On van 6

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy d¹y: Buæi 16. «n tËp v¨n thuyÕt minh ( ChuÈn bÞ cho ViÕt bµi TLV sè 3 ). _ ThÕ nµo lµ v¨n thuyÕt minh?. _ Văn thuyết minh đợc viết ra nhằm mục đích gì? _ V¨n thuyÕt minh cã tÝnh chÊt g×? _ Ng«n ng÷ cña v¨n b¶n thuyÕt minh có đặc điểm gì? _ Muèn lµm tèt bµi v¨n thuyÕt minh cÇn chó ý c¸c bíc nµo?. _ Tr×nh bµy c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh?. A. Nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n. 1. Kh¸i niÖm v¨n thuyÕt minh. V¨n thuyÕt minh lµ kiÓu v¨n b¶n thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức về đặc điểm, tÝnh chÊt, nguyªn nh©n,... cña c¸c hiÖn tîng vµ sù vËt trong tù nhiªn, x· héi b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch. 2. Mục đích của văn bản thuyết minh. §em l¹i cho con ngêi nh÷ng tri thøc chính xác, khách quan về sự vật, hiện tợng để có thái độ, hành động đúng đắn. 3. TÝnh chÊt cña v¨n b¶n thuyÕt minh. Tri thøc chuÈn x¸c, kh¸ch quan, h÷u Ých. 4. Ng«n ng÷ cña v¨n b¶n thuyÕt minh. Có tính chính xác, cô đọng, chặt chẽ, sinh động. 5. C¸c bíc lµm bµi v¨n thuyÕt minh. _ Xác định đối tợng thuyết minh. _ Tìm hiểu kĩ đối tợng thuyết minh b»ng c¸ch quan s¸t trùc tiÕp hoÆc t×m hiÓu qua s¸ch b¸o, v« tuyÕn truyÒn h×nh hay các phơng tiện thông tin đại chúng kh¸c. _ Xác định rõ phạm vi, tri thức khách quan, khoa học về đối tợng cần đợc thuyết minh đó. _ Lùa chän ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. _ T×m bè côc thÝch hîp cho bµi thuyÕt minh. 6. C¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: _ Phơng pháp nêu định nghĩa, giải thÝch: Là phơng pháp chỉ ra bản chất của đối tîng thuyÕt minh, v¹ch ra ph¬ng ph¸p l« gÝc cña thuéc tÝnh sù vËt b»ng lêi lÏ rõ ràng, chính xác, ngắn gọn. Trong phơng pháp nêu định nghĩa thờng sử dụng tõ lµ. _ Ph¬ng ph¸p liÖt kª: Là phơng pháp lần lợt chỉ ra đặc.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> điểm, tính chất của đối tợng theo một trật tự nào đó. _ Ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô: Lµ ph¬ng ph¸p thuyÕt minh sù vËt b»ng c¸ch nªu dÉn chøng thùc tÕ. Dïng c¸ch nµy ta cã thÓ thuyÕt minh, gi¶i thÝch râ rµng h¬n, t¹o Ên tîng cô thÓ cho ngời đọc. _ Ph¬ng ph¸p dïng sè liÖu: Là phơng pháp dẫn con số cụ thể để thuyết minh về đối tợng. Bài văn thuyết minh cµng cã thªm tÝnh khoa häc chÝnh lµ nhê vµo ph¬ng ph¸p nµy. _ Ph¬ng ph¸p so s¸nh: Là cách đối chiếu hai hoặc hơn hai đối tợng để làm nổi bật bản chất của đối tîng cÇn thuyÕt minh. Cã thÓ dïng so s¸nh cïng lo¹i hoÆc so s¸nh kh¸c lo¹i nhng điểm đến cuối cùng là nhằm để _ Nêu các dạng văn thuyết minh ngời đọc hình dung rõ hơn về đối tợng thêng gÆp? đợc thuyết minh. _ Ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i, ph©n tÝch: Là cách chia đối tợng ra từng loại, từng mặt để thuyết minh. 