skkn nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn thể dục (năm 2021)

SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

I. PHẦN MỞ ĐẦU.
1. Lý do chọn đề tài:
Đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát triển phẩm chất năng lực học sinh là
bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của
người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan
tâm học sinh vận dụng được những gì qua việc học. Với cách dạy học này, học sinh
tiếp thu kiến thức và vận dụng kiến thức đó vào đời sống thực tiễn một cách khoa học
và hiệu quả. Đây là bước đổi mới hữu hiệu nhất của ngành giáo dục trong thời gian
qua nhằm đào tạo ra những con người thực tế, có kiến thức và vận dụng nó vào đời
sống sinh hoạt một cách có hiệu quả. Đặc biệt từ năm học 2016-2017, Bộ Giáo dục
đã ra Thông tư 22, bổ sung sửa đổi một số điều từ Thông tư 30 trước đây. Bộ Giáo
dục cũng đã nhấn mạnh về việc dạy học, kiểm tra đánh giá học sinh tiểu học theo
hướng phát triển phẩm chất năng lực. Bên cạnh đó trong những năm tiếp theo, Bộ
giáo dục và các cấp có nhiều văn bản chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên cả nước thực
hiện việc dạy học và đánh giá học sinh theo phát triển phẩm chất, năng lực.
Đối với môn Thể dục ở tiểu học nói chung, ở lớp 2 nói riêng là một mơn học
có vai trị rất quan trọng trong việc rèn luyện năng lực thể chất cho các em, qua đó
giúp các em có được một sức khỏe tốt, thể trạng minh mẫn, sáng tạo để học tập các
môn học khác. Chính vì thế mà trong những năm học qua, Ban giám hiệu trường tiểu
học Trần Quốc Toản đã liên tục có những điều chỉnh, chỉ đạo việc dạy học từ phương
pháp truyền thống sang dạy học theo hướng phát triển phẩm chất năng lực cho học
sinh , nhà trường luôn quan tâm sát sao đến việc dạy học phát triển phẩm chất năng
lực, nhà trường đã tổ chức nhiều đợt tập huấn chuyên môn, nhiều buổi sinh hoạt
chuyên đề theo nghiên cứu bài học nhằm giúp giáo viên trong trường từng bước tiếp
cận dạy học phát triển phẩm chất năng lực học sinh, qua đó thống nhất những phương
pháp, kĩ thuật dạy học phù hợp với đối tượng học sinh trong mỗi lớp.
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy mơn Thể dục, tơi ln chịu khó học tập,
lắng nghe đồng nghiệp, tham khảo tài liệu để nắm vững các phương pháp, các kĩ

thuật dạy học phát triển phẩm chất năng lực cho học sinh. Với mong muốn hiểu rõ
hơn cách dạy đổi mới này để giúp các em nắm được kiến thức và vận dụng nó vào
cuộc sống sinh hoạt một cách cụ thể và hiệu quả nhất. Trong q trình nghiên cứu tơi
đã nhận thấy một điều hết sức quan trọng trong dạy học phát triển phẩm chất năng
lực, đó là tính chăm học chăm chỉ của học sinh. Bởi khi các em chăm học, chăm chỉ
các em mới bộc lộ được những tính cách của mình, thể hiện được những quan điểm
1
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

học tập để từ đó tiếp thu kiến thức một cách chủ động và vận dụng vào thực tiễn.
Điều này khác hoàn toàn với cách dạy truyền thống trước đây, khi giáo viên giảng
bài, học sinh chỉ việc ngồi ngoan ngoãn nghe và lắng nghe những lời giảng của thầy
cơ, sau đó thuộc những yêu cầu trong sách giáo khoa đưa ra. Do đó, việc làm thế
nào ? để các em phát huy tính tự giác, tích cực trong q trình học tập và rèn luyện là
điều tơi quan tấm nhất. Do đó, tôi đã tập trung nghiên cứu, tham khảo nhiều tài liệu
và bạn bè đồng nghiệp về dạy học phát triển phẩm chất năng lực nhằm đưa ra những
định hướng có tính khả thi để phát huy tính chăm học cho học sinh trong học tập.
Với tinh thần đó tơi quyết định chia sẻ những kinh nghiệm vừa qua của bản
thân tôi thông qua sáng kiến kinh nghiệm với tên gọi: “Nâng cao phẩm chất chăm
học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn thể dục”
2. Mục tiêu, nhiệm vụ đề tài.
a. Mục tiêu đề tài:
Đề tài có mục tiêu nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 thông qua
các bài học môn thể dục. Qua đó phát triển đức, trí, thể, mỹ một cách tồn diện để các
em học tập tốt các môn học khác.
b. Nhiệm vụ của đề tài:

