18 kỹ năng sống cho trẻ, bố mẹ cần trang bị cho con

18 KỸ NĂNG SỐNG CHO TRẺ
BỐ MẸ CẦN TRANG BỊ
CHO CON


Khi bé cịn nhỏ, bạn ln chăm chút kỹ lưỡng cho con từ miếng ăn, giấc ngủ đến
chuyện học tập, vui chơi. Khi trẻ lớn lên, bé dần rời xa vịng tay bạn. Do đó, cách tốt
nhất mà bạn có thể làm để bảo vệ con chính là trang bị những kỹ năng sống cho trẻ
ngay từ nhỏ.
Là bố mẹ, ắt hẳn ai trong chúng ta cũng yêu thương con mình rất nhiều, ln muốn bảo vệ
và ni dưỡng con thật tốt. Thế nhưng, thực tế là sự bao bọc quá mức sẽ mất dần tác dụng
khi trẻ lớn dần lên. Do vậy, việc trang bị những kỹ năng sống cho trẻ sẽ giúp con tự tin
bước vào cuộc sống chính là điều mà trẻ cần nhất lúc này. Khơng ai khác, bạn nên là người
hướng dẫn cho con.
Dưới đây là 18 kỹ năng sống cho trẻ mà bất kỳ cha mẹ nào cũng nên trang bị cho con để
bé tự tin ở những năm tháng đầu đời, chuẩn bị cho sự trưởng thành hoàn thiện.
1. Nấu ăn là một kỹ năng sống thiết thực cho trẻ
Nấu ăn là một kỹ năng sống cho trẻ thiết thực nhất mà bạn nên dạy cho con. Ngay từ khi
bé bước vào bậc tiểu học, bạn hãy bắt đầu dạy bé làm từng việc đơn giản trước. Đầu tiên,
bạn có thể chỉ bé cách dùng lị vi sóng để hâm thức ăn, cách luộc trứng, luộc rau tiếp đến
là vo gạo nấu cơm, nhặt rau, rửa rau, chiên trứng, sơ chế thịt, cá…
Tại sao bạn để bé tập nấu ăn? Lý do đơn giản là tuy bạn luôn quan tâm đến từng bữa ăn
của con nhưng vẫn sẽ có lúc bận rộn, mệt mỏi hoặc khơng thể ln có mặt ở nhà nấu ăn
cho bé. Do đó, nếu được rèn luyện kỹ năng trên từ sớm, bé sẽ biết xoay xở khi không có
mẹ ở nhà hoặc trẻ sẽ tự giác vào bếp phụ bạn nấu ăn.
Kỹ năng này rất hữu ích nếu sau này sống xa nhà, bé sẽ có khả năng làm chủ việc ăn uống.
2. Biết giặt quần áo là kỹ năng sống cần thiết cho trẻ


Giặt giũ là một kỹ năng mà mỗi trẻ nên học ngay từ khi còn nhỏ. Kỹ năng này sẽ hữu ích
khi trẻ lớn hơn và đi học xa nhà.

