(Luận văn thạc sĩ) nghiên cứu giải pháp nâng cao chất lượng công tác đấu thầu tại ban quản lý dự án và phát triển quỹ đất thành phố mỹ tho
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.15 MB, 152 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN
--------------------------------------------------------
DƯƠNG THANH TÙNG
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
CÔNG TÁC ĐẤU THẦU TẠI BAN QUẢN LÝ
DỰ ÁN VÀ PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT THÀNH
PHỐ MỸ THO
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Kỹ thuật Xây dựng
Long An, Năm 2019
DƯƠNGTHANH TÙNG
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN
-------------------------------------------------------------
DƯƠNG THANH TÙNG
LUẬNVĂN THẠCSĨ NGÀ NHKỸ THUẬTXÂY DỰNG
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC ĐẤU
THẦU TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN VÀ PHÁT TRIỂN
QUỸ ĐẤT THÀNH PHỐ MỸ THO
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Kỹ thuật Xây dựng
NĂM2019
Long An – Năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN
----------------------------------------------------------
DƯƠNG THANH TÙNG
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
CÔNG TÁC ĐẤU THẦU TẠI BAN QUẢN LÝ
DỰ ÁN VÀ PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT THÀNH
PHỐ MỸ THO
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Kỹ thuật Xây dựng
Người hướng dẫn khoa học: TS. LÊ ĐÌNH KỲ
Long An, Năm 2019
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi. Các số
liệu và kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được cơng bố trong các tạp chí
khoa học và cơng trình nào khác.
Các thơng tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ
ràng./.
Tác giả
DƯƠNG THANH TÙNG
ii
LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên tác giả xin dành bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban giám hiệu
trường Đại Học Kinh tế Công nghiệp Long An đã tạo điều kiện cho tác giả và các
anh chị em học viên được học tập và nâng cao kiến thức chuyên môn về lĩnh vực
xây dựng.
Đặc biệt, tác giả xin được gửi lời tri ân sâu sắc tới thầy TS. Lê Đình Kỳ đã trực
tiếp hướng dẫn tận tình giúp đỡ cả về chuyên môn và phương pháp nghiên cứu,
cũng như cung cấp thêm tài liệu thông tin khoa học cần thiết để tác giả hoàn thành
luận văn này.
Luận văn là kết quả quá trình học tập, nghiên cứu ở Nhà trường, kết hợp với
kinh nghiệm trong quá trình thực tiễn công tác, với sự cố gắng nỗ lực của bản thân
và được sự tận tình hướng dẫn của thầy TS. Lê Đình Kỳ.
Luận văn thạc sĩ đã hồn thành trong thời gian quy định với sự nỗ lực của bản
thân, tuy nhiên khơng thể khơng có những thiếu sót. Kính mong Quý Thầy Cô chỉ dẫn
thêm để tác giả bổ sung những kiến thức nhằm hoàn thiện luận văn được tốt hơn.
Cuối cùng, tác giả xin gửi lời cảm ơn đến các bạn trong lớp Cao học ngành Kỹ
thuật Xây dựng đã hỗ trợ rất nhiều trong quá trình học tập.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả
DƯƠNG THANH TÙNG
iii
NỘI DUNG TĨM TẮT
Hình thức tổ chức và quản lý quy trình đấu thầu của cả nước và thành phố
Mỹ Tho nói riêng trong những năm qua vẫn cịn hạn chế nhiều khiếm khuyết trong:
Năng lực và kỹ năng quản lý công tác đấu thầu, công tác giải ngân trong thanh
quyết tốn, tính chun nghiệp về quản lý qui trình đấu thầu.
Ban quản lý dự án Xây dựng trên địa bàn thành phố Mỹ Tho cũng khơng
tránh khỏi tình trạng trên. Để tồn tại và phát triển, Ban quản lý dự án đã có những
nỗ lực và đưa ra nhiều biện pháp cải tiến chất lượng từ khâu quản lý đấu thầu,
nguồn vốn, giải ngân, kiểm soát chất lượng, quản lý tiến độ, nguồn nhân lực, tập
trung đôn đốc các đơn vị tư vấn có liên quan. Ban quản lý dự án xác định, ngồi
vấn trên, thì giải pháp nâng cao trong công tác đấu thầu là yếu tố sống cịn trong
vấn đề thành cơng của một cơng trình.
Trong thời gian qua, việc triển khai thực hiện quản lý dự án tại địa phương tại
thành phố Mỹ Tho thực hiện khá tốt; tuy nhiên vẫn cịn một số cơng trình thực hiện
công tác quản lý đấu thầu chưa tuân thủ quy định của pháp luật dẫn đến sai sót. Chính
từ những tồn tại đó, tác giả quyết định lựa chọn đề tài: “Nghiên cứu giải pháp nâng
cao chất lượng công tác đấu thầu tại Ban quản lý dự án và phát triển quỹ đất
thành phố Mỹ Tho”.
iv
ABSTRACT
The form of organizing and managing the bidding process of the whole
country and My Tho city in particular in the past few years still limits many of the
internal shortcomings: the capacity and skills of bidding management, disbursement
work. in settlement, professionalism in managing bidding process.