Đề tài: “Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học
thể dục” tập trung chủ yếu vào một số nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu các loại tài liệu về phương pháp, hình thức tổ chức dạy học mơn
thể dục lớp 2 để có những căn cứ pháp lý khi xây dựng kế hoạch dạy học nội dung
này.
- Tìm hiểu về tâm sinh lý lứa tuổi học sinh lớp 2 về cách học của các em cũng
như sở thích, sở trường để từ đó hướng dẫn các em thực hiện những bài học để nâng
cao phẩm chất chăm học, qua đó giúp các em phát triển các phẩm chất, năng lực của
mình.
- Trao đổi cùng với đồng nghiệp có kinh nghiệm về dạy học mơn thể dục để từ
đó tơi có cái nhìn một cách tổng thể trong quá trình xây dựng nội dung đề tài.
- Triển khai một số biện pháp được rút ra trong quá trình nghiên cứu về dạy
môn thể dục giúp học sinh nâng cao phẩm chất chăm học. Từ đó các em sẽ phát triển
được những phẩm chất, năng lực vốn có khác của mình.
3. Đối tượng nghiên cứu.

2
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học mơn
thể dục

Do tính chất của đề tài nên đối tượng nghiên cứu là các em học sinh khối lớp 2
trường tiểu học Trần Quốc Toản – Thị trấn Krông Năng – Huyện Krông Năng – Tỉnh
Đăk Lăk.

3
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản

SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

4. Giới hạn của đề tài.
Với thời gian nghiên cứu hạn chế cũng như kiến thức của bản thân có hạn nên
đề tài chỉ nghiên cứu trong phạm vi môn Thể dục khối lớp 2 của trường tiểu học Trần
Quốc Toản.
5. Phương pháp nghiên cứu.
Để hoàn tất nội dung nghiên cứu của đề tài, tôi đã sử dụng một số phương pháp
nghiên cứu sau:
a. Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Là phương pháp nghiên cứu một số tài liệu, một số văn bản có liên quan đến
việc tổ chức dạy học môn thể dục lớp 2 theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực,
nhằm cung cấp thêm một số hiểu biết cũng như căn cứ pháp lý khi triển khai nội dung
đề tài.
b. Phương pháp khảo sát:
Là phương pháp khảo sát đối tượng học sinh, nhất là các em lớp 2 về đặc điểm
tâm sinh lý để xây dựng những hoạt động dạy học phù hợp với đối tượng các em để
nâng cao phẩm chất chăm học.
c. Phương pháp trao đổi kinh nghiệm:
Là phương pháp trao đổi với một số đồng nghiệp có kinh nghiệm về tổ chức
dạy học môn thể dục để từ đó tơi xem xét và điều chỉnh những biện pháp trong đề tài
một cách hợp lý nhằm mang lại tính hiệu quả cao hơn của nội dung nghiên cứu.
d. Phương pháp tổng kết:
Là phương pháp tổng kết những vấn đề đã nghiên cứu và khảo sát từ đó xây
dựng những biện pháp có tính khả thi cho kế hoạch bài dạy môn thể dục lớp 2 nhằm
nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh. Từ đó các em sẽ phát triển các phẩm
chất, năng lực còn lại của bản thân.
Ngồi ra tơi cịn sử dụng thêm một số phương pháp khác để phục vụ cho việc

nghiên cứu và hoàn thiện đề tài.

4
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

II. PHẦN NỘI DUNG.
1. Cơ sở lý luận
1.1. Các phẩm chất, năng lực cần đạt trong Thông Tư 22 của Bộ Giáo dục
và Đào tạo.
a) Năng lực: tự phục vụ, tự quản; hợp tác; tự học và giải quyết vấn đề;
b) Phẩm chất: chăm học, chăm làm; tự tin, trách nhiệm; trung thực, kỉ luật;
đồn kết, u thương.”
Đây chính là 4 phẩm chất nền tảng giúp học sinh rèn luyện bản thân và hiểu
được những phẩm chất quý giá của dân tộc mình.
1.2. Vai trị của mơn thể dục ở trường tiểu học
(Tài liệu tham khảo trên Internet – công ty cổ phần đầu tư và phát triển giáo
dục Bộ giáo dục … )
Mục tiêu của môn thể dục là phát triển kỹ năng vận động và phát triển thể chất
ở trẻ em, đưa ra các bài tập thể dục thích hợp và thói quen ăn uống của học sinh. Giáo
viên thể dục phải điều chỉnh chương trình giảng dạy của mình để thích ứng với học
sinh tiểu học nhất là lớp 2 vì lứa tuổi này chưa nhận thức được việc học thể dục để
làm gì ?cho nên vai trị của mơn thể dục có vị trí khá quan trọng trong q trình phát
triển trí lực của học sinh trong nhà trường.
* Rèn thể lực - nền tảng trau dồi trí lực
Khoa học cũng như thực tiễn cho thấy, chăm sóc và nâng cao sức khỏe của con
người bằng “phương tiện” là bài tập thể chất, là biện pháp chủ động nhất, tích cực

