Sang kien kinh nghiem lop 1 Moi

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Phòng giáo dục và đào tạo Đăk RLấp -----------&&&-----------. S¸ng kiÕn Kinh nghiÖm Híng dÉn gi¶i to¸n cã lêi v¨n cho häc sinh líp 1. Ngêi thùc hiÖn: NGUYỄN THỊ THƯƠNG Gi¸o viªn chñ nhiÖm: Líp 1B Trêng : TiÓu häc NGÔ GIA TỰ. N¨m häc: 2009-2010. Môc lôc A. PhÇn më ®Çu I. Lý do chọn đề tài: II. Mục đích nghiên cứu: III. §èi tîng nghiªn cøu: IV. Ph¹m vi nghiªn cøu: V. NhiÖm vô nghiªn cøu: VI. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: VII. Thêi gian nghiªn cøu:. Trang 3 Trang 4 Trang 4 Trang 4 Trang 5 Trang 5 Trang 5.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> B. Néi dung s¸ng kiÕn kinh nghiÖm Chơng I: Một số vấn đề về cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn. I. C¬ së lý luËn: II. C¬ së thùc tiÔn:. Trang 6 Trang 6 Ch-. ¬ng II: thùc tr¹ng cña líp vµ nh÷ng nguyªn nh©n:Trang 6 Ch¬ng III: Mét sè c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn: Chơng iv: những kết quả đạt đợc:. Trang 8 Trang 21. C. Những bài học rút ra và kết luận, đề xuất. I. Bµi häc kinh nghiÖm: II. KÕt luËn: III. Những đề xuất:. Trang 21 Trang 21 Trang 22. A. PhÇn më ®Çu. 1. Lý do chọn đề tài. Môn Toán lớp 1 mở đờng cho trẻ đi vào thế giới kỳ diệu của toán học, rồi mai ®©y c¸c em lín lªn trë thµnh anh hïng, nhµ gi¸o, nhµ khoa häc, nhµ th¬, trë thành những ngời lao động sáng tạo trên mọi lĩnh vực đời sống và sản xuất, trên tay có máy tính xách tay, nhng không bao giờ các em quên đợc những ngày đầu tiên đến trờng học đếm và tập viết 1,2,3 học các phép tính cộng,trừ các em không thể quên đợc vì đó là kỉ niệm đẹp đẽ nhất của đời ngời và hơn thế nữa những con số, những phép tính đơn giản ấy cần thiết cho suốt cuộc đời của các em. §ã còng lµ vinh dù vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi gi¸o viªn nãi chung vµ gi¸o viên lớp 1 nói riêng. Ngời thầy giáo từ khi chuẩn bị cho tiết dạy đầu tiên đến khi nghØ hu kh«ng lóc nµo døt næi tr¨n trë vÒ nh÷ng ®iÒu m×nh d¹y vµ nhÊt lµ m«n To¸n líp 1 lµ mét bé phËn cña ch¬ng tr×nh m«n To¸n ë tiÓu häc. Ch¬ng tr×nh nã kÕ thõa vµ ph¸t triÓn nh÷ng thµnh tùu vÒ d¹y To¸n líp 1, nªn nã cã vai trß v« cïng quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong mçi cÊp häc. D¹y häc m«n To¸n ë líp 1 nh»m gióp häc sinh:.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> a. Bớc đầu có một số kiến thức cơ bản, đơn giản, thiết thực về phép đếm, về các số tự nhiên trong phạm vi 100, về độ dài và đo độ dài trong phạm vi 20, về tuần lễ và ngày trong tuần, về giờ đúng trên mặt đồng hồ; về một số hình học (§o¹n th¼ng, ®iÓm, h×nh vu«ng, h×nh tam gi¸c, h×nh trßn); vÒ bµi to¸n cã lêi v¨n. b. Hình thành và rèn luyện các kĩ năng thực hành đọc, viết, đếm, so sánh các số trong phạm vi 100; cộng trừ và không nhớ trong phạm vi 100; đo và ớc lợng độ dài đoạn thẳng( với các số đo là số tự nhiên trong phạm vi 20 cm). Nhận biÕt h×nh vu«ng, h×nh tam gi¸c, h×nh trßn, ®o¹n th¼ng, ®iÓm, vÏ ®iÓm, ®o¹n thẳng).Giải một số dạng bài toán đơn về cộng trừ bớc đầu biết biểu đạt bằng lời, bằng kí hiệu một số nội dung đơn giản của bài học và bài thực hành, tập so sánh, ph©n