cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông tại ủy ban nhân dân huyện bố trạch, tỉnh quảng bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

PHAN LÂM THÙY DUYÊN

CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO
CƠ CHẾ “MỘT CỬA LIÊN THƠNG”
TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BỐ TRẠCH,
TỈNH QUẢNG BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

…………/…………

……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

PHAN LÂM THÙY DUYÊN

CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO
CƠ CHẾ “MỘT CỬA LIÊN THƠNG”
TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BỐ TRẠCH,
TỈNH QUẢNG BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CƠNG
Chun ngành: Quản lý cơng
Mã số: 8 34 04 03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. TRỊNH THANH HÀ

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một
cửa liên thơng” tại Ủy ban nhân dân huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình” là
cơng trình nghiên cứu cá nhân tơi, dưới sự hướng dẫn khoa học của TS Trịnh
Thị Hà.
Các nội dung nghiên cứu, kết quả trong Luận văn là trung thực và chưa
từng cơng bố dưới bất kỳ hình thức nào trước đây. Những số liệu trong Luận
văn phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá được tác giả thu thập từ
nhiều nguồn khác nhau, có ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo và được chỉ rõ
nguồn gốc. Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào, tơi xin hồn tồn chịu
trách nhiệm về nội dung Luận văn của mình.
Thừa Thiên Huế, ngày

tháng

năm 2019

Học viên

Phan Lâm Thùy Duyên


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, học viên đã nhận được rất nhiều sự quan
tâm, hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện của nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân.
Trước hết, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến TS.Trịnh Thị Hà người hướng dẫn khoa học trực tiếp, đã dành nhiều thời gian, cơng sức hướng
dẫn tơi trong q trình nghiên cứu để hồn thành luận văn.
Tơi xin trân trọng cảm ơn Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại
thành phố Huế, Khoa Sau đại học - Học viện Hành chính Quốc gia cùng tồn
thể q thầy cơ giáo đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu, giúp đỡ
tôi trong q trình học tập và nghiên cứu.
Tơi xin chân thành cảm ơn các sở, ban, ngành liên quan đã tạo điều kiện,
giúp đỡ cho tơi trong q trình hồn thành luận văn này.
Tuy đã có nhiều cố gắng, nhưng luận văn khơng tránh khỏi những thiếu
sót, hạn chế. Kính mong quý thầy, cô giáo, các chuyên gia, nhà khoa học,
những người quan tâm đến đề tài, đồng nghiệp tiếp tục có những ý kiến đóng
góp, giúp đỡ để đề tài được hồn thiện hơn.
Một lần nữa tơi xin chân thành cảm ơn./.
Học viên
Phan Lâm Thùy Duyên


MỤC LỤC
Trang bìa
Lời cam đoan

Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục viết tắt
Danh mục các bảng biểu
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH
CHÍNH THEO CƠ CHẾ “MỘT CỬA LIÊN THÔNG” .......................... 10
1.1. Cải cách thủ tục hành chính và sự cần thiết phải đẩy mạnh cải cách thủ
tục hành chính .............................................................................................. 10
1.1.1. Lý luận cơ bản về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính . 10
1.1.2. Nguyên tắc xây dựng và thực hiện TTHC ........................................... 12
1.1.3. Những nội dung cải cách TTHC ......................................................... 14
1.1.4. Sự cần thiết phải đẩy mạnh cải cách TTHC ........................................ 16
1.2. Cơ chế “một cửa liên thơng” ................................................................. 19
1.2.1. Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa liên thông” ........... 19
1.2.2. Áp dụng cơ chế "một cửa", "một cửa liên thông" trong các cơ quan
hành chính nhà nước .................................................................................... 23
1.2.2.1. Áp dụng cơ chế “một cửa” ............................................................... 23
1.2.3. Tác động của cơ chế “một cửa liên thông” đối với cải cách thủ tục hành
chính ............................................................................................................ 25
1.3. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa liên thơng” là
u cầu bức thiết của nước ta trong giai đoạn hiện nay. ................................ 28
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
THEO CƠ CHẾ “MỘT CỬA LIÊN THƠNG” TẠI UBND HUYỆN BỐ
TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH ................................................................. 35


2.1. Thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa liên thông”
tại Ủy ban nhân dân huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình ................................ 35
2.1.1. Khái quát đặc điểm tình hình huyện Bố Trạch .................................... 35

2.1.2. Chỉ đạo thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa liên
thông” tại Ủy ban nhân dân huyện Bố Trạch. ............................................... 37
2.2. Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa liên thơng” tại
Ủy ban nhân dân huyện Bố Trạch. .................................................................. 40
2.2.1. Cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của Bộ phận “một cửa” tại Ủy ban
nhân dân huyện Bố Trạch............................................................................... 40
2.2.2. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa liên
thông” tại Ủy ban nhân dân huyện Bố Trạch .............................................. 44
2.2.3. Nhận xét, đánh giá cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa liên
thơng” tại Ủy ban nhân dân huyện Bố Trạch ................................................... 54
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ
“MỘT CỬA LIÊN THÔNG” TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BỐ
TRẠCH ....................................................................................................... 72
3.1. Phương hướng nhằm nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính theo
cơ chế “một cửa liên thơng” tại Ủy ban nhân dân huyện Bố Trạch .............. 72
3.1.1. Chỉ đạo thống nhất việc thực hiện cơ chế “một cửa liên thơng” .......... 76
3.1.2. Xác định rõ vị trí, vai trị của cơ chế “một cửa liên thơng” trong việc giải
quyết thủ tục hành chính ............................................................................... 79
3.1.3. Phân cơng trách nhiệm các ban, ngành, bộ phận chuyên môn trong việc
thực hiện cơ chế “một cửa liên thông”.......................................................... 80
3.1.4. Ủy ban nhân dân huyện Bố Trạch và Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn
cần quan tâm chỉ đạo, không ngừng cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế mới .. 81
3.2. Các giải pháp nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một
cửa liên thông” tại Ủy ban nhân dân huyện Bố Trạch ..................................... 83


