦA ĐỀ TÀI .............................................. 16

1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục ............................................................. 16
1.2.2. Chất lƣợng, chất lƣợng giáo dục ................................................... 20
1.2.3. Kiểm định chất lƣợng giáo dục trƣờng T CS .............................. 23
1.2.4. Tự đánh giá trong kiểm định chất lƣợng giáo dục trƣờng T CS. 25
1.3. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KIỂM ĐỊNH CHẤT LƢỢNG GIÁO
DỤC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ......................................................... 25
1 3 1 Mục đích của kiểm định chất lƣợng giáo dục ở trƣờng T CS ..... 25
1 3 2 Nguyên tắc kiểm định chất lƣợng giáo dục ở trƣờng THCS ........ 26
1.3.3. Quy trình kiểm định chất lƣợng giáo dục ở trƣờng T CS ........... 26
1.3.4. Tiêu chuẩn đánh giá chất lƣợng giáo dục trƣờng T CS .............. 27


1.4. TỰ ĐÁN

GIÁ TRONG KIỂM ĐỊNH CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC Ở

TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ................................................................... 27
1 4 1 Mục đích của tự đánh giá trong kiểm định chất lƣợng giáo dục
trƣờng T CS ........................................................................................... 27
142

êu c u của tự đánh giá trong kiểm định chất lƣợng giáo dục

trƣờng T CS ........................................................................................... 28
1.4.3. Nguyên tắc của tự đánh giá trong kiểm định chất lƣợng giáo dục
trƣờng T CS ........................................................................................... 29
1.4.4. Quy trình tự đánh giá trong kiểm định chất lƣợng giáo dục trƣờng
THCS....................................................................................................... 29
1.5. QUẢN LÝ CÔNG TÁC TỰ ĐÁN

GIÁ TRONG KIỂM ĐỊN

C ẤT

LƢỢNG GIÁO DỤC TRƢỜNG TRUNG ỌC CƠ SỞ ............................... 33
1.5.1. Kế hoạch h a c ng tác tự đánh giá trong kiểm định chất lƣợng
giáo dục ở trƣờng T CS ......................................................................... 33
1.5.2. Tổ chức c ng tác tự đánh giá trong kiểm định chất lƣợng giáo dục
ở trƣờng T CS ........................................................................................ 34
1 5 3 Chỉ đạo c ng tác tự đánh giá trong kiểm định chất lƣợng giáo dục
ở trƣờng T CS ........................................................................................ 35
1 5 4 Kiểm tra, đánh giá c ng tác tự đánh giá trong kiểm định chất
lƣợng giáo dục ở trƣờng T CS .............................................................. 35
TIỂU KẾT C ƢƠNG 1.................................................................................. 36
C ƢƠN
N
TRUNG

2.

ỰC

ẠN

ẢN

Ể

ĐỊN

C Ấ

Ƣ N

ỌC CƠ

ỆN

2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH KIN

N

C N

C
D C

ỈN
TẾ –

ỰĐ N
C C

N

Ƣ N
N ...... 38

ỘI, GIÁO DỤC VÀ ĐÀO

TẠO U ỆN V NG LIÊM, TỈN V N LONG ....................................... 38
2 1 1 Tình hình kinh tế –x h i huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long ..... 38


2.1.2. Tình hình giáo dục và đào tạo của huyện V ng Liêm, tỉnh
V nh Long ............................................................................................... 39
2 1 3 Khái quát về các trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long
................................................................................................................. 40
2.2. KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH KHẢO SÁT ............................................... 41
2.2.1. Mục đích khảo sát ......................................................................... 41
2.2.2. N i dung khảo sát ......................................................................... 41
2.2.3. Tổ chức khảo sát ........................................................................... 41
2.2.4. ử lý số liệu và viết báo cáo kết quả khảo sát .............................. 42
2.3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TỰ ĐÁN

GIÁ TRONG KĐCL GD Ở

CÁC TRƢỜNG THCS CỦA U ỆN V NG LIÊM, TỈN V N LONG. 42
2.3.1. Nhận thức t m quan trọng c ng tác tự đánh giá trong KĐCLGD ở
các trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long ........................... 42
2.3.2. Kết quả c ng tác TĐG trong KĐCLGD các trƣờng T CS huyện
V ng Liêm, tỉnh V nh Long.................................................................... 46
2.4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC TỰ ĐÁN

GIÁ TRONG

KIỂM ĐỊNH CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC Ở CÁC TRƢỜNG T CS
U ỆN V NG LIÊM, TỈN V N LONG................................................. 48
2.4.1. Thực trạng kế hoạch h a c ng tác tự đánh giá trong KĐCLGD ở
các trƣờng T CS của huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long ..................... 48
2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện c ng tác tự đánh giá trong KĐCKGD
ở các trƣờng T CS của huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long.................. 52
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện c ng tác tự đánh giá trong KĐCLGD
ở các trƣờng T CS của huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long.................. 57
2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá c ng tác tự đánh giá trong
KĐCLGD ở các trƣờng T CS của huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long 61


2.5. ĐÁN

GIÁ C UNG VỀ T ỰC TRẠNG CÔNG TÁC TỰ ĐÁN

GIÁ

TRONG KIỂM ĐỊNH CHẤT LƢỢNG GIÁO DỤC Ở CÁC TRƢỜNG
T CS CỦA U ỆN V NG LIÊM, TỈN V N LONG ............................ 63
2.5.1. Điểm mạnh .................................................................................... 63
2.5.2. ạn chế.......................................................................................... 64
2 5 3 Thời cơ .......................................................................................... 64
2 5 4 Thách thức ..................................................................................... 65
TIỂU KẾT C ƢƠNG 2.................................................................................. 66
C ƢƠN

