Mô hình kinh doanh đa cấp tại Việt Nam – Lý luận và thực tiễn quá trình phát triển ở Việt Nam

BỘ TƯ PHÁP
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

BÀI TẬP NHĨM
MƠN: QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP
ĐỀ BÀI:
Mơ hình kinh doanh đa cấp tại Việt Nam – Lý luận
và thực tiễn quá trình phát triển ở Việt Nam.

LỚP: 452644
NHÓM: 04

Hà Nội, 2021


MỤC LỤC
Trang
MỤC LỤC..............................................................................................................................2
MỞ ĐẦU................................................................................................................................2
NỘI DUNG............................................................................................................................3
I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT......................................................................................................3
1. Kinh doanh đa cấp......................................................................................................3
a. Khái niệm..............................................................................................................3
b. Đặc điểm................................................................................................................3
2. Mơ hình kinh doanh đa cấp........................................................................................4
a. Cơ cấu tổ chức:.......................................................................................................4
b. Mơ hình cơ cấu tổ chức..........................................................................................4
II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN THỰC TIỄN CỦA MƠ HÌNH KINH DOANH ĐA CẤP
TẠI VIỆT NAM.................................................................................................................5
1. Giai đoạn mới xuất hiện ở Việt Nam, giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2010............5
2. Giai đoạn biến tướng của mô hình kinh doanh đa cấp từ năm 2011 đến năm 2016. .6

3. Giai đoạn thiết lập lại thị trường kinh doanh đa cấp từ năm 2016 đến nay...............8
KẾT LUẬN..........................................................................................................................11
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................12

MỞ ĐẦU
Mỗi nhà đầu tư sẽ có những định hướng, chiến lược, cách thức tổ chức
vận hành doanh nghiệp của mình hay cịn gọi là mơ hình kinh doanh. Mỗi
một mơ hình kinh doanh, khi đặt ra đều có mục tiêu chung là thu được nhiều
lợi nhuận từ khách hàng và cạnh tranh với doanh nghiệp khác. Hiện nay có rất
nhiều mơ hình kinh doanh, một phần là do cơ chế hội nhập sâu rộng, bên cạnh
đó là những chính sách, ưu tiên của chính phủ chú trọng phát triển kinh tế.
Đặc biệt có một mơ hình kinh doanh đang gây bão thời gian vừa qua, khá phát
triển và thu lợi nhuận khá cao, hơn thế thu hút được rất nhiều sự quan tâm của
nhiều giai tầng trong những năm gần đây, chính là “mơ hình kinh doanh đa
cấp”. Đa cấp một mơ hình kinh doanh khá phổ biến trên tồn thế giới và cả
Việt Nam nói riêng. Vậy mơ hình kinh doanh này ở Việt Nam đang diễn biến
như thế nào?

2


Đây hứa hẹn là một đề tài hay, thiết thực. Tuy nhiên, mọi người thường
tiếp nhận thông tin liên quan đến đa cấp một cách thụ động, sai lệch dẫn đến
mơ hình này trở nên có nhiều tiêu cực. Để có một cái nhìn tồn diện hơn về
mơ hình kinh doanh đa cấp ở Việt Nam, nhóm bốn xin chọn đề 03: “Mơ hình
kinh doanh đa cấp tại Việt Nam – Lý luận và thực tiễn quá trình phát triển ở
Việt Nam”.

NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT

1. Kinh doanh đa cấp
a. Khái niệm
Theo nghị định 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh theo
phương thức đa cấp, kinh doanh theo phương thức đa cấp là hoạt động kinh
doanh sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh, trong
đó, người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác
từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới.
Về bản chất, bán hàng đa cấp là chiến lược và hoạt động kinh doanh
bán hàng trực tiếp đến tay người tiêu dùng, mà không phải qua các đại lý hay
cửa hàng bán lẻ. Tiếp thị đa cấp là một chiến lược kinh doanh hợp pháp, mặc
dù còn đang gây khá nhiều tranh cãi.
Mặc dù mỗi công ty kinh doanh đa cấp đều có "kế hoạch trả tiền hoa
hồng" cụ thể cho việc thanh toán thu nhập cho những người phân phối nhưng
đặc điểm phổ biến được tìm thấy trong tất cả công ty kinh doanh đa cấp là các
kế hoạch trả tiền theo lý thuyết chỉ trả cho người phân phối nếu họ có tối thiểu
hai nhánh phân phối tiềm năng. Dịng tiền hoa hồng đầu tiên có thể được
thanh toán từ hoa hồng bán hàng của người phân phối bán trực tiếp cho khách
hàng bán lẻ. Dòng tiền thứ hai được thanh toán từ các khoản hoa hồng dựa
trên doanh số bán hàng của các nhà phân phối khác mà người này đã tuyển
dụng được.
b. Đặc điểm.
3


Thơng thường, kinh doanh đa cấp đều có những đặc điểm sau:
- Thực chất bán hàng đa cấp là một hình thức bán lẻ hàng hóa, khi mà
cơng ty bán hàng đa cấp có thể là đơn vị sản xuất và tiếp thị trực tiếp.
- Bán hàng được thực hiện bởi những người tham gia và được chia
thành nhiều cấp khác nhau.
- Nếu thông thường các doanh nghiệp thường bán sản phẩm của mình

qua đại lý, siêu thị thì trong kinh doanh đa cấp lại khác. Các sản phẩm sẽ
được phân phối trực tiếp từ người bán tới người tiêu dùng.
- Những người tham gia vào kinh doanh đa cấp sẽ được hưởng hoa
hồng từ việc bán hàng của mình và người khác cùng mạng lưới mình tổ chức.
Và thơng thường người tham gia bán hàng đa cấp sẽ được nhận hoa hồng từ
hai nguồn chính đó là:
+ Hoa hồng trên doanh số bán hàng (hoa hồng trực tiếp). Hoa hồng khi
xây dựng mạng lưới tiêu thụ của những người tham gia bán hàng đa cấp (hoa
hồng gián tiếp). Vì vậy, người bán hàng đa cấp sẽ nhận hoa hồng khi bán hàng
cho doanh nghiệp chứ không phải người đầu tư hưởng lợi.
2. Mơ hình kinh doanh đa cấp
a. Cơ cấu tổ chức:
•

Áp dụng chế độ một thủ trưởng.

•

Cơ cấu trực tuyến: cấp trên ra quyết định trực tiếp với cấp dưới và
ngược lại.

•

Nguyên tắc hoạt động:

•

Sản phẩm trực tiếp đến người tiêu dùng

•

Đảm bảo tính thực hiện các ngun tắc quy định

•

Thúc đẩy, hỗ trợ thị trường.

b. Mơ hình cơ cấu tổ chức
Tùy thuộc vào mỗi Doanh nghiệp sẽ chọn cho mình mơ hình cơ cấu tổ
chức theo chức năng, theo sản phẩm, địa lí... Tuy nhiên kinh doanh đa cấp có
mơ hình cơ cấu tổ chức nhà phân phối hết sức đặc biệt là gọi chung là mơ
hình mạng lưới như mơ hình nhị phân, mơ hình để tầng và mơ hình bậc thang
4


li khai. Hiện nay đa phần các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp đều theo mơ
hình Bậc thang ly khai - mơ hình tiên tiến nhất hiện nay.
Mơ hình bậc thang li khai được phát triển từ mơ hình nhị phân kết hợp
mơ hình ma trận. Mơ hình bậc thang li khai này cho phép nhà phân phối tuyển
thêm thành viên hay cộng tác viên để đưa sản phẩm của mình đến trực tiếp
người tiêu dùng. Mơ hình tạo ra những cấp bậc rộng ra về sau tạo thành hình
kim tự tháp. Mỗi cấp bậc được trả lương với những mức hoa hồng nhất định.
II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN THỰC TIỄN CỦA MƠ HÌNH KINH
DOANH ĐA CẤP TẠI VIỆT NAM
1. Giai đoạn mới xuất hiện ở Việt Nam, giai đoạn từ năm 2000 đến năm
2010
Kinh doanh đa cấp bắt đầu hình thành từ năm 1934, bắt đầu từ một
cơng ty có tên là Cơng ty Vitamin California. Người sáng lập ra công ty này là
Carl Rehnborg. Kinh doanh đa cấp được nhận định là một ngành công nghiệp
nhiều tỷ đô la, chiếm khoảng 1% doanh số bán lẻ của Mỹ. Ngành công nghiệp