3.2.1. Hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ chế phối hợp của các
bộ phận, phòng ban thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện và cấp xã .................... 83
3.2.2. Lãnh đạo Ủy ban nhân dân huyện cần chỉ đạo rà sốt lại quy trình giải

quyết thủ tục hành chính của cấp huyện theo hướng mỗi thủ tục hành chính
chỉ giao cho một cấp giải quyết .................................................................... 84
3.2.3. Xác định lại số lượng hợp lý các thủ tục hành chính thực hiện theo cơ
chế “một cửa liên thơng”. ............................................................................. 85
3.2.4. Các biện pháp đơn giản hóa hồ sơ, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục
hành chính, mẫu hóa một số giấy tờ của thủ tục hành chính ......................... 87
3.2.5. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức; cải cách chế độ tiền
lương và các chế độ đãi ngộ cho cán bộ, công chức làm việc ở Bộ phận “một
cửa liên thông” ............................................................................................. 89
3.2.6. Xây dựng bộ tiêu chí để giám sát, đánh giá hiệu quả làm việc của cán
bộ, công chức ở Bộ phận “một cửa liên thông” ............................................ 90
3.2.7. Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thơng tin trong giải quyết các thủ
tục hành chính .............................................................................................. 92
3.2.8. Học tập, trao đổi kinh nghiệm điều hành hoạt động của Bộ phận “một
cửa liên thông” với một số địa phương ......................................................... 95
3.2.9. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về cải cách hành chính và giải quyết
thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa liên thơng” trên địa bàn huyện ...... 95
3.2.10. Một số giải pháp khác của Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn thuộc
huyện ........................................................................................................... 96
KẾT LUẬN ................................................................................................. 99
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................ 100


DANH MỤC VIẾT TẮT
Ký hiệu

Nội dung

CB, CC

Cán bộ, công chức

CCHC

Cải cách hành chính

HCNN

Hành chính nhà nước

TTHC

Thủ tục hành chính

UBND

Ủy ban nhân dân


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Tổng hợp kết quả phỏng vấn người dân tại UBND một số xã, thị
trấn của huyện Bố Trạch đối với việc giải quyết TTHC theo cơ chế “một cửa
liên thông” tại UBND cấp huyện .................................................................. 66
Bảng 2.2: Tổng hợp kết quả khảo sát sự hài lòng của người dân tại một số xã,
thị trấn của huyện Bố Trạch đối với kết quả làm việc của CBCC ở Bộ phận
“một cửa liên thông” tại UBND huyện ......................................................... 67


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn

Thủ tục hành chính là cơ sở và là điều kiện cần thiết để cơ quan nhà
nước giải quyết công việc của công dân và các tổ chức theo pháp luật, bảo
đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người và cơ quan có cơng việc cần
giải quyết. Hiện nay thủ tục hành chính do nhiều cơ quan nhà nước các cấp
ban hành rườm rà, khơng rõ ràng, thiếu tính thống nhất, không công khai
và tuỳ tiện thay đổi. Thủ tục hành chính như vậy gây phiền hà và giảm lòng
tin của nhân dân đối cơ quan nhà nước gây trở ngại cho giao lưu giữa nước
ta đối các nước ngoài, gây tệ cửa quyền và sách nhiễu, tham nhũng.
Nhận thức rõ những bất cập của thủ tục hành chính là khiếm khuyết
lớn trong nền hành chính nhà nước, từ năm 1992 Thủ tướng chính phủ đã
ban hành chỉ thị 220/CTT-TTg về việc quy định một số điểm trong quan hệ
làm việc tại các ban ngành. Tiếp đó, ngày 04/5/1994 chính phủ ban hành
Nghị quyết 38/NQ-CP về cải cách một số bước thủ tục hành chính trong
việc giải quyết cơng việc của cơng dân và tổ chức. Mục đích là đẩy mạnh
hơn nữa quá trình cải cách thủ tục hành chính. Nội dung của Nghị quyết
một mặt yêu cầu các cơ quan hành chính nhà nước tiếp tục thực hiện chỉ thị
nói trên mặt khác địi hỏi các cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa
phương theo thẩm quyền của mình rà sốt, xem xét lại tồn bộ những thủ
tục hành chính đang áp dụng để giải quyết cơng việc của công dân và tổ
chức.
Mục tiêu và yêu cầu của cải cách thủ tục hành chính là phải đạt được
một bước chuyển biến căn bản trong quan hệ về giải quyết công việc của
công dân và tổ chức, cụ thể là phải phát hiện và xoá bỏ những thủ tục hành
chính thiếu đồng bộ, chồng chéo, rườm rà, phức tạp đã và đang gây trở
1


ngại trong việc tiếp nhận và xử lý công việc giữa cơ quan nhà nước với tổ
chức và công dân, xây dựng và thực hiện được các thủ tục giải quyết công
việc đơn giản, rõ ràng, thống nhất và đúng pháp luật, công khai vừa tạo