3. BIỆN PHÁP QUẢN

TRONG

ĐC

N

D
ỈN

C C
N

C N

C

Ự Đ N

Ƣ NG TRUNG HỌC CƠ

ỆN

N .............................................................. 67

3.1. CÁC NGU ÊN TẮC ĐỀ UẤT BIỆN P ÁP ...................................... 67
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ................................................. 67
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ............................................... 67
3.1.3. Ngun tắc đảm bảo tính hệ thống và tồn diện ........................... 68

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả................................................ 69
3 1 5 Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp và khả thi ............................... 69
3.2. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC TỰ ĐÁN
KĐCLGD Ở CÁC TRƢỜNG THCS Ở

GIÁ TRONG

U ỆN V NG LIÊM, TỈN

VN

LONG .............................................................................................................. 70
3 2 1 Tổ chức các hoạt đ ng nâng cao nhận thức cho CBQL, GV và học
sinh về c ng tác TĐG trong KĐCLGD .................................................. 70
3 2 2 Kế hoạch h a c ng tác TĐG trong KĐCLGD đúng theo quy định
và phù hợp, khả thi .................................................................................. 73
3.2.3. Bố trí nhân sự thực hiện c ng tác TĐG trong KĐCLGD hợp lý và
am hiểu chuyên m n ............................................................................... 77
3.2.4. Tăng cƣờng kiểm tra, đánh giá c ng tác TĐG trong KĐCLGD .. 80


3.2.5. Đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị và kinh phí phục vụ q
trình thực hiện TĐG trong KĐCLGD ..................................................... 83
3.2.6. Tổ chức khắc phục các điểm yếu theo tự đánh giá của nhà trƣờng
................................................................................................................. 86
3.3. M I QUAN Ệ GIỮA CÁC BIỆN P ÁP ............................................. 88
3.4. KHẢO NGHIỆM TÍNH CẤP THIẾT VÀ KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN
PHÁP ............................................................................................................ 89
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm.................................................................. 89
3.4.2. Lựa chọn đối tƣợng khảo nghiệm ................................................. 90

3.4.3. Quá trình khảo nghiệm.................................................................. 90
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm .................................................................... 90
TIỂU KẾT C ƢƠNG 3.................................................................................. 95
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 96
D N

C À

QUYẾ ĐỊN
PH L C.

Ệ

Ả ..................................................... 99

ĐỀ TÀI LUẬN ĂN

ẠC

(BẢN SAO)


D N

CC CC Ữ

Ế

Ắ

Chữ viết tắt

Chữ đầy đủ

BGH

Ban Giám hiệu

CB

Cán b

CBQL

Cán b quản lý

CĐ

Cao đẳng

CL

Chất lƣợng

CSVC

Cơ sở vật chất

ĐGN

Đánh giá ngoài

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GV

Giáo viên

Đ

H i đồng

ĐTĐG

i đồng tự đánh giá

HS

Học sinh

KĐCL

Kiểm định chất lƣợng

QL

Quản lý

QLCL

Quản lý chất lƣợng

QLGD

Quản lý giáo dục

SL

Số lƣợng

SV

Sinh viên

TBC

Trung bình chung

TĐG

Tự đánh giá

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

TL

Tỷ lệ

XHCN

Xã h i chủ ngh a


D N
ố

ên bảng

hiệu
2.1

2.2

2.3

C C C BẢN

Thực trạng nhận thức về sự c n thiết của c ng tác TĐG
trong KĐCLGD
Thực trạng nhận thức về ý ngh a của c ng tác TĐG trong
KĐCLGD
Tổng hợp kết quả TĐG các trƣờng T CS của huyện V ng

Trang

43

44

46

Liêm, tỉnh V nh Long từ năm học 2012-2013 đến nay
2.4

2.5

Kết quả tự đánh của các trƣờng T CS của huyện V ng
Liêm, tỉnh V nh Long
Thực trạng kế hoạch h a c ng tác TĐG trong KĐCLGD ở

47

49

các trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long
Thực trạng tổ chức b máy nhân sự thực hiện c ng tác
2.6

TĐG trong KĐCLGD ở các trƣờng T CS của huyện V ng

52

Liêm, tỉnh V nh Long
Thực trạng tổ chức triển khai c ng tác TĐG trong
2.7

KĐCLGD ở các trƣờng T CS của huyện V ng Liêm, tỉnh

55

V nh Long
Thực trạng chỉ đạo thực hiện c ng tác TĐG trong
2.8

KĐCLGD ở các trƣờng T CS của huyện V ng Liêm, tỉnh

58

V nh Long
2.9

Thực trạng kiểm tra c ng tác TĐG trong KĐCLGD ở các
trƣờng T CS của huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long

61


ố

ên bảng

hiệu

3.1

3.2

Tổng hợp kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết củacác biện
pháp
Tổng hợp kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện
pháp

Trang

91

92


DANH M C CÁC HÌNH
ố hiệu
1.1
1.2

Tên h nh
Mối quan hệ giữa các chức năng quản lý
C ng tác tự đánh giá trong kiểm định chất lƣợng
giáo dục