này cũng biểu hiện tốc độ tăng trưởng cao ở các nền kinh tế đang phát triển
trên thế giới trong đó có Việt Nam.
Đầu thế kỉ 21, kinh doanh đa cấp bắt đầu bước chân vào thị trường Việt
Nam với những thành công bất ngờ của nhiều thương hiệu lớn như Amway,
Oriflame, Herbalife...
Đến thời điểm cuối năm 2004, tại Việt Nam đã có khoảng 20 Cơng ty
bán hàng đa cấp phân phối sản phẩm chủ yếu về ngành chăm sóc sức khỏe và
sắc đẹp. Để hịa nhập với xu hướng chung của thế giới cũng như đáp ứng tình
hình thực tế tại Việt Nam, hành lang pháp lý về kinh doanh theo mạng đã dần
hình thành.
Năm 2006, 2007 được xem là giai đoạn phục hồi của kinh doanh đa cấp
tại Việt Nam, hàng loạt các công ty tăng dần doanh số. Những năm sau đó mơ
hình kinh doanh đa cấp có cơ cấu tổ chức mạng người ngày càng mở rộng.
Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công thương) cho biết tính đến năm 2006 thì cả
nước có hơn 230.000 người, năm 2009 hơn 666.000 người.Theo báo cáo của
5


Bộ Công Thương từ sau năm 2010, bán hàng đa cấp đạt lợi nhuận 2.799 tỷ
đồng, tăng gấp 4 lần so với 614 tỷ đồng của 4 năm trước đó.
Đầu tháng 10, năm 2009, Hiệp hội bán hàng đa cấp Việt Nam được
thành lập. Hiệp hội được thành lập và bổ nhiệm bà Trương Thị Nhi (Tổng
giám đốc công ty TNHH TM Lô Hội, nhà đại diện tại Việt Nam của tập đoàn
Forever Living Products Hoa Kỳ) là chủ tịch nhiệm kỳ 2009 - 2014.
Năm 2011, với nhiều lý do, kinh doanh đa cấp bùng nổ mạnh mẽ và tạo
thành một làn sóng tại Việt Nam, trở thành một trong những kênh phân phối
sản phẩm chính thức, bên cạnh các phương thức phân phối khác như: bán
hàng qua đại lý, bán hàng theo catalog, bán hàng qua truyền hình…
Như vậy có thể nói, mơ hình kinh doanh đa cấp mới những ngày đầu
gia nhập vào Việt Nam, được xem như là phương thức kinh doanh mang lại