The Management Boards of Construction Projects in My Tho City cannot
avoid this situation. In order to survive and develop, the Project Management Board
has made efforts and made many quality improvement measures from bidding
management, funding, disbursement, quality control, progress management, human
resources, focusing on urging related consulting units. The project management
board determined that, in addition to the above problem, the advanced solution in
bidding is a vital factor in the success of a project.
In recent years, the implementation of local project management in My Tho city
has been implemented quite well; However, there are still some works implementing
the bidding management work that have not complied with the provisions of the law,
leading to errors. Precisely from these shortcomings, the author decided to choose the
topic: "Research on solutions to improve the quality of bidding work at the project
management board and develop the land fund of My Tho city".
v
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU .............................................................................................
1.1.
Đặt vấn đề, ý nghĩa khoa học và giá trị thực tiễn của đề tài .............
1.2.
Lợi ích của đề tài ...............................................................................
1.2.1
Lợi ích khoa học ................................................................
1.2.2
Lợi ích thực tiễn ................................................................
1.3.
Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................
1.4.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .....................................................
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................
1.4.2. Phạm vi nghiên cứu ...........................................................................................
1.5.
Phương pháp nghiên cứu ...................................................................
1.5.1
Xây dựng mơ hình khảo sát ..............................................
1.5.2
Thu thập thơng tin khảo sát ..............................................
1.5.3
Xây dựng bản câu hỏi ......................................................
1.5.4
Thu thập số liệu cho bảng câu hỏi .....................................
1.5.5
Phân tích và xử lý số liệu ..................................................
1.6.
Phương pháp nghiên cứu và kỹ thuật áp dụng ..................................
1.6.1
Phương pháp định tính ......................................................
1.6.2
Phương pháp định lượng ...................................................
1.7 Kết luận chương ....................................................................................................
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU .............................
2.1.
Tổng quan về công tác đấu thầu ........................................................
2.1.1. Tổng quan về tổ chức đấu thầu xây dựng cơng trình ........................................
2.2.
Một số khái niệm cơ bản ................................................................
2.2.1. Khái niệm Đấu thầu .......................................................................................
2.2.2. Vai trò của đấu thầu .......................................................................................
2.3 Cơ sở pháp lý và trình tự lựa chọn các nhà thầu xây lắp ....................................
vi
2.4 Nội dung quản lý nhà nước về đấu thầu các cơng trình XDCB nguồn vốn
NSNN................................................................................................................................................... ..13
2.5. Ngun tắc của đấu thầu......................................................................................................... 17
2.5.1. Gói thầu..................................................................................................................................... 17
2.5.2. Phân loại.................................................................................................................................... 18
2.5.3. Gói thầu xây lắp...................................................................................................................... 20
2.5.4. Hồ sơ yêu cầu:......................................................................................................................... 20
2.5.5. Hồ sơ mời thầu........................................................................................................................ 20
2.6. Hình thức lựa chọn Nhà thầu................................................................................................. 21
2.6.1. Chuẩn bị lựa chọn nhà thầu Đấu thầu rộng rãi........................................................... 21
2.6.2 Lập hồ sơ mời thầu................................................................................................................. 22
2.6.3. Đấu thầu hạn chế.................................................................................................................... 23
2.6.4. Chỉ định thầu............................................................................................................................ 24
2.6.5. Chào hàng cạnh tranh........................................................................................................... 25
2.6.6. Mua sắm trực tiếp.................................................................................................................. 25
2.6.7. Tự thực hiện............................................................................................................................. 26
2.7. Phương thức thực hiện đấu thầu........................................................................................... 26
2.7.1. Phương thức đấu thầu Một túi hồ sơ một giai đoạn.................................................. 26
2.7.2. Phương thức đấu thầu Hai túi hồ sơ một giai đoạn................................................... 27
2.7.3. Phương thức đấu thầu Một túi hồ sơ hai giai đoạn.................................................... 27
2.7.4. Phương thức đấu thầu Hai túi hồ sơ hai giai đoạn..................................................... 27
2.8. Trình tự các bước thực hiện đấu thầu................................................................................. 28
2.9. Thực hiện đấu thầu.................................................................................................................... 29
2.10. Phương pháp đánh giá Hồ sơ dự thầu và lựa chọn nhà thầu xây lắp...................31
2.10.1 Đánh giá hồ sơ dự thầu và thương thảo hợp đồng.................................................... 31
2.10.2 Đánh giá sơ bộ....................................................................................................................... 31
2.10.3 Đánh giá chi tiết hồ sơ dự thầu........................................................................................ 32