Trang
18
28

1

M

ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Giáo dục nƣớc ta đang phát triển trong bối cảnh thế giới c nhiều thay
đổi nhanh và phức tạp Toàn c u h a và h i nhập quốc tế về giáo dục đ trở
thành xu thế tất yếu Cách mạng khoa học c ng nghệ, c ng nghệ th ng tin và
truyền th ng, kinh tế trí thức ngày càng phát triển mạnh mẽ, tác đ ng trực
tiếp đến sự phát triển của các nền giáo dục trên thế giới Đổi mới và liên tục
đổi mới để chất lƣợng sản phẩm giáo dục và đào tạo đáp ứng đƣợc yêu c u
thay đổi của khoa học c ng nghệ và toàn c u h a là nhiệm vụ đƣợc chú trọng
hàng đ u với mọi nền giáo dục
Trong khi đ , chất lƣợng giáo dục nƣớc ta vẫn còn rất thấp so với các
nƣớc trong khu vực và trên thế giới Chiến lƣợc phát triển giáo dục 2011 2020 đ chỉ rõ m t trong những bất cập, yếu kém của giáo dục Việt Nam giai
đoạn 2001 - 2010 là: “Chất lƣợng giáo dục còn thấp so với yêu c u phát triển
của đất nƣớc trong thời kỳ mới và so với trình đ của các nƣớc c nền giáo
dục tiên tiến trong khu vực, trên thế giới Chƣa giải quyết tốt mối quan hệ
giữa phát triển số lƣợng với yêu c u nâng cao chất lƣợng; năng lực nghề
nghiệp của học sinh, sinh viên tốt nghiệp chƣa đáp ứng đƣợc yêu c u của
c ng việc; c biểu hiện lệch lạc về hành vi, lối sống trong m t b phận học
sinh, sinh viên” [12]
Với bối cảnh quốc tế và thực trạng giáo dục Việt Nam nhƣ nêu trên,
chiến lƣợc phát triển kinh tế x h i 2011 - 2020 đƣợc th ng qua tại Đại h i
Đảng toàn quốc l n thứ

I nêu rõ: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng

đ u Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hƣớng chuẩn
hoá, hiện đại h a, x h i hoá, dân chủ h a và h i nhập quốc tế, trong đ , đổi
mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đ i ng giáo viên và cán b quản lý là
khâu then chốt Tập trung nâng cao chất lƣợng giáo dục, đào tạo, coi trọng


2

giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, khả năng
lập nghiệp” [2]
Để tập trung nâng cao chất lƣợng giáo dục, ngành GD & ĐT Việt Nam
c n áp dụng m t hệ thống những biện pháp quản lý chất lƣợng m t cách tích
cực, đồng b ; trong đ , kiểm định chất lƣợng giáo dục đƣợc xem là địn bẩy,
là cơng cụ c n thiết và quan trọng để nâng cao chất lƣợng giáo dục
Nhận thức rõ t m quan trọng của KĐCLGD, Đảng, Quốc h i, Chính phủ
và B GD & ĐT đ xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nhằm
định hình và khẳng định vị trí của c ng tác này trong hệ thống giáo dục quốc
dân Điều 17, Luật Giáo dục năm 2005 nêu rõ: “Kiểm định chất lƣợng giáo
dục là biện pháp chủ yếu nhằm xác định mức đ thực hiện mục tiêu, chƣơng
trình, n i dung giáo dục đối với nhà trƣờng và cơ sở giáo dục khác Việc
KĐCLGD đƣợc thực hiện định kỳ trong phạm vi cả nƣớc và đối với từng cơ
sở giáo dục Kết quả KĐCLGD đƣợc c ng bố c ng khai để x h i biết và
giám sát B trƣởng GD & ĐT c trách nhiệm chỉ đạo thực hiện kiểm định
chất lƣợng giáo dục” [16] Đại h i Đảng toàn quốc l n thứ

I c ng nhấn

mạnh phải “Thực hiện kiểm định chất lƣợng giáo dục, đào tạo ở tất cả các bậc
học” [2] Nhƣ vậy, KĐCLGD c vai trò hết sức quan trọng trong việc phát

triển nền giáo dục Việt Nam
B GD & ĐT đ cụ thể h a chủ trƣơng của Đảng, Nhà nƣớc bằng hệ
thống văn bản triển khai KĐCLGD ở tất cả các cấp học Với bậc học phổ
thông, hệ thống văn bản về KĐCLGD đƣợc triển khai từ Quyết định số
83/2008/QĐ-BGDĐT ngày 31 tháng 12 năm 2008 Quy định quy trình và chu
kỳ kiểm định chất lƣợng cơ sở giáo dục phổ th ng; Thông tƣ số 12/2009/TTBGDĐTngày 12 tháng 5 năm 2009 Quy định về tiêu chuẩn đánh giá chất
lƣợng giáo dục trƣờng trung học cơ sở; Th ng tƣ số 13/2012/TT-BGDĐT
ngày 06 tháng 4 năm 2012 Quy định về Tiêu chuẩn đánh giá trƣờng trung học