nhiều hiệu quả, trong nhiều mảng hoạt động, tiếp thị, phân phối và tiêu thụ
sản phẩm. Giúp cho các doanh nghiệp thu được nhiều lợi nhuận, cũng như
được sự hài lòng từ người tiêu dùng. Kì vọng mơ hình kinh doanh này sẽ có
tác động tích cực đến kinh tế, đời sống xã hội. Tuy nhiên thực hư ra sao?
Chúng ta cùng tìm hiểu ở giai đoạn hai.
2. Giai đoạn biến tướng của mô hình kinh doanh đa cấp từ năm 2011 đến
năm 2016
Vâng! cùng với sự phát triển của các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp
chân chính, nhiều loại hình đa cấp biến tướng cũng núp bóng và phát triển,
mọc lên đầy rẫy trên thị trường. Thị trường kinh doanh đa cấp bao trùm một
màu ảm đạm, điêu đứng. Tính đến tháng 6 năm 2011, nước Việt Nam đã có
63 doanh nghiệp được cấp giấy đăng ký tổ chức bán hàng đa cấp, trong đó Hà
Nội đi đầu với 30 doanh nghiệp, thành phố Hồ Chí Minh 29 doanh nghiệp,
cịn lại thuộc về các tỉnh Đồng Nai (2 doanh nghiệp), Bình Dương và Hải
Dương. Năm 2011, với nhiều lý do, kinh doanh đa cấp bùng nổ mạnh mẽ và
tạo thành một làn sóng tại Việt Nam.
Năm 2013, Việt Nam có hơn 1 triệu người bán hàng đa cấp. Đúng thật!
như một trào lưu vây. Đáng buồn công cụ “dẹp loạn” là khung khổ pháp lý
6


liên quan đến bán hàng đa cấp ở thời điểm này vẫn cịn q mỏng, thiếu hồn
thiện, dù từ năm 2014 đã được sửa theo hướng thắt chặt hơn. Ngày 14 tháng
5 năm 2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ban hành Nghị Định 42/2014/NĐCP, bao gồm các quy định về hoạt động bán hàng đa cấp và quản lý hoạt động
bán hàng đa cấp. Nghị định này có hiệu lực từ 1 tháng 7 năm 2014.
Ngày 15/11/2016, tại Phiên chất vấn đầu tiên của Quốc hội khóa XIV,
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã thẳng thắn cho rằng, khuôn
khổ pháp lý liên quan đến bán hàng đa cấp khi đó cịn tồn tại nhiều bất cập, và
Bộ Cơng Thương, với trách nhiệm của mình, đã và đang khẩn trương nghiên
cứu hồn thiện chính sách.

Để có thể thấy rõ dấu hiệu của mơ hình kinh doanh đa cấp biến tướng:
Chúng ta phân tích cụ thể mơ hình và chiến lược kinh doanh của công ty
Everrichs Global.
Theo tài liệu giới thiệu của cơng ty Everrichs Global, Cơng ty này có
trụ sở tại số 45 Trung Kính - Trung Hịa - Cầu Giấy (Hà Nội) với Giấy phép
kinh doanh đa cấp số 0106107151. Công ty kinh doanh mặt hàng là thực
phẩm chức năng không rõ nguồn gốc. Công ty kêu gọi khách hàng trở thành
nhà phân phối để có thể kiếm lợi nhuận cao gấp nhiều lần chỉ bằng cách đơn
giản đó là: khách hàng sẽ mua một bộ tài liệu trị giá 160.000 đồng đồng thời
phải cọc một khoản tiền. Sau khi tìm hiểu và muốn trở thành nhà phân phối
của cơng ty, khách có thể chọn mua các gói sản phẩm của cơng ty có trị giá từ
7,9 triệu đồng trở lên. Và sau khi đã trở thành thành viên của cơng ty với mục
đích phát triển hệ thống dưới hình thức kêu gọi nhiều người tham gia vào
mạng lưới kinh doanh, lúc này người phát triển sẽ nhận được tới 6 loại hoa
hồng khác nhau như: hoa hồng trực tiếp, hoa hồng gián tiếp… Ta thấy Công
ty Cổ phần Everrichs Global có những đặc điểm sau:
Thứ nhất, quảng cáo thu nhập khủng. Khi giới thiệu về bán hàng đa cấp
thay vì giới thiệu tác dụng của sản phẩm họ sẽ cho người tham gia thấy mức
thu nhập khổng lồ rằng chỉ cần giới thiệu cho 10 người thì 10 người này sẽ
7


giới thiệu cho 100 người khác là họ đã có thể kiếm về hàng trăm triệu được
gọi là hoa hồng mà khơng cần làm gì cả
Thứ hai, sản phẩm chất lượng kém. Đa phần những sản phẩm đa cấp ở
Việt Nam tung ra thị trường đều có chất lượng sản phẩm vô cùng kém. Người
tham gia đa cấp sẵn sàng vì lợi nhuận mà giới thiệu cho bạn thân bạn bè
những sản phẩm có chất lượng kém với mức giá cao mà thậm chí những sản
phẩm này bản thân họ chưa từng sử dụng qua hay đơi khi chính bản thân họ
cũng không dám sử dụng sản phẩm