nhất, ít tốn kém nhất có khả năng thực thi, mà lại phù hợp với quy luật hoạt động tâm,
sinh lý của cơ thể và lứa tuổi, mang tính phịng ngừa bệnh tật, nâng cao sức khỏe, làm
đẹp hình thái, phát triển toàn diện các tố chất vận động một cách ưu thế nhất!
Thông qua rèn luyện thân thể bằng những bài học trong môn thể dục, với
những yêu cầu cần đạt, có thể hình thành và giáo dục được những phẩm chất đạo đức
nhân cách của con người một cách tự nhiên như: Ý chí, chăm học, lịng dũng cảm, sự
tự tin, tính kiên trì và nhẫn nại, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể ý thức đồng
đội...
Cùng với sự chăm lo tới đời sống vật chất và tinh thần của học sinh, môn thể
dục với bản chất là mơn học vận động, có vai trò nâng cao sức khỏe, năng lực hoạt

5
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

động trong tất cả các thời kỳ học tập. Việc học thể dục cịn có tác dụng quan trọng
trong q trình rèn luyện đạo đức, ý chí và thẩm mỹ cho học sinh.
* Khỏe thể lực - lành mạnh về nhân cách
Đối với học sinh tiểu học nói chung, các em học sinh lớp 2 nói riêng lại càng
quan trọng hơn bao giờ hết. Vì đây là thời kỳ quan trọng nhất để phát triển và hoàn
thiện thể chất, nhân cách trong cuộc đời của mỗi con người. Một phương pháp hiệu
quả nhất, nhằm giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ, trong hiện tại và cả tương lai của
dân tộc. Được thực hiện ngay từ tuổi đi học cho tới suốt cả q trình lao động nghề
nghiệp.
Cùng với sức khỏe, trí tuệ, hoàn thiện các năng lực thể chất là yếu tố cơ bản
của con người lao động mới. Mỗi người cần phải có một lối sống lành mạnh, một sự
phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần, nhất là trong hoàn cảnh nhiều mặt trái

của nền kinh tế thị trường như hiện nay.
Mơn học thể dục có ý nghĩa to lớn trong việc phát huy và bồi dưỡng nhân tố
con người. Đồng thời góp phần nâng cao thể lực giáo dục nhân cách, đạo đức lối sống
lành mạnh, làm phong phú đời sống văn hóa tinh thần và vật chất và phát huy tinh
thần dân tộc của con người Việt Nam, tăng cường và giữ vững an ninh quốc phịng.
Nhất là trong tình hình hiện nay của đất nước. Cho nên tổ chức tập thể dục giữa giờ
trong nhà trường phổ thông là một hoạt động tập thể tích cực, giúp cho khơng khí nhà
trường tươi vui, lành mạnh, ngoài ra tạo điều kiện để các em học sinh thư giãn đầu
óc, cải thiện trí nhớ hồi phục năng lượng, giảm sự căng thẳng, và hồi phục sức khỏe ,
có tác dụng rèn luyện thể chất và thể lực cho cơ thể mà cịn có tác dụng rất lớn đối
với việc thúc tiến và nâng cao các hoạt động của não, ngoài ra tập luyện thể dục
thường xuyên cịn thúc đẩy q trình sinh trưởng và phát triển toàn diện ở trẻ em,
nâng cao năng lực hoạt động cơ bản của con người.
KHỎE – ĐẸP – VUI là những thông điệp của hoạt động thể dục mà trường
nơi tôi công tác muốn xây dựng cho học sinh của mình một tinh thần đồn kết, vui
tươi. Nâng cao đời sống tinh thần của các em học sinh, góp phần tích cực trong việc
nâng cao chất lượng giáo dục đồng bộ trong trường tiểu học.
2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu.
Trường tiểu học Trần Quốc Toản là một đơn vị đóng trên địa bàn thị trấn
Krơng Năng, với cơ sở vật chất được trang bị tương đối đầy đủ.
6
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên
môn, các buổi trao đổi xen kẽ trong các buổi hội họp nhằm lắng nghe những ý kiến từ
phía giáo viên để có những hướng khắc phục kịp thời những vấn đề mà giáo viên