3

cơ sở, trƣờng trung học phổ th ng và trƣờng phổ th ng c nhiều cấp học;
Th ng tƣ số 42/2012/TT-BGDĐTngày 23 tháng 11 năm 2012 Ban hành quy
định về tiêu chuẩn đánh giá chất lƣợng giáo dục và quy trình, chu kỳ kiểm định
chất lƣợng giáo dục cơ sở giáo dục phổ th ng, cơ sở giáo dục thƣờng xuyên;
C ng văn số 8987/BGDĐT-KTKĐCLGD ngày 28 tháng 12 năm 2012 về việc
hƣớng dẫn tự đánh giá và đánh giá ngoài cơ sở giáo dục phổ th ng, cơ sở giáo
dục thƣờng xuyên; C ng văn số 46/KTKĐCLGD-KĐPT ngày 15 tháng 01
năm 2013 về việc xác định yêu c u, gợi ý tìm minh chứng theo tiêu chuẩn
đánh giá chất lƣợng giáo dục trƣờng tiểu học và trƣờng trung học
Trong tổng thể hoạt đ ng KĐCLGD, tự đánh giá là khâu đ u tiên và c
vai trò cực kỳ quan trọng Tự đánh giá (Self - Evaluation) là ngh a vụ và trách
nhiệm của các cơ sở giáo dục phổ th ng trong quá trình tham gia KĐCLGD
Trƣớc hết, TĐG là biểu hiện cụ thể tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm của nhà
trƣờng trong toàn b các hoạt đ ng; phù hợp với t n chỉ mục đích và sứ mệnh
của nhà trƣờng, tạo cơ sở cho bƣớc tiếp theo là đánh giá từ bên ngoài
(External - Evaluation) Đ là quá trình cơ sở giáo dục căn cứ vào các tiêu
chuẩn đánh giá chất lƣợng để tiến hành tự xem xét, phân tích và đánh giá tình
trạng chất lƣợng và hiệu quả các hoạt đ ng của nhà trƣờng để từ đ áp dụng

các biện pháp điều chỉnh các nguồn lực và quá trình thực hiện nhằm đảm bảo
và nâng cao chất lƣợng giáo dục Vì vậy, TĐG là m t hoạt đ ng địi hỏi tính
khách quan, trung thực và c ng khai Các giải thích, nhận định, kết luận đƣa
ra trong quá trình TĐG phải dựa trên các minh chứng cụ thể, rõ ràng, tin cậy,
bao qt hết các tiêu chí trong các tiêu chuẩn thì mới đảm bảo sự chính xác
trong c ng tác KĐCLGD
Để triển khai c ng tác KĐCLGD, B GD&ĐT đ tổ chức tập huấn và
ban hành các văn bản hƣớng dẫn c ng tác TĐG trong KĐCLGD phổ th ng
nhƣ: C ng văn số 7880/BGDĐT-KTKĐCLGD ngày 08/9/2009 về hƣớng dẫn


4

c ng tác TĐG cơ sở giáo dục phổ th ng; c ng văn số 140/KTKĐCLGD ngày
10/3/2010 về hƣớng dẫn xác định n i hàm, tìm th ng tin và minh chứng để
đánh giá chất lƣợng giáo dục trƣờng T CS Cho đến nay, h u hết các địa
phƣơng trong cả nƣớc đ tiến hành KĐCLGD ở tất cả các bậc học Tuy vậy,
c ng tác TĐG trong KĐCLGD còn rất nhiều kh khăn và chƣa đạt đƣợc hiệu
quả KĐCLGD
Tại tỉnh V nh Long, c ng tác KĐCL các cơ sở giáo dục phổ th ng đƣợc
triển khai bắt đ u từ năm học 2009 - 2010 Sở GD & ĐT tỉnh V nh Long đ
tổ chức các lớp tập huấn, ban hành các văn bản hƣớng dẫn và các kế hoạch
thực hiện KĐCL các cơ sở giáo dục Các trƣờng trung học cơ sở trên địa bàn
tỉnh V nh Long n i chung và trên địa bàn huyện V ng Liêm n i riêng đ n
lực xây dựng và triển khai các biện pháp quản lý c ng tác TĐG nhà trƣờng
Đến ngày 31 tháng 8 năm 2012, tất cả các trƣờng T CS trên địa bàn huyện
V ng Liêm, tỉnh V nh Long đ tiến hành c ng tác TĐG Tuy nhiên, sự đ u tƣ
cho c ng tác quản lý c ng tác TĐG chƣa thực sự thỏa đáng, các biện pháp
quản lý còn thiếu đồng b và nhất quán, chƣa c đƣợc sự ủng h và chia sẻ
của đ i ng cán b , giáo viên, nhân viên toàn trƣờng dẫn đến hiệu quả của

c ng tác TĐG cịn thấp Vì vậy, đến nay chƣa c trƣờng T CS nào trên địa
bàn huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long c báo cáo tự đánh giá hồn chỉnh để
tiến hành đánh giá ngồi
Chính vì vậy, việc nghiên cứu thực tiễn triển khai c ng tác TĐG tại các
trƣờng T CS trên địa bàn huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long trên nền tảng lý
luận về KĐCLGD và c ng tác TĐG trong KĐCLGD để từ đ đề xuất các
biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả c ng tác này là m t yêu c u hết
sức cấp thiết
uất phát từ những lý do nêu trên, t i chọn đề tài “Quản lý công tác tự
đánh giá trong kiểm định chất lượng giáo dục ở các trường THCS hu n


5

ng i m, t nh

nh ong để nghiên cứu nhằm g p ph n nâng cao hiệu

quả c ng tác TĐG trong KĐCLGD ở các trƣờng T CS huyện V ng Liêm,
tỉnh V nh Long hiện nay.
2.