điều kiện thuận lợi cho cơng dân và tổ chức có u cầu giải quyết cơng
việc, vừa có tác dụng ngăn chặn tệ cửa quyền, sách nhiễu và tham nhũng
trong công chức nhà nước, đồng thời vẫn đảm bảo được trách nhiệm quản
lý nhà nước, giữ vững kỷ cương pháp luật. Đây là một căn cứ pháp lý quan
trọng và trực tiếp của công cuộc cải cách thủ tục hành chính trong giai
đoạn hiện nay.
Trong bất cứ nền hành chính nào, thủ tục hành chính là công cụ
không thể thiếu để điều chỉnh hoạt động quản lý nhà nước với công dân, tổ
chức được đưa vào trật tự cần thiết. Do trước đây chúng ta chưa thực sự
chú trọng vấn đề này nên đến nay thủ tục hành chính vẫn là một trong
những nguyên nhân gây ách tắc, kìm hãm các hoạt động kinh tế - xã hội
,việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của công dân, cũng như sự hoạt động
nhịp nhàng của bộ máy hành chính nhà nước bị hạn chế, và điều đáng ngại
là tệ nạn tham nhũng, cửa quyền làm giảm lòng tin của nhân dân vào đảng,
nhà nước và chế độ. Nhiệm vụ xây dựng và hoàn thiện bộ máy hành chính
tại địa phương có ý nghĩa vơ cùng quan trọng, giống như một khâu đột phá
có tính chất quyết định. Bởi nền hành chính là một bộ phận lớn nhất trong
cơ cấu nhà nước thực hiện chức năng thực thi quyền hành pháp để quản lý
điều hành mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội, trực tiếp thực hiện đường lối
chính sách của đảng, thực hiện quyền lực của nhân dân.
Nền hành chính bao gồm: Hệ thống quản lý thể chế xã hội theo
pháp luật, cơ cấu tổ chức và phương thức hoạt động của bộ máy hành
chính, đội ngũ cán bộ cơng chức hành chính. Tiến hành cải cách nền hành
chính sẽ làm chuyển động, thúc đẩy hoạt động của bộ máy nhà nước.
2


Hiện nay, nước ta đang bước vào thời kỳ phát triển mới và nhiệm vụ
trọng tâm là tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo định
hướng xã hội chủ nghĩa, phát triển kinh tế nhiều thành phần vận động theo

cơ chế thị trường, mở cửa giao lưu quốc tế dưới sự quản lý của nhà nước,
thực hiện dân chủ hoá xã hội, phát huy quyền làm chủ thực tế của nhân
dân, tạo lập trật tự kỷ cương xã hội. Chỉ có nền hành chính trong sạch vững
mạnh có đủ năng lực, quyền lực và từng bước hiện đại hoá mới đáp ứng
được yêu cầu và nhiệm vụ đó.
Trong nhiều năm qua nền hành chính nước ta tuy đã từng bước xây
dựng và phát triển có nhiều ưu đểm và tiến bộ, nhưng chuyển sang thời kỳ
đổi mới, nền hành chính đang bộc lộ khơng ít những khuyết điểm và nhược
điểm. Đáng chú ý là bệnh quan liêu phổ biến và nghiêm trọng, tình trạng
phân tán, thiếu kỷ cương và kỷ luật khá nặng nề, nạn tham nhũng tràn lan,
tổ chức bộ máy cồng kềnh, kém chất lượng, đội ngũ cán bộ cơng chức nhìn
chung chưa ngang tầm với nhiệm vụ. Thấy được ý nghĩa quan trọng của cải
cách nền hành chính quốc gia, ngay sau đại hội lần thứ VI của Đảng khi đề
ra đường lối đổi mới, Đảng ta đã chỉ ra 3 nội dung lớn là:
Thứ nhất: cải cách bộ máy hành chính nhà nước trong đó tập trung
vào việc tổ chức và các mối liên hệ trong bộ máy hành chính nhà nước.
Thứ hai: xây dựng đội ngũ cán bộ công chức nhà nước có đủ trình
độ, năng lực, phẩm chất, đủ sức để thực hiện công việc được giao.
Thứ ba: cải cách thể chế của nền hành chính và cải cách thủ tục hành
chính, trong đó cải cách thủ tục hành chính là khâu đột phá.
Thủ tục hành chính là cơ sở và là điều kiện để cơ quan nhà nước giải
quyết công việc của cá nhân, cơ quan, tổ chức theo quy định của pháp luật
nhằm bảo đảm quền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức.Tuy vây nhìn
chung vào thực tiễn quản lý hành chính nhà nước thủ tục hành chính cịn
3


bộc lộ những nhược điểm sau:
- Đòi hỏi quá nhiều giấy tờ, phiền hà cho nhân dân, nhất là đối
những người ít biết về lề lối làm việc của cơ quan nhà nước.

