Chương 8
KINH TẾ VĨ MÔ
NỀN KINH TẾ MỞ
NỀN KINH TẾ MỞ LÀ GÌ
Nền kinh tế đóng là nền kinh tế khơng có mối quan hệ thương mại đối với những nền
kinh tế khác
Nền kinh tế mở có hoạt động thương mại và các thành phần kinh tế của nước này có
thể tham gia các hoạt động kinh tế quốc tế với nước khác như đầu tư, tiêu dùng.
TẦM QUAN TRỌNG CỦA THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ
/>2&Category=Ph%C3%A2n%20t%C3%ADch%20%C4%91%E1%BB%8Bnh%20k%E1%BB%B3&Gro
up=ph%C3%A2n%20t%C3%ADch
THỊ TRƯỜNG MỞ
Một nước tham gia vào thị trường quốc tế bằng 2 cách
Mua bán hàng hoá trên thị trường hàng hố quốc tế
ví dụ: Xuất khẩu tơm, nhập khẩu Iphone
Mua bán vốn tư bản trên thị trường tài chính quốc tế
Ví dụ: Các cơng ty niêm yết trên thị trường phố Wall, Hongkong. Các quốc gia bán trái phiếu ra nước ngoài
CÁN CÂN THƯƠNG MẠI
Xuất khẩu là hàng hoá được làm ở trong nước và bán ở thị trường
nước ngoài
Nhập khẩu là hàng hố được sản xuất tại nước ngồi và bán ở thị
trường trong nước
Cán cân thương mại hay giá trị của xuất khẩu trừ nhập khẩu.
Khi cán cân thương mại dương (trade surplus)
Cán cân thương mại âm(trade deficit)
Cân bằng cán cân xảy ra khi xuất khẩu bằng với nhập khẩu.
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÁN CÂN TH ƯƠNG
MẠI
Thị hiếu của người tiêu dùng nước ngồi cho hàng hố trong nước
và ngược lại
Giá cả của các hàng hoá trong nước và nước ngoài
Tỉ giá giữa các đồng tiền, mà người ta có thể quy đổi đồng
nội tệ sang đồng ngoại tệ.
Thu nhập của người tiêu dùng trong nước và quốc tế
Chi phí của việc vận chuyển hàng hố quốc tế
Các chính sách của chính phủ
LUỒNG CHU CHUYỂN VỐN QUỐC TẾ
NCO( Net capital outflow) chỉ ra luồng chu chuyển vốn từ Việt Nam ra nước ngoài trừ đi luồng chu chuyển vốn của nước
ngoài vào Việt Nam
Hình thức thứ nhất: Đầu tư trực tiếp( FDI) là mua và điều hành các công ty một cách trực tiếp bởi người nước ngoài.
Đầu tư vào các hoạt động sinh lãi ở nước ngồi nhưng khơng trực tiếp điều hành( Portfolio Investment)
Các yếu tố ảnh hưởng
Lãi suất thực tế được trả cho đầu tư ở nước ngoài
Lãi suất thực tế được trả cho đầu tư trong nước
Hiểm nguy của hệ thống chính trị và kinh tế
Chính sách sỡ hữu tài sản của chính phủ.
LIÊN HỆ GIỮA NCO VÀ NX
Trong nền kinh tế cân bằng thì
1.
NX= Y-C-G-I
2.
NCO=S-I=(Y-C-T)+(T-G)-I
3.
NX=NCO hay nói cách khác, xuất khẩu bằng với lượng vốn ra ròng.
LIÊN HỆ GIỮA NCO VÀ NX
Doanh nghiệp Việt Nam bán gạo cho Mỹ
Lượng ngoại tệ thu về có thể đầu tư vào những tài sản ở Mỹ. NCO tăng lên bằng với
lượng NX tăng
Nếu lượng ngoại tệ dùng để mua hàng hố nước ngồi thì nhập khẩu sẽ tăng bằng với
xuất khẩu. NX sẽ ko thay đổi.
Nếu DN Việt Nam quy đổi ngoại tệ thì tổ chức quy đổi vẫn phải sử dụng.