đang lúng túng hay những ý kiến chưa đi đến thống nhất cao trong việc dạy học phát
triển phẩm chất năng lực.
2.1.1. Thuận lợi
Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 trong các bài học môn thể
dục là một nội dung hết sức mới mẻ. Nhưng đối với trường tơi cơng tác thì ban giám
hiệu cũng như các tổ chức trong nhà trường quan tâm đúng mức, tạo mọi điều kiện
thuận lợi như : Trang bị đồ dùng dạy học, các phươg tiện hỗ trợ việc dạy học…vv để
hỗ trợ cho giáo viên thực hiện nhiệm vụ của mình, điều đó là một thuận lợi lớn để
những giáo viên dạy môn thể dục như tơi ln cố gắng vượt khó để hồn thành tốt
nhiệm vụ được giao.
Đối tượng học sinh lớp 2 rất ngoan, lễ phép và luôn vâng lời thầy, cô giáo. Đây
là một trong những động lực giúp cho chúng tôi quên đi mọi mệt nhọc, mọi vất vả
sau mỗi ngày học tập giảng dạy rèn luyện cho học sinh.
Đa số gia đình phụ huynh học sinh biết chia sẻ với giáo viên về những vất vả
khi phải dạy con em họ là những đối tượng còn non nớt tất cả bắt đầu từ con số
khơng. Do đó đã phần nào làm vơi đi những nỗi khó nhọc mỗi ngày mà chúng tôi
đang thường gặp.
Là người từng dạy lớp 2, hiểu thấu được niềm vui, nỗi buồn cũng như những
vất vả khi phải dạy lớp nhỏ như ở lớp 1,2 nên chúng tơi ln lạc quan, u nghề,
nhiệt tình trong mọi cơng việc, dù khó khăn đến đâu, tơi cũng cố gắng hết sức mình
để vượt qua và hồn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
2.1.2. Khó khăn
Nhưng bên cạnh những điều kiện thuận lợi đó thì cũng cịn khơng ít những khó
khăn cũng rất nhiều đang ngày càng đặt nặng lên vai mỗi công việc của chúng tôi:
Đa số gia đình phụ huynh học sinh đều làm nghề nơng nghiệp, buôn bán nhỏ
kinh tế thu nhập không ổn định, theo mùa vụ. Ít có thời gian quan tâm chăm sóc con
cái, gần như mọi công việc giáo dục đều do nhà trường, do giáo viên đảm nhận. Số
lượng phụ huynh trong lớp cịn điều kiện kinh tế khá rất ít nên việc trang bị dụng cụ,

7

Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

sách vở bị đồ dùng học tập cho con em còn hạn chế dẫn đến các em thiếu hụt về đồ
dùng học tập trong các giờ học đặt biệt là các giờ học bộ môn khá nhiều.
Đối tượng học sinh trong lớp chưa đồng đều, một số em được gia đình có điều
kiện kinh tế khá thì cưng chiều nên khi đến lớp chưa tập trung chú ý nghe thầy cô
giáo giảng bài.
Môn thể dục là mơn học ngồi trời nên rất khó quản lý về mức độ tập trung,
với lại các em còn nhỏ hiếu động nên cứ được ra sân học là như chim sổ lồng, chạy
nhảy ung tung dẫn đến rất vất vả cho giáo viên quản lí cũng như khi triển khai nhiệm
vụ bài học và nội dung tập trong giờ học.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp.
Mục tiêu của giải pháp là trình bày một số biện pháp dạy học cho học sinh lớp
2 trong trong các bài học thể dục nhằm giúp các em nâng cao phẩm chất chăm học.
Qua đó phát triển những năng lực của bản thân qua các hoạt động này.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.
Để tổ chức được một số biện pháp này cho học sinh tơi đã tìm hiểu kĩ các tài
liệu, các thông tin liên quan từ nhiều nguồn tài liệu để có những hoạt động thiết thực
và hiệu quả. Cụ thể như sau:
Giải pháp 1: Nâng cao phẩm chất chăm học qua hoạt động tập mẫu.
Với tâm lí thích được khen, thích được các bạn để ý trong giờ học của các em
lớp 2 nên việc được chọn làm mẫu cho cả lớp tập theo luôn được quan tâm và rất
thích được thầy giáo, cơ giáo cho làm. Nắm được tâm lý này nên mỗi tiết học tôi
thường thay đổi số lượng các em làm mẫu để phát triển phẩm chất chăm học cho các
em. Qua đó các em sẽ phát triển được các phẩm chất năng lực khác như : tính mạnh

dạn tự tin trước tập thể , chủ động xung phong...
Cách thực hiện như sau:
Cứ vào đầu mỗi tiết học, sau khi hoàn thành các bước của tiết học như : điểm
số,khởi động… triển khai những động tác cần học trong bài thì tơi tiến hành chọn một
số em làm mẫu để cả lớp cùng qua sát và thực hiện theo. Sau đó mới chia lớp ra thực
hiện theo nhóm,… Việc lựa chọn học sinh làm mẫu được thay đổi thường xuyên
nhằm tạo cơ hội cho các em phát huy phẩm chất chăm học. Vì để được thầy giáo
chọn làm mẫu thì các em phải cố gắng chăm luyện tập, do đó với hình thức này tơi đã
thúc đẩy được sự tự giác và tiến bộ từng ngày của các em.
8
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

Khi dạy một bài mới theo hướng phát triển phẩm chất năng lực học sinh, tôi
thường triển khai bằng các bước như sau:
I. Mở đầu:
1. Nhận lớp, phổ biến nội quy.
2. Khởi động: Tơi tổ chức một vài trị chơi mang tính khởi động (hát bài vịng
trịn, trị chơi lăn bóng về trước,…)
II. Phần cơ bản.
1. Giáo viên làm mẫu 2- 3 lần các động tác.
2. Học sinh làm mẫu.
3. Chia tổ để luyện tập
4. Trò chơi
III. Phần kết thúc.
1. Tập hợp đội hình, thả lỏng.
2. GV hệ thống bài học.