Thứ ba, thu tiền để tham gia kinh doanh. Khi tham gia kinh doanh đa
cấp, các công ty lừa đảo sẽ yêu cầu người tham gia đóng một khoản tiền mặc
dù trên thực tế họ không nhận được bất kỳ sản phẩm nào cả, số tiền đóng đó
sẽ được dùng để chia cho những người ở cấp cao hơn. Vậy nên, những người
nhận được tiền sẽ tiếp tục đi lừa người khác. Còn đối với những người đã bị
lừa, họ đành đi giới thiệu cho những người mới để gỡ lại khoản tiền đã mất
Khái quát các đặc điểm hoạt động công ty Cổ phần Everrichs Global
chúng ta nhận biết đc các dấu hiệu của mơ hình đa cấp biến tướng được khái
qt thành các dấu hiệu chính: Khơng có giấy chứng nhận kinh doanh bán
hàng đa cấp; khơng có hàng hóa hoặc hàng hóa chỉ là cơng cụ để lơi kéo
người tham gia; doanh nghiệp chỉ quan tâm tới việc tìm người tham gia hệ
thống; công ty yêu cầu người tham gia đặt cọc, mua hàng hóa hay nộp một
khoản tiền mới được tham gia hệ thống; dùng các mỹ từ thuyết phục người
tham gia, cam kết các khoản lợi nhuận, lãi suất khổng lồ. Có rất nhiều người
là nạn nhân của “nạn đa cấp”. Thực sự vì bị lừa mà họ sẵn sàng bán nhà, để
theo đa cấp. Mù quáng đến mức lơi ln người thân thích vào hội. Vì q tơn
thờ lợi ích trước mắt mà họ trở nên si mê trước những cám dỗ. Tôi đã từng
chứng kiến người hàng xóm, bị bán hàng đa cấp lừa mà bịn rút hết tất cả số
tiền mà gia đình ơng ta có, bán ln cả đất để theo bằng được.
3. Giai đoạn thiết lập lại thị trường kinh doanh đa cấp từ năm 2016 đến
nay
8


Nhận thấy mơ hình kinh doanh đa cấp với những tiềm năng vào hiểm
họa khó lường, Chính Phủ liên tục triển khai nhiều biện pháp, trong đó tác
đơng lớn nhất là cơ sở, hành lang pháp lí. Mục tiêu lành mạnh hóa, làm sạch
kinh doanh đa cấp, phát huy theo đúng những giá trị tích cực của nó.
Sau khi ra Chỉ thị số 30/CT-TTg (2016), Nghị định số 40/2018/NĐ-CP
về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp thay Nghị định số 42/2014/NĐ-CP