tÝch, tæng hîp, trõu tîng ho¸, kh¸i qu¸t ho¸ trong ph¹m vi cña nh÷ng néi dung có nhiều quan hệ với đời sống thực tế của học sinh. c. Ch¨m chØ, tù tin, cÈn thËn ham hiÓu biÕt vµ häc sinh cã høng thó häc to¸n. Là một ngời giáo viên trực tiếp dạy lớp 1 và đặc biệt là dạy môn toán, Thực hiện chơng trình đổi mới giáo dục toán học lớp 1 nói riêng ở tiểu học nói chung. Tôi rất trăn trở và suy nghĩ nhiều để học sinh làm sao làm đợc các phép tính cộng, trừ mà việc giải toán có lời văn thì càng khó hơn đối với học sinh lớp 1 nªn t«i ®i s©u vÒ nghiªn cøu d¹y “ gi¶i to¸n cã lêi v¨n” ë líp 1. II. Mục đích nghiên cứu: Nghiªn cøu d¹y gi¶i to¸n cã lêi v¨n     . D¹y cho häc sinh nhËn biÕt vÒ cÊu t¹o cña bµi to¸n cã lêi v¨n. §äc hiÓu - ph©n tÝch - tãm t¾t bµi to¸n. Giải toán đơn về thêm (bớt ) bằng một phép tính cộng ( trừ). Trình bày bài giải gồm câu lời giải + phép tính + đáp số. T×m lêi gi¶i phï hîp cho bµi to¸n b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau.. III - §èi tîng nghiªn cøu, Lµ nh÷ng bµi tËp thuéc m¹ch kiÕn thøc “gi¶i to¸n cã lêi v¨n” trong ch¬ng tr×nh líp 1 ë TiÓu häc. IV. Ph¹m vi nghiªn cøu  Trong ch¬ng tr×nh to¸n1  Gi¶i to¸n cã lêi v¨n cho häc sinh líp 1  Từ tiết 81 cho đến tiết 108. V. NhiÖm vô nghiªn cøu..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¶i to¸n cã lêi v¨n lµ mét trong bèn m¹ch kiÕn thøc trong ch¬ng tr×nh môn toán lớp 1( số và phép tính, đại lợng và đo đại lợng, yếu tố hình học, giải to¸n cã lêi v¨n). Nghiªn cøu d¹y gi¶i to¸n cã lêi v¨n nh»m gióp HS: - NhËn biÕt thÕ nµo lµ mét bµi to¸n cã lêi v¨n. - Biết giải và trình bày bài giải các bài toán đơn bằng một phép tính cộng hoÆc mét phÐp tÝnh trõ. - Bíc ®Çu ph¸t triÓn t duy, rÌn luyÖn ph¬ng ph¸p gi¶i to¸n vµ kh¶ n¨ng diÔn đạt đúng. VI - Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. Để nghiên cứu và thực nghiệm đề tài này tôi căn cứ vào các tài liệu chuẩn nh:  ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng to¸n 1  Ph¬ng ph¸p d¹y c¸c m«n häc ë líp 1  Môc tiªu d¹y häc m«n to¸n 1-s¸ch gi¸o viªn.  To¸n 1- s¸ch gi¸o khoa.  Mét sè tµi liÖu kh¸c. Để thực hiện nội dung của đề tài, tôi đã sử dụng một số phơng pháp cơ bản sau: -Tæng hîp lý luËn th«ng qua c¸c tµi liÖu ,s¸ch gi¸o khoa vµ thùc tiÔn d¹y häc cña líp 1B- khèi I- Trêng TiÓu häc Ngo Gia Tự - §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh d¹y to¸n - Lo¹i bµi gi¶i to¸n cã lêi v¨n tõ nh÷ng n¨m tríc vµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y . - TiÕn hµnh kh¶o s¸t chÊt lîng häc sinh . - §óc rót kinh nghiÖm qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu. VII - Thêi gian thùc hiÖn Từ tháng 9 -2009 đến tháng1– 2O10. B. Néi dung s¸ng kiÕn kinh nghiÖm Chơng I: Một số vấn đề về cơ sở lý luận, c¬ së thùc tiÔn 1.C¬ së lý luËn: Kh¶ n¨ng gi¶i to¸n cã lêi v¨n chÝnh lµ ph¶n ¸nh n¨ng lùc vËn dông kiÕn thøc cña häc sinh. Häc sinh hiÓu vÒ mÆt néi dung kiÕn thøc to¸n häc vËn dông vào giải toán kết hợp với kíên thức Tiếng Việt để giải quyết vấn đề trong toán học. Từ ngôn ngữ thông thờng trong các đề toán đa ra cho học sinh đọc - hiểu biết hớng giải đa ra phép tính kèm câu trả lời và đáp số của bài toán. Gi¶i to¸n cã lêi v¨n gãp phÇn cñng cè kiÕn thøc to¸n, rÌn luyÖn kü n¨ng diễn đạt, tích cực góp phần phát triển t duy cho học sinh tiểu học. Đó là nguyên nhân chính mà tôi chọn đề tài nghiên cứu:Phơng pháp dạy to¸n cã lêi v¨n cho häc sinh líp 1. ii.C¬ së thùc tiÔn.