2.11 Các nhân tố ảnh hưởng đến QLNN về đấu thầu........................................................... 34
2.11.1 Các nhân tố bên trong.......................................................................................................... 34
vii
2.11.2 Các nhân tố bên ngoài......................................................................................................... 41
2.12. Kinh nghiệm đấu thầu của một số nước trên Thế giới và tổ chức quốc tế........42
2.13. Kết luận....................................................................................................................................... 42
CHƯƠNG 3 : THỰC TRẠNG VÀ CÁC NGHIÊN CỨU GẦN ĐÂY CỦA CÔNG
TÁC QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG ĐẤU THẦU Ở THÀNH PHỐ MỸ THO......44
3.1 Quá trình hình thành và phát triển………………………………......…………………44
3.2 Diện tích, dân số.......................................................................................................................... 44
3.3 Đặc điểm địa hình....................................................................................................................... 45
3.4 Khí hậu............................................................................................................................................ 45
3.5 Địa giới hành chính.................................................................................................................... 46
3.6 Quy hoạch thành phố Mỹ Tho................................................................................................ 48
3.7. Chức năng chủ yếu và hình thức thực hiện quản lý dự án của đơn vị Ban quản lý
dự án và phát triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho....................................................................... 51
3.8 Khái niệm về QLDA của các tổ chức.................................................................................. 51
3.9. Quyền hạn và nghĩa vụ của Ban Quản lý dự án thành phố Mỹ Tho.......................54
3.9.1. Khái niệm về QLDA của các tổ chức như sau............................................................ 54
3.9.2. Nội dung quản lý dự án........................................................................................................ 58
3.9.3 Nhân sự và cơ cấu tổ chức................................................................................................... 61
3.10. Những dự án đã thực hiện trong năm 2015 -2018...................................................... 65
3.11. Thực trạng công tác quản lý chất lượng đấu thầu dự án đầu tư xây dựng cơ bản
sử dụng NSNN tại Ban Quản lý dự án và phát triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho.......65
3.11.1. Tình hình triển khai các dự án từ năm 2015 đến năm 2018................................ 66
3.11.2. Những kết quả đạt được.................................................................................................... 67
3.11.3. Quy trình tổ chức đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án và phát triển quỹ đất
thành phố Mỹ Tho.............................................................................................................................. 68
3.12. Những hạn chế, thiếu sót trong thời gian qua............................................................... 72
3.13. Kết luận....................................................................................................................................... 74
CHƯƠNG 4 : PHƯƠNG PHÁP VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU............................. 76
4.1 Quy trình nghiên cứu................................................................................................................. 76
4.2 Các yếu tố ảnh hưởng.................................................................................................................... 78
viii
4.3
Xếp hạng các nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng đấu thầu
4.3.1
Khảo sát thử nghiệm .............................................................................
4.3.2
Thu thập, phân tích qua cuộc khảo sát chính thức ................................
4.4
Kiểm định thang đo .............................................................................................
4.5
Đánh giá độc lập mức độ ảnh hưởng của các yếu tố...........................................
4.6
Phân tích thành phần chính ...............................................................................
4.6.1
Q trình thực hiện phân tích nhân tố chính ......................................
4.6.2
Kết quả phân tích nhân tố khi xoay nhân tố ........................................
4.6.3
Kết quả đặt tên nhân tố........................................................................
4.7
Kết luận chương ................................................................................................
CHƯƠNG 5 : KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................
5.1
Kết luận .............................................................................................................
5.2
Kiến nghị ...........................................................................................................
5.3
Những hạn chế của luận văn và kiến nghị nghiên cứu tiếp theo ......................
5.3.1
Những hạn chế của luận văn ..............................................................
5.3.2
Kiến nghị nghiên cứu tiếp theo ..........................................................
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................
DANH MỤC BẢNG BIỂU
BẢNG BIỂU
Bảng 1.1
Bảng 1.2
Bảng 2.4
Bảng 3.5
Bảng 3.9.3
Bảng 3.11.1
Bảng 4.1
Bảng 4.2
Bảng 4.3.2.2
Bảng 4.5
Bảng 4.6
Bảng 4.7
Bảng 4.9
Bảng 4.22
x
DANH MỤC ĐỒ THỊ VÀ HÌNH VẼ
ĐỒ THỊ VÀ
HÌNH VẼ
Hình 2.6.1
Hình 3.1
Hình 3.9.2
Hình 3.9.3b
Hình 3.11.3
Hình 4.2
Hình 4.9
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT
STT
TỪ VIẾT TẮT
1
CĐT
2
BQLDA
3
UBND
4
BQL các CTXD
5
BCH
6
CCS
7
TVTK/GS
DANH MỤC VIẾT TẮT TIẾNG ANH
STT
TỪ VIẾT TẮT
1
AFTA
2
SPSS
1
CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề, ý nghĩa khoa học và giá trị thực tiễn của đề tài:
Việt Nam trên đường hội nhập và phát triển bền vững, đây là điểm mới, là
chủ đề của Đại hội XII Đảng Cộng sản Việt Nam, là nội dung xuyên suốt trong
chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước, để đến năm 2020 về cơ bản nước
ta trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Đây cũng là một bước thể
hiện sự thích ứng của Việt Nam đối với các thay đổi của quốc tế và khu vực, nhất là
sau cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới năm 2008-2009, hiện
nay thế giới bước vào giai đoạn phát triển mới, nền kinh tế Việt Nam cũng dần hồi
phục. Vấn đề thực hiện tái cấu trúc đối với nền kinh tế toàn cầu, trong đó tăng
trưởng xanh, phát triển xanh đã trở thành cái đích hướng tới của mọi nền kinh tế,
trong đó phải kể đến ngành xây dựng.
