Tuan 21 Ly 9 Tiet 41

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn : 21 Tieát : 41. Ngày soạn : 21-01-2013 Ngaøy daïy : 23-01-2013. Baøi 35: TAÙC DUÏNG CUÛA DOØNG ÑIEÄN XOAY CHIỀU. ĐO CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VAØ HIEÄU ÑIEÄN THEÁ XOAY CHIEÀU. I . Muïc tieâu: 1. Kiến thức: - Nêu được các tác dụng của dịng điện xoay chiều. - Phát hiện dòng điện là dòng điện xoay chiều hay dòng điện một chiều dựa trên tác dụng từ của chúng. - Nêu được các số chỉ của ampe kế và vôn kế xoay chiều cho biết giá trị hiệu dụng của cường độ dòng điện và của điện áp xoay chiều 2. Kó naêng: - Nhận biết được kí hiệu của ampekế và vôn kế xoay chiều sử dụng được chúng để đo hiệu điện thế và cường độ dòng điện hiệu dụng của dòng điện xoay chiều. 3. Thái độ: - Biết làm việc tự lực để tiến hành có kết quả công việc. II. Chuaån bò: 1. GV: - 1 Ampekế xoay chiều; 1vôn kế xoay chiều; 1 bóng đèn 3V có đui; 1 công tắc; 8 sợi daây noái; 1 nguoàn ñieän moät chieàu 3-6V;1 nguoàn ñieän xoay chieàu 3-6V. 2. HS: - Cho từng nhóm hs: 1nam châm điện; 1 nam châm vĩnh cữu; 1 nguồn điện một chiều 3-6V; 1 nguoàn ñieän xoay chieàu 3-6V. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: 1. Ổn định lớp: - Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: - Trong maùy phaùt ñieän xoay chieàu roâ toâ laø boä phaän naøo, sitato laø boä phaän naøo? - Vì sao bắt buộc một trong hai bộ phận đó phải quay thì maáy mới tạo ra dòng điện? - Taïi sao maùy phaùt ñieän laïi taïo ra doøng ñieän xoay chieàu? 3. Tieán trình:. GV tổ chức các hoạt động. Hoạt động của học sinh. Kiến thức cần đạt. Hoạt động 1: Phát hiện dòng điện xoay chiều có tác dụng giống và có tác dụng khác so với dòng điện một chiều: - Nêu câu hỏi đặt vấn đề: - Cá nhân suy nghĩ trả lời câu Trong các bài trước đã biết hỏi của GV. Nhắc lại những moät soá tính chaát cuûa doøng taùc duïng cuûa doøng ñieän moät điện một chiều và dòng điện chiều và nêu những tác dụng xoay chieàu haõy neâu leân cuûa doøng ñieän xoay chieàu nhö những tác dụng giống nhau đã biết vaø khaùc nhau cuûa hai doøng Khoâng thaûo luaän.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> điện đó? - Gợi ý: Dòng điện xoay chiều luôn đổi chiều. Vậy lieäu coù taùc duïng naøo phuï thuoäc vaøo chieàu cuûa doøng ñieän khoâng? Khi doøng ñieän đổi chiều thì các tác dụng đó có gì thay đổi? Trongbài này ta seõ xeùt kó. Hoạt động 2: Tìm hiểu những tác dụng của dòng điện xoay chiều: - Lần lượt biểu diễn ba TN ở - Quan sát GV làm ba TN ở I. Tác dụng của dịng điện hænh 35.1 SGK. hình 35.1 SGK. Trả lời câu hỏi xoay chiều: C1: Doøng ñieän xoay chieàu coù - Cho hs quan sát những TN của GV và C1. đó và nêu rõ mỗi TN dòng C1: Dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, tác dụng điện xoay chiều có tác dụng tác dụng nhiệt, tác dụng quang, tác dụng từ. gì? quang, tác dụng từ. GV nêu thêm: Ngoài ba tác - Nêu lên thông tin biết được dụng trên ta đã biết dòng về hiện tượng bị điện giật khi điện một chiều có tác dụng dùng điện lấy từ lưới điện sinh lí. Vaäy doøng ñieän xoay quoác gia. chieàu coù taùc duïng sinh lyù - Nghe GV thoâng baùo. khoâng? Taïi sao em bieát? - Thoâng baùo doøng ñieän xoay chieàu cuõng coù taùc duïng sinh lyù. Doøng ñieän xoay chieàu thường dùng ở hiệu điện thế 220V neân taùc duïng sinh lí raát maïnh, gaây ra nguy hieåm chết người. Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện xoay chiều – Phát hiện lực từ đổi chieàu khi coù doøng ñieän doåi chieàu: - Nêu câu hỏi: Ở trên ta đã - Trả lời câu hỏi của GV và dự II. Tác dụng từ của dịng biết khi có dòng điện xoay đoán xem “Việc đổi chiều của điện xoay chiều: chiều vào nam châm điện thì dòng điện liệu có ảnh hưởng 1, Thí nghiệm: H.35.2- H.35.3 C2: Trường hợp sử dụng dòng nam châm điện cũng hút đến lực từ không?” đinh sắt như khi cho dòng - Bố trí TN chứng tỏ dòng điện không đổi , nếu lúc đầu điện một chiều vào nam điện xoay chiều có tần số lớn, cực N của thanh nam châm bị hút thì sau khi đổi chiều dòng châm điện. Vậy có phải tác cũng có lực từ luôn thay đổi. điện thì nó sẽ đẩy và ngược dụng từ của dòng điện xoay - Làm việc theo nhóm. chiều giống hệt tác dụng từ Căn cứ vào hiểu biết đưa ra lại. của dòng điện một chiều dự đoán. Khi đổi chiều của Khi dòng điện xoay chiều.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> không? Việc đổi chiều của dòng điện thì lực từ của dòng chạy qua ống dây thì cực N dòng điện liệu có ảnh hưởng điện tác dụng lên lên một cực của thanh nam châm lần lượt đến lực từ không? Em hãy của nam châm có thay đổi bị hút, dẩy nguyên nhân là do dự đoán? khoâng? doøng ñieän ñoâæ chieàu. -Cho hs quan sát hình 35.2, - Tự đề xuất phương án TN 2, Kết luận: SGK. 35.3, nhận dụng cụ thí hoặc GV gợi ý rút ra kết luận nghiệm – tiến hành làm thí về sự phụ thuộc của lực từ vào nghiệm và trả lời C2? chieàu doøng ñieän. GV thoâng baoù keát luaän? - Làm việc theo nhóm .Nêu dự - Nếu hs không dự đoán đoán và làm TN kiểm tra như được GV gợi ý: Hãy nhớ lại ở hình 35.3SGK Cần mô tả rõ TN ở hình 24.4 SGK Khi ta đã nghe thấy gì? Nhìn thấy gì? đổi chiều của dòng điện vào và giải thích hiện tượng đó. ống dây kim nam châm sẽ C2: Trường hợp sử dụng dòng theá naøo? vì sao? điện không đổi, nếu lúc đầu - Hãy bố trí một TN khi đổi cực N của thanh nam châm bị chiều của dòng điện thì lực hút thì sau khi đổi chiều dòng từ cũng đỗi chiều. điện thì nó sẽ đẩy và ngược Nếu hs không làm được TN lại. thì GV gợi ý như hình vẽ Khi dòng điện xoay chiều trong SGK và nêu cách làm chạy qua ống dây thì cực N - Nêu câu hỏi: Ta vừa thấy của thanh nam châm lần lượt khi đổi chiều của dòng điện bị hút, đẩy nguyên nhân là do thì lực từ tác dụng lên một dòng điện đôỉ chiều. cực của nam châm cũng đổi  Kết luận: Khi dòng điện đổi chiều. Vậy hiện tượng gì xaỷ chiều thì lực từ tác dụng lên ra với nam châm khi ta cho nam châm cũng đổi chiều. doøng ñieän xoay chieàu chaïy vaøo cuoän daây nhö hình 35.3 SGK hãy dự đoán và làm TN kieåm tra. Hoạt động 4: Tìm hiểu tác dụng đo , cách đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế của doøng ñieän xoay chieàu: - Nêu câu hỏi: Ta đã biết - Làm việc cá nhân trả lời câu III. Đo cường độ dịng điện cách dùng Ampekế và hỏi của GV. Nêu dự đoán khi và hiệu điện thế của mạch Vônkế một chiều, để đo dòng điện đổi chiều thì kim điện xoay chiều: 1. Quan sát thí nghiệm: Mắc cường độ dòng điện và hiện của điện kế sẽ thế nào? mạch điện như sơ đồ H.35.4ñieän theá cuûa doøng ñieän moät - Xem GV bieåu dieãn TN vaø ruùt H.35.5 chiều có thể dùng những ra nhận xét có phù hợp với dự 2, Kết luận: SGK dụng cụ này để đo cường độ đoán không? doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> cuûa