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Đối với trẻ là học sinh lớp 1, môn toán tuy có dễ nhng để học sinh đọc-hiểu bµi to¸n cã lêi v¨n qu¶ kh«ng dÔ dµng, v¶ l¹i viÖc viÕt lªn mét c©u lêi gi¶i phï hợp với câu hỏi của bài toán cũng là vấn đề không đơn giản. Bởi vậy nỗi băn khoăn của giáo viên là hoàn toàn chính đáng. Vậy làm thế nào để giáo viên nói - học sinh hiểu , học sinh thực hành diễn đạt đúng yêu cầu của bài toán. Đó là mục đích chính của đề tài này. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng vµ nh÷ng nguyªn nh©n. I. Thùc tr¹ng: Trong quá trình giảng dạy ở Tiểu học, đặc biệt dạy lớp 1, tôi nhận thấy hầu nh giáo viên nào cũng phàn nàn khi dạy đến phần giải toán có lời văn ở lớp 1. HS rÊt lóng tóng khi nªu c©u lêi gi¶i, thËm chÝ nªu sai c©u lêi gi¶i, viÕt sai phÐp tính, viết sai đáp số. Những tiết đầu tiên của giải toán có lời văn mỗi lớp chỉ có khoảng 20% số HS biết nêu lời giải, viết đúng phps tính và đáp số. Số còn lại là rất mơ hồ, các em chỉ nêu theo quán tính hoặc nêu miệng thì đợc nhng khi viết các em lại rất lung túng, làm sai, một số em làm đúng nhng khi cô hỏi lại lại không biết để trả lời . Chứng tỏ các em cha nắm đợc một cách chắc chắn cách giải bài toán có lời văn. GV phải mất rất nhiều công sức khi dạy đến phần này. KÕt qu¶ ®iÒu tra n¨m häc 2008-2009 Líp sÜ sè. HS viÕt HS viÕt HS viÕt HS gi¶i TT đúng câu đúng phép đúng đáp đúng cả 3 lêi gi¶i tÝnh sè bíc 1 1A 32 17 53,2% 24 75% 27 85% 18 56,3% 2 1B 30 13 43,4% 17 56,7% 20 66,6% 13 43,4% II. Nh÷ng nguyªn nh©n 1. Nguyªn nh©n tõ phÝa GV: - GV cha chuÈn bÞ tèt cho c¸c em khi d¹y nh÷ng bµi tríc. Nh÷ng bµi nh×n h×nh vẽ viết phép tính thích hợp, đối với những bài này hầu nh HS đều làm đợc nên GV tá ra chñ quan, Ýt nhÊn m¹nh hoÆc kh«ng chó ý l¾m mµ chØ tËp trung vµo d¹y kĩ năng đặt tính, tính toán của HS mà quên mất rằng đó là những bài toán làm bớc đệm , bớc khởi đầu của dạng toán có lời văn sau này. Đối với GV dạy lớp 1 khi d¹y d¹ng bµi nh×n h×nh vÏ viÕt phÐp tÝnh thÝch hîp, cÇn cho HS quan s¸t tranh tËp nªu bµi to¸n vµ thêng xuyªn rÌn cho HS thãi quen nh×n h×nh vÏ nªu bµi to¸n . Cã thÓ tËp cho nh÷ng em HS giái tËp nªu c©u tr¶ lêi cø nh vËy trong mét khoảng thời gian chuẩn bị nh thế thì đến lúc học đến phần bài toán có lời văn HS sẽ không ngỡ ngàng và các em sẽ dễ dàng tiếp thu, hiểu và giải đúng . 2. Nguyªn nh©n tõ phÝa HS:.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Do HS míi b¾t ®Çu lµm quen víi d¹ng to¸n nµy lÇn ®Çu, t duy cña c¸c em còn mang tính trực quan là chủ yếu. Mặt khác ở giai đoạn này các em cha đọc thông viết thạo, các em đọc còn đánh vần nên khi đọc xong bài toán rồi nhng các em không hiểu bài toán nói gì, thậm chí có những em đọc đi đọc lại nhiều lần nhng vẫn cha hiểu bài toán . Vì vậy HS không làm đúng cũng là điều dễ hiểu . Vậy làm thế nào để HS nắm đợc cách giải một cách chắc chắn chính xác? Ch¬ng III: mét sè