li 8 ca nam

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tieát : 19 Ngày soạn: 04 – 01 – 2010. Ngaøy giaûng : 08 – 01 – 2010. Baøi 16 :. I. MUÏC TIEÂU: 1. Kiến thức:  Nêu được thế nào là vật có cơ năng.  Nêu được ví dụ chứng tỏ một vật có thế năng hấp dẫn và thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào độ cao nơi mặt đất và khối lượng của vật.  Nêu được ví dụ chứng tỏ một vật có thế năng đàn hồi.  Nêu được thế nào là vật có động năng và động năng phụ thuộc vào vận tốc và khối lượng cuûa vaät.  Nêu được cơ năng của vật bằng tổng động năng và thế năng của vật. 2. Kỹ năng : Học sinh biết lắp và làm thí nghiệm nghiên cứu về vật có thế năng hấp dẫn, đàn hồi và có động năng. 3. Thái độ : Rèn luyện cho học sinh thái độ nghiêm túc trong học tập, tinh thần hợp tác trong khi laøm thí nghieäm theo nhoùm. II. CHUAÅN BÒ :  Giáo viên : Phương án tổ chức: Hoạt động nhóm và cá nhân.  Hoïc sinh : - Moät quaû naëng 1kg coù daây treo. -Moät loø xo. – Moät quaû caàu goã Moät quaû caàu saét. - Một khúc gỗ kích thước khoảng 3.4.5 cm3 – Một ròng rọc kẹp vào mép bàn. - Moät maùng nghieâng noái tieáp maùng ngang. III. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC 1. Ổn định tình hình lớp : Kieåm tra só soá: Lớp 8A1 vắng : Lớp 8A3 vắng :. Lớp 8A2 vắng : Lớp 8A4 vắng :. 2. Kiểm tra bài cũ : Giáo viên đánh giá ưu điểm, tồn tại của bài kiểm tra học kỳ I ( 4 phút ) 3. Giảng bài mới : a) Đặt vấn đề : ( 2 phút ) Hằng ngày chúng ta thường nghe nói đến từ “Năng lượng”. Hãy nêu một số trường hợp nói đến năng lượng? ? (HS trả lời : Năng lượng điện để chạy máy, để đun bếp, thắp sáng. Thức ăn cung cấp năng lượng cho con người. Năng lượng của nước để chạy nàh máy thủy điện…) GV : Như vậy năng lượng cần thiết cho hoạt động của con người và cho các máy móc. Có nhiều loại năng lượng. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu một dạng năng lượng phổ bieán hay gaëp laø cô naêng . b) Tieán trình baøi daïy: T Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung G kiến thức 3’ I. Cô naêng : Hoạt động 1 : Tìm hiểu cơ năng là gì ? Lệnh : Cá nhân đọc mục I và trả lời . a. Khi naøo ta noùi moät vaät coù cô naêng.Cho ví duï vaät coù cô naêng Gợi ý : Vật thực hiện được công. - Moät vaøi HS neâu yù kieán, caùc HS khaùc tham gia nhaän xeùt . *Cá nhân (HS trung bình) trả lời: + Vật có khả năng thực hiện coâng, nghóa laø vaät coù khaû naêng.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> khi thực hiện được những việc gì? GV chốt lại và cho HS ghi vở -Khi một vật có khả năng thực hieän coâng (hay sinh coâng) ta noùi vật đó có cơ năng. b. Giáo viên thông báo: Độ lớn cơ năng của vật bằng độ lớncủa toàn boä coâng maø vaät coù theå sinh ra. Vậy vật có cơ năng càng lớn khi naøo? c. Tìm hieåu ñôn vò cô naêng: Ñôn vò ño cô naêng laø gì ? Gợi ý : Giống đơn vị đo của đại lượng nào đã biết?. tác dụng lực và gây ra chuyển dời Ví dụ: - Con bò kéo xe xó thực hiện công, tức là có cơ năng. -Khi moät vaät coù - Người thợ xây dựng có thể kéo khả năng thực vaät leân cao. hieän coâng (hay sinh coâng) ta noùi vật đó có cơ năng. *Cá nhân (HS trung bình) trả lời: -Vật có cơ năng càng lớn khi vật có khả năng thực hiện công cơ học càng lớn. *Cá nhân (HS yếu) trả lời: -Ñôn vò ño cô naêng cuõng laø ñôn vò ño coâng laø Jun (J). 