7. C¸c d¹ng v¨n thuyÕt minh. D¹ng 1: Thuyết minh về một thứ đồ dùng. VÝ dô: + Giíi thiÖu vÒ chiªc kÝnh. + Giíi thiÖu vÒ chiÕc nãn l¸ ViÖt Nam. + Giíi thiÖu vÒ chiÕc ¸o dµi ViÖt Nam. + ThuyÕt minh vÒ c¸i phÝch níc. + ThuyÕt minh vÒ chiÕc bót bi. D¹ng 2: ThuyÕt minh vÒ mét c¸ch lµm. VÝ dô: Giíi thiÖu c¸ch lµm mãn ném. D¹ng 3: ThuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc. VÝ dô: + ThuyÕt minh vÒ thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có §êng luËt. + ThuyÕt minh vÒ thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt D¹ng 4: ThuyÕt minh vÒ mét t¸c gi¶ v¨n häc. VÝ dô: Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Tr·i. D¹ng 5: ThuyÕt minh vÒ mét t¸c phÈm..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> _ Tr×nh bµy c¸ch lµm bµi v¨n vÒ một thứ đồ dùng?. GV cho HS lµm c©u hái tr¾c nghiÖm ë c¸c bµi: _ Bµi 11 (S¸ch BT tr¾c nghiÖm Ngữ văn 8):Từ câu 15 đến câu 23 ( Trang 75, 76, 77).. VÝ dô: Giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm “HÞch tíng sÜ” cña TrÇn Quèc TuÊn. D¹ng 6: ThuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh. VÝ dô: + Giíi thiÖu vÒ vÞnh H¹ Long. + Giíi thiÖu vÒ chïa Mét Cét. + Giới thiệu về đền Hùng. + Giíi thiÖu vÒ hå Hoµn KiÕm. + Giới thiệu về động Phong Nha. 8. C¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh vÒ một thứ đồ dùng. CÇn lµm næi bËt c¸c ý: _ Phân loại đồ vật: có mấy kiểu, mấy lo¹i? _ Đặc điểm bên ngoài của đồ vật đó: + H×nh d¸ng, chiÒu dµi, chiÒu réng, chiÒu cao,... + ChÊt liÖu: nhùa, kim lo¹i,... _ Tác dụng của đồ vật đó. _ Cách sử dụng đồ vật. _ Cách bảo quản món đồ vật. _ Tầm quan trọng của đồ vật đó trong cuộc sống và tình cảm của bản thân đối với đồ vật. B. bµi tËp thùc hµnh. I. PhÇn BT Tr¾c nghiÖm: _ Bµi 11:. _ Bµi 12 (S¸ch BT tr¾c nghiÖm Ngữ văn 8):Từ câu 24 đến câu 28 ( Trang 82, 83).. C©u §¸p ¸n C©u §¸p ¸n C©u §¸p ¸n. _ Bµi 13 (S¸ch BT tr¾c nghiÖm _ Bµi 12: Ngữ văn 8):Từ câu 25 đến câu 26 ( Trang 90). C©u 24 §.A D §Ò 1: Giíi thiÖu vÒ chiÕc nãn l¸ ViÖt Nam.. 15 D 18 B 21 B. 16 B 19 B 22 C. 25 A. 26 C. 17 D 20 D 23 D. 27 D. 28 A. _ Bµi 13: C©u §¸p ¸n. 25 A. 26 D.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> II. PhÇn BT Tù luËn: §Ò 1: 1. Më bµi: _ H×nh ¶nh ngêi phô n÷ ViÖt Nam thêng g¾n víi h×nh ¶nh chiÕc nãn l¸ duyªn d¸ng. _ Chiếc nón lá Việt Nam gợi đến vẻ đẹp truyền thống tao nhã, kín đáo và đằm th¾m, ®oan trang. 2. Th©n bµi: a. Nón lá là loại nón đội đầu truyền thèng cña d©n téc ViÖt Nam, nãn l¸ cã nhiÒu lo¹i kh¸c nhau qua tõng giai ®o¹n lÞch sö nhng næi tiÕng nhÊt lµ nãn l¸ bµi th¬ cña xø HuÕ. b. H×nh d¸ng cña chiÕc nãn: _ H×nh chãp, réng vµnh, m¸i dèc, cã quai nón để đeo. _ Màu trắng và rất bóng nhờ đợc quét quang dÇu. c. Nguyªn liÖu vµ c¸ch lµm nãn: _ Lá nón đợc phơi khô rồi đợc phơi tiếp vào sơng đêm để bớt giòn. _ Lá