ục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý c ng tác TĐG trong KĐCLGD

ở trƣờng T CS, tiến hành khảo sát thực trạng quản lý c ng tác TĐG trong
KĐCLGD ở các trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long hiện nay;
từ đ đề xuất các biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả c ng tác TĐG
trong KĐCLGD ở các trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long
3.

hách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghi n cứu
C ng tác tự đánh giá trong kiểm định chất lƣợng giáo dục ở trƣờng

THCS.
3.2. Đối tượng nghi n cứu
Quản lý c ng tác tự đánh giá trong kiểm định chất lƣợng giáo dục ở các
trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long
4.

iả thuyết khoa học
Trong thời gian qua, c ng tác TĐG trong KĐCLGD đ đƣợc các trƣờng

T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long quan tâm triển khai thực hiện Tuy
nhiên, quản lý c ng tác TĐG trong KĐCLGD chƣa đƣợc các trƣờng thực sự
chú trọng, chƣa thực hiện m t cách hệ thống và còn b c l những hạn chế,
bất cập
Nếu

iệu trƣởng các trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long

đồng b hệ thống các biện pháp quản lý c ng tác TĐG trong KĐCLGD thì
hiệu quả c ng tác TĐG trong KĐCLGD ở các trƣờng T CS sẽ đƣợc nâng
cao, g p ph n thực hiện đúng mục đích và yêu c u của KĐCLGD THCS.


6

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5 1 Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý c ng tác TĐG trong KĐCLGD
ở trƣờng T CS
5 2 Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý c ng tác TĐG trong
KĐCLGD ở các trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long.
5 3 Đề xuất các biện pháp quản lý c ng tác TĐG trong KĐCLGD ở các
trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long
6. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng quản lý c ng tác TĐG trong
KĐCLGD của

iệu trƣởng các trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh

Long từ năm học 2013-2014 đến năm học 2015-2016.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghi n cứu lý thu ết
- Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp tài liệu: Tổng quan các tài liệu liên

quan tới vấn đề nghiên cứu, phân tích ph n tài liệu lý thuyết thành các đơn vị
kiến thức để tìm hiểu đƣợc những dấu hiệu đặc thù, bên trong của lý thuyết
và trên cơ sở đ tổng hợp lại để tạo ra hệ thống, thấy đƣợc mối quan hệ, tác
đ ng biện chứng với nhau Trên cơ sở đ rút ra kết luận về các c ng trình
nghiên cứu trƣớc đây, từ đ xác lập cơ sở lý luận về quản lý c ng tác TĐG
trong KĐCLGD ở trƣờng T CS
- Phƣơng pháp phân loại tài liệu: Trên cơ sở phân tích lý thuyết để tiến

tới tổng hợp, chúng t i tiến hành thực hiện quá trình phân loại tài liệu với
thao tác sắp xếp tài liệu khoa học theo những vấn đề, theo những n i dung,
những đơn vị kiến thức, c cùng m t dấu hiệu bản chất, cùng m t hƣớng phát
triển về vấn đề quản lý c ng tác TĐG trong KĐCLGD ở trƣờng T CS
7.2. Nhóm phương pháp nghi n cứu thực tiễn

- Phƣơng pháp điều tra bằng phiếu hỏi (phƣơng pháp Ankét): Điều tra


7

bằng phiếu hỏi là phƣơng pháp thu thập th ng tin trên phổ r ng, với số lƣợng
khách thể lớn, c thể cho phép ngƣời nghiên cứu rút ra kết luận c đ tin cậy
cao Nhằm mục đích thu thập th ng tin về thực trạng quản lý c ng tác TĐG
trong KĐCLGD ở các trƣờng T CS trên địa bàn nghiên cứu, chúng t i tiến
hành điều tra bằng phiếu hỏi đối với 204 thành viên

i đồng TĐG và giáo

viên của 08 trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long
- Phƣơng pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt đ ng: Tiến hành nghiên cứu

các văn bản quản lý; các kế hoạch TĐG; các biên bản họp

i đồng TĐG; hồ

sơ minh chứng; các báo cáo về c ng tác TĐG trong KĐCLGD ở các trƣờng
T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long
- Phƣơng pháp phỏng vấn: Trao đổi với

iệu trƣởng các trƣờng T CS

huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long về thuận lợi, kh khăn của các trƣờng
trong quá trình triển khai c ng tác TĐG trong KĐCLGD
- Phƣơng pháp chuyên gia: Vận dụng phƣơng pháp này, chúng t i thu

thập ý kiến của 44 cán b quản lý và giáo viên là chủ tịch và thƣ ký

i đồng

TĐG của 17 trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long; 02 cán b
quản lý và 02 chuyên viên thu c Phòng GD & ĐT huyện V ng Liêm, tỉnh
V nh Long; 02 cán b quản lý và 04 chuyên viên thu c Phòng Khảo thí và
KĐCLGD, Sở GD & ĐT tỉnh V nh Long nhằm khảo nghiệm tính cấp thiết,
tính khả thi của các biện pháp luận văn đề xuất
7.3. Nhóm phương pháp xử lý thơng tin
Sử dụng các c ng thức tốn học để tính tốn, thống kê kết quả khảo sát
từ đ phân tích thực trạng quản lý c ng tác TĐG trong KĐCLGD ở các
trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long và phân tích kết quả khảo
nghiệm tính cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp luận văn đề xuất
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài ph n mở đ u, kết luận và khuyến nghị, danh mục tài liệu tham


