Năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số tại huyện sìn hồ, tỉnh lai châu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
…………/…………

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

LƢỜNG VĂN THƢỞNG

NĂNG LỰC THỰC THI CƠNG VỤ CỦA CÔNG
CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ
TẠI HUYỆN SÌN HỒ, TỈNH LAI CHÂU

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

HÀ NỘI - NĂM 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

…………/…………

........../............

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

LƢỜNG VĂN THƢỞNG

NĂNG LỰC THỰC THI CƠNG VỤ CỦA CÔNG
CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ
TẠI HUYỆN SÌN HỒ, TỈNH LAI CHÂU
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CƠNG

Chun ngành: Quản lý cơng
Mã số: 60.34.04.03
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. DƢƠNG QUANG TUNG

HÀ NỘI - NĂM 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong Luận văn này là trung thực và chưa từng được
bảo vệ trong một học vị khoa học hoặc cơng bố trong bất kỳ cơng trình nào
khác. Các thơng tin trích dẫn trong luận văn này đều đã được trân trọng ghi rõ
nguồn gốc.
Hà Nội, tháng năm 2018
Tác giả luận văn

Lƣờng Văn Thƣởng


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu, em đã nhận
được rất nhiều sự giúp đỡ nhiệt tình và đóng góp q báu của nhiều tập thể và
cá nhân.
Trước hết, em xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến TS. Dương Quang Tung,
người đã trực tiếp hướng dẫn và giúp đỡ em trong suốt q trình thực hiện

nghiên cứu đề tài và hồn thành luận văn này.
Em xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc, Khoa Sau Đại
học, các thầy giáo, cơ giáo của Học viện Hành chính Quốc gia đã giúp đỡ em
hồn thành q trình học tập và thực hiện luận văn.
Xin cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã động viên và giúp đỡ
em hoàn thành chương trình học tập và thực hiện luận văn này.
Mặc dù rất cố gắng trong quá trình thực hiện đề tài, song luận văn
khơng tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được sự góp ý, chỉ dẫn
của các thầy cô giáo và độc giả.
Hà Nội, tháng ... năm 2018
Tác giả luận văn

Lƣờng Văn Thƣởng


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, BẢNG BIỂU
Trang
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU........................................................................................................................ 1
1. Lý do chọn đề tài luận văn ............................................................................ 1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn..................................... 3
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn .............................................................. 7
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ........................................... 8
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn ..................... 8
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ..................................................... 9

7. Kết cấu của luận văn ................................................................................... 10
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA
CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ .........................11
1.1. Lý luận chung về công chức cấp xã là ngƣời dân tộc thiểu số ........... 11
1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số .................. 11
1.1.2. Đặc điểm của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ............ 13
1.1.3. Vị trí, vai trị của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ....... 14
1.1.4. Nhiệm vụ của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ............ 15
1.2. Một số vấn đề cơ bản về năng lực thực thi công vụ của công chức cấp
xã là ngƣời dân tộc thiểu số .......................................................................... 19
1.2.1. Khái niệm công vụ công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số .... 19
1.2.2. Khái niệm năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là người
dân tộc thiểu số ......................................................................................... 21
1.2.3. Các yếu tố cấu thành năng lực thực thi công vụ của công chức cấp
xã là người dân tộc thiểu số ...................................................................... 23
1.2.4. Các tiêu chí đánh giá năng lực thực thi công vụ của công chức cấp
xã là người dân tộc thiểu số ...................................................................... 25
1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến năng lực thực thi công vụ của công chức
cấp xã là ngƣời dân tộc thiểu số ................................................................... 38
1.3.1. Các yếu tố chủ quan ........................................................................ 38
1.3.2. Các yếu tố khách quan .................................................................... 41


Tiểu kết chƣơng 1.......................................................................................................47
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA
CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI HUYỆN
SÌN HỒ, TỈNH LAI CHÂU .....................................................................................48
2.1. Khái quát về đặc điểm tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội huyện Sìn
Hồ, tỉnh Lai Châu .......................................................................................... 48
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội ................................. 48