c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn Mức độ 1: Ngay từ đầu học kỳ I các bài toán đợc giới thiệu ở mức độ nhìn hình vẽ- viết phép tính. Mục đích cho học sinh hiểu bài toán qua hình vẽ, suy nghÜ chän phÐp tÝnh thÝch hîp. Th«ng thêng sau mçi phÐp tÝnh ë phÇn luyÖn tËp cã mét h×nh vÏ gåm 5 « vu«ng cho häc sinh chän ghi phÐp tÝnh vµ kÕt qu¶ phï hîp víi h×nh vÏ. Ban ®Çu để giúp học sinh dễ thực hiện sách giáo khoa ghi sẵn các số và kết quả :. VD: Bµi 5 trang 46 a). 1. 2 = 3. Chỉ yêu cầu học sinh viết dấu cộng vào ô trống để có : 1 + 2 = 3 b) Đến câu này nâng dần mức độ - học sinh phải viết cả phép tính và kết quả 1 + 1 = 2 Vµ yªu cÇu t¨ng dÇn, häc sinh cã thÓ nh×n tõ mét tranh vÏ bµi 4 trang 77 diễn đạt theo 2 cách ..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> C¸ch. 1: Cã 8 hép thªm 1 hép , tÊt c¶ lµ 9 hép. 8 + 1 = 9 C¸ch 2: Cã 1 hép ®a vµo chç 8 hép , tÊt c¶ lµ 9 hép. 1. +. 8. =. 9. T¬ng tù c©u b : Cã 7 b¹n vµ 2 b¹n ®ang ®i tíi. TÊt c¶ lµ 9 b¹n. C¸ch 1: 7. +. 2. =. 9. C¸ch 2: 2. +. 7. =. 9. §Õn bµi 3 trang 85 Học sinh quan sát và cần hiểu đợc: Lúc đầu trên cành có 10 quả. Sau đó rụng 2 quả . Còn lại trên cành 8 quả. 10 2 = 8 ở đây giáo viên cần động viên các em diễn dạt _ trình bày miệng ghi đúng phÐp tÝnh . T duy toán học đợc hình thành trên cơ sở t duy ngôn ngữ của học sinh. Khi dạy bài này cần hớng dẫn học sinh diễn đạt trình bày động viên các em viết đợc nhiều phép tính để tăng cờng khả năng diễn đạt cho học sinh. Mức độ 2: Đến cuối học kì I học sinh đã đợc làm quen với tóm tắt bằng lời: Bµi 3 trang 87 B, Cã : 10 qu¶ bãng Cho : 3 qu¶ bãng Cßn :.... qu¶ bãng?.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 10. -. 3. =. 7. Häc sinh tõng bíc lµm quen víi lêi thay cho h×nh vÏ, häc sinh dÇn dÇn tho¸t ly khỏi hình ảnh trực quan từng bớc tiếp cận đề bài toán. Yêu cầu học sinh phải đọc và hiểu đợc tóm tắt, biết diễn đạt đề bài và lời giải bài toán bằng lời, chọn phÐp tÝnh thÝch hîp nhng cha cÇn viÕt lêi gi¶i. Tuy kh«ng yªu cÇu cao,tr¸nh t×nh tr¹ng qu¸ t¶i víi häc sinh, nhng cã thÓ động viên học sinh khá giỏi làm nhiều cách , có nhiều cách diễn đạt từ một hình vÏ hay mét t×nh huèng s¸ch gi¸o khoa. Mức độ 3: Giới thiệu bài toán có lời văn bằng cách cho học sinh tiếp cận với một đề bài toán cha hoàn chỉnh kèm theo hình vẽ và yêu cầu hoàn thiện ( tiết 81bài toán có lời văn ). T duy HS từ hình ảnh phát triển thành ngôn ngữ, thành chữ viết. Giải toán có lời văn ban đầu đợc thực hiện bằng phép tính cộng là phù hợp víi t duy cña HS. Cấu trúc một đề toán gồm 2 phần: phần cho biết và phần hỏi, phần cho biết gåm cã 2 yÕu tè. Mức độ 4: Để hình thành cách giải bài toán có lời văn, sách giáo khoa đã nêu một bài toán , phần tóm tắt đề toán và giải bài toán hoàn chỉnh để học sinh làm quen.