- Thủ tục còn nặng nề, quá nhiều khâu nhiều cửa, nhiều cấp trung
gian không cần thiết không rõ ràng về trách nhiệm, trì trệ khơng phù hợp
với thời kỳ đổi mới, mở cửa thị trường của nhà nước ta, làm kìm hãm sự
phát triển chung.
- Hệ thống thủ tục hành chính thiếu thống nhất thường thay đổi một
cách tuỳ tiện do đó có quá nhiều cơ quan có thẩm quyền ban hành thủ tục
hành chính và các văn bản pháp luật có hiệu lực pháp lý thấp.
Từ thực tiễn đó, việc thực hiện cải cách TTHC theo mơ hình “một
cửa”, “một cửa liên thơng” tại các cơ quan HCNN, đặc biệt là cấp huyện và
cấp xã là một trong những yêu cầu cấp thiết trong việc thực hiện Chương
trình tổng thể CCHC của Chính phủ. Việc nghiên cứu, đánh giá hiệu quả
thực hiện từ đó đề ra các giải pháp quản lý chất lượng mơ hình “một cửa”,
“một cửa liên thông” tại UBND cấp huyện, cấp xã có ý nghĩa quan trọng và
thiết thực.
Ngày 04/9/2003, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định
181/2003/TTg về việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông đối với
các cơ quan HCNN. Sau đó Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết
định số 22/2006/QĐ-TTg ngày 24/01/2006 về việc giao nhiệm vụ xử lý các
vướng mắc, kiến nghị của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp về TTHC; Quyết
định số 93/2007/QĐ-TTg ban hành Quy chế thực hiện mơ hình “một cửa”,
“một cửa liên thông liên thông” tại các cơ quan hành chính trong cả nước;
Quyết định 09/2015/QĐ-TTg ngày 25/3/2015 của Thủ tướng Chính phủ ban
hành Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại cơ quan hành
chính nhà nước ở địa phương; Nghị định số 61/2018/NĐ-CP ngày 23/4/2018
4


về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thơng trong giải quyết thủ tục hành
chính. UBND tỉnh Quảng Bình cũng ban hành Quyết định số 2362/QĐ-UBND
ngày 28/9/2007 về việc ban hành kế hoạch triển khai xây dựng bộ phận một

cửa, một cửa liên thông tại các cơ quan, đơn vị, địa phương; Quyết định
20/2014/QĐ-UBND ngày 05/9/2014 về việc ban hành Quy định về quy trình
tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại bộ phận một
cửa, một cửa liên thông của các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh
Quảng Bình.
Việc chọn UBND huyện Bố Trạch là nơi khảo sát thực trạng, tìm ra
giải pháp quản lý chất lượng mơ hình “một cửa liên thơng” và để thực hiện
luận văn này, tác giả cịn có những lý do như sau:
Thứ nhất, huyện Bố Trạch là một trong những huyện đầu tiên trên
địa bàn tỉnh Quảng Bình thực hiện liên thơng các thủ tục hành chính. Mặc
dù là một huyện có số dân khá đơng, trình độ dân trí khơng đồng đều, số
lượng hồ sơ TTHC khá phức tạp và tương đối nhiều nhưng Huyện Bố
Trạch đã và đang được đánh giá là một trong những đơn vị đi đầu trong
tiến trình thực hiện CCHC trong tồn tỉnh. Trong nhiều năm, kết quả chỉ số
CCHC của UBND huyện Bố Trạch được đánh giá thuộc nhóm nhóm Tốt
trong 08 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Quảng Bình.
Hai là, trong vài năm gần đây có một số cơng trình, đề tài nghiên cứu
về cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thơng”, tuy nhiên hiện nay chưa có đề
tài nào đánh giá tồn diện từ góc độ khoa học hành chính về nâng cao chất
lượng hoạt động theo cơ chế “một cửa liên thông” tại UBND huyện Bố
Trạch - tỉnh Quảng Bình.
Với những lý do trên, học viên chọn đề tài nghiên cứu: “Cải cách thủ
tục hành chính theo cơ chế “một cửa liên thông” tại Ủy ban nhân dân huyện
Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình” làm luận văn tốt nghiệp cao học của mình.
5


2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Cải cách hành chính nói chung, cải cách TTHC nói riêng theo cơ chế
“một cửa”, “một cửa liên thơng” là đề tài được sự quan tâm của nhiều học