Khi dạy con làm những việc giặt đồ cơ bản như giặt quần áo, giặt khăn, vớ, chà giày dép…
bạn nên cẩn thận hướng dẫn và luôn động viên để trẻ khơng cảm thấy q khó. Bạn hãy
chỉ cho trẻ cách làm từng bước, cặn kẽ, hướng dẫn cho trẻ biết những đồ nào có thể giặt
chung, đồ nào phải giặt riêng, đồ nào phải giặt bằng tay… Bạn nên kèm cặp trẻ thực hiện
nhiều lần để chắc chắn rằng con đã biết làm. Sau đó, hãy giao nhiệm vụ giặt giũ cho trẻ và
để trẻ tự làm một mình.
Có thể trong q trình giặt giũ sẽ có một vài “tai nạn nho nhỏ” xảy ra như quần áo bị lem
màu, giặt chưa sạch, con quên đổ nước giặt/nước xả vào máy giặt… nhưng không sao, từ
từ rồi bé sẽ thuần thục việc giặt giũ mà thơi. Ngồi ra, bạn cũng nên hướng dẫn con cách
phơi quần áo, gấp hay ủi quần áo, cách sắp xếp quần áo vào tủ… Những kỹ năng này sẽ
rất hữu ích, chúng rèn cho trẻ thói quen sạch sẽ, ngăn nắp.
3. Hãy để con tự sắp xếp cặp của mình nhằm dạy trẻ biết tự chịu trách nhiệm
Mỗi buổi tối, bạn luôn luôn soạn cặp cho con để đảm bảo trẻ sẽ không quên sách vở hay
đồ dùng học tập ở nhà. Bạn biết đấy, đến một ngày nào đó con bạn sẽ phải lớn lên rồi đi
làm, bạn không thể là người sửa soạn đồ đạc cho con mãi. Do đó, ngay từ bây giờ, bạn hãy
để con tự sắp xếp cặp của mình. Mục đích của việc làm này là rèn cho con kỹ năng tự chịu
trách nhiệm cho hành trang của bản thân.


4. Bố mẹ cần dạy trẻ kỹ năng sống tự sơ cứu vết thương
Khi trẻ bị thương, có thể vì quá lo lắng và hoảng sợ mà bạn xuýt xoa quá mức. Những hành
động này là dễ hiểu, nhưng điều trẻ cần hơn chính là cách làm thế nào để xử lý tình huống
này tốt nhất. Nếu được rèn luyện, bé sẽ biết giữ thái độ bình tĩnh dù thấy máu, bị đau và
biết cách tự sơ cứu vết thương một cách tốt nhất.
Do đó, bạn nên ưu tiên dạy cho trẻ những cách sơ cứu cần thiết. Điều này sẽ giúp trẻ biết
cách bảo vệ bản thân và tự tin hỗ trợ người khác khi họ gặp nạn.
5. Biết dọn sạch phòng tắm là một kỹ năng sống cho trẻ mà con nên rèn luyện

Việc dọn dẹp nhà vệ sinh cần nhiều kỹ năng. Con bạn cần học cách làm sạch gương, chậu
rửa mặt, kệ để hóa mỹ phẩm, nắp đậy, chỗ ngồi của bồn cầu, sàn phòng tắm, miệng cống

thốt nước… Nếu trẻ đủ lớn, bạn có thể cho trẻ dùng một số dung dịch tẩy rửa chuyên dụng
không độc hại và chỉ cho trẻ cách dọn sạch phòng tắm. Bạn hãy bày cho con một số mẹo
nhỏ hữu ích như rắc baking soda lên bề mặt cần lau rửa, để trong một vài phút, phun lên
một ít giấm, sau đó chà bằng bàn chải nhà vệ sinh… chẳng hạn.
6. Dạy con cách tiêu tiền và biết tự mua đồ ở hàng tạp hóa/siêu thị