nón đợc gia công cho đều, đẹp, phẳng; những chiếc lá đẹp nhất đợc đặt ë líp ngoµi cña nãn. _ Lá nón đợc chằm trên một chiếc khung h×nh Kim Tù Th¸p, mçi chiÕc nón thờng có từ 2 đến 3 lớp lá. _ Nón chằm xong đợc tháo khỏi khung để làm quai đeo và phết dầu. d. Nón lá gắn bó với đời sống lao động vµ cã nhiÒu t¸c dông: _ Nón lá dùng để che ma che nắng, ứng phã víi m«i trêng tù nhiªn. _ Nón lá đáp ứng nhu cầu thẩm mĩ của con ngêi, t«n thªm vÎ duyªn d¸ng cña ngêi phô n÷ trong nh÷ng ngµy ®i lµm vµ c¶ nh÷ng ngµy héi, ngµy lÔ. _ Lµ vËt trang ®iÓm trong nhµ, lµ quµ tÆng, lµ dông cô biÓu diÔn nghÖ thuËt. _ Nãn l¸ lµ nguån c¶m høng cña nhiÒu bµi th¬, b¶n nh¹c,... _ Cïng víi chiÕc ¸o dµi, nãn l¸ lµ biÓu tợng cho vẻ đẹp của ngời phụ nữ, cho mét nÐt v¨n ho¸ thanh lÞch cña ngêi §Ò 2: ViÖt Nam. Giíi thiÖu vÒ chiÕc ¸o dµi ViÖt 3. KÕt bµi: Nam. Xã hội ngày càng phát triển, đã có nhiều loại mũ, nón mới ra đời song.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> §Ò 3: ThuyÕt minh vÒ c¸i phÝch níc. * GV gîi ý:. chiếc nón lá vẫn giữ nguyên đợc những giá trị tốt đẹp của mình và trở thành niÒm tù hµo cña v¨n ho¸ d©n téc. §Ò 2: 1. Më bµi: _ H×nh ¶nh ngêi phô n÷ ViÖt Nam g¾n bã th©n thiÕt víi chiÕc ¸o dµi. _ ChiÕc ¸o dµi ViÖt Nam lµ lo¹i trang phục truyền thống thể hiện đợc giá trị v¨n ho¸ cña ngêi phô n÷. 2. Th©n bµi: a. Giíi thiÖu s¬ lîc vÒ ¸o dµi: _ ¸o dµi ViÖt Nam cã hai lo¹i ( ¸o dµi dµnh cho nam vµ ¸o dµi dµnh cho n÷ ), nhng lo¹i ¸o dµi dµnh cho phô n÷ lµ næi tiÕng h¬n c¶. _ ¸o dµi ViÖt Nam lµ sù hoµ hîp trang phôc cña c¶ ¸o vµ quÇn; tªn gäi ¸o dµi xuất phát từ đặc điểm hình dáng chiếc ¸o. b. LÞch sö c¸ch t©n cña ¸o dµi: _ KiÓu s¬ khai lµ ¸o giao l·nh, t¬ng tù nh ¸o tø th©n; ¸o tø th©n thêng chØ phï hợp với ngời phụ nữ lao động. _ áo ngũ thân ra đời đã hạn chế bớt nh÷ng nÐt d©n d·, lµm gia t¨ng d¸ng vÎ khuª c¸c, lÞch l·m cña ngêi phô n÷. _ ChiÕc ¸o dµi lµ kÕt qu¶ cña nhiÒu lÇn c¸ch t©n chiÕc ¸o ngò th©n. _ Vào thế kỉ XVIII, chiếc áo dài đã đợc định hình cơ bản trong một sắc dụ của Vò V¬ng NguyÔn Phóc Kho¸t vÒ trang phôc cho nh©n d©n. _ Chiếc áo dài Việt Nam đã trải qua rất nhiÒu lÇn c¸ch t©n vÒ kiÓu d¸ng c¸c chi tiÕt nhng vÒ c¬ b¶n v·n cã h×nh d¸ng t¬ng tù nh hiÖn nay. c. H×nh d¸ng chiÕc ¸o dµi: _ PhÇn trªn «m s¸t th©n, cã hµng nót chạy chéo từ cổ đến nách rồi chạy dọc mét bªn sên «m lÊy th©n. _ Hai vạt trớc và sau buông dài gần đến ch©n. _ ChiÕc ¸o dµi phô thuéc vµo h×nh d¸ng cña mçi ngêi: May ®o cho ai th× ngêi Êy mÆc. d. ý nghÜa, t¸c dông cña chiÕc ¸o dµi: _ Vừa truyền thống lại vừa hiện đại. _ Đợc sử dụng rộng rãi trong đời sống sinh ho¹t cña ngêi phô n÷..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 1. Më bµi: Nêu định nghĩa về chiếc phích níc. 2. Th©n bµi: _ CÊu t¹o cña phÝch. _ HiÖu qu¶ gi÷ nhiÖt. _ B¶o qu¶n vµ c¸ch sö dông phÝch. 