cùng với Luật cạnh tranh thì thị trường kinh doanh đa cấp dần quay trở lại với
mơ hình kinh doanh đa cấp truyền thống, các công ty đa cấp biến tướng giảm
mạnh từ 67 DN năm 2016 thì đến tháng 9/2020 chỉ còn 21 DN khoảng 68% bị
thu hồi giấy phép kinh doanh hoặc tự chấm dứt hoạt động vì kém hiệu quả.
Nhờ có sự can thiệp của Bộ Công Thương đã thanh tra kiểm tra thường xuyên
mà trật tự đã dần được thiết lập lại. Tuy có sự giảm về mặt số lượng người
tham gia và các doanh nghiệp nhưng doanh thu lại được tăng khá mạnh mẽ
năm 2019 con số này đã lên đến 12575 tỷ đồng, tăng 4247 tỷ đồng ( tăng
35%) so với năm 2017. Như vậy kinh doanh đa cấp đang dần trở lại với đúng
bản chất của nó phương thức kinh doanh được coi là hiệu quả nhất trong các
loại hình.
Sau đây chúng em xin thể hiện sự phát triển điển hình của mơ hình
thơng qua doanh nghiệp sau:
Hiện nay hầu như mọi người đều biết đến các sản phẩm chức năng của
Công ty TNHH Herbalife Việt Nam một doanh nghiệp điển hình kinh doanh
theo mơ hình đa cấp. Đến cuối năm 2009 Cơng ty TNHH Herbalife tại Việt
Nam mới chính thức xuất hiện và hoạt động, các công ty này đều thuộc tập
đoàn toàn cầu Herbalife Nutrition. - Ban lãnh đạo: Doanh nghiệp Herbalife
Việt Nam được hoạt động theo chế độ 1 thủ trưởng – ông Vũ Văn Thắng là
tổng giám đốc ban lãnh đạo cấp cao và được bổ nhiệm bởi tập đồn tồn cầu
vào năm 2019.
- Tầm nhìn: “Nâng chất lượng cuộc sống”.

9


- Sứ mệnh: “Nâng tầm chất lượng sống qua việc mang đến cho mọi
người cơ hội kinh doanh tốt nhất, bán hàng trực tiếp những sản phẩm dinh
dưỡng và các sản phẩm kiểm sốt tốt nhất trên thế giới”.
- Mơ hình cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp: được chia theo địa lý bởi

Việt Nam được chia thành 3 miền rõ rệt. Công ty TNHH MTV HERBALIFE
Việt Nam tại thành phố Hồ Chí Minh kiêm trụ sở chính của cơng ty. Tiếp đó
mở chi nhánh cơng ty TNHH MTV HERBALIFE Việt Nam tại Hà Nội (2018)
và cuối cùng là chi nhánh tại Đà Nẵng năm 2019.
- Cơ cấu của doanh nghiệp: Kinh doanh đa cấp là kinh doanh mạng, mơ
hình bậc thang ly khai, nhiều cấp bậc trong quá trình phân phối chính vì vậy
mà nhà quản trị - cấp trên ra quyết định và giám sát trực tiếp đối với cấp dưới
và ngược lại – cơ cấu trực tuyến. Những nhà phân phối là thành viên hay cộng
tác viên thì họ nhận hoa hồng từ doanh số bán hàng và tiền hoa hồng xây
dựng mạng lưới.
- Lĩnh vực hoạt động: Là các sản phẩm hỗ trợ cân nặng, sức khỏe như
trà thảo mộc cô đặc vị chanh, hỗn hợp dinh dưỡng công thức 1 hương vani,
kem chống nắng, nước toner, nước hoa... Các sản phẩm được sản xuất dựa
trên nền tảng khoa học vững chắc. Họ rất quan tâm đến sản phẩm của họ, luôn
phát triển nghiên cứu qua các năm để cải tiến sản phẩm nhằm đến mục tiêu
sản phẩm tốt nhất thế giới bở đội ngũ cố vấn Y khoa và Khoa học gồm 22
người đến từ rất nhiều nước trên thế giới.
- Nguyên tắc hoạt động: Họ có quy tắc hoạt động rõ ràng cùng với kế
hoạch trả thưởng được niêm yết rõ ràng từng loại.
Thành quả mà doanh nghiệp đã đạt nhờ cơ cấu tổ chức mà doanh
nghiệp đã đề ra : Họ đã có thể mở liên tiếp 2 chi nhánh trong vòng 2 năm,
doanh thu của họ liên lực tăng và dần đưa họ lên vị trí dẫn đầu trong các
doanh nghiệp đa cấp cùng hoạt động. Cụ thể năm 2017 đạt doanh thu 1,069 tỷ
đồng nhưng trong 6 tháng đầu năm 2020 đạt 2,682 tỷ đồng. Trong 3 năm liên
tiếp 2018 đến 2020, Herbalife Việt Nam đạt doanh nghiệp được vinh danh
trong top 100 doanh nghiệp bền vững trong lĩnh vực dịch vụ thương mại.
10