Đây là một trong những kỹ năng sống quan trọng nhất mà bạn nên dạy con. Bạn hãy giải
thích cho trẻ hiểu về giá trị của đồng tiền và cách tiết kiệm tiền để sử dụng trong tương lai.
Bạn có thể dạy con về giá trị của đồng tiền bằng cách, trả công cho trẻ khi trẻ làm các việc
như giặt giũ, rửa chén bát, dọn phòng tắm… Từ khoản tiền công mà trẻ nhận được, bạn
hướng dẫn trẻ cách tính số tiền mà trẻ có thể chi tiêu, số tiền mà trẻ cần phải tiết kiệm mỗi
ngày, số tiền mà trẻ nên để riêng ra nhằm giúp đỡ các bạn khó khăn.
Ngồi ra, con bạn cần biết cách tự đi mua đồ ở của hàng tạp hóa gần nhà hay siêu thị. Đầu
tiên, bạn hãy tập cho trẻ biết lên kế hoạch mua sắm bằng cách cùng trẻ lên danh sách những
món đồ cần mua. Sau đó, bạn đưa con vào siêu thị và giao cho bé nhiệm vụ tự tìm mua
những món đồ trong danh sách ấy. Ngồi ra, bạn cũng có thể đưa tiền, giỏ và danh sách
gồm khoảng 5 – 6 món đồ cần mua để trẻ tự đi chọn lựa, thanh toán tiền mua hàng. Nếu bé
cịn khá nhỏ, bạn có thể đưa con mẩu giấy ghi vài món đồ và tiền để bé đi mua ở tiệm tạp
hóa gần nhà.
Những việc làm trên sẽ giúp bé làm quen dần với những kỹ năng hữu ích này.
7. Dạy trẻ kỹ năng lập kế hoạch cho một chuyến đi chơi
Vì yêu thương con, chúng ta thường có những nỗi sợ khá vơ lý, vơ tình khiến trẻ cảm thấy
sợ hãi thế giới này. Bạn không nên lúc nào cùng kè kè bên cạnh trẻ. Chẳng hạn như khi


vào trung tâm thương mại, bạn hãy để trẻ một mình vào rạp xem phim, tự tìm mua đồ ở
khu trẻ u thích, tự chọn món ăn mà trẻ thích… Hãy để trẻ làm bất cứ điều gì chúng muốn
miễn là điều ấy không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cũng như sự an toàn của trẻ.
Nếu trẻ đã lớn và muốn đi dã ngoại cùng bạn bè, bạn có thể cho trẻ đi. Song trước đó, bạn

hãy dạy trẻ cách lên kế hoạch cho một chuyến đi, tìm hiểu thông tin về nơi sẽ đến để biết
phải chuẩn bị những gì, các vật dụng cần thiết nào phải mang theo. Đi chơi cùng bạn bè sẽ
cho trẻ những trải nghiệm hữu ích mà có thể bạn khơng thể dạy trẻ được.
8. Biết sử dụng phương tiện giao thông công cộng là một kỹ năng sống cho trẻ hữu ích
Đây là một kỹ năng sống cho trẻ cần thiết để chúng ta có thể đi đến bất kỳ đâu và làm được
mọi việc. Với một sự bảo bọc bằng cách đưa đón thường xuyên, đến mọi nơi của bố mẹ,
trẻ sẽ khơng thể nào đi xa ra khỏi vịng tay của bố mẹ, tức là sẽ không thể đi đâu mà khơng
có bố mẹ. Nếu vậy, bao giờ thì con bạn khôn lớn được?
Thực tế là các phương tiện giao thông công cộng ở Việt Nam và cung cách phục vụ cịn
nhiều hạn chế song khơng nghĩa là con bạn không nên sử dụng chúng. Ngay từ bây giờ,
thay vì đưa con đến trường bằng xe gắn máy hay xe hơi như mọi ngày, bạn hãy cùng con
đi xe buýt. Dần dần, trẻ sẽ biết cách đến trường, tự về nhà bằng xe buýt mà không phải
trông chờ bạn đón.
Mỗi khi đi có dịp đi du lịch, bạn hãy cho con trải nghiệm các phương tiện giao thông công
cộng khác nhau từ xe khách, xe buýt, tàu hỏa, tàu cánh ngầm, máy bay… Việc này sẽ giúp
trẻ nhận biết được các tiện ích cũng như những hạn chế của từng phương tiện, đồng thời
cho trẻ có cơ hội tiếp xúc với nhiều người khác nhau giúp trẻ hình thành kỹ năng giao tiếp
tốt.
9. Bạn hãy dạy trẻ kỹ năng gọi món khi đi ăn ở bên ngồi
Mỗi khi cả gia đình có dịp đi ăn ở ngồi, bạn hãy dạy con cách chọn món cho một bữa ăn.
Ngồi ra, đừng quên nhắc con nhìn vào mắt của người phục vụ, tỏ ra lịch sự, gọi món muốn
chọn và nói lời cảm ơn. Một ngày nào đó, khi trẻ đi ăn với bạn bè hoặc bạn trai, bạn gái,
trẻ sẽ rất cần đến kỹ năng này đấy.
10. Kỹ năng sống: giao tiếp với người lạ
Việc giao tiếp với người lạ như thế nào cũng là một kỹ năng sống mà trẻ cần phải học. Thế
giới bên ngồi khơng nguy hiểm, nhưng đơi khi lời nói khơng khéo sẽ gây nhiều cái hại
khôn lường, đặc biệt là khi tiếp xúc với người lạ. Bố mẹ nên là những người giúp con học
được điều quan trọng này.