giả nghiên cứu và các nhà quản lý ở nước ta. Có nhiều cơng trình nghiên
cứu về CCHC và cải cách TTHC, tiêu biểu là các cơng trình nghiên cứu:
Nguyễn Ngọc Hiến (2001), Các giải pháp thúc đẩy cải cách hành chính ở
Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội; Đào Trí Úc (2007), Đánh giá kết
quả của cải cách hành chính và các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành
chính ở nước ta, Nxb Cơng an nhân dân, Hà Nội; Nguyễn Văn Thâm, Võ Kim
Sơn (năm 2011), Thủ tục hành chính - Lý luận và thực tiễn, NXB Chính trị
Quốc gia.
Ngồi ra, có một số luận văn thạc sỹ viết về đề tài cải cách TTHC
theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” ở các địa phương khác nhau
trên cả nước như thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh Bình Phước, Bà RịaVũng Tàu, Quảng Ninh..., tiêu biểu là: Luận văn Thạc sỹ của Trương Quang
Vinh (2000) với đề tài “Cải cách hành chính theo cơ chế “một cửa, một dấu” tại
cấp quận, huyện tại thành phố Hồ Chí Minh”; Luận văn Thạc sỹ của Nguyễn
Thị Ngọc Phượng (2000) với đề tài “Cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình
một cửa tại UBND thị xã Sóc Trăng - tỉnh Sóc Trăng”; Luận văn Thạc sỹ của
Nguyễn Văn Thanh (2004) với đề tài “Hoàn thiện tổ chức theo mơ hình “một
cửa” của UBND cấp quận, huyện tỉnh Hà Tây”; Luận văn Thạc sỹ của
Nguyễn Văn Nam (2006) với đề tài “Xây dựng mơ hình một cửa liên thông và
một số giải pháp để tiếp tục cải cách hành chính về đầu tư theo cơ chế một
cửa tại tỉnh Bình Phước”; Luận văn Thạc sỹ của Nguyễn Đức Vượng (2007)
với đề tài “Nâng cao hiệu lực của mơ hình “một cửa” trong cơng tác quản
lý hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”; … Ngồi ra,
có một số đề tài nghiên cứu có liên quan đến cơ chế “một cửa”, “một cửa
6


liên thông” cấp quận, huyện như nghiên cứu của Vụ Cải cách hành chính
và Dự án cải cách hành chính - UNDP về Bộ chỉ số đánh giá chất lượng
hoạt động của bộ phận “một cửa” cấp quận, huyện (2010); Đề án “Thực
hiện cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình “một cửa” trên địa bàn tỉnh

Sóc Trăng” (năm 2012) của tác giả Trần Hồng Phong - Phó chánh Văn
phịng UBND tỉnh Sóc Trăng.
Bên cạnh đó cịn có một số bài báo khoa học đăng trên các tạp chí
chuyên ngành và báo điện tử như: Lê Chi Mai (2005), Từ mơ hình “một cửa một giải pháp để cải cách dịch vụ hành chính cơng, Thơng tin khoa học hành
chính số 3/2005; Trần Cơng Dũng (2010), Vách ngăn hay ngăn cách nơi
giao dịch "một cửa", Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 6; Tạ thị Hải Yến
(2012), Hoàn thiện Cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông đáp ứng yêu
cầu phục vụ nhân dân, Báo điện tử www.thutuchanhchinh.vn ...
Các cơng trình nghiên cứu khoa học này đều đề cập đến cải cách
TTHC theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” ở từng lĩnh vực cụ thể,
từng địa phương khác nhau. Tuy nhiên chưa có đề tài nào nghiên cứu về cơ
chế “một cửa liên thông” tại UBND huyện Bố Trạch tiếp cận với những
đặc thù của địa phương, xây dựng và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện
và nâng cao chất lượng hoạt động của cơ chế này trong những năm tới.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
* Mục đích:
Từ việc khảo sát, tổng hợp, phân tích các kết quả đạt được khi triển
khai thực hiện cơ chế “một cửa liên thông” tại UBND huyện Bố Trạch, đề
ra các giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế này, hạn chế các nhược điểm, góp
phần thúc đẩy quá trình cải cách TTHC tại huyện Bố Trạch đáp ứng yêu
cầu giải quyết TTHC cho tổ chức, cơng dân thuận tiện, nhanh chóng, hiệu
quả.
7


* Nhiệm vụ:
- Nghiên cứu lý luận, từ đó rút ra khái niệm cải cách TTHC theo cơ
chế “một cửa liên thơng” trong tình hình hiện nay.
- Đưa ra các đánh giá tình hình thực hiện cơ chế “một cửa liên
thông” ở huyện Bố Trạch trong thời gian qua nhằm đánh giá, rút ra kinh

nghiệm, bài học để áp dụng vào thực tiễn trong giai đoạn tiếp theo.
- Từ các kết quả và đánh giá thu được, luận văn đưa ra các giải pháp
nhằm nâng cao hiệu quả và hoàn thiện cơ chế “một cửa liên thông” đối với
UBND huyện Bố Trạch.
4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu của luận văn
* Đối tượng nghiên cứu:
Luận văn có đối tượng nghiên cứu là cơ chế “một cửa liên thông”
đang được triển khai, áp dụng tại UBND huyện Bố Trạch, gồm cách xây
dựng, vận hành và hiệu quả hoạt động của cơ chế này.
* Phạm vi nghiên cứu:
Phạm vi nghiên cứu của luận văn là Bộ phận một cửa liên thông tại
UBND huyện Bố Trạch trong thời gian 05 năm trở lại đây (2013-2018).
Tuy nhiên do kinh nghiệm và thời gian còn hạn chế, nên trong phạm vi
luận văn này, tác giả sẽ tiếp cận vấn đề từ một số góc độ nhất định, xem xét
đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp ở một số tiêu chí nhất định của
cơ chế. Tác giả sẽ làm rõ vấn đề này ở các phần sau.
5. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
- Cơ sở phương pháp luận:
Tác giả nghiên cứu đề tài luận văn này trên cơ sở phương pháp luận
là phép duy vật biện chứng và phép duy vật lịch sử.

8


- Phương pháp nghiên cứu:
Trong luận văn này, tác giả sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
+ Nhóm các phương pháp nghiên cứu văn kiện, tài liệu (văn kiện
Đảng, văn bản quy phạm pháp luật, tài liệu, giáo trình...)
+ Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
* Phương pháp thống kê.