5. Nhận xét, dặn dò.
Như vậy qua các bước tổ chức một tiết học bài mới tơi đã nêu ở trên thì việc
vận dụng các động tác làm mẫu của học sinh tôi thường sử dụng ở nội dung 2 và nội
dung 3 trong phần II. Cơ bản. Vì 2 nội dung này đều cần học sinh làm mẫu: Thứ
nhất làm mẫu chung cho cả lớp sau khi thầy giáo làm mẫu. Thứ hai học sinh làm mẫu
khi lớp chia nhóm để luyện tập.
Ví dụ : Khi dạy bài thể dục phát triển chung (Sách thể dục lớp 2). Ở tiết 1,
luyện tập 2 động tác Vươn thở và tay.
Sau khi tôi làm mẫu xong, tôi đã gọi một số em lên làm lại cho cả lớp quan sát,
sau đó tuyên dương các em. Hình thức này có 2 tác dụng: Thứ nhất là để cho cả lớp
cùng xem lại bài học (2 động tác). Thứ hai là động viên khích lệ các em, em được
chọn tập mẫu sẽ vui vẻ tự hào và chăm học hơn, em chưa được chọn sẽ nhìn bạn để
phấn đấu chăm học hơn để lần sau thầy chọn làm mẫu.

9
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

Cứ như vậy từng bước tôi phát triển và nâng cao phẩm chất chăm học cho các em
thông qua biện pháp này và từ đó các em phấn đấu để phát huy các phẩm chất, năng
lực khác trong học tập và rèn luyện.
Giải pháp 2: Nâng cao phẩm chất chăm học qua hoạt động nhóm.
Hoạt động nhóm trong dạy học khơng phải là một phương pháp dạy học mới,
nó đã được giáo viên tổ chức thực hiện trong những năm trước đây năm về trước khi
dạy học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh. Do đó việc triển khai phương
pháp này đều được giáo viên thực hiện thường xuyên trong mỗi tiết dạy ở tất cả các
môn học khác nhau.

Đối với môn học thể dục ở lớp 2 mà tôi đang dạy, việc tổ chức phương pháp
hoạt động nhóm cũng được tôi thực hiện một cách nhuần nhuyễn trong các hoạt động
luyện tập của mỗi tiết học. Điều mới mẻ ở đây, ngồi các tác dụng của nhóm như:
phát huy năng lực tự chủ, hợp tác,…thì đối với tơi phương pháp dạy học này cịn có
một ưu điểm nữa đó là nâng cao phẩm chất chăm học cho các em thông qua phương
pháp này. Tức là mỗi lần tổ chức hoạt động nhóm, tơi thường cử một em là nhóm
trưởng có nhiệm vụ điều hành nhóm thực hiện động tác nào đó mà thầy giáo u cầu.
Với vai trị này học sinh sẽ rất thích và sẽ thật chăm học để bạn học theo, để bạn
khâm phục đặc biệt thoát ly sự có mặt của thầy giáo ở gần,…từ đó các em khác cũng
sẽ muốn được làm nhóm trưởng,… và cứ như thế, mỗi lần hoạt động nhóm tơi lại
thay một em khác, việc này ln được hốn đổi để tăng tính tự giác, chăm học cho
các em.
Ví dụ: Cũng là khi dạy bài : “Thể dục phát triển chung” – Động tác chân. Sách
thể dục lớp 2.
Sau các bước như đã nêu ở trên, ở phần luyện tập theo nhóm, tơi chia lớp ra
nhiều nhóm nhó (từ 5-6 em). Cho các nhóm tự đề cử nhóm trưởng và tiến hành tập
luyện. sau một thời gian nhất định, tôi lại tiến hành đảo nhóm (em này sang nhóm
kia), đổi nhóm trưởng và tiếp tục tập luyện lại.
10
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học mơn
thể dục

Hình thức này mục đích là tránh sự nhàm chán của mỗi học sinh vì khi cử
nhóm trưởng sẽ có một số em làm chưa tốt, điều hành nhóm chưa thật lưu lốt,…dẫn
đến các em trong nhóm sẽ khơng hài lịng sinh ra nhàm chán sẽ nói chuyện riêng
hoặc khơng tập trung hay khơng chịu luyện tập,… Do đó tơi sử dụng hình thức đảo
nhóm nhằm điều hịa sự cân bằng hoạt động và phát huy phẩm chất chăm học cho các

em. Em trưởng nhóm điều hành chưa tốt sẽ phấn đấu tốt hơn, em trong nhóm sẽ chăm
học để phấn đấu làm trưởng nhóm.