Bận hãy dạy trẻ biết giữ khoảng cách an toàn với người lạ, không nhận đồ người lạ cho khi
chưa có sự đồng ý của cha mẹ, khơng nên tiết lộ tất cả những thơng tin mang tính chất
riêng tư của gia đình (tên, địa chỉ nhà, cơng việc của cha mẹ…) để tránh rắc rối. Vì khơng
hiếm trường hợp kẻ lạ mặt cố tình tiếp cận trẻ nhằm mục đích xấu.
11. Biết viết thư là một kỹ năng sống thiết thực cho trẻ

Biết viết một lá thư là một kỹ năng thiết yếu trong khi thực tế là rất nhiều người khơng thực
sự biết cách trình bày một lá thư. Bạn thấy đấy, ngay cả trong công việc hay cuộc sống,
việc giao tiếp bằng thư từ kể cả thư điện tử đều phải đạt một mức độ chuẩn mực nhất định.
Nếu được học điều này từ sớm, con bạn sẽ tự tin và nổi trội.
Bạn hãy dạy con kỹ năng viết thư bằng cách hướng dẫn con viết một lá thư thăm hỏi gửi
cho một người bạn hay người thân trong gia đình ở xa. Bạn đừng quên khuyến khích con
thường xuyên làm việc này. Vào những dịp lễ đặc biệt, hãy mua các tấm thiệp chúc mừng
và khuyến khích con viết lời chúc gửi cho người thân, bạn bè.
12. Kỹ năng trồng và chăm sóc cây cối


Thơng qua việc con tự trồng và chăm sóc cây, bạn đã dạy cho trẻ biết tôn trọng và yêu mến
thiên nhiên. Hãy tận dụng một không gian nhỏ trong nhà như ban cơng hay sân thượng,
thậm chí là một khoảng trống nhỏ chỉ có thể để vừa một chậu cây trên kệ sách của con…
để phục vụ cho mục đích này. Bạn nói cho bé biết thời tiết ảnh hưởng như thế nào đến sự
sinh trưởng và phát triển của cây cối, làm sao để cây nảy mầm, đâm chồi và phát triển xanh
tốt… Bạn và bé cũng có thể đặt tên cho cây mà bé trồng, xem cây như một người bạn nhỏ
và cùng bé quan sát sự phát triển của cây đó.
Nếu nhà có vườn, bạn hãy dạy con làm vườn, trồng rau, trồng hoa. Việc này không chỉ
giúp trẻ bớt căng thẳng sau những giờ học ở trường mà còn đưa lại cho trẻ những bài học
thực tế rất hữu ích.
13. Kỹ năng sống cho trẻ: sinh tồn ở nơi hoang dã

Bạn có thể cho trẻ đi dã ngoại hoặc tham gia vào các lớp hướng đạo sinh. Những lớp học
này sẽ dạy cho bé các kỹ năng để sinh tồn ở nơi hoang dã như cách tìm nơi trú ẩn, cách đốt
lửa, cách di chuyển, cách phát tín hiệu cầu cứu… Các kỹ năng này sẽ giúp trẻ tự tin và độc
lập, đồng thời dám tham gia vào những cuộc phiêu lưu.
14. Bơi lội là kỹ năng sống mà mọi trẻ nên được học