8

khảo, phụ lục, n i dung luận văn gồm 3 chƣơng
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý c ng tác tự đánh giá trong kiểm định
chất lƣợng giáo dục trƣờng T CS
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý c ng tác tự đánh giá trong kiểm định chất
lƣợng giáo dục ở các trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long
Chƣơng 3: Biện pháp quản lý c ng tác tự đánh giá trong kiểm định chất
lƣợng giáo dục ở các trƣờng T CS huyện V ng Liêm, tỉnh V nh Long


9

C ƢƠN

CƠ

ẬN Ề
N

Ể

ẢN

ĐỊN
Ƣ N

1.1. ỔN

N N ỮN

1

C N

C Ấ
N

N

C TỰ Đ N

Ƣ N

D C

ỌC CƠ

N CỨ

N

N ĐẾN ĐỀ À

Kiểm định chất lƣợng giáo dục là m t thuật ngữ kh ng còn mới mẻ với
h u hết các nền giáo dục tiên tiến

uất phát từ KĐCLGD đại học ở oa Kỳ,

KĐCLGD đ và đang trở thành đòn bẩy thúc đẩy sự phát triển của các nền
GD hiện đại Các nghiên cứu c ng tác quản lý KĐCLGD ph n lớn xuất phát
từ KĐCL GD đại học tại m t số nƣớc trên thế giới
Ở oa Kỳ, hệ thống KĐCLGD đại học oa Kỳ đƣợc hình thành và hoạt
đ ng từ g n m t thế kỷ nay và ngày càng đƣợc nhiều quốc gia trên thế giới
tham khảo khi xây dựng hệ thống kiểm định cho riêng mình M t số đặc
trƣng cơ bản của hệ thống KĐCL ở oa Kỳ [12]:
- Kiểm định chất lƣợng ở

oa Kỳ là m t hoạt đ ng tƣ nhân, phi chính

phủ Ph n lớn kiểm định chất lƣợng do các

iệp h i KĐCL tiến hành Chính

phủ liên bang và chính quyền tiểu bang đều kh ng đánh giá các trƣờng Đ
mà đƣơng nhiên c ng nhận kết quả kiểm định do các

iệp h i đánh giá để

quyết định trợ giúp tài chính cho trƣờng đại học Các tiêu chuẩn đánh giá
dùng cho kiểm định do chính các hiệp h i tự xây dựng
- Kiểm định chất lƣợng c thể đƣợc tiến hành ở phạm vi trƣờng Đ
hoặc chƣơng trình đào tạo (ngành đào tạo): 6
vùng cùng 5

iệp h i trƣờng Đ , cao đẳng

iệp h i cấp quốc gia tiến hành KĐCL trƣờng Đ

và 43

i

KĐCL chuyên ngành thực hiện KĐCL chuyên ngành đào tạo Ví dụ các hiệp
h i:

iệp h i trƣờng Đại học và Cao đẳng miền Trung

States Association of Schools and Colleges);

oa Kỳ (Middle

iệp h i các trƣờng đại học


10

quản trị kinh doanh
Business);

oa Kỳ (American Assembly of Collegiate School of

iệp h i kiểm định chuyên ngành đào tạo giáo viên quốc gia

(National Council for Accreditation of Teacher Education);

iệp h i chuyên

ngành đào tạo Y khoa oa Kỳ (American Médical Association).
- Kiểm định chất lƣợng là hoạt đ ng hoàn toàn tự nguyện Kiểm định

chất lƣợng là kh ng bắt bu c nhƣng ph n lớn các trƣờng Đ

đều tự nguyện

đăng ký với các tổ chức hoặc hiệp h i để đƣợc kiểm định nhằm nhận đƣợc sự
h trợ tài chính từ chính phủ hoặc các tổ chức x h i, và c ng muốn bằng cấp
của mình đƣợc x h i thừa nhận Bởi vì, SV học ở các trƣờng chƣa kiểm định
sẽ gặp kh khăn trong việc học sau đại học tại các trƣờng đ kiểm định hoặc
kh đƣợc thị trƣờng lao đ ng chấp nhận Tuy nhiên, c m t số chuyên ngành
đào tạo c n phải kiểm định nhƣ y khoa, luật
- Qui trình kiểm định lu n gắn với đánh giá đồng cấp (peer review). Các

chuyên gia đánh giá đồng cấp đƣợc lựa chọn từ các trƣờng, ngành học hoặc
c chuyên m n tƣơng tự nhƣ chƣơng trình đƣợc đánh giá Nh m đánh giá
tham gia trên cơ sở tự nguyện nhƣng nhà trƣờng c ng phải chi trả cho những
khoản kinh phí để nh m hoạt đ ng
- Tiêu chuẩn đánh giá mềm dẻo Các hiệp h i sử dụng b tiêu chuẩn

đánh giá đƣợc xây dựng c tính mềm dẻo và đƣợc thay đổi phù hợp với sứ
mạng của từng trƣờng
- Qui trình kiểm định kh ng mang tính xếp hạng Kiểm định chất lƣợng