Bảng 1.1: Tổng sản phẩm trong nước GDP (So sánh giá năm 1994)
Năm
Năm
2001
2002
6,89
7,08
Việt Nam trên đường hội nhập và phát triển bền vững, đây là điểm mới, là
chủ đề của Đại hội XII Đảng Cộng sản Việt Nam, là nội dung xuyên suốt trong
chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước, để đến năm 2020 về cơ bản nước
ta trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Đây cũng là một bước thể
hiện sự thích ứng của Việt Nam đối với các thay đổi của quốc tế và khu vực, nhất là
sau cuộc khủng hoảng tài chính và suy thối kinh tế thế giới năm 2008-2009, hiện
nay thế giới bước vào giai đoạn phát triển mới, nền kinh tế Việt Nam cũng dần hồi
phục. Vấn đề thực hiện tái cấu trúc đối với nền kinh tế tồn cầu, trong đó tăng
trưởng xanh, phát triển xanh đã trở thành cái đích hướng tới của mọi nền kinh tế,
trong đó phải kể đến ngành xây dựng.
Để Nhà nước sử dụng vốn ngân sách vào đầu tư xây dựng có hiệu quả; hiện nay
các dự án, các cơng trình xây dựng áp dụng hình thức đấu thầu để nâng cao hiệu quả
sử dụng vốn nhà nước, lựa chọn được các nhà thầu có uy tín, giá thực hiện các
2
dự án, các cơng trình đạt u cầu, đạt chất lượng đang được đặt ra và đòi hỏi những
chủ đầu tư quan tâm.
Để quản lý tốt công tác đầu tư xây dựng cơng trình, Nhà nước thành lập các
Ban Quản lý có chức năng, nhiệm vụ làm chủ đầu tư, quản lý dự án, chịu trách
nhiệm về chất lượng, tiến độ thực hiện các dự án.
Bảng 1.2: Giá trị sản xuất của ngành xây dựng so với một số ngành khác
(Đơn vị tính: tỷ đồng)
Năm
Ngành
2006
Xây
179611.3
dựng
Nơng
183213.6
nghiệp
Cơng
988540.0
nghiệp
(Nguồn: Tổng cục thống kê, ngày 13/5/2014)
Trong những năm qua nền kinh tế nước ta đang chuyển từ nền kinh tế kế
hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước theo
định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong nền kinh tế thị trường xuất hiện nhiều thành
phần kinh tế tham gia, lĩnh vực đầu tư xây dựng có nhiều vấn đề mới nảy sinh cần
được nghiên cứu giải quyết. Theo cơ chế quản lý cũ, trong xây dựng cơ bản chủ yếu
quản lý bằng phương pháp giao thầu, nhận thầu theo kế hoạch nên khó tránh khỏi
việc thất thốt hàng ngàn tỷ đồng và chất lượng cơng trình cũng khơng được đảm
bảo.
Trong bối cảnh đó việc đổi mới phương thức quản lý đầu tư và xây dựng là
điều rất cần thiết vàđấu thầu xuất hiện là một tất yếu. Đấu thầu là một phương thức
kinh doanh dựa vào tính chất cạnh tranh trên thị trường. Kinh nghiệm cho thấy đấu
3
thầu nếu được thực hiện đúng, có thể tiết kiệm hay làm lợi đáng kể một số kinh phí
so với các phương pháp đã thực hiện trước đây.
Đấu thầu là một phương thức vừa có tính khoa học, vừa có tính pháp lý,
khách quan mang lại hiệu quả cao, tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh và hợp pháp trên
thị trường xây dựng. Trước những bất cập của một số vấn đề hiện nay về cơng tác
đấu thầu thì việc nghiên cứu và hồn thiện cơng tác đấu thầu là một đề tài phù hợp
với tình hình hiện nay và có ý nghĩa quan trọng.
Đấu thầu có nhiều hình thức khác nhau nhưng trong đó đấu thầu rộng rãi là
loại hồn chỉnh nhất vì nó mang lại nhiều hiệu quả cho các cơng trình xây dựng.
Hình thức này đang rất phổ biến và Việt Nam đang áp dụng nó trong hầu hết các
cơng trình xây dựng cơ bản. Tuy nhiên việc thực hiện công tác đấu thầu trong
những năm qua là quá trình vừa làm vừa rút kinh nghiệm để hồn thiện, nên cịn
bộc lộ nhiều hạn chế , vướng mắc và những bất cập.
Tỉnh Tiền Giang là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật,
có vai trị, vị trí rất quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế, xã hội trong khu
vực. Với sự quan tâm giúp đỡ của Trung ương, Đảng bộ và nhân dân Tiền Giang đã
đoàn kết, nỗ lực, khắc phục khó khăn, khai thác tiềm năng, lợi thế, phát huy nội lực,
tranh thủ các nguồn lực bên ngoài để xây dựng và phát triển tỉnh đạt được nhiều
thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực. Tiền Giang ln duy trì được nhịp độ phát
triển kinh tế khá cao. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, ngành sản
xuất và dịch vụ có tốc độ tăng trưởng cao. Kết cấu hạ tầng từng bước được đầu tư
và nâng cấp, bộ mặt đơ thị có nhiều khởi sắc. Vị thế của tỉnh ngày càng được nâng
lên, góp phần quan trọng trong việc kết nối các đô thị trong khu vực để trở thành
địa bàn động lực phát triển của tỉnh. Tuy nhiên, quá trình xây dựng và phát triển
tỉnh Tiền Giang còn bộc lộ những hạn chế, yếu kém.