2.1.2. Ảnh hưởng đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội đến năng lực thực thi
công vụ của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số tại huyện Sìn Hồ,
tỉnh Lai Châu............................................................................................. 52
2.2. Phân tích thực trạng năng lực thực thi cơng vụ của công chức cấp xã
là ngƣời dân tộc thiểu số tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu ....................... 54
2.2.1. Khái quát đội ngũ công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số tại
huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu ..................................................................... 54
2.2.2. Thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là
người dân tộc thiểu số thông qua các yếu tố cấu thành năng lực.............56
2.2.3. Thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là
người dân tộc thiểu số thông qua việc đánh giá, xếp loại.........................70
2.2.4. Thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là
người dân tộc thiểu số thơng qua mức độ hài lịng của người dân đối với
các dịch vụ công........................................................................................71
2.3. Đánh giá chung về năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là
ngƣời dân tộc thiểu số tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu ........................... 74
2.3.1. Ưu điểm và nguyên nhân ................................................................ 74
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ................................................................. 76
Tiểu kết Chƣơng 2 .....................................................................................................85
Chƣơng 3 PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO
NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ
NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI HUYỆN SÌN HỒ, TỈNH LAI CHÂU.86
3.1. Phƣơng hƣớng nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của công
chức cấp xã là ngƣời dân tộc thiểu số tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu .. 86
3.1.1. Quan điểm của Đảng về phát triển, nâng cao năng lực thực thi công
vụ công chức là người dân tộc thiểu số .................................................... 86
3.1.2. Phương hướng của tỉnh Lai Châu nhằm nâng cao năng lực thực thi
công vụ của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số ......................... 95
3.2. Giải pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức
cấp xã là ngƣời dân tộc thiểu số tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu ........... 99

3.2.1. Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cấp ủy Đảng, chính quyền,
Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội về chính sách phát triển,


nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là người dân
tộc thiểu số ................................................................................................ 99
3.2.2. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chính sách ưu tiên phát triển
kinh tế - xã hội tạo nên tảng vững chắc cho việc nâng cao năng lực thực
thi công vụ của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số .................. 102
3.2.3. Nâng cao chất lượng công tác tuyển dụng công chức cấp xã là
người dân tộc thiểu số ............................................................................. 104
3.2.4. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng công
chức cấp xã là người dân tộc thiểu số .................................................... 105
3.2.5. Xây dựng và triển khai thực hiện bản hệ thống đánh giá, phân loại
công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số............................................ 108
3.2.6. Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động công vụ của công chức
cấp xã là người dân tộc thiểu số ............................................................. 111
3.2.7. Đầu tư cơ sở vật chất để nâng cao hoạt động của chính quyền cơ sở
cấp xã ...................................................................................................... 112
3.2.9. Một số giải pháp liên quan trực tiếp đến bản thân công chức cấp xã
là người dân tộc thiểu số ......................................................................... 113
3.3. Một số kiến nghị ................................................................................... 113
3.3.1. Đối với Chính phủ ......................................................................... 114
3.3.2. Đối với UBND tỉnh Lai Châu........................................................ 114
3.3.3. Đối với huyện Sìn Hồ .................................................................... 115
3.3.4. Đối với UBND các xã ................................................................... 115
KẾT LUẬN ...............................................................................................................116
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

CCHC

:

Cải cách hành chính

DTTS

:

Dân tộc thiểu số

HCNN

:

Hành chính nhà nước

QLNN

:

Quản lý nhà nước

SL

:

Số lượng

UBND

:

Ủy ban nhân dân


DANH MỤC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Trang
Bảng 2.1. Số lượng cơng chức cấp xã huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu..............55
Bảng 2.2. Kết quả khảo sát mức độ hài lòng của người dân đối với dịch vụ
công.............................................................................................73
Biểu đồ 2.1. Cơ cấu tuổi của công chức cấp xã là người DTTS huyện Sìn Hồ,
tỉnh Lai Châu .............................................................................. 56
Biểu đồ 2.2. Cơ cấu trình độ học vấn của cơng chức cấp xã là người DTTS
huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu ...................................................... 57
Biểu đồ 2.3. Cơ cấu trình độ chun mơn của cơng chức cấp xã là người
DTTS huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu…………………………...58
Biểu đồ 2.4. Mức độ phù hợp giữa trình độ chuyên môn của công chức cấp xã
là người DTTS với công việc đang đảm nhận............................ 59
Biểu đồ 2.5. Cơ cấu trình độ lý luận chính trị của cơng chức cấp xã là người
DTTS huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu ........................................... 61
Biểu đồ 2.6. Cơ cấu trình độ quản lý nhà nước của cơng chức cấp xã là người
DTTS huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu ........................................... 62
Biểu đồ 2.7. Mức độ tự đánh giá khả năng vận dụng trình độ, kiến thức vào
trong công việc thực thế của công chức cấp xã là người
DTTS…………………………………………………………..65

Biểu đồ 2.8. Mức độ khả năng vận dụng trình độ, kiến thức vào trong cơng
việc thức thế của công chức cấp xã là người DTTS do lãnh đạo
UBND cấp xã đánh giá………………………………………..66
Biểu đồ 2.9.Mức độ vận dụng các kỹ năng cơ bản của công chức cấp xã là
người DTTS huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu – cơng chức cấp xã là
người DTTS tự đánh giá………………………………………67