10’ II. Theá naêng. Hoạt động 2 : Tìm hiểu thế năng hấp dẫn 1.Theá naêng haáp * Thảo luận nhóm, đại diện trả dẫn. 1. Đặt vấn đề : Một vật A khi đặt trên mặt lời: ? đất ( hình 16.1a SGK) và khi - Vật đặt trên mặt đất không có nâng lên một độ cao h so với mặt cơ năng. đất ( hình 16.1b SGK) rồi buông - Khi nâng lên độ cao h rồi buông tay ra thì trường hợp nào vật A có tay thí vật A có thể tác dụng một khả năng thực hiện công? Vì sao? lực kéo, làm vật B chuyển dời một đoạn S. Do đó vật A có cơ B naêng. A h. P. ///////////////////////////////. 2.Giải quyết vấn đề : Hãy so sánh quãng đường ? n dời của B và độ cao h của chuyeå quaû naëg A? Vaäy coâng maø vaät A coù theå ? thực hiện được, quan hệ như thế nào với độ cao h mà vật được naâng leân? Suy ra cô naêg cuûa vaät phụ thuộc như thế nào vào độ cao h cuûa vaät. * Giaùo vieân: Toùm laïi: Nhö vaäy cô naêng cuûa vaät A phuï thuoäc vaøo vò trí của vật so với mặt đất. Ta gọi cơ năng là thế năng. Sở dĩ có thế. *Cá nhân (HS khá) trả lời: -(S=h). *Cá nhân (HS giỏi) trả lời: - Công mà vật A có thể thực hiện được tỉ lệ với độ cao h. - Cơ năng của vật càng lớn khi vật càng được nâng cao khỏi mặt đất. - HS laéng nghe..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> năng là do vật bị Trái Đất tác dụng lực hút( còn gọi là lực hấp ? dẫn). Bởi vậy thế năng này gọi là theá naêng haáp daãn. *Cá nhân (HS trung bình) trả lời: Vật có thế năng hấp dẫn được -Vật có thế năng hấp dẫn được xác định bởi yếu tố nào? xác định bởi độ cao h của vật, nghĩa là vị trí của vật so với mặt đất. Vật nằm yên trên mặt đất có *Cá nhân (HS yếu) trả lời: theá naêng hay khoâng? Baèng bao -Khoâng coù theá naêng hay theá naêng nhieâu? baèng khoâng. *Chuù yù : Ta coù theå khoâng laáy maët đất mà lấy một vị trí khác làm mốc để tính độ cao. Vậy thế năng haáp daãn phuï thuoäc vaøo moác tính độ cao ( cho HS ghi kết luận vào - Hs ghi vở kết luận . vở). *GV thoâng baùo : Nhieàu thí nghieäm coøn cho bieát theá naêng haáp dẫn còn phụ thuộc vào khối lượng của vật. Vật có khối lượng càng lớn thì thế năng hấp dẫn càng lớn *Cá nhân (HS trung bình) trả lời: Tóm lại thế năng hấp dẫn - Vật có khối lượng càng lớn và ở cuûa moät vaät phuï thuoäc nhö theá caøng cao thì theá naêng haáp daãn nào vào độ cao và khối lượng của càng lớn và ngược lại. vaät? ( Chú ý cụm từ ngược lại) 5’. Hoạt động 3 : Tìm hiểu thế năng đàn hồi 1. Đặt vấn đề : Xét một lò xo bằng thép đàn ? hoài bò neùn laïi nhö hình 16.2 SGK . Nếu đốt dây lò xo bật ra có khả năng thực hiện công không? Tại sao? (Tổ chức cho HS thảo