3. KÕt bµi: Vai trò của phích nớc trong đời sèng cña ngêi ViÖt Nam.. Ngµy d¹y: Buæi 17.. 3. KÕt bµi: _ Chiêc áo dài đã trở thành một biểu tợng đẹp đẽ về ngời phụ nữ Việt Nam, là hình ảnh đặc trng của văn hoá dân tộc. _ Mỗi ngời Việt Nam đều có quyền tự hào về loại trang phục độc đáo này của d©n téc. §Ò 3: ( HS lµm ë nhµ ). «n tËp tiÕng viÖt. ( ChuÈn bÞ cho Bµi kiÓm tra 1 tiÕt TiÕng ViÖt ) A. Lý thuyÕt: 1. ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng? Cho vÝ 1. Trêng tõ vùng lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c dô? tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa. VÝ dô: + bút chì, bút bi, thớc đo độ, thớc kẻ, com-pa, ª-ke,... => Trêng tõ vùng: dông cô häc tËp. + chặt, viết, ném, nắm, cầm,... => Trờng từ vựng: hoạt động của tay. 2. Nãi qu¸ lµ biÖn ph¸p tu tõ phãng 2. ThÕ nµo lµ nãi qu¸? Cho vÝ dô? đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tợng đợc miêu tả để nhấn m¹nh, g©y Ên tîng, t¨ng søc biÓu c¶m. VÝ dô: Bµn tay ta lµm nªn tÊt c¶ Có sức ngời sỏi đá cũng thành c¬m. 3. ThÕ nµo lµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh? ( Hoµng Trung C¸c c¸ch nãi gi¶m, nãi tr¸nh? Cho vÝ Th«ng ) dô minh ho¹? 3. Nãi gi¶m, nãi tr¸nh lµ biÖn ph¸p tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyÓn, tr¸nh gay c¶m gi¸c qu¸ ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ; tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù. * C¸c c¸ch nãi gi¶m, nãi tr¸nh: _ Dùng từ đồng nghĩa, đặc biệt là các tõ H¸n ViÖt. VÝ dô: Bµ t«i chÕt råi..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> -> Bµ t«i t¹ thÕ råi. _ Dùng cách nói phủ định từ trái nghÜa. VÝ dô: Anh Êy h¸t dë. -> Anh Êy h¸t cha hay. _ Dïng c¸ch nãi vßng. VÝ dô: Em häc yÕu l¾m. -> Em cÇn ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a. _ Dïng c¸ch nãi trèng ( tØnh lîc ). VÝ dô: 4. ThÕ nµo lµ c©u ghÐp? C¸ch nèi c¸c Lão làm bộ đấy! Thật ra thì lão vÕ trong c©u ghÐp? Cho vÝ dô minh chØ tÈm ngÈm thÕ, nhng còng (...) ra ho¹? phÕt chø ch¶ võa ®©u: l·o xin t«i mét Ýt b¶ chã [...]. 4. * C©u ghÐp lµ c©u do hai hoÆc nhiÒu côm C-V kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh. Mçi côm C-V nãi trªn lµ mét vÕ c©u. VÝ dô: Nã còng lµ th»ng kh¸, nã thÊy bè nó nói thế thì thôi ngay, nó không đả động đến việc cới xin gì nữa. ( Na m Cao ) => C©u nµy gèm 3 côm C-V ( 3 vÕ c©u ). * C¸c vÕ c©u trong c©u ghÐp cã thÓ nèi víi nhau b»ng hai c¸ch: _ Dïng tõ nèi ( mét quan hÖ tõ; mét cặp quan hệ từ; một cặp phó từ, đại tõ hai chØ tõ). VÝ dô: + Trời nổi gió rồi cơn ma ập đến. C V C V + V× trêi ma to nªn t«i nghØ häc. _ Kh«ng dïng tõ nèi ( gi÷a c¸c vÕ câu có thể đặt một dấu phẩy, một dấu 5. Quan hÖ c¸c vÕ trong c©u ghÐp? chÊm phÈy hoÆc dÊu hai chÊm ). Cho vÝ dô minh ho¹? VÝ dô: + Chång t«i ®au èm, «ng kh«ng đợc C V C V phÐp hµnh h¹. ( Ng« TÊt Tè ).