( Bµi to¸n- trang 117) Giáo viên cần cho học sinh nắm vững đề toán, thông qua việc tóm tắt đề toán. Biết tóm tắt đề toán là yêu cầu đầu tiên dể giải bài toán có lời văn. Bài giải gồm 3 phần : câu lời giải, phép tính và đáp số. Chó ý r»ng tãm t¾t kh«ng n»m trong lêi gi¶i cña bµi to¸n, nhng phÇn tãm t¾t cần đợc luyện kỹ để học sinh nắm đợc bài toán đầy đủ, chính xác. Câu lời giải trong bµi gi¶i kh«ng yªu cÇu mäi häc sinh ph¶i theo mÉu nh nhau, t¹o diÒu kiÖn cho HS diễn đạt câu trả lời theo ý hiểu của mình. Quy ớc viết đơn vị của phép tính trong bài giải HS cần nhớ để thực hiện khi trình bày bài giải. Bài toán giải bằng phép tính trừ đợc giới thiệu khi HS đã thành thạo giải bài to¸n cã lêi v¨n b»ng phÐp tÝnh céng.GV chØ híng dÉn c¸ch lµm t¬ng tù,thay thÕ phÐp tÝnh cho phï hîp víi bµi to¸n. ë líp 1,HS chØ gi¶i to¸n vÒ thªm,bít víi 1 phÐp tÝnh céng hoÆc trõ,mäi HS bình thờng đều có thể hoàn thành nhiệm vụ học tập một cách nhẹ nhàng nếu đợc gi¸o viªn híng dÉn cô thÓ. GV d¹y cho Hs gi¶i bµi to¸n cã lêi v¨n cÇn thùc hiÖn tèt c¸c bíc sau: - Đọc kĩ đề bài:Đề toán cho biết những gì?Đề toán yêu cầu gì? - Tóm tắt đề bài - Tìm đợc cách giảibài toán - Tr×nh bµy bµi gi¶i.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Kiểm tra lời giải và đáp số Khi giải bài toán có lời văn GV lu ý cho HS hiểu rõ những điều đã cho,yêu cầu phải tìm,biết chuyển dịch ngôn ngữ thông thờng thành ngôn ngữ toán học,đó lµ phÐp tÝnh thÝch hîp. Ví dụ,có một số quả cam,khi đợc cho thêm hoặc mua thêm nghĩa là thêm vµo,ph¶i lµm tÝnh céng; nÕu ®em cho hay ®em b¸n th× ph¶i lµm tÝnh trõ,... Gv hãy cho HS tập ra đề toán phù hợp với một phép tính đã cho,để các em tËp t duy ngîc,tËp ph¸t triÓn ng«n ng÷,tËp øng dông kiÕn thøc vµo c¸c t×nh huèng thùc tiÔn. VÝ dô,víi phÐp tÝnh 3 + 2 = 5.Cã thÓ cã c¸c bµi to¸n sau: - B¹n Hµ cã 3 chiÕc kÑo,chÞ An cho Hµ 2 chiÕc n÷a.Hái b¹n Hµ cã mÊy chiÕc kÑo? - Nhµ Nam cã 3 con gµ mÑ Nam mua thªm 2 con gµ. Hái nhµ Nam cã tÊt c¶ mÊy con gµ? - Cã 3 con vÞt b¬i díi ao,cã thªm 2 con vÞt xuèng ao.Hái cã mÊy con vÞt díi ao? - Hôm qua lớp em có 3 bạn đợc khen.Hôm nay có 2 bạn đợc khen.Hỏi trong hai ngày lớp em có mấy bạn đợc khen? Có nhiều đề bài toán HS có thể nêu đợc từ một phép tính.Biết nêu đề bài toán từ một phép tính đã cho,HS sẽ hiểu vấn đề sâu sắc hơn,chắc chắn hơn,t duy và ng«n ng÷ cña HS sÏ ph¸t triÓn h¬n. * T×m ra ®iÓm yÕu cña häc sinh:  Häc sinh biÕt gi¶i to¸n cã lêi v¨n nhng kÕt qu¶ cha cao.  Số học sinh viết đúng câu lời giải đạt tỷ lệ thấp.  Lêi gi¶i cña bµi to¸n cha s¸t víi c©u hái cña bµi to¸n. * Qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ thùc nghiÖm: Trong phạm vi 27 tiết dạy từ tiết 81 đến tiết 108 tôi đặc biệt chú ý vào 1 số tiết chÝnh sau ®©y: TiÕt 81 Bµi to¸n cã lêi v¨n Cã ...b¹n, cã thªm ... b¹n ®ang ®i tíi. Hái cã tÊt c¶ bao nhiªu b¹n? HS quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi c©u hái §iÒn vµo chç chÊm sè 1 vµ sè 3. - Bµi 2 t¬ng tù. Qua tìm hiểu bài toán giúp cho học sinh xác định đợc bài có lời văn gồm 2 phần: - Thông tin đã biết gồm 2 yếu tố. - C©u hái ( th«ng tin cÇn t×m ) Từ đó học sinh xác định đợc phần còn thiếu trong bài tập ở trang116: Cã 1 con gµ mÑ vµ 7con gµ con. Hái cã tÊt c¶ bao nhiªu con gµ?.