TỈ GIÁ THỰC TẾ VÀ TỈ GIÁ DANH NGHĨA
Tỉ giá là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến thương mại quốc tế. Tỉ giá bao gồm tỉ giá danh
nghĩa và tỉ giá thực tế.
Tỉ giá danh nghĩa là tỉ lệ mà một người có thể quy đổi đồng tiền nước này sang đồng
tiền của nước khác
TỈ GIÁ HỐI ĐOÁI DANH NGHĨA
So sánh giữa 2 đồng tiền Nhật Bản và Hoa kì, một đơ Mỹ đổi
được 80 Yên nhật
Một 1 USD=80 Yên
Một Yên=1/80 USD hay 0.0125 USD
Sự tăng tỉ giá (appreciation) của 1 đồng tiền là sự tăng giá trị
ngoại hối nó có thể mua bằng một đơn vị tiền
Sự giảm tỉ giá( depreciation) của 1 đồng tiền là sự giảm giá trị
ngoại hối nó có thể mua bằng một đơn vị tiền
BÀI TẬP
Nếu 1 cái hambuger ở Mỹ đang có giá 2.5 USD và ở Việt Nam một cái hambuger đang có giá là 40.0000 đồng thì theo
thuyết PPP. Hambuger đang được định giá rẻ hơn hay đắt hơn tại Việt Nam so với Mỹ và làm sao để tận dụng cơ hội
này để kiếm lợi nhuận.
TỈ GIÁ HỐI ĐOÁI THỰC
Tỉ giá thực tế là tỉ lệ mà hàng hoá và dịch vụ của một nước có thể quy
đổi ra hàng hố dịch vụ ở nước khác
Một cái bánh bao ở Mỹ có thể đổi được 2 cái bánh bao ở Việt Nam. Ta có
thể nói tỉ giá thực tế là 1 bánh bao Mỹ cho một cặp bánh bao VIệt.
Tỉ giá này phụ thuộc vào tỉ giá danh nghĩa và mức giá của các sản phẩm
ở các thị trường, các mức giá này tính bằng đồng tiền của nước
Tỉ gía thực tế= ( Tỉ giá danh nghĩa)*Giá của sản phẩm ở trong nước)/giá
của sản phẩm ở nước ngồi( tính bằng giá nước ngồi)
TỈ GIÁ HỐI ĐOÁI THỰC
Nếu tỉ giá danh nghĩa của đồng Nhân Dân tệ so với đồng USD là 6 nhân dân tệ ăn 1
USD. Một cặp bánh bao ở TQ có giá là 15 NDT và cặp bánh bao ở Mỹ có giá là 3 USD.
Tính tỉ giá thực tế
TỈ GIÁ THỰC TẾ
Tỉ giá thực tế giảm đi có nghĩa là hàng hoá trong nước đang giảm giá so
với hàng hố nước ngồi và tỉ giá danh nghĩa của đồng tiền trong nước
đang giảm.
Hiện tượng này sẽ làm cho người tiêu dùng muốn mua hàng trong nước
hơn là nhập khẩu từ nước ngồi. Vì sao?
Điều này dẫn tới xuất khẩu tăng lên và nhập khẩu giảm đi. Dẫn tới tăng
NX.
Ngược lại khi tỉ giá thực tế tăng thì người tiêu dùng sẽ phải mua hàng
hoá ở trong nước ở mức đắt hơn so với hàng hố nước ngồi, xuất khẩu
sẽ giảm đi.