đào tạo nhà trƣờng hay chƣơng trình đào tạo chỉ đến kết quả c đạt đƣợc
những tiêu chuẩn đ đề ra hay kh ng và điều đ đòi hỏi các trƣờng phải liên
tục cải tiến chất lƣợng nhƣng kh ng c mục đích xếp hạng các trƣờng
Ở Vƣơng Quốc Anh, c ng tác KĐCLGD Đ do Cơ quan đảm bảo Chất
lƣợng giáo dục đại học (QAA-The Quality Assessment Agency for Higher
Education) quản lý và thực hiện QAA là m t c ng ty hữu hạn và tổ chức từ


11

thiện do các cơ quan đại diện cho các trƣờng Đ

của Anh thành lập năm

1997. Nhiệm vụ của QAA là bảo vệ quyền lợi của c ng chúng đối với việc
đảm bảo những chuẩn mực đúng đắn về năng lực chuyên m n của các trƣờng
Đ

đồng thời th ng tin và khuyến khích việc cải tiến thƣờng xuyên trong

QLCL GDĐ [12]
QAA thƣờng xuyên làm việc với các trƣờng Đ để xác định những tiêu
chuẩn đánh giá; cung cấp cho SV và các nhà sử dụng lao đ ng những th ng
tin chính xác, rõ ràng về chất lƣợng và tiêu chuẩn của các cơ sở giáo dục Đ ;
xây dựng và QL các hoạt đ ng cấp bằng; tƣ vấn cho chính phủ về quyền hạn
cấp bằng và tƣớc hiệu cho các trƣờng Đ
QAA tiến hành KĐCL ở cấp trƣờng đại học (institutional level) và đánh
giá chƣơng trình đào tạo cấp m n học (subject level).
Kiểm định chất lƣợng cấp trƣờng: Đƣợc thực hiện th ng qua việc đánh
giá đồng cấp theo m t quy trình trên cơ sở minh chứng tại Anh và Bắc Ailen
Qui trình kiểm định cấp trƣờng đƣợc đƣa ra trong khung ĐBCL ban hành
năm 2002 và đƣợc điều chỉnh năm 2005 để áp dụng cho chu kỳ kiểm định
đến năm học 2010-2011 Mục tiêu chính của quy trình kiểm định nhằm đáp
ứng sự quan tâm của c ng chúng về chất lƣợng đào tạo trƣờng Đ , cụ thể:
- Giúp các cơ sở đào tạo Đ nâng cao chất lƣợng dịch vụ;
- Tăng sự tin tƣởng của c ng chúng trong và ngoài nƣớc đối với chất

lƣợng đào tạo của các trƣờng và chuẩn bằng cấp của họ;
- Giúp các đơn vị cung cấp tài chính hồn thành trách nhiệm đƣợc giao;
- Cung cấp những th ng tin đáng tin cậy, c lợi cho những SV tƣơng lai,

các nhà sử dụng sinh viên tốt nghiệp, các bậc phụ huynh, chính phủ, các đơn
vị cung cấp tài chính và chính bản thân các trƣờng;
- Tạo ra biện pháp nâng cao trách nhiệm đối với các nguồn lực mà nhà

nƣớc và cá nhân cung cấp cho các trƣờng


12

Đánh giá m n học: Việc đánh giá m n học đƣợc tiến hành đối với tất cả
các chƣơng trình đào tạo ở các cấp đ ở Anh, xứ Wales, Bắc Ailen và đƣợc
đánh giá đồng cấp Quy trình đánh giá m n học gồm TĐG, đánh giá mục
đích và mục tiêu của ngƣời giảng dạy m n học, đi đánh giá thực tế m n học,
nhận định và báo cáo đánh giá m n học về các l nh vực: Thiết kế chƣơng
trình đào tạo, n i dung và tổ chức; Dạy, học và kiểm tra - đánh giá; Tiến b
của SV và kết quả đạt đƣợc; ƣớng dẫn và h trợ SV; Các nguồn lực phục vụ
cho học tập; Quản lý và nâng cao chất lƣợng
Ở

à Lan, c hai hình thức đào tạo bậc Đ

là các trƣờng Đại học Giáo

dục Chuyên nghiệp (UPE - The University of Professional Education) và các
trƣờng Đại học Nghiên cứu (VSNU - Association of Universities in the
Netherlands).
ệ thống giáo dục đại học chuyên nghiệp: chƣơng trình của các trƣờng
đại học (gọi là hogescholen) hƣớng vào ngành nghề cụ thể Sinh viên thực
hành kinh nghiệm làm việc theo th ng qua việc thực tập trong quá trình đào
tạo
Tất cả các trƣờng Đ và GD chuyên nghiệp liên kết thành iệp h i giáo
dục đại họcchuyên nghiệp Từ năm 1990, iệp h i thực hiện dự án "Đánh giá
chất lƣợng" cho tất cả các trƣờng Đ

thành viên và đƣa ra m hình mới cho

"kiểm định c ng nhận chất lƣợng" gồm các tiêu chuẩn đánh giá nhƣ: Mục
đích và mục tiêu đào tạo; Thiết kế chƣơng trình; Chất lƣợng đ i ng giảng

viên; Cơ sở vật chất; ệ thống đảm bảo chất lƣợng bên trong; Kết quả đ u ra
của sinh viên Mục đích của việc đánh giá chất lƣợng là nhằm c đƣợc cái
nhìn tổng thể về chất lƣợng giáo dục và giúp cải tiến chất lƣợng, nâng cao sự
hiểu biết của x h i về các chƣơng trình và bằng cấp của hệ thống Giáo dục
Đ