* Phương pháp phân tích.
* Phương pháp hành chính học so sánh.
* Phương pháp phỏng vấn, trao đổi trực tiếp (công dân, tổ chức và
các bộ công chức làm việc tại Bộ phận “một cửa liên thông” ).
6. Những đóng góp mới của luận văn
Luận văn nghiên cứu, cung cấp những ưu điểm và tồn tại, hạn chế
của cơ chế “một cửa liên thông” để đưa ra các giải pháp quản lý và áp dụng
cơ chế này trong thực tế nhằm góp phần nâng cao chất lượng giải quyết thủ
tục hành chính cho tổ chức, cơng dân.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài các Phần Mở đầu; Kết luận; Mục lục; Phụ lục; Danh mục tài
liệu tham khảo, luận văn gồm 03 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về cải cách TTHC theo cơ chế “một cửa
liên thông”.
Chương 2: Thực trạng cải cách TTHC theo cơ chế “một cửa liên
thông” tại UBND huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Chương 3: Phương hướng và các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
cải cách TTHC theo cơ chế “một cửa liên thông” tại UBND huyện Bố
Trạch, tỉnh Quảng Bình.

9


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
THEO CƠ CHẾ “MỘT CỬA LIÊN THƠNG”
1.1. Cải cách thủ tục hành chính và sự cần thiết phải đẩy mạnh cải
cách thủ tục hành chính
1.1.1. Lý luận cơ bản về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục
hành chính

1.1.1.1 Khái niệm thủ tục hành chính
Một trong những đặc điểm cơ bản của nhà nước ta là tổ chức và hoạt
động theo trật tự pháp lý, nghĩa là pháp luật quy định về cơ cấu tổ chức, thẩm
quyền và trình tự thực hiện thẩm quyền của cơ quan nhà nước,cán bộ, công
chức nhà nước trong việc giải quyết công việc nội bộ nhà nước và công việc
liên quan đến cá nhân, tổ chức. Quản lý nhà nước củng giống như bất kỳ một
hoạt động có mục đích nào đều phải thực hiện bằng một loạt các hoạt động
nối tiếp nhau theo một trình tự nhất định, nói cách khác nó diễn ra theo một
thủ tục nhất định.
Thủ tục theo nghĩa tiếng việt có thể được hiểu là những trình tự được
quy định phải tuân theo khi thực hiện công việc. Để hoạt động quản lý nhà
nước được tiến hành có hiệu quả, cơ quan hành chính phải đảm bảo tuân thủ
nghiêm túc những quy tắc, chế tài, chế độ được pháp luật quy định. Những quy
tắc, chế tài, chế độ đó chính là những quy định về trình tự, cách thức sử dụng
thẩm quyền của cơ quan hành chính khi thực thi chức năng quản lý hành chính
cơng. Những quy định trên chính là TTHC.
Hiện nay, trong khoa học luật hành chính có nhiều quan điểm khác
nhau về khái niêm thủ tục hành chính.

10


Theo tác giả Hồng Văn Hn, “Thủ tục hành chính là một loại quy
phạm pháp luật quy định trình tự về thời gian, về không gian khi thực hiện một
thẩm quyền nhất định của bộ máy Nhà nước, là cách thức giải quyết công việc
của các cơ quan Nhà nước trong mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức và cá
nhân công dân.” 1
Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 63/2010/NĐ-CP ngày 08/6/2010 của
Chính phủ về kiểm sốt TTHC, "thủ tục hành chính là trình tự, cách thức thực
hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền

quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức”.
1.1.1.2. Những đặc điểm cơ bản TTHC:
Thứ nhất, TTHC được pháp luật hành chính quy định chặt chẽ, là
những quy phạm pháp luật hành chính có tính bắt buộc chung, mang tính
khn mẫu, tương đối ổn định và đảm bảo phù hợp với từng loại công việc cụ thể.
Thứ hai, TTHC do cơ quan nhà nước có thẩm quyền, người có thẩm
quyền quy định theo trình tự thủ tục nhất định. TTHC được quy định bởi
nhiều cơ quan khác nhau. Đối với các hình thức thủ tục tư pháp: hình sự, dân
sự, lao động Các văn bản quy định về những hình thức này do cơ quan quyền
lực nhà nước cao nhất ban hành, còn đối với văn bản quy định về thủ tục hành
chính lại khác. Có một số thủ tục hành chính được quy định bởi cơ quan
quyền lực nhà nnước cao nhất nhưng bên cạnh đó phần lớn là do nhiều cơ
quan nhà nưóc khác nhau ban hành.
Thứ ba, TTHC là trình tự và cách thức giải quyết công việc của các cơ
quan Nhà nước trong giải quyết các công việc liên quan đến các cơ quan, tổ
chức và công dân.