Đề tài “Nghiên cứu giải pháp nâng cao chất lượng công tác đấu thầu tại Ban
quản lý dự án và phát triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho” hướng đến giải quyết ba
vấn đề chính: thứ nhất là nêu thực trạng cơng tác quản lý đấu thầu xây lắp tại Ban quản
lý dự án và phát triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho giai đoạn 2015-2020; thứ hai là chỉ ra
các nhân tố ảnh hưởng đến công tác đấu thầu xây lắp và đánh giá hiệu quả của công tác
đấu thầu xây lắp tại ban; cuối cùng, trên cơ sở các nhân tố ảnh hưởng,
4
những mặt đạt được và những yếu tố còn tồn tại tại Ban đề xuất các phương pháp
nhằm nâng cao chất lượng công tác quản lý đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án
và phát triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho.
Cấu trúc của đề tài mô tả một cách tổng quan về các khái niệm liên quan đến
quản lý đấu thầu, tổng quan các tài liệu, nghiên cứu trước đây về giải pháp nâng cao
chất lượng nâng cao đấu thầu. Thực hiện nghiên cứu định lượng nhằm tìm ra các
giải pháp, nguyên nhân để giúp nâng cao hiệu quả hoạt động đấu thầu tại Ban quản
lý dự án và phát triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho.
1.2. Lợi ích của đề tài
1.2.1. Lợi ích khoa học:
Đề tài góp phần củng cố, giải thích cơ sở của lý thuyết về tồn tại trong công
tác nâng cao chất lượng đấu thầu của các ban.
- Đề tài sử dụng phương pháp chuyên gia, chuyên khảo tổng hợp, thống kê mô
tả và phân tích định lượng các yếu tố giúp tìm ra các giải pháp nâng cao hiệu quả
hoạt động đấu thầu tại Ban quản lý dự án và phát triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho..
- Việc nhận dạng, phân tích, đánh giá các yếu tố cịn hạn chế xảy ra làm ảnh
hưởng đến q trình đấu thầu. Từ đó đề xuất, kiến nghị các biện pháp tối ưu để kiểm
soát các yếu tố xảy ra rủi ro, nhằm giúp các đơn vị tham gia dự án có cái nhìn tổng
quát hơn trong việc triển khai thực hiện từ khâu lập dự án đầu tư ban đầu.
- Là cơ sở lý luận khoa học cho các đơn vị có mơ hình và qui mơ tương tự,
nghiên cứu áp dụng. Đồng thời cũng là tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp
theo. Để quản lý tốt công tác đầu tư xây dựng cơng trình, Nhà nước thành lập các
Ban Quản lý có chức năng, nhiệm vụ làm chủ đầu tư, quản lý dự án, chịu trách
nhiệm về chất lượng, tiến độ thực hiện các dự án.
- Đề tài cũng hệ thống hóa và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về tổ chức đấu
thầu trong giai đoạn hiện nay nhằm nâng cao chất lượng đấu thầu, hồn thiện cơng
nghệ quản lý để hội nhập quốc tế.
1.2.2. Lợi ích thực tiễn:
Đề xuất các giải pháp khắc phục tồn tại trong q trình quản lý đấu thầu.
Giảm thiểu tác hại khơng hợp lý trong quá trình thực hiện qui trình đấu thầu.
5
Đây là đề tài nghiên cứu mang tính ứng dụng, có ý nghĩa thực tiễn nhằm giúp
cho các Ban quản lý dự án, đơn vị quản lý nhà nước, đặt biệt là Ban quản lý dự án
và phát triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho nhận thấy những thuận lợi, khó khăn, hạn
chế trong hoạt động đấu thầu, cụ thể như sau:
+ Kết quả thu được từ nghiên cứu sẽ giúp Ban quản lý dự án và phát triển quỹ
đất thành phố Mỹ Tho có cách nhìn sâu, rộng về tình hình hoạt động của đơn vị đối
với những yêu cầu thực tiễn nhằm hồn thiện cơng tác quản lý đấu thầu trong giai
đoạn hiện tại và nâng cao hơn nữa hiệu quả về chất lượng xây dựng cơng trình trong
quản lý dự án thời gian tới.
+ Kết quả nghiên cứu góp phần kịp thời điều chỉnh, bổ sung vào cơ sở xác
định các giải pháp nâng cao hiệu quả về chất lượng đấu thầu của một đơn vị hoạt
động trong lĩnh vực quản lý dự án cơng trình cho phù hợp với thực tế.
+ Công việc đấu thầu không chỉ thuộc trách nhiệm của Chủ đầu tư, cơ quan
quản lý hay nhà thầu mà toàn xã hội đều quan tâm tới vấn đề này vì yêu cầu của
quản lý liên quan tới việc chi tiêu và sử dụng tiền vốn Nhà nước. Các phương tiện
thông tin đại chúng hàng ngày đều bám sát các cuộc đấu thầu. Vai trò của công luận
làm cho công tác đấu thầu ngày cang được công khai, công băng, minh bạch.
1.3. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu của đề tài là trên cơ sở nghiên cứu tổng quan, nghiên cứu cơ sở lý
luận và thực tiễn, phân tích thực trạng và đề xuất được một số giải pháp nâng cao
chất lượng công tác đấu thầu các cơng trình xây dựng tại Ban quản lý dự án và phát
triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho.