Biểu đồ 2.10. Lãnh đạo UBND xã đánh giá mức độ vận dụng các kỹ năng
trong thực tế công việc của công chức cấp xã là người DTTS..68
Biểu đồ 2.11. Thái độ, hành vi ứng xử của công chức là người DTTS huyện
Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu…………………………………………70
Biểu đồ 2.12.Đánh giá năng lực công chức cấp xã là người DTTS ở huyện
Sìn Hồ thơng qua kết quả thực thi cơng vụ năm 2016………...72
Sơ đồ 2.1. Các đơn vị hành chính cấp xã tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu…50


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Cấp xã là một cấp trong hệ thống chính quyền các cấp, là một bộ phận
cấu thành quan trọng của hệ thống chính trị cơ sở ở nước ta hiện nay. Hiệu
quả hoạt động của chính quyền cấp xã tác động trực tiếp đến việc phát huy
quyền làm chủ của nhân dân, góp phần bảo đảm cho việc ổn định và phát
triển của đất nước. Đặc biệt chính quyền cấp xã tại các tỉnh miền núi ở nước
ta có vị trí vơ cùng quan trọng trong việc bảo vệ độc lập chủ quyền và phát
triển kinh tế - xã hội của đất nước. Chính quyền cấp xã khơng thể đảm nhận
được vai trị nếu thiếu nhân tố có ý nghĩa quyết định đó là đội ngũ cơng chức
chính quyền cấp xã trong đó có đội ngũ cơng chức cấp cấp xã là người dân
tộc thiểu số (DTTS).
Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm tới công tác cán bộ, công chức

là người DTTS. Nhiều chính sách hiện nay đang tích cực thúc đẩy đội ngũ cán
bộ, công chức DTTS phát triển lớn mạnh về số lượng và chất lượng.
Trong bối cảnh hiện nay, việc nghiên cứu về năng lực thực thi cơng vụ
của cơng chức cấp xã nói chung và năng lực thực thi công vụ của công chức
cấp xã là người DTTS luôn được coi là cấp thiết, xuất phát từ những lý do cơ
bản sau đây:
Thứ nhất, xuất phát từ quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về vấn đề
quan tâm đến công tác cán bộ DTTS. Chủ tịch Hồ Chí Minh ln ln đặc
biệt quan tâm và chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ cách mạng, trong di sản tư
tưởng của Người, hệ thống quan điểm về cán bộ và công tác cán bộ DTTS đã
trở thành một bộ phận, nội dung rất quan trọng của vấn đề xây dựng đội ngũ
cán bộ nói chung. Chủ tịch Hồ Chí Minh ln địi hỏi các cấp, các ngành, cả
Trung ương và địa phương, cần phải chú trọng hơn nữa đến vấn đề cán bộ và
1


cơng tác cán bộ DTTS. Vì vậy, tập trung mọi nguồn lực để phát triển, nâng
cao năng lực công chức cấp xã là người DTTS là quan điểm nhất quán của
Đảng ta.
Thứ hai, xuất phát từ vai trò quan trọng của công chức cấp xã là người
DTTS. Nước ta là một nước đa dân tộc, trong đội ngũ công chức cấp xã tại
các chính quyền địa phương trên cả nước có cơng chức xuất thân là người
DTTS chiếm tỷ lệ khá cao đặc biệt là tại các tỉnh miền núi. Cũng giống như
cơng chức cấp xã nói chung, cơng chức cấp xã là người DTTS là những người
triển khai và thực thi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật
của Nhà nước tại địa phương. Họ là những người hiểu rõ nhất về tình hình
thực tế tại địa phương. Nâng cao năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cơng
chức này góp phần hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước (QLNN) tại địa
phương.
Thứ ba, xuất phát từ thực trạng năng lực thực thi công vụ của công

chức cấp xã là người DTTS. So với yêu cầu của công cuộc đổi mới, đội ngũ
công chức cấp xã là người DTTS còn hạn chế cả về trình độ học vấn, trình độ
chun mơn; cơng chức cấp xã người DTTS làm công tác trong các lĩnh vực
trọng yếu của địa phương còn thiếu cả về chất lượng và số lượng.
Thứ tư, hiện nay Chính phủ đang đẩy mạnh cơng cuộc CCHC nhằm
xây dựng một Chính phủ liêm khiết, kiến tạo, phục vụ nhân dân. Vì vậy, yêu
cầu về nâng cao năng lực của đội ngũ công chức nói chung và cơng chức cấp
xã là người DTTS nói riêng là mục tiêu của CCHC. Không thể thực hiện tốt
CCHC nếu khơng có đội ngũ cơng chức cấp xã là người DTTS có năng lực
thực thi cơng vụ hiệu lực và hiệu quả.
Thứ năm, sự cần thiết phải nghiên cứu về năng lực thực thi công vụ của
công chức cấp xã là người DTTS tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu xuất phát từ
thực trạng về năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là người DTTS
2


tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu hiện nay. Bên cạnh những mặt đã đặt được,
thực tiễn tại địa phương cho thấy năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cơng
chức cấp xã là người DTTS tại huyện cịn nhiều hạn chế. Trình độ văn hóa,
trình độ chun mơn và trình độ QLNN của đội ngũ cơng chức là người
DTTS còn chưa đặt chuẩn theo quy định của pháp luật hiện hành. Kỹ năng
làm việc và tác phong làm việc của đội ngũ công chức cấp xã là người DTTS
trên địa bàn huyện còn yếu kém. Mặt khác, huyện Sìn Hồ là một trong những
huyện nghèo của tỉnh Lai Châu, điều kiện về kinh tế - xã hội ở đây cịn gặp
nhiều khó khăn. Để địa phương này phát triển kịp thời với các địa phương
khác trong tỉnh và trong khu vực rất cần đến năng lực của đội ngũ công chức,
đặc biệt là đội ngũ công chức cấp xã là người DTTS.
Như vậy, vấn đề năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là
người DTTS là một vấn đề quan trọng về mặt lý luận và thực tiễn. Việc nghiên
cứu đề tài “Năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là người DTTS

tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu” là rất cần thiết và có ý nghĩa.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Các cơng trình nghiên cứu khoa học liên quan đến đề tài năng lực thực
thi công vụ của công chức cấp xã là người DTTS được nhiều nhà nghiên cứu
khoa học quan tâm và được tiếp cận dưới nhiều góc độ khác nhau, đó là các
cơng trình nghiên cứu liên quan đến cơng vụ, cơng chức, năng lực thực thi
công vụ của công chức, xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ, công chức là
người DTTS, vấn đề dân tộc....Có thể kể đến các cơng trình nghiên cứu tiêu
biểu như sau:
* Nhóm các cơng trình nghiên cứu khoa học liên quan đến cán bộ,
cơng chức, công vụ công chức nhà nước:
- Sách tham khảo “Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và cơng tác cán
bộ” của PGS.TS Bùi Đình Phong, Nhà xuất bản Lao động, 2003. Tác giả đã
3


thể hiện những tư tưởng chủ đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cơng tác cán bộ
như tuyển dụng, sử dụng, đào tạo và nâng cao trình độ chuyên môn của cán bộ.
- Sách tham khảo “Công vụ công chức nhà nước” của PGS.TS Phạm
Hồng Thái, Nhà xuất bản Tư pháp, 2004. Tác giả đã nêu lên vị trí, vai trị của
cơng chức, cơng vụ cơng chức; các khái niệm về công chức, công vụ, chức
năng, nhiệm vụ công chức; thực trạng đội ngũ công chức ở nước ta và những
giả pháp xây dựng đội ngũ công chức trong thời kỳ mới.
- Sách tham khảo “Về chế độ công vụ Việt Nam” của TS. Nguyễn
Trọng Điều, Nhà xuất bản Chính trị Quốc Gia, 2007. Tác giả đã phân tích và
đưa ra hệ thống cơ sở lý luận và thực tiễn về công chức, chế độ công vụ và
cải cách công vụ của nước ta qua từng thời kỳ. Tác giả cũng đưa ra các giải
pháp thích hợp nhằm hồn thiện chế độ công vụ Việt Nam trong điều kiện
xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước của
dân, do dân và vì dân.

- Đề tài khoa học cấp nhà nước “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao
chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước” của GS.TS. Nguyễn Phú Trọng và PGS.TS. Trần Xuân Sầm
làm chủ nhiệm. Đề tài đã tập trung lý giải, phân tích hệ thống các căn cứ
khoa học của việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Từ đó đưa ra một hệ
thống các quan điểm, phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
đội ngũ cán bộ, trong đó có đội ngũ cơng chức HCNN nhằm đáp ứng trước
u cầu của cơng cuộc cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
* Nhóm các cơng trình khoa học liên quan đến công tác xây dựng đội
ngũ cán bộ, công chức là người DTTS:
- Sách tham khảo “Xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số ở nước ta
trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa – Luận cứ và giải
pháp”, của nhóm tác giả TS. Lê Phương Thảo – PGS. TS Nguyễn Cúc – TS.
4


Doãn Hùng đồng chủ biên, Nhà xuất bản Lý luận chính trị, 2005. Các tác giả
đã hệ thống hóa một cách tồn diện quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về
vấn đề dân tộc, cán bộ người DTTS; đặc điểm, vị trí, vai trị của cán bộ người
DTTS; chính sách phát triển công tác cán bộ người DTTS của các tỉnh miền
núi tại Tây Bắc, Tây Nguyên; và đưa ra nhiều định hướng, giải pháp nhằm
phát triển đội ngũ cán bộ người DTTS trong thời kỳ nhà nước ta đẩy mạnh
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa.
- Sách tham khảo “Phát triển nguồn cán bộ dân tộc thiểu số ở các tỉnh
miền núi phía Bắc nước ta hiện nay” của TS. Lơ Quốc Toản, Nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia, 2010. Cuốn sách là một nghiên cứu mang tính lý luận và
thực tiễn về nguồn cán bộ DTTS ở các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta hiện
nay. Trên cơ sở lý luân của chủ nghĩa Mác-Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về
cơng tác cán bộ và thực trạng công tác phát triển nguồn cán bộ DTTS ở các
tỉnh miền núi phía Bắc nước ta, tác giả đã nêu phương hướng và hệ giải pháp