Tương tự như cách trình bày trên, trong các bài học của môn thể dục lớp 2 tôi
thường xuyên áp dụng biện pháp này để khích lệ học sinh chăm học hơn, vui vẻ hơn
để tiếp thu bài tốt, có cơ thể khỏe mạnh để học tập tốt các môn học khác.
Giải pháp 3: Nâng cao phẩm chất chăm học qua một số trị chơi nhỏ.
Có thể khẳng định rằng trị chơi là một “Món ăn” tinh thần khơng thể thiếu
được của các em học sinh trong mỗi giờ học. Tác dụng của trị chơi cực kì lớn trong
việc hình thành và phát triển tri thức cũng như nhân cách của mỗi em. Mỗi trò chơi
đều mang lại một giá trị giáo dục nhất định. Nhưng tất cả các trò chơi đều cùng một
mục tiêu là giúp giáo viên dễ điều hành và tổ chức lớp học theo ý của mình và giúp
học sinh nhanh lấy lại tinh thần hứng khởi xua tan những căng thẳng mệt nhọc sau
mỗi lượng vận động, thậm chí cịn tạo ra những tiếng cười sảng khoái làm bớt đi
những căng thẳng để tiếp tục học tập thêm.
Tuy là một môn học thiên về thể chất nhưng môn thể dục ở lớp 2 cũng rất cần
đến phương pháp trị chơi. Bởi mơn học này có đặc thù riêng là tổ chức học tập và
rèn luyện ở ngồi trời, với khơng gian rộng, có nhiều yếu tố ngoại cảnh tác động trực
tiếp đến các em, nhất là trường tiểu học Trần Quốc Toản nằm ngay trên địa bàn trung
tâm của Huyện Krơng Năng có nhiều yếu tố ngoại cảnh tác động chi phối đến lớp học

11
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học mơn
thể dục

nên càng khó khăn cho giáo viên trong quá trình tổ chức lớp học bởi có q nhiều yếu
tố bên ngồi tác động.

Mặt khác môn thể dục cũng rất dễ chán, nhanh mất hứng thú với các em vì
phải lặp lại các động tác nhiều lần trong một tiết học. Do đó việc sử dụng trị chơi
trong dạy học mơn thể dục là hết sức quan trọng và cần thiết.
Nhận thức được vấn đề này nên tơi đã thu thập một số trị chơi nhỏ để gây
hứng thú cho các em, lấy lại tinh thần học tập trong mõi tiết học ngoài những trị chơi
đã có trong một số bài dạy trong sách giáo khoa. Trò chơi này chỉ tổ chức trong một
khoảng thời gian ngắn, nhanh để giúp các em vui vẻ, phấn chấn hơn trong tiết học
như : trò chơi hoa búp – Hoa nở; trò chơi Thò thụt; trò chơi cao thấp; trị chơi vỗ tay;
trị chơi tơi bảo,… Những trị chơi này tuy khơng phải là trị chơi mới, nhưng nó đã
được tổ chức thực hiện từ nhiều những năm học trước ở các hoạt động tập thể, nhất là
các hoạt động Đội thiếu nhiên Tiền phong.
Trước đây tôi cũng là một Tổng phụ trách Đội nhiều năm, có kinh nghiệm về
tổ chức sinh hoạt tập thể có tổ chức kết hợp các thể loại trò chơi nên khi tiếp cận dạy
mơn thể dục tơi có nhiều kinh nghiệm tổ chức dạy học có xen kẽ trị chơi vào tiết dạy
như thế này.
Ví dụ: Khi dạy bài 16: Ơn bài phát triển chung – Đi đều (sách thể dục lớp 2)
Trong phần cơ bản, sau khi cho học sinh ôn lại bài thể dục phát triển chung,
trước khi chuyển sang phần đi đều, tôi tiến hành cho các em chơi một số trò chơi để
lấy lại tinh thần học tập.
Chẳng hạn: trị chơi “vỗ tay”:
Cách chơi: Quản trị hơ: “Tay đâu – Tay đâu” (Học sinh đáp: Tay đây – Tay
đây). Quản trò: các em hãy vỗ tay theo thầy làm chứ không được vỗ tay theo thầy hô
nhé. Ai làm sai sẽ bị phạt.
Trò chơi bắt đầu và giáo viên hô “vỗ tay” học sinh phải quan sát đơi tay của
giáo viên để làm theo. Trị chơi này gấy hứng thú cho các em, tạo khơng khí thoải
mái cũng như lấy lại tinh thần học tập. Đồng thời trò chơi cũng rèn luyện cho các em
những kĩ năng nhanh mắt, nhanh tay,… Tương tự như trò chơi “Vỗ tay” tơi liên tục
đổi trị chơi khác để tránh trùng lặp như trò chơi : “Con thỏ”, “Thò – Thụt”, “Cao Thấp” và những trò chơi nhỏ khác những cũng có cách chơi tương tự.
Về hình thức phạt, tơi thường tổ chức phạt theo hình thức tập thể. Khi thấy một
số em chơi sai, tơi gọi lên phạt bằng hình thức như: Tạo sóng (cầm tay nhau đứng lên,