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Bµi tËp 1: Cã bao nhiªu trêng tõ vùng trong các từ đợc in đậm ở đoạn văn sau: Vào đêm trớc ngày khai trờng của con, mẹ không ngủ đợc. Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ đợc. Còn bây giờ giấc ngủ đến với con dễ dàng nh uèng mét li s÷a, ¨n mét c¸i kÑo. G¬ng mÆt thanh tho¸t cña con tùa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé më vµ thØnh tho¶ng chóm l¹i nh ®ang mót kÑo. ( LÝ Lan ) Bµi tËp 2: Các từ sau đây đều nằm trong trờng từ vựng “ động vật”. Hãy xếp chóng vµo nh÷ng trêng tõ vùng nhá h¬n? gà, trâu, vuốt, nanh, đực, cái, kêu,. 5. Quan hÖ c¸c vÕ trong c©u ghÐp: * Quan hÖ nguyªn nh©n –hÖ qu¶: VÝ dô: V× trêi ma to nªn t«i ph¶i nghØ häc. * Quan hÖ ®iÒu kiÖn ( gi¶ thiÕt ) –hÖ qu¶: VÝ dô: NÕu trêi ma to th× khu phè nµy ch¾c ch¾n sÏ bÞ ngËp. * Quan hệ tơng phản, nghịch đối: VÝ dô: T«i häc bµi, cßn nã n»m ngñ. * Quan hệ mục đích: VÝ dô: §Ó phong trµo thi ®ua cña líp ngµy mét tiÕn bé th× chóng ta ph¶i cè g¾ng h¬n. * Quan hÖ t¨ng tiÕn: VÝ dô: Trời càng ma to, đờng càng ngập níc. * Quan hÖ lùa chän: VÝ dô: Mình đọc hay tôi đọc? ( Na m Cao ) * Quan hÖ bæ sung: VÝ dô: Nã kh«ng nh÷ng häc giái mµ nã còn lao động giỏi. * Quan hÖ tiÕp nèi: VÝ dô: Thầy giáo vào, cả lớp đứng dậy chµo. * Quan hệ đồng thời: VÝ dô: ThÇy gi¸o gi¶ng bµi, chóng t«i ghi chÐp ch¨m chó. * Quan hÖ gi¶i thÝch: VÝ dô: Mäi ngêi bçng im lÆng: chñ to¹ b¾t ®Çu ph¸t biÓu. B. bµi tËp: Bµi tËp 1: Cã c¸c trêng tõ vùng: _ Trêng tõ vùng quan hÖ ruét thÞt: mÑ, con. _ Trờng từ vựng hoạt động của ngời: ngñ, uèng, ¨n, mót..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> rống, xé, nhai, hót, gầm, đầu, mõm, _ Trờng từ vựng hoạt động của mỗi sña, g¸y, lîn, m¸i, bß, ®u«i, hÝ, ró, ngêi: hÐ më, chóm. mæ, gÊu, khØ, gÆm, c¸, nhÊm, chim, trèng, c¸nh, v©y, l«ng, nuèt.. Bµi tËp 3: T×m biÖn ph¸p nãi qu¸ trong nh÷ng c©u díi ®©y: a. NÕu ngêi quay l¹i Êy lµ ngêi kh¸c th× thËt lµ mét trß cêi tøc bông cho lò b¹n t«i, chóng nã khua guèc inh ỏi và nô đùa ầm ĩ trên hè. ( Nguyªn Hång ) b. Cai lÖ vÉn giäng hÇm hÌ: _ NÕu kh«ng cã tiÒn nép su cho «ng b©y giê, th× «ng sÏ dì c¶ nhµ mµy ®i, chöi m¾ng th«i µ! ( Ng« TÊt Tè ) c. Tôi nghĩ đến mấy quyển sách quý cña t«i. T«i quý chóng cã lÏ cßn h¬n c¶ nh÷ng ngãn tay t«i. ( Na m Cao ) Bµi tËp 4: H¸t phêng v¶i NghÖ TÜnh cã hai lît lêi nh sau: N÷: BÊy l©u nay anh bËn chi nhµ Núi Thái Sơn em lở anh đà biết cha? Nam: Miệng em nói dạ anh đã lừ đừ ¤ h«! Nói lë r¨ng dõ røa em? a. Tìm các từ địa phơng tơng ứng với tõ toµn