nhằm phát triển nguồn cán bộ này một cách vững mạnh.
- Sách tham khảo “Phát triển nguồn nhân lực ở vùng dân tộc thiểu số
Việt Nam đáp ứng u cầu đẩy mạnh cơng nghiệp hóa hiện đại hóa đất
nước” của PGS.TS. Nguyễn Đăng Thành, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia,
2012. Cuốn sách cung cấp luận cứ lý thuyết và thực tiễn vấn đề phát triển
nguồn nhân lưc ở vùng DTTS; đề xuất hệ quan điểm, giải pháp tồn diện cho
hoạch định chính sách phát triển nguồn nhân lực DTTS.
* Nhóm các cơng trình nghiên cứu khoa học liên quan đến năng lực
thực thi công vụ của công chức cấp xã, năng lực thực thi công vụ của công
chức cấp xã là người DTTS:
- “Một số giải pháp tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ cơ sở” của
GS.TSKH Vũ Huy Từ, Tạp chí QLNN số 76, tháng 5/2002. Bài viết đưa ra
những giải pháp cơ bản nhằm tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ tại cơ sở.
5


- “Một số vấn đề về phát triển năng lực của cán bộ, công chức” của
PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Hải, Tạp chí Tổ chức nhà nước số 1, 2011. Tác giả
đã làm rõ những vấn đề lý luận và cơ sở hình thành năng lực của cán bộ, cơng
chức, đồng thời đưa ra một số giải pháp nhằm phát triển năng lực của đội ngũ
cán bộ, công chức trong bộ máy hành chính nhà nước (HCNN).
- Sách tham khảo “Quản lý thực thi công vụ theo định hướng kết quả”
của PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Hải chủ biên, Nhà xuất bản Lao động, 2013.
Cuôn sách đã đề cập đến một số nội dung về công vụ, công chức, công vụ của
công chức; và nội dung quản lý thực thi công vụ theo định hướng kết quả và
việc áp dụng mơ hình quản lý này trong bối cảnh hiện nay ở Việt Nam.
- “Chất lượng thực thi công vụ - vấn đề then chốt của cải cách hành
chính” của PGS.TS Ngơ Thành Can, Nội san khoa Tổ chức và Quản lý nhân
sự, Học viện Hành chính số 12, 2012. Tác giả đã đưa ra những vấn đề lý luận
về công vụ và trách nhiệm công vụ. Tác giả cũng đưa ra một số giải pháp

nhằm nâng cao chất lượng công vụ của công chức.
- Nguyễn Thị Thu Nhuần, “Nâng cao năng lực thực thi công vụ của đội
ngũ cán bộ chủ chốt xã, thị trấn ở huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên hiện
nay”, Luận Văn thạc sĩ Quản lý hành chính cơng, Học viện hành chính, 2012.
- Trịnh Thị Thoa, “Nâng cao năng lực thực thi cơng vụ của cơng chức
hành chính cấp tỉnh ở Thái Nguyên”, Luận văn thạc sĩ Quản lý hành chính
cơng, Học viện hành chính, 2013.
- Lê Nguyễn Hải Quỳnh, “Năng lực thực thi công vụ của công chức
các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh”, Luận văn
thạc sĩ Quản lý công, Học viện hành chính Quốc Gia, 2016.
- Phạm Thị Như Quỳnh, “Năng lực của công chức cấp xã là người dân
tộc thiểu số tại các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam”, Luận văn thạc sĩ Quản
lý cơng, Học viện Hành chính Quốc gia, 2016,...
6


Các cơng trình nghiên cứu khoa học của các tác giả trên đã đưa ra
những vấn đề lý luận và thực tiễn về năng lực thực thi công vụ của cơng chức
nói chung ở các cấp hành chính khác nhau và công chức cấp xã là người
DTTS. Tuy nhiên, hiện nay chưa có cơng trình nghiên cứu nào nghiên cứu
năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số tại
huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. Trên cơ sở kế thừa những vấn đề lý luận của các
cơng trình nghiên cứu trước đây về công vụ, công chức và năng lực thực thi
công vụ của cơng chức giúp tác giả có nền tảng về kiến thức và hiểu biết
chung để tiếp cận và đi sâu nghiên cứu đề tài: “Năng lực thực thi công vụ
của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai
Châu”. Đây là vấn đề hồn tồn mới và khơng trùng lặp với các đề tài khác.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
- Mục đích:
Trên cơ sở lý luận về năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là

