Tim hieu chung ve van giai thich

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

T×m hiĨu chung vỊ phÐp lËp ln giải thích
A. Mục tiêu bài dạy

Giúp HS :

-Trng tõm : Nắm đợc mục đích, tính chất và các yếu tố ca phộp lp lun
gii thớch

B. Chuẩn bị :

Một số đoạn văn mẫu

C. T chc hot ng dy hc
<i><b>1. n nh</b></i>

<i><b>2. KTBC : Nêu đặc điểm chung của phép lập luận CM?</b></i>

<i><b>3. Bài mới : P</b></i>2_{toàn bài: p/vấn, định hớng kiến thức, chốt kiến thức.}

<b>*HĐ1: GV p/vấn, định hớng, chốt KT, HS </b>

<b>làm việc độc lập , thảo luận.</b>

<i><b>?Trong đời sống khi nào ngời ta cần đợc </b></i>
<i><b>giải thích ?</b></i>

- Khi ngêi ta cha hiĨu vỊ nh÷ng sù vËt, hiƯn
t-ợng lạ thì nh cầu giải thích xuất hiện.

<i><b>?Em hÃy nêu 1 số câu hỏi về nhu cầu giải </b></i>
<i><b>thích trong cuộc sống hàng ngày ?</b></i>

VD : -Vì sao có ma ?
-Vì sao lại hạn hán ?

- Nguyên nhân của bƯnh cóm gµ ?

- Bệnh viêm đờng hơ hấp cấp SARS là gì ?
<i><b>?Muốn trả lời đợc các câu hỏi trên thì phải </b></i>
<i><b>làm thế nào ?</b></i>

GV : Trong văn nghị luận ngời ta thờng yêu
cầu giải thích các vấn đề t tởng, đạo lí lớn
nhỏ, các chuẩn mực hành vi của con ngừơi
(VD : Thế nào là hpúc, trung thực là gì? Thế
nào là “Có cơng … kim”

-HS đọc bài văn : “Lịng kiêm tốn”
<i><b>?Bài văn giải thích vấn đề gì?</b></i>

<i><b>?Khái niệm Lịng khiêm tốn đã đ</b></i>“ ” <i><b>ợc giải </b></i>
<i><b>thích nh thế nào ?</b></i>

- Lịng khiêm tốn đợc giải thích thông qua
các đoạn văn định nghĩa, những đoạn văn CM
.

<i><b>?Để tìm hiểu phơng pháp giải thích, em hãy</b></i>
<i><b>chọn và ghi ra những câu định nghĩa nh :</b></i>
-Lòng khiêm tốn có thể coi là 1 bản tính.
Các câu định nghĩa khác.

-Khiêm tốn là biểu hiện của con ngời đứng
đắn biết sống theo thời và biết nhìn xa
-Khiêm tốn là tính nhã nhặn

-Đó là vì cuộc đời là một cuộc đấu tranh bất
tận .

<i><b>?Những câu định nghĩa nh trên có phải là </b></i>
<i><b>cách giải thích khơng</b> ?</i>

- §ã là 1 trong những cách giải thích giúp ta

<b>I) Mục đích và phơng pháp</b>
<b>giải thích </b>

<i><b>1) Nhu cầu giải thớch trong </b></i>
<i><b>i sng .</b></i>

- Trớc những hiện tợng sự vật
mới lạ con ngời cha hiểu thì
nhu cầu giải thÝch xuÊt hiÖn .

- Muốn trả lời đợc các câu
hỏi (các vấn đề trên) thì phải
có nhiều về tri thức khoa học
chuẩn xác .

<i><b>2) T×m hiĨu phÐp lËp luận </b></i>
<i><b>giải thích trong văn nghị </b></i>

<i><b>luận .</b></i>

*VB: Lũng khiờm tốn
- Vấn đề cần giải thích :
Khái niệm : Lịng khiêm
tốn .

-Phơng pháp giải thích
+ Nêu câu định nghĩa

+Liệt kê các biểu hiện, đối
chiếu, so sánh

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

hiểu rõ hơn sâu hơn những vấn đề cịn trìu
t-ợng.

*HS đọc đoạn văn có sử dụng cách liệt kê các
biểu hiện của ngời khiêm tốn, cách đối lập
ngời khiêm tốn và kẻ không khiêm tốn.
<i><b>?Theo em cách liệt kê các biểu hiện của </b></i>
<i><b>khiêm tốn, cách đối lập ngời khiêm tốn và </b></i>
<i><b>kẻ không khiêm tốn có phải là cách giải </b></i>
<i><b>thích khơng ?</b></i>

-Cách liệt kê, đối lập … cũng chính là cách
giải thích tạo sự phong phú, sinh động cho
bài văn .

<i><b>?ViÖc chỉ ra cái lợi của khiêm tốn và </b></i>

<i><b>nguyên nhân của thói không khiêm tốn có </b></i>
<i><b>phải là nội dung của giải thích không?</b></i>
-Đó cũng chính là nội dung của bài giải thích
.

-Tỏc dng : lm cho vn gii thích có ý
nghĩa thực tế với ngời đọc .

<i><b>?Em hÃy tìm bố cục của b/ văn Lòng </b></i>
<i><b>khiêm tèn ?</b></i>”

a. MB (từ đầu -> đỗi đãi với sự vật) giới thiệu
vấn đề cần giải thích : Lịng khiêm tốn.

b. TB : (tiếp theo -> đối với mọi ngời) lần lợt
trình bày các nội dung giải thích (bằng các
cách lập luận phù hợp)

c. KB : (còn lại) Nêu ý nghĩa của lòng khiêm
tốn đối với mọi ngi .

<i><b>?Qua phần tìm hiểu trên em hiểu nh thế </b></i>
<i><b>nào là lập luận giải thích ?</b></i>

- Gi HS c phần ghi nhớ (SGK T71)

<b>*HĐ2: GV hớng dẫn, đánh giá KT, định </b>

<b>h-ớng KT, HS làm việc độc lập</b>

HS đọc bài văn : Lòng nhân đạo

<i><b>?Cho biết vấn đề đợc gii thớch trong bi </b></i>
<i><b>vn ?</b></i>

<i><b>?Chỉ ra các phơng pháp giải thích trong bài</b></i>
<i><b>văn ?</b></i>

-Nờu nh ngha : Lũng nhõn đạo là lòng biết
thơng ngời .

-Đặt câu hỏi : Thế nào là biết thơng ngời ?
Thế nào là lòng nhõn o ?

-Kể ra những biểu hiện :- ông l·o hµnh khÊt
- Đứa bé nhặt từng
mẩu bánh

- Mọi ngời xót thơng
Đối chiếu (lập luận = cách đa ra nhận định
của Thánh Găng-đi (lãng tụ phong trào độc
lập DT ấn độ))

- Bè cơc cđa bài văn :
Gồm 3 phÇn

*Ghi nhí (SGK)

<b>II) LuyÖn tËp.</b>

Bài tập (SGK Tr 72)
* Bài văn : Lòng nhân đạo
- Vấn đề cần giải thích :
Lịng nhân đạo

- Phơng pháp giải thích
+ Nêu định nghĩa
+ Đặt câu hỏi

+ Kể ra những biểu hiện
+ Đối chiếu (lập luận bằng
cách đa ra nhận định của
Găng-đi)

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>5) </b><i><b>Hoạt động kết nối.</b></i>
<i><b>Hớng dẫn học tập:</b></i>

- häc thuéc ghi nhí vµ lµm bµi tËp (SGK)

</div>

<!--links-->