Nghiên cứu một cách hệ thống lý thuyết về công tác đấu thầu đối với các Ban
quản lý dự án, Chủ đầu tư, Nhà đầu tư các cơng trình sử dụng vốn ngân sách Nhà
nước (NSNN), để hồn thiện cơng nghệ quản lý phù hợp với sự phát triển nền kinh
tế tri thức dựa trên nền khoa học và công nghệ trong giai đoạn hiện nay.
Nhằm đưa ra các “ Giải pháp nâng cao chất lượng công tác đấu thầu tại
Ban quản lý dự án và phát triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho” và các đơn vị có
quy mơ tương tự ở tỉnhTiền Giang.
Hệ thống hóa lý luận cơ bản về công tác quản lý đầu tư xây dựng trong giai đoạn
6
thực hiện đầu tư cụ thể qua công tác quản lý về đấu thầu, góp phần hồn thiện hệ
thống hóa lý luận làm cơ sở tổng hợp, phân tích, đánh giá về công tác quản lý nâng
cao chất lượng đấu thầu. Đặc biệt đi sâu vào nội dung đưa ra hướng giải pháp cho
quản lý công tác đấu thầu các cơng trình xây dựng trên địa bàn thành phố Mỹ Tho.
Thơng qua phân tích, đánh giá tổng qt về thực trạng cơng tác đấu thầu cơng
trình xây dựng. Trên cơ sở lý luận đó, nêu quan điểm và đề xuất một số giải pháp
thiết thực, khả thi nhằm nâng cao chất lượng cơng tác đấu thầu các cơng trình xây
dựng trong địa bàn của tỉnh Tiền Giang.
1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu:
Phân tích và thảo luận theo quan điểm của các Chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án,
các chuyên gia về Quản lý dự án xây dựng; Các đơn vị tư vấn: Thiết kế, Thẩm tra,
Giám sát, Kiểm định chất lượng; Các đơn vị thi cơng và các chun gia có nhiều
kinh ngiệm trong lĩnh vực xây dựng, quản lý, đấu thầu, tư vấn ... Đặc biệt là các
đơn vị, các cá nhân làm việc liên quan đến các dự án nhà nước liên quan đến lĩnh
vực đấu thầu xây dựng.
1.4.2. Phạm vi nghiên cứu:
Quá trình nghiên cứu đề tài sẽ đặt ra nhiều vấn đề sau đó chọn lọc các yếu tố
mà đề tài cần quan tâm để đánh giá tầm quan trọng của nhóm các yếu tố tác động
đến hiệu quả hoạt động đấu thầu xây dựng cơng trình dưới nhiều góc độ.
- Về khơng gian: Nghiên cứu thực hiện khảo sát các Ban quản lý dự án và phát
triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho nói chung trên địa bàn tỉnh Tiền Giang.
- Về thời gian: Phạm vi nghiên cứu chỉ giới hạn trong giai đoạn từ năm 2015
đến nay.
- Góc độ phân tích: Đánh giá dưới góc độ của Cơ quan quản lý nhà nước, Chủ
đầu tư. Hiệu quả hoạt động của các đơn vị tư vấn quản lý, giám sát, tổ chức đấu
thầu, thi công ...
7
1.5. Phương pháp nghiên cứu
1.5.1 Xây dựng mơ hình khảo sát:
Xác định thực trạng tổ chức và quản lý qui trình đấu thầu của thành phố Mỹ
Tho nói riêng trong những năm qua vẫn còn hạn chế nhiều khiếm khuyết trong:
năng lực và kỹ năng quản lý công tác đấu thầu, cơng tác giải ngân trong thanh quyết
tốn, tính chun nghiệp về quản lý qui trình đấu thầu.
Xác định các nhân tố tồn tại liên quan đến chất lượng đấu thầu.
1.5.2 Thu thập thông tin khảo sát:
Thu thập thông tin khảo sát được thực hiên qua hai bước
Bước 1: Nghiên cứu định tính đưa ra bảng câu hỏi thứ nhất.
Bước 2: Kiểm tra bảng câu hỏi, xây dựng bản câu hỏi chính thức.
1.5.3 Xây dựng bản câu hỏi:
Bảng câu hỏi cần bám sát hướng nghiên cứu đã xác định. Cần tham khảo các
nghiên cứu nước ngoài, tài liệu trong nước cũng như các tạp chí chun ngành. Sau
đó thiết lập thành phần và nội dung bảng câu hỏi.
1.5.4 Thu thập số liệu cho bảng câu hỏi:
Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động đầu tư xây
dựng, công tác thẩm định dự án đầu tư xây dựng cơng trình dân dụng, hạ tầng kỹ
thuật đối với các cơng trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước.
Các báo cáo tổng hợp của các cơ quan, đơn vị chức năng, các nghiên cứu phân
tích trước của trong nước, ngoài nước và ở thành phố Mỹ Tho, phiếu khảo sát thăm
dò ý kiến của các chuyên gia trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Sau khi thu thập các yếu
tố bảng câu hỏi sơ bộ được hoàn thành.
1.5.5 Phân tích và xử lý số liệu:
Sau khi xác định được các nhân tố ảnh hưởng đến công tác tổ chức đấu thầu,
dùng phần mềm (Excel, SPSS,…) để phân tích số liệu và xếp hạng các yếu tố có
mức độ ảnh hưởng đến công tác đấu thầu.