người DTTS và thực trạng năng lực thực thi công vụ của cơng chức cấp xã là
người DTTS tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu, luận văn đề xuất một số giải
pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của cơng chức cấp xã là người
DTTS tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu.
- Nhiệm vụ:
+ Thứ nhất, tổng quan những lý luận cơ bản về công chức cấp xã là
người DTTS, công vụ của công chức cấp xã là người DTTS, năng lực thực thi
công vụ công chức cấp xã là người DTTS.
+ Thứ hai, phân tích thực trạng và đưa ra đánh giá về năng lực thực thi
công vụ của công chức cấp xã là người DTTS tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai
Châu.

7


+ Thứ ba, đưa ra phương hướng, mục tiêu và các giải pháp nhằm nâng
cao năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là người DTTS tại huyện
Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu là năng lực thực thi công vụ của cơng chức cấp
xã là người DTTS tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về nội dung: Luận văn tiếp cận và nghiên cứu năng lực thực thi công
vụ của công chức cấp xã là người DTTS dựa trên các yếu tố cấu thành năng
lực, kết quả đánh giá xếp loại thực thi công vụ và đánh giá mức độ hài lòng
của người dân đối với việc tiếp cận dịch vụ công.
+ Về không gian và thời gian: Luận văn nghiên cứu năng lực thực thi
công vụ của công chức cấp xã là người DTTS trên địa bàn huyện Sìn Hồ, tỉnh
Lai Châu năm 2017.

5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
- Phương pháp luận:
Luận văn nghiên cứu trên cơ sở phương pháp duy vật biện chứng, duy
vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm
của Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Phương pháp nghiên cứu:
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, tác giả sử dụng các phương pháp
nghiên cứu sau:
+ Phương pháp khảo cứu tài liệu: Nghiên cứu các tài liệu liên quan để
đưa ra các luận cứ khoa học cho việc đánh giá năng lực thực thi cơng vụ của
cơng chức nói chung và cơng chức cấp xã là người DTTS nói riêng, trên cơ sở
đó đánh giá thực trạng và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực
8


thực thi công vụ của công chức cấp xã là người DTTS tại huyện Sìn Hồ, tỉnh
Lai Châu.
+ Phương pháp phân tích đánh giá: Tác giả đã tiến hành phân tích, đánh
giá thực trạng năng lực thực thi cơng vụ của cơng chức cấp xã là người DTTS
tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu để từ đó đưa ra các điểm mạnh, hạn chế trong
năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là người DTTS tại huyện Sìn
Hồ tỉnh Lai Châu làm cơ sở cho việc đề xuất một số giải pháp.
+ Phương pháp điều tra: Được tiến hành điều tra đối với 70 công chức
cấp xã là người DTTS và 20 Chủ tịch, Phó Chủ tịch tại 10 xã, thị trấn và 100
người dân sinh sống tại các xã, thị trấn thuộc huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu
nhằm thu thập thơng tin về trình độ, kiến thức, kỹ năng làm việc, hành vi của
công chức, thái độ phục vụ nhân dân…và những giải pháp nhằm nâng cao
năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là người DTTS.
+ Phương pháp thống kê: Được tác giả sử dụng để xử lý số liệu thu
thập được từ kết quả điều tra, khảo sát thực tế.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Ý nghĩa lý luận:
Luận văn nghiên cứu cơ sở lý luận về năng lực thực thi công vụ của
công chức cấp xã là người DTTS, qua đó bổ sung và phát triển lý luận của
khoa học quản lý nguồn nhân lực.
- Ý nghĩa thực tiễn:
Luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi
công vụ của cơng chức cấp xã là người DTTS tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai
Châu, qua đó giúp các nhà hoạch định chính sách hoặc các cơ quan có thẩm
quyền để xây dựng chính sách, triển khai các hoạt động cụ thể nhằm nâng cao
năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là người DTTS.

9


7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của
luận văn được thể hiện trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về năng lực thực thi công vụ của công chức
cấp xã là người dân tộc thiểu số
Chương 2: Thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã
là người dân tộc thiểu số tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu
Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao năng lực thực thi
công vụ của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số tại huyện Sìn Hồ, tỉnh
Lai Châu