d©n cã ë hai lît lêi trªn? b. Ph¸t hiÖn c¸c biÖn ph¸p tu tõ cã trong hai lît lêi trªn?. Bµi tËp 2: _ Trêng tõ vùng gièng loµi: gµ, lîn, chim, c¸, tr©u, bß, khØ, gÊu. _ Trờng từ vựng giống: đực, cái, trèng, m¸i. _ Trêng tõ vùng bé phËn c¬ thÓ cña động vật: vuốt, nanh, đầu, mõm, ®u«i, c¸nh, v©y, l«ng. _ Trờng từ vựng tiếng kêu của động vËt: kªu, rèng, gÇm, hãt, sña, g¸y, hÝ, ró. _ Trờng từ vựng hoạt động ăn của động vật: xé, nhai, mổ, gặm, nhấm, nuèt. Bµi tËp 3: BiÖn ph¸p nãi qu¸ ( g¹ch ch©n ): a. NÕu ngêi quay l¹i Êy lµ ngêi kh¸c th× thËt lµ mét trß cêi tøc bông cho lò b¹n t«i, chóng nã khua guèc inh ỏi và nô đùa ầm ĩ trên hè. ( Nguyªn Hång ) b. Cai lÖ vÉn giäng hÇm hÌ: _ NÕu kh«ng cã tiÒn nép su cho «ng b©y giê, th× «ng sÏ dì c¶ nhµ mµy ®i, chöi m¾ng th«i µ! ( Ng« TÊt Tè ) c. Tôi nghĩ đến mấy quyển sách quý cña t«i. T«i quý chóng cã lÏ cßn h¬n c¶ nh÷ng ngãn tay t«i. ( Na m Cao ) Bµi tËp 4:. Bµi tËp 5: Dùng các câu đơn sau đây để tạo thµnh c©u ghÐp ( cã sö dông quan hÖ từ cần thiết để nối các vế câu ). a. Bè mÑ th¬ng con nhiÒu l¾m. b. Con cÇn cè g¾ng h¬n n÷a. a. Các từ địa phơng: chi ( gì ), răng c. Trêi h«m nay ma to. dõ (bao giê), røa ( thÕ ). d. Hằng ngày con thờng giúp đỡ mọi b. Có hai biện pháp tu từ đợc sử dụng.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ngêi. e. Em nªn mÆc ¸o ma mµ di häc. g. Giã thæi m¹nh. h. Níc s«ng lªn to qu¸. i. Nh÷ng c©y míi trång khã mµ sèng đợc. Bµi tËp 6: Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p cña nh÷ng cau sau? Cho biÕt c©u nµo lµ c©u ghÐp? a. MÌo ch¹y. b. Mèo chạy làm đổ lọ hoa.. c. Mèo chạy, lọ hoa đổ.. trong hai lît lêi trªn: _ BiÖn ph¸p Èn dô: nói Th¸i S¬n. _ BiÖn ph¸p nãi gi¶m nãi tr¸nh: nói lë. Bµi tËp 5: Cã thÓ ghÐp nh sau: (d) + (a): H»ng ngµy con thêng gióp đỡ mọi ngời nên bố mẹ thơng con nhiÒu l¾m. (c) + (g): Trêi h«m nay ma to, giã thæi m¹nh. (c) + (g) + (i): Trêi h«m nay ma to, giã thæi m¹nh nªn nh÷ng c©y míi trồng khó mà sống đợc. .... Bµi tËp 6:. a. MÌo ch¹y. Bµi tËp 7: C V Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p cña c¸c => Câu đơn. c©u ghÐp sau: a. Vợ tôi không ác, nhng thị khổ quá b. Mèo chạy làm đổ lọ hoa. c v råi. C V b. Khi ngêi ta khæ qu¸ th× ngêi ta => Më réng thµnh phÇn c©u. c. Mèo chạy, lọ hoa đổ. chẳng còn nghĩ gì đến ai đợc. C V C V c. L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy, => C©u ghÐp. Bµi tËp 7: vµ t«i cµng buån l¾m. a. Vî t«i kh«ng ¸c, nhng thÞ khæ qu¸ råi. C V C V b. Khi ngêi ta khæ qu¸ th× ngêi ta ch¼ng C V C V còn nghĩ gì đến ai đợc. c. L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy, vµ t«i C V C V C cµng buån l¾m. V.