Kết hợp giữa kết quả từ phần mềm và thực tiễn về hiệu quả của đấu thầu để đề
xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu trong địa bàn thành
phố Mỹ Tho.
8
1.6. Phương pháp nghiên cứu và kỹ thuật áp dụng
Dựa vào phương pháp chuyên gia, phương pháp khảo sát, thống kê vào phương
pháp tốn để có cơ sở khoa học đánh giá tính chính xác của các nội dung nghiên cứu.
Nội dung phương pháp thực hiện nghiên cứu được thực hiện thơng qua hai
bước chính: định tính và định lượng.
1.6.1 Phương pháp định tính
Tìm hiểu, thu thập, phân loại kết quả có sẵn của những nghiên cứu trước, các bài
báo nghiên cứu khoa học trên các tạp chí chuyên ngành trong nước và quốc tế, những
đơn vị thi công, chủ đầu tư, tư vấn giám sát, kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng, kỹ sư thẩm
định, kỹ sư điện - nước, các chuyên gia trong lĩnh vực quản lý dự án có nhiều kinh
nghiệm trong việc tổ chức đấu thầu các dự án có sử dụng nguồn vốn NSNN.
1.6.2 Phương pháp định lượng
Dựa trên những dữ liệu thu thập được từ kết quả khảo sát bằng bảng câu hỏi từ
khảo sát tác giả thiết kế, mã hóa và nhập liệu thơng qua cơng cụ phần mềm
SPSS20.0. Sau đó tiến hành kiểm định thang đo và độ tin cậy của biến quan sát
được đánh giá bằng hệ số Cronbach’s Alpha.
Phân tích phương pháp PCA để phân nhóm tìm nhân tố chính. Sau đó phân
tích ANOVA để xem xét những quan điểm khác nhau của các bên tham gia.
Từ đó, đưa ra kết luận và những kiến nghị để nâng cao chất lượng trong công
tác đấu thầu tại ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Mỹ Tho và các đơn
vị khác có qui mơ tính chất hoạt động tương tự.
1.7 Kết luận
Phân tích được thực trạng và đánh giá được những mặt hạn chế, từ đó phân
tích ngun nhân để đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác
đầu thầu tại Ban quản lý dự án và phát triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho.
Hệ thống lại cơ sở lý luận và thực tiễn về đấu thầu.
- Đánh giá thực trạng công tác quản lý đấu thầu xây lắp tại Ban quản lý dự án
và phát triển quỹ đất thành phố Mỹ Tho giai đoạn 2015-2020.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đấu thầu xây lắp
tại Ban trong thời gian tới.
9
CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU
2.1. Tổng quan về công tác đấu thầu
2.1.1. Tổng quan về tổ chức đấu thầu xây dựng cơng trình
Theo Luật xây dựng số 50/2014/QH13 ngày 18 tháng 06 năm 2014, hiệu lực
từ 01/01/2015: "Dự án đầu tư xây dựng là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc
sử dụng vốn để tiến hành hoạt động xây dựng để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo
cơng trình xây dựng nhằm phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng cơng trình hoặc
sản phẩm, dịch vụ trong thời hạn và chi phí xác định".
Như vậy, nói một cách vắn tắt: DA ĐTXD là dùng vốn để có kết quả là cơng
trình trong thời hạn và chi phí nhất định.
Đấu thầu góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của nền kinh tế.
Đấu thầu các dịch vụ tư vấn góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý
nhà nước về đầu tư và xây dựng cơ bản, hạn chế và loại trừ các tình trạng như thất
thốt lãng phí vốn đầu tư và các hiện tượng tiêu cực khác trong xây dựng cơ bản.
Đấu thầu tư vấn góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của các dự án, nâng
cao hiệu nâng cao năng lực cho các nhà thầu tư vấn của ngành xây dựng nước ta.
Đấu thầu là động lực, điều kiện để cho các đơn vị xây dựng cạnh tranh lành
mạnh trong cơ chế thị trường, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành công
nghiệp xây dựng.
Đấu thầu giúp chủ đầu tư lựa chọn được đối tác phù hợp nhất.
+ Thông qua đấu thầu tư vấn, chủ đầu tư sẽ tìm được các nhà thầu hợp lý nhất
và có khả năng đáp ứng tốt nhất các yêu cầu của dự án;
+ Đấu thầu sẽ giúp chủ đầu tư giải quyết được tình trạng lệ thuộc vào nhà thầu
duy nhất;
+ Đấu thầu tạo cơ hội nâng cao trình độ và năng lực của đội ngũ cán bộ kinh
tế, kỹ thuật của các bên mời thầu và nhà thầu.
Đấu thầu tạo môi trường lành mạnh giúp các nhà thầu nâng cao khả năng cạnh
tranh của mình, tạo sự cơng bằng và hiệu quả cao trong xây dựng.