1

/>
11


Thứ tư, TTHC do cơ quan HCNN, đội ngũ cán bộ, cơng chức, viên
chức có thẩm quyền thực hiện theo các nguyên tắc do pháp luật quy định. Thủ
tục hành chính được tiến hành bởi nhiều cơ quan có thẩm quyền khác nhau:
Các cơ quan hành pháp, tư pháp, lập pháp; trong quan hệ nội bộ giữa các cơ
quan và đối tượng ngoài cơ quan với tư cách quản lý nhà nước.
Thứ năm, các công việc cần thực hiện TTHC rất khác nhau, thường có
nhiều khâu, liên quan đến nhiều cơ quan, do đó, các TTHC thường rất phức

tạp, hầu hết các TTHC đều phải trải qua quá trình xác minh ở các khâu để
đảm bảo thực hiện chính xác.
Thứ sáu, các văn bản về thủ tục hành chính tản mạn, không tập trung.
Các văn bản chứa đựng các thủ tục hành chính được quy định trong rất nhiều
văn bản pháp luật khác nhau. Chẳng hạn ở lĩnh vực xử lý vi phạm hành chính
có rất nhiều văn bản cụ thể hoá pháp lệnh được ban hành về xử phạt vi phạm
hành chính trong các lĩnh vực quản lý nhà nước khác nhau hoặc có những thủ
tục hành chính được quy định trong các văn bản không phải là luật hành
chính.
Từ những đặc điểm trên, khái niệm thủ tục hành chính có thể được định
nghĩa như sau: Thủ tục hành chính là một loại quy phạm pháp luật mang tính
bắt buộc chung, quy định về trình tự và cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu,
điều kiện do các cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định theo trình
tự nhất định, để giải quyết một cơng việc cụ thể nhằm đảm bảo thực thi công
vụ, phục vụ nhân dân.
1.1.2. Nguyên tắc xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính
Trong q trình CCHC, cải cách TTHC là một khâu quan trọng, là một
yêu cầu tất yếu. Để nâng cao chất lượng của hoạt động CCHC, các cơ quan nhà
nước cần tiếp tục nghiên cứu, loại bỏ những TTHC không cần thiết, sửa đổi bổ

12


sung quy trình của các TTHC để đảm bảo việc thực hiện TTHC nhanh chóng,
thuận lợi cho nhân dân.
Việc cải cách TTHC trong giai đoạn mới phải tuân thủ một số nguyên
tắc sau:
Thứ nhất, phải bảo đảm tính thống nhất của TTHC.
Để giữ vững tính thống nhất của hệ thống các cơ quan HCNN từ Trung
ương đến cơ sở, thì việc bảo đảm tính thống nhất của TTHC là một yêu cầu

quan trọng. không những trong việc xây dựng, điều chỉnh các TTHC mà cịn
trong cả q trình triển khai thực hiện TTHC.
Thứ hai, phải đảm bảo sự chặt chẽ của các TTHC.
Quy trình xây dựng và thực hiện TTHC cần được tuân thủ nghiêm túc,
chặt chẽ theo đúng quy định cùa pháp luật. Việc xây dựng và thực hiện TTHC
thiếu chặt chẽ là nguyên nhân của sự tùy tiện của các cơ quan HCNN, và cũng
là điều kiện để phát sinh các tệ quan liêu, cửa quyền, sách nhiễu của cán bộ,
công chức đối với công dân, tổ chức.
Thứ ba, phải bảo đảm tính hợp lý của TTHC.
Đảm bảo tính hợp lý của TTHC tức là TTHC đó phải phù hợp với thực
tế và nhu cầu khách quan của đời sống kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao
hiệu quả quản lý HCNN. Mục đích và tính chất hoạt động của nền HCNN ta
là nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, do đó TTHC không
những cần phải đảm bảo nguyên tắc pháp luật, pháp chế mà TTHC còn phải
phù hợp với yêu cầu phát triển của nền kinh tế - xã hội; đáp ứng yêu cầu
nguyện vọng của nhân dân trong mỗi giai đoạn phát triển.
Thứ tư, phải bảo đảm tính khoa học của quy trình thực hiện các TTHC.
Tính khoa học của quy trình thực hiện TTHC là sự tính tốn các bước
đi cần thiết, hợp lý cho việc thực hiện một TTHC nhất định. Tính khoa học

13


của quy trình thực hiện TTHC là một địi hỏi tất yếu của nền hành chính hiện
đại, một yêu cầu quan trọng để các TTHC được thực hiện hiệu quả.
Thứ năm, bảo đảm tính rõ ràng, cơng khai của các TTHC.
Các TTHC phải được xây dựng trên cơ sở xem xét một cách cụ thể các
bước của toàn bộ quy trình xây dựng và thực hiện TTHC. Để đảm bảo tính rõ
ràng, cơng khai của các TTHC, cần cơng khai hóa một cách đầy đủ các nội
dung của TTHC; mức thu phí, lệ phí (nếu có); quy trình tiếp nhận, giải quyết

hồ sơ; họ tên, chức danh công chức; thời gian làm việc và thời gian tiếp nhận
và trả kết quả; số điện thoại đường dây nóng; kết quả giải quyết công việc; địa
chỉ thư điện tử công vụ của cơ quan, đơn vị. Ngồi cách thức cơng khai bắt
buộc bằng hình thức niêm yết tại trụ sở UBND, tại Bộ phận tiếp nhận và trả
kết quả, trên trang cổng giao tiếp điện tử huyện, thì cịn có thể sử dụng các
hình thức cơng khai phù hợp khác.
Thứ sáu, các TTHC phải đơn giản, dễ hiểu, dễ tiếp cận.
TTHC đơn giản, dễ hiểu, dễ tiếp cận sẽ tạo thuận lợi cho việc thực hiện
TTHC, để các tầng lớp dân cư khác nhau có trình độ văn hố, tập qn, truyền
thống đa dạng, phong phú ở các vùng miền khác nhau đều có thể hiểu và tự
giác thực hiện.
1.1.3. Những nội dung cải cách thủ tục hành chính
Khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 của Chính
phủ ban hành Chương trình tổng thể cải cách HCNN giai đoạn 2011-2020, cải
cách TTHC cần thực hiện những nội dung sau:
- Cắt giảm và nâng cao chất lượng thủ tục hành chính trong tất cả các
lĩnh vực quản lý nhà nước, nhất là thủ tục hành chính liên quan tới người dân,
doanh nghiệp;
- Thực hiện cải cách thủ tục hành chính để tiếp tục cải thiện mơi trường
kinh doanh, giải phóng mọi nguồn lực của xã hội và nâng cao năng lực cạnh
14