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Bài tập 1: Có bao nhiêu trờng từ vựng trong các từ đợc in đậm ở đoạn văn sau: Vào đêm trớc ngày khai trờng của con, mẹ không ngủ đợc. Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ đợc. Còn bây giờ giấc ngủ đến với con dễ dàng nh uống một li sữa, ăn một cái kẹo. Gơng mặt thanh thoát của con tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở và thỉnh tho¶ng chóm l¹i nh ®ang mót kÑo. ( LÝ Lan ) Bài tập 2: Các từ sau đây đều nằm trong trờng từ vựng “ động vật”. Hãy xếp chóng vµo nh÷ng trêng tõ vùng nhá h¬n? gà, trâu, vuốt, nanh, đực, cái, kêu, rống, xé, nhai, hót, gầm, đầu, mõm, sña, g¸y, lîn, m¸i, bß, ®u«i, hÝ, ró, mæ, gÊu, khØ, gÆm, c¸, nhÊm, chim, trèng, c¸nh, v©y, l«ng, nuèt. Bµi tËp 3: T×m biÖn ph¸p nãi qu¸ trong nh÷ng c©u díi ®©y: a. NÕu ngêi quay l¹i Êy lµ ngêi kh¸c th× thËt lµ mét trß cêi tøc bông cho lò bạn tôi, chúng nó khua guốc inh ỏi và nô đùa ầm ĩ trên hè. ( Nguyªn Hång ) b. Cai lÖ vÉn giäng hÇm hÌ: _ NÕu kh«ng cã tiÒn nép su cho «ng b©y giê, th× «ng sÏ dì c¶ nhµ mµy ®i, chöi m¾ng th«i µ! ( Ng« TÊt Tè ) c. Tôi nghĩ đến mấy quyển sách quý của tôi. Tôi quý chúng có lẽ còn hơn cả nh÷ng ngãn tay t«i. ( Nam Cao ) Bµi tËp 4: H¸t phêng v¶i NghÖ TÜnh cã hai lît lêi nh sau: N÷: BÊy l©u nay anh bËn chi nhµ Núi Thái Sơn em lở anh đà biết cha? Nam: Miệng em nói dạ anh đã lừ đừ ¤ h«! Nói lë r¨ng dõ røa em? a. Tìm các từ địa phơng tơng ứng với từ toàn dân có ở hai lợt lời trên? b. Ph¸t hiÖn c¸c biÖn ph¸p tu tõ cã trong hai lît lêi trªn? Bài tập 5: Dùng các câu đơn sau đây để tạo thành câu ghép ( có sử dụng quan hệ từ cần thiết để nối các vế câu ). a. Bè mÑ th¬ng con nhiÒu l¾m. b. Con cÇn cè g¾ng h¬n n÷a. c. Trêi h«m nay ma to. d. Hằng ngày con thờng giúp đỡ mọi ngời. e. Em nªn mÆc ¸o ma mµ ®i häc. g. Giã thæi m¹nh. h. Níc s«ng lªn to qu¸. i. Những cây mới trồng khó mà sống đợc. Bµi tËp 6: Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p cña nh÷ng cau sau? Cho biÕt c©u nµo lµ c©u ghÐp? a. MÌo ch¹y. b. Mèo chạy làm đổ lọ hoa. c. Mèo chạy, lọ hoa đổ..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Bµi tËp 7: Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p cña c¸c c©u ghÐp sau: a. Vî t«i kh«ng ¸c, nhng thÞ khæ qu¸ råi. b. Khi ngời ta khổ quá thì ngời ta chẳng còn nghĩ gì đến ai đợc. c. L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy, vµ t«i cµng buån l¾m..

<span class='text_page_counter'>(13)</span>