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> KÕt hîp gi÷a viÖc quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi c©u hái gîi ý cña gi¸o viªn, häc sinh hoµn thµnh bµi to¸n 4 trang 116: Có 4 con chim đậu trên cành , có thêm 2 con chim bay đến. Hỏi có tất cả bao nhiªu con chim? TiÕt 82 Gi¶i to¸n cã lêi v¨n. Gi¸o viªn nªu bµi to¸n . Học sinh đọc bài toán - §©y lµ bµi to¸n g×? Bµi to¸n cã lêi v¨n. -Th«ng tin cho biÕt lµ g× ? Cã 5 con gµ , mua thªm 4 con gµ. - C©u hái lµ g× ? Hái nhµ An cã tÊt c¶ mÊy con gµ ? Dùa vµo tranh vÏ vµ tãm t¾t mÉu, G ®a ra c¸ch gi¶i bµi to¸n mÉu: Bµi gi¶i Nhµ An cã tÊt c¶ lµ: 5 + 4 = 9 ( con gµ ) §¸p sè: 9 con gµ Bài 1 trang117 Học sinh đọc bài toán- phân tích đề bài- điền vào tóm tắt Vµ gi¶i bµi to¸n . Tãm t¾t: An cã : 4 qu¶ bãng B×nh cã : 3 qu¶ bãng C¶ hai b¹n cã :....qu¶ bãng? Bµi gi¶i C¶ hai b¹n cã lµ: 4+3=7( qu¶ bãng ) §¸p sè: 7 qu¶ bãng Bµi 2 trang upload.123doc.net Tãm t¾t: Cã : 6 b¹n Thªm: 3 b¹n Cã tÊt c¶ :... b¹n? Bµi gi¶i Cã tÊt c¶ lµ : 6+3=9( b¹n ) §¸p sè: 9 b¹n Qua 2 bµi to¸n trªn t«i rót ra c¸ch viÕt c©u lêi gi¶i nh sau: LÊy dßng thø 3 cña phÇn tãm t¾t + thªm ch÷ lµ: VD - C¶ hai b¹n cã lµ: - Cã tÊt c¶ lµ: T¬ng tù bµi 3 trang118 c©u lêi gi¶i sÏ lµ:.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Cã tÊt c¶ lµ: TiÕt 84 LuyÖn tËp Bài 1 và bài 2 trang 121 tơng tự bài 1,2,3 trang117.Nhng câu lời giải đợc mở réng h¬n b»ng c¸ch thªm côm tõ chØ vÞ trÝ vµo tríc côm tõ cã tÊt c¶ lµ Cô thÓ lµ -Bµi 1 tr 121 Trong vên cã tÊt c¶ lµ: -Bµi 2 tr 121 Trªn têng cã tÊt c¶ lµ: TiÕt 85 LuyÖn tËp Bài 1 trang 122 HS đọc đề toán – phân tích bài toán ( nh trên ) §iÒn sè vµo tãm t¾t Vµi ba häc sinh nªu c©u lêi gi¶i kh¸c nhau GV chèt l¹i mét c¸ch tr¶ lêi mÉu: -Sè qu¶ bãng cña An cã tÊt c¶ lµ: T¬ng tù Bµi 2 trang122 - Sè b¹n cña tæ em cã lµ: Bµi 3 trang122 - Sè gµ cã tÊt c¶ lµ: Vậy qua 3 bài tập trên học sinh đã mở rộng đợc nhiều cách viêt câu lời giải kh¸c nhau ,song GV chèt l¹i c¸ch viÕt lêi gi¶i nh sau: Thêm chữ Số+ đơn vị tính của bài toán trớc cụm từ có tất cả là nh ở tiết 82 đã làm . Riêng với loại bài mà đơn vị tính là đơn vị đo độ dài( cm) cần thêm chữ dài vµo tríc ch÷ lµ VD cô thÓ Tãm t¾t §o¹n th¼ng AB : 5cm §o¹n th¼ng BC : 3cm C¶ hai ®o¹n th¼ng : ... cm? Bµi gi¶i C¶ hai ®o¹n th¼ng dµi lµ: 5+ 3 = 8 ( cm) §¸p sè : 8 cm TiÕt 86 TiÕt 104 Hầu hết đều có bài toán có lời văn vận dụng kiến thức toán đợc cung cấp theo phân phối chơng trình . Tuy nhiên, việc phân tích đề- tóm tắt- giải bài toán phải luôn luôn đợc củng cố duy trì và nâng dần mức độ. Song cơ bản vẫn là các mẫu lêi gi¶i cho c¸c bµi to¸n thªm lµ:.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Cã tÊt c¶ lµ: - Số ( đơn vị tính ) + có tất cả là: - VÞ trÝ ( trong, ngoµi, trªn, díi, ...)+ cã tÊt c¶ lµ: - ... ®o¹n th¼ng....+ dµi lµ: TiÕt 105: Gi¶i to¸n cã lêi v¨n(tiÕp theo) Bµi to¸n: Nhµ An cã 9 con gµ, mÑ ®em b¸n 3 con gµ. Hái nhµ An cßn l¹i mÊy con gµ? HS đọc – phân tích bài toán : +Th«ng tin cho biÕt lµ g×? Cã 9 con gµ. B¸n 3 con gµ. +C©u hái lµ g× ? Cßn l¹i mÊy con gµ? GV hớng dẫn HS đọc tóm tắt- bài giải mẫu .GV giúp HS nhận thấy câu lời giải ở loại toán bớt này cũng nh cách viết của loại toán thêm đã nêu ở trên chỉ khác ở chỗ cụm từ có tất cả đợc thay thế bằng cụm từ còn lại mà thôi.Cụ thể là : Bµi gi¶i Sè gµ cßn l¹i lµ: 9-3=6( con gµ) §¸p sè: 6 con gµ. Bµi 1 trang148 Tãm t¾t Cã :8 con chim Bay ®i : 2 con chim Cßn l¹i :... con chim? Bµi gi¶i Sè chim cßn l¹i lµ: 8 - 2 = 6( con chim) §¸p sè : 6 con chim. Bµi 2 trang 149 Tãm t¾t Cã : 8 qu¶ bãng §· th¶ :3 qu¶ bãng Cßn l¹i:....qu¶ bãng? Bµi gi¶i Sè bãng cßn l¹i lµ : 8 - 3 = 5( qu¶ bãng) §¸p sè: 5 qu¶ bãng Bµi 3 trang 149 Tãm t¾t §µn vÞt cã : 8 con.