luận chung ở lớp) 2. GV thoâng baùo keát luaän : Vật bị biến dạng đàn hồi có cơ năng và được gọi là thê’ năng đàn hồi Haõy neâu ví duï veà vaät coù theá năn?g đàn hồi và cho biết thế năng đàn hồi phụ thuộc vào độ biến daïng nhö theá naøo?. *Cá nhân (HS trung bình) trả lời: - Lò xo có thể tác dụng một lực đẩy cho miếng gỗ chuyển động. Vaäy loø xo bò neùn coù khaû naêng thực hiện công –> Có cơ năng.. * Cô naêng cuûa vaät phuï thuoäc vaøo vò trí của vật so với mặt đất hoặc so với một vị trí khác được chọn làm mốc để tính độ cao goïi laø theá naêng haáp daãn . * Theá naêng haáp daãn phuï thuoäc vaøo độ cao và khối lượng của vật. Nghiaõ laø vaät coù khối lượng càng lớn và ở càng cao thì theá naêng haáp dẫn càng lớn và ngược lại. 2. Thế năng đàn hoài.. - Cô naêng cuûa vaät phụ thuộc vào độ bieán daïng cuûa vaät goïi laø theá naêng - HS lắng nghe và ghi vở. đàn hồi. -Thế năng đàn hồi phụ thuộc vào độ bieán daïng cuûa vaät. *Cá nhân (HS khá) trả lời: - Ví dụ: +Súng cao su bị kéo căng Độ biếndạng càng lớn thì thếnăngđàn + Caùnh cung bò uoán cong. hồi càng lớn. - Độ biến dạng càng lớn thì thế.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ( GV chuẩn lại kiến thức và cho HS ghi vở ) 9’. năng đàn hồi càng lớn.. Hoạt động 4 : Tìm hiểu động năng 1. Đặt vấn đề : Ta thườ ? ng thấy gió ( tức làkhông khí chuyển động) có khà năng tác dụng lực lên cánh buồm đẩy thuyền đi; gió bão có thể làm đổ cây. Điều đó có nghĩa là không khí chuyển động có khả năng sinh coâng, noùi caùch khaùc laø coù cô naêng Lieäu ta coù theå noùi chung laø ? vật chuyển động có cơ năng được không? Và cơ năng loại này phụ thuộc vào những yếu tố nào? Lệnh : Hoạt động nhóm , làm thí nghiệm như ở hình vẽ 16.3 SGK ,để kiểm tra dự đoán đó. Thảo luận nhóm lần lượt trả lời caâu C3 ; C4 ; C5 . Gợi ý C3 : GV giúp HS phát hiện đủ 3 yếu tố vận tốc của A, lực tác dụng của A lên B , quãng đường dòch chuyeån cuûa B. C4 : Trình bày lập luận đầy đủ.. - HS laéng nghe.. III. Động năng: 1. Khi naøo vaät coù động năng.. *Cá nhân (HS trung bình) trả lời: - Có thể nói vật chuyển động có khả năng sinh công, tức là có cơ naêng. - HS laøm thí nghieäm theo nhoùm, thảo luận cử đại diện trả lời :các caâu C3 ; C4 ; C5 .. Câu C3 :Quả cầu A chuyển động xuống đến chân dốc thì va chạm vào B, tác dụng vào B một lực và đẩy đi một đoạn đường S. Vậy A có khả năng thực hiện công . Caâu C4 : Laäp luaän : A đang chuyển động có khả năng tác dụng vào B một lực làm cho B di chuyển một quãng đường S. Vậy A có khả năng thực hiện coâng. C5 : Tìm từ thích hợp điền vào Câu C5 : Một vật chuyển động có keát luaän. Khả năng thực hiện công tức là GV:Vaäy cô naêng cuûavaätdochuyeån coù cô naêng. động mà có gọi là động năng. ( HS ghi vở kết luận ) . 