doøng ñieän xoay chieàu được không? Nếu dùng thì có hiện tượng gì xảy ra với kim cuûa caùc duïng cuï? - Bieåu dineã TN: Maéc voân keá moät chieàu vaøo choát laáy ñieän xoay chieàu, yeâu caàu hs quan sát hiện tượng có phù hợp với dự đoán không? - GV giới thiệu một loại vôn keá khaùc coù kí hieäu AC (Giaûi thích đó là kí hiệu của dòng ñieän xoay chieàu theo tieáng Anh laø alternating crurent ) voân keá khoâng coù choát + vaø choát - Kim voân keá chæ bao nhieâu khi maéc voân keá vaøo choát laáy ñieän 6 V? - Sau đó đổi chỗ hai chốt lấy ñieän thì kim cuûa ñieän keá coù quay ngược lại không? số chỉ bao nhieâu voân? - Hoûi theâm: Caùch maéch voân keá vaø ampekeá xoay chieàu vaøo maïch ñieän coù gì khaùc với cách mắc vôn kế và ampekeá moät chieàu khoâng? - Nêuvấn đề: Cường độ doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá cuûa doøng ñieän xoay chieàu luôn biến đổi. Vậy các dụng cụ đó cho ta biết giá trị nào? - Thoâng baùo yù nghóa veà cường độ dòng điện và hiệu ñieän theá hieäu duïng. Giaûi thích theâm, giaù trò hieäu duïng khoâng phaûi laø giaù trò trung bình maø laø do hieäu quaû tương đương với cường độ doøng ñieän moät chieàu cuøng. - Xem GV giới thiệu vôn kế xoay chieàu vaø caùch maéc vaøo maëch ñieän (khoâng phaân bieät hai choát +, -). - Ruùt ra keát luaän veà caùch nhaän bieát voân keá ampekeá xoay chieàu vaø caùch maéc chuùng vaøo maïch ñieän.  Đo hiệu điện và cường độ doøng ñieän xoay chieàu baèng voân keá vaø ampekeá coù kí hieäu laø AC. Keát quaû ño khoâng thay đổi khi ta đổi chiều của phích caém vaøo oå laáy ñieän. - Ghi nhaän thoâng baùo cuûa GV veà giaù trò hieäu duïng..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> giaù trò. Hoạt động 5 : Vận dụng: - Hướng dẫn C3: - C3: Saùng nhö nhau vì hieäu IV. Vận dụng: - Cho hs trình baøy laäp luaän, ñieän theá hieäu duïng cuûa doøng - C3: Saùng nhö nhau vì hieäu giaûi thích caâu hoûi taïi sao ? ñieän xoay chieàu töông ñöông ñieän theá hieäu duïng cuûa doøng Cần nêu được sự tương tự với hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều tương đương với hiệu điện thế của dòng như với cường độ hiệu dụng. điện một chiều cùng giá trị - Cho tự làm C4? C4: Coù, vì doøng ñieän xoay ñieän moät chieàu cuøng giaù trò chieàu chaïy vaøo cuoän daây cuûa C4: Coù, vì doøng ñieän xoay nam chaâm ñieän vaø taïo ra moät chieàu chaïy vaøo cuoän daây cuûa từ trường biến đổi. Các đường nam châm điện và tạo ra một sức từ của từ trường trên từ trường biến đổi. Các đường xuyên qua tiết diện S của sức từ của từ trường trên cuộn dây B biến đổi. Do đó xuyên qua tiết diện S của trong cuộn dây B xuất hiện cuộn dây B biến đổi. Do đó trong cuoän daây Bb xuaát hieän dòng điện cảm ứng. dòng điện cảm ứng. - Tự đọc kết luận trong SGK: IV. Củng cố: - Dòng điện xoay chiều có những tác dụng nào ? trong các tác dụng đó tác dụng nào phụ thuộc với chiều cùa dòng điện. - Hãy mô tả một TN chứng tỏ dòng điện xoay chiều của tác dụng từ và lực từ khi đó thay đổi chieàu cuûa doøng ñieän. - Voân keá vaø ampekeá xoay chieàu coù kí hieäu nhö theá naøo? Maéc vaøo maïch ñieän nhö theá naøo? V. Hướng dẫn về nhà: - Về nhà học thuộc phần ghi nhớ. - Cho hs đọc phần có thể em chưa biết. - Làm bài tập SBT, xem trước bài 36 SGK..

<span class='text_page_counter'>(6)</span>