tranh quốc gia, bảo đảm điều kiện cho nền kinh tế của đất nước phát triển
nhanh, bền vững. Một số lĩnh vực trọng tâm cần tập trung là: Đầu tư; đất đai;
xây dựng; sở hữu nhà ở; thuế; hải quan; xuất khẩu, nhập khẩu; y tế; giáo dục;
lao động; bảo hiểm; khoa học, công nghệ và một số lĩnh vực khác do Thủ
tướng Chính phủ quyết định theo yêu cầu cải cách trong từng giai đoạn;
- Cải cách thủ tục hành chính giữa các cơ quan hành chính nhà nước,
các ngành, các cấp và trong nội bộ từng cơ quan hành chính nhà nước;

- Kiểm sốt chặt chẽ việc ban hành mới các thủ tục hành chính theo
quy định của pháp luật;
- Công khai, minh bạch tất cả các thủ tục hành chính bằng các hình
thức thiết thực và thích hợp; thực hiện thống nhất cách tính chi phí mà cá
nhân, tổ chức phải bỏ ra khi giải quyết thủ tục hành chính tại cơ quan hành
chính nhà nước; duy trì và cập nhật cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành
chính;
- Đặt yêu cầu cải cách thủ tục hành chính ngay trong q trình xây
dựng thể chế, tổng kết kinh nghiệm thực tiễn và tăng cường đối thoại giữa
Nhà nước với doanh nghiệp và nhân dân; mở rộng dân chủ, phát huy vai trò
của các tổ chức và chuyên gia tư vấn độc lập trong việc xây dựng thể chế,
chuẩn mực quốc gia về thủ tục hành chính; giảm mạnh các thủ tục hành chính
hiện hành; cơng khai các chuẩn mực, các quy định hành chính để nhân dân
giám sát việc thực hiện;
- Tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về các quy
định hành chính để hỗ trợ việc nâng cao chất lượng các quy định hành chính
và giám sát việc thực hiện thủ tục hành chính của các cơ quan hành chính nhà
nước các cấp.
Trong thực tế, việc cải cách TTHC thường rất phức tạp, liên quan đến
nhiều lĩnh vực khác nhau, và dễ đụng chạm tới lợi ích cục bộ của các cơ quan
15


nhà nước và cá nhân CBCC. Do đó, cải cách TTHC đòi hỏi phải giải quyết
đồng bộ, gắn liền với hồn thiện thể chế hành chính, cải cách bộ máy hành
chính; nâng cao trình độ, năng lực và phẩm chất của đội ngũ CB,CC; và phải
có sự tham gia tích cực của nhân dân, đặc biệt là tăng cường vai trò lãnh đạo
của Đảng. Các cơ quan nhà nước cũng phải tăng cường công tác thanh tra,
kiểm tra, giám sát, đánh giá CBCC và xử lý nghiêm những CBCC vi phạm
pháp luật, thiếu trách nhiệm, hách dịch, sách nhiễu nhân dân trong quá trình

thực hiện TTHC.
1.1.4. Sự cần thiết phải đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính
Hoạt động quản lý HCNN được thực hiện ở hầu hết các lĩnh vực của
đời sống xã hội như kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, quốc phòng an ninh..., cải
cách TTHC lại là vấn đề không chỉ riêng của Nhà nước mà còn liên quan đến
đời sống của các tầng lớp dân cư trong xã hội. Vì vậy, để tạo điều kiện, môi
trường pháp lý thuận lợi cho các tổ chức và cơng dân sinh sống, phát triển
kinh tế, thì hoạt động quản lý HCNN cần tạo điều kiện thuận lợi cho người
dân thông qua việc quy định các TTHC và cách thức giải quyết các thủ tục
ấytrong các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Sự cần thiết phải cải cách TTHC xuất phát từ yếu tố sau:
* Các yếu tố khách quan:
- Mơi trường chính trị: Hiện nay, mơi trường chính trị quốc tế đang có
nhiều biến động, Chính phủ các quốc gia cần phải có những thay đổi trong
hoạt động quản lý nhằm đáp ứng yêu cầu của bối cảnh tồn cầu hóa và khu
vực hóa, đặc biệt là phải xây dựng thể chế của nền hành chính thích ứng với
pháp luật và thông lệ quốc tế; nâng cao chất lượng đội ngũ CB,CC đáp ứng
với yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới.
- Mơi trường kinh tế: Môi trường kinh tế cũng đang tác động rất mạnh
đến hoạt động của bộ máy HCNN của các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là
16