12
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

ngồi xuống theo nhịp hơ của quản trị); ban nhạc (Mỗi người làm một nhạc cụ: trống,
kèn, oocgan,…)…
Sau ít phút lấy lại tinh thần cho học sinh, tôi tiếp tục chia lớp thành vòng tròn
để tiếp tục thực hiện các nội dung khác của bài học. Cứ như vậy theo cách tích hợp
này, tơi thường xun lồng ghép những trị chơi nhỏ này vào các tiết học (phần học
sinh tự thực hành) để giúp các em nâng cao tinh thần chăm học và tiếp thu bài nhanh,
hiểu bài và vận dụng sáng tạo trong thực tiễn.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 thông qua các bài học môn
thể dục là một đề tài tuy không phải là mới nhưng mang lại rất nhiều lợi ích và giá trị
giáo dục trong dạy học theo phát triển phẩm chất năng lực hiện nay. Để tổ chức một
tiết dạy thành công, nghĩa là học sinh tham gia một cách tự giác, vui vẻ và thân thiện
để phát triển phẩm chất năng lực của mỗi em thì địi hỏi phải có sự đồng thuận cao
của người giáo viên với Ban giám hiện nhà trường và các tổ chức trong trường cùng
với cha mẹ học sinh, nếu lạm dụng hoạt động này nhiều sẽ ảnh hưởng đến chất lượng
học tập và rèn luyện của học sinh. Cịn nếu tổ chức các hoạt động khơng đảm bảo
tính khoa học của trị chơi thì sẽ ảnh hưởng nhiều đến các vấn đề khác. Điều này có
thể khẳng định việc tổ chức dạy học phát triển phẩm chất, năng lực là mối quan hệ
chặt chẽ với các phương pháp dạy học khác. Người giáo viên phải linh động và sáng
tạo thì cơng việc mới thực hiện đúng ý đồ. Mục tiêu bài dạy mới đạt được, mà như
chúng ta đã biết trong q trình dạy học thì khơng có một phương pháp dạy học nào
là vạn năng.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và

hiệu quả ứng dụng.
Với các bước tôi đã triển khai trong mỗi bài dạy của môn học thể dục lớp 2, tôi
đã nhận thấy kết quả thay đổi rõ rệt.
Thứ nhất: Về thái độ có nhiều học sinh chăm học hơn, vui vẻ và hòa nhập hơn
trước. Tình đồn kết trong lớp được nâng cao rõ rệt. Bên cạnh đó đa số phụ huynh
học sinh đã gọi điện khen ngợi thầy giáo vì các cháu về nhà rất vui, rất thích học với
thầy và chăm học hơn, thậm chí có những học sinh cịn trị chuyện với nhau mong
muốn có nhiều tiết thể dục hơn trong tuần .

13
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

Về kết quả học tập thì số lượng học sinh hồn thành nhiệm vụ học tập cũng rất
cao. Điều này cho thấy việc tổ chức các biện pháp giúp học sinh nâng cao phẩm chất
chăm học là một bước đi đúng hướng. Đây là một tín hiệu làm tơi rất vui sau khi sơ
kết học kì I. Bao nhiêu cơng sức đổ ra cả học kì I vừa qua đã mang lại hiệu quả.
Bảng tổng hợp kết quả khảo sát khối lớp 2 trước khi áp dụng đề tài:
Lớp

TSHS

Chăm chỉ học tập

Có chăm chỉ nhưng vẫn
còn thiếu tập trung

Chưa chăm chỉ học tập

2A1
2A2
2A3
2A4

30
18
24
32

24
13
19
25

4
2
3
5

2
3
2
2

Bảng tổng hợp kết quả khảo sát khối lớp 2 sau khi áp dụng đề tài:
Lớp

TSHS

2A1
2A2
2A3
2A4

30
18
24
32

Chăm chỉ học tập

Có chăm chỉ nhưng vẫn còn
thiếu tập trung

Chưa chăm chỉ học tập

26
15
22
30

4
3
2
2

0

0
0
0

Bảng tổng hợp kết quả học kì I, mơn Thể dục khối lớp 2 về kết quả học tập và
phẩm chất chăm học:
Lớp

TSHS

2A1
2A2
2A3
2A4

30
18
24
32

MỨC ĐẠT ĐƯỢC
HTT
HT
CHT
26
4
0
15
3
0

22
2
0
30
2
0

PHẨM CHẤT CHĂM HỌC, CHĂM LÀM
T
Đ
CCG
26
4
0
15
3
0
22
2
0
30
2
0

Đề tài này được nghiên cứu và khảo nghiệm với học sinh khối lớp 2 do tơi dạy
mơn thể dục. Nhưng với tính khả thi của nó và tác dụng của một số biện pháp thì tơi
nghĩ đề tài này có thể áp dụng được với tất cả các môn học khác trong trường tiểu
học.

14

Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

III. PHẦN KẾT LUẬN.
Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 thông qua các bài học môn
thể dục là một hình thức tổ chức dạy học tuy khơng mới về phương pháp tổ chức
nhưng mới về cách thể hiện. Những hoạt động này tơi thiết kế hồn tồn mới lạ và
chưa được áp dụng bất kì một nơi nào khác. Với các bước thực hiện trong đề tài này
học sinh sẽ phát huy được phẩm chất chăm học và qua đó phát huy được các phẩm
chất và năng lực khác…, đây là cơ hội để các em phát hiện những năng lực vốn có
của mình để học tập và rèn luyện cũng như phát triển những năng lực đó trong tương
lai. Đó chính là điểm mạnh của những nội dung tơi đã nêu trong đề tài.
Điều đó đã tạo cho các em sự hứng thú trong học tập, vui vẻ, đồn kết và ln
biết phấn đấu mỗi khi tham gia học tập mơn thể dục. Điều đó mới là điểm đặc biệt
của đề tài mà tôi đã nhiều đêm nghiên cứu phương pháp cũng như khảo nghiệm nhiều
lần để tìm ra những phương án hay nhất cho mỗi bài học của mơn thể dục. Chính vì
thế mà đề tài này đã đem lại sự mới mẻ trong dạy học phát triển năng lục học sinh
theo hướng đổi mới hiện nay của ngành giáo dục.
Tuy nhiên để tổ chức được những tiết dạy như tơi đã trình bày trong đề tài thì
khơng hề đơn giản bởi nó có nhiều yếu tố để cấu thành từ khâu tìm hiểu các phương
pháp dạy học, các trò chơi nhỏ, tâm sinh lý học sinh đến việc xây dựng kế hoạch bài
dạy, tham khảo ý kiến chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường cũng như các tổ chức có
liên quan trong nhà trường và người giáo viên phải có trình độ chun mơn vững
vàng, giàu kinh nghiệm trong việc tổ chức các hoạt động dạy học phát triển phẩm
chất năng lực với sự nhiệt tình trong cơng việc thì mới hồn thành được những yếu tố
mà đề tài đã đặt ra.
Với những kinh nghiệm của bản thân cịn hạn chế, q trình nghiên cứu đề tài

sẽ khơng tránh khỏi những sai sót trong nội dung. Tơi rất mong sự đóng góp ý kiến
chân thành từ Hội đồng khoa học các cấp, quý thầy cô giáo, các bạn bè đồng nghiệp
và bạn đọc để giúp tơi hồn thiện đề tài nghiên cứu của mình.
Krơng Năng, 08 tháng 03 năm 2021
Tác giả
Nguyễn Văn Thục

15
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách Giáo dục thể chất lớp 1 – Chân trời sáng tạo – Nhà xuất bản giáo dục
năm 2020.
2. Các tài liệu về các phương pháp dạy học phát triển phẩm chất năng lực.
3. Các tài liệu về trò chơi trong học tập.
4. Một số tài liệu tham khảo trên Internet.

16
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản


SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC GIÁO DỤC
* CẤP CƠ SỞ :

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
* CẤP HUYỆN :
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

17
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản

SKKN Nâng cao phẩm chất chăm học cho học sinh lớp 2 qua các bài học môn
thể dục

MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU..........................................................................................Trang 1
1. Lý do chọn đề tài : ........................................................................................Trang 1
2. Mục tiêu, nhiệm vụ đề tài : ..........................................................................Trang 2
3. Đối tượng nghiên cứu:..................................................................................Trang 2
4. Giới hạn và Phạm vi nghiên cứu :.................................................................Trang 2
5. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................Trang 2
II. PHẦN NỘI DUNG.....................................................................................Trang 4
1. Cơ sở lý luận:................................................................................................Trang 4
2. Thực trạng:....................................................................................................Trang 6
3. Nội dung và hình thức của giải pháp :..............................................................Trang 7
a. Mục tiêu của giải pháp:.................................................................................Trang 7
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp:..................................................Trang 7
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:................................................Trang 11
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu:.................Trang 12
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................Trang 13
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................Trang 14
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC GIÁO DỤC.........................Trang 15
MỤC LỤC ......................................................................................................Trang 16

18
Người thực hiện : Giáo viên Nguyễn Văn Thục – Trường tiểu học Trần Quốc Toản