Bơi là một môn thể thao mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển của trẻ cả về thể chất và
trí tuệ. Trẻ học bơi sẽ nhanh nhẹn, linh hoạt, biết tự xử lý các tình huống nguy hiểm liên
quan đến sơng nước có thể xảy ra và tự biết các bảo vệ mình và đơi khi cịn có thể cứu
người. Việc học bơi giúp trẻ sống lành mạnh, hòa đồng với bạn bè, tăng kỹ năng học hỏi
và nắm bắt kinh nghiệm từ những người khác.
Do đó, đây là một kỹ năng thiết yếu mà con bạn nên học dù nhà bạn không ở vùng sông
nước.
15. Dạy trẻ biết sửa chữa vật dụng đơn giản
Bạn nhận thấy rằng bé ln tị mị muốn biết bên trong tivi, tủ lạnh, máy giặt, điện thoại di
động… là cái gì. Hãy khuyến khích trẻ tìm hiểu về điều đó. Bạn có thể dạy bé cách ráp
xích xe đạp khi xe của con bị tuột xích, cách sửa vịi nước, thay bóng đèn, tắt bếp gas, bếp
điện… Tuy nhiên, trước đó, bạn phải dạy bé những quy tắc an toàn khi sửa chữa các thiết
bị điện nhé.
Nếu cặp của con bị sút quai, bạn hãy hướng dẫn cho trẻ cách may lại quai cặp để dùng thay
vì mua cái mới. Ngồi ra, bạn có thể dạy trẻ cách đơm nút áo, nút quần nếu chẳng may
quần áo của con bị đứt nút, sút chỉ.


16. Dạy trẻ kỹ năng quản lý thời gian
Ngay từ khi bé còn nhỏ, bạn hãy dạy bé kỹ năng quản lý thời gian. Dạy cho trẻ biết tự mặc
đồ, tự sắp xếp thời gian chơi và học, biết đặt đồng hồ báo thức để tự dậy sớm đi học và tự
giác làm bài tập trong một khoảng thời gian xác định mỗi ngày. Khi lớn lên, trẻ sẽ biết cách
để tự sắp xếp thời gian cho bản thân.

17. Kỹ năng tự vệ là kỹ năng sống cho trẻ mà con bạn nên học

Không phải lúc nào bạn cũng ở bên cạnh để bảo vệ trẻ tránh khỏi những tình huống nguy
hiểm. Vậy hãy cho trẻ học một lớp võ tự vệ để tự bảo vệ mình, chẳng hạn như lớp võ karate,
aikido, võ cổ truyền… Những lớp học này khơng chỉ giúp trẻ bảo vệ mình khi gặp nguy
hiểm mà cịn rất hữu ích cho sự phát triển thể chất.
18. Kỹ năng sử dụng thiết bị định vị
Nếu bạn từng bị lạc, thậm chí là bị lạc ngay khi có sự chỉ dẫn của GPS trên các ứng dụng
chỉ đường, bạn sẽ biết tại sao khả năng đọc bản đồ là điều cần thiết. Bạn hãy dạy con cách
đọc bản đồ để tăng cường kỹ năng định hướng của trẻ nhé.


Làm bố mẹ, kiêm luôn chức người thầy của con khơng hề dễ dàng chút nào. Bạn có thể
khơng phải lúc nào cũng bên con, nhưng lúc nào con cũng cần được sự “dẫn lối” của bố
mẹ – bằng những kỹ năng sống thiết thực đã được rèn từ trước. Không bao giờ là quá sớm
hay muộn để bạn trang bị cho con những điều trên, thế nên, hãy bắt tay ngay vào việc
truyền thụ những kỹ năng sống cho trẻ, bạn nhé!