10


Chƣơng 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ
CỦA CÔNG CHỨC CẤP XÃ LÀ NGƢỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ
1.1. Lý luận chung về công chức cấp xã là ngƣời dân tộc thiểu số
1.1.1. Khái niệm công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số
- Khái niệm công chức
Khái niệm công chức thường được hiểu khác nhau ở các quốc gia.
Việc xác định ai là công chức thường do các yếu tố sau quyết định: hệ thống
thể chế chính trị; hệ thống thể chế hành chính; tính truyền thống; sự phát triển
kinh tế - xã hội và các yếu tố văn hố của quốc gia đó.
Ở nước ta Luật Cán bộ, công chức năm 2008 ra đời là một văn bản có
giá trị pháp lý cắt nghĩa được rõ ràng hơn về khái niệm công chức. Theo đó
“Cơng chức là cơng dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch,
chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước,
tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan,
đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên
nghiệp, công nhân quốc phịng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Cơng an nhân
dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh
đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam,
Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội (gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập),
trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức
trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp cơng lập thì lương được
bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp
luật”[17].
Tóm lại, cơng chức gắn với cơ chế tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch,
chức vụ, chức danh.
11


- Khái niệm công chức cấp xã
Theo Luật Cán bộ, công chức năm 2008, khái niệm công chức cấp xã

được hiểu như sau: “Công chức cấp xã là những người được tuyển dụng giữ
một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân (UBND) cấp
xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước”[17].
Theo Khoản 3, Điều 61 Luật Cán bộ, công chức năm 2008, công chức
cấp xã bao gồm các chức danh sau đây: Trưởng Cơng an; Chỉ huy trưởng
Qn sự; Văn phịng - thống kê; Địa chính - xây dựng - đơ thị và mơi trường
(đối với phường, thị trấn) hoặc địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi
trường (đối với xã); Tài chính - kế tốn; Tư pháp - hộ tịch; Văn hóa - xã hội.
Như vậy, cơng chức cấp xã được hiểu là những người được tuyển dụng
vào ngạch, giữ một chức danh chuyên môn theo quy định của pháp luật thuộc
UBND cấp xã, thuộc biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước, có
trách nhiệm giúp UBND cấp xã QLNN trên tất cả các lĩnh vực của đời sống
xã hội tại địa phương.
Trong luận văn này, nội hàm khái niệm công chức cấp xã được hiểu
theo khái niệm công chức cấp xã quy định trong Luật Cán bộ, công chức
2008.
- Khái niệm công chức cấp xã là người DTTS
DTTS là khái niệm chỉ các cộng đồng tộc người không phải đa số
trong một quốc gia. Ở Việt Nam, theo cách phân loại hiện nay có 54 thành
phần dân tộc, trong đó có người Kinh được xem là cư dân đa số, 53 tộc người
còn lại được xem là cư dân thiểu số. Thiểu số hay đa số là xem xét trên phạm
vi toàn quốc, bởi một tộc người này được xem là thiểu số khi xét trên phạm
vi tồn quốc, nhưng ở một địa phương có khi lại là đa số. Mặc dù hiện nay đã
có quy định thống nhất gọi là DTTS, nhưng cách gọi dân tộc ít người vẫn
không bị hiểu khác đi về nội dung.
12


Tại Khoản 2 Điều 4 Nghị định số 05/2011/NĐ – CP về cơng tác dân
tộc của Chính phủ ban hành ngày 14 tháng 01 năm 2011, DTTS được hiểu

như sau: “Dân tộc thiểu số là những dân tộc có số dân ít hơn so với dân tộc
đa số trên phạm vi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.”[5].
Từ những phân tích như trên, tác giả luận văn quan niệm về công chức
cấp xã là người DTTS như sau: Công chức cấp xã là người DTTS là những
người được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc
UBND cấp xã, có thành phần xuất thân từ các DTTS Việt Nam.
1.1.2. Đặc điểm của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số
Ngoài những đặc điểm chung của công chức cấp xã, công chức cấp xã
là người DTTS có những đặc điểm riêng biệt:
Thứ nhất, công chức cấp xã là người DTTS chủ yếu là những người
xuất thân từ địa phương và sinh sống tại địa phương đó. Họ trực tiếp tham gia
sản xuất cùng với gia đình đồng thời tham gia thực hiện QLNN tại địa
phương. Đội ngũ công chức cấp xã của các tỉnh miền núi hiện nay chủ yếu là
người DTTS – đây là nguồn lực nội sinh rất quan trọng và dồi dào ở miền
núi. Chính vì vậy để bộ máy chính quyền cơ sở hoạt động được là sự phấn
đấu và sự cố gắng của các DTTS tại địa phương tham gia vào hoạt động
QLNN.
Thứ hai, công chức cấp xã là người DTTS am hiểu sâu sắc về phong
tục, tập quán của dân tộc mình và phong tục, tập quán của các dân tộc khác
trong địa phương. Vì vậy, chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi các phong tục, tập
quán đó. Mỗi dân tộc đều có phong tục, tập quán riêng và những thói quen,
tâm lý đó đã ảnh hưởng ít nhiều đến cách làm việc của đội ngũ công chức là
người DTTS.
Thứ ba, công chức cấp xã là người DTTS dễ tạo được lịng tin, uy tín
với đồng bào DTTS tại địa phương. Công chức cấp xã là người DTTS có
13