Chuyên nghiệp Việc đánh giá do

i đồng giáo dục đại họcchuyên

nghiệp ( BO) thu c hệ thống giáo dục đại họcchuyên nghiệp tiến hành và


13

đánh giá chất lƣợng cho từng chuyên ngành hoặc nh m ngành đào tạo
B Giáo dục

à Lan c vai trò rất hạn chế trong hệ thống đánh giá chất

lƣợng từ bên ngoài, nhƣng B c thể ra quyết định chấm dứt các chƣơng trình
đào tạo nếu trong nhiều năm kh ng đảm bảo chất lƣợng
ệ thống giáo dục đại học nghiên cứu:

à Lan c 14 trƣờng Đ nghiên

cứu, chủ yếu đào tạo SV trong l nh vực khoa học và ứng dụng khoa học Các
trƣờng Đ tại à Lan đƣợc giao quyền tự chủ nhƣng đồng thời đƣợc yêu c u
nâng cao tính chịu trách nhiệm và đảm bảo chất lƣợng Từ năm 1988,
h i các trƣờng Đ

iệp

à Lan (VSNU) bắt đ u áp dụng hệ thống đánh giá chất

lƣợng từ bên ngoài vào các trƣờng Đ với chu kỳ đánh giá là 5 năm
iệp h i (VSNU) xây dựng kế hoạch cho việc TĐG và đánh giá từ bên
ngoài và phải chịu trách nhiệm về:
- Tổ chức và chỉ định thành viên cho ban đánh giá;
-

trợ các khoa tiến hành đánh giá n i b nếu c n;

- Tổ chức đào tạo cho b phận đánh giá từ bên ngoài;
- Tổ chức đào tạo cho thƣ ký của

iệp h i;

- Tuân thủ n i dung trong kế hoạch đánh giá;
- Kiểm tra báo cáo tổng kết, đảm bảo các vấn đề về n i dung đ đƣợc đề

cập;
- C ng bố báo cáo

T m lại, hệ thống đánh giá chất lƣợng

à Lan đ triển khai hoạt đ ng

rất tốt và đƣợc các bên liên quan chấp nhận

ệ thống đ c những tác đ ng

tích cực đối với các trƣờng Đ

à Lan trong việc tăng cƣờng ý thức về chất

lƣợng, giúp phát triển cơ chế đảm bảo chất lƣợng bên trong và báo cáo cho
c ng chúng về chất lƣợng các trƣờng Đ
Ở Việt Nam, trong những năm qua, GD nƣớc ta đ và đang phát triển
mạnh cả về quy m và cả loại hình đào tạo đáp ứng nhu c u học tập của x


14

h i, đồng thời h i nhập với xu thế chung của thế giới Khi quy m đào tạo
tăng nhanh mà các nguồn lực tại các cơ sở GD & ĐT còn hạn chế, chƣa đủ
khả năng đáp ứng, chắc chắn sẽ c những lo ngại về chất lƣợng đào tạo của
tồn x h i Vì vậy, u c u cấp bách đối với hệ thống GD nƣớc ta là c n
phải c m t cơ chế QLCL thích hợp nhằm làm rõ chất lƣợng đào tạo của từng
trƣờng và toàn b hệ thống để tiến tới nâng cao chất lƣợng m t cách thƣờng
xuyên.
Trong nghiên cứu khoa học GD tại Việt Nam, đ c rất nhiều c ng trình
nghiên cứu về KĐCLGD nhƣ: “Kiểm định chất lƣợng trong giáo duc đại học”
của tác giả Nguyễn Đức Chính (2002); “Quản lý chất lƣợng đại học” của tác
giả Phạm Thành Nghị (2000); “ ệ thống đảm bảo chất lƣợng quá trình dạy
học ở trƣờng đại học” của tác giả Nguyễn Quang Giao (2012); “Quản lý và
kiểm định chất lƣợng đào tạo nhân lực theo ISO và TQM” của tác giả Tr n
Khánh Đức (2004); “Chất lƣợng giáo dục: những vấn đề lý luận và thực tiễn”
của tác giả Nguyễn ữu Châu (2008); “Quản lý chất lƣợng trong giáo dục đại
học” của tác giả Nguyễn Quang Giao (2015);...

Trên các tạp chí khoa học, KĐCLGD c ng là m t đề tài đƣợc các nhà
khoa học quan tâm; c rất nhiều bài báo về l nh vực này trên h u hết các tạp
chí khoa học nhƣ: “Đảm bảo chất lƣợng GD và kinh nghiệm của m t số
trƣờng Đ

trên thế giới” của tác giả Nguyễn Quang Giao trên tạp chí Khoa

học và C ng nghệ Đ

Đà Nẵng số 4/2009; “TQM hay là quản lý chất lƣợng

toàn thể trong giáo dục” của tác giả Nguyễn L c trên tạp chí Khoa học giáo
dục số 54/2010; “ ệ thống đảm bảo chất lƣợng quá trình dạy học các m n
chuyên ngành ở trƣờng Đại học Ngoại ngữ” của Nguyễn Quang Giao trên tạp
chí Giáo dục số 237/2010; “M t số giải pháp đổi mới quản lý c ng tác kiểm
định và đánh giá chất lƣợng giáo dục trƣờng T PT” của Phạm Anh Tuấn trên
tạp chí Khoa học giáo dục số 70/2011; “Quản lý chất lƣợng tổng thể trong