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> ë díi ao : 5 con Trªn bê: ... con?. TiÕt 106 TiÕt 107. Bµi gi¶i Trªn bê cã lµ: 8 -5=3 ( con vÞt ) §¸p sè: 3 con vÞt . LuyÖn tËp Bµi 1,2 ( T¬ng tù tiÕt 105 ) LuyÖn tËp Bµi 1,2 ( t¬ng tù nh trªn ). Nhng bµi 4 trang 150 vµ bµi 4 trang151 th× lêi gi¶i dùa vµo dßng thø 3 cña phÇn tãm t¾t bµi to¸n: Sè h×nh tam gi¸c kh«ng t« mµu lµ : Sè h×nh trßn kh«ng t« mµu lµ: 8 - 4 = 4( h×nh ) 15 - 4 = 11( h×nh ) §¸p sè: 4 h×nh tam gi¸c §¸p sè: 11 h×nh trßn.  Bài 3 trang 151 Tóm tắt bằng sơ đồ đoạn thẳng ? cm. 2cm 13cm. Bµi gi¶i Sîi d©y cßn l¹i dµi lµ: 13 – 2 = 11( cm) §¸p sè : 11cm TiÕt 108 LuyÖn tËp chung Đây là phần tổng hợp chốt kiến thức của cả 2 dạng toán đơn thêm và bớt ở líp 1 Bµi 1 trang 152 A, Bµi to¸n : Trong bÕn cã .....« t«, cã thªm....« t« vµo bÕn. Hái................................................................? HS quan s¸t tranhvµ hoµn thiÖn bµi to¸n thªm råi gi¶i bµi to¸n víi c©u lêi gi¶i cã côm tõ cã tÊt c¶ B, Bµi to¸n : Lóc ®Çu trªn cµnh cã 6 con chim, cã ....con bay ®i. Hái .............................................? HS quan s¸t tranh råi hoµn thiÖn bµi to¸n bít vµ gi¶i bµi to¸n víi c©u lêi gi¶i cã côm tõ cßn l¹i Lúc này HS đã quá quen với giải bài toán có lời văn nên hớng dẫn cho HS chọn cách viết câu lời giải gần với câu hỏi nhất đó là:.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - §äc kÜ c©u hái. - Bá ch÷ Hái ®Çu c©u hái. - Thay ch÷ bao nhiªu b»ng ch÷ sè. - Thªm vµo cuèi c©u ch÷ lµ vµ dÊu hai chÊm Cô thÓ Bµi 1 trang 152 A,C©u hái lµ: Hái cã tÊt c¶ bao nhiªu « t«? C©u lêi gi¶i lµ: Cã tÊt c¶ sè « t« lµ : B, C©u hái lµ: Hái trªn cµnh cßn l¹i bao nhiªu con chim? C©u lêi gi¶i lµ: Trªn cµnh cßn l¹i sè con chim lµ : VD kh¸c:  Câu hỏi là: Hỏi hai lớp trồng đợc tất cả bao nhiêu cây ? C©u lêi gi¶i lµ: Hai lớp trồng đợc tất cả số c©y lµ:  Câu hỏi là: Hỏi con sên bò đợc tất cả bao nhiêu xăng-ti-mét? C©u lêi gi¶i lµ: Con sên bò đợc tất cả số x¨ng-ti-mÐt lµ?  Câu hỏi là: Hỏi Lan còn phải đọc bao nhiêu trang nữa thì hết quyển s¸ch? C©u lêi gi¶i lµ: Lan còn phải đọc số trang n÷a ...lµ: ............................................ Trên đây là 2 mẫu toán đơn điển hình của phần giải toán có lời văn ở lớp 1.Tôi đã đa ra phơng pháp dạy từ dễ đến khó để HS có thể giải toán mà không gÆp khã kh¨n ë bíc viÕt c©u lêi gi¶i.Tèi thiÓu HS cã lùc häc trung b×nh yÕu còng có thể chọn cho mình 1 cách viết đơn giản nhất bằng cụm từ: Có tất cả là: HoÆc : Cßn l¹i lµ: Còn HS khá giỏi các em có thể chọn cho mình đợc nhiều câu lời giải khác nhau nâng dần độ khó thì lời giải càng hay và sát với câu hỏi hơn. IV, kết quả đạt đợc C¸c lÇn sÜ HS viÕt HS viÕt HS viÕt HS viÕt khảo sát Lớp số đúng câu đúng phép đúng đáp đúng cả 3 lêi gi¶i tÝnh sè bíc trªn §Çu k× I 1B 25 18 72% 14 56% 13 38,9% 12 48% G K: I. 1B. 25. 19. 76%. 16. 64%. 15. 60%. 14. 56%. Cuèi k× I. 1B. 25. 22. 88%. 19. 76%. 18. 72%. 17. 68%. C. Những bài học rút ra, kết luận và đề xuất. I. Bµi häc kinh nghiÖm.