thành phần xuất thân từ địa phương, mặc khác có mối quan hệ dòng tộc trong
cộng đồng cho nên khi triển khai thực thi công việc hay tuyên truyền phổ

biến chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước được đồng
bào tin tưởng. Thực tế tại các địa phương cho thấy khi một dịng tộc có con
cháu làm việc tại UBND xã thì người đó có uy tín và ảnh hưởng tích cực đối
với cả dịng tộc và người dân tại các bản, làng.
Thứ tư, một số cơng chức cấp xã là người DTTS cịn chậm thích ứng
đối với sự thay đổi hơn so với công chức là người Kinh. Đội ngũ công chức
người DTTS họ xuất thân từ hồn cảnh khó khăn về mặt kinh tế của gia đình,
trong quá trình học tập từ bé đến lớn họ khơng có điều kiện học tập tốt,
khơng được tiếp xúc với các phương tiện thông tin đại chúng. Được học trong
các trường Đại học, hay các trường chuyên nghiệp chủ yếu theo diện ưu tiên,
cử tuyển cho nên họ khơng có sự đột phá trong thay đổi nhận thức, tư duy để
đáp ứng với sự thay đổi của thế giới xung quanh.
1.1.3. Vị trí, vai trị của cơng chức cấp xã là người dân tộc thiểu số
Công chức cấp xã là người DTTS có một vị trí, vai trị quan trọng
trong chính quyền cấp xã nói riêng và trong hệ thống chính trị cơ sở nói
chung:
Thứ nhất, cơng chức cấp xã là người DTTS triển khai, áp dụng, hướng
dẫn các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà
nước đến người dân. Các hoạt động này mang tính thừa hành, thực thi, áp
dụng trực tiếp các quy định của pháp luật tại địa phương. Sự phát triển kinh
tế, văn hóa, xã hội của các xã là nơi biểu hiện tính hiệu quả của chủ trương,
chính sách cấp trên đề ra.
Thứ hai, Cơng chức cấp xã là người DTTS giữ vai trò trực tiếp chăm lo
đời sống cho người dân địa phương, gắn kết các mối quan hệ hài hịa của
người dân. Nhìn từ thực tiễn cho thấy cộng đồng làng, xã là nơi gắn kết người
14


dân bền vững. Làng, xã là nơi diễn ra hoạt động sản xuất và sinh hoạt của
người dân. Công chức cấp xã là người DTTS là những người hiểu được sâu

sắc văn hóa này là cầu nối và điều tiết các mối quan hệ giữa tình làng, nghĩa
xóm, dịng tộc, tạo sự đồng thuận trong dân cư.
Thứ ba, công chức cấp xã là người DTTS có vai trị quan trọng trực
tiếp trong việc thực hiện các nhiệm vụ do chính quyền cấp trên giao. Các
nhiệm vụ này thường gắn với phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đội
ngũ công chức này chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao
và phát hiện những khó khăn, vướng mắc, tháo gỡ những khó khăn tại địa
phương để thực hiện nhiệm vụ được giao tốt hơn, đồng thời cũng là chính là
người phản hồi lại cấp trên để nhận được sự hỗ trợ trong giải quyết công việc.
Thứ tư, cơng chức cấp xã là người DTTS góp phần giữ vững ổn định
hệ thống chính trị cơ sở. Tại các chính quyền cấp xã của các tỉnh miền núi có
đường biên giới, vùng sâu, vùng xa dễ bị kẻ xấu lợi dụng sự thiếu hiểu biết
của người dân địa phương nhằm mục đích chống phá Đảng, Nhà nước. Chính
vì vậy, đội ngũ cơng chức này có vai trị quan trọng trong việc tuyên truyền,
vận động cộng đồng dân cư tại địa phương ổn định sản xuất, sinh hoạt, tránh
sự lôi kéo vi phạm pháp luật của kẻ xấu. Đây cũng chính là mục tiêu mà
Đảng, Nhà nước ta hiện nay cần tăng cường đội ngũ cán bộ, công chức có
năng lực làm việc tại các chính quyền cơ sở vùng núi, vùng sâu vùng xa,
vùng dân tộc thiểu số.
1.1.4. Nhiệm vụ của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số
Hiện nay chưa có văn bản pháp lý nào quy định cụ thể về nhiệm vụ của
công chức cấp xã là người DTTS. Để thực hiện tốt vai trị của một cơng chức
cấp xã tại bộ máy chính quyền cơ sở ngồi các cơng việc khác tùy theo tình
hình tại mỗi địa phương, cơng chức cấp xã là người DTTS cũng thực hiện các
nhiệm vụ theo quy định tại Mục 2 Chương I Thông tư số 06/2012/TT-BNV
15