+ Nhờ nguyên tắc cơng khai và bình đẳng trong đấu thầu, các doanh nghiệp xây
dựng phát huy đến mức cao nhất cơ hội tìm kiếm dự án, tham gia đấu thầu và ký kết
10
hợp đồng (nếu trúng thầu), tạo ra công ăn việc làm cho người lao động, phát triển
sản xuất kinh doanh;
+ Để thắng thầu mỗi nhà thầu phải chọn trọng điểm để đầu tư về các mặt kỹ
thuật, công nghệ và lao động. Từ đó sẽ nâng cao năng lực của doanh nghiệp không
chỉ trong một lần tham gia đấu thầu mà cịn góp phần phát triển mở rộng qui mơ
doanh nghiệp dần dần;
+ Để thắng thầu doanh nghiệp xây dựng phải hoàn thiện về mặt tổ chức quản
lý nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ trong việc lập hồ sơ dự thầu cũng
như toàn cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp;
+ Thông qua đấu thầu, các doanh nghiệp xây dựng sẽ tự nâng cao hiệu quả
cơng tác quản trị tài chính, làm giảm chi phí và thúc đẩy nâng cao hiệu quả sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp.
Trong xây dựng hiện nay, hình thức đấu thầu là hình thức cơng bằng nhất, bắt
buộc các doanh nghiệp tham gia muốn thắng thầu đều phải tự nâng cao năng lực
của mình. Nhà thầu nào có sức cạnh tranh cao sẽ thắng thầu. Chủ đầu tư dựa trên
các tiêu chuẩn được xác định trước để so sánh, lựa chọn nhà thầu, có sự giám sát
của cơ quan có thẩm quyền. Trong sự công bằng khách quan như vậy sẽ tạo ra sự
cạnh tranh lành mạnh, sẽ giúp cho việc nâng cao hiệu quả kinh tế của ngành xây
dựng nói riêng và hiệu quả kinh tế nói chung.
Có các hình thức đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp. Trong đó đầu tư trực tiếp
là hình thức đầu tư do nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư và tham gia quản lý hoạt động đầu
tư. Đầu tư gián tiếp là hình thức đầu tư thơng qua việc mua cổ phần cổ phiếu, trái
phiếu và các giấy tờ có giá khác, quỹ đầu tư chứng khốn và thơng qua các định chế
tài chính trung gian khác mà nhà đầu tư không trực tiếp tham gia quản lý hoạt động
đầu tư.
Đối với ngành xây dựng cơng trình ở nước ta hiện nay cơ bản áp dụng hình
thức đầu tư trực tiếp, cụ thể:
- Thành lập tổ chức kinh tế 100% vốn của nhà đầu tư trong nước hoặc 100%
vốn của nhà đầu tư nước ngoài.
- Thành lập tổ chức kinh tế liên doanh giữa các nhà đầu tư trong nước và nhà
đầu tư nước ngoài.
11
- Đầu tư theo hình thức hợp đồng hợp đồng BOT, hợp đồng BTO, hợp đồng
BT. Trong đó:
+ Hợp đồng BCC (hợp đồng hợp tác kinh doanh) là hình thức đầu tư được ký
giữa các nhà đầu tư nhằm hợp tác kinh doanh phân chia lợi nhuận, phân chia sản
phẩm mà không thành lập pháp nhân;
+ Hợp đồng BOT (hợp đồng xây dựng – kinh doanh – chuyển giao) là hình
thức đầu tư được ký giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư để xây
dựng, kinh doanh cơng trình kết cấu hạ tầng trong một thời hạn nhất định, hết thời
hạn nhà đầu tư chuyển giao khơng bồi hồn cơng trình đó cho Nhà nước Việt Nam;
+ Hợp đồng BTO (hợp đồng xây dựng – chuyển giao – kinh doanh) là hình thức
đầu tư được ký giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư để xây dựng cơng
trình kết cấu hạ tầng, sau khi xây dựng xong nhà đầu tư chuyển giao cơng trình đó cho
Nhà nước Việt Nam, Chính phủ dành cho nhà đầu tư quyền kinh doanh cơng trình đó
trong một thời hạn nhất định để thu hồi vốn đầu tư và lợi nhuận;
+ Hợp đồng BT (hợp đồng xây dựng – chuyển giao) là hình thức đầu tư được
ký kết giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư để xây dựng cơng trình
kết cấu hạ tầng, sau khi xây dựng xong nhà đầu tư chuyển giao cơng trình đó cho
Nhà nước Việt Nam, chính phủ tạo điều kiện cho nhà đầu tư thực hiện dự án khác
để thu hồi vốn đầu tư và lợi nhuận hoặc thanh toán cho nhà đầu tư theo thỏa thuận
trong hợp đồng BT.
2.2. Một số khái niệm cơ bản
2.2.1. Khái niệm Đấu thầu
Theo từ điển Bách khoa Việt Nam (do Trung tâm biên soạn từ điển bách khoa
Việt Nam biên soạn, xuất bản năm 1995), “Đấu thầu là phương thức giao dịch đặc
biệt, người muốn xây dựng cơng trình (người gọi thầu) công bố trước các yêu cầu
và điều kiện xây dựng cơng trình để người nhận xây dựng cơng trình (người dự
thầu) cơng bố giá mà mình muốn nhận. Người gọi thầu sẽ lựa chọn người dự thầu
nào phù hợp với điều kiện của mình với giá thấp hơn. Phương thức đầu thầu được
áp dụng tương đối phổ biến trong việc mua sắm tài sản và xây dựng các cơng trình
tư nhân và nhà nước”.