Vậy nên tuy số lượng người tham gia: Năm 2016 có đến 1,3 triệu người

tham gia thì đến nay chỉ còn khoảng hơn 644.996 người ký hợp đồng tham
gia bán hàng đa cấp, trong đó chưa có đến 311.668 có hoạt động bán hàng và
phát sinh hoa hồng, nhưng bởi chính cơ cấu và hình thức kinh doanh đa cấp
truyền thống, họ đã đột phá trong doanh thu để mang về lợi nhuận lớn trong
doanh nghiệp Về doanh thu, mặc dù số lượng DN và số lượng người tham gia
giảm, doanh thu của người bán hàng đa cấp lại có xu hướng gia tăng mạnh
mẽ.

Suy cho cùng, đến đây có thể nói một cách khái quát, nay hoạt động
bán hàng đa cấp đã và đang từng bước ổn định hơn, giảm một cách rõ rết hầu
như khơng cịn thấy các vụ việc nghiêm trọng xảy ra. Người dân cũng đã ý
thức được và cảnh giác với các mơ hình đa cấp bất chính. Khơng những vậy,
mơ hình kinh doanh đa cấp này đã đóng góp tăng cường đáng kể cho sự phát
triển kinh tế - xã hội của đất nước như: tăng cường, thúc đẩy nền kinh tế, huy
động được sức lao động nhàn rỗi, góp phần giải quyết tình trạng thất nghiệp.

KẾT LUẬN
Như vậy, có thể khẳng định mơ hình kinh doanh đa cấp đã sớm hình
thành ở Việt Nam. Trải qua những giai đoạn thăng trầm, cũng như đã đạt được
những thành tựu đáng kể. Có câu nói: “Kinh tế là đại diện cho sức mạnh của
11


quốc gia” để tạo điều kiện phát triển kinh tế Nhà Nước ta đã xây dựng nền
kinh tế nhiều thành phần theo định hướng Xã Hội Chủ Nghĩa, nền kinh tế này
tỏ ra phù hợp và có nhiều điểm tích cực, tuy nhiên cũng không tránh khỏi một
số tiêu cực nhất định. Đương nhiên rồi, kinh doanh đa cấp cũng thế chỉ khi
hiểu đúng về bản chất của nó thì mơ hình kinh tế này lại thể hiện rất giá trị.
Ngày nay, xã hội phát triển, hội nhập sâu rộng toàn cầu, đây vừa là cơ hội vừa
thách thức cho những nước đang phát triển như Việt Nam. Đảng và Nhà Nước

cần nỗ lực hơn để nâng cao vị thế của nước ta trên trường quốc tế, đặc biệt
“Hòa nhập nhưng khơng hịa tan”.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình quản trị doanh nghiệp, Nxb. Đại học kinh tế quốc dân, Hà Nội,
2012.
2. Kinh doanh đa cấp, Bách khoa toàn thư:
/>3. Nhận thức cơ bản về bán hàng đa cấp. Bộ Cơng thương Việt Nam
4. Các mơ hình trả thưởng. Nghiệp vụ tìm hiểu MLM Hiệp hội Bán hàng đa
cấp Việt Nam.
5. Kết quả công tác quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp
tại Việt Nam trong thời gian vừa qua. Trang Bộ Công thương, Cục Cạnh
tranh và bảo vệ người tiêu dùng.
6. Thiết lập một thị trường kinh doanh đa cấp lành mạnh. Trang Thông Tin
và truyền thơng.
7. Đến hết tháng 8/2020, chỉ cịn 21 doanh nghiệp bán hàng đa cấp hoạt
động. Trang Đầu tư chứng khoán.
8. Thị trường bán hàng đa cấp sau 5 năm lập lại trật tự: Những con số biết
nói. Tạp chí Cơng thương
12


13