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Qua viÖc nghiªn cøu vµ ¸p dông ph¬ng ph¸p d¹y to¸n cã lêi v¨n cho häc sinh líp 1 cho thÊy gi¶i to¸n cã lêi v¨n ë líp 1 kh«ng khã ë viÖc viÕt phÐp tÝnh và đáp số mà chỉ mắc ở câu lời giải của bài toán. Sau quá trình nghiên cứu và áp dụng kinh nghiệm sáng kiến thì HS biết viết câu lời giải đã đạt kết quả rất cao,dẫn tới việc HS đạt tỉ lệ cao về hoàn thiện bài toán có lời văn .Vì vậy theo chñ quan cña b¶n th©n t«i th× kinh nghiÖm s¸ng kiÕn nµy cã thÓ ¸p dông vµ phæ biÕn nh»m n©ng cao chÊt lîng cho HS vÒ viÖc gi¶i to¸n cã lêi v¨n.. Ii-KÕt luËn Ph¬ng ph¸p d¹y gi¶i to¸n cã lêi v¨n cho häc sinh líp 1 gióp häc sinh hoµn thiện một bài giải đủ 3 bớc: câu lời giải + phép tính + đáp số là vấn đề đang đợc các thầyy cô trực tiếp dạy lớp 1 rất quan tâm. Vấn đề đặt ra là giúp học sinh lớp 1 viÕt c©u lêi gi¶i cña bµi to¸n sao cho s¸t víi yªu cÇu mµ c©u hái cña bµi to¸n ®a ra . ChÝnh v× vËy nªn t«i m¹nh d¹n ®a ra kinh nghiÖm s¸ng kiÕn mµ b¶n th©n t«i đã vận dụng vào trong quá trình dạy và đạt kết quả tơng đối khả quan. Trên đây là quá trình nghiên cứu , áp dụng kinh nghiệm sáng kiến vào đổi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc nãi chung vµ ph¬ng ph¸p d¹y gi¶i to¸n cã lêi v¨n cho học sinh lớp 1 nói riêng. Tôi hy vọng sẽ tiếp tục nghiên cứu thành công về đổi míi ph¬ng ph¸p d¹y To¸n vµ n©ng cao hiÓu biÕt cho b¶n th©n trong qu¸ tr×nh d¹y häc ë TiÓu häc.. III .Những kiến nghị, đề xuất - V× thêi gian nghiªn cøu xen kÏ qu¸ tr×nh d¹y chÝnh kho¸ nªn viÖc nghiªn cøu cßn giíi h¹n trong ph¹m vi mét líp do t«i phô tr¸ch . - Häc sinh vÒ nhµ Ýt thêi gian nghiªn cøu thªm nªn phÇn lín chØ phô thuéc vµo bài tập đợc giao trên lớp. -Kh¶ n¨ng b¶n th©n gi¸o viªn cã h¹n , tµi liÖu tham kh¶o Ýt nªn ph¹m vi nghiªn cøu cã phÇn h¹n chÕ. - Tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để tìm ra biện pháp tối u nhất giúp các em giải toán cã lêi v¨n mét c¸ch dÔ dµng h¬n vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt. - Qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ kinh nghiÖm d¹y to¸n cã lêi v¨n theo ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa míi t«i nhËn thÊy vÒ c¬ b¶n néi dung s¸ch gi¸o khoa vµ ch¬ng trình khá phù hợp .Tất nhiên để có dợc kinh nghiệm dạy giải toán có lời văn cho HS líp 1, ngêi gi¸o viªn ph¶i dµy c«ng nghiªn cøu tµi liÖu vµ theo dâi HS qua nhiều năm, nắm bất đợc điểm yếu của HS để tập trung khắc phục . Có nh vậy viÖc gi¶ng d¹y vµ gi¸o dôc míi thµnh c«ng nh mong muèn. Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ mà bản thân tôi đúc rút đợc qua qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y. Tuy nhiªn do thêi gian vµ n¨ng lùc cã h¹n ch¾c h¼n sÏ cã những thiếu sót . Rất mong sự góp ý, giúp đỡ của quý thầy cô và bạn bè đồng nghiÖp..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Đăk ru , ngµy 20 th¸ng 5 n¨m 2009 Ngêi viÕt SKKN. ý kiến đánh giá của hội đồng khoa học ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ....................................................................................................

<span class='text_page_counter'>(17)</span>