2. Động năng của một vật chuyển động phụ thuộc vào những yếu tố naøo? -Làm việc theo nhóm, đại diện a. Lệnh : Hoạt động nhóm làm thí trả lời C6 và C7 . nghiệm 2, quan sát, thảo luận, trả C6: Vận tốc của vật A càng lớn thì lời câu C6 . quãng đường di chuyển S của vật * Löu yù : Caàn so saùnh quaõng B càng lớn, nghĩa là công thực đường đi được của vật B, vận tốc hiện được càng lớn, tức là động. * Cô naêng cuûa vaät do chuyển động mà có gọi là động naêng. 2. Động năng phụ thuộc vào những yeáu toá naøo?.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> cuûa vaät A trong 2 thí nghieäm 1 vaø 2. Trình baøy laäp luaän chaët cheõ. b. Leänh : Laøm thí nghieäm 3 theo nhóm để xem động năng của A có phụ thuộc vào khối lượng của vaät khoâng? Thaûo luaän nhoùm traû lời C7 c. Lệnh : Từng cá nhân rút ra kết luận chung bằng cách trả lời C8 GV chuaån laïi keát luaän vaø cho HS ghi vở.(Chú ý vế ngược lại). 3. Thoâng baùo: GV: -Như trên ta đã thấy cơ năng có hai dạng là thế năng và động naêng. - Một vật vừa có thể có thế năng, vừa có động năng, nên có thể nói: Cơ năng của vật bằng tổng động naêng vaø theá naêng cuûa noù. 5’. năng của vật A càng lớn. C7 :Khối lượng của vật A càng lớn, quãng đường đi được của vật B càng lớn, công thực hiện càng lớn, nên động năng của vật A càng lớn. *Cá nhân (HS khá) trả lời: C8: Động năng của vật càng lớn, khi vật có khối lượng càng lớn và vận tốc càng lớn. * HS laéng nghe thoâng baùo vaø ghi vở.. HÑ5: Vaän duïng * Lệnh : Từng cá nhân đọc, suy nghĩ, trả lời C9 và C10 . - Thảo luận chung ở lớp.. 5’. *Cá nhân (HS khá) trả lời: C9 : Ví duï: Maùy bay ñang bay treân cao là vừa có động năng là bay, vừa có thế năng là bay trên cao, có độ cao so với mặt đất. *Cá nhân (HS yếu) trả lời: C10:a. Theá naêng. b. Động năng. c. Theá naêng.. HÑ6: Toång keát – Cuûng coá 1. Cho HS đọc phần ghi nhớ. 2. Trả lời các câu hỏi Theá naøo laø vaät coù cô naêng? ? Theá naøo laø theá naêng haáp daãn? Theá naêng haáp daãn phuï thuoäc ?vào những yếu tố nào? Phụ thuoäc nhö theá naøo? Thế nào là thế năng đàn hồi? ? Thế năng đàn hồi phụ thuộc ?vào những yếu tố nào? Phụ thuoäc nhö theá naøo? Thế nào là động năng ,động. ?. - HS đọc ghi nhớ. - Caù nhaân HS yeáu vaø trung bình trả lời các câu hỏi ghi nhớ . ( Nếu không đủ thời gian thì cho HS khá trả lời. ). - Động năng của vaät phuï thuoäc vaøo vaän toác vaø khối lượng của vật - Vaät coù khoái lượng càng lớn, và chuyển động caøng nhanh thì động năng càng lớn và ngược lại.. IV. Vaän duïng HS tự làm phần vận dụng vào vở.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> năng phụ thuộc vào những yeáu toá naøo? Phuï thuoäc nhö theá naøo?. ? hoïc sinh chuaån bò cho baøi hoïc tieáp theo (2 phuùt) 4. Daën doø  Học thuộc bài phần ghi nhớ. Tiết sau kiểm tra 15’ .  Đọc phần em có thể chưa biết trong SGK.  Làm bài tập từ bài 16.1 đến bài16.5 trong sách bài tập.  Gợi ý bài 16.2* SBT: Bài này cả hai đều nói đúng vì mỗi người chọn vật mốc khác nhau để so sánh là cây cối bên đường và toa tàu. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG :.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>