CUNG CẦU NỘI TỆ
Cung nội tệ chính là nguồn vốn ra ròng tại một quốc gia. Nguồn vốn ra ròng này khơng phụ thuộc vào tỉ giá
Tỉ giá
Thực
tế
Tỉ giá
Cầu nội tệ chính là lượng nội tệ cần để mua hàng hoá trong nước. Khi tỉ giá thực tế càng giảm thì nhu cầu tiền để mua
thực
hàng trong nước tăng
tế
lượng nội tệ
lượng nội tệ
GIA TĂNG CHI TIÊU CHÍNH PHỦ ( thâm hụt ngân sách)
Lãi suất
Cầ u
Lãi suất
s2
thực
thực
s1
Dịng vốn ra rịng
r2
r1
NCO
Lượng vốn vay
S1
Tỉ giá
hối đối
Thực
S2
Cầ u
Lượng nội tệ
Tác động của hạn ngạch nhập khẩu
Lãi suất
Cầ u
thực
Lãi suất
S1
thực
r1
NCO
Dịng vốn ra rịng
Lượng vốn vay
D2
Tỉ giá
D1
hối đối
Thực
Cầu
Lượng nội tệ
Bất ổn chính trị và chính sách đầu tư trong nước
Bất ổn chính trị có thể khiến cho nguồn vốn đưa ra nước ngoài tăng lên. Khi lượng vốn
đưa ra nước ngoài tăng lên ảnh hưởng đến các thị trường của nền kinh tế như thế nào?
Các cơ chế tỉ giá
Tỉ giá cố định ( Fix exchange rate)
Tỉ giá thả nổi( Floating exchange rate)
Chính phủ quy định một mức tỉ giá của đồng tiền dựa trên một đồng
ngoại hối uy tín, thường là USD.
Giá trị của đồng tiền được quyết định bởi lượng cung và cầu của đồng
tiền trên thị trường.
Tỉ giá thả nổi có kiểm soát
Tỉ giá được quyết định bởi thị trường nhưng khi thị trường biến động
mạnh thì chính phủ sẽ can thiệp bằng cách quy định tỉ giá.
Cơng cụ để kiểm sốt tỉ giá
Dự trữ ngoại hối quốc gia ( International currency reserve) :
Dự trữ ngoại hối quốc gia là công cụ điều chỉnh tỉ giá. Khi tỉ giá tăng hay đồng tiền mất giá
thì cục dự trữ có thể kiểm sốt bằng bán ngoại hối và mua nội tệ. Khi muốn giữ tỉ giá không
mất đi thì
Kiểm sốt mua bán ngoại tế( Fiat)
Chính phủ hạn chế hoặc cấm mua bán ngoại tệ bởi người dân và doanh nghiệp trừ các ngân
hàng. Kiểm soát mua bán ngoại tệ giữ cho tỉ giá ít biến động hơn nhưng đem đến sự phát
triển của thị trường chợ đen
Thị trường ngoại hối
Phương trình cân bằng
S-I=NX=NCO
S-I hay là cung nội tệ, và NCO và NX chính là cầu nội tệ
Khi tỉ giá tăng thì nhập khẩu có lợi hơn nên NX giảm
Khi tỉ giá giảm thì xuất khẩu có lợi hơn nên NX tăng
Cân bằng sức mua (PPP)
Thuyết cân bằng sức mua( Purchasing power parity) cho rằng một
lượng tiền có thể mua được một lượng hàng hoá như nhau tại các
nước.thuyết cân bằng sức mua được dựa trên luật một giá.
Luật một giá cho rằng tất cả hàng hố phải có cùng mức giá ở tất cả
mọi nơi.
Nếu trong trường hợp cân bằng sức mua không đúng, cơ hội để kiếm
lợi nhuận sẽ tồn tại.Khi người ta bắt đầu hành động để hưởng lợi
nhuận này thì sự chênh lệch này sẽ dần biến mất.
Ứng dụng của PPP
Khi PPP tồn tại nghĩa là hàng hố trong tất cả các thị trường đều có mức giá như nhau
và tỉ giá danh nghĩa sẽ dịch chuyển để giữ cho điều này luôn đúng.
Tỉ giá danh nghĩa sẽ thể hiện khác nhau về đơn vị giá giữa 2 quốc gia với nhau,
Khi một ngân hàng in một lượng tiền lớn thì tiền của quốc gia này sẽ mua được ít hàng
hố hơn và mua được ít đơn vị tiền tệ tại quốc gia khác hơn.
Giới hạn của PPP
Hàng hố có nhiều trở ngại khi mua bán trao đổi từ quốc gia này đến quốc giá khác.
e.g Thuế nhập khẩu, chi phí vận chuyển, chi phí bảo quản
Cùng một loại hàng hố có thể có tiêu chuẩn chất lượng khác nhau tại